museumbulletin > over kussen en zoenen in de kerk
over kussen en zoenen in de kerk. paxtafels en zoenplaten in o.l.v.-ter-potterie Het Hospitaalmuseum – O.L.V.-ter-Potterie stelt een 18de-eeuws borstbeeld van de Heilige Catharina van Alexandrië tentoon. In dit beeld is een zoenplaat met een reliek van Sint-Catharina gevat. De zusters Augustinessen van O.L.V.-ter-Potterie en de Hospitaalzusters van Sint-Jan bewaren gelijkaardige 18de-19de-eeuwse reliek houders. Wat is hun functie en betekenis? Door Kathy Van den Bergh en Marc Roelandts, stagiaires opleiding Kunstwetenschappen KULeuven - Hospitaalmuseum 2013
1
18
De namen zoenplaat of kusreliekhouder klinken functioneel. Dit type reliekhouders heeft een handvat aan de achterzijde waarmee de priester de reliek aan de gelovige presenteert zodat deze de heilige met een kus kan eren. Het gebruik ervan lijkt sterk op een ander kerkelijk ritueel, waarbij de vredeskus wordt uitgewisseld door middel van de kus- of paxtafel (osculatorium). De kusreliek van de H. Catharina is 18de-eeuws; O.-L.-V. ter Potterie stelt ook twee koperen paxtafels tentoon, uit de 16de en de 17de eeuw. Hoewel de rituelen waarbij de kusreliekhouders en de paxtafels gebruikt worden gelijkend zijn, blijken de symbolische betekenissen dit niet.
vredeskus Thans is het uitwisselen van de vredeskus in de liturgie meestal vervangen door de vredeswens, begeleid door een handdruk. Het gaat om een
1
Anoniem, Borstbeeld van Catharina van Alexandrië met kusreliekhouder, gepolychromeerd hout en zilver, Zuidelijke Nederlanden, 18de eeuw, Brugge, Hospitaalmuseum - OnzeLieve-Vrouw-ter-Potterie, inv. 0.P601.V en 0.P709.X Foto: auteurs
