38 minute read
Αφιέρωμα
from MEAT NEWS 83
by MEAT NEWS
Ήταν εξαρχής κοινός τόπος σε όλες τις συζητήσεις ότι η επέλαση του νέου κορωνοϊού θα αλλάξει τις συνήθειες του καταναλωτή τροφίμων. Όλοι ομολογούσαν ότι ένα αντιφατικό μείγμα φόβου και πειθαρχίας σε συνδυασμό με τον πολυήμερο εγκλεισμό και τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας, δεν θα μπορούσαν παρά να αφήσουν τα σημάδια τους στην αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων.
Advertisement
Αν και, για να πούμε την αλήθεια, πιθανότατα αλλαγές που είχαν ήδη ξεκινήσει να συμβαίνουν –έστω ανεπαίσθητα– βρήκαν την ευκαιρία να εκδηλωθούν πιο έντονα τις ημέρες που αναγκαστικά οι άνθρωποι, υπό το σοκ ενός άνευ προηγουμένου εγκλεισμού, βρέθηκαν να ψάχνουν νέες λύσεις για παλιές ανάγκες. Ή να αναρωτιούνται με μεγαλύτερη ένταση παρά ποτέ, ποιος είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για να κάνουν τα βασικά.
Κάπως έτσι προέκυψαν νέες συνήθειες στην ατομική και οικογενειακή συμπεριφορά. Για παράδειγμα, σε άλλες εποχές εάν κάποιος επέστρεφε στο σπίτι του από το σούπερ μάρκετ με δυο τσάντες γεμάτες ψώνια και αμέσως σκούπιζε με απολυμαντικά και αντισηπτικά κάθε μία συσκευασία που είχε μόλις αγοράσει, εύκολα (αλλά όχι δικαίως) θα αντιμετώπιζε την κατηγορία του… υποχόνδριου.
Όχι πλέον… Περνώντας μέσα από μια υγειονομική κρίση όπως αυτή του νέου κορωνοϊού, με τις εφιαλτικές εικόνες απόγνωσης και θανάτου να… παρελαύνουν στις οθόνες μας, και με όλους τους φόβους να διαπερνούν το μυαλό κάθε ανθρώπου, η απολύμανση ακόμη και της τελευταίας συσκευασίας προϊόντος που μπαίνει στο σπίτι, έγινε απαραίτητη.
Μία τέτοια καταιγίδα προφανώς θα έχει συνέπειες και στην αγοραστική συμπεριφορά. Η μεγάλη αγωνία του κλάδου των τροφίμων και της λιανικής πώλησης είναι ακριβώς αυτή. Να εκτιμήσουν ποιες θα είναι οι αλλαγές που έρχονται και να προσαρμοστούν γρήγορα. Είναι φανερό ότι είναι μια δύσκολη άσκηση, καθώς οι ορατές αλλαγές είναι μάλλον η κορυφή του παγόβουνου, ενώ οι περισσότερες θα είναι μεσο- και μακροπρόθεσμες, δημιουργώντας την ανάγκη νέων στρατηγικών προσεγγίσεων για όσους επιχειρηματίες θέλουν να πιάσουν τον παλμό και να… μακροημερεύσουν.
Η έρευνα του ΙΕΛΚΑ
Σε σχέση πάντως με τις αλλαγές που είναι ήδη ορατές, φαίνεται ότι αυτές αφορούν τη συχνότητα επισκέψεων σε καταστήματα τροφίμων, αλλά κυρίως την στροφή στην online παραγγελία, την κατ’ οίκον παράδοση, αλλά και τα βασικά κριτήρια με τα οποία ο καταναλωτής επιλέγει τρόφιμα.
Σε πρόσφατη έρευνα καταναλωτών που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποτυπώνονται κάποιες πρώτες αλλαγές. Συγκεκριμένα, φαίνεται ότι:
• 55% μειωμένος είναι ο αριθμός επισκέψεων για αγορές τροφίμων σε σχέση με πριν • Υγιεινή, ασφάλεια, ταχύτητα και άνεση είναι τώρα οι προτεραιότητες των καταναλωτών • 1 στους 3 καταναλωτές θα διατηρήσει τη συμπεριφορά του ακόμα και μετά την αποφυγή του κινδύνου της πανδημίας
Μερικά από τα ευρήματα μπορεί να αποδειχθούν συγκυριακά, όμως κάποια άλλα μπορεί να είναι πιο μόνιμα. Από την έρευνα του ΙΕΛΚΑ, που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.050 ατόμων και αφού είχε ήδη προηγηθεί μια γερή δόση τεσσάρων εβδομάδων λοκντάουν, προέκυψε ότι τα μέτρα περιορισμού κυκλοφορίας επηρέασαν δραστικά τις επισκέψεις για αγορές τροφίμων.
Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στο Σχήμα 1, ο μέσος αριθμός εβδομαδιαίων επισκέψεων για αγορές τροφίμων μειώθηκαν από 13,6 σε μόλις 6,1 δηλαδή κατά 55%. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή καταγράφεται στη Λαϊκή Αγορά όπου οι επισκέψεις έχουν μειωθεί από 1,7 σε 0,3 – μείωση κατά 83%. Οι μικρότερες, αλλά και πάλι σημαντικές μειώσεις καταγράφονται στο σουπερμάρκετ και στα αρτοπωλεία-φούρνους κατά 44% - από 3,4 σε 1,9 και από 3,7 σε 2,0 αντίστοιχα.
Παράλληλα καταγράφονται ιδιαίτερα σημαντικές αλλαγές σε σχέση με τα κριτήρια επιλογής τροφίμων. Συγκεκριμένα, όπως φαίνεται στο Σχήμα 2, ενώ στη μέτρηση του Δεκεμβρίου 2019 τα βασικά κριτήρια επιλογής τροφίμων ήταν η ποιότητα και τα χρήματα, τον Απρίλιο η εικόνα έχει αλλάξει τελείως και τα βασικά κριτήρια πλέον είναι η «Υγιεινή και Ασφάλεια» με 31% και
ο «χρόνος-άνεση-ευκολία» με 23%. Η τάση αυτή συνδέεται ξεκάθαρα με την πανδημία, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν στην επίσκεψή τους πρώτα απ’ όλα την προστασία από τον κορωνοϊό και δευτερευόντως την ταχύτητα στην επίσκεψη, η οποία συνδέεται και με τους περιορισμούς πρόσβασης στα καταστήματα, αλλά και με την ανάγκη για κατά το δυνατόν μικρότερη έκθεση στον κίνδυνο μόλυνσης.
Διατηρήσιμες τρεις τάσεις
Στο πλαίσιο της έρευνας εξετάστηκε η πρόθεση των καταναλωτών να διατηρήσουν συνήθειες που υιοθέτησαν λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού ή των μέτρων περιορισμού κυκλοφορίας. Η κύρια τάση που θα διατηρηθεί από τους περισσότερους καταναλωτές είναι να απολυμαίνουν τα προϊόντα από τις αγορές τους πριν τα αποθηκεύσουν σε ποσοστό 59%, ενώ το 25% δηλώνουν ότι θα το κάνουν για τουλάχιστον 2 μήνες αφού παύσει ο κίνδυνος. Η δεύτερη τάση είναι η αποθήκευση τροφίμων στο σπίτι για περίπτωση ανάγκης, την οποία θα συνεχίσουν να τηρούν 1 στους 2 καταναλωτές (48%). Η τάση με την πιο μακροχρόνια επίδραση όμως φαίνεται ότι είναι η αποφυγή εξόδων προκειμένου να έχουν χρήματα σε περίπτωση ανάγκης. Η τάση αυτή θα διατηρηθεί από το 46% του κοινού, αλλά με το 19% να δηλώνει ότι θα το κάνει έως το τέλος του 2020. Το 46% θα συνεχίσει να φοράει γάντια και το 32% να φοράει μάσκα. Το 35% θα συνεχίσει να αποφεύγει τα χύμα προϊόντα, ενώ το 26% θα συνεχίσει να παραγγέλνει προϊόντα για παράδοση κατ’ οίκον. Νεότερη έρευνα του ίδιου Ινστιτούτου πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα. Λίγες ημέρες πριν ανοίξουν τα εστιατόρια, η έρευνα έδειξε ότι αρκετοί ήταν επιφυλακτικοί και απέναντι στην έξοδο για φαγητό. Συγκεκριμένα, το 33% (1 στους 3) επρόκειτο άμεσα να ξεκινήσει την συνήθεια του φαγητού σε εστιατόριο-ταβέρνα, ενώ 17% θα το έκανε αργότερα μέσα στον χρόνο. 1 στους 2 όμως δήλωνε ότι δεν θα επιστρέψει στην οργανωμένη εστίαση μέσα στο 2020.
Στροφή προς το online
Είναι λογικό ότι οι αλλαγές που φαίνεται ότι θα έχουν μεγαλύτερο βαθμό διατηρησιμότητας στην καταναλωτική συμπεριφορά, φέρνουν αλλαγές στη λιανική πώληση τροφίμων. Η στροφή προς το online είναι η πιο προφανής.
