Wrap
unieke
• Een slimme afvalbak met ingebouwde pers.
• Zelfvoorzienend middels zonne-energie.
• Minimaal 5 keer meer opslagcapaciteit.
• Monitoren op afstand.
• Zowel voor binnen- als buitengebruik.
• Extra opties als wrappen of toevoegen audiospeler.
Gemeente Utrecht maakt ook volop gebruik van Bigbelly. Scan de QR-code en lees meer over hun ervaringen!
Total Waste Systems: dé partner voor slimme inzameloplossingen en innovatief zitmeubilair. Naast deze slimme oplossingen zijn wij ook dé leverancier voor kunststof en stalen containers, groot volume boxen en depotcontainers. Meer weten over al onze oplossingen? totalwastesystems.nl
Waste dé partner voor slimme inzameloplossingen zoals de Bigbelly en voorspellende vulgraadsensoren al dan niet met dynamische routeplanning.
NVRD, WTC Arnhem
Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM +31 (0)88 - 3770000 post@nvrd.nl www.nvrd.nl
Marc Veenhuizen, gemeente Oldebroek (hoofdredacteur)
Addie Weenk, Rijkswaterstaat Daan Middelkamp, Dar Folkert Starreveld, Cyclus Management Ilse van der Grift, NVRD Kees van der Laan, Gemeente Rotterdam Marianne Zegwaard, Stantec Peter de Boer, Royal HaskoningDHV
Karin Hegeman, Berit Aagten en Suzie van de Pas Postbus 1218, 6801 BE Arnhem +31 (0)88 - 3770000 hegeman@nvrd.nl
Elma Media B.V.
Silvèr Snoek - Sales Manager 0226 33 16 67 - s.snoek@elma.nl www.elma.nl
Print2Pack
Coverbeeld: Robin Utrecht / ANP
ABONNEMENTENADMINISTRATIE
NVRD, Postbus 1218, 6801 BE Arnhem Jaarabonnement ad €113,40 ex btw. België €131,25 (Europa en buiten Europa op aanvraag).
Abonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.
Gemeentereiniging en Afvalmanagement is het officiële vakblad van de NVRD.
Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.
ISSN 1569-0458
© NVRD
GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.
De aanpak van zwerfafval ligt vooral bij gemeenten, de oplossing vergt echter de inzet van veel meer partijen: EU-wetgevers, landelijke overheid en niet te vergeten: al dan niet geprofessionaliseerde vrijwilligers (collectieven).
Elke dag worden er tussen de 700.000 en 800.000 broden weggegooid in Nederland. En dat is nog zonder de consument gerekend. Horeca, winkels, bedrijfsleven zijn de grote verspillers.
Met het aflopen van de Raamovereenkomst Verpakkingen maken vrijwillige afspraken plaats voor de wettelijke verplichtingen van de ‘single use plastics’-UPV.
Is het nu een prullenbak of een afvalbak? Welk beeld doemt er bij u op bij die twee woorden? Zo’n ding dat bij u thuis staat om de troep die niet te scheiden is in te stoppen? Of zo’n grote grijze bak voor uw deur waarin je afval of grondstoffen kwijt kunt? Raar dat we na meer dan honderd jaar nog niet weten hoe we zo’n apparaat dat voor de inzameling van zwerfafval in de buitenruimte staat moeten noemen. Een ‘prafvalbak’ wel licht. Zoveel gemeenten, zoveel verschillende typen en vor men. Naast exoten als blikvangers en poepbakken. Ze zijn er met stemgeluid - ‘dank u wel’ - naar voorbeeld van de Efteling, met een enorme ondergrondse inhoud. Met een kleine inwerp opening. En sommige zo groot dat er hele vuilniszakken inpas
sen. Maar dan lassen we er snel een spijltje in. Als ik met de caddy mijn rondje doe in mijn wijk dan hoef ik ’s avonds niet meer naar de sportschool. Een zware binnenbak, want hufter proof, mag ik dan zestig keer optillen en over de rand van de wagen leegstorten.
Begrijp me goed: ik hou van mijn werk en niets geeft zo veel voldoening als een schone stad, maar ik weet nooit wie be dacht heeft dat we verschillende types moeten gebruiken. ‘Het moet passen in het beeld dat we willen uitstralen als stad’. Ja, dan zou ik zeggen, helemaal geen prullenbakken, geen praf valbakken. Alles weg, dan weet je echt wat je uitstraalt. Ligt er troep op straat of niet? Nemen mensen het mee of laten ze het achter? Wie is verantwoordelijk voor het zwerfafval? Ja, er is een 25 meter regel, maar kijk ik naar buiten, dan zie ik dat de ondernemers duidelijk een andere maattabel gebruiken dan het bekende metrische stelsel. ‘Overheidje, los het maar op. Ik betaal toch belasting’. Het is als met zoveel zaken. Vooral een ander is verantwoordelijk. Ik pleit voor de herintroductie van de slogan ‘met hetzelfde gemak gooi je het in de afvalbak’ maar dan toch met een kleine aanpassing. 'Met hetzelfde ge mak, gooi je het in je eigen afvalbak.’ Moet ik wel weer naar de sportschool, dat dan wel.
