THE LARGEST PROFESSIONAL COMMUNITY IN INDUSTRIAL AUTOMATION
Driemaandelijks tijdschrift van InduMotion vzw – 51e jaargang September - oktober - november 2021. Afgiftekantoor Turnhout – P309959
225 SEPTEMBER - OKTOBER - NOVEMBER 2021
11.000 SUBSCRIBERS
DOSSIER
‘Technologische Start-Ups’ p11 – ‘Een start-up lanceren is een proces voor doorzetters’ p20 – Nieuw onderzoekscentrum Flanders Make is een boost voor innovatiekracht p31 – Elektrische overstroombeveiliging geeft inzicht in machines
Snellere en eenvoudigere weg naar een betere machine: met XTS Voordelen van XTS: Circulaire beweging Flexibel modulair systeem Individueel bewegende movers
Gebruikersvoordelen: Geminimaliseerde voetafdruk Software-matig configureerbaar Verbeterde beschikbaarheid Verhoogde productie Kortere doorlooptijd tot afgewerkt product
www.beckhoff.be/xts Overal ter wereld moeten fabrikanten steeds meer geïndividualiseerde producten aanbieden – met machines die de voetafdruk verkleinen en tegelijkertijd de productiviteit verbeteren. Dit wordt mogelijk gemaakt door het XTS eXtended Transport System in combinatie met PC- en EtherCAT-gebaseerde besturingstechnologie. De hoge mate van ontwerpvrijheid maakt nieuwe machineconcepten voor transport, handling en montage mogelijk. In de roestvrijstalen hygiënische versie is de XTS ideaal voor gebruik in de farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie. Vrije installatiepositie Compacte constructie Vrij te kiezen geometrie Weinig mechanische onderdelen en systeemcomponenten
EDITO DOOR HUGUES MAES / VOORZITTER INDUMOTION
CONTACT CRUCIAAL VOOR CONTRACT We hopen stilaan afscheid te kunnen nemen van de coronamaatregelen die nu reeds anderhalf jaar ons ‘vrije’ leven hinderen. De aanbeveling voor telewerk is opgeheven en heel wat werknemers zijn teruggekeerd naar de werkvloer.
Het is een economische wetmatigheid dat er zonder een ‘verkoop’ niets is gebeurd. In een onderneming ligt dus alle focus op die verkoop, maar als je dit vanop een afstand moet doen, zal dat sterk de slaagkansen van uw ‘deal’ beïnvloeden. Persoonlijk contact is cruciaal voor het afsluiten van een contract. Sales Managers zijn dan ook opgelucht dat ze terug op bezoek kunnen bij klanten. Beurzen en netwerkevents zijn opnieuw mogelijk en het doet deugd elkaar opnieuw te ontmoeten. Zo was MACHINEERING 2021 in Brussels Expo - vakbeurs voor de Belgische maakindustrie, machinebouw en industriële toelevering - een groot succes, net zoals de Kunstoffenbeurs, Materials+Eurofinish+Surface, en de vakbeurs inzake verpakkingstechnologie Empack bij onze noorderburen in ‘s-Hertogenbosch. De Belgische Empack-versie vindt plaats op 27 en 28 oktober in de Mechelse Nekkerhal-Brussels North, zoals u in dit blad zal lezen. Op woensdagnamiddag 13 oktober ontmoeten ook de leden van beroepsfederatie InduMotion vzw elkaar ‘live’ in de gerenoveerde historische Antwerpse Handelsbeurs. Dat gebeurt ter gelegenheid van Automation Day, met de uitreiking van de jaarlijkse Automation Magazine Award. In de Handelsbeurs wordt immers de opvolger bekendgemaakt van wetenschapsjournalist Lieven Scheire en techfashion designer Jasna Rokegem, die bij de vorige edities met de originele robot-trofee naar huis gingen. InduMotion vzw is met Agoria en Invent Media organisator van INDUMATION.BE in Kortrijk Xpo (van 2 tot 4 februari 2022), de grootste industriële beurs van de Benelux. Het volgende nummer van Automation Magazine staat dan ook in het teken
van INDUMATION.BE en dit nummer verschijnt daarom niet in december, maar begin januari 2022. Automation Magazine maakt overigens de officiële beurscatalogus voor deze beurs. Naast informatie over de nieuwigheden op INDUMATION.BE, gaan we dieper in op de industriële automatisering in de drankensector. In het magazine dat nu voor u ligt, leest u over een aantal technische start-ups en wat voor hen de grootste uitdagingen zijn. Het klassieke beeld dat we hebben van een start-up is enkele jonge enthousiastelingen die in hun garage een product of dienst ontwikkelen. De werkelijkheid is complexer en het vergt veel durf en kapitaal om op een succesvolle manier een bedrijf uit te bouwen. Ooit waren onder meer het Eindhovense ASML en het Leuvense Imec start-ups. De regio in de driehoek Eindhoven – Leuven – Keulen heeft alle troefkaarten om in de toekomst een Europese ‘Silicon Valley’ te worden. Corona heeft ons geleerd om ook lokaal te ontwikkelen en te produceren. In crisissen schuilen immers opportuniteiten. Een aantal bedrijven moet hun businessmodel herdenken, bijvoorbeeld qua duurzaamheid, bevoorrading, gezondheid, technische productie en industriële automatisering, … en start-ups kunnen daarop inspelen. Het verdient alvast onze bewondering dat jonge ondernemers en bedrijven de sprong maken en een groeitraject volgen waarvan de finish in sommige gevallen onzeker is. We wensen hen alle succes!
Veel leesplezier,
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 3
Veiligheidstechniek voor de Machinebouw
w w w . e u c h n e r. b e
CES-C07 Veiligheidssensor met transpondercodering Bewaking van afschermingen Middel tegen manipulatie Combinatie met ESM-CB veiligheidsmodule Serieschakeling tot en met 20 sensoren Procesrelevante data via IO-Link Hoogste veiligheidsniveau Categorie 4 / PLe
EUCHNER (BENELUX) BV
I
P O S T B U S 11 9
I
Norgren ELION De Nieuwe Elektrische Cilinder Meer informatie: norgren.com
Norgren introduceert de Norgren ELION. Een geavanceerd assortiment elektrische cilinders met zuigerstang. Conform ISO 15552, met een lange levensduur, precieze controle en ongelooflijke nauwkeurigheid. Ontworpen voor een veiligere, soepeler en energiezuinige werking met onze gekende betrouwbaarheid en ondersteund door service van wereldklasse om uw machines efficiënter te laten werken.
4
N L- 3 3 5 0 A C P A P E N D R E C H T
I
+31 ( 0 )78 615 47 6 6
I
INFO@EUCHNER.BE
COLOFON & INHOUD
INDUMOTION InduMotion vzw is de beroepsfederatie voor bedrijven gespecialiseerd in industriële automatisering en aandrijftechnieken (elektrisch, hydraulisch, mechanisch en pneumatisch), die als producent, officiële invoerder of verdeler op de Belgische markt actief zijn.
P3 EDITO Contact cruciaal voor contract P5 INHOUD P8 DOSSIER ‘Cobots kunnen meer dankzij
Lid van het Europees comité CETOP. vzw InduMotion Provinciesteenweg 9 – 3150 Haacht BTW BE0431 258 733 Secretariaat: Gerda Van Keer, tel. +32 471 20 96 73 gerda.vankeer@indumotion.be info@indumotion.be
Belgische start-up’
RAAD VAN BESTUUR Hugues Maes (SMC Belgium): Voorzitter Bart Vanhaverbeke (Voith Turbo) : Ondervoorzitter Marcel De Winter (Service-Hydro): Secretaris-generaal Guy Mertens (Act in Time): Penningmeester Vincent De Cooman (WITTENSTEIN): Bestuurder Luc Roelandt (Stromag): Bestuurder Jean-Marc Orban (Festo): Bestuurder
P19 Siemens Industry Academy: ‘Innovatie en
P11 AresCo: Een start-up lanceren is een proces
voor doorzetters
onderwijs gaan hand in hand’
P20 Nieuw onderzoekscentrum Flanders Make
TOEZICHTHOUDERS Adriaan De Potter (Protec) Maciej Szygowski (Doedijns Fluid Industry)
is boost voor innovatiekracht
P27 AGORIA Technologische industrie :
herstel met verschillende snelheden
P28 INTERVIEW Bénédicte Vander Beken,
ingenieur bij TE Connectivity
P31 BECKHOFF: Elektrische overstroom
beveiliging geeft inzicht in machines
P34 Energiereeks (3/4): Zoektocht naar efficiëntie,
wat na IE5?
P39 INTERVIEW MGH: ‘Ook in het buitenland
kunnen ze onze expertise goed gebruiken.’
P41 Nieuw lid InduMotion: Schneider Electric AUTOMATION MAGAZINE Automation Magazine is een driemaandelijkse uitgave van de beroepsfederatie InduMotion vzw. Het verschijnt in maart, juni, september en december. REDACTIE redactie@automation-magazine.be www.automation-magazine.be ADVERTEREN Jean-Charles Verwaest, tel. +32 475 44 57 91 publiservice@automation-magazine.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Hugues Maes vzw InduMotion Provinciesteenweg 9 – 3150 Haacht info@indumotion.be www.indumotion.be REDACTIECOMITE René Decleer, Ludo De Groef, Marcel De Winter, Hugues Maes, Guy Mertens, Patrick Polspoel, Roger Stas, Maxime Vansichen. SECRETARIAAT Gerda Van Keer, tel. +32 471 20 96 73 gerda.vankeer@indumotion.be info@automation-magazine.be REALISATIE Magenta Uitgeverij Designcenter De Winkelhaak Lange Winkelhaakstraat 26 2060 Antwerpen info@magenta-uitgeverij.be
LAY-OUT Hans Bungeneers www.brontosaurus-graphics.be OPLAGE 8.300 ex. NL + 2.700 ex. FR De advertenties en artikelen in Automation Magazine worden ter goedkeuring voorgelegd aan het redactiecomité.
P44 Nieuw lid InduMotion: Euronorm P47 PRODUCTEN P49 TECHTELEX P50 AFSLUITER
Alle advertenties die betrekking hebben op technieken en producten voor industriële automatisering komen in aanmerking voor publicatie. De artikelen en nieuwsberichten zijn door de redactie geselecteerd. Zij verschijnen gratis en bevatten geen publiciteit. De auteurs zijn verantwoordelijk voor hun teksten. Automation Magazine wordt uitgegeven door InduMotion vzw. Een abonnement op dit vaktijdschrift is gratis en u kan dit aanvragen via het InduMotion secretariaat: gerda.vankeer@indumotion.be. Conform de Europese GDPR-wetgeving stellen wij u in kennis dat Automation Magazine hiervoor uw naam, bedrijf (optioneel) en adres bewaart. Deze informatie wordt nooit met derden gedeeld. U kan uw gegevens altijd via Gerda Van Keer opvragen en laten aanpassen of verwijderen. Automation Magazine paraît aussi en français.
© InduMotion 2021
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 5
DE KERN VAN ELKE START-UP IS EEN GOED IDEE Een start-up is een beginnend bedrijfje – jonger dan drie jaar – dat een nieuw product of een nieuwe dienst wil lanceren, daarbij gebruik maakt van nieuwe, innovatieve ideeën en technologie, en gericht is op een snelle groei. Tot zover de theorie, want een start-up is vooral veel durf, een duidelijke visie welk product of dienst de markt nodig heeft, … en een grote stapel geld. 6
DOSSIER DOOR SAMMY SOETAERT
Alles start met een goed idee. Maak een prototype, en deel dat idee met je omgeving, familie, vrienden en betrouwbare mensen uit de sector waarin uw dienst of product zich situeert. Stuur bij na feedback en probeer je idee wettelijk te beschermen. Daarna start de zoektocht naar geld. Investeerders zullen vooral willen weten of de start-up schaalbaar is. Anders gezegd: uw product of dienst zijn een specifieke oplossing voor een probleem.
Dat begint klein, maar moet het potentieel hebben om wereldwijd gebruikt te worden. Een start-up verbrandt kapitaal dus moet er snel worden geschakeld. Een minimum viable product of dienst wordt gelanceerd – in feite nog niet helemaal af – en aan de hand van gebruikerservaringen wordt dit verder ontwikkeld. Daarna is het groeien, groeien, groeien … Lees in dit dossier het wedervaren van enkele start-ups. AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 7
COBOTS KUNNEN MEER DANKZIJ BELGISCHE START-UP Start-ups ontstaan zelden vanuit het grote niets. In de meeste gevallen spruiten ze voort uit de bruisende ideeën in en rond universiteiten, hogescholen of daaraan gelieerde entiteiten. Een tweede grote bron is de bedrijfswereld zelf, waar een manco in de markt wel eens leidt tot de oprichting van een spin-off. Dat was het geval bij Cobotracks, dat het vergroten van het werkbereik van cobots als invalshoek heeft.
Pieter Vansichen
‘Wij zijn inderdaad gestart als spin-off van Vansichen Lineairtechniek in Hasselt’, steekt zaakvoerder Pieter Vansichen van wal. ‘Bij beurs- en klantenbezoeken hoorden we steeds vaker de vraag naar systemen om het werkbereik van cobots te vergroten, om hen breder te kunnen inzetten. Dat doen we via de creatie van een zevende as aan de hand van een lineaire track met bijhorend servomotorsysteem. De track bestaat daarbij uit staal of aluminium, voor de overbrenging doen we beroep op tandriemen of tandheugels. Bij verticale uitvoeringen maken we gebruik van kogelomloopspindels.’ ‘Belangrijk in ons verhaal dat we ook de plug-in kunnen leveren van enkele belangrijke cobotfabrikanten in deze nichemarkt, zodat deze uitbreiding gewoon via de standaard cobotprogrammering van de fabrikant kan aangestuurd worden. Cobots worden in de industrie lang niet enkel gekocht om hun samenwerkend karakter met de mens, maar ook omdat ze zeer eenvoudig te programmeren zijn. Dankzij onze oplossing kunnen fabrikanten een zevende as aanbieden met hetzelfde programmeergemak als een standaard toestel.’ UR+ certificering belangrijke eerste stap ’We hebben deze systemen eerst wat onder de vleugels 8
van Vansichen ontwikkelt, maar toen we zagen dat onze oplossing veel potentieel had, kozen we er voor om een spin-off te creëren. We zijn dus zeker niet over één nacht ijs gegaan. Ons traject vanaf de R&D is zeer logisch opgebouwd. Op het moment van ontwikkeling had Universal Robot een zeer sterke positie in de markt, de eerste stap bestond er dan ook in om voor hun cobots een oplossing te genereren. Zij werken daarvoor met de zogenaamde UR+ certificatie, wat inhoudt dat iedereen applicaties kan bouwen voor hun cobots, maar dat deze wel gecontroleerd worden op hun kwaliteit en compatibiliteit met andere UR+ systemen. Eens je die goedkeuring op zak hebt, wordt je product toegevoegd aan hun verkoopsplatform.’ ‘Dat was een eerste belangrijke pijler in ons bestaan, maar ondertussen zaten we niet stil en richten we onze blik op Techman Robots, de tweede grootste speler in de cobotmarkt. Ook voor hen werkten we een zevende as-oplossing uit. Ondertussen blijven we verder stap voor stap de andere cobotproducenten benaderen om ook voor hen oplossingen uit te dokteren. Dat is een werk van lange adem. Je kan niet zomaar een mailtje sturen om een afspraak vast te leggen. Je moet de juiste weg vinden in internationale organisaties en de nodige contacten leggen vooraleer je maar kan denken aan de technische uitwerking. Het helpt wel enorm dat we met Universal Robot en Techman reeds de nodige adelbrieven kunnen voorleggen. Dat opent toch sneller deuren. Bovendien zijn de producenten ook wel vragende partij voor dergelijke uitbreidingen.’ ‘Subsidies zijn geen vrijgeleide’ Pieter Vansichen: ‘Om onze ontwikkeling te ondersteunen hebben we een beroep gedaan op eigen middelen en op de Groeisubsidie van Vlaio. Deze ondersteuning werd voornamelijk ingezet voor het marktonderzoek en de marketing. We moesten daarvoor samenwerken met een gespecialiseerd bureau. Dat is een voorwaarde van Vlaio. Je kan dus niet zomaar beslissen waarvoor je de subsidie inzet. Daarnaast hebben we momenteel geen externe investeerders, al hebben we dit wel overwogen. Het werken met externe partijen heeft zowel voor- als nadelen, maar tot nog toe houden we de boot af.’ ‘We zijn gevestigd in het Thor incubatorpark in Genk, dat er specifiek op gericht is om startende ondernemingen een duwtje in de rug te geven. Bovendien zijn we ook nog eens opgedeeld in clusters volgens technologie, zodat er een mooie kruisbestuiving plaatsvindt tussen de bedrijven. Dat gaat niet louter over de technologie, maar zeker ook over het bedrijfsvoeren. Je leert van elkaar, krijgt goede raad en ondertussen breidt je netwerk uit. Ik ben daarom ook lid van Voka en Unizo. Ik ben in beide organisaties ook actief in werkgroepen. Voor mij is netwerken zeker geen verplicht nummer.’