Ενδεικτικά:
Τα σούπερ μάρκετ στην Πορτογαλία προσφέρουν μια σειρά νέων διαδικτυακών επιλογών για τους πελάτες. Η Martins έχει αυξήσει τις διαδικτυακές παραγγελίες και τις υπηρεσίες παράδοσης στο σπίτι. Το Pingo
Doce παρέχει μια νέα υπηρεσία παραγγελίας γεύματος σε πακέτο.
Στη Γερμανία, τα αναγκαία πρόσθετα μέτρα υγιεινής έχουν δημιουργήσει υψηλότερο λειτουργικό κόστος για τα καταστήματα λιανεμπορίου. Το 80% των καταστημάτων τροφίμων δηλώνουν ότι η ζήτηση μέσω Διαδικτύου έχει αυξηθεί δραστικά και στην πλειονότητά τους ετοιμάζονται να επεκτείνουν τη χρήση του ηλεκτρονικού εμπορίου (74%) και να ενισχύσουν τη δυνατότητά τους για διαδικτυακό μάρκετινγκ (69%).
Στην Γαλλία φαίνεται ότι η αυξημένη κατανάλωση γευμάτων στο σπίτι ωφελεί τα σούπερ μάρκετ, αλλά έχει λιγότερο θετική επίδραση στα υπερ-μάρκετ. Όπως με την οικονομική κρίση προ δεκαετίας, έτσι και τώρα οι καταναλωτές δείχνουν προτίμηση στην τιμή έναντι της γκάμας προϊόντων, φαινόμενο το οποίο με τη σειρά του δίνει ώθηση και στην ανάπτυξη των εκπτωτικών καταστημάτων.
Η πανδημία οδηγεί περισσότερους Φινλανδούς καταναλωτές να αγοράσουν τρόφιμα στο Διαδίκτυο. Οι διαδικτυακές αγορές από οικογένειες με παιδιά αυξήθηκαν κατά 13% τις πρώτες εβδομάδες του Μαΐου, με το 30% των καταναλωτών να αγοράζουν περισσότερα από ό,τι αγόραζαν στο παρελθόν πριν από την κρίση του κοροναϊού.
Σαφώς λοιπόν η αλλαγή που πρέπει πιο σίγουρα να αναμένουμε σχετίζεται με την μετάβαση στην online παραγγελία και στην κατ’ οίκον παράδοση. Με την πανδημία να κλείνει παγκοσμίως τους αγοραστές στα σπίτια τους και το λιανεμπόριο να φτάνει στα όρια τις δυνατότητες διαδικτυακής παραγγελίας, είναι προφανές ότι έφτασε η ώρα για τις επιχειρήσεις να αρχίσουν εντατικά να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να πουλήσουν στον καταναλωτή.
Στο μεταξύ, η πορεία προς την online παραγγελία, είναι σίγουρο ότι θα φέρει τα «χούγια» του φυσικού καταστήματος στο Διαδίκτυο. Δηλαδή, θεωρείται σίγουρο ότι εφόσον αναπτύσσεται η online στροφή του καταναλωτή, η ιστοσελίδα του κάθε καταστήματος λιανεμπορίου θα γίνει ακόμη περισσότερο ένα πεδίο μάχης με διάφορες προνομιακές και μη-προνομιακές θέσεις, με διαφοροποιημένες τιμές χρέωσης. Ό,τι συμβαίνει τώρα με τη θέση που θα καταλάβει κάθε προϊόν στο ράφι του σούπερ μάρκετ, θα πρέπει να περιμένουμε ότι θα συμβεί και στο εικονικό ράφι.
Θα ωφεληθεί η ιδιωτική ετικέτα
Όλο και περισσότερο επίσης στη διεθνή αρθρογραφία εμφανίζεται η βεβαιότητα ότι μακροπρόθεσμα η πανδημική κρίση θα έχει θετικές επιπτώσεις στις πωλήσεις των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Πιο συγκεκριμένα, αναλυτές εξηγούν ότι σε πολλές αγορές σε ολόκληρη την Ευρώπη, η «ακραία ζήτηση» για πολλά βασικά προϊόντα πιθανότατα θα ωφελήσει την ιδιωτική ετικέτα, καθώς οι αγοραστές αισθάνονται ότι δεν είναι ανάγκη να πληρώνουν περισσότερα για ζυμαρικά, ρύζι ή κονσερβοποιημένα προϊόντα, και πιθανότατα θα επιλέξουν ιδιωτική ετικέτα έναντι αντίστοιχων επώνυμων προϊόντων.
Ένας επιπλέον λόγος που βέβαια θα λειτουργήσει θετικά για τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι η μετατροπή, πλέον, της υγειονομικής κρίσης σε οικονομική κρίση. Οι οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης του κορωνοϊού μπορεί να είναι μακροχρόνιες, με τα νοικοκυριά να βρίσκονται αντιμέτωπα με τη μείωση εισοδήματος. Αυτό θα ανοίξει την πόρτα για προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές. Όπως έχει δείξει η ιστορία, σε περιόδους οικονομικής συρρίκνωσης, το μερίδιο αγοράς του ιδιωτικού σήματος αυξάνεται. Εν συνεχεία, όταν η οικονομία ανακάμπτει, η ιδιωτική ετικέτα τείνει να διατηρεί τη θέση της, επειδή μια ομάδα ανθρώπων τη δοκίμασε και δεν το σκέφτεται να επιστρέψει σε επώνυμα προϊόντα.
Αυτή τη στιγμή, και λίγο μετά τη λήξη του πρώτου συναγερμού στη χώρα μας, είναι οπωσδήποτε πολύ δύσκολο να εκτιμηθούν οι δρόμοι στους οποίους θα βαδίσει ο κλάδος των τροφίμων. Οι ενδείξεις λένε ότι πολλά πράγματα θα αλλάξουν, τόσο στην παραγωγή και στη διανομή, όσο και στην κατανάλωση. Όπως όλες οι μεγάλες μεταβάσεις, όμως, έτσι και τώρα, θα γίνουν μάλλον κατά κύματα. Άλλα πράγματα θα αλλάξουν άμεσα, άλλα θα έρθουν λίγο αργότερα για να «κουμπώσουν» στα προηγούμενα, άλλα θα αποδειχθούν ότι χρειάζεται να ωριμάσουν λίγο περισσότερο. Το σίγουρο είναι ότι το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων στη χώρα μας πρέπει να επιδείξει ικανότητα προσαρμογής και ανάπτυξης.
Στις επόμενες σελίδες αυτού του αφιερώματος επιχειρούμε να πιάσουμε το κλίμα, τις σκέψεις και τις νέες τακτικές που σκέφτονται οι κρίκοι της αλυσίδας αξίας του κρέατος. Έχει τη σημασία του το γεγονός ότι αυτά που θα διαβάσετε γίνονται «εν πτήσει», χωρίς δηλαδή να έχει παγιωθεί κάποια τάση.
Και γίνονται επίσης εν μέσω μιας περιόδου που οι βιομηχανίες παραγωγής επιχειρούν να προετοιμαστούν για τη ζήτηση του καλοκαιριού χωρίς όμως να έχουν κάποιο σημάδι για τα φετινά δεδομένα του τουρισμού. Ένα «ραντεβού στα τυφλά» με τους τουρίστες, δηλαδή, αφού δεν είναι ορατό πόσοι θα είναι, πού θα κινηθούν, πώς θα συμπεριφερθούν…
Η αγορά κρέατος στην μετά Covid-19 εποχή
Το Meat News ανιχνεύοντας τις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία σε όλη την κλίμακα της αγοράς κρέατος, απευθύνθηκε σε εκπροσώπους του τομέα από την πρωτογενή παραγωγή, την μεταποίηση, την διακίνηση. Κοινή συνισταμένη όλων η διαπίστωση ότι ο τομέας του κρέατος παρά τις πιέσεις που δέχτηκε διατηρεί την δυναμικότητά του, αλλά είναι υποχρεωμένος σε νέες στρατηγικές.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: Γιώργος Κατερίνης, Χρήστος Πραμαντιώτης
Απόστολος Αποστολάκος Διευθύνων Σύμβουλος ΟΚΑΑ ΑΕ
1.Πόσο επηρέασαν οι ειδικές συνθήκες που επιβλήθηκαν λόγω Covid-19 την διακίνηση του κρέατος; Υπήρξαν κάποιες σημαντικές αλλαγές;
Έχοντας περάσει στην δεύτερη φάση της αντιμετώπισης της πανδημίας του Covid 19 θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αλλαγές που επιβλήθηκαν στην αγορά αναφορικά με την διακίνηση του κρέατος ήταν μικρές. Η επάρκεια που υπήρξε στην χώρα μας ήταν αξιοσημείωτη, ιδιαίτερα κατά την στιγμή που ολόκληρη η Ευρώπη αντιμετώπισε δυσκολίες τόσο στην διακίνηση των κρεάτων, όσο και στην διανομή τους στα τελικά σημεία πώλησης. Το γεγονός ότι οι κεντρικές αγορές παρέμειναν ανοιχτές στη χώρα μας, συνέβαλε καταλυτικά ώστε η εικόνα στην αγορά να είναι εκ διαμέτρου αντίθετη, όσο και θετική σε σχέση με ότι συνέβαινε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Σε ότι αφορά τις αλλαγές, είχαν να κάνουν περισσότερο με τον αυστηρότερο έλεγχο των διεθνών φορτίων, αλλά και με τα προστατευτικά μέτρα που υιοθετήσαμε σχετικά με την καθαριότητα και την εφαρμογή σε μέτρα προσωπικής προστασίας.