De aanpak van zwerfafval ligt vooral bij gemeenten, de oplossing vergt echter de inzet van veel meer partijen: EU-wetgevers, landelijke overheid en niet te vergeten, al dan niet geprofessionaliseerde vrijwilligers(collectieven). Twee bekende initiatieven uit deze laatste hoek zijn de Zwerfinator en GoClean, die zich al jaren bezighouden met opruimen en moni toren van zwerfafval. Hoe zien zij de ontwikkeling van zwerfafval in Nederland, welke stap pen kunnen er nog gezet worden, en wat kan Den Haag hierin nog meer doen?
Zwerfafvaltrends volgen ont wikkelingen in de samenle ving en soms ook de politiek. Zo zijn er na een explosieve groei in 2020/2021 nu bijna geen mondkapjes meer te vinden op straat, het bos of het park. Want: geen mondkap jesplicht meer. De statiegeldregeling voor plastic flesjes heeft de aantallen hiervan ook duidelijk gereduceerd. Verder zijn plastic rietjes en bestek groten deels vervangen door papier, karton en hout en gooien mensen meer vapes - eenmalige elektrische sigaretten - weg evenals verpak kingen voor snus. Veel blijft door de jaren heen ook redelijk gelijk in omvang, zoals: fastfoodverpakkingen, yoghurtverpakkin gen, broodzakken, verpakkingen van snoep goed. Heel veel etensverpakkingen.
“Je merkt dat de aankomende SUP-regu lering en statiegeldregelingen voor drank verpakkingen – de plastic flesjes sinds juli 2021 en blikjes vanaf januari 2023 – wel ef fect hebben”, stelt Dirk Groot, de man achter opruim- en monitoringinitiatief Zwerfinator. “Alleen: in het zwerfafval betekent de SUPregulering vooral een verschuiving (*). Het is fijn dat er minder plastic in het zwerfafval zit. Maar een gemeente moet het toch opruimen, of het nou plastic is, papier of karton.” Ook Marloes Heebing ziet meer een ver schuiving in het soort zwerfafval dan een echte reductie. Heebing is directeur van
GoClean, een landelijke community die datagedreven werkt aan een grote reductie van zwerfafval in Nederland. “Statiegeld op plastic flesjes zorgt ervoor dat dit soort zwerfafval veel meer wordt ingeleverd. Maar nu zie je in veel supermarkten meer blikjes en drankkartons dan voorheen aangeboden worden. En die komen ook op straat terecht.”
De consument blijft dus hardleers, merkt Heebing. Een kanttekening hierbij is dat een fabrikant of winkel veel kan doen, zo als hervulbare en herbruikbare verpakkin gen aanbieden, meer mogelijkheden voor het weggooien in prullenbakken, winkels die consumenten de mogelijkheid bieden om zelf gekochte producten te verpakken.
“Daar is nog heel veel in te winnen. Zowel om zwerfafval te voorkomen als afvalstro men te verminderen.”
Natuurlijk kunnen mensen zelf beter na denken, maar bedrijven kunnen ook veel meer doen, meent Groot. “In supermarkten zie je nu bijvoorbeeld wel statiegeld op de flessen sap met toevoegingen, maar niet op dezelfde flessen sap zonder toevoegingen. Waarom kun je niet gewoon helemaal over stappen op statiegeldflessen, waarom moet je dat persé omzeilen? Dat is allesbehalve maatschappelijk verantwoord onderne men.”
De meeste fabrikanten houden zich vol gens Groot overigens netjes aan de regels of stellen zelf actief al doelen voor onder meer recycling. Maar er is een aantal be drijven, zoals Riedel, die als er nieuwe re gels komen overstappen op verpakkingen die nog nergens onder vallen. “Zoals nu drankkartons. Het irriteert me mateloos dat gecommuniceerd wordt dat drankkartons beter zijn voor het milieu. Dat is gewoon niet waar. Misschien wel in de productie - minder CO2 - maar zeker niet in de totale productcyclus. De inzame lingsgraad is zeer laag, recyclen kun je ze ook niet echt en er zit veel milieubelastend materiaal in. Je kunt niet verwachten dat consumenten dat allemaal weten.”
Zowel de Zwerfinator als GoClean worden in toenemende mate als serieuze partijen betrokken bij (monitoring)-onderzoek naar zwerfafval en de aanpak ervan. Groot legt vanuit zijn achtergrond als IT’er onder meer de afstand tussen zwerfafval en lo catie vast, evenals zaken zoals soort afval en merk. Die data wordt nu onder meer ge bruikt door Rijkswaterstaat in zijn halfjaar lijkse rapportages over zwerfafval. GoClean houdt zich ook steeds meer bezig met monitoring, vertelt Heebing. “We heb ben ons hier de afgelopen jaren steeds bre der in ontwikkeld en veel kennis over opge bouwd. We positioneren onszelf ook meer als kennisinstituut over zwerfafval: hoe zet je monitoring het beste in, hoe classificeer je zwerfafval – ook met de SUP (single use plastics-verordening) in het achterhoofd.”
Maar al zijn Groot en Heebing positief over wat zij als burgerinitiatieven bereikt heb ben, er zijn nog veel meer slagen nodig om tot een goede en consequente aanpak van
zwerfafval te komen. Zo hebben gemeen ten vaak nog een vrij standaard beleid, met standaard opruimrondes.