COBOTRACKS Valkuilen bij de start ‘Ik las ooit een boutade uit een economieboek, waarin gesteld werd dat in een start-up alles dubbel zoveel kost als begroot en dat de sales maar de helft zijn van wat er vooropgesteld werd. Daar zit toch een grond van waarheid in. Onze productontwikkeling duurde bijvoorbeeld wat langer dan gepland. En op het moment dat we klaar waren voor onze marktbestorming waren we december 2019. Ik hoef u niet vertellen wat er enkele maanden later gebeurde in de wereld. Geen beurzen, geen internationale bezoeken, … voor ons was dat toch een streep door de rekening en uiteraard zeer frustrerend. Je hebt zo lang gewerkt aan een product, en net als het af is kan je niet ‘springen’. Maar goed, het is toch goed gekomen.’ ‘Een ander heikel punt is de bescherming van onze kennis. Onze benadering vergt een nauwe samenwerking met producenten. Dat leidt automatisch tot een groot risico op het kopiëren van onze technologie. In het begin hebben we daar weinig aandacht aan geschonken, maar ondertussen hebben we daar een mouw aan gepast. In de volgende ontwikkelingen zorgen we er nu sowieso voor dat we niet meer zo makkelijk te kopiëren zijn, we leren dus uit het verleden.’ ‘Dat leertraject vind je overigens ook in onze ontwikkeling. Bij de eerste ontwikkeling voor Universal Robots hebben we geen rekening gehouden met latere ontwikkelingen, waardoor we bij de ontwikkeling van de oplossing voor Techman opnieuw van 0 moesten beginnen. Toen hebben we gelukkig wel de reflex gehad om het nieuw systeem ook voor latere realisaties toegankelijk te maken. Zo kunnen we onze R&D tijd een pak inkorten.’ Toekomst en marktbenadering Beurzen gingen niet door, verkoopsgesprekken moesten online gevoerd worden. Hoe zet je dan toch je nieuwe product in de internationale markt? Pieter Vansichen: ’We hebben ondertussen units verkocht in 8 verschillende landen. De cobotmarkt is bij uitstek een sector waar veel jonge mensen aan de slag zijn. LinkedIn was voor ons daarom een grote hulp, maar daarnaast schreven we ook alle officiële integratoren van Universal Robots aan. Omdat ons systeem ook op het platform van UR geplaatst werd, krijgen we ook via hun website aanvragen. We doen verder beroep op verkoopspartners in het buitenland. Dat zorgt uiteraard dat we zelf wat minder marge kunnen binnenhalen, maar daar staat tegenover dat we daar minder zelf in moeten investeren in een verkoopsorganisatie en de bijhorende marketing. Uiteraard kijken we uit naar de terugkeer van vakbeurzen. Je oplossing in een reële setting kunnen demonstreren, geeft zeker een duidelijke meerwaarde.’
www.cobotracks.com Cobotracks ontwikkelt lineaire tracks voor cobots. Het werkbereik van deze toestellen wordt zo aanzienlijk vergroot.
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 9
Wie wil racen met zijn motor, zal na een valpartij geconfronteerd worden met de grote kost van wisselstukken.
10
ARESCO EEN STARTUP LANCEREN IS EEN PROCES VOOR DOORZETTERS Er hangt tegenwoordig nogal veel romantiek rond startups. Blitse ondernemende jongens en meisjes die fluks en boordevol frisse ideeën de markt bestormen, in een mum van tijd doorgroeien naar een ‘unicorn’ status en vervolgens miljoenen cashen bij de verkoop aan een multinational. Het is weliswaar de realiteit voor enkele inspirerende uitzonderingen, maar voor de meerderheid van ambitieuze ondernemers betekent een start-up vooral hard werken, vallen en telkens weer opstaan. Bert Quatacker van AresCo Europe kan hierover meespreken. Welk soort idee heb je nodig om een succesvolle start-up in de maakindustrie uit te bouwen? Ofwel een innovatieve nieuwe uitvinding die een prangend probleem in de markt oplost, ofwel de visie om een bestaand product, business model of beide te verbeteren waar de traditionele spelers weinig interesse in of kennis over hebben. Het pad waar Bert Quatacker al jaren aan timmert loopt over het tweede. Zijn bedrijf AresCo Europe specialiseert in de productie van glasvezelversterkte polyester componenten, met als primaire focus carrosserieonderdelen voor moto’s. Maar voor we u uitleggen wat dat exact inhoudt, vertelt Quatacker ons eerst hoe hij op dat idee kwam. Het blijkt een verhaal van veel experimenteren te zijn: ‘Ik ben opgegroeid in een familie van zelfstandigen. Mijn ouders runden hun eigen supermarkt en mijn nonkel richtte de eerste grote motospeciaalzaak in België op, dat was AMS in Sint-Niklaas. Hij was de eerste officiële Harley Davidson dealer voor de Benelux en waarschijnlijk ook de eerste motordealer met een gigantische showroom en dito werkplaats. Ik was 6 jaar toen we met gans de familie aanwezig waren bij de plechtige opening van zijn zaak en was meteen verkocht aan die luidruchtige machines en de geur van benzine. De motowereld zou de rest van mijn leven bepalen, te starten met mijn opleiding tot mecanicien. Van daaruit begon mijn professionele carrière in autobedrijven en garages, waar ik letterlijk àlle mogelijke functies doorliep: mecanicien, magazijnier, receptionist, verkoper en gerant, dit zowel in de automobiel als vrachtwagens en moto’s.’ ‘Als zoon van zelfstandigen was het 9-to-5 werken voor een baas niet voor mij weggelegd. Mijn grote droom was om tastbare dingen te produceren en te verkopen voor de motosector, al had ik op dat moment nog geen idee wat exact. Vanaf dat moment -we spreken nu over de periode rond 2007ben ik begonnen met initiatieven te nemen in die richting naast mijn vaste job. Het initiële idee was om met een business partner een online winkel uit te bouwen met onderdelen voor moto’s, maar dat werkte slechts half en half. In die jaren stond online verkoop nog niet zo ver en wij hadden toen geen benul AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 11
Festo servo drives: open connectivity Perfect te verbinden met uw PLC en mechanisch systeem. CMMT-ST
CMMT-AS
EMMT-AS
www.festo.be/cmmt
4839751_Q-FESTO_Adv210x140_CMMT_NLD.indd 1
12
09-09-2021 13:43
ARESCO
Ondernemer Bert Quatacker kan na een lange zoektocht zijn product verder ontwikkelen.
van hoe algoritmes werkten, social media was er nog niet en hoe we SEO (Search Engine Optimalisation) konden inzetten bleek een dure pay-per-click aangelegenheid waar wij geen geld voor hadden.’ ‘Over de gangbare marges tussen fabrikanten, importeurs en dealers begonnen we wel veel bij te leren en in 2007 begon ik ook aan dealers te verkopen met een klein gamma motoaccessoires. Ook al was dat in het begin niet altijd evident. De aftermarket voor moto- onderdelen en toebehoren is competitief, de grote dealers hadden een uitgebouwd netwerk van sterke leveranciers waar ik mij moeilijk kon tussenwringen.’ ‘Als ondernemer mag je je nooit laten ontmoedigen en blijf je rondkijken naar opportuniteiten in de markt. Een vraag vanuit een dealer legde bij mij de kiem van de huidige activiteiten. Die man had een eigen raceteam en was dringend op zoek naar carrosserieonderdelen in polyester voor circuitgebruik, voor de dan nieuwe Yamaha YZF-R1-2009. Wie met dergelijke Superbike motoren gaat racen in wedstrijden of recreatief, zal daar uiteraard niet de originele onderdelen voor gebruiken. De lichten, spiegels, bestickering en dergelijke zijn veel te duur om telkens te vervangen. Vallen hoort bij de motorsport, mensen zouden wel gek zijn om telkens die kosten te moeten betalen. Vandaar wordt overgeschakeld op veel goedkoper replicamateriaal, de racekuip genaamd. Dat is een set die bestaat uit alle carrosserieonderdelen die gemonteerd worden ter vervanging van de originele. Als materiaal wordt meestal
voor glasvezelversterkt polyester geopteerd, want dat is low cost, superlicht en sterk.’ Fase 1: Import/export ‘Een korte zoektocht bracht me op het spoor van een Italiaanse producent. Ik kocht daar enkele racekuipen om door te verkopen, mijn klant was zeer tevreden en ook de extra kuipen die ik kocht gingen als zoete broodjes over de toonbank. Er was evenwel een probleem: mijn marge was veel te klein. Ik haalde nauwelijks 10% winst op een set. Onderhandelingsmarge bij onze leverancier was onbestaande, dus ik moest een oplossing vinden.’ ‘Ondertussen had ik me wel al vastgebeten in het idee om verder te gaan in deze nichebranche van de motosector en ging daarom op zoek naar een alternatieve producent. Dat was het moment waarop ik me wat begon te verdiepen in het productieproces van polyester. Mallen, matrijzen, diverse procédés … een nieuwe wereld ging open. Enkele contacten uit de tuningwereld brachten me in contact met fabrikanten die actief waren met polyester en na een bezoek aan één van hun productiefaciliteiten in Oost-Europa was ik helemaal overtuigd. Polyester is een low cost grondstof, vereist geen dure productie-machines en leent zicht tot de fabricatie van allerlei simpele en complexe vormen als alternatief voor hout, metaal, PVC en andere plastics.’
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 13
Daarom worden deze motoren voorzien van racekuipen, een goedkopere uitvoering uit glasvezelversterkt polyester.
Fase 2: Onder private label in Oost-Europa ‘Aan de hand van enkele opgevraagde prijsoffertes, bleken de kosten om een prototype en later ook serie-productie serieus mee te vallen. En ik mocht er mijn eigen merknaam op plakken, fantastisch! Ook de transportkosten werden binnen aanvaardbare perken gehouden. Bovendien kwam op dat moment de BMW S1000 RR 2009 uit, ook de pre-bestellingen voor deze racekuipen liepen vlot binnen en we waren echt op de goeie weg.’ ‘Bokskampioen Mike Tyson zei het al in de jaren ’80: ‘Everybody has a plan, until they get punched in the face’… en een serieuze uppercut stond mij op te wachten. De redenen daarvoor zijn divers. Mijn leverancier had zijn technische capaciteiten om de toch wel complexe vormen te maken die eigen zijn aan moto’s serieus overschat. Het prototype was van perfecte kwaliteit, maar de serieproductie was afschuwelijk. Van de eerste batch die binnenkwam ik heb nauwelijks vier sets durven opsturen naar de klanten, de rest was voor de container. Mijn enige gedacht vanaf dan was: ‘Ik moet zelf een polyesterfabriek openen.’ 14
Vier jaar zoeken naar een investeerder ‘Het plan om de productie in eigen handen te nemen vereiste natuurlijk een stevig startkapitaal: een werkplaats, een team, productiematrijzen… dat krijg je niet meer gefinancierd met een day-job en een Visakaart. Vol goede moed trok ik met een zelfgemaakt businessplan de investeerdersmarkt op om een business partner met genoeg geld te vinden. In die periode had ik wel nog veel te leren over finance en initieel was niemand geïnteresseerd om te investeren. Ik bleef toch onvermoeid verder zoeken naar geldschieters.’ ‘Een voormalig manager van een private equity fonds was zo vriendelijk om mijn business plan en presentatie te helpen verfijnen en daarmee onder de arm klopte ik op de deur van BAN Vlaanderen, het Business Angels Netwerk. Hun missie is om investeerders te koppelen aan bedrijven die op zoek zijn naar geld. Toen heeft een stuk toeval mij een serieuze boost gegeven. Er was een matchmakingevent van BAN Vlaanderen, waar ik mocht staan met een standje en mijn prototype. Dat had al een beetje succes want enkele business angels gaven hun emailadres om het plan eens door te sturen. Toen
ARESCO
Een racekuip bestaat uit een set van alle carrosserieonderdelen die samengebouwd worden rond de moto.
ik na afloop opruimde merkte ik dat de organisatie overal stoelen begon te plaatsen en een groot scherm installeerde. Bij navraag bleek er aansluitend een verjaardagsfeest plaats te vinden van BAN voor hun tienjarig bestaan, waarop een hele groep business angels aanwezig zouden zijn. Ik vertikte het om mijn toegangsbadge terug in te dienen en keerde ’s avonds gewoon terug, ook al was ik eigenlijk niet uitgenodigd. Op het eind van die avond heb ik daar een investeerder gevonden, na vier jaar zoeken. Ik had nog niet het volledige bedrag bijeen, maar ik kon in 2015 wel starten.’ Fase 3: Eigen productie opstarten ‘Ik ging meteen aan de slag om een team te verzamelen. Ik sprak een man aan die ooit een eigen polyesterfabriek had en vroeg of hij wilde helpen. Hij beschikte ook nog over mallen die we konden overkopen. Kort daarna huurden we een gebouw in Hongarije waar het veel goedkoper is om te produceren. Het centraal Europese land is heel vriendelijk voor ondernemers, de infrastructuur is van een hoge standaard en de arbeidsmarkt beschikt over veel handige vakmensen. In 2015-16 begonnen we producten te lanceren, vooral de
carrosserieonderdelen voor oudere moto’s die we konden maken met de tweedehandsmallen.’ ‘Toen ik een interview mocht doen voor de VRT, om in 60 seconden iets te vertellen over de dan gaande migratiecrisis - en de impact ervan op bedrijven die in Hongarije een vestiging hebben - kwam onze onderneming mooi in beeld. Minder dan een uur na die uitzending kreeg ik enkele mails van bedrijven - buiten de motorsector - met de vraag of ik polyester componenten voor hen kon maken omdat ze daar zelf geen knowhow in hebben. Zo zijn we ook in de productie in onderaanneming beland als aanvulling op onze business in de moto’s. We hebben van alles gemaakt: signalisatiepanelen (rivierseinen die bovenaan bruggen hangen), douchebakken, spoilers voor aanhangwagens, bumpers en vleugels voor race-auto’s en zelfs drie design piano’s! Vanaf 2017 begonnen we het allemaal onder de knie te krijgen en dat was op operationeel vlak grotendeels de verdienste van mijn Hongaarse collega Robert die spontaan kwam solliciteren en al snel veel talent voor productie, logistiek en leadership toonde. Nu zijn we de perfecte tandem: ik doe de verkoop en AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 15
Aresco gebruikt de hand lay-up en RTM methode om de stukken te produceren.
Met de technologie kunnen ook talloze andere producten gemaakt worden zoals onderdelen voor caravans, designartikelen en communicatieborden.
16
ARESCO Robert zorgt er voor dat het product bij de klant terechtkomt. Om onze competitie voor te blijven focussen we rigoureus op drie fundamenten: klantvriendelijkheid, afwerkingskwaliteit en standaard prijszetting.’
Polyester is een composietmateriaal waarin polyesterhars en glasvezeltextiel in een matrijs gelamineerd worden tot de gewenste vorm.
PRODUCTIEPROCES: GLASVEZELVERSTERKTE POLYESTER ‘Polyester - aka fiberglass - is een composietmateriaal waarin polyesterhars en glasvezeltextiel in een matrijs gelamineerd worden tot de gewenste vorm. Het is vooral een manueel proces. De meest gebruikte techniek bij ons is ‘hand lay-up’, waarbij een operator eerst een gelcoating aanbrengt in de mal. Daarop komt vervolgens een laag polyesterhars waarin verharder is ondergemengd. Dan worden daarin op maat geknipte glasvezeldoeken gelegd, waarna de overtollige lucht uit de lagen verwijderd wordt met een rol. Afhankelijk van de gewenste dikte van het product kunnen meerdere lagen op elkaar gelegd worden. Na uitharding in de mal is het stuk bijna klaar, het enige wat dan nog moet gebeuren is de afwerking. Het is op het eerste zicht een zeer eenvoudig proces, maar het is echt vakwerk dat het nodige métier vergt van de operator. Je kan er toch heel complexe vormen mee maken. Negatieve hoeken vormen bijvoorbeeld geen probleem.’