2.Έλαβε κάποια ιδιαίτερα μέτρα ο ΟΚΑΑ στην Κρεαταγορά;
Ο ΟΚΑΑ έλαβε έγκαιρα μία σειρά από μέτρα που είχαν να κάνουν με την προστασία των εργαζομένων, των πελατών και των εμπόρων από την πιθανότητα επιμόλυνσης τους από τον Covid 19. Αυτά, συνίστανται στην εφαρμογή μέτρων ατομικής προστασίας, όπως λ.χ. μάσκες ,αντισηπτικά, γάντια μιας χρήσης για όλους τους εργαζόμενους, θερμομετρήσεις των εισερχόμενων φορτηγών, μεγάλη αυστηρότητα στην καθαριότητα των εγκαταστάσεων, διαρκείς απολυμάνσεις, απολυμαντικά και ειδικά καθαριστικά, καθώς επίσης και την εφαρμογή συχνότερων προγραμμάτων καθαρισμού. Επίσης, προχωρήσαμε και σε προληπτικές εκφωνήσεις των μέτρων της κυβέρνησης και των οδηγιών του ΕΟΔΥ μέσω των διαθέσιμων υποδομών της ίδιας της Κεντρικής Αγοράς.
3.Υπάρχουν στοιχεία για αλλαγές στις διακινούμενες ποσότητες ή στις τιμές;
Αν και αρχικά υπήρχε μεγάλη ανησυχία για την μεταβολή των διακινουμένων ποσοτήτων, η αρχική επιτυχία, να συνεχιστεί απρόσκοπτα ο ανεφοδιασμός της αγοράς, έδωσε τη θέση του στην σταθερότητα στις διακινούμενες ποσότητες εν συγκρίσει και με ότι ίσχυε κατά την περσινή χρονική περίοδο. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι καταγράφηκε σταθερότητα των τιμών, παρότι αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι το κλείσιμο της αγοράς εξαιτίας του lockdown της εστίασης θα μετέβαλλε αρνητικά τις πωλήσεις. Ωστόσο, η εντατική μαγειρική στα νοικοκυριά κατάφερε να διατηρήσει τις καταναλώσεις.
4.Επειδή ο ΟΚΑΑ έχει ένα κομβικό ρόλο στην αγορά των τροφίμων πανελλαδικά και συμμετείχε σε συσκέψεις που έγιναν με την ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης /ΓΓΕ βλέπετε να υπάρξουν κάποιες μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην διακίνηση του κρέατος;
Ο ΟΚΑΑ αποτελεί ένα κομβικό σημείο στον πρωτογενή τομέα της παραγωγής στη χώρα μας και είναι το σημαντικότερο κέντρο διακίνησης φρέσκων και νωπών προϊόντων είτε πρόκειται για φρούτα και λαχανικά, ψάρια ή κρέας. Σε αυτό το πλαίσιο, βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία και συνεργασία με την πολιτική ηγεσία μεταφέροντας τα δεδομένα, αλλά και με τις υπόλοιπες αρχές επιλύοντας θέματα που απασχολούν τους εκμισθωτές του.
Ως ένα αρχικό μέτρο εκσυγχρονισμού κατά την Πασχαλινή περίοδο αποτέλεσαν οι νέες διαδικασίες στην αγορά του κρέατος, που έγιναν με την απογραφή των αποθεμάτων για τα αμνοερίφια. Επρόκειτο για μια πρώτη ενέργεια με στόχο κυρίως την προστασία τόσο των παραγωγών, όσο και των καταναλωτών. Εν τέλει, αποδείχτηκε στην πράξη πως η αγορά λειτούργησε με διαφάνεια, επάρκεια και υψηλή ποιότητα.
Οφείλω να σημειώσω πως πολύ σημαντικό στόχο για
την νέα διοίκηση, αποτελεί ο έλεγχος του παραεμπορίου. Οι οργανωμένες αγορές παρέχουν στους καταναλωτές και στους εμπόρους την απαιτούμενη ασφάλεια για τα προϊόντα και τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Μια γενικότερη τάση της εποχής είναι, τα απομιμητικά προϊόντα είτε όσα δεν διαθέτουν πιστοποιητικά ποιότητας ή ακόμη και συναλλαγές που δεν συνοδεύονται από τα απαιτούμενα φορολογικά παραστατικά. Καταστάσεις έκνομες που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν σε ανταγωνισμό δίχως όρους και όρια. Αυτό πρέπει να διωχθεί συστηματικά.
Κλείνοντας και αφού σας ευχαριστήσω για την δυνατότητα που μου δίνετε να επικοινωνήσω με τους αναγνώστες σας, θα ήθελα να επισημανθεί ότι στόχος μου ως Διευθύνων Σύμβουλος είναι, μαζί με την πολύτιμη ομάδα των στελεχών μου να πραγματοποιούμε με συνέπεια και συνέχεια τα απλά καθημερινά πράγματα και διαδικασίες, όπως η καθαριότητα και η ασφάλεια.
Επίσης, προτρέπω τους εμπόρους κρέατος που στεγάζονται στις εγκαταστάσεις του Οργανισμού μας να με αξιοποιήσουν ως σύμμαχο και σύμβουλό τους στον δρόμο προς την Ψηφιοποίηση και τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό της Κρεαταγοράς!
Προς το παρόν δεν υπάρχουν ελλείψεις
1. Πόσο επηρέασαν οι ειδικές συνθήκες που επιβλήθηκαν λόγω Covid-19 τις ροές του κρέατος και των προϊόντων του; Υπήρξαν κάποιες σημαντικές αλλαγές;
Η διακίνηση του κρέατος συνεχίστηκε χωρίς να παρατηρηθούν ελλείψεις. Ωστόσο υπήρξε σημαντική διαφοροποίηση στη ζήτηση των νωπών σε σχέση με τα κατεψυγμένα κρέατα. Υπό φυσιολογικές συνθήκες θα βρισκόμασταν στην αρχή της τουριστικής σεζόν οπότε τα συμβόλαια και οι φορτώσεις για τα κατεψυγμένα θα είχαν ξεκινήσει δυναμικά. Αντίθετα, η λήψη αυστηρών περιοριστικών μέτρων πρόληψης και προστασίας από τη διάδοση του κορωνοϊού και η αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων μαζικής εστίασης, των ξενοδοχείων, τουριστικών καταλυμάτων και συνολικά του τομέα HORECA, είχε σοβαρές επιπτώσεις στη ζήτηση κυρίως για τα κατεψυγμένα προϊόντα, που μπορούμε να πούμε ότι για περισσότερο από τρείς μήνες ήταν σχεδόν στο μηδέν.
Από την άλλη μεριά, ενώ βρισκόμασταν σε περίοδο Σαρακοστής και αναμενόταν μειωμένη κατανάλωση νωπού κρέατος, ειδικά τις πρώτες εβδομάδες της καραντίνας είδαμε μια αυξημένη ζήτηση, πιθανά λόγω του φόβου των καταναλωτών και της τάσης για δημιουργία μικρού στοκ σε κάθε νοικοκυριό. Αυτή η τάση είχε ως αποτέλεσμα τη μεγάλη ζήτηση για λιανική πώληση, δηλαδή στα super market και τα κρεοπωλεία. Οι οίκοι του εξωτερικού ανταποκρίθηκαν στην αύξηση της ζήτησης για νωπά κρέατα χωρίς να παρουσιαστούν ιδιαίτερες αδυναμίες ή προβλήματα στην τροφοδοσία.
Σε γενικές γραμμές, ίσως το χρονικό διάστημα της καραντίνας ήταν τέτοιο ώστε δεν πρόλαβε να γίνει αισθητή κάποια ουσιαστική έλλειψη ποσοτήτων. Βέβαια η κατανάλωση κρέατος στα νοικοκυριά σε σχέση με τους χώρους εστίασης έχει μεγάλες διαφορές τόσο ως προς το είδος του κρέατος που προτιμάται, όσο και προς τις τελικές ποσότητες που καταναλώνονται. Στη συνέχεια, λόγω της ομαλοποίησης της κατάστασης και των ποσοτήτων που πιθανά είχαν ήδη αγοραστεί, η ζήτηση για νωπό κρέας επανήλθε σε φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα.
Σχετικά με τα κατεψυγμένα το τοπίο παραμένει αρκετά θολό. Οι εισαγωγείς προσπαθούν να προγραμματίσουν τις ανάγκες τους ωστόσο δεν βοηθιούνται από το γεγονός ότι παρόλο που υπάρχει μια συγκρατημένη αισιοδοξία, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πως θα εξελιχθεί η φετινή τουριστική σεζόν που επηρεάζει άμεσα την κατανάλωση των κατεψυγμένων κρεάτων. Προς το παρόν οι προ-κρατήσεις είναι στον αέρα και δεν είναι σαφές πότε και πως θα ξεκινήσουν οι τουριστικές πτήσεις, πόσα ξενοδοχεία θα ανοίξουν και πόσοι τουρίστες τελικά θα μας επισκεφθούν.