“Meten en blijven meten helpt enorm om planmatig te bepalen hoe en waar je moet opruimen”, stelt Groot. “Waar ligt meer zwerfafval en hoe verandert dat als je daar vaker opruimt. Dat hoeven niet per se de logische hotspots te zijn. Ook kunnen ge meenten meer en langdurig samenwerking zoeken met partijen zoals scholen en be drijven en vrijwilligers goed ondersteunen. Geen eenmalige acties met posters en vlag gen, maar structureel beleid.”
Zwerfafval verschuift ook steeds meer naar bedrijventerreinen. Gemeenten heb ben hier geen zeggenschap, maar dat af val waait wel vaak de gemeente in. Veel gemeenten kijken volgens Groot naar het handhaven van de 25-meter regeling in de overgang naar de nieuwe Omgevingswet in 2023, maar echt concreet wordt het vaak nog niet. “Sowieso was er te weinig aan dacht voor de bron van veel zwerfafval, zo als bedrijventerreinen, winkels en horeca. Al begint ook een partij zoals Nederland Schoon daar nu meer aandacht voor te krij gen. Hier kun je veel bereiken met samen werkingen.”
Overigens maakt de landelijke overheid het gemeenten ook niet altijd makkelijk om
zwerfafvalbeleid concreet in te vullen – en te bekostigen. Voor de aanpak van zwerfaf val bestaat dit jaar nog vooral de Nedvang (Nederland van afval naar grondstoffen)gelden. Daarna moet er geld vanuit de SUPregeling voor Uitgebreide Producenten verantwoordelijkheid (UPV) komen voor gemeenten en andere instanties om zwerf plastic aan te pakken.
Heebing hierover: “Er is nog veel onduide lijk over die regeling: wat krijgen gemeen ten en waarvoor zijn die gelden bedoeld. Bovendien moeten zij achteraf indienen, wat betekent dat ze waarschijnlijk pas van af 2024 geld toegekend krijgen voor hun aanpak van (plastic) zwerfafval. 2023 zal dus een lastig overbruggingsjaar worden. Qua monitoring kan een partij zoals Go Clean hier in helpen. “Zo kunnen we in kaart brengen welk soort verpakking van welke fabrikant er bovengemiddeld veel in het zwerfafval voorkomt. Aan de ach terzijde is dat interessant om te bepalen of er een toe- of afname is, welke fabrikanten meer of minder moeten gaan betalen, gaat het beter? Misschien is het juist wel de fast foodbranche die meer moet gaan betalen omdat er vooral rondom hun locaties veel meer zwerfafval gevonden wordt.”
Groot onderstreept deze visie. “Nu verandert alleen de bron van het geld – van Nedvang naar SUP-UPV. Maar voor een gemeen te maakt het weinig uit of een rietje
• Deze actie loopt t/m 30 november 2022. Deelname aan deze actie is gratis en vanaf 18 jaar.
• Alle winnaars ontvangen in de eerste week van december bericht.
• Als je belt naar 0800 8016 zullen we je tevens vragen of je de Hartstichting wilt steunen.
• Jouw antwoord heeft geen invloed op jouw deelname aan de prijsvraag.
• Jouw persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de privacyverklaring van de Hartstichting, www.hartstichting.nl/privacyverklaring
van plastic of papier is. Het moet toch op geruimd worden. Wat mij betreft moet het budget minstens verdubbeld worden, zodat een gemeente meer werk kan maken van de zwerfafvalaanpak. Niet alleen vegen en opruimen, maar ook een gerichter beleid voor bijvoorbeeld goede plaatsing van prul lenbakken en meer preventie.”
Heebing vindt wel dat alleen maar meer prullenbakken neerzetten niet altijd ef fectief is tegen zwerfafval. “Als je een prul lenbak neerzet, moet je die ook goed legen. Als dit niet regelmatig gebeurt, raken prul lenbakken overvol en groeit de hoeveelheid afval ernaast. We hebben in enkele geval len ook gemonitord wat er gebeurt wanneer je een prullenbak weghaalt. Er was daarna geen grote groei van de hoeveelheid zwerf afval op zo’n locatie. Maar dat is niet het zelfde als verwachten dat zwerfafval ver mindert omdat je prullenbakken weghaalt. Dat is te kort door de bocht.” Het is belangrijk dat een gemeente goed in beeld heeft waar prullenbakken staan; wat de vervuilingsgraad per locatie is en hoeveel mensen zich gemiddeld in de omgeving van zo’n prullenbak bevinden. "Waar veel men sen bij elkaar komen, moet je meer prullen bakken neerzetten en vaker legen. Het schort
vaak aan dit inzicht. Zijn er smerige prullen bakken, of kapotte prullenbakken? Die nodi gen namelijk ook niet uit tot afval erin gooien. Naast inzicht is dus ook onderhoud belang rijk. Maar dit kost natuurlijk ook allemaal geld en dat maakt een goed beleid vaak lastiger.”
Doet de overheid al voldoende met initia tieven zoals de SUP en statiegeldregelin gen voor plastic flesjes en vanaf 2023 ook blikjes? Volgens Groot kijkt de overheid te veel naar de productiekant van verpakkin gen en te weinig naar wat er in het zwerfaf val terecht komt.