Fase 4: Buy and build Nu we ons ontplooid hebben tot een kleine maar kwalitieve speler met een sterk team, een schitterend product en een groeiend klantenbestand richten we onze focus op het opschalen van onze business. Dat gaan we doen door het aankopen van productiematrijzen en het recruteren van personeel. De leverancier in Italië waar ik in 2008 mijn eerste sets kocht heb ik jaren geleden al eens gevraagd om samen te werken op dat vlak. Toen had hij het te druk en kwam er niets van. Maar vorig jaar -tijdens de eerste lockdown- belde hij mij op om te vragen of ik geïnteresseerd zou zijn om al zijn matrijzen alsook zijn klantenbestand te kopen. Dat is natuurlijk voor ons dé kans om relatief snel de jump te maken van kleine startup naar KMO-status. We geraakten het eens over de prijs en ook over de manier waarop we het praktisch gaan aanpakken. Voor een deel van de financiering hebben we al investeerders gevonden, ook deze keer via Ban Vlaanderen dat tijdens de pandemie ondernemers en business angels bleef matchen door pitching-events via Zoom te organiseren. Voor de co-financiering hebben we een professioneel kantoor ingeschakeld die ons nu begeleidt met het vinden van het resterende kapitaal. We hopen zo snel mogelijk te closen om de overname te laten doorgaan.’
‘Een tweede technologie die we gebruiken is RTM, Resin Transfer Moulding. Daarbij wordt gewerkt met 2 mallen. Tussen de boven- en ondermal zit een vastgestelde ruimte die de dikte van het product bepaald. Eerst wordt de (gelcoatlaag) in de mal gespoten, deze laag is ongeveer 0,5 tot 0,8mm dik. Nadat deze laag is uitgehard wordt de glasmat in de mal gelegd, hierbij wordt rekening gehouden met de dikte van het product. Nadat de mallen op elkaar zijn gelegd en rondom gesloten, wordt de polyesterhars onder vacuüm toegevoegd. Als ook dit is uitgehard kunnen de mallen van elkaar worden gehaald en kan het product worden gelost en verder afgewerkt.’
www.aresco.eu
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 17
VALCUN VALCUN HEEFT EERSTE BUSINESSCASE BIJNA KLAAR Twee jaar geleden kon u in Automation Magazine nummer 218 het verhaal van Valcun lezen, een veelbelovende startup uit de 3D-printing sector. Op dat moment legde het bedrijf de focus op een innovatieve techniek om metaal te printen. Wij vroegen ons af hoe het ondertussen met hen gaat.
om een toestel te ontwikkelen dat in een CNC machine kan worden ingebouwd, zit voorlopig nog in de wachtkamer. Al ben ik wel positief over het potentieel. Ik ben ervan overtuigd dat onze businesscase ons zal toelaten om de nodige middelen binnen te halen om deze technologie verder uit te bouwen.’
Co-Founder en CEO Jonas Galle: ‘Op het moment van het eerste artikel eind 2019 hadden we gepland om in 2021 ons systeem op de markt te brengen. Dat zal ons ook lukken, al hebben we wel wat technische hinderpalen moeten overwinnen, want 3D-printen is veel meer dan enkel wat laagjes op elkaar laten vallen. De belangrijkste moeilijkheden zijn nu opgelost. Het enige wat ons rest is nog enkele parameters aanpassen zodat de sterkte en dichtheid van het product verder geoptimaliseerd worden.’
Automation Magazine: Kunnen we dan spreken over een typisch kip-en-ei verhaal? Zonder businesscase geen geldschieters, maar zonder geldschieters geen businesscase? Jonas Galle: ’Neen. Dat dacht ik in het begin ook, maar het is eerder een lineair proces. Je moet eerst iets kunnen tonen, pas dan komen financiers over de brug. In de afgelopen jaren nam de zoektocht naar middelen veel energie in beslag.’ ‘Op sommige momenten staat die zoektocht centraal, op andere momenten focus je vooral op de technologie. Tot je weer op zoek moet naar funding en dan verdwijnt de technologie even naar de achtergrond. In dat opzicht was de Coronacrisis ergens een zegen voor ons. We konden plots niks anders dan onze focus voor de volle 100% op de technologie leggen, want alle geldkranen werden toegedraaid. Dat heeft de ontwikkeling van onze businesscase toch wel een boost gegeven.’
De innovatieve technologie van Valcun wordt eind dit jaar voor het eerst in een businesscase getoond.
‘Deze aanpassing doen we in functie van onze eerste businesscase. Voor een Duitse producent ontwikkelen we een oplossing om camerabehuizingen te printen. Omdat we onze focus vooral op deze eerste case leggen, zijn er andere zaken die oorspronkelijk hoog op de agenda stonden nu wat opgeschoven in ons traject.’ ‘Zo waren we indertijd bezig met een techniek om 2 methodes te combineren: een plasticprintproces op basis van extrusie en een plasmalasprocedure. Dat vergt evenwel extra R&D inspanningen en de bijhorende middelen. Ook ons idee
Het team van Valcun ziet veel potentieel in hun technologie. vlnr: Mohsen Saadatmand, Jonas Galle, Jan de Pauw, Joon Broeckaert, Chola Elangeswaran
18
Automation Magazine: ‘Als je terugkijkt op jullie traject, zijn er dan zaken die je anders aangepakt zou hebben?’ Jonas Galle: ’Ja. Onze kijk op de zoektocht naar middelen is niet alleen veranderd, we hebben ook op andere vlakken een zeker groeiproces doorgemaakt. Zo durven we nu sneller een berekend risico nemen in vergelijking met vroeger.’
www.valcun.be
SIEMENS INDUSTRY ACADEMY ‘INNOVATIE EN ONDERWIJS GAAN HAND IN HAND’ Een start-up kunnen we definiëren als een jong bedrijf dat een innoverende nieuwe dienst of product aanbiedt aan de markt. Dat neemt niet weg dat ook de ‘gevestigde waarden’ voortdurend bezig zijn met innovatie en het vermarkten van nieuwe technologie. Siemens kan binnenkort bijvoorbeeld 174 kaarsjes uitblazen, maar toch blijven ze innovatie inbedden in de dagelijkse werking. Wat is hun kijk op de ontwikkeling van technologie? Thierry Van Eeckhout, Vice-President Sales Digital Industries: ‘Niemand kan ontkennen dat digitalisering de afgelopen jaren een beduidende innoverende stap betekende voor veel bedrijven. Wij moeten daarop inspelen door er in eerste instantie voor te zorgen dat we de kennis daarover voor onze eigen markt -bij ons is dat de Belgische en Luxemburgse- in huis hebben. Alles wat toepasbaar is in ons gebied, willen we in de mate van het mogelijke zelf beheersen.’ ‘Een tweede pijler is awareness creëren en drempelvrees wegnemen bij de klant over innoverende technologie. De inzet van innovaties wordt soms opgehouden omdat klanten vragen hebben bij de efficiëntie van hun investering. Zal deze innovatie wel aanslaan bij hun eindklant? Wij moeten hen bijstaan om die oefening zo goed als mogelijk te maken. Zo moeten we ervoor zorgen dat de betrokken mensen de technologie kennen en naar waarde schatten. Ook de rol van het onderwijs kan daarbij niet genoeg benadrukt worden, van het secundair tot het universitair niveau. Dat is een belangrijke toegangspoort om innovatie in de vingers te krijgen.’ Samen met KULeuven en UGent Francis Gheldof, Account Manager Automotive & Education: ‘De Siemens Industry Academy is het perfecte verlangstuk van deze benadering. Dat is een structureel samenwerkingsverband tussen Siemens, industriële partnerbedrijven en de KULeuven en UGent. Studenten en lesgevers kunnen daarbij kennismaken met hoogtechnologische oplossingen op het terrein waarbij studenten praktijkervaring en professionele competenties
verwerven. De betrokken onderwijsinstellingen en Siemens zorgen voor de pedagogische en technische omkadering. Dat is een win-win-win-win situatie.’ ‘We brengen innovatie rechtstreeks tot op de universiteitsbanken en tot bij de studenten via masterproeven, stagetrajecten, bedrijfsbezoeken en gastcolleges. Die masterproeven en stages voeren ze uit bij onze partners, waardoor ook deze laatste versneld genieten van de recentste technologie. En omdat de klanten zo snel tot een proof-ofconcept komt, genieten ook wij van de voordelen van dit systeem. Ondertussen loopt het systeem op rolletjes en zijn de ervaringen zeer positief. In een volgende fase kijken we naar uitbreiding richting Wallonië.’ Altijd op zoek naar meerwaarde Thierry Van Eeckhout: ‘In 2016 richtte Siemens “Next47” op, een verwijzing naar onze oprichting in 1847. Een hub om disruptieve ideeën te stimuleren en de ontwikkeling van nieuwe technologieën te versnellen. Ook vanuit België tippen we onze hoofdzetel over interessante bedrijven uit eigen land die een meerwaarde kunnen bieden aan het internationale Siemens portfolio. Als we zien welke acquisities Siemens de afgelopen jaren gedaan heeft, zoals LMS en Mendix, dan zie je dat we er toch in slagen om ook externe innovatie onder onze vleugels te krijgen.’
www.siemens.com www.kuleuven.be www.ugent.be
Meer dan 100 motion plastics innovaties ... ervaar virtueel nu in 360° ®
Bespaar 40% montagetijd met de E4Q-serie Start een virtuele tour op de beursstand in Keulen of reserveer een individuele rond leiding met een specialist van igus . Lees meer over de E4Q op igus.be/E4_Q ®
Bezoek ons: www.igus.eu/virtualexhibition B(NL)-1290-(Banner) EKS E4Q 190x60_CC.indd 1
igus B.V.B.A. Tel. 03-330 13 60 info@igus.be ®
motion plastics
®
09.08.21 17:31
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 19
In Kortrijk werd de eerste steen gelegd voor het nieuwe onderzoekscentrum van Flanders Make. U herkent vlnr Urbain Vandeurzen (voorzitter Flanders Make), minister Hilde Crevits, Dirk Torfs (CEO Flanders Make) en Ruth Vandenberghe (waarnemend burgemeester Kortrijk).
NIEUW ONDERZOEKSCENTRUM BOOST VOOR INNOVATIEKRACHT Tot de top van Europa behoren, dat was de ambitie in het programma van de Vlaamse Regering. Wie tot die top wil behoren heeft nood aan de bijhorende infrastructuur. In Kortrijk legde Hilde Crevits onlangs de eerste steen van het onderzoekscentrum voor productietechnologie van Flanders Make. Voorzitter Urbain Vandeurzen lichtte eerst toe waarom dergelijke infrastructuur nodig is: ‘Als ik de Vlaamse situatie analyseer, dan zie ik toch markante cijfers voor het aandeel van de industrie. De 11.000 bedrijven in deze sector zijn goed voor 16,5% van het BNP en 41 miljard euro toegevoegde waarde. In het totaal stelt de industrie 650.000 werknemers te werk. Dat betekent dus een aanzienlijke bijdrage aan de economie. Bovendien zijn we zeer op het buitenland gericht, met zeer exportgedreven industrie. Investeren in de industrie betekent investeren in welvaart.’ ‘Onze ondernemingen hebben de afgelopen sterk geïnvesteerd in innovatie en competitiviteit. Dat heeft er mee voor gezorgd dat de sector goed heeft stand gehouden ondanks Covid-19. Ondanks een omzetdaling bleef de impact op de tewerkstelling beperkt, met een lichte daling van 2%. Tegelijkertijd zagen we dat de industrie voldoende creatief was om nieuwe mogelijkheden te verkennen. De afzetmarkten raakten wel verstoord, maar ondernemingen gingen vlot op zoek naar alternatieve afzetmarkten, innoverende producten en nieuwe businessmodellen. Digitalisering is daar een belangrijke motor geweest, denk bijvoorbeeld aan digitaal klantencontact, installaties opvolgen en in bedrijf stellen op afstand, toeleveringsketens in stand houden,… dat betekende een ware versnelling van de digitale transformatie.’ ‘Vandaag zien we dat de toeleveringsketen nog een acuut probleem vormt, met grote vertragingen bij de levering van onderdelen. De Just-In-Time methode staat onder grote druk, wat maakt dat bedrijven alle zeilen moeten bijzetten om de productie draaiende te houden. Dat leidt dat bedrijven opnieuw op zoek gaan naar opportuniteiten dichter bij huis om hun toeleveringsketting te verstevigen. Onze bedrijven 20
bouwen voortdurend aan die robuustheid. Dat blijkt ook uit een bevraging, waarin 1 op de 2 bedrijven aangaf hun investeringsbudget niet in te perken, ondanks de druk op de kosten. 75% van hen gaf zelfs aan dat ze in de nabije toekomst hun investeringen in digitalisering - zowel wat betreft hun product als hun processen - zullen versnellen. De centrale aanpak is daar de Industrie 4.0 benadering. Een belangrijk aandachtspunt daarbij zal de ontwikkeling van talent zijn die deze digitale competenties bezitten.’ Switch van massaproductie naar maatwerk Flanders Make CEO Dirk Torfs schetst het technologische pad dat gevolgd wordt en wat we mogen verwachten van het onderzoekscentrum voor productietechnologie in Kortrijk: ‘De eerste kiemen van dit project werden gelegd in 2016. De bedoeling was van meet af aan de bouw van een centrum dat voorop zou lopen en de toekomst mee vorm zou geven. Klanten willen steeds meer producten op maat. De switch van massaproductie naar dit maatwerk in kleinere series vereist innovatie. Tegelijkertijd is ‘werkbaar werk’ ook een zeer belangrijke pijler in onze benadering. We willen daarom een systeem creëren met flexibele werkcellen, met machines die zich aanpassen aan het product dat op dat moment gemaakt moet worden. Ook digitalisering speelt een belangrijke rol in dit opzet, onder meer door simulaties die de impact van wijzigingen in de marktvraag op de productie kunnen voorspellen.’ ‘Ondertussen zijn de eerste stappen in die richting al gezet in het project Infraflex. Daar maken we producten van 30 op 30 op 30 cm in een zeshoekig productiesysteem (zie figuur hierna). Afhankelijk van de bewerking kan die opbouw steeds gewijzigd worden en creëer je een zeer flexibele faciliteit waarmee diverse producten door elkaar kunnen gebouwd worden. Maar we willen ook zwaardere componenten op een flexibele manier kunnen bouwen, zoals machines van enkele ton. De investering in dit onderzoekscentrum zal tegemoet komen aan die vraag. Bedrijven zullen bij ons terecht kunnen om hun concepten uit te testen. Zo kunnen ze de return van hun investering veel beter inschatten en dus
FLANDERS MAKE veel efficiënter produceren. Ook hier blijven digitalisering en werkbaar werk de rode draad. Zo zal de creatie van slimme operatoromgevingen hier ook aan bod komen, waarbij de werknemer de centrale unit wordt die heel veel dirigeert. ’ ‘Een groot voorbeeld voor mij is het onderzoekscentrum in Stuttgart voor de automotive, waar de toekomst van de productie voor die sector getoond wordt. Wij willen hier een centrum uitbouwen dat diezelfde functie uitoefent voor de machinebouw. Als morgen een Europees bedrijf vragen heeft rond productie, dan zou Kortrijk de locatie moeten worden waar ze terecht kunnen. Ik ben ervan overtuigd dat wij over alle sectoren heen en voor zowel kleine als grote bedrijven het verschil kunnen maken met de technologie die wij ontwikkelen. De digitale transformatie en Industrie 4.0 zullen leiden tot een competitieve industrie die welvaart creëert voor onze regio en zijn inwoners.’ Extra steun van 11 miljoen Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits: ‘Als ik in Zuid-West Vlaanderen kom, hoor ik hier post-corona telkens één woord terugkeren: ambitie. De keuze van Flanders Make om dit gloednieuwe centrum in Kortrijk te plaatsen is daarom een zeer goede keuze. Het is ook een belangrijk moment, omdat de vaccinatiecampagne zeer goed gelopen is. De WestVlaamse ondernemers staan te springen om hun dynamiek en ambitie verder te ontplooien. Onze bedrijven nemen samen met heel veel partners het voortouw in innovatie, onderzoek en ontwikkeling en in duurzaamheid.’ ‘De coronacrisis zorgt intussen voor belangrijke keuzes en vernieuwingen. De helft van de West-Vlaamse bedrijven heeft er de voorbije periode voor gekozen om nieuwe producten te maken en een derde zocht nieuwe afzetmarkten. Ondertussen kan ik ook meegeven dat Vlaanderen voor het eerst de 3% norm rond onderzoek en ontwikkeling heeft gehaald. Dat is baanbrekend, want de meerwaarde voor wie woont en werkt in de regio is enorm. Vandaag kan ik bovendien bekend maken dat we 11 miljoen euro extra steun geven aan Flanders Make. De middelen zijn bedoeld voor een nieuw project om de digitalisering en automatisering in onze maakbedrijven
Volgens Urbain Vandeurzen en Dirk Torfs zal het centrum bedrijven helpen om de switch van massaproductie naar kleinere reeksen te realiseren.
