TENKİD DERGİSİ

Page 21

KITAP & SINEMA

► TENKID

kitap tenkitleri

NIDA KOÇMEKAN

MECBURIYET ◄ STEFAN ZWEIG, İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI ►

‘Dışarıdayken kendini kaçak hisseden bir insan ne kadar özgürdür?’ Savaş karşıtı görüşleriyle tanınan ve görüşlerinin etkisiyle Birinci Dünya Savaşını ülkesinin dışında geçiren Zweig, bu görüşlerini yaymayı kendine misyon edinmişti. Dünya vatandaşı kimliğine büyük ölçüde değer veren yazar, savaşın yıkıma uğrattığı dünya değerlerinin kayboluşunu kendisine dert edinmiştir. Savaş fikrinin insanı canavarlaştırdığını, savaş yüzünden ülkesinin köleleştiğini düşünen yazar umutsuzluğa kapılarak eşi ile birlikte 1942 yılında intihar etmiştir. O dönem de yaşadıklarını ve hissettiklerini Mecburiyet’in ana karakteri olan Ressam Ferdinand ve eşi Paula ile ‘Özgürlük mü yoksa sorumluluk mu?’ sorusuna cevaplar ara-

yarak okuyucuya aktarmıştır. Mecburiyet… Zorlama, zorlayış anlamlarına gelen cebr kelimesinden türetilmiş bir kelime. Kimilerine göre bir kelimeden daha fazlası. Zaten yapılacak olan bir işin ‘mecburiyet’ kalıbına sokulması, insanı yapacağı işten soğutan, uzaklaştıran hatta bir süre sonra isyana sürükleyen bir çeşit mahkûmiyet olmaya başlar. Sevmez bu yüzden çoğu kişi bir şeyleri söylemeye, yapmaya mecbur olmayı. Bazıları için ise durum çok farklıdır. Mecburiyetlere bağlı olarak yaşarlar hayatlarını, sürekli bir şeylere mecbur hissederler kendilerini. Zweig’ın başlığı ‘Firari’ olarak tasarlayıp sonrasında ‘Mecburiyet’te karar kılması, eserin vermek istediği mesajı daha anlamlı kılmış diye düşünüyorum.

21


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.