“Bovendien wordt vaak maar beperkt en eenzijdig gemeten. Zo is veel EU-wetgeving gebaseerd op metingen van afval op stran den. Er is veel meer te halen uit goede en continue monitoring van meer soorten ter rein dan alleen het strand. Verder moet er meer aandacht komen voor hervulbaarheid en herbruikbaarheid van verpakkingen, om het ontstaan van zwerfafval te beperken.” Heebing kan zich vinden in de mening van Groot over monitoring en benadrukt dat er te veel verschil is in hoe er gemeten wordt. Verder vindt ze dat de landelijke overheid meer moet samenwerken met burgeriniti atieven en meer snelheid moet maken met (de invulling van) wetgeving.
“Men is pas onlangs gestart met goede wet geving, de SUP moet over drie maanden in gaan maar er wordt nu nog gemonitord om relevante cijfers te krijgen. Fabrikanten we ten niet goed hoe ze met de SUP moeten om gaan, het loopt over heel veel schijven. UPV’s verplichten straks producenten van verpak kingen en sigaretten om geld te betalen dat bedoeld is voor afvalbeleid van gemeenten, maar er zijn nog geen reductiemaatregelen voor gemeenten. Straks krijgen zij geld om op te ruimen, zonder dat er concrete ver wachtingen tegenover staan.”
Waarvan zien Dirk Groot en Marloes
Heebing graag dat het landelijk beleid zou worden? “Het liefst zie ik statie geld komen op alle drankverpakkingen en zo veel mogelijk hervulbare of her bruikbare verpakkingen, zoals met de 33 cl bierflesjes”, stelt Groot. “Minimaal op alle kleinverpakkingen, het liefst op alle drankverpakkingen. Dan is er geen uitwijkmogelijkheid meer. Nu vallen bij voorbeeld eenmalige koffie- en ijskof fieverpakkingen in winkels en van ke tens zoals Starbucks nog niet onder de bekerregeling die vanaf 2023 geldt. Zij vallen namelijk niet onder de definitie voor directe consumptie. Maar ze wor den meestal wel direct geconsumeerd en dus vind ik ze steeds meer op straat.” Heebing ziet graag een volledig verbod op filters in een sigaret. “Dat is iets waar we al lang voor pleiten. Dat scheelt op jaarbasis 6,3 miljard items zwerfafval. Items die plastic bevatten dat allemaal in het milieu terecht komt, terwijl filters totaal niet helpen om roken minder on gezond te maken.
We hebben in juni een rapport over si garettenfilters ingediend bij staatsse cretaris Vivianne Heijnen (Infrastruc tuur en Waterstaat), verantwoordelijk voor het afvalbeleid. Zij heeft laten we ten onze bevindingen te onderkennen. Zij wacht nu resultaten af van een on derzoek naar de mogelijkheden om tot 70 procent reductie te komen van filters op straat, inclusief het effect van een verbod.”
(*) In 2021 is in de monitoring door Rijkswa terstaat geen verschuiving waargenomen.
Met het aflopen van de Raamovereenkomst Verpakkingen maken vrijwillige afspraken plaats voor de wettelijke verplichtingen van de ‘single use plastics’-UPV. Nederland Schoon en Afvalfonds Verpakkingen nemen elk een deel hiervan voor hun rekening. De beide directeuren vertellen.
TEKST: PIETER VAN DEN BRANDNederland Schoon werd ruim dertig jaar geleden op gericht op initiatief van de verpakkende industrie, NVRD en ANWB. Een onbetwist verdienste is dat de organisatie met jarenlange acties het oprapen van zwerfafval heeft weten te ‘onttrutten’. Denk aan het mobiliseren van honderdduizenden vrijwilligers met Supporter van Schoon en de Landelijke Opschoondag, of de ‘hotspot-aanpak’ van locaties met veel zwerfafval, zoals snoeproutes. In winkelgebieden, supermarkten en scholen zijn de blauw-groene ‘olievaten’ voor af val niet meer weg te denken.
Met het aflopen van de Raamovereenkomst en de invoering van Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV) op wegwerp plastic gaat voor Nederland Schoon een nieuwe fase in. De vrijwil lige afspraken tussen overheid en verpakkend bedrijfsleven maken plaats voor wettelijke verplichtingen. Vanaf 2023 wordt de industrie verantwoordelijk voor het zwerfafval dat wordt veroorzaakt door de eigen producten van wegwerpplastic. De UPV is gebaseerd op de Europese richtlijn voor ‘single use plastics’ (SUP) en geldt voor een reeks van producten: van drankverpakkingen en eenpersoons voedselverpakkingen tot zakjes, draagtasjes en tabaksfilters. Pro ducenten moeten een deel van de kosten vergoeden die gemeenten en andere gebiedsbeheerders voor het opruimen van deze stromen in het zwerfafval maken.
Ook kosten voor bewustwordingsmaatregelen vallen onder de UPV. En hier openbaart zich de nieuwe rol voor Nederland Schoon. Van Afvalfonds Verpakkingen, waar de organisatie onderdeel van is, kwam de opdracht uitvoering te geven aan de wettelijk verplichte bewustwordings- en gedragsbeïnvloedende maatregelen. “Daar zijn we nu volop mee aan de slag”, vertelt directeur (a.i.) Ingrid Goethart “We hebben een inventarisatie onder producenten en importeurs gedaan om dit handen en voeten te geven. Wat is wenselijk en wat niet? Het zijn specifieke doelgroepen die zorgen voor zwerfafval. Ze
weten wel dat het niet hoort, maar toch doen ze het. Alles draait om het doorbreken van dit routinegedrag. Je moet mensen dus nog bewuster maken van de schadelijke impact op het milieu. Ook wil len we op specifieke locaties waar veel zwerfafval ontstaat, gericht gaan inspelen op het voorkomen daarvan. En uiteraard schenken
we aandacht aan de bronaanpak door het onder de aandacht bren gen van herbruikbare alternatieven. Verder willen we de resultaten van opschoonacties en interventies op zwerfafval nog beter meet baar maken. Succes kun je alleen met harde cijfers en feiten onder bouwen, en het maakt bijsturing en optimalisatie mogelijk.”