In het gebouw komen faciliteiten om flexibele productiesystemen uit te testen.
verder te versterken. Digital twins, robots, cobots, augmented reality,… Ik geloof echt dat deze technologie de mensen op de werkvloer kan helpen.’ Ook bedrijfswereld doet duit in het zakje Met de extra middelen kunnen 6 industriële innovatieleiders (Van de Wiele, Picanol, Atlas Copco, CNH, Crops, Sabca samen met een consortium van technologie ontwikkelaars en toeleveranciers uit Vlaanderen en Europa) onze maakindustrie verder vernieuwen en verduurzamen. De bedrijfswereld doet zelf ook een inbreng van 53 miljoen euro. De nieuwe vestiging in Kortrijk zal klaar zijn in september 2022. Flanders Make is eigenaar van de grond en zal het gebouw gedurende 27 jaar via een erfpachtformule huren van het projectvennootschap Stadion (Stadsbader en Ion) dat voor de bouw instaat. Dit wordt, met een omvang van 6.000 m², meteen het grootste co-creatiecentrum van Flanders Make, dat ook vestigingen in Leuven, Lommel en Sint-Truiden heeft en core labo’s bij alle Vlaamse universiteiten.
Vlaams minister van Economie en Innovatie Hilde Crevits zegde extra middelen toe voor Flanders Make.
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 21
The Belgian Factory » Process » Infrastructure automation show
SMART & INTEGRATED SOLUTIONS FOR INDUSTRY!
BRACE YOURSELF TO DISCOVER 240 TECHNOLOGY PARTNERS SHAPING THE FUTURE OF AUTOMATION
Kortrijk Xpo
2-4|02
2022
stay tuned for our partners, technology routes and Expert Classes on
www.indumation.be
The fastest growing Benelux automation show
IGUS ENERGIE EN DATA GECOMBINEERD IN DE NIEUWE HYBRIDEKABEL VAN IGUS VOOR SEW-MOTOREN Klein, compact en snel: dat zijn de vereisten voor de nieuwe generatie motoren. Hiervoor doen steeds meer fabrikanten van aandrijvingen een beroep op de hybride technologie om ruimte te besparen. Daarom heeft igus nu haar assortiment van hybride kabels uitgebreid met een nieuwe kabel, speciaal voor SEW-motoren met de MOVILINK DDI interface. Gebruikers in de material handling industrie bijvoorbeeld, kunnen vertrouwen op een kabel met een lange levensduur die speciaal is ontwikkeld voor kabelrupstoepassingen. Hybridekabels voor de aandrijftechniek worden gekenmerkt door hun vermogen om energie- en datatransmissie in één kabel te combineren. Het resultaat: het aantal kabels wordt gehalveerd. In het geval van de nieuwe SEW-motoren met MOVILINK DDI interface, vertrouwt de fabrikant op een coaxiaal element voor de datatransmissie van motorinformatie. Om de compacte motoren veilig te voorzien van energie en data terwijl ze in beweging zijn, heeft igus nu een nieuwe hybridekabel ontwikkeld.
28 kabels voor hybride technologie Met 28 verschillende kabeltypen voor motoren van Siemens, Beckhoff, SEW en Bosch Rexroth, heeft igus al het grootste assortiment aan hybridekabels voor de kabelrups dat uit voorraad leverbaar is. Met de uitbreiding van de CF280-serie, volgt igus de aanhoudende trend van de hybride technologie. De kabelspecialist biedt ook haar CF280 kabelserie aan met een PVC-buitenmantel als CF220. Op deze manier kunnen extra kosten worden gereduceerd in het hybride kabelsegment. De chainflex kabels kunnen geconfectioneerd of als meterwaar worden gekocht. Net als bij al haar kabels geeft igus ook een garantie van tot wel 36 maanden op de nieuwe SEW hybridekabel.
www.igus.be
‘De uitdaging met kabels en coaxiaal-elementen is dat ze snel kwetsbaar worden voor storingen bij hoge dynamische belastingen. Daarom hebben we het tot onze taak gemaakt een flexibele kabel te ontwikkelen met een lange levensduur die ook bij beweging betrouwbaar werkt’, zegt Andreas Muckes, hoofd van productiemanagement chainflex kabels bij igus GmbH. Hiervoor kan de motion kabel specialist putten uit haar meer dan 20 jaar ervaring op het gebied van coaxiaal-kabels voor zeer dynamische toepassingen. Voor de nieuwe hybride kabel CF280. UL.H207.D, zijn er nu vier energie-aders gecombineerd met één coaxiaal ader en twee besturingsparen. Door twee kabels tot één samen te voegen, kunnen gebruikers 40% ruimte besparen in de kabelrups. Tegelijkertijd wordt het gewicht dat door het systeem moet worden aangedreven gereduceerd, hetgeen betekent dat er minder energie wordt verbruikt. De nieuwe kabel met PUR-buitenmantel kan worden gebruikt voor toepassingen met een buigfactor tot 15xd en is daarom geschikt voor een breed scala aan industrieën: van bewerkingsgereedschappen en materiaal handling tot de automotive industrie.
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 23
“The little Allrounder”.
De nieuwste telg uit de rijke Mitsubishi frekwentieregelaars familie
ontdek meer op : www.esco.be of bel naar : 02 717 64 60
Automated Material Flow with Dematic – Just-in-time.
Expand your Possibilities
05. - 08.10.2021 HALL 7 - STAND 7515 Typical issues of the discrete manufacturing business include the complexity of your product mix, small batch sizes, a variety of treatments per component and last but not least the cyclical fluctuations in the market demand. Transport of such products requires a flexible logistic solution.
Stuttgart, Germany
Visit us!
Dematic‘s automated guided vehicle systems provide a maximum of free space on your shop floor and are easily adoptable to changes in your plant layout and process equipment. Dematic.com +32 3 641 12 12
24
#DiscoverYamahaRobotics
fa.yamaha-motor-im.de/yamaha-robotics/
BOGE MODEL VAN DE BOGE C-SERIE MET NIEUWE, UITERST EFFICIËNTE PERMANENTE-MAGNEETMOTOR Compacte gebouwd, flexibel te combineren en nu nog efficiënter dan voorheen: BOGE biedt schroefcompressoren van de C-serie aan met een uiterst efficiënte permanente-magneetmotor. Hiermee breidt de persluchtspecialist zijn portfolio verder uit met duurzame oplossingen voor persluchtproductie. De compressoren van de C-serie vinden hun toepassingen in bijna alle sectoren waarin perslucht wordt gebruikt. Door de vele combinatiemogelijkheden met toebehoren en besturingen wordt in elke specifieke behoefte voorzien. De schroefcompressoren van de C-serie van BOGE onderscheiden zich door hun compacte constructieprincipe en modulaire opzet: zelfs als volledig uitgerust persluchtstation met tank en droger hebben BOGE schroefcompressoren de kleinste footprint in hun klasse. In het vermogensbereik van 5,5 tot 11 kW heeft BOGE nu enkele modellen uitgerust met een permanente-magneetmotor. Het model C 7 PM biedt met een aandrijfmotor met een nominaal vermogen van 5,5 kW de beste combinatie van capaciteit, efficiëntie en geluidsniveau die op de markt verkrijgbaar is, terwijl hij slechts weinig ruimte inneemt. In de vermogensklasse 7,5 kW overtuigt het nieuwe model C 9 PM, dat de voordelen van zijn voorganger combineert met een verbeterde capaciteit en efficiëntie – en daarmee eveneens „best in class“ is. Zeer onderhoudsvriendelijkheid dankzij gescheiden componenten De compressoren zijn uitermate geschikt voor hoge capaciteiten in continubedrijf. Daarbij zorgt de nieuwe motor met permanente magneet ervoor dat ze bij gelijke vermogensopname een hogere capaciteit hebben. Gebruikers profiteren van het gereduceerde energieverbruik van de compressoren: Bij de C 9 PM is dit meer dan 6 procent lager. Anders dan vele concurrenten ontwikkelt BOGE de compressoren met het compressorblok en de permanentemagneetmotor als gescheiden componenten. Dit biedt een hele reeks voordelen, waaronder een duidelijk hogere onderhoudsvriendelijkheid van de machines.
Dankzij de uiterst efficiënte permanente-magneetmotor hebben de nieuwe modellen van de C-serie een grotere capaciteit bij hetzelfde opgenomen vermogen.
Dankzij hun modulaire opzet kunnen de compressoren van de C-serie met permanente-magneetmotor precies naar wens worden gecombineerd met toebehoren. Zo kunnen gebruikers de machine afzonderlijk of met een tank (R-model) gebruiken, of is ook combinatie met een droger mogelijk (DR-model). Bovendien zijn de compressoren compatibel met de ultramoderne hogere besturingen van BOGE – voor eenvoudige, efficiënte bediening en optimalisering in het bedrijf. De schroefcompressoren met permanentemagneetmotor zijn bij BOGE verkrijgbaar vanaf 1 september 2021.
www.boge.com
Het unieke constructieprincipe met het compressorblok en de permanentemagneetmotor als gescheiden componenten verhoogt de onderhoudsvriendelijkheid van de machine aanzienlijk.
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 25
Ontdek nu de nieuwe FRL reeks van SMC!
Expertise – Passion – Automation
• Hogere flow : door een verbeterd ontwerp van de filters en filterregelaars wordt een lagere drukval bekomen met als gevolg een verbeterde flowkarakteristiek. • Strak en uniform design, eenvoud in onderhoud: Japanse deskundigheid laat toe om de filter eenvoudig, zonder gereedschap te onderhouden. • Modulaire regelaars met gemeenschappelijke persluchtvoeding: regel je druk per aftakpunt, compact en modulair en verlaag je bouwtijd, je druk en je energierekening. • Modulair te integreren flowswitch met IO-link: beheer je energiekost rechtstreeks vanuit je verzorgingseenheid en registreer je nominaal verbruik, geaccumuleerd verbruik, lekdebiet… DIENSTBAARHEID
RESPECT
DESKUNDIGHEID
AANDACHT
CONTINUÏTEIT
EERGEVOEL
www.smc.be
26
AGORIA
TECHNOLOGISCHE INDUSTRIE: HERSTEL MET VERSCHILLENDE SNELHEDEN In het eerste kwartaal 2021 lag de omzet van de technologische industrie 6% hoger dan in het eerste kwartaal van vorig jaar. De voorlopende indicatoren laten zien dat de activiteit ook in het tweede kwartaal stevig blijft. Maar in de subsectoren is de dynamiek wel zeer uiteenlopend. Het herstel van de activiteit in de technologische industrie heeft zich in eerste kwartaal doorgezet. Door de hausse van de koers van de non-ferrometalen, de herneming in de autoassemblage en de dynamische ontwikkeling in de deeltak IT-solutions is het omzetcijfer fors gestegen. In de meeste sectoren zit de activiteit dicht in de buurt van het pre-corona niveau. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de situatie in de subsectoren sterk uiteenloopt. Conjunctuur blijft gunstig De vraag naar de producten en dienstenp van onze sectoren is zeer dynamisch. De industrie en de bouw hebben zich duidelijk hersteld en de ondernemingen zijn opnieuw beginnen investeren. De gezinsconsumptie ten slotte trekt ook aan, zij het in een lager tempo. Een en ander heeft tot gevolg dat de NBB-barometer van de technologische industrie op recordpeil staat. Er blijven niettemin nog enkele ongunstige factoren zoals de sterke prijsstijgingen en zelfs de schaarste van grondstoffen en onderdelen.
www.agoria.be
Omzetcijfer van de technologische industrie
SMART PRODUCTION DAY OP 26 OKTOBER Agoria’s Food & Beverage Technology Club en Lean Lead organiseren op dinsdag 26 oktober hét LEAN-event van België. Een uniek initiatief waar bedrijven elkaar inspireren en van elkaar leren. Je krijgt inzicht in hoe anderen SMART op weg zijn naar hun toekomst. De nadruk ligt vooral op praktijkgetuigenissen en ervaringsuitwisseling. SMART gaat over innovatie & lean productiesystemen, maar ook over mensen die beter en nog slimmer samenwerken. Betrokken en gemotiveerde medewerkers met een “Smile @ Work” dragen vanzelf bij tot positieve bedrijfsresultaten en een sterk bedrijfsimago. Met getuigenissen van Vandemoortele, Delta Water Engineering, VCST, Cargill, Atlas Copco, Daikin en nog veel meer. Ontdek het volledige programma op www.agoria.be/nl/smart-production-day.
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 27
‘MATRIJZEN ZIJN TIJDENS CARRIÈRE STEEDS COMPLEXER GEWORDEN’ INGENIEUR BÉNÉDICTE VANDER BEKEN VINDT HET ONTSTAAN VAN EEN PRODUCT DOOR CREATIVITEIT EN TECHNISCHE KENNIS FASCINEREND
In onze reeks rond vrouwelijke ingenieurs trekken we deze keer naar West-Vlaanderen, waar TE Connectivity elektromechanische componenten voor de automobielindustrie ontwikkelt en produceert. In het ontwerpteam dat de matrijzen voor deze componenten bouwt, is Bénédicte Vander Beken al 15 jaar een vertrouwd gezicht. We hadden met haar een boeiend gesprek over de complexiteit van matrijzen, materialen en het ontwerpproces.
28
INTERVIEW DOOR SAMMY SOETAERT
Maar voor we Bénédicte Vander Beken op onze spreekwoordelijke rooster leggen, geven we graag eerst wat uitleg over de activiteiten van TE Connectivity, een bekend toeleverancier voor de autoindustrie. Een moderne wagen bevat nogal wat elektrische snufjes: elektrische ramen, brandstofinjectie-systemen, sensoren, verwarming, ABS modules, camerasystemen, stoelverwarming, … voor elk van deze systemen is een connector nodig die de nodige informatie op een veilige manier communiceert met de wagenintelligentie. De productie van deze connectoren vormt de kernactiviteit van TE Connectivity. De wereldwijd actieve groep heeft in ons land een vestiging in Oostkamp. In deze afdeling specialiseert men zich in de complexe onderdelen en die maakt men via meerdere productieprocessen, zoals spuitgieten van kunststoffen, stansen en een gespecialiseerde combinatievorm waarbij contacten omspoten worden met kunststof. Op die manier kan TE Connectivity zeer complexe systemen produceren, zoals onder meer ABSmodules. Talenknobbel wordt ingenieur Bénédicte Vander Beken startte haar werkcarrière 15 jaar geleden in de afdeling matrijzenbouw voor de spuitgietprocessen, een taak die ze ook vandaag nog met het nodige enthousiasme uitvoert. Toch was er aanvankelijk weinig indicatie dat Bénédicte Vander Beken de weg van het spuitgieten zou inslaan. Een ASO opleiding Moderne Talen – Wiskunde, een jarenlang verblijf in Duitsland en een extra jaar in Zweden als uitwisselingsstudente, leverde haar een zeer uitgebreide talenkennis op. Het had er alle schijn van dat haar carrièrepad rond taal zou draaien, maar niets was minder waar. Bénédicte Vander Beken: ‘Na mijn middelbare studies koos ik voor een opleiding tot industrieel ingenieur in Kortrijk, met als optie industrieel ontwerp. Het ontstaan van een product boeide mij enorm, omdat het een kruisbestuiving is van ‘harde’ technische kennis en creativiteit. Helemaal uit de lucht vallen deed die keuze nu ook weer niet, want mijn vader is zijn hele leven technisch ingenieur geweest, onder meer als internationaal servicetechnieker. Dat was ook de reden voor mijn langdurig verblijf in Duitsland tijdens de lagere school. Ik wist dus wel wat een job als ingenieur inhield.’
