OPROEP: GEBRUIK UNIFORME WEL/NIET-LIJST VOOR GFT-AFVAL GFT-KWALITEIT GEBAAT BIJ EENDUIDIG VERHAAL Zonder schoon gft-afval, geen zuivere compost. Maar wat is gft? De wel/niet-lijst voor gft-afval geeft hierop een helder en uniform antwoord. Veel gemeenten, afvalbedrijven en adviesbureaus gebruiken de lijst. Maar nog niet allemaal, terwijl het zo belangrijk is dat iedereen in Nederland dezelfde gft-boodschap krijgt. Daarom de oproep: gebruik de landelijke wel/nietlijst, want verwarring doet de gft-kwaliteit geen goed.
W
TEKST: ADDO VAN DER EIJK BEELD: MATTHIJS WETTERAUW, NATIONALE BEELDBANK
el of geen kattenbakkorrels, wel of geen afbreekbare verpakkingen? De wel/niet-lijst voor gft-afval geeft duidelijkheid. Voor gemeenten kwam het overzicht vorig jaar zomer als geroepen. “Binnen onze leden was een grote behoefte aan een eenduidig overzicht”, vertelt Daan Middelkamp, beleidsmedewerker van de NVRD. Hét voordeel: de wel/niet-lijst is inhoudelijk correct en voor iedereen te begrijpen. “De voorganger uit het Landelijk afvalbeheerplan was dermate technisch en beleidsmatig opgesteld, dat gemeenten verschillende versies gebruikten. Met als gevolg: verwarring bij burgers.” GOED OPGEPAKT De opstellers van de uniforme wel/nietlijst – Rijkswaterstaat, NVRD, Vereniging Afvalbedrijven en Milieu Centraal – gingen niet over één nacht ijs. Marktonderzoekers, composteerders, gedragsdeskundigen, gemeenten, een burgerpanel: iedereen dacht en werkte mee. De wel/ niet-lijst, die te vinden is op de website van het project VANG-huishoudelijk afval (www.vang-hha.nl/afvalscheiding/welniet-lijst/) en is verwerkt in de Afvalscheidingswijzer (www.afvalscheidingswijzer. nl) van Milieu Centraal, bestaat nu anderhalf jaar. Middelkamp komt het overzicht inmiddels in veel gemeentelijke communicatiematerialen tegen. “Gemeenten
10 | GRAM #09 november 2021
die werken aan nieuwe gft-campagnes pakken de lijst op. Veelal in hun eigen gemeentelijke huisstijl, maar dat maakt niet uit. Het gaat erom dat de juiste materialen aan de wel- en de niet-kant staan.”
“ DE LANDELIJKE WEL/NIET-LIJST VOOR GFT-AFVAL IS VOOR IEDEREEN TE BEGRIJPEN. ” De gemeente Meppel hanteert de wel/nietlijst. Sabine Nijdam, beleidsadviseur bij de gemeente, is er blij mee. “Ik heb de lijst meteen op onze site gezet. De gebruikte visuals – de foto’s van afval – zijn sterk. We werken als gemeente zoveel mogelijk met afbeeldingen in plaats van tekst. Bij een pilot in de hoogbouw hebben we de wel/ niet-lijst opgenomen in een flyer die we uitdeelden bij een gratis gft-bakje. Onze nieuwe afvalscheidingskaart, ook met visuals, ligt binnenkort bij de huishoudens in de bus.” Meppel zet zich in voor méér gft van goede kwaliteit. “We hebben gelukkig weinig afkeur. De gemeente kiest voor omgekeerd inzamelen, waarbij een gft-mi-
nicontainer aan huis staat.” Bijna negentig procent scheidt gft-afval, zo blijkt uit de recente benchmark huishoudelijk afval. MILJOEN ZOEKOPDRACHTEN Op de website verwijst de gemeente Meppel naar de afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal, waarin de wel/niet-lijst voor gft-afval is geïntegreerd. “Onze afvalscheidingswijzer verwerkt jaarlijks meer dan een miljoen zoekopdrachten”, vertelt Mariska Joustra van Milieu Centraal. Het hoge aantal geeft aan dat afvalscheiding nog altijd veel vragen oproept. “Binnen het domein gft staat op één frituurvet, goed voor twintigduizend vragen. Maar ook het scheiden van theezakjes, koffiecups, kattenbakkorrels en composteerbare verpakkingen roept vragen op. Deze vragen kunnen we, dankzij de wel/ niet-lijst, nu eenduidig beantwoorden.” Milieu Centraal ontvangt ook vragen in haar mailbox. Mag keukenpapier bijvoorbeeld bij het gft? Giftige planten? En de composteerbare vuilniszak? “Mensen willen het graag goed doen. Ze voelen zich betrokken bij het thema”, stelt Joustra vast. Een heldere eenduidige boodschap vindt ze van essentieel belang. “Over afval doen veel fabels de ronde. Dat scheiden geen zin heeft bijvoorbeeld en al het afval toch op één hoop terechtkomt. Om fabels te bestrijden, moeten we zélf helder communiceren. Hoe uniformer de boodschap, hoe minder verwarring bij consumenten.”