Een nieuwe publiekscampagne is in de maak, kondigt Goethart vast aan. “We hebben presentaties gehad van een aantal nieuwe concep ten en deze laten beoordelen door gedragswetenschappers”, licht ze toe. “Ook een adviesgroep vanuit de producenten en importeurs is hierbij betrokken, om op alle mogelijke manieren mee te denken. Hoe meer draagvlak, hoe beter. Ook Supporter van Schoon krijgt een prominente rol in deze campagne. In feite is dat de drager van al onze activiteiten, van het opruimen tot het voorkomen van zwerf afval.”
De al bestaande acties gaan namelijk gewoon door, geeft Goethart aan. “We willen Supporter van Schoon nog groter maken. Dat kun nen we alleen als iedereen in de keten van het ontstaan van zwerf afval zijn rol pakt, van midden- en kleinbedrijf tot consument, van groot bedrijf tot gemeenten. We willen nog meer organisaties mobi liseren, ook binnen de branches van de producenten en importeurs. Als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt, staan we sterker. Uiteindelijk doen we dit allemaal om zwerfafval te verminderen en liefst te voorkomen.”
vergoedingen pas achteraf; in het najaar van 2024. Tot nu toe moesten ze het opruimen van zwerfafval zelf bekostigen, maar kregen voor hun extra opruimwerk vanuit de Raamovereenkomst Verpakkingen jaarlijks twintig miljoen euro (1,15 euro per inwo ner). Onduidelijk is echter wat gemeenten in overgangsjaar 2023 moeten doen, als de zwerfafvalvergoeding per 1 januari stopt. Ze maken dan immers nog steeds kosten. Een optie is het reste rende geld vanuit de zwerfafvalvergoeding te verdelen. Hoeveel er overblijft is onbekend, want 2022 is nog niet voorbij. “We zijn in gesprek met de VNG en NVRD over de inzet van de resterende gelden”, zegt Klein Lankhorst.
Het bedrijfsleven krijgt meer wettelijke verplichtingen voor de kiezen. Begin 2023 gaat het statiegeld op blikjes in. Volgens de Zwerfafvalmonitor van Rijkswaterstaat over 2021 bestaat 14 pro cent van het zwerfafval uit blikjes. Het eerdere plan van de in dustrie om op straat innameshops in te richten is onder maat schappelijke en politieke druk ingetrokken. De supermarkten gaan daarom met de blikjes aansluiten bij het statiegeldsysteem voor PET en hun flessenautomaten aanpassen voor blik. De wet telijke ingangsdatum van 1 januari 2023 is echter onhaalbaar, stelt Klein Lankhorst. “Het opzetten van zo’n complex statiegeld systeem is veel werk en er is meer tijd nodig om alles goed te re gelen voor de inzameling in de supermarkten en de verdere re gistratie en verwerking. Verder doen er ook sportverenigingen mee, en ook voor hen geldt dat ze meer tijd nodig hebben.”
Het verpakkende bedrijfsleven is er alles aan gelegen om zwerfafval tegen te gaan, wil algemeen directeur Hester Klein Lankhorst van het Afvalfonds Verpakkingen benadrukken. “Niemand wil zwerfaf val. Daarom pakken we onze rol ook zo serieus op. We hebben de op dracht om Nederland schoner te maken. Als bedrijfsleven zullen we onze wettelijke verplichtingen nakomen. Vergeet ook niet hoeveel geld er in de producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen, inclusief het statiegeldsysteem, omgaat. Dat gaat naar één miljard euro toe. We gaan niet alleen door met wat we al met Nederland Schoon deden, maar gaan tevens meer doen aan bewustwording en gedragsbeïnvloeding. Nederland Schoon is een ijzersterke naam en er zit veel kennis over zwerfafval. Bovendien, als er minder zwerf afval komt, hebben we daar ook minder kosten aan. Het is een winwin-situatie.”
Zelf richt het Afvalfonds Verpakkingen zich intussen op de wet telijke taak de vergoedingen aan gemeenten te betalen voor de gemaakte opruimkosten van het zwerfafval. Op welke kostenver goeding gemeenten kunnen rekenen, moet nog worden vastge steld. Het kostenonderzoek dat Rijkswaterstaat in opdracht van het ministerie uitvoert, loopt nog. Gemeenten krijgen de eerste
INGRID GOETHART: “ALS IEDEREEN ZIJN
NEEMT, STAAN WE STERKER.”Hester Klein Lankhorst, directeur Afvalfonds Verpakkingen
Samen met brancheorganisatie FNLI van de levensmiddelenin dustrie en supermarktkoepel CBL pleit het Afvalfonds voor uitstel tot 1 april 2023. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft echter aangegeven aan staatssecretaris Heijnen, dat ze vanaf 1 ja nuari 2023 handhavend zal optreden. Ook de staatssecretaris zelf heeft laten weten niet af te wijken van 1 januari als startdatum. Het bedrijfsleven heeft bijna twee jaar de tijd gehad om zich voor te be reiden, redeneert ze. De ILT legt definitief een preventieve last onder dwangsom (LOD) op aan het Afvalfonds en 14 producenten en im porteurs van dranken in blik.