‘Tijdens mijn opleiding tot industrieel ingenieur maakten we kennis met het vak Kunststoffen, dat meteen mijn interesse genoot. Dat was de reden waarom ik na afloop van mijn studie nog een extra masteropleiding rond industriële kunststofverwerking in de KHBO te Oostende toevoegde aan mijn studieloopbaan. Met de groep studenten bezochten we toen talloze bedrijven in de buurt, en zo kreeg ik de microbe nog sterker te pakken.’ Ontwerp en verbeteren van matrijzen ‘Na mijn afstuderen ging ik meteen bij TE Connectivity aan de slag, waar ik in het ontwerpteam voor matrijzen terechtkwam. Ikzelf zit in de afdeling matrijzenbouw voor het spuitgieten, een team van 15 personen waar mijn functie bestaat uit drie hoofdtaken: het ontwerp van compleet nieuwe matrijzen voor nieuwe producten en het optimaliseren van bestaande matrijzen. Bij het ontwerp van nieuwe matrijzen vertrekken we in principe vanaf de producttekeningen van de klant, op basis daarvan tekenen en ontwikkelen we de matrijs. Soms bestaan er al productvarianten en kunnen we die als basis gebruiken om tot de juiste afmetingen van het nieuwe component te komen, maar even goed starten we vanaf een leeg blad.’ ‘Tijdens het ontwerp maken we onder meer gebruik van simulaties. Die helpen ons om feedback te geven aan de productontwikkeling en de automatisering. Mogelijke problemen kan je zo op voorhand oplossen. We hebben wel nog steeds een aantal loops nodig om een matrijs 100% goed te krijgen, maar dat aantal is toch verminderd. Simulaties zijn vandaag een enorm hulpmiddel in ons streven naar ‘first time right’.’ Ook werken we ter ondersteuning van de productie. Dat luik bestaat vooral uit het aanpassen en verbeteren van bestaande matrijzen en het à la minute oplossen van breuken. Die wisselwerking tussen praktijk en het ontwerp maakt het zeer boeiend, want je wordt soms geconfronteerd met problemen die op de tekentafel niet meteen duidelijk waren. Het samenwerken met een groep mensen om dat soort hinderpalen weg te werken is enorm boeiend. We werken ook voor onze TE-collega’s in het buitenland. Dit zowel voor nieuwe projecten als voor optimalisaties. Daarbij komt mijn talenkennis dan ook goed van pas!’ Complexiteit stijgt ‘Tijdens mijn 15-jarige carrière valt me vooral de toegenomen complexiteit op van de stukken die we hier produceren. Ook de ontwerptechnologie is mee geëvolueerd met die complexiteit. Zo is de manier van beoordeling via metingen compleet veranderd, de digitale werkwijze geeft je toch een pak meer inzicht en informatie in vergelijking met de oudere manier. Ook de informatie die we moeten meegeven met onze tekeningen is gegroeid, zodat de buitenlandse collega’s exact weten wat er op een ontwerp staat. Daarnaast zijn we ook sterk bezig met procesverbeteringen, zodat we sneller en efficiënter kunnen produceren.’
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 29
‘Mijn takenpakket is door de jaren min of meer hetzelfde gebleven, maar de technologie is wel sterk geëvolueerd. Ook de klantenvragen zijn veranderd, zoals de vraag naar meer flexibiliteit, een grotere productiesnelheid en een verregaande miniaturisering. Die gewijzigde vragen zijn ook de reden waarom we het concept 2K Modular Molding ontwikkelden. Dit concept biedt de unieke mogelijkheid om 2 totaal verschillende kunststof delen met 2 verschillende granulaten parallel te produceren. Er kan onafhankelijk van de klantenbehoefte van de beide producten geproduceerd worden. De producten kunnen ook ultrasnel worden gewisseld via een modulair wisselsysteem. Dat heeft uiteraard een positieve impact op de omschakeltijd, waardoor je sneller kan inspelen op vragen vanuit de markt.’ Women in Networking Dat vrouwen meer dan welkom zijn bij TE Connectivity wordt goed geïllustreerd door de ‘Women in Networking’ groep. Bénédicte Vander Beken: ‘Toen ik hier aan de slag ging was ik nog één van de weinige vrouwen in het team 30
maar ondertussen is ons aandeel toch merkelijk gestegen en daar heeft het bedrijf toch de nodige aandacht voor. Zo worden er sinds een paar jaar specifieke activiteiten voor ons georganiseerd onder de noemer van de Women in Networking. Die activiteiten zijn zeer divers en staan open voor iedereen. Het was uiteraard niet evident om in de afgelopen periode activiteiten te organiseren, maar in normale omstandigheden worden er bedrijfsbezoeken ingepland, voordrachten en sessies georganiseerd en ook workshops om de softe en creatieve skills aan te scherpen passeren uiteraard de revue. Op die manier worden dames van over heel het bedrijf samengebracht, en dat heeft een positieve impact op de onderlinge connectie op de werkvloer.‘
www.te.com
BECKHOFF DOOR VALÉRIE COUPLEZ FOTO’S DOOR PHILIPPE VAN GELOOVEN
ELEKTRISCHE OVERSTROOMBEVEILIGING GEEFT INZICHT IN MACHINES In een circulaire maatschappij is afval geen afval meer. Het zijn grondstoffen voor nieuwe producten. Een filosofie die Govaerts Recycling al sinds de jaren 90 toepast. Maar het blijft wel een heterogene stroom aan materiaal die het uiterste van machines kan vragen. Het bedrijf uit Alken doet daarom al jaren een beroep op de technologie en knowhow van Beckhoff Automation. Ook de nieuwe zekeringsklemmen EL9227 waren bijzonder welgekomen, voor een betere bescherming, maar ook voor een snellere foutdiagnose.
te springen? Post-consumer kunststoffen leken het perfecte beginpunt, afval waar we toen nog voor betaald werden. Vanuit onze ervaring met bitumen voor dakbedekking, wisten mijn vader en ik wel al iets over chemie, maar om de extrusie helemaal fijn te regelen was het toch een verhaal van vallen en opstaan. Wat kunnen we er allemaal mee doen? Aan welke eisen moeten de grondstoffen voldoen? Welke matrijzen hebben we nodig? Want we wilden de lat van bij de start hoog leggen. Ook al werkten we met secundaire grondstoffen de kwaliteit van ons eindproduct moest en zou onberispelijk zijn.’
Govaerts Recyling begon in ’95 zonder enige ervaring met recyclage maar met een pak ambitie om meer te doen met minder. Eddy Govaerts, die samen met zijn zus het bedrijf leidt, vertelt: ‘Werken in een grindgroeve drukt je met de neus op de feiten dat je de bodem aan het leeghalen bent. Er moest toch een manier bestaan om duurzamer met grondstoffen om
315 miljoen plastic flessen In 1997 kon de productie eindelijk starten. Het begin van een succesverhaal. Vandaag vinden de planken, palen, terrassen, omheiningen, meubels, speelplaatsitems … vlot hun weg over de hele wereld. Stuk voor stuk topproducten, door gerenommeerde instanties gekeurd en gecertificeerd, op maat
De EL9227 klemmen zijn ook toegevoegd in de HMI van de machines. Visualisatie is belangrijk, zodat de operatoren zelf niet meer de schakelkast in moeten om een fout op te sporen.
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 31
van de klant gemaakt uit gerecycleerde kunststof, maar ook zelf 100% recycleerbaar. ‘Door te innoveren met nieuwe producten en productieprocessen willen we onze voortrekkersrol naar een circulaire economie blijven opnemen’, vat Eddy Govaerts het streven samen. Vandaag beschikt het bedrijf daarvoor al over zeven machines, op korte termijn moeten er nog twee bijkomen om de groei op te vangen. Vorig jaar gingen er meer dan 315 miljoen plastic flessen door de machines. Machines die Govaerts en zijn team overigens zelf volledig bouwen. ‘Om het productieproces volledig te beheersen. Als je de hoogst mogelijke kwaliteit uit je machine wil halen, moet je niet alleen controleren wat er in gaat maar ook wat er precies gebeurt binnenin’, aldus Eddy Govaerts. Betrouwbaarheid in technologie en mensen Het volledige productieproces van maalgoed of granulaat tot eindproduct gebeurt bij Govaerts Recycling in één ruk. Hierdoor doorloopt het materiaal een cyclus minder van opwarmen en afkoelen, wat de kwaliteit ten goede komt en uiteraard energie bespaart. Een betrouwbare werking, 24/7 is dan wat er nodig is. Govaerts Recycling rekent daarvoor al jaar en dag op de technologie van Beckhoff. ‘Waarom? Omdat het om hightech-technologie gaat die onze machines future proof helpt maken. Maar vooral omdat ze bij Beckhoff over
een team beschikken met de juiste mensen op de juiste plaats. Onze contactpersoon Philippe Hénin weet precies waar we mee bezig zijn. Hij luistert naar onze noden. Machinebouw is voor ons een voortdurend proces van optimaliseren. Daardoor kan hij ook zelf proactief oplossingen voorstellen. Technologie is eigenlijk altijd een verhaal van mensen, want hoe complexer het wordt, hoe meer support je nodig hebt. En daar onderscheidt Beckhoff zich echt in.’ Zekeringsklemmen verhogen betrouwbaarheid Een mooi voorbeeld van zo een recente toevoeging aan de machines van Govaerts Recycling zijn de EL9227 zekeringsklemmen. ‘De stap naar alles Industrie 4.0 is voor ons belangrijk om de betrouwbaarheid van onze machines weer verder te verbeteren’, verduidelijkt Wouter Thieren, die er al vier jaar aan de slag is. ‘Hoe meer data we capteren, hoe betere analyses we kunnen maken om problemen te voorkomen, maar ook om de kwaliteit weer te verbeteren. De EL9227 klemmen passen perfect in dat plaatje. We werken met een decentrale distributie van 24 V DC-kringen. Door aan elk I/Oeiland twee klemmen toe te voegen, krijgen die toepassingen een elektronische overstroombeveiliging. In tweede instantie vertellen ze ons heel veel over wat er gebeurt. We regelen exact hoeveel stroom de elektronische koppelmodule, de voeding aan de ingang en de voeding aan de uitgang elk in beslag nemen. En wanneer er een fout optreedt, weten we
De materialen die Govaerts Recycling aflevert, zijn stuk voor stuk topproducten uit gerecycleerde kunststof, gekeurd en gecertificeerd door gerenommeerde instanties.
32
BECKHOFF waar en kunnen we de klemmen van op afstand of de HMI inen uitschakelen.’ Uitgebreide diagnosemogelijkheden, eenvoudige integratie Wouter Thieren: ‘We wisten meteen dat we de uitgebreide versie wilden, omwille van alle diagnosemogelijkheden. Het gaat zelfs zover dat we dankzij de EL9227 klemmen conditiebewaking kunnen realiseren voor de volledige 24 V DC-kring. Van zodra er een verandering in het stroomverbruik optreedt, kunnen we heel gericht onderzoeken welke oorzaak daarachter zit. We zetten dus weer stap in predictive maintenance.’
Dankzij de EL9227 klemmen kan Govaerts Recycling conditiebewaking realiseren voor de volledige 24 V DC-kring.
Volgens Thieren ligt de sterkte van de klemmen in de combinatie met de software en uiteraard de support. ‘Beckhoff beschikt niet alleen over de juiste hardware, maar ook over de software om alles uit die hardware te halen. Uiteraard heb je de mechanica nodig om bewegingen mogelijk te maken maar door zoveel mogelijk naar de software te brengen, krijg je heel veel vrijheid als machinebouwer. Bovendien maakt Beckhoff het gemakkelijk om zo een zaken te integreren. Dat gaat bijna automatisch. We hebben ze bijvoorbeeld ook toegevoegd in de HMI van de machines. Visualisatie is belangrijk, zodat onze operatoren zicht hebben op de fout en zelf niet meer de schakelkast in moeten om ze op te sporen.’ Problemen voorkomen Twee jaar geleden werden de EL9227 klemmen voor het eerst geïnstalleerd. Vandaag zijn ze al aanwezig op twee machines en komen ze ook op de twee machines in opbouw. ‘Er is zoveel elektronica aanwezig in machines, dan heb je een goede afzekering nodig. Thermische zekeringen volstaan hier niet meer voor. De EL9227 klemmen daarentegen geven ons al een signaal wanneer het knipperlicht op oranje springt. Als dus de eerste waarschuwingstekens opduiken. Door die uitgebreide diagnostiek hebben we al veel problemen kunnen vermijden. Onze 24 V DC-circuits zijn ermee perfect afgezekerd en beveiligd. Sinds vorig jaar bestaat daar regelgeving rond en moeten ook de 24 V DC-circuits gekeurd worden. Met de EL9227 klemmen werkten we eigenlijk al perfect conform de eisen in DIN EN 60204-IEC, en beschikken we bovendien over een intelligente oplossing, dankzij alle diagnosemogelijkheden, die zich elektronisch laat resetten. Dat bedoelen we dus met future proof machines bouwen’, besluit Eddy Govaerts.
www.beckhoff.be www.govaplast.com
Van links naar rechts: Eddy Govaerts, Philippe Hénin, Wouter Thieren en Patrick Gielis. “Technologie is altijd een verhaal van mensen. Hoe complexer het wordt, hoe meer support je nodig hebt en daarin onderscheidt Beckhoff zich echt”, aldus Govaerts.
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 33
ZOEKTOCHT NAAR EFFICIËNTIE: WAT NA IE5? In de motorenwereld is het afgelopen decennium enorm gefocust op het rendement. Dat was ook nodig, want elektromotoren zijn de werkpaarden uit onze industrie. Elke winst die daar kan geboekt worden, heeft meteen een grote impact op het energieverbruik. Toch kunnen we ons de vraag stellen of de focus op de IEx klasse nog wel de juiste benadering is. We nemen u eerst even mee naar een fictieve toekomst. In Automation Magazine nummer 698 lezen we volgend bericht: ‘Het is 1 januari 2050. Vanaf vandaag zijn de nieuwe efficiëntieklassen volgens de Europese verordening 640/2049 inzake ecologisch ontwerp voor elektromotoren van kracht. Vanaf heden is het verboden om de energieverslindende elektrische motoren met klasse IE88 in te zetten en moet overgeschakeld worden naar klasse IE89. De efficiëntie van deze motoren moet minstens 99,9999998 procent bedragen, wat toch een enorme verbetering betekent ten opzichte van de vorige klasse die afklokte op slechts 99,9999997.’ Het voorgaande is uiteraard een ‘licht’ overdreven toekomstvoorspelling, maar u snapt ongetwijfeld waar we naartoe willen: staat er een limiet op de toekomstige efficiëntiewinst van motoren? En wanneer is een verbetering nog een echte verbetering? Voor alle duidelijkheid: dat de Europese verordening 640/2009 met de efficiëntieklassen broodnodig was ontkennen we hier uiteraard niet. De geleidelijke verstrenging van de minimum rendementsvereisten zorgde ervoor dat een belangrijke bron van energieverbruik -op het moment van de verordening 46% van het verbruik in de industrie- geleidelijk teruggebracht werd tot 34% (cijfers IEC). De verordening in kwestie is hier
34
mee verantwoordelijk voor en kan dus zeker bogen op belangrijke merites. Het geleidelijk vervangen van motoren door IE1, IE2 en IE3 leverde dus zeker resultaat op, maar we moeten ook naar de toekomst durven kijken. Loont het de moeite om over te schakelen richting IE4, IE5 en de bijhorende nieuwe technologie? Zullen op zeker moment de extra materiaalkosten - daar komen we zo meteen op terug voor een IEx motor zo oplopen dat het betere rendement teniet gedaan worden? En wat zijn de gevolgen voor de rest van de installatie op recente ontwikkelingen in motorefficiëntie? En tot slot: wat is de huidige status van opvolgtechnologieën zoals de synchrone reluctantiemotoren en permanentmagneetmotoren? Hoe wordt een inductiemotor efficiënter gemaakt? Het mag duidelijk zijn dat na 10 jaar focus op efficiëntie, het laaghangend fruit al geplukt is. Om verdere verbeteringen te realiseren wordt daarom gekeken naar een combinatie van kleine aanpassingen en innovaties, die samen tot minder verliezen leiden. Een bloemlezing: • De jouleverliezen in het anker worden verminderd door meer koper (in plaats van aluminium) te gebruiken. • Een kleinere luchtspleet tussen stator en rotor zorgt voor minder reluctantie (magnetische weerstand).
Elektromotoren vertegenwoordigen een groot aandeel van het energieverbruik in de industrie. De vraag werpt zich op hoe we de efficiëntie verder kunnen verbeteren.
