Czytaj więcej na byczdrowym.info
MATERIAŁY PROMOCYJNE PRZYGOTOWANE I POCHODZĄCE OD MEDIAPLANET
7
PROBLEM
Rak jamy ustnej Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 sprawiła, że znacząco spadła liczba wykrywanych nowych przypadków nowotworów głowy i szyi, w tym raka jamy ustnej. Ale on nie zniknął, tylko „ukrył się” za COVID-19, a kiedy wypłynie, to w rozwiniętej postaci.
R
ak jamy ustnej to groźna i podstępnie przebiegająca choroba. Późne wykrycie nowotworu powoduje śmiertelność rzędu 40-50 proc. w ciągu pięciu lat. Pozostali pacjenci, po skomplikowanym leczeniu chirurgicznym, żyją z dużymi okaleczeniami w obrębie twarzy i bardzo obniżonym komfortem życia. Z powodu utraconych tkanek mogą występować trudności w połykaniu, mówieniu, żuciu i oddychaniu. Dla pacjentów najistotniejszą informacją jest to, że szybko rozpoznany rak jamy ustnej jest w 80 proc. wyleczalny, więc można z nim skutecznie walczyć. Również stany przedrakowe, w których po pewnym czasie mogą pojawić się komórki rakowe, powinny być usuwane i leczone, aby zapobiec rozwojowi choroby. Profilaktyka przeciwnowotworowa to przede wszystkim wnikliwa diagnostyka jamy ustnej w gabinecie stomatologicznym. Umożliwia wczesne wykrycie potencjalnych zmian nowotworowych na błonie śluzowej i skierowanie pacjentów do dalszej diagnostyki (nie tylko onkologicznej).
Równie ważnym, wręcz podstawowym elementem przy wykrywaniu zmian nowotworowych jest samokontrola. Takie badanie każdy może wykonać w warunkach domowych mniej więcej raz w miesiącu, wzorem np. samokontroli piersi.
Samobadanie wykonujemy według zamieszczonego poniżej schematu, w dwóch etapach: oglądając jamę ustną i badając ją dotykiem. Należy szukać białych lub czerwonych plam, zgrubienia lub guzka, obrzęków lub asymetrii. Prawidłowa błona śluzowa jamy ustnej jest gładka, lśniąca, bladoróżowa i wilgotna.
Jakie są czynniki ryzyka? • palenie papierosów i używanie wyrobów tytoniowych teraz lub w przeszłości (rak jamy ustnej należy do nowotworów tytoniozależnych), • nadużywanie alkoholu (zwłaszcza wysokoprocentowego), • tytoń + alkohol (zwiększa zachorowalność ok. 15 razy), • wiek powyżej 40 lat, • zakażenie wirusem HPV 16 i 18 (osoby mające wielu partnerów seksualnych, uprawiające seks oralny), • przewlekłe urazy warg i w jamie ustnej (nagryzanie, ucisk protezą, ostre brzegi plomb itp.), • narażenie na promieniowanie UV i jonizujące (np. leśnicy, rolnicy, żeglarze), • choroba nowotworowa lub nowotwory w rodzinie.
Rak jamy ustnej to nowotwór złośliwy dotyczący najczęściej: • języka, • dna jamy ustnej, • wargi, zwłaszcza dolnej,
Profilaktyka przeciwnowotworowa to przede wszystkim wnikliwa diagnostyka jamy ustnej w gabinecie stomatologicznym. • dziąsła, • policzka, • podniebienia.
Co może niepokoić? • niegojąca się dłuższy czas nadżerka, zmiana o charakterze białym, czerwonym, biało-czerwonym, • krwawienie – inne niż z dziąseł, • trudności w mowie, połykaniu, • uczucie drętwienia, w tym drętwienia języka, • przewlekła chrypka, • inne choroby nowotworowe mogą również manifestować się w jamie ustnej, zanim pacjent zostanie prawidłowo zdiagnozowany, np. białaczka.
Więcej informacji na stronie Fundacji „Z uśmiechem przez życie”: zusmiechem.org.pl oraz na stronie: byczdrowym.info