“We zijn keihard bezig om het systeem in de lucht te krijgen. Als we dwangsommen moeten betalen, zullen we dat doen want dat zijn we verplicht”, zegt Klein Lankhorst, “maar eigenlijk zijn we daar nu niet mee bezig. Al onze energie gaat op dit moment naar het opzet ten van een robuust statiegeldsysteem.”
‘Zwerfafval. Natuurlijk raap je ook iets op.’ Die boodschap verspreiden steeds meer ge meenten. Zij hebben zich aangesloten bij de landelijke zwerfafvalcampagne. Goed nieuws,
want samen maken we nog meer impact.
De landelijke campagne kom je sinds 12 september overal tegen: op de radio, in abri’s en online. Het doel? Mensen stimu leren om af en toe zwerfafval op te rapen. Maar niet alleen het ministerie van Infra structuur en Waterstaat brengt de campag ne onder de aandacht. Diverse gemeenten hebben zich inmiddels aangesloten.
Meedoen is makkelijk. Op www.schou dersonderschoon.nl vind je de gratis tool box met alle campagnematerialen, zoals prullenbakstickers, posters, radioteksten en beeld en teksten voor social media. Je kunt de middelen uit de toolbox meteen downloaden en gebruiken.
Ook handig: de middelen zijn te perso naliseren. Voeg je gemeentelogo toe of gebruik het beeldmerk ‘Zwerfafval. Na
tuurlijk raap je ook iets op’ op je eigen communicatiemiddelen, bijvoorbeeld op bestaande posters die aandacht vragen voor zwerfafval.
De gemeente Dordrecht koos ervoor de campagne op deze manier een lokaal tint je te geven. De posters zijn voorzien van het gemeentelogo en inwoners zijn actief bij de campagne betrokken. Zij kunnen de poster zelf downloaden of afhalen bij duurzaamheidscentrum Weizigt om thuis achter het raam te hangen.
Ook in Kampen kun je niet om de campag ne heen. Daar kom je de posters – inclusief gemeentelogo – tegen op grote campagne borden op diverse locaties in de stad.
Landelijke en lokale communicatie kun nen elkaar flink versterken, weten ze ook in De Bilt. De gemeente liet inwoners die regelmatig zwerfafval rapen poseren voor de zwerfafvalcampagne. Het resultaat: be kende lokale gezichten op grote posters in de buitenruimte.
Ook de gemeente Venlo koos voor deze aanpak. Inwoners die zich inzetten rond om het thema zwerfafval zijn nu het ge zicht van de Venlose online zwerfafval campagne.
Maar ook zonder fotoshoot doe je een voudig mee, laten onder meer Delft, ’sHertogenbosch en Purmerend zien. Deze gemeenten kozen voor directe inzet van de middelen uit de toolbox. Op social me dia (Delft), digitale schermen (’s-Herto genbosch) en prullenbakken (Purmerend). Ellen van Spijk, communicatieadviseur bij
de gemeente ’s-Hertogenbosch, voegt toe: ‘We brengen de beelden voor social media ook onder de aandacht bij onze wethou ders, wijkmanagers en wijkraden, met het verzoek ze te delen op hun socials.’.
AAN DE SLAG!
Geïnspireerd geraakt door de voorbeel den? Doe ook mee! Download de cam pagnetoolbox op www.schoudersonder schoon.nl/toolboxen. Je kunt de gratis materialen gelijk gebruiken – online of offline.
In de toolbox:
• Online campagnevideo's
• Radiospots
• A4 beeldmateriaal
• Prullenbakstickers
• Raamposters
• Beeld voor social media
• Posters
• Abri-posters
• Campagnehandleiding
• Guidelines fotografie
Veel branden in afvalland blijken veroorzaakt door gekneusde of gebutste batterijen. Een taskforce van producenten, inzamelaars en verwerkers buigt zich over een grote publieks campagne. Ook wordt een retourpremie of circulariteitsbijdrage overwogen. “Als je met batterijen dezelfde lange weg zou moeten volgen als met de kleine plastic flesjes en blik jes, is heel Nederland afgebrand”, zegt Jan Vlak van Stichting OPEN.
Op zondag 28 augustus slaan dikke rookwolken uit een loods van het recyclingbe drijf Heijting Milieu Service in Huissen. Er wordt een NL-alert de deur uit gedaan. Al 22 jaar zit het bedrijf in het Gelderse plaatsje bij Arn hem, 21 jaar ging het goed. Het afgelopen jaar brak er twee keer brand uit. “Na het terugkijken van de camerabeelden, heb ben we het sterke vermoeden dat het in
augustus waarschijnlijk een batterijtje is geweest”, zegt bedrijfsleider Michel Arends. De batterij zat in een partij afval die was ge bracht door een bedrijf dat in opdracht van incassobureaus inboedels weghaalt.
