Het vernieuwde Gruuthusemuseum

HET VERNIEUWDE GRUUTHUSEMUSEUM IN VOGELVLUCHT

Op 23 mei 2019 opende het Gruuthusemuseum opnieuw de deuren. Met de herinrichting werd het motto van Lodewijk van Gruuthuse, Plus est en vous, nieuw leven ingeblazen. Er zit op veel vlakken veel meer in dit museum dan we hadden durven dromen.

Door Aleid Hemeryck

Brugs vakmanschap uit de 17e en 18e eeuw in het Gruuthusemuseum. Foto: Dominique Provost i.o. Musea Brugge

Sterkhouders van het museum Het Gruuthuseteam zag drie sterkhouders voor het vernieuwde museum en wilde die ten volle uitspelen. Er is de Gruuthusecollectie, een rijke en fascinerende collectie toegepaste kunsten: imposante wandtapijten, verfijnd beeldhouwwerk, kleurrijke glas-in-loodramen, statig meubilair, ragfijne kant of speels versierd porselein. Deze collectie wordt verder versterkt door schilderijen uit het Groeningemuseum en bijzondere, weloverwogen bruiklenen: manuscripten uit de Openbare Bibliotheek Brugge en het Grootseminarie, historische documenten uit het Stadsarchief en objecten uit privécollecties.

Elk object – dat is de kern van dit vernieuwde museum – wordt gepresenteerd als drager van vele verhalen: over zijn ontstaan, over de context waarin het voorwerp werd gemaakt, gebruikt, verhandeld of bewaard. Elk object is een puzzelstuk van het rijke verhaal van de stad Brugge. Deze context en het gebouw zorgen voor structuur en ritme in het museale parcours. De drie verdiepingen staan voor drie periodes: de metropool Brugge in de laat-Bourgondische tijd op het gelijkvloers; de boeiende 17e en 18e eeuw op de eerste verdieping en de 19e eeuw die Brugge mee tot de stad van vandaag heeft gemaakt op de tweede verdieping.

De derde sterkhouder is het gebouw: het stadspaleis van Lodewijk van Gruuthuse, het museumgebouw van Louis Delacenserie. De voorbije restauratie en renovatie hebben de verfijnde afwerking en detaillering en de bijzondere sfeer en uitstraling van dit paleis weer naar boven gehaald. Het patroon van de neogotische steenimitatie in de inkomhal,

Deze sireschakel uit 1560 verlaat nog elk jaar het museum, naar aanleiding van de koningsschieting van de SintSebastiaansgilde van Sint-Kruis. Foto: Sarah Bauwens – Musea Brugge

de welgekozen en warme kleuren op de muren, het mooie schrijnwerk, de imposante schouwen, het kwaliteitsvol meubilair en de subtiele verlichting… Het is Plus est en vous: uitblinken op alle domeinen. De toevoeging van de loggia en de Delacenseriezolder aan het museumparcours, maken het plaatje helemaal af.

De voorbije restauratie en renovatie hebben de verfijnde afwerking en detaillering en de bijzondere sfeer en uitstraling van dit paleis weer naar boven gehaald.

Toegankelijk museumparcours Alle verhalen werden in een goed uitgekiend museumparcours gegoten, met aandacht voor een gelaagd en verzorgd aanbod voor iedereen. Je bezoekt het museum op jouw manier. Naast de meer klassieke duiding via heldere zaalteksten en een audioguide, werden informatieve filmpjes ontwikkeld, er zijn touchscreens, doe-elementen en speelse zoekopdrachten. De uitkomst is (hopen we) dezelfde: je gaat de objecten, het gebouw en de stad met andere ogen bekijken.

In elke museumzaal staan voelstations. Ze bieden verdieping voor bezoekers met een visuele beperking, maar zullen vanzelfsprekend elke bezoeker aanspreken. Een beschrijvende audioguide en een visioguide in gebarentaal zullen in het najaar van 2019 ter beschikking zijn. We dragen toegankelijkheid hoog in het vaandel, in het bijzonder voor bezoekers met een sensoriële beperking. Maar, eerlijk is eerlijk: wat toegankelijkheid betreft, zijn we ook op onze grenzen gebotst. In dit stadspaleis zijn alle zalen en delen van het gebouw verbonden via één of meerdere treden of smalle wenteltrappen. In het totaal moet de bezoeker zo’n 260 treden op en af. Die complexe situatie, samen met de mooi afgewerkte maar smalle deuren, maakt het Gruuthusepaleis niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers.

Een hoogtepunt in het museum – ook letterlijk – is de prachtig gerestaureerde zolder, vroeger Delacenseriezolder of Grote Reserve genoemd, nu omgedoopt tot Studio +. Hier kijk je als bezoeker naar het Brugge van vandaag door de grote ramen die een mooi panorama bieden, maar ook door de nieuwe creaties geïnspireerd op dit museum. Een half jaar lang is een groep jongeren onder de noemer Paleisje Pimpen! aan de slag gegaan. Het is voor Gruuthuse en voor Musea Brugge

een testcase om op een participatieve manier rond ons erfgoed te werken.

Een volledig nieuwe site Tijdens het denkproces over het nieuwe museum, werden de dromen steeds groter – Plus est en vous, nietwaar? Zo is het resultaat niet alleen een heringericht museum, maar ook een volledig vernieuwde site. Musea Brugge kreeg hiervoor de steun van het Stadsbestuur en Toerisme Vlaanderen. Educatieve ruimtes, nieuw sanitair en personeelsruimtes voor onze uitbatingsploeg kregen een plek in het voormalige Steenmuseum. Het plein werd volledig heraangelegd met als sluitstuk het nieuwe onthaalpaviljoen. Daar kunnen bezoekers hun ticket voor het Gruuthusemuseum en de Onze-Lieve-Vrouwekerk kopen. Het paviljoen is een gedurfd hedendaags ontwerp van noAarchitecten, dat de schaal volgt van het gebouw dat vroeger het binnenplein afsloot. De vormgeving verwijst

expliciet naar de omringende architectuur. Een blik op het verleden met het oog op de toekomst.

De reacties van bezoekers zijn hartverwarmend en positief. De opstart van de werking van een nieuw museum en de onvermijdelijke bijsturing vragen de nodige energie van alle medewerkers van Musea Brugge. Maar, we doen dit met veel plezier en motivatie omdat we erg blij zijn na vijf jaar eindelijk weer bezoekers in het museum te kunnen verwelkomen. Nu ontvangen we jullie met onze vaste presentatie, maar er volgt meer: kleine tentoonstellingen, prikkelende ingrepen in de vaste presentatie, verrassende projecten in Studio +, activiteiten in onze ateliers, concerten op het plein… Immers: Plus est en vous.