2. Παρατηρήθηκαν αλλαγές στις τιμές, ή αναμένεται να επηρεαστούν οι διεθνείς τιμές κρέατος από την εξάπλωση του ιού;
Κατά την περίοδο των αυστηρών μέτρων οι τιμές σε χοιρινά και πουλερικά μειώθηκαν. Στο μοσχαρίσιο κρέας η περίοδος που περάσαμε ήταν σταθερή.
Παρατηρούμε όμως ότι τις τελευταίες εβδομάδες οι τιμές των χοιρινών σημειώνουν ιδιαίτερα αυξητική τάση. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην επαναλειτουργία της HORECA στην Ευρώπη και εν μέρει στο γεγονός ότι τα προληπτικά μέτρα και οι αυστηρές διαδικασίες κατά του ιού που εφαρμόζονται στις μεγάλες παραγωγικές μονάδες αποστέωσης, μειώνουν την παραγωγική δυνατότητα σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και έως 50%.
3. Βλέπετε να υπάρξουν κάποιες μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην διακίνηση του κρέατος ;
Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις στη διακίνηση του κρέατος. Προς το παρόν υπάρχουν ικανές ποσότητες κρέατος, τόσο για κατανάλωση εντός των χωρών παραγωγής, όσο και για τις εξαγωγές. Πιθανόν οι διαδικασίες των προληπτικών μέτρων που αναφέραμε πιο πάνω να φέρουν αλλαγές τόσο στην πηγή, δηλαδή τους παραγωγούς και τις φάρμες όσο και στα σφαγεία.
Εξίσου σημαντικό, αν και απρόβλεπτο, είναι το κατά πόσο θα υπάρξει ένα νέο κύμα του ιού και πώς αυτό θα αντιμετωπιστεί από τις χώρες, τους εξαγωγείς και τους καταναλωτές. Βρισκόμαστε όλοι σε αναμονή των εξελίξεων σε όλα τα επίπεδα, προσπαθώντας να είμαστε ευέλικτοι στις νέες ανάγκες της αγοράς.
1. Πώς βίωσε ο κλάδος της κτηνοτροφίας και του κρέατος τη διαταραχή που επέφερε η πανδημία της Covid-19, και πώς προσπάθησε να ορθώσει μια πρώτη «γραμμή άμυνας»;
Αμέσως μετά τις οδηγίες από το κράτος για περιορισμό της κυκλοφορίας και γενικό κλείσιμο της αγοράς, πλην κάποιων εξαιρέσεων, οι Έλληνες καταναλωτές προχώρησαν σε μαζικές αγορές από σουπερ μάρκετ και κρεοπωλεία. Εκείνο το δεκαήμερο η αύξηση της ζήτησης ανήλθε σε 45% για το ελληνικό βόειο κρέας και στο 35% για το χοιρινό. Το δεύτερο δεκαήμερο παρατηρήθηκε ισορροπία σε όλους τους δείκτες της κατανάλωσης για να έλθει το τρίτο δεκαήμερο, δύο εβδομάδες πριν το Πάσχα, οπότε και σημειώθηκε μείωση της ζήτησης κατά 25% μεσοσταθμικά σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι.
Μεγάλη έκπληξη για τον κόσμο του κρέατος προκάλεσε το γεγονός ότι η ζήτηση για βόειο και χοιρινό τις τελευταίες δέκα ημέρες πριν το Πάσχα, παρέμεινε σε χαμηλά επίπεδα και μάλιστα μειωμένη κατά 25% σε σχέση με πέρυσι, και, σημειωτέον, σε μια περίοδο εγκλεισμού, που αύξησε τη γενικότερη κατανάλωση σε πολύ υψηλά επίπεδα. Μόνο στο αρνί δεν παρατηρήθηκε μείωση και η εξήγηση είναι η εξής: Πρώτον η πολύ μεγάλη καμπάνια που πραγματοποίησε η ΕΔΟΚ για το αρνί το τελευταίο έτος, που κορυφώθηκε το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα με πολλές ανακοινώσεις, τηλεοπτικά σποτ, συνεντεύξεις σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές, προώθηση εκπομπών μαγειρικής με αρνί, και φυσικά ο θόρυβος που δημιουργήθηκε από τους κτηνοτρόφους υπό τον φόβο να μείνουν τα αρνιά αδιάθετα.
Ο δεύτερος και λιγότερο προφανής λόγος, που το ποσοστό της μείωσης αυτής μοιάζει σε ένα βαθμό εικονικό, είναι το γεγονός ότι μπορεί να μην έγιναν σφαγές βόειου και χοιρινού για το δεκαήμερο του Πάσχα αλλά δόθηκε η ευκαιρία σε πολλούς επαγγελματίες του κρέατος να προωθήσουν στην αγορά κρέατα που αναγκαστικά λόγω της εστίασης είχαν αποθεματοποιήσει.
Γραμμή άμυνας της ελληνικής κτηνοτροφίας δεν υπήρξε, και με αυτά τα δεδομένα δεν θα υπάρξει ποτέ.
Ο αιγοπροβατοτρόφος είθισται να παραδίδει τα μισά αρνιά και κατσίκια στον έμπορο για πάχυνση σε πολύ μικρή ηλικία, για να εκμεταλλευτεί περισσότερο το γάλα. Φέτος, όμως, σχεδόν τα μισά αρνιά ήταν ήδη στα χέρια των εμπόρων και έτσι δεν λειτούργησε ο ανταγωνισμός ώστε να διαμορφωθεί η ζήτηση και οι ανάλογες τιμές. Η αγορά έμοιαζε «νεκρή» έως το Σάββατο του Λαζάρου, οπότε ο καταναλωτής έκανε τις παραγγελίες του και τα κρέατα απορροφήθηκαν στο σύνολο τους. Και πάλι όμως ο παραγωγός δεν μπόρεσε να αντιδράσει και παρέδωσε με ανακούφιση στις ίδιες χαμηλές τιμές.
Ο κλάδος της πτηνοτροφίας -ο πλέον οργανωμένος στην Ελλάδα- οδήγησε ορθώς όλα τα πλεονάσματα από τη μείωση της κατανάλωσης στην αποθεματοποίηση, με σκοπό να την διαθέσει κατά την αυξημένη ζήτηση τους καλοκαιρινούς μήνες.
Η χοιροτροφία, αντιθέτως, δεν διαθέτει τις ανάλογες υποδομές ώστε να αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο, με αποτέλεσμα η μεγάλη διάθεση χοιρινού στην αγορά να ρίξει χαμηλά τις τιμές αμέσως μετά την παρατεταμένη περίοδο υγειονομικής κρίσης, που οι τιμές ήταν πολύ ψηλά.
Το βόειο δεν παρουσιάζει διακυμάνσεις στις τιμές ανεξαρτήτως ζήτησης. Η αποθεματοποίησή του είναι πολύ πιο εύκολη από τα αλλά είδη κρέατος ,αλλά και το ζώο μπορεί να συντηρηθεί δυο- τρεις μήνες επιπλέον, χωρίς ιδιαίτερο οικονομικό κόστος για τον παραγωγό.
2. Δημιουργείται ένα νέο τοπίο για την αγορά του κρέατος μετά την υγειονομική κρίση; Ποια τα χαρακτηριστικά του;
Νέο τοπίο θα μπορούσα να πω ότι δημιουργείται για το αιγοπρόβειο κρέας, το οποίο τις μέρες αυτές μπήκε σε πολύ περισσότερα σπίτια, μετά από πολλά χρόνια . Το αιγοπρόβειο κρέας «κέρδισε» πολλούς καταναλωτές που μέχρι τώρα δεν τον συμπεριελάμβαναν στις γαστρονομικές τους προτιμήσεις, αλλά και άλλους που το απέφευγαν για διάφορους λόγους. Αυτή η στροφή στο αιγοπρόβειο θεωρώ ότι θα διατηρηθεί, από τη στιγμή μάλιστα που η ΕΔΟΚ εντατικοποιεί την καμπάνια προβολής και ενημέρωσης για το κρέας αυτό.
Οι συνθήκες θα βελτιωθούν σίγουρα και για το ελ-
ληνικό βόειο, το χοιρινό και το κοτόπουλο, καθώς οι εισαγωγές θα έχουν μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας και πιθανώς θα είναι ακριβότερες από ό,τι μέχρι σήμερα. Να σημειώσω, βέβαια, ότι αν οι κλάδοι των κρεάτων μας δεν αξιοποιήσουν επιτέλους την εποχική αποθεματοποίηση ως ένα «όπλο» έλεγχου της ζήτησης αλλά και των τιμών, θα χάσουν άλλη μια μεγάλη ευκαιρία.
3. Με βάση τα σημάδια που αφήνει πίσω της η πανδημία, διαβλέπετε πλέον την ανάγκη για νέες στρατηγικές και τακτικές του κλάδου; Προς ποια κατεύθυνση;
Οι παθογένειες του ελληνικού τομέα του κρέατος στο σύνολό του, υπήρχαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν και μετά τον κορωνοϊό, και μάλιστα είναι πολύ σοβαρές και λειτουργούν ανασταλτικά στην ανάπτυξή του.
Πρώτον η παντελής απουσία συλλογικών οργανώσεων έχει καταργήσει τον όρο «υγιής ανταγωνισμός» στον τομέα του κρέατος. Ο μεμονωμένος κτηνοτρόφος δεν έχει τη δύναμη να διαμορφώσει τις τιμές. Τις καθορίζει ο έμπορος που ελέγχει την προσφορά και τη ζήτηση.
Η εξέλιξη της αγοράς δημιουργεί νέα δεδομένα, όπως στην εστίαση και τα ξενοδοχεία, κι όμως η ελληνική παραγωγή δεν κινείται ακόμη προς την κατεύθυνση της προσαρμογής σε αυτά και στην νέου τύπου ζήτηση που δημιουργείται.
Υπό τον συντονισμό της ΕΔΟΚ γίνονται κάποιες προσπάθειες ώστε σε πρώτη φάση, συνεταιρισμοί με σημαντικές δομές, που ασχολούνται με τα τυροκομικά, να εισέλθουν συντεταγμένα και στην εκμετάλλευση του κρέατος και ταυτόχρονα να προσαρμόσουν τα προϊόντα τους στον νέο, σύγχρονο τρόπο προβολής και προώθησης.
Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο για την ελληνική κτηνοτροφία και το εμπόριο κρέατος είναι η εποχική αποθεματοποίηση. Τους χειμερινούς, συνήθως, μήνες που η ζήτηση είναι μειωμένη και η προσφορά μεγάλη, πρέπει να γίνεται αποθεματοποίηση ενός ποσοστού κρέατος με στόχο την κάλυψη των αναγκών κατά τους θερινούς μήνες, που η ζήτηση είναι πολύ αυξημένη. Αυτή τη στιγμή η αυξημένη ζήτηση το καλοκαίρι καλύπτεται με τις εισαγωγές. Με την αποθεματοποίηση επιτυγχάνεται ο έλεγχος στις ποσότητες που διατίθενται στην αγορά, με αποτέλεσμα οι τιμές να διαμορφώνονται σε πιο ικανοποιητικό επίπεδο, και συγχρόνως, υπάρχει επαρκές κρέας προς διάθεση τους καλοκαιρινούς μήνες, οπότε μειώνεται η ανάγκη για μεγάλες εισαγωγές κρέατος και η τιμή είναι καλύτερη.
Επιπλέον αυτών, έχουμε επιτέλους και την ευκαιρία να γίνει η διασύνδεση του ελληνικού κρέατος με τον τουρισμό. Αυτό θα συμβεί με τον σχεδιασμό του Οδικού Χάρτη για τον Γαστρονομικό Τουρισμό, που βρίσκεται ήδη υπό διαμόρφωση. Από τη στιγμή που οι παθογένειες στην κτηνοτροφία δεν διευκόλυναν τη συνεργασία με τις τουριστικές επιχειρήσεις, τώρα παίρνει ο τουριστικός κλάδος την πρωτοβουλία, ώστε να βάλει το ελληνικό κρέας και άλλα εξαιρετικά ελληνικά προϊόντα, γενικά στην εστίαση αλλά και ειδικά στην ξενοδοχειακή εστίαση.
Ανδρέας Δημητρίου Πρόεδρος, «Α.Π.Σ.Ι. – Η ΠΙΝΔΟΣ»
1. Πώς βίωσε ο κλάδος τη διαταραχή που επέφερε η πανδημία της Covid-19, και πώς προσπάθησε να ορθώσει μια πρώτη «γραμμή άμυνας»;
Ο Πτηνοτροφικός κλάδος έχει επηρεαστεί σημαντικά από την πανδημία του covid-19. To χρονικό διάστημα που άρχισε η κρίση βρήκε τον κλάδο μας σε ανοδική πορεία και σε προγραμματισμό αύξησης παραγωγής ενόψει της μετά Πάσχα περιόδου και της έναρξης της τουριστικής περιόδου. Η πανδημία του covid-19 επέφερε μείωση της κατανάλωσης κατά 20% η οποία οφειλόταν: • Στην αναστολή της λειτουργίας των επιχειρήσεων μαζικής εστίασης, • Των επιχειρήσεων επεξεργασίας κρέατος, των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και στην εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να δημιουργηθούν μεγάλα περισσεύματα προϊόντων τα οποία είτε οδηγήθηκαν στις καταψύξεις , είτε οδηγήθηκαν στην κατανάλωση σε χαμηλότερες τιμές.
Πρώτος στόχος μας ήταν η διασφάλιση της υγείας των εργαζομένων και των παραγωγών μας γιατί αυτοί διαδραματίζουν τον σημαντικότερο ρόλο στη βιωσιμότητα της επιχείρησής μας. Πήραμε όλα τα μέτρα που χρειαζόταν για την προστασία τους, διαφυλάξαμε τις ευπαθείς ομάδες και στο τέλος τους επιβραβεύσαμε για την προσπάθεια και τη συμβολή τους να μείνουν σε λειτουργία όλες οι εκμεταλλεύσεις μας.
Δεύτερος στόχος να μείνει ανοιχτή η εφοδιαστική αλυσίδα μέσω των υποκαταστημάτων μας, ώστε να τροφοδοτήσουμε τα σούπερ μάρκετ και τα κρεοπωλεία και να καλύψουμε τις ανάγκες της αγοράς.
Τρίτος στόχος ο σχεδιασμός της επόμενης μέρας.
2. Δημιουργείται ένα νέο τοπίο (προμηθευτές, παραγωγή, ροές, καταναλωτική συμπεριφορά κλπ.) μετά την υγειονομική κρίση; Ποια τα χαρακτηριστικά του;
Ο covid-19 θα αλλάξει πάρα πολλά στη λειτουργία των επιχειρήσεων, στις εργασιακές σχέσεις, στις καταναλωτικές συνήθειες και θα δημιουργηθεί μια νέα πραγματικότητα.
Ο νέος τρόπος λειτουργίας ήρθε για να μείνει. Τα αυστηρά μέτρα προστασίας του προσωπικού θα οδηγήσουν σε αυτοματοποίηση της εργασίας ώστε να περιοριστούν οι κίνδυνοι επιμόλυνσης του προσωπικού. Οι άδειες ειδικού σκοπού και η προστασία των ευπαθών ομάδων θα οδηγήσουν σε νέες εργασιακές σχέσεις, η τηλεργασία και οι τηλεδιασκέψεις θα μείνουν μόνιμα.
Η ασφάλεια των προϊόντων μπαίνει σε προτεραιότητα από τους καταναλωτές, το ίδιο και οι e-shops αγορές και οι εταιρίες θα πρέπει να προσαρμοστούν. Οι επιχειρήσεις θα σχεδιάσουν νέα μοντέλα λειτουργίας και ανταπόκρισης σε επάνοδο της πανδημίας.
3. Εξετάζουν νέες στρατηγικές και τακτικές οι επιχειρήσεις του κλάδου και προς ποια κατεύθυνση;
Η ελληνική οικονομία θα βγει αρκετά πληγωμένη από την υγειονομική κρίση. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει με τον κορωνοϊό τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο.
Οι πτηνοτροφικές επιχειρήσεις προχώρησαν σε επανασχεδιασμό της παραγωγής τους και ήδη σχεδίασαν μείωση της παραγωγής για το επόμενο διάστημα από 10-20%.
Η «ΠΙΝΔΟΣ», η μεγαλύτερη πτηνοτροφική επιχείρηση, αφουγκράστηκε τα μηνύματα των καταναλωτών και σχεδίασε μια νέα σειρά προϊόντων τα οποία θα στηρίζονται στην ασφάλεια, ιχνηλασιμότητα, διατροφή και θα κυκλοφορήσει από αρχές Ιουνίου.
Η νέα σειρά θα είναι τα συσκευασμένα προϊόντα σε τροποποιημένη ατμόσφαιρα για περισσότερη ασφάλεια και θα τονίζουν την ελληνικότητα της παραγωγής τους, αναφέροντας το όνομα του παραγωγού-εκτροφέα ο οποίος πραγματοποίησε την εκτροφή και το σημείο-χωριό όπου βρίσκεται το πτηνοτροφείο. Η «ΠΙΝΔΟΣ» δεσμεύτηκε να διατηρήσει όλες τις θέσεις εργασίας και να μη μειώσει τις αμοιβές των εργαζομένων της, αναγνωρίζοντας τη σημαντική συμβολή τους την περίοδο της υγειονομικής κρίσης.
Περιμένουμε από την Κυβέρνηση να ακούσει τα αιτήματα του κλάδου μας και μέσα από έναν ουσιαστικό διάλογο να δοθούν λύσεις ώστε να αντιμετωπιστούν οι οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης και στις επιχειρήσεις και στους παραγωγούς.
1. Πόσο επηρέασαν οι ειδικές συνθήκες που επιβλήθηκαν λόγω Covid-19 τα ελληνικά σφαγεία;
Στα σφαγεία μέχρι τώρα δεν παρατηρήθηκαν ιδιαίτερες επιπτώσεις. Τα ζώα που έπρεπε να σφαγούν σφάχτηκαν, δεν υπήρξε καμιά δυσκολία, ούτε καταγράφηκαν ζώα που να έμειναν άσφαχτα. Παρατηρήθηκε μια μείωση στις σφαγές, αλλά ήταν αναμενόμενη, αφού οι κτηνοτρόφοι συνεχώς εγκαταλείπουν λόγω έλλειψης κινήτρων.
Λόγω των μέτρων δεν γνωρίζω να παρατηρήθηκε σε κάποιο σφαγείο αρνητική επίπτωση. Άλλωστε στα σφαγεία ισχύουν αυξημένα μέτρα προστασίας (όλοι φορούν γάντια, γίνονται συνεχείς απολυμάνσεις κλπ) έτσι κι αλλιώς. Το μέτρο που αφορούσε την απαγόρευση των παραγωγών να εισέρχονται στους χώρους σφαγής είναι ένα μέτρο που θα έπρεπε να ισχύει έτσι κι αλλιώς – δεν έχει καμιά δουλειά ο παραγωγός εκεί. Ίσως αυτή την περίοδο να καταγράφηκε μια αύξηση λειτουργικών εξόδων, λόγω πρόσθετων μέτρων που λάβαμε.
2. Στην αλυσίδα του κρέατος παρατηρήθηκαν επιπτώσεις;
Από τη στιγμή που έπεσαν οι καταναλώσεις, σίγουρα υπάρχουν και επιπτώσεις στις τιμές. Αλλά αυτό δεν εξαρτάται από το ελληνικό κρέας. Εμείς ακολουθούμε την ευρωπαϊκή τάση στις τιμές. Αυτό που θα επηρεάσει είναι ο τουρισμός που δεν ξέρουμε πώς θα αντιδράσει. Να σημειώσουμε όμως ότι στην εστίαση και κυρίως στα ξενοδοχεία το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό κρέατος που καταναλώνεται είναι εισαγόμενο, οπότε δεν αναμένουμε κάποια μεγάλη επίπτωση στη δικιά μας δουλειά.
3. Η λειτουργία των σφαγείων συνδέεται άμεσα με την ύπαρξη της ελληνικής παραγωγής. Ποια είναι τα σημάδια που αφήνει η πανδημία στην κτηνοτροφία; Θα υπάρξουν επιπτώσεις μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;
Εμείς είμαστε άμεσα εξαρτώμενοι από το ελληνικό κτηνοτροφικό προϊόν. Και το προϊόν αυτό συρρικνώνεται συνεχώς εδώ και χρόνια. Ως Ένωση έχουμε παραδώσει στην πολιτεία συγκεκριμένη πρόταση για την ιχνηλασιμότητα μετά από επίσκεψη και μελέτη που κάναμε σε τρεις χώρες – Νορβηγία, Σουηδία και Ιρλανδία. Η ιχνηλασιμότητα είναι ένα σύστημα για να σώσουμε την ελληνική κτηνοτροφία. Δεν έχει γίνει όμως τίποτα.
Το πρόβλημα ειδικά στην αιγοπροβατοτροφία είναι πολύ σοβαρό. Δεν είναι μόνο ότι είχαμε κάπου 400 χιλιάδες λιγότερες σφαγές φέτος, είναι και η χαμηλή τιμή. Για πρώτη φορά φέτος είχαμε τιμή σφαγής 3,80 μέχρι την Κυριακή των Βαΐων. Τη Μεγάλη Εβδομάδα που παρατηρήθηκε μια έλλειψη ανέβηκε κάπως η τιμή. Αυτή η κατάσταση είναι ενδεικτική πού έχει οδηγηθεί η ελληνική παραγωγή, παρά τα όσα μέτρα ακούμε κατά καιρούς.
1. Πόσο επηρέασαν οι ειδικές συνθήκες που επιβλήθηκαν λόγω Covid-19 την ελληνική χοιροτροφία; Υπήρξαν κάποιες σημαντικές αλλαγές;
Η πανδημία του κορονοϊού Covid-19 που έπληξε όλον τον πλανήτη αλλά και τη χώρα μας επηρέασε σημαντικά τον κλάδο της χοιροτροφίας. Το 2020 αναμενόταν για τον κλάδο μας ότι θα ήταν μια καλή χρονιά που δυστυχώς λόγω της πανδημίας μετατράπηκε,έως τώρα τουλάχιστον, σε μία από τις χειρότερες. Τις πρώτες μέρες επιβολής των μέτρων αποτροπής μετάδοσης της νόσου,παρατηρήθηκε μία έξαρση της ζήτησης καθώς όλα τα νοικοκυριά θέλησαν να δημιουργήσουν αποθέματα τροφίμων στα σπίτια τους αλλά αυτό διήρκησε μία εβδομάδα. Κατόπιν με το κλείσιμο της εστίασης και σε συνδυασμό με την νηστεία, τα πράγματα έγιναν τραγικά. Φάνηκε πόσο συνδεδεμένη είναι στη χώρα μας η κατανάλωση χοιρινού με την εστίαση. Επίσης η Πρωτομαγιά που πάντα έδινε στον κλάδο μας το έναυσμα μετά το πέρας της νηστείας για αποσυμφόρηση των μονάδων και άνοδο των τιμών , φέτος πέρασε χωρίς να το καταλάβει κανείς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ την περίοδο από 1/3/20 έως 30/4/20 οι σφαγές χοιρινού στην χώρα μας μειώθηκαν κατά 20.000 ζώα, ποσοστό μείωσης 15% σε σχέση με το 2019.
2. Παρατηρήθηκαν αλλαγές στις τιμές; Με δεδομένο ότι η αγορά χοιρινού διεθνώς είχε επηραστεί από την αφρικανική πανώλη ποιες είναι οι συνθήκες που διαμορφώνονται για τον κλάδο σας;
Καθώς η μείωση για το χοιρινό μειώθηκε λόγω της πανδημίας όπως περιέγραψα νωρίτερα,επόμενο ήταν οι τιμές να κατρακυλήσουν. Η παραγωγή χοιρινών στα χοιροστάσια δε μπορεί να περιμένει και για να διοχετευθεί θα έπρεπε να πάρουμε μερίδιο από τα εισαγόμενα και για να γίνει αυτό θα έπρεπε να προσφέρουμε τιμές χαμηλότερες από τα εισαγόμενα. Συγχρόνως, με μια καθυστέρηση βέβαια με τη χώρα μας, οι τιμές χοιρινού άρχισαν να υποχωρούν και στο εξωτερικό και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθούμε σε πτώση τιμών από 1,60 προ κρίσης σε 1,00-1,05/κιλό Ζ.Β.
Η παγκόσμια συγκυρία για τον κλάδο μας πριν την πανδημία ήταν θετική λόγω της πανώλης των χοίρων που έχει πλήξει σημαντικά την παραγωγή διεθνώς, βέβαια μέσα σε ένα περιβάλλον ανασφάλειας που δημιουργεί ο φόβος μη πληγείς από την πανώλη και εσύ. Αναμέναμε να περάσει η κρίση του Covid-19 για να δούμε εάν η κατανάλωση του χοιρινού θα επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα και να ισορροπήσει η αγορά. Τα αποθέματα χοιρινού λόγω του Covid-19 αυξάνονται στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ και η απορία όλων μας είναι τι θα συνέβαινε διεθνώς εάν δεν ήταν μειωμένη η παραγωγή παγκόσμια λόγω πανώλης.
3. Ποια είναι τα αιτήματα του κλάδου σας; Ποια μέτρα θεωρείτε ότι πρέπει να ληφθούν;
Η πανδημία του Covid-19 έφερε στο προσκήνιο συζητήσεις για αυτάρκεια τροφίμων στη χώρα μας καθώς κατά τη διάρκεια των μέτρων υπήρχε ο φόβος κλεισίματος συνόρων. Θεωρούμε ότι η συζήτηση αυτή πρέπει να γίνει και να χαραχτεί μια στρατηγική για την ενίσχυση της αυτάρκειας τροφίμων και στήριξης του πρωτογενούς τομέα.
Ειδικότερα όσον αφορά τις επιπτώσεις της πανδημίας στον κλάδο μας θεωρούμε ότι θα πρέπει να αποζημιωθούμε για τη ζημιά που έχουμε πάθει όπως και άλλοι κλάδοι της κτηνοτροφίας και για το λόγο αυτό έχουμε κοστολογήσει τη ζημιά και έχουμε ενημερώσει σχετικά το υπουργείο. Επίσης να βοηθηθεί ο κλάδος μας ώστε να αποκτήσει εύκολη πρόσβαση στα εργαλεία ρευστότητας που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση καθώς λόγω των συνεπειών της πανδημίας που ανέφερα παραπάνω, η ρευστότητα των επιχειρήσεων έχει πληγεί σημαντικά. Ενίσχυση της βιοασφάλειας των χοιροστασίων έναντι της πανώλης μέσω ενός επιδοτούμενου προγράμματος από το ΥΠΑΑΤ καθώς υπάρχει ο φόβος ότι η αποτελεσματικότητα του μηχανισμού αποτροπής εισόδου της πανώλης στη χώρα μας θα μειωθεί λόγω της πανδημίας του covid-19 και των περιορισμών στις μετακινήσεις που έχει σήμερα. Τέλος το πάγιο αίτημα για μέτρα αποτροπής παράνομων ελληνοποιήσεων χοιρινού κρέατος, μάστιγα που αφαιρεί εισόδημα από την ελληνική χοιροτροφία.
Ο κλάδος μας μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης
1. Πόσο επηρέασαν οι ειδικές συνθήκες που επιβλήθηκαν λόγω Covid-19 τη διακίνηση του κρέατος; Υπήρξαν κάποιες σημαντικές αλλαγές;
Είναι γεγονός πως βιώσαμε καταστάσεις εξωπραγματικές μολαταύτα καταφέραμε να σταθούμε επάξια στις απαιτήσεις των καιρών. Η εν λόγω κατάσταση δημιούργησε συνθήκες θετικές αλλά και αρνητικές. Στα θετικά και μόνο κατά την πρώτη εβδομάδα θα μπορούσαμε να βάλουμε την αύξηση του φόρτου εργασίας μας που οφειλόταν στο φόβο του καταναλωτή από την επιβολή των μέτρων μήπως και συμβεί κάτι χειρότερο, καθώς και την Μεγάλη Εβδομάδα όπου οι καταναλωτές για άλλη μια φορά προτίμησαν τον παραδοσιακό κρεοπώλη και παρατηρήθηκε αυξημένη ζήτηση μέσω παραγγελιών.
Από την άλλη στα αρνητικά συγκαταλέγονται το κλείσιμο του χώρου της εστίασης, το οποίο κατέστησε αδρανή μια σημαντική μερίδα του κλάδου μας, καταστήματα τα οποία τροφοδοτούσαν ψητοπωλεία, εστιατόρια και ταβέρνες. Επίσης τα κρεοπωλεία εκτός των μεγαλουπόλεων, δηλαδή τα κρεοπωλεία στα νησιά και σε απομακρυσμένες περιοχές εξαιτίας του lockdown το Πάσχα και την Πρωτομαγιά δε δούλεψαν καθόλου. Έτσι, στις 24 Μαρτίου αποστείλαμε επιστολή στους αρμόδιους φορείς προκειμένου να ενταχθούν οι κρεοπώλες στο πλαίσιο στήριξης πληγεισών επιχειρήσεων, όμως το κράτος μάλλον μπερδεύτηκε και ενέταξε στους ΚΑΔ τους προμηθευτές των κρεοπωλείων και των super markets (εμπόρους)...
2. Υπήρξαν δυσκολίες στην προμήθεια κρέατος; Παρατηρήθηκαν αλλαγές στις τιμές;
Σαφώς και υπήρξαν δυσκολίες. Ο αιφνίδιος τρόπος κλεισίματος των επιχειρήσεων κατέλαβε εξ απήνης την εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί μια έλλειψη κρέατος τις πρώτες μέρες με αποτέλεσμα να αυξηθεί η τιμή του κρέατος, η οποία όμως για άλλη μια φορά απορροφήθηκε από τους παραδοσιακούς κρεοπώλες χωρίς να προκληθούν περαιτέρω προβλήματα στην αγορά.
3. Ο κλάδος σας ανταποκρίθηκε στις καταναλωτικές ανάγκες; Πώς αντιμετωπίσατε γενικά τις νέες απαιτήσεις;
Ο κλάδος των κρεοπωλών ανταποκρίθηκε στο έπακρο στις ανάγκες της αγοράς εξαιτίας του Covid-19, με τους συναδέλφους να υπερβάλλουν εαυτόν διευρύνοντας το ωράριο εργασίας τους και τηρώντας τους κανόνες υγιεινής και τις οδηγίες του κράτους, μεριμνώντας για την υγεία όλων μας. Παράλληλα με ίδιον κόστος εξασφάλισε την κατ΄ οίκον παράδοση όχι μόνο σε ευπαθείς ομάδες αλλά και σε όσους αδυνατούσαν να προσέλθουν στα καταστήματά μας.
Τι ζητά η ΠΟΚΚ
Η Ομοσπονδία μας με γνώμονα το συμφέρον και την υγεία του καταναλωτή επισημαίνει ότι: 1. Σε ότι έχει να κάνει με το σύστημα καταγραφής αποθεμάτων, που ίσχυσε εν μέσω κορωνοϊού την Πασχαλινή περίοδο, θεωρούμε πως μπέρδεψε παρά διευκόλυνε την όλη κατάσταση.
Για ακόμα μία φορά, χωρίς να ζητηθεί η γνώμη μας, σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα η εφαρμογή του νόμου 4682/2020 περιέπλεξε τα πράγματα για τον κρεοπώλη. Χαρακτηριστικά, όλα όσα ζητούνται από τον τελικό αποδέκτη κρεοπώλη ατομικής επιχείρησης έχουν ήδη καταγραφεί ηλεκτρονικά στο σύστημα καταγραφής αποθεμάτων στα σφαγεία, στις αποθήκες των εμπόρων, στα ψυγεία-Logistics και όπου αλλού γίνεται η διακίνηση των κρεάτων χονδρικώς. Για το λόγο αυτό αλλά και για άλλους, ως ΠΟΚΚ, με έγγραφό μας στις 24/04/20 ενημερώσαμε τα αρμόδια υπουργεία (ΥΠΑΑΤ & Οικονομίας και Ανά
πτυξης) και ζητούσαμε την ανάκληση του μέτρου για τον κρεοπώλη ατομικής επιχείρησης επειδή δεν προσφέρει τίποτα παραπάνω από το να περιπλέκει τις καταστάσεις. Επομένως, πρέπει να γίνει «λειτουργικό» το σύστημα «ΑΡΤΕΜΙΣ» σε όλο το φάσμα της διατροφικής αλυσίδας, δηλαδή από τον κτηνοτρόφο μέχρι το πιάτο του καταναλωτή. 2. Προκειμένου να αντιμετωπισθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός που υφίστανται τα κρεοπωλεία μέσω παραπλανητικών διαφημίσεων (ραδιοφωνικές- τηλεοπτικές ή έντυπες) οι οποίες προωθούν τα προϊόντα τους σε εξευτελιστικές τιμές χωρίς να αναφέρουν την ποιότητα και την προέλευσή τους, επιβάλλεται η εμφανής αναγραφή προέλευσης και ποιοτικής κατάταξης του κρέατος, ώστε να ενημερώνεται το καταναλωτικό κοινό για το προϊόν που καταναλώνει ή που πρόκειται να προμηθευτεί.
4. Βλέπετε να υπάρξουν κάποιες μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην διακίνηση του κρέατος;
Είναι κάτι το οποίο δε μπορούμε να προεξοφλήσουμε αλλά και ούτε να προβλέψουμε γιατί απλά δε γνωρίζουμε τι θα συμβεί στο μέλλον. Σε περίπτωση που όλα πάνε καλά πιθανόν να μην υπάρξουν μεταβολές, εάν όμως επαναληφθεί μια τέτοια κατάσταση ενδέχεται οι συνθήκες να διαφοροποιηθούν. Όπως και να έχει παρά την υποβάθμιση και την οικονομική τελμάτωση του χώρου του κρέατος θεωρούμε ότι ο κλάδος μας μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης - πυλώνα και λύση στο αδιέξοδο της ελληνικής οικονομίας προδιαγράφοντας καλύτερες μέρες για όλους μας.
1. Πώς βίωσε ο κλάδος τη διαταραχή που επέφερε η πανδημία της Covid-19, και πώς προσπάθησε να ορθώσει μια πρώτη «γραμμή άμυνας»;
Ο Covid-19 ανέδειξε τρία διαφορετικά θέματα: α) Ασφάλεια του προσωπικού. Το θέμα αυτό το αντιμετωπίσαμε με την τηλεεργασία, με διαχωρισμό του προσωπικού σε αυτόνομες βάρδιες και ειδικές άδειες σε άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες. Στα θέματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, οι εταιρείες μας ήταν ήδη προετοιμασμένες διότι λόγω της φύσεως του αντικειμένου μας τηρούνται αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα. β) Προμήθεια πρώτων υλών: Υπήρξαν μικρά προβλήματα, δεδομένου ότι αρκετοί από τους προμηθευτές κρέατος στο εξωτερικό έκλεισαν, είτε προληπτικά είτε λόγω θετικών κρουσμάτων στις μονάδες τους. Τα προβλήματα αυτά δεν ήταν όμως σοβαρά, και σε συνδυασμό με τη χαμηλή ζήτηση προϊόντων, πρακτικά δεν δημιούργησαν προβλήματα έλλειψης. γ) Μείωση των πωλήσεων: Παρά την αύξηση των πωλήσεων στα σημεία λιανικής πώλησης, η μείωση την οποία υποστήκαμε από την έλλειψη διακίνησης στα καταστήματα μαζικής εστίασης είναι πολύ μεγάλη και η ψαλίδα παραμένει ανοιχτή.
2. Δημιουργείται ένα νέο τοπίο (προμηθευτές, πα
5. Υπήρξαν κάποιες επιπτώσεις στη δράση των σωματείων αυτή την περίοδο;
Πρέπει να τονίσουμε ότι η δράση των σωματείων όλη αυτή την περίοδο ήταν καθοριστική για την λειτουργία των καταστημάτων μας. Αν ο κλάδος μας παρέμεινε ανοικτός στη διάρκεια του lockdown αυτό οφείλεται στην επιμονή των σωματείων και της Ομοσπονδίας. Αυτό θα πρέπει να το εκτιμήσουν ιδιαίτερα οι νέοι συνάδελφοι και στις επερχόμενες αρχαιρεσίες των σωματείων να πλαισιώσουν τις Διοικήσεις και να συμμετέχουν μαζικά. Η ανάδειξη νέων στα Δ.Σ. των σωματείων και της ΠΟΚΚ στο συνέδριο που θα γίνει σε λίγους μήνες θα είναι καταλυτική για το μέλλον του κλάδου.
Στροφή του καταναλωτή στα επώνυμα προϊόντα
Στέλιος Σκαρίμπας ραγωγή, ροές, καταναλωτική συμπεριφορά κλπ.) μετά την υγειονομική κρίση; Ποιά τα χαρακτηριστικά του;
Η βασική διαφορά την οποία εκτιμώ ότι θα διαπιστώσουμε εν καιρώ είναι η στροφή του καταναλωτικού κοινού στα επώνυμα προϊόντα, τα οποία παράγονται με υψηλά πρότυπα και σύγχρονα συστήματα ασφαλούς παραγωγής.
Περαιτέρω χαρακτηριστικά του νέου τοπίου αναμένουμε να τα καταγράψουμε, δεδομένου ότι ουδείς γνωρίζει, για παράδειγμα, πώς θα κινηθεί η τουριστική αγορά, η οποία για τη δική μας βιομηχανία αποτελεί σημαντικό μέρος της δραστηριότητάς της.
3. Εξετάζουν νέες στρατηγικές και τακτικές οι επιχειρήσεις του κλάδου και προς ποια κατεύθυνση;
Κάθε επιχείρηση, όχι μόνο στον δικό μας κλάδο, αναθεωρεί τη στρατηγική της με βάση τα νέα δεδομένα, προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστική και να διατηρήσει τις πωλήσεις και φυσικά τις θέσεις εργασίας που είχε προ κορωνοϊού. Είναι μια δύσκολη συγκυρία, οικονομική κρίση και κορωνοϊός, αλλά είμαστε αισιόδοξοι ότι με σωστή στρατηγική και από την Πολιτεία, θα ξεπεράσουμε τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί και θα παραμείνουμε ισχυροί παίκτες στην αγορά. l
Τη Στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», η οποία στοχεύει σε ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων, και η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ενέκρινε στις 20/5 η Κομισιόν.
Πρόκειται για μία από τις δύο Στρατηγικές της Επιτροπής (η άλλη είναι η «Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα»), που είναι αλληλοενισχυόμενες, και αποσκοπούν «να φέρουν σε επαφή τη φύση, τους γεωργούς, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές για να εργαστούν από κοινού για ένα ανταγωνιστικώς βιώσιμο μέλλον», όπως είναι η διακηρυγμένη φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η αυξανόμενη συχνότητα με την οποία εμφανίζονται ξηρασίες, πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές και νέοι επιβλαβείς οργανισμοί, μάς υπενθυμίζουν διαρκώς ότι το σύστημα τροφίμων μας απειλείται και πρέπει να καταστεί περισσότερο βιώσιμο και ανθεκτικό. Αυτή είναι η οπτική που υιοθετεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, παίρνοντας λαβή και από τα όσα πρόσφατα ήρθαν στη ζωή μας με τραγικό τρόπο και συνέπειες.
Το πρόβλημα αυτό καθαυτό το έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές η Κομισιόν για να υπογραμμίσει την αναγκαιότητα μιας στρατηγικής για βιώσιμη παραγωγή τροφίμων.
Ειδικότερα, η Στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», σύμφωνα με την Κομισιόν, θα επιτρέψει τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων της
Ε.Ε., που θα διασφαλίζει την επισιτιστική ασφάλεια και θα εξασφαλίζει την πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή προερχόμενη από έναν υγιή πλανήτη. Θα μειώσει το περιβαλλοντικό και κλιματικό αποτύπωμα του συστήματος τροφίμων της ΕΕ και θα ενισχύσει την ανθεκτικότητά του, προστατεύοντας την υγεία των πολιτών και διασφαλίζοντας τα μέσα βιοπορισμού των οικονομικών φορέων.
Η στρατηγική θέτει συγκεκριμένους στόχους για τη μετατροπή του συστήματος τροφίμων της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης μείωσης της χρήσης και της επικινδυνότητας φυτοφαρμάκων κατά 50%, μείωσης κατά τουλάχιστον 20% της χρήσης λιπασμάτων, μείωσης κατά 50% των πωλήσεων αντιμικροβιακών ουσιών που χρησιμοποιούνται για τα εκτρεφόμενα ζώα και την υδατοκαλλιέργεια και ένταξης του 25% των γεωργικών εκτάσεων στο πλαίσιο της βιολογικής γεωργίας. Προτείνει επίσης φιλόδοξα μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι η υγιεινή επιλογή είναι η ευκολότερη για τους πολίτες της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της βελτιωμένης επισήμανσης για την καλύτερη κάλυψη των αναγκών πληροφόρησης των καταναλωτών σχετικά με υγιεινά και βιώσιμα τρόφιμα.
Η Κομισιόν φιλοδοξεί ότι η νέα στρατηγική θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις τροφίμων να κάνουν τη βιωσιμότητα εμπορικό τους σήμα και να εγγυηθούν το μέλλον της αλυσίδας τροφίμων της Ε.Ε. κι επίσης ότι «η μετάβαση στη βιωσιμότητα μπορεί να προσφέρει τα πλεονεκτήματα του “πρωτοπόρου” σε όλους τους συντελεστές της αλυσίδας τροφίμων».
Πρέπει να αναμένουμε ένα σύστημα με μπόνους και τιμωρίες; Θα δείξει η πρακτική εφαρμογή των νέων φιλόδοξων σχεδίων που ξετυλίγονται.
Εκείνο πάντως που διακηρύσσει σε όλους τους τόνους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ότι ένα βιώσιμο σύστημα τροφίμων πρέπει να εξασφαλίζει επαρκή και διαφοροποιημένη προσφορά ασφαλών, θρεπτικών, προσιτών και βιώσιμων τροφίμων στους ανθρώπους ανά πάσα στιγμή, ιδίως σε περιόδους κρίσης. Και ότι η αύξηση της βιωσιμότητας των παραγωγών τροφίμων θα αυξήσει τελικά την ανθεκτικότητά τους.
Τι κομίζει όμως για την κτηνοτροφία και τον κλά
©Alexandros Michailidis / Shutterstock.com
δο κρέατος η νέα Στρατηγική; Δεδομένου ότι η κτηνοτροφία έχει πολλάκις βρεθεί να κατηγορείται για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το ερώτημα που διατυπώνεται άμεσα είναι: Τι θα σημαίνει η νέα στρατηγική για την κτηνοτροφία και τον κλάδο κρέατος; Μήπως νέους περιορισμούς και κινδύνους;
Προς το παρόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει θεωρητικές απαντήσεις. Αν παρακολουθήσουμε τη συλλογιστική, θα δούμε τα επιχειρήματα:
«Η κτηνοτροφία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής γεωργίας και των συστημάτων τροφίμων της ΕΕ. Η ανάπτυξη της βιώσιμης ζωικής παραγωγής στην ΕΕ θα είναι καίριας σημασίας για τη μείωση των περιβαλλοντικών και κλιματικών επιπτώσεων της κτηνοτροφίας.
Η κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ) θα συνοδεύσει αυτόν τον μετασχηματισμό με την υποστήριξη των καινοτόμων λύσεων και των βιώσιμων πρακτικών παραγωγής. Η βιώσιμη ζήτηση θα ενισχυθεί επίσης με την ανάπτυξη της επισήμανσης των βιώσιμων τροφίμων στην ΕΕ και την εξέταση της δυνατότητας επισήμανσης της καλής μεταχείρισης των ζώων ώστε να συνδεθούν οι προσπάθειες για τη βιωσιμότητα στο αγρόκτημα με τη ζήτηση των καταναλωτών. Η Επιτροπή θα διευκολύνει επίσης τη διάθεση στην αγορά βιώσιμων και καινοτόμων πρόσθετων υλών ζωοτροφών που συμβάλλουν στη μείωση του σχετικού αποτυπώματος αερίων του θερμοκηπίου (GHG) και της ρύπανσης των υδάτων και της ατμόσφαιρας.
Η Επιτροπή, με σκοπό να ενθαρρύνει τους καταναλωτές να στραφούν στα τρόφιμα που παράγονται με πιο βιώσιμο τρόπο, θα ξεκινήσει την επανεξέταση του ενωσιακού προγράμματος προώθησης των γεωργικών προϊόντων, με σκοπό την ενίσχυση της συμβολής της στη βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση και σύμφωνα με την εξέλιξη των
Ο αντιπρόεδρος της ΕΕ Frans Timmermans και οι επίτροποι Στέλλα Κυριακίδου και Virginijus Sinkevicious ανακοινώνουν τη νέα πράσινη στρατηγική