In de afvalwereld wordt met steeds meer zorg gekeken naar brand. Brand in een perskraakwagen. Brand in balen oud papier. Brand bij metaalhandels. Wat is hier aan de hand? Het zijn geen illegale giftige stoffen, drugsafval of broei. Steeds vaker blijkt de
oorzaak, zoals vermoedelijk in Huissen, batterijen en accu’s. Bijgehouden wordt het aantal branden niet, dus een eventuele toename en ook de oorzaak blijft onbekend door deze afwezigheid van registratie. Toch worden vooral de groeiende hoeveelheden Lithium-ion batterijen, bekend van de elek trische fiets, als oorzaak aangewezen. Het probleem neemt zeker toe, zegt bijvoor beeld Vereniging Afvalbedrijven (VA). “We houden het in de gaten, al kun je bij een
flinke brand nooit helemaal met zekerheid de oorzaak tot een batterij of lithium-ion accu herleiden”, zegt Robbert Loos, direc teur van de brancheorganisatie. “Ik consta teerde laatst dat bij vijf van onze leden in één week een inzamelvoertuig zijn lading moest lossen wegens brand.”
Ook Jan Vlak ziet dat veel batterijen ‘op verkeerde plekken’ worden aangeboden. “Ze zitten veel te vaak in het restafval. Daar horen ze niet. Vooral beschadigde Li-ion batterijen of ondeugdelijke goedkope bat terijen uit het Alibaba-circuit op het inter net kunnen problemen geven”, zegt Vlak. Hij is directeur van Stichting OPEN, die de producentenverantwoordelijkheid uitvoert namens circa 3500 producenten en impor teurs van elektronische apparatuur. Stich ting OPEN en de batterijenorganisaties Stichting Batterijen (draagbare batterijen), Stichting EPAC (fietsbatterijen) en Stibat Services (inzameling van batterijen) heb ben deze zomer de intentie uitgesproken nog dit jaar bestuurlijk en operationeel te fuseren, zegt Vlak.
Hoe kan een stapel oud papier eigenlijk in brand vliegen door oude batterijen? “Daar stond ik aanvankelijk ook van te kijken”, zegt Lennert Vermaat. “Tot ik hoorde dat heel veel mensen kerstkaarten en ver jaardagskaarten krijgen die een liedje be ginnen te spelen of waarin lampjes gaan knipperen als je ze openvouwt. Nou, als je deze wenskaarten dus bij het oud papier gooit, kunnen de batterijtjes gaan ontvlam men als het papier wordt samengedrukt in een balenpers”, aldus Vermaat. Hij werkt bij het Nationaal Recycling Forum (NRF), een nieuw samenwerkingsverband van NRK (kunststoffenrecycling), VHT (textiel recycling), MRF (metaalrecycling) en FNOI (oud papier recycling). “Het Nationaal Re cycling Forum bundelt deze vier branches van recyclingbedrijven”, legt Vermaat uit. Hij is ook betrokken bij de alweer in 2019 opgerichte Taskforce Afvalbranden, waarin naast het NRF ook BRBS (bouw en sloopaf val), TLN (transport), Vereniging Afvalbe drijven en de NVRD zijn betrokken.
De waslijst aan betrokken bedrijven en branches geeft aan hoe urgent het pro bleem van de batterijbranden is. Het op zetten van een registratie en het achterha
len van de oorzaak van de branden is daar ongetwijfeld een agendapunt. Nu moeten we het doen met een paar schaarse on derzoeken uit het buitenland. Zo voerde onderzoeksbureau Eunomia in 2021 in op dracht van de Europese Unie onderzoek uit naar afvalbranden in Engeland. Daar uit bleek dat 48 procent van de branden ontstaan door Li-ion batterijen. Aon-risk solutions wees in 2019 in Nederland de batterij als belangrijkste oorzaak aan bij branden in de metaalbranche. “Li-ion bat terijen hebben een hoge energiedichtheid, wat goed van pas komt bij het leveren van energie voor een elektrische fiets in al zijn soorten of een elektrische grasmaaima chine. Maar als deze kleine accu’s bescha digd raken, kan er kortsluiting ontstaan en stroomt er warmte weg (thermal runa way). Er kan dan een steekvlam ontstaan”, zegt Vermaat.
Opmerkelijk is dat de branden amper ont staan in milieustraten of bij reguliere ver werkers van batterijen. Vermaat: “De bran den breken uit in afvalstromen waar de batterijen niet thuishoren.” Het is een plei dooi voor verbetering van de gescheiden inzameling. Die is sowieso aan te bevelen. De enorm groeiende berg van afgedankte Li-ion batterijen kan door recycling een flinke hoeveelheid waardevolle metalen opleveren.
Op milieustraten wordt e-waste door con sumenten gebracht en onder toezicht ge scheiden in aparte bakken die meestal snel naar een erkende verwerker worden getransporteerd. “Daar zijn voorzieningen aangebracht zoals het afdichten van bak ken met een soort minerale kattenbakkor rels of afdekken met folie. De loodsen zijn ingericht als bunkers waar niet teveel bat terijen in dezelfde ruimte staan. De kans op brand is daar miniem”, zegt Vermaat. Het probleem ligt bij consumenten, die ‘niet weten of niet willen’. Een grote publieks campagne ligt voor de hand. Maar er is meer. ”Verkopers van e-bikes, e-kinderbak fietsen, e-stepjes, e-scooters zouden hun klanten veel meer moeten voorlichten wat ze moeten doen met de accu’s na het einde van de levensduur”, zegt Vermaat. Ook Robbert Loos van VA pleit voor een campagne die consumenten duidelijkheid verschaft. “Je moet daarbij steeds de nieu we generatie aanspreken die kennelijk niet goed door heeft dat je de batterijen niet bij het restafval moet gooien. Ook is het lang niet voor iedereen duidelijk dat bijvoorbeeld een elektrische tandenborstel een batterij heeft.” In de Taskforce Afvalbranden is zo’n cam pagne een onderwerp van gesprek. Via wel ke media dat moet gaan lopen, is nog niet duidelijk. “Als na onderzoek blijkt dat we via TikTok of Instagram heel veel mensen kun nen bereiken, moeten we dat doen”, aldus Loos.
