proefpersonen bleven enkele keren overnachten en er werd regelmatig bloed afgenomen.”
Computer says?
De eerste fase verliep goed: het nieuwe geneesmiddel is veilig. Snel naar fase 2 dan maar? Marijke Proesmans: “Gala pagos heeft zijn CFTR-modulatoren intussen aan een ander bedrijf verkocht. Dat zorgde voor wat vertraging, maar fase 2 komt er nu toch aan. Volgend jaar onderzoeken we of het middel echt efficiënt en ook op langere termijn veilig is.” Proefpersonen vinden voor fase 1 en fase 2 is moeilijk maar lukt meestal wel. Deelnemers worden vergoed voor hun tijd en verplaatsingsonkosten. Vanaf fase 3 zijn er vaak meer kandidaten dan beschikbare plaatsen. Er is dan al veel geweten over de werkzaamheid en de eventuele bijwerkingen. Bovendien bestaat de kans dat de deelnemers het middel ook na de studie mogen blijven gebruiken. Marijke Proesmans: “In alle fases worden ook placebo’s ingezet. Een deel van de deelnemers krijgt het actief bestanddeel, een ander deel een placebo. Na sommige fase 3-studies mogen deelnemers na afloop van de studie
het geneesmiddel verder nemen. We hebben patiënten die al jaren een middel nemen dat in België nog niet officieel geregistreerd en verkrijgbaar is.” Logisch dus dat patiënten zich heel graag aan zo’n fase 3-onderzoek inschrijven. Dat zadelt de onderzoekers met een extra probleem op: wie mag meedoen en wie niet? Marijke Proesmans: “De farmaceutische firma die de studie opstart stelt voorwaarden op het vlak van leeftijd, longfunctie, type mutatie, aanwezige kiemen, enzovoort. Uit die mensen loot een computerprogramma een lijst met kandidaten. Die contacteren wij. Als iemand niet wil deelnemen, bellen we de volgende in de rij. Dat leek ons de meest eerlijke aanpak.” Is klinisch onderzoek een aangenaam deel van het werk? “Ja en nee. (lacht) Ja, want het is belangrijk en boeiend werk. Nee, want er komt een onvoorstelbare berg admini stratie bij kijken. Niet fijn, maar het hoort er nu eenmaal bij.”
Deelnemen
ja of nee?
Waarom zou je deelnemen aan een klinische studie? Voor veel deelnemers is het nieuwe medicijn dat je toegediend krijgt een belangrijke reden. Soms stellen de farmaceutische bedrijven het middel zelfs na de test nog ter beschikking, ook al is het nog niet op de Belgische markt te vinden, laat staan dat het terugbetaald zou worden. En dat klinkt voor veel mensen met muco als muziek in de oren, want elk beetje schade die vermeden wordt, is pure winst. Toch moet je ook realistisch blijven: het blijft een studie, geen miraculeuze genezing. Het is zelfs mogelijk dat je het medicijn niet toegediend krijgt, maar een placebo (een pil die bewust geen enkele werking heeft). Sommige klinische studies werken met een groep die het middel mag nemen, en een controlegroep die een placebo voorgeschoteld krijgt. Door de resultaten van de twee groepen te vergelijken kan men het effect van het medicijn beter inschatten. Het zwaarste argument om deel te nemen blijft natuurlijk dat je groothartig meewerkt aan de vooruitgang van de medische wetenschap. Dat klinkt bombastisch, maar zonder vrijwilligers zijn er geen klinische studies, en zonder klinische studies geraakt de wetenschap geen stap vooruit. Hoe je kandidaat stellen voor klinische studies? De Mucovereniging legt een databank aan met kandidaten. Mocht je hierin opgenomen willen worden, neem je contact op met Peter, peter@muco.be
7
