GESTACIJSKI DIJABETES MELITUS (GDM)
Po definiciji - Gestacijski dijabetes melitus je bilo koji stepen poremećaja tolerancije glukoze koji je prvi put otkriven u trudnoći i koji može komplikovati tok trudnoće, porođaja ili biti uzrok fetalnih malformacija. Prevalenca javljanja u opštoj populaciji Evrope i Svijeta ovog poremećaja je - od 1 do 14%, što govori da je problem vrlo aktuelan i da ga nikako ne smijemo potcijeniti. Obzirom da je Crna Gora mediteranska država, prevalenca GDM se kreće između 6 i 8%. Zemlje sjeverne Evrope imaju znatno nižu stopu javljanja ovog metaboličkog poremećaja. Problem nastaje kada nezadovoljavajuća metabolička kontrola dijabetesa u trudnoći postane uvod u povišen rizik od neželjenog ishoda za majku i novorođenče, što mi kao ljekari moramo i kroz oblike prevencije i kroz metode liječenja preduprijediti na vrijeme. Koji su to neželjeni ishodi koji nas moraju zabrinuti zbog Gestacijskog dijabetesa u trudnoci? Pokazano je tokom istraživanja da povišen šećer u trudnoći majke zajedno sa antitijelima posredovanim transferom insulina preko placente, stvara uslove za fetalnu hiperglikemiju i hiperinsulinemiju, koje su u osnovi nastanka neželjenih ishoda - krupnog ploda, nasljednih malformacija ploda, kao i
42
komplikacija vezanih za novorođenče prilikom porođaja. Ukoliko šećer kod trudnice nije regulisan kako treba, izrazito se povećava rizik za pojavu najčešće srčanih i neuroloških defekata kod tako rođene djece. Od najtežih neželjenih ishoda su i prevremeni porođaj, asfiksija na rođenju, te mrtvorođenost djeteta. Visok šećer u krvi trudnica može dovesti do viška plodove vode, te time iskomplikovati sam porođaj, a neželjeni ishod bi bio i preeklampsija. Kod koje trudnice možemo da očekujemo Gestacijski dijabetes? Koji su to faktori rizika koji bi nam ukazali da posumnjamo da neko može imati Gestacijski dijabetes? Mnogi faktori rizika za GDM su slični onima koji važe i za pacijente sa tipom 2 šećerne bolesti, a to bi podrazumijevalo prekomjernu tjelesnu težinu prije trudnoće, to jest da je tzv. Indeks tjelesne mase ili Body mass index veći ili jednak broju 28 kg/m2, ili težina prije trudnoće veća od 80 kg, zatim podatak trudnice da se neko u njenoj porodici liječio od šećerne bolesti, obično mislimo na najbliže srodnike, oca, majku, brata, sestru... Dodatni faktori rizika koji bi pobudili našu sumnju su - životna dob majke, naročito ako je starija od 35 godina, zatim