Ook gemeenten zouden meer aan voor lichting kunnen doen, meent Stichting OPEN. Nog meer voor de hand ligt om de consument een incentive als een re tourpremie of verwijderingsbijdrage te laten betalen. In het verleden heeft dat zijn diensten bewezen waardoor bijvoor beeld een gedegen recyclingstructuur voor koelkasten en auto’s kon worden opgezet. “Een verwijderingsbijdrage is bovendien een bijzonder goed communi catie-instrument”, zegt Vlak. Hoewel voor geen enkel product momenteel meer een verwijderingsbijdrage van kracht is, den ken veel mensen dat ze er nog altijd voor betalen. Je zou een verwijderingsbijdrage voor batterijen en Li-ion accu’s ook circu lariteitsbijdrage kunnen noemen”, oppert
Jan Vlak van Stichting OPEN.
Volgens hem willen de batterijproducen ten best een verwijderingsbijdrage invoe ren. “Maar dat is niet snel en eenvoudig in te voeren en vraagt medewerking van an dere partijen in de keten, zoals de retail.
Je kunt dat vergelijken met de statiegeld regeling of retourpremie voor kleine plas tic flesjes of nu blik.” Als je met batterijen dezelfde lange weg zou moeten volgen, is heel Nederland afgebrand, aldus Vlak. “De urgentie is te hoog en vraagt snel om actie.”
Voor de taskforce is een retourpremie een belangrijk onderwerp van gesprek met ketenpartners in de strijd tegen het ont staan van afvalbranden. Robbert Loos is van mening dat in ieder geval ook de via de markt van het internet aangeschafte batterijen onder zo’n statiegeldregeling moeten vallen. “Je moet daar geen ruimte laten vallen, anders schiet je je doel voor bij.” Het is zaak zo snel mogelijk te begin nen. “Iedere brand is er een teveel.”
“VOOR
Elke dag worden er tussen de 700.000 en 800.000 broden weggegooid in Nederland. En dat is nog zonder de consument gerekend. Horeca, winkels en bedrijfsleven zijn de grote verspillers. Drie enthousiaste bakkers uit de buurt van Wageningen konden dat niet meer aanzien. Met hun bedrijf Bakkersgrondstof geven ze heel veel oud brood een tweede leven.
Een jaar of zes geleden kocht één van hen, Paul Berntsen, een ma chine waarmee je alle soorten organisch afval kan verwerken tot compost. Hij gooide er zijn broodoverschot uit eigen bakkerij in, samen met groente, fruit en andere organische resten. De compost gebruikte hij voor het tarweveld dat hij zelf beheerde. “Ik werkte toen bij Paul en vond eigenlijk dat we nog niet goed bezig waren”, vertelt Sebastiaan Hetterschijt. “Brood is een mooi product, jam mer om daar compost van te maken.” De mannen besloten alleen nog maar brood in de composteermachine te stoppen en dat gaf al een beter resultaat. “Dat leverde een mooi poeder op dat we als veevoer aan een kippenboer konden slijten. In ruil kregen we van
hem eieren retour.” Na nog wat ge-experimenteer kwamen de bak kers erachter dat je het poeder heel goed kan gebruiken om desem van te maken. “We vonden een grote bakker in Westervoort, met vijftien winkels, die ons zijn wekelijkse broodoverschot van 2500 kilo aan wilde leveren. Daarvan maakten wij desem dat we terug leverden, zodat daar weer smakelijk vers brood van gebakken kon worden. “De samenwerking met die eerste klant in Westervoort is nog steeds van kracht, maar intussen sluiten er ook steeds meer bakkers van de organisatie Topbakkers aan. “Uiteindelijk kunnen we opschalen tot zo’n 120.000 broden per week, dan hebben we onze maximale capaciteit wel bereikt”, aldus Hetterschijt. “We wil len niet per se heel groot groeien. Ons belangrijkste doel is dat we kostbare grondstoffen opnieuw benutten.”
Bakkersgrondstof timmert dus goed aan de weg. Volgens Hetter schijt wordt in Nederland ruim 80 procent van het weggegooide brood verwerkt tot veevoeder. Mooi, maar als je er weer nieuw brood van kunt maken, is dat nog veel mooier uiteraard. Omdat de milieuregels voor voeding erg streng zijn, moest Bakkersgrondstof wel maatregelen nemen. “Elke bakker heeft bij ons zijn eigen ma chine”, licht Hetterschijt toe. “Dat betekent dat je altijd direct kunt herleiden waar het door ons geproduceerde desem vandaan komt. Elke bakker krijgt door deze werkwijze alleen zijn eigen brood re tour geleverd. Dat is misschien een prettig idee voor die