ENERGIEBESPARING DEEL 3/4 • IJzerverliezen - de gecombineerde hysteresis -, wervelstroomen zwerfstroomverliezen- worden beperkt door het blikpakket te verbeteren. • Innovatie in lagertechnologie zorgen voor minder wrijving. • Door betere lamineringen te gebruiken worden de kernverliezen beperkt. • Een beter uitgekiend ontwerp van rotor en koeling zorgt tot slot voor een verdere verbetering. De aanpassingen hebben evenwel ook een keerzijde: het gewicht van een inductiemotor is de afgelopen jaren stelselmatig gestegen, waardoor bijvoorbeeld ook de interne inertie gegroeid is. Op zijn beurt kan dit leiden tot langere aanlooptijden. Bovendien is de vervanging van een motor met laag rendement door een hoogrendements exemplaar niet voor alle toepassingen even efficiënt. De kleinere rotorweerstand kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat de nominale snelheid omhoog getrokken wordt. Het resultaat is meer opgenomen vermogen en dus net meer verbruik. Zwakheden in de verordening Wie weinig vertrouwd is met de IEx regelgeving zou kunnen
in die richting werd al gezet door ook de frequentieregeling mee te nemen in de volgende stappen van de verordening. Maar dat volstaat niet. De energieprestatie van een machine is meer dan louter de som van de prestaties van de separate componenten, ook transmissieverliezen tussen onderdelen moeten absoluut meegenomen worden. Bovendien zijn er aanzienlijke verschillen in het lastprofiel tussen de ‘traditionele’ inductiemotoren en de recentere technieken zoals permanentmagneet- en synchrone reluctantiemotoren. In sommige gevallen kan het reële rendement van een IE4 inductiemotor daarom compleet anders liggen dan een motor met de nieuwe technieken uit dezelfde efficiëntieklasse. Permanentmagneet synchrone motor (PMSM) Welke zijn nu precies die ‘nieuwe’ technieken. PM-motoren zijn een pak efficiënter bij lage toerentallen dan inductiemotoren en hebben normaliter geen geforceerde ventilatie nodig. Omdat er gewerkt wordt met permanente magneten in plaats van energievragende elektromagneten, gaat het rendement een pak omhoog. De beperkte rotorinertie en de goede bestandheid tegen piekbelastingen maken dit type vooral populair bij dynamische servo-aandrijvingen. De permanentmagneetmotor is de voorbije jaren weleens het voorwerp geweest van discussie. Die spitsen zich niet toe op de werking an sich, maar wel op de inzet van permanentmagneten, die naast hun zeldzaamheid ook de deur zouden openzetten voor geopolitieke manoeuvres. Dat China het absolute monopolie heeft op de ontginning van deze aardmetalen is overigens een vaak gehoord maar onjuist argument. We kunnen eerder spreken over een dominante positie, want ook in landen als Brazilie, Vietnam en Australië zijn de grondstoffen te vinden. Wat wel juist is dat China een zeer groot aandeel heeft in de verwerking (87% in 2019) van deze magneten, maar dit heeft zeer veel te maken met
De efficiëntieklassen volgens verordening 640/2009 leggen minimumvereisten op.
denken dat twee motoren uit dezelfde IE klasse min of meer hetzelfde rendement zullen hebben. Daar is evenwel een belangrijke kanttekening bij te maken, want de IE klasse wordt bepaald door de prestaties in het nominale belastingspunt van de motor. In de praktijk worden motoren uiteraard ingezet in zeer diverse applicaties, waarbij de werking in dit nominale belastingspunt slechts weinig in de realiteit bereikt wordt. Motoren die werken bij andere snelheden - wat in hedendaagse flexibele productiesystemen steeds meer het geval is - kunnen met andere woorden onderling aanzienlijke verschillen tonen. Hetzelfde geldt voor het werken onder wisselende belastingen. Bovendien was de verordening ook wat eng, in die zin dat ze enkel de motorprestatie beoordeelde, terwijl de reële prestatie toch in relatie met het systeem waarin de motor zich bevindt moet bekeken worden. Een eerste stap
Om verdere efficiëntieverbeteringen te realiseren wordt overgestapt op andere werkingsprincipes zoals permanent magneet motoren of synchrone relacutantiemotoren. AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 35
ENERGIEBESPARING DEEL 3/4 de goedkope arbeidskost. Met andere woorden: de vrees dat China ongebreideld de prijzen kan opdrijven is ergens onterecht, want ze kunnen zichzelf uit de markt prijzen eens een zeker plafond bereikt is. Synchrone reluctantiemotor (SynRM) De fabrikanten van synchrone reluctantiemotoren hebben geen last van de discussie rond zeldzame aardmetalen, want hun type motor maakt geen gebruik van magneten. De innovatie zit hier vooral in de rotor. Deze is gemaakt van gelamineerde ijzeren lagen die een lichte maar stevige constructie vormen die magnetisme toelaat er doorheen te stromen. De vorm is nauwkeurig ontworpen om de magnetische reluctantie binnen de rotor te geleiden. Als gevolg daarvan zal de rotor zich ‘gelijkrichten’ met de magnetische flux geproduceerd door de statorspoelen, en deze positie ook bewaren. Hierdoor beweegt de rotor met precies dezelfde snelheid als de magnetische flux, vandaar de naam synchrone reluctantiemotor. Door de gelamineerde opbouw is de motor iets moeilijker te magnetiseren, maar dit verlies wordt goedgemaakt omdat er geen jouleverliezen in de rotor optreden. De techniek op zich is verre van nieuw, maar het is vooral de combinatie met VFD die leidt tot minder verliezen. Is het dan allemaal rozegeur en maneschijn? Neen, want de synRM techniek staat nog voor enkele uitdagingen. Zo is de powerfactor aan de lage kant. Om dat te verbeteren wordt er onder andere gekeken naar een aangepaste laminaire opbouw van de rotor.
Het Synchrone Reluctantie principe: De rotor wekt een koppel op als er in de luchtspleet een magnetisch veld aanwezig is die niet uitgelijnd is met de rotor. De rotor is uitgelijnd met het magnetisch veld, zodat er geen koppel wordt opgewekt (a). In (b) is de rotor niet uitgelijnd met het magnetisch veld en wordt (in tegenwijzerzin) een koppel opgewekt.
B
A
C
Efficiëntieprofiel van een 10 kW (A) inductiemotor (B) SynRM en (C) PMSynRM motor.
36
EMPACK ONTDEK DE TOEKOMST VAN VERPAKKEN OP EMPACK MECHELEN Nieuwsgierig naar de toekomst van verpakken? Dan wordt u verwacht op Empack: het enige professionele verpakkingsevent in België voor iedereen die dag in, dag uit packaging ademt. Na een jaar niet op de kalender te hebben gestaan wegens corona, vindt het event opnieuw plaats in de Nekkerhal te Mechelen op 27 & 28 oktober 2021. Een unieke kans om inspiratie op te doen, oplossingen te vinden voor uw uitdagingen, waardevolle contacten te leggen en uw bedrijf toekomstklaar te maken. What’s the next big thing in packaging? Op die vraag vindt u tijdens Empack 2021 zeker een antwoord. Empack richt de blik op de toekomst en focust op belangrijke thema’s zoals duurzaamheid en digitale transformatie. Daarnaast is dit dé moment om opnieuw te netwerken. Twee dagen lang kunnen meer dan 150 exposanten en 3.200 bezoekers naar hartenlust netwerken, inspiratie opdoen en hun ‘passion for packaging’ delen in een 4.000m² zee van ruimte.
omvat twee categorieën: intelligente verpakkingsmachines en innovatieve verpakkingen & verpakkingsmaterialen. De winnaars worden tijdens een feestelijke prijsuitreiking bekend gemaakt. Zoals u ziet, wordt Empack opnieuw een informatie- en netwerkplatform. Het volledige programma vindt u op www. empack.be. Bezoek gratis Registreer u meteen via www.empack.be met code BAAS1000 voor uw gratis ticket. U komt niet graag alleen? Nodig uw collega’s uit en registreer ze met dezelfde code. Praktische informatie Empack Mechelen 27 & 28 oktober 2021 Nekkerhal-Brussels North
Professioneel kennisprogramma Geen innovatie zonder knowhow. Daarom biedt Empack u een uitgebreid kennisprogramma aan. Tijdens de seminaries en workshops wordt er dieper ingegaan op hot topics in de verpakkingsindustrie zoals duurzaamheid, circulariteit, digitalisatie, packaging design,… Zo is er het programma ‘Groen Verpakken’ i.s.m. onder andere Fost Plus en Karine Van Doorsselaer (UAntwerpen), de Pack4Food Roadshow over circulair verpakken, workshops rond digitaliseren en innoveren in het verpakkingsproces, cases rond data driven packaging design enzovoort. Drie zones met speciale focus • Packaging Innovations: een dedicated zone op Empack. Niet-te-missen voor brand managers, marketeers, packaging designers,… • Contract Pack Pavilion: op dit paviljoen ontdekt u bedrijven die uw verpakkingsproces uit handen kunnen nemen. • Take Out Corner: de place to be als u op zoek bent naar duurzame en gebruiksvriendelijke verpakkingen voor uw take away maaltijden. Awards & netwerken Tot slot vinden er ook twee awarduitreikingen en een netwerkdrink plaats op het einde van de eerste beursdag: de Trends Gazellen in packaging en de allereerste Verpakking & Label Award. De Trends Gazellen Awards huldigen snelgroeiende bedrijven of ‘Gazellen’ in drie verschillende categorieën: kleine, middelgrote en grote ondernemingen. De nieuwe verpakkingsprijs, de Verpakking & Label Award,
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 37
‘OOK IN HET BUITENLAND KUNNEN ZE ONZE EXPERTISE GOED GEBRUIKEN’ JOHAN DUYSTERS: ‘MET MGH WIL IK VERDER INTERNATIONALISEREN EN DIVERSIFIËREN.’
Maintenance & Gears Heyvaert - kortweg MGH - is voor velen onder ons een bekend klinkende naam. De pensionering van Geert Heyvaert leidde recent tot enkele veranderingen in het bedrijf. Zo zorgt de aanstelling van nieuwe eigenaar Johan Duysters voor vers bloed aan de top van het bedrijf en wordt de steven gericht op verdere internationalisering en diversifiëring.
MGH DOOR SAMMY SOETAERT
De nieuwe MGH baas Johan Duysters vertelt ons eerst hoe hij aan boord van MGH gehaald werd: ‘Ik ken de familie Heyvaert al heel lang, volg MGH al vele jaren en heb een enorme bewondering voor de groei van het bedrijf doorheen de jaren. Bij de pensionering van Geert werd mij gevraagd om de leiding in handen te nemen, maar dat betekent niet dat de rol van de familie Heyvaert uitgespeeld is, wel integendeel. Harald heeft een belangrijke leidende functie en Geert verzorgt nog belangrijke opleidingen rond tandwielkasten. Daarin kan hij zijn jarenlange ervaring doorgeven aan de nieuwe generaties.’
buurlanden aan te pakken. Zo hebben we in Nederland we ons commercieel team al versterkt en realiseerden we ondertussen verdere doorbraken in Frankrijk, waar we al enkele klanten konden binnenhalen. In een volgende fase willen we ook het potentieel van het Duitse Ruhrgebied ontginnen.’ ‘Met onze 35 professionals hebben we een bijzonder technische expertise opgebouwd die ook in het buitenland de doorslag zal geven. In combinatie met de snelheid waarmee we projecten op maat in zeer diverse sectoren kunnen afleveren is dat een belangrijke troef. We hebben tevens een uitgebreide voorraad van kritische onderdelen en een 24/7 service, want het service niveau voor klanten is vandaag primordiaal in hun keuze. Je moet hen snel terug op weg helpen bij een mogelijk probleem.’
‘Een Belgische KMO internationaal verder uitbouwen, dat is een uitdaging die ik met plezier opneem. Zelf heb ik ondertussen een lange carrière in engineering achter de rug met functies in de metaalbewerking, -constructie en machinebouw.. Ik was daarbij niet enkel in technologie op zich geïnteresseerd, maar ook in de vermarkting ervan. Die ervaring komt nu zeker van pas.’
‘Wij staan zeer sterk in al deze facetten en zijn dus zeker goed gewapend om verder te groeien. De engineering blijft voor alle duidelijkheid in België, maar voor de service bekijken we nog of we nog bijkomende service-centers moeten opstarten in Frankrijk en Nederland. En vermits expertise doorslaggevend blijft, hebben wij ook een uitgebreide “academy” die allerhande opleidingen verzorgt bij onze klanten met een hogere uptime tot gevolg en een betere TCO’, aldus Harald Heyvaert.
Internationalisering ‘Mijn vorige jobs waren ook zeer internationaal gericht waarbij ik heel wat jaren in het buitenland heb gewerkt en gewoond. Dat internationale aspect wil ik bij MGH zeker verder uitwerken, want we beschikken over een belangrijke troeven om het bedrijf ook in het buitenland verder op de kaart te zetten. Vandaag is de omzettaart verdeeld in ongeveer 85% in België en 15% voor het buitenland. We willen die 15% uitbreiden door op een gestructureerde manier de
Re-engineering sterk in de lift ‘We zijn van oudsher vooral actief in de zware industrie: de staalproductie, suikerraffinaderijen, cement- en procesindustrie. Onze missie is om die bedrijven draaiende te houden met merkonafhankelijke totaaloplossingen, waarbij we ons richten op de elektromechanische aandrijfgroepen met de motor, tandwielkast en bijhorende koppelingen en remmen … Omdat het om zware industrie gaat, zijn ook de vermogens en gewichten meestal navenant. Koppels van 1
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 39
miljoen Nm of meer, Motorvermogens tot 1 MW, en gewichten van 25 ton voor één tandwielkast zijn hier niet uitzonderlijk. We staan daarbij in voor de engineering, revisie en upgrading, ook spoedrevisies horen tot ons takenpakket. Als de complete productielijn stilvalt, dan moet je over een goed geoliede organisatie beschikken om je klant weer op weg te helpen.’ ‘In recente jaren zien we dat re-engineering sterk in de lift zit. Vroeger werden productielijnen gebouwd voor een termijn van pakweg 10 jaar, vandaag is die periode sterk ingekort en moeten vaker aanpassingen aan de aandrijving uitgevoerd worden. Daar zijn meerdere redenen voor: er moeten andere producten worden geproduceerd, er zijn wijzigingen in de markt, veiligheidseisen veranderen, men wil zwaardere belastingen, … De toegenomen vraag naar flexibiliteit bij de eindklanten ligt aan de basis van die evolutie. We mogen ook niet vergeten dat de technische mogelijkheden van vandaag totaal niet meer te vergelijken zijn met die van 10 jaar geleden,’ zegt Harald Heyvaert ‘Ook qua diversifiëring staan er daarom boeiende veranderingen op til. We werken volop aan de verdere integratie van Industrie 4.0. Dankzij de uitgebreide ervaring van MGH (o.a. door RCFA op tandwielkasten) kunnen we met een beperkt aantal sensoren/meetpunten een sterke online monitoring doen. Zo bieden we aan onze klanten een groeitraject aan om van curatief en preventief onderhoud te evolueren naar predictief en pro-actief onderhoud. Klanten zijn daar echt vragende partij voor geworden. Een tweede punt is het ontwikkelen van de contractuele as-a-service benadering, waarbij we de klant willen ontzorgen op het gebied van onderhoud en monitoring. Daarnaast bekijken we uiteraard ook andere opportuniteiten. Momenteel zijn we een top-drie speler in de Benelux. Verder uitgroeien tot een belangrijke West-Europese speler, daar willen we op termijn graag naartoe.‘
MGH TIJDENS CORONA We vroegen ons af hoe MGH het voorbije anderhalf jaar beleefde. Hoe paste een op service gebaseerd bedrijf zich aan die situatie aan? Johan Duysters: ‘De industrie op zich is nooit echt stilgevallen. Wij bleven dus ook revisies en andere onderhoudsopdrachten uitvoeren. Het probleem zat er hem eerder in dat veel onderhoudstaken voorbereid moeten worden door werkvoorbereiders of ingenieurs. Omdat die mensen allemaal van thuis uit werkten, was het niet evident om de strikte procedures tijdig te doorlopen. Op een zeker moment kampten we wel met vertragingen, maar vandaag is die situatie genormaliseerd. Sterker nog: we zien momenteel een sterke heropleving die het omzetverlies meer dan goedmaakt. Vandaag is het niet langer corona, maar de supplychain die aandacht vereist. Ook de technische profielen blijven schaars. Momenteel hebben we onder meer openstaande vacatures voor een werkplaatsverantwoordelijke, ingenieurs, industrieel tekenaars en technici. We zouden effectief meer werk kunnen aannemen mochten we deze profielen vinden. Tegelijkertijd zien we dat ook onze klanten hiermee worstelen en hun onderhoud outsourcen. Zo komen ze terug bij ons terecht. Er ligt dus altijd werk op de plank.’ www.mgh.be
‘Met onze 35 professionals hebben we een bijzonder technische expertise opgebouwd die ook in het buitenland de doorslag zal geven.’
40
NIEUW LID INDUMOTION: SCHNEIDER ELECTRIC
SCHNEIDER ELECTRIC: ENERGIEBEHEER- EN AUTOMATISERINGSOPLOSSINGEN VOOR MEER EFFICIËNTIE EN DUURZAAMHEID Schneider Electric is een wereldspeler die actief is in ruim honderd landen, met een Belgische zetel in Ukkel. Het bedrijf levert energiebeheertechnologie- en automatiseringsoplossingen voor onder meer woningen, gebouwen, datacenters, infrastructuur en de industrie. Het gaat om zowel hardware- als softwareoplossingen, voor alles waar energie doorheen stroomt. Denk aan elektrische borden, laadpalen, gebouwbeheersystemen en oplossingen voor machinebouwers. Meest duurzame bedrijf ter wereld Schneider Electric zorgt ervoor dat haar klanten energieefficiënter én duurzamer worden in een steeds meer elektrische en digitale wereld. Het bedrijf is een echte pionier, die op dit gebied voorsprong heeft genomen. Zie ook de recente verkiezing tot meest duurzame bedrijf ter wereld door de Canadese onderzoeksorganisatie Corporate Knights. Duurzaamheid en economische waarde voor de klanten Elektriciteit is één van de beste vectoren om de energievraag te vergroenen. Schneider Electric werkt samen met haar klanten aan het ontwerpen, implementeren en opvolgen van succesvolle strategieën voor energiebeheer. Het besef dat een focus op duurzaamheid en economische waarde elkaar niet hoeven uit te sluiten, groeit daarbij elk jaar.
Efficiënter en veiliger De producten en diensten van Schneider Electric helpen de klanten om hun energiebehoeften efficiënter en veiliger te beheren. In de afgelopen decennia werd de focus uitgebreid naar datacenters, opslag en andere gedistribueerde energiebronnen, en slimme oplossingen die elektrificatie en energie-efficiëntie bevorderen. Slimme software helpt energie te besparen Schneider Electric investeert fiks in slimme software. Ze zijn cruciaal bij de verzameling van data (over verbruik en efficiëntie), maar ook voor de omzetting van deze data in concrete acties. Daarnaast gelooft Schneider Electric in de kracht van een open landschap en een nauwe samenwerking met de ketenpartners. De producten zijn vrijwel allemaal verbonden met de cloud, waarbij software en hardware van derden kan worden geïntegreerd. Ook dit draagt bij aan duurzame, energiebesparende oplossingen voor de klanten.
www.se.com/be
AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 41
MURRELEKTRONIK
COMPACTE LED SIGNAALLAMPEN - MET IO-LINK MOGELIJK Murrelektronik ontwikkelde een nieuwe serie innovatieve LED signaleringslichten welke aansluiten bij de huidige veeleisende industriële automatiseringsvragen. Deze Comlight56 serie bestaat uit enkelkleur uitvoeringen en nieuwe multicolor modellen met ingebouwde IO-Link interface. De Comlight56 signaallampen maken gebruik van highpower LED’s om duidelijke signalen te geven in machines en installaties. Dankzij een innovatieve, prismatische snede op de buitenbehuizing schijnen deze compacte lampen uitzonderlijk fel. De Comlight56 serie bestaat uit enkelkleur uitvoeringen en nieuwe multicolor modellen met ingebouwde IO-Link interface. Buzzers en aanraaksensoren De enkelkleurige Comlight56 signaallampen zijn verkrijgbaar in de keuren: rood, geel, groen, blauw en helder wit. De multicolor lampen hebben een mat wit oppervlak en kunnen dankzij RGB LED’s tot zeven verschillende kleuren weergeven. Geïntegreerde buzzers bieden een hoorbaar signaal voor toepassingen die meer nodig hebben dan alleen een visueel statussignaal. Capacitieve aanraaksensoren kunnen worden gebruikt om een directe bevestiging van de operator terug te sturen naar het besturingssysteem. Deze functies voorzien machines en installaties van een uniforme signalering. 42
Met IO-Link De Comlight56 IO-Link versie is uitgerust met een IO-Link interface. De compacte signaallampen hebben een laag energieverbruik dankzij innovatieve LED-technologie. De standaard signaallampen zijn voorzien van een M16 schroefdraad en veerklem aansluiting of een geïntegreerde M12-aansluiting waardoor deze direct is aan te sluiten via een voorgeconfectioneerde M12 kabel. Bij de IO-Link modellen is inbedrijfstelling heel eenvoudig zelfs zonder IODD en softwaretools. Comlight56 voordelen in één oogopslag: • Compact: diameter slechts 56mm • Krachtig, duidelijk en helder licht • LED’s met zeer lange levensduur, lage gebruikskosten • Ideale oplossing voor krappe ruimtes • Snel te monteren, onderhoudsvrij • Beschermingsgraad IP65 • Robuust, schok- en trillingsbestendig • Modellen beschikbaar met IO-Link interface
www.murr.nu
ONDERWIJS INDUSTRIE 4.0 IN HET KLASLOKAAL RTC Vlaams-Brabant, Limburg en West-Vlaanderen lanceren samen met SMC Belgium, een nieuw 4-jarig project waarin nieuwe technologieën van Industrie 4.0 zoals RFID, IO-link sensoren en ventielen, quality control geïntegreerd zullen worden. Het TSI 4.0 wordt opnieuw een bouwpakket waarbij leerlingen hier en daar zelf creatief moeten zijn om mechanische problemen op te lossen tijdens het ontwikkelingsproces. Dit schooljaar wordt gestart met projecttafel 1. Voor de besturing kan er gekozen worden voor een Beckhoff of een Siemens. Ook zijn er gastlessen voorzien door de ondersteunende bedrijven en dit voor alle deelnemende leerlingen. Het Training System Industry 4.0 kan zowel gebruikt worden in het BSO als TSO. Wat ontvangen de deelnemende scholen: • de benodigde specifieke onderdelen van de partners; • elektrische schema’s / mechanische tekeningen; • een handboek; • een algemene infosessie over de gebruikte Industrie 4.0 technologieën; • de organisatie van een leraren-community om ‘best practices’ te delen, alsook de nodige trainingen voor leerkrachten (mogelijk digitaal).
Interesse? Dan kan u contact opnemen met: • Karin Wauters van RTC Vlaams-Brabant: karin.wauters@rtc.vlaamsbrabant.be • Liesbeth Schraepen van RTC Limburg: liesbeth.schraepen@rtclimburg.be • Karen Blancke van RTC West-Vlaanderen: karen@rtcwestvlaanderen.be
www.rtcvlaamsbrabant.be www.rtclimburg.be www.rtcwestvlaanderen.be www.smc.be
IN MEMORIAM De redactie van Automation Magazine vernam het overlijden van Patrick D’Huyvetter, Sales Manager België bij Hydroflex in Meise, en lid van de beroepsorganisatie InduMotion vzw. Patrick D’Huyvetter overleed onverwacht op 30 juni 2021 en werd slechts 55 jaar. De verslagenheid bij de directie en collega’s van Hydroflex is groot. Patrick studeerde meet- en regeltechniek en was lange tijd vertegenwoordiger bij Techna en Desco. Hij heeft bijna 15 jaar als Sales Manager bij Hydroflex Hydraulics Belgium gewerkt. Patrick was er een gewaardeerd werknemer en een zeer plezierige en toegewijde collega. Automation Magazine, InduMotion vzw, Hydroflex Hydraulics Belgium NV, Hydroflex Hydraulics B.V. en Hydroflex Hydraulics Rotterdam B.V. bieden de vrouw en drie kinderen van Patrick, en alle naaste familieleden en vrienden hun oprechte deelneming aan en wensen hen veel sterkte bij het dragen van dit grote verlies. AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 43
EURONORM DRIVE SYSTEMS, DÉ SPECIALIST IN AANDRIJFTECHNIEK Al vele jaren levert Euronorm Drive Systems hoogwaardige aandrijfsystemen en aandrijvingen aan haar klanten in de machinebouw en industriële onderhoudssector. Een hecht team van ervaren technici, verkoopafdeling en een engineeringsafdeling vertalen klantwensen in een pasklare oplossing op maat. Dankzij de grote voorraad en assemblage in Sassenheim (NL), is Euronorm in staat vrijwel elk type aandrijving te leveren met een korte levertijd, en in geval van stilstand ook direct dankzij de vlotte spoedassemblage. Motorreductoren uit voorraad Binnen dit gamma zijn de volgende typen reductoren leverbaar: hypoïde (haaks), wormwiel (haaks), coaxiaal (recht), axiaal (vlakke opsteek) en kegeltandwiel (haaks) reductoren. De reductoren zijn voorzien van elektromotoren in verschillende soorten en maten en zijn leverbaar met uiteenlopende opties zoals remmen, encoders, stilstandsverwarming e.d. Daarnaast wordt de motorreductor voorzien van een coating naar wens in de eigen spuiterij. Vanuit voorraad levert Euronorm asmaat 20mm tot en met 120mm, aanbouwmotoren (met rem) tot en met 45kW en uitgaande koppels tot en met 18.000Nm uit voorraad.
RVS aandrijvingen voor de voedingsindustrie Ook op het gebied van RVS aandrijvingen staat Euronorm sterk in de markt. Het uitgebreide RVS gamma bestaat uit rechte motorreductoren, haakse kegelwielreductoren en wormwielreductoren voorzien van IP69K RVS motoren. Voor nauwkeurig geregelde toepassingen kan de RVS aandrijving voorzien worden van Euronorm RVS flensencoders die volgens 44
de internationale IEC-standaard tussen de motor en reductor gemonteerd worden. Alle Euronorm RVS aandrijvingen voldoen aan de HACCP- en EHEDG-richtlijnen en zijn door hun glad ontwerp in RVS uitstekend bestand tegen corrosie en de opbouw van achterblijvend vuil.
NIEUW LID INDUMOTION: EURONORM
Zwenkaandrijvingen en draaikransen Losse draaikranslagers, met of zonder vertanding, behoren tot het standaard gamma van Euronorm Drive Systems. Daarnaast biedt het ook slewing drives aan uit voorraad. Deze draaikranslagers met geïntegreerde wormoverbrenging bieden één geïntegreerde oplossing voor zowel ondersteuning, aandrijving en zelfremmendheid van een draai installatie. Met behulp van een Euronorm motorreductor als voortrap is virtueel elk uitgangskoppel en gewenst toerental te configureren.
Get in touch! Bent u benieuwd wat Euronorm voor u kan betekenen bij uw technische of logistieke vraagstukken? Wij maken graag persoonlijk kennis! De verkoopsafdeling is direct bereikbaar via info@euronorm.nl of +31 252 228850
www.euronormdrives.be
Zelf configureren of persoonlijke hulp De verkoopafdeling en engineers van Euronorm denken graag met u mee voor het vinden van de beste oplossing. Euronorm’s uitgebreide online configurator laat daarnaast toe zelf het productenpakket te verkennen en te configureren volgens uw specifieke wens. De online configurator levert direct een gepersonaliseerde datasheet met prijs, levertijd, tekeningen en 3D files. AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 45
PRODUCTEN NIEUWE SERIE COMPACTE ELEKTRISCHE ACTUATOREN VAN UNIMOTION BIJ ACT IN TIME Unimotion, de partner van Act In Time op vlak van industriële lineaire sledes en cilinders breidt zijn gamma uit met de mini elektrische actuatoren: MCE en MCSE. De MCE-cilinders en MSCE-sledes zijn beschikbaar vanaf vierkantmaat 25mm en slaglengte van 25mm. Een aanbod met rechtstreeks gemonteerde stappenmotoren met encoder, al dan niet voorzien van een rem, zorgt voor een compleet product, klaar voor integratie in de machine.
Bijzondere voordelen van deze serie: • Beschikbaar in maten 25-32-45 • Standaard slaglengtes: 25, 50,75, …, 200mm • Voorzien van kogelomloopspindel • Snelheden tot 0.5m/s voor MSCE en tot 0.75m/s voor MCE • Een nauwkeurigheid tot +/- 0.015mm • Onderhoudsvrije werking De specialisten op het vlak van actuatoren en mechatronica bij Act In Time staan u met plezier en kennis van zaken bij in de selectie van de juiste elektrische actuator voor elke toepassing. www.actintime.be
Als alternatief zijn er ook montageflenzen beschikbaar. Dit is interessant om bijvoorbeeld motoren met geïntegreerde elektronica te monteren. Dit kan dan zowel in lijn of parallel aan de actuator, om plaats te winnen. Standaard slaglengtes zijn met korte levertijd uit het voorraadprogramma beschikbaar. Bij uitlevering zijn de actuatoren voorgesmeerd en samen met de keerringen aan de piston zijn ze optimaal beschermd voor een onderhoudsvrije werking. Net als bij de PNCE en de MTV, de grotere broers van deze actuatoren, zijn er tal van montageaccessoires beschikbaar.
FESTO: ELEKTRISCH MET DE EENVOUD VAN PNEUMATIEK Voor toepassingen waarbij de eenvoud van pneumatiek gewenst is, maar een elektrische aandrijving meer flexibiliteit biedt, is de Simplified Motion Series van Festo de perfecte oplossing. De geïntegreerde aandrijving van mechanische as, motor en besturing is geoptimaliseerd voor eenvoudige punt naar punt beweging. De Simplified Motion Series voorziet in een snelheid geregelde beweging tussen twee eindposities met daar bovenop de mogelijkheid voor een krachtgeregelde persfunctie. De besturing via twee digitale in-en uitgangen is laagdrempelig en te vergelijken met de werking van een 5/3 ventiel.
