BUDOWA
Uszczelnianie rys i złączy metodą iniekcji dr inż. Bartłomiej Monczyński
fazie wiązania (gdy beton jest plastyczny), jak również w późniejszym
Główną i bardzo często występującą przyczyną uszkodzenia budynków jest wnikanie wody i wilgoci w elementy stykające się z gruntem.
okresie twardnienia i długotrwałego wysychania. Do zarysowania betonu może zatem dojść na skutek zmian objętościowych twardniejącego betonu lub też w efekcie jego korozji – zazwyczaj mrozowej, siarczanowej lub wewnętrznej (związanej z reakcją alkaliów zawartych w cemencie z kruszywem). Do zarysowania konstrukcji betono-
W
wych, żelbetowych i murowych może dochodzić ponadto na skutek celu prawidłowego zabezpieczenia istniejących budyn-
oddziaływań szczególnych (rys. 1), takich jak naprężenia termiczne
ków przed destrukcyjnym działaniem wody i wilgoci
(wynikające z cyklicznych zmian temperatury), przeciążenia (prze-
wykonuje się tzw. hydroizolacje wtórne. Mogą one mieć
kroczenia nośności), nierównomierne osiadanie budynku lub obciążenia dynamiczne. Inną ich przyczyną mogą być błędy projektowe
postać hydroizolacji:
»»pionowych,
wykonywanych od zewnątrz [1], od wewnątrz [2]
(np. zbyt mała ilość zbrojenia) i/lub wykonawcze (np. nieprawidłowe
lub metodą iniekcji kurtynowych i strukturalnych [3],
wykonanie spoin dylatacyjnych) [6–8].
chanicznymi [5].
odnosząc się do oceny użyteczności środka iniekcyjnego oraz speł-
»»poziomych, wykonywanych metodą iniekcji [4] lub metodami me-
Norma europejska PN-EN 1504-5 [10] klasyfikuje rysy w betonie,
Wymienionym powyżej rozwiązaniom częstokroć towarzyszy ko-
nienia zakładanych funkcji [7]. Jako kryteria klasyfikacji rys norma
nieczność uszczelnienia – szczególnie (choć nie tylko) w przypadku
podaje stopień zawilgocenia (ilość wody w rysie lub wody wypływa-
występowania obciążenia wodą napierającą – rys, pęknięć, niedo-
jącej z rysy) oraz szerokość rysy (mierzoną na niepoddawanej obrób-
skonałości oraz złączy występujących w konstrukcjach wykonanych
ce mechanicznej powierzchni betonu). Z uwagi na obecność wody
z betonu, żelbetu lub muru (fot.).
lub wilgoci rozróżnia się rysy suche, wilgotne, mokre oraz z przepły-
Rysa stanowi przerwę w ciągłości materiału, występującą w części
wem wody (tabela 1). Kategorie szerokości rys związane są ściśle
poprzecznego przekroju elementu budynku (przegrody). Skośna rysa
z iniektowalnością środków iniekcyjnych, czyli zdolnością do wnika-
występująca w całym przekroju poprzecznym elementu określana jest
nia w rysę, i określają minimalną szerokość rysy, do której można
jako pęknięcie [6]. Rysy w betonie mogą powstawać w początkowej
zainiektować wyrób. Kategoria szerokości określana jest przez liczbę (1, 2, 3, 5 lub 8) oznaczającą szerokość rysy, wyrażoną w dziesiątych części milimetra (0,1 mm, 0,2 mm itd.). Rysy ruchome definiowane są jako rysy, których szerokość zmienia się w funkcji czasu (w ciągu doby i sezonowo) oraz oddziaływań na konstrukcję. Oddziaływania na konstrukcję mogą być wywoływane przez oddziaływania mechaniczne (np. ruch drogowy) lub inne oddziaływania fizyczne (np. ekspozycja na promieniowanie słoneczne, zmiany temperatury powietrza). Cele, jakie można osiągnąć, wykonując naprawę poprzez iniekcję uszkodzonej konstrukcji, określono w normie europejskiej PN-EN 1504-9 [11], w zasadach nr 1 oraz nr 4 dotyczących ochrony i naprawy konstrukcji. Zasada nr 1 (IP – protection against ingress) mówi o ochronie przed wnikaniem i zabezpieczeniu przed wodą po-
Fot. Wnikanie wody przez rysę w konstrukcji żelbetowej
Fot. autor
przez wypełnienie rys. Zasada nr 4 (SS – structural strengthening)
Zaprawa
Kruszywo
Strefa powstawania rys
Rys. 1. Propagacja pęknięć w betonie, powstających na skutek oddziaływań szczególnych
76
EKSPERT BUDOWLANY
nr 4/2022
www.ekspertbudowlany.pl
w
wc
Rys. [9]