46
Voordelen t.o.v. pneumatiek: • Stabiele snelheid, ook in het lage bereik • Nauwkeurige positie-instelling • Data voor preventief onderhoud www.festo.be
PRODUCTEN BEKABELING VAN MURRELEKTRONIK Murrelektronik is marktleider in aansluittechniek, met een vrijwel grenzeloze variatie in kabeltypes kleuren en aansluitvormen. Er zijn meer dan 75.000 verschillende kabels voor signaal, data en power; van 0,3m tot 100 meter lengte. Zo heeft u altijd de juiste kabel voor uw toepassing. Waarom kiezen voor aansluittechniek van Murrelektronik? • Compacte assemblages met een hoge energiecapaciteit • Voorgeconfectioneerde connectoren • 100% getest om bedradingsfouten te voorkomen. • Industrie gestandaardiseerde connectoren, gecodeerd op de toepassingsspanning om veilige, foutbestendige installaties te garanderen. • Breed productportfolio met vele opties in kleur en materiaal van de kabelmantel. • Zeer flexibel: variaties van connector, kabellengtes en draadafmetingen. • Wereldwijde goedkeuringen voor gebruik in de hele wereld. • Robuuste verbindingen hebben een beschermingsgraad IP67 wanneer ze op de juiste manier worden aangedraaid en sluiten vocht, vuil en stofdicht af. www.murrelektronik.be
NIEUWE MODULES VOOR MGB2-MODULAR Twee nieuwe uitbreidingsmodules voor de MGB2Modular zijn toegevoegd aan het gamma: MCM met bedienelementen, MSM met extra ingangen. De smalle MCM uitbreidingsmodule heeft twee slots en biedt plaats voor twee submodules met daarop bedienelementen (er bestaat al langer een versie die plaats biedt voor vier). Op de smalle uitbreidingsmodule passen dus gecombineerd totaal zes drukknoppen, draaiknoppen, nood-uit, en sleutelschakelaars. De smalle MSM uitbreidingsmodule is speciaal gemaakt voor uitbreiding met externe veiligheidssensoren, veiligheidsschakelaars (ook met vergrendeling), lichtschermen en meer. In de beide slots kunnen twee submodules worden geplaatst met elk drie M12-connectoren. Kabels tot 50 meter kabel mogen op elke connector worden aangesloten. De submodules zijn geschikt voor het aansluiten van veilige contacten of van veilige OSSD halfgeleideruitgangen. De verwerking van de signalen van de externe devices is fail-safe waarbij veiligheidsniveau PL e kan worden behaald. Alle componenten van het MGB2-Modular systeem worden onderling met verbindingskabels of koppelconnectoren aangesloten op een busmodule die de gateway vormt naar een extern veilig bussysteem. Er zijn gateways voor ProfiNet/ ProfiSafe of EthernetIP/CIPsafety. De totale configuratie is heel flexibel, alles kan door elkaar worden gebruikt, mét of zonder MGB-deursloten. Bij Euchner kunt u terecht voor ondersteuning bij uw configuratie. www.euchner.nl / www.euchner.be / www.euchner.lu AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 47
PRODUCTEN SNELHEIDSREGELVENTIEL SMC (AS-X778-SERIE) MET ZEER HOOG DEBIET Pneumatische toepassingen waarbij de cilinders een groot volume hebben of bijzonder snel moeten worden verplaatst, hebben een hoog debiet nodig voor het regelen van de perslucht. Bovendien moet de installatietijd beperkt zijn, ook vanwege een hoge beschikbaarheid. SMC heeft daarom haar AS-serie snelheidsregelventielen uitgebreid met de AS-X778-serie die een bijzonder groot debiet mogelijk maakt. Pick & place-toepassingen, klem- en hefsystemen worden overal in de industrie toegepast waar bijvoorbeeld cilinders met een groot volume en een lange slag worden gebruikt of waar de werking is gebaseerd op cilinders met een hoge snelheid. Hiervoor moet een voldoende hoog volume van de persluchtstroom mogelijk zijn. Meer debiet Ten opzichte van de vorige versie is de openingsdiameter vergroot van 3 tot 6,4 mm. Dit maakt een maximaal debiet van 1.000 l/min (ANR) mogelijk bij een buitendiameter van de slang van 8 of 10 mm en een inlaatdruk van 0,5 MPa. Dit komt overeen met ongeveer 3,8 maal het debiet van het vorige model (AS-2201-F). Bij gebruik van een aangesloten slang met een buitendiameter van 6 mm, bereikt het maximale debiet bij dezelfde inlaatdruk van 0,5 MPa een waarde van 700 l/m (ANR). Dankzij de regeling als smoorventiel wordt het snelheidsverlies tijdens de beweging van de zuiger extra beperkt. Dat is zeer gunstig bij toepassingen met hoge snelheden. Sterke serie met installatie in een mum van tijd Het snelheidsregelventiel uit de AS-X778-serie heeft een R1/8 schroefdraad en is verkrijgbaar in compacte afmetingen van 10,4 x 32,1 x 36,4 mm (Ø 6 mm), 13,2 x 33 x 36,4 mm (Ø 8 mm) en 15,9 x 37 x 35,7 mm (Ø 10 mm), afhankelijk van de diameter van de slang. Terwijl de minimale werkdruk slechts 0,1 MPa bedraagt, is een maximale werkdruk tot 1,0 MPa mogelijk. Bovendien kan de installatie van dit model zonder verdere stekkerverbindingen worden uitgevoerd. De montage verloopt snel en eenvoudig, waardoor de stilstandtijd bij vervanging of onderhoud gering is. Een breed assortiment slangmaterialen (polyamide, zacht polyamide, polyurethaan, FEP, PFA) maakt deze oplossing geschikt voor uiteenlopende toepassingen en omgevingen – van machinebouw en de automobielsector tot de verpakkings- en houtindustrie. www.smc.be 48
FR-E800, EEN VEELVOUD AAN FUNCTIONALITEIT IN EEN ULTRACOMPACTE FREQUENTIEOMVORMER De trend van IOT (Internet of Things) in de industriële wereld vereist steeds meer netwerkvriendelijke componenten zonder moeilijke programmering. Mitsubishi biedt het beste antwoord op deze huidige vraag met de nieuwe fr equentieomvormer FR-E800. Het basismodel, bedoeld om de huidige FR-E700 te vervangen, bevat als basis een RS-485 aansluiting en een STO (Safe Torque Off ) veiligheidsfunctie, SIL2 / Pld conform. Het evolutief model, speciaal ontwikkeld voor netwerk communicatie, bevat 2 Ethernet-poorten en de STOveiligheidsstop funktie (SIL2/Pl d conform). De EPB-versie, het standaard Europees model, bevat de volgende multinetwerkprotocollen: CC-link IE TSN (Time Stamped Network), CC-Link IE Field Network Basic, Modbus / TCP en Profinet . De EPA-versie omvat naast de CC-link en Modbus Ethernet protocollen tevens Ethernet/IP en Bacnet/IP. Het topmodel “Ethernet-security” omvat ook SIL3 / PLEingangen- en veiligheidsfuncties zoals SS1, SLS, SBC, SSM. Dit aanvullend op de Ethernet safety protocollen CC-link, Profisafe (model EPB) of CIP Safety (EthernetIP/Devicenet) (model EPA). Tevens is ook naar de toekomst een Ethercat-compatibel model gepland (EPC), zo ook naar safety FsoE protocol (Safety over Ethercat). Bovendien hebben de aandrijvingen uit de FR-E800familie o.a. de volgende kenmerken: • Geïntegreerde PLC met” inverter to inverter” communicatie • Bedrijfstemperatuur: -20 ° C tot + 60 ° C • Dubbele coating van elektronische componenten (IEC60721-3-3 3C2 en voldoet aan 3S2) • Dubbel rating vermogen ( ND: 150% overbelasting, LD, 120% overbelasting) voor de 400 VAC types • Aandrijving van asynchrone motoren IE2, IE3 en synchrone permanentmagneetmotoren met geïntegreerde auto-tuning. • Vector-mode zonder snelheidssensor, • Binnenkort vector-mode met snelheids- en positiesensor. • Mobiele programmering via wifi-router (Wlan-toegang) • Bovendien is ook veel gewerkt aan het preventief onderhoud via AI (artificial intelligence) met o.a. uniek gepatenteerd diagnose/preventief waarschuwingssysteem voor gebruik in aggresieve omgevingen (“Corrosive-AttackLevel Alert System“). www.esco.be
TECHTELEX De Japanse scheepsbouwer Tsuneishi en CMB uit Antwerpen hebben de HydroBingo voorgesteld, ’s werelds eerste ferry die op waterstof vaart. De HydroBingo is de eerste ferry voor 80 passagiers voor commercieel gebruik met twee dual fuel (waterstof/diesel) motoren. Dit eco-schip zorgt ervoor dat de hoeveelheid CO₂ en andere schadelijke gassen aanzienlijk vermindert. De CO₂-uitstoot is tot 50% lager in vergelijking met een conventionele dieselmotor. (www.cmb.be en www.tsuneishi. co.jp) Rockwell Automation neemt Plex Systems over voor een bedrag van 2,22 miljard dollar. Plex Systems brengt het enige single-instance, multi-tenant SaaS-productieplatform op de markt, dat toegang geeft tot geavanceerde systemen voor planning, productie, kwaliteitsmanagement en supply chain management. Plex heeft meer dan 700 klanten en via het platform worden meer dan 8 miljard transacties per dag uitgevoerd. De activiteiten van Plex Systems worden ondergebracht in de business unit Software and Control van Rockwell Automation, dat hard- en software-oplossingen voor het ontwerp, de aansturing, het beheer en het onderhoud van systemen voor productie-automatisering levert. (www.rockwellautomation.com) Matthys Group, internationale speler in het engineeren en bouwen van machineoplossingen, treedt toe tot het OEM-partnerschap van Siemens. De toetreding is een nieuwe stap in de jarenlange samenwerking tussen Siemens en de machinebouwer. Matthys Group wordt verwelkomd in een ecosysteem van OEM-bedrijven die eenzelfde zin voor innovatie hebben. Daarnaast wil het partnerschap door middel van kennisdeling het meeste uit het Siemens-productportfolio halen om zo de meest innovatieve oplossingen en beste support bij de klant te brengen. (www.siemens.com en www.matthysgroup.com) Schneider Electric is door Microsoft bekroond als winnaar van de 2021 Sustainability Changemaker Partner of the Year Award. De prijs onderstreept de impact die Schneider heeft gehad voor zijn klanten bij het vaststellen en bereiken van de doelstellingen op vlak van decarbonisatie met behulp van de EcoStruxure™-softwareoplossingen, ondersteund door technologieën van Microsoft. Over de periode van 2018 tot 2020, hielp Schneider Electric zijn klanten 134 miljoen ton CO2-uitstoot te besparen. (www.se.com) QING en Stäubli Robotics lanceren een unieke aanpak in de Agri en Food markt. Mede dankzij de complexiteit van organische producten bestaat er geen standaard automatisering. QING is een hightech ingenieursbureau met een eigen development lab. Zij bieden de Agri en Food markt toegang tot geavanceerde technologieën zoals Digital Twin, simulatie, AI en Vision. Stäubli Robotics heeft binnen haar robotgamma een assortiment dat volledig is gericht op food: Humid Environment (HE). Deze HE lijn is speciaal ontwikkeld voor productieomgevingen met organische producten. Samen geven zij toegang tot een unieke aanpak die kan leiden tot een oplossing die zeer geschikt is voor productieomgevingen waar gewerkt wordt met onverpakt ‘naakt’ voedsel en strenge hygiëneeisen. Van vlees- en visverwerking tot groenten, van paddenstoelen tot zuivelproducten. Doordat een HE robot van Stäubli Robotics is geplaatst in het development lab van QING worden ‘proof of concepts’ getest, zonder dat een klant eerst een grote risicovolle investering hoeft te doen. In combinatie met de technologieën AI, vision, data en simulatie zijn er ontzettend veel mogelijkheden waar men gebruik van kan maken. Op 27 & 28 oktober organiseert Stäubli de ‘Robotics Days’ in Technopolis Mechelen. Een uniek event waarbij alle schakels van de roboticaketen aanwezig zijn om bedrijven te inspireren en te ontzorgen. (Aanmelden via: www.solutions.staubli.com/robotics-days) Van garage naar wereldleider: het echtpaar dat igus oprichtte, viert hun 90ste verjaardag. Samen legden Günter en Margret Blase in 1964 de basis voor een industriële motion plastics doorbraak. In dat jaar richtten ze in de garage in hun achtertuin in Keulen-Mülheim het bedrijf igus op. Nu in 2021 bedient het internationaal opererende bedrijf klanten over de gehele wereld met haar smeermiddelvrije en onderhoudsvrije motion plastics. Ter gelegenheid van de 90ste verjaardag van de oprichters, bracht igus die garage weer tot leven. Günter Blase had al vroeg het potentieel van kunststof al vroeg ingezien en realiseerde zich dat spuitgieten de sleutel kon zijn tot rationalisering in de industrie. Na acht jaar een vaste baan te hebben gehad bij een bedrijf in de kunststoffenindustrie, besloot hij voor zichzelf te beginnen. Zijn vrouw Margret, die in april van dit jaar ook haar 90ste verjaardag vierde, steunde zijn besluit. Als zelfstandig belastingadviseur nam zij ook de verantwoordelijkheid voor de boekhouding en de financiën van de nieuwe onderneming op zich. Gedurende zes jaar produceerde igus motion plastics vanuit de garage als een eenvoudige onderaannemer voor enkele industriële klanten. Nu 56 jaar later, ter gelegenheid van de 90e verjaardag van het echtpaar, staat een replica van deze garage voor de 90.000 vierkante meter grote igus fabriekscampus. In het interieur van de replica zijn een aantal mijlpalen uit de geschiedenis van het bedrijf te zien, zoals de eerste spuitgietmachine. (www.igus.be) Soudal, de grootste Europese onafhankelijke producent van mastieken, lijmen en PU-schuim, is aan de Everdongenlaan in Turnhout gestart met de bouw van een hypermoderne en volautomatische productiesite van 20.000 m² die vanaf 2023 de productie van Soudal in België zal verdubbelen. Het gaat om een investering van 40 miljoen euro. De bouw van de nieuwe fabriek gebeurt door Naessens Industriebouw en Vanhout.pro en werd ontworpen door Architects in Motion (AIM). Soudal heeft momenteel wereldwijd in twaalf van zijn 23 productievestigingen bouwprojecten lopen, voornamelijk investeringen in bijkomende productie- en opslagcapaciteit. ‘In deze ‘fabriek van de toekomst’ zullen volautomatisch grote hoeveelheden mastieken gemengd en afgevuld worden. De doorgedreven automatisering betekent nog minder afval en minder energieverbruik. Plant 5 zal met een Breeam ‘outstanding’ score ook als voorbeeld dienen voor de ongetwijfeld nog tal van andere fabrieken die Soudal in de toekomst wereldwijd zal bouwen’, aldus Dirk Coorevits, Managing Director van Soudal. (ww.soudal.com) Een innovatie die een hele markt verandert: ctrlX AUTOMATION van Bosch Rexroth geeft een compleet nieuwe definitie aan automatisering in de industrie. Deze innovatiekracht wordt nu onderstreept met een belangrijke onderscheiding: de Duitse Innovatieprijs 2021. Dit initiatief, dat in 2010 werd opgericht door WirtschaftsWoche, Accenture en EnBW, riep Bosch Rexroth op 25 juni onder het beschermheerschap van de Duitse minister Peter Altmaier uit tot winnaar in de categorie ‘Grote ondernemingen.’ De prijsuitreiking vond plaats in de vorm van een digitaal evenement. Op de (digitale) Hannover Messe in april won Bosch Rexroth ook de Hermes Award - de meest prestigieuze internationale industrieprijs - voor de SVA R2 Subsea Valve Actuator, waarmee het bedrijf al een hoge onderscheiding kreeg voor zijn innovatieve kracht. (www.boschrexroth.com) AUTOMATION MAGAZINE SEPTEMBER 2021 / 49
AFSLUITER SPEAKERS’ CORNER VOOR EXPERTS UIT DE TECHNIEK
VALKUILEN VOOR EEN START-UP Geleidelijk komt het voor, nu meer dan vroeger, dat hoogtechnisch begaafde jongeren een technisch uniek product of dienst (uit)vinden of ontwikkelen. Zij hebben op een bepaald gebied een voorsprong weten te nemen in technologische kennis, ervaring en inzicht, gekoppeld aan creativiteit en ontwerpvaardigheden. Met een technisch uniek product of dienst bedoelen we iets buitengewoon nieuw, enig in zijn of haar soort en wettelijk beschermd door octrooi(en) voor technologie en vormgeving. Dat technisch vooruitlopen geeft hen voor enkele jaren een klein monopolie. De vinders/ontwikkelaars zijn overtuigd dat ze hét middel hebben om te starten met een onderneming, die zich met succes zal onderscheiden in de markt. Vaak blijft het gedroomde succes achterwege. Waarom? Wat een ondernemer van plan is te ontwikkelen en te produceren, is niet het belangrijkste voor het succes van zijn start-up. Beslissend is wat de klant denkt te kopen, waaraan hij een actuele behoefte heeft of een potentiële (dwz. een niet of nog niet gevoelde) behoefte heeft. Alleen het lanceren van een uniek product of dienst volstaat niet voor succes. Klanten geven aandacht aan een “unieke product” als de boodschap van de starter relevant is. Dat betekent dat de belofte van de starter, en de uitwerking ervan in producten, service en distributie, moet aansluiten op actuele of potentiële behoeften. Kortom, unieke producten zonder aansluiting op de behoeften van de klant leiden tot non-succes. Ontwikkel dus producten of diensten die de markt wil. De voornaamste oorzaak van de faling van start-ups is de onderfinanciering. Starters zijn uiteraard heel enthousiast over de uniciteit van hun product of dienst. Ze denken derhalve dat de klant klaar staat om hun product of dienst onmiddellijk na de marktintroductie te kopen of te gebruiken. Beginnende ondernemers verzamelen wat geld bij de 3 F’s: Family, Friends and Fools. Bij onderschatting van de introductietijd zijn ze verplicht een tweede (en eventueel) een derde financieringsronde te doen. De aanvankelijke financiers worden wantrouwig, haken af en stellen hogere financieringsvoorwaarden (hoge rente?). Ook banken worden wantrouwig. Gevolg: er is te weinig geld om het product te lanceren. Een flamingo is een zeer mooie vogel en staat vaak op één poot. Voldoende basis voor blijvend succes? Helaas, één product is niet voldoende voor jaren succes! Een uniek product of dienst blijft ook niet altijd uniek. Ondanks bescherming van een technologie of model kunnen nieuwe technologieën ontwikkeld worden met éénzelfde functionaliteit. Patenten 50
verlopen. Veranderde behoeften van consumenten en bedrijven, of nieuwe wetgeving maakt dat een product aan aantrekkelijkheid verliest. Een technische start-up moet dus bestendig investeren in nieuwe unieke producten. Vaak wil de startende ondernemer zichtbaar tonen dat hij succes heeft en geeft hij/zij prioriteit aan het bouwen van een prestigieus kantoorgebouw, derhalve een nutteloze investering. Managership of leadership? Managership bestaat uit een aantal processen die ervoor kunnen zorgen dat een bedrijf soepel blijft lopen. Managers moeten zorgen dat alles georganiseerd en gecontroleerd verloopt binnen tijd, binnen budget, met een minimum aan mensen, zonder problemen. Leiderschap daarentegen definieert hoe de toekomst van de start-up er uit zou moeten zien, brengt mensen op één lijn, (de neuzen in dezelfde richting), inspireert en stimuleert de medewerkers, en tracht de visie te verwezenlijken ondanks de obstakels. Start-ups verliezen na een paar jaar dynamiek bij gebrek aan visionair leiderschap, aan groeiende bureaucratie, onderlinge rivaliteit, het niet grijpen van marktkansen en het niet zien van bedreigingen. Vele start-ups worden te veel gemanaged en te weinig geleid. Alleen visionair leiderschap kan de vele bronnen van organisatie-inertie droogleggen. In een start-up van een zekere omvang zijn beide nodig. Bijvoorbeeld een productieeenheid of een distributie-eenheid dient gemanaged te worden. Een start-up (als geheel) dient geleid te worden.
Robert baron Stouthuysen (92) werkte als manager, ondernemer en investeerder. Hij was tot 2004 voorzitter van de raad van bestuur van Janssen Pharmaceutica. Als voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond (VEV – het latere VOKA) was hij initiatiefnemer van het Plato-project, waarbij kaderleden van grote ondernemingen kleine, beloftevolle bedrijfjes ondersteunen en begeleiden in hun ontwikkeling. Reeds in 1992 organiseerde hij een studiedag over telewerken en sedert 2015 was hij een actieve promotor van het digitaal (afstands- of online) hoger onderwijs, dit als gemengde leervorm. Onder druk van Covid-19 zijn inmiddels alle hogescholen en universiteiten, onvoorbereid, moeten overschakelen naar online onderwijs.
ATB Automation Mechanics Motion Control
Digital Enterprise – Thinking industry further! Driving the digital transformation by integrating automation, software, and cutting-edge technologies.
siemens.be/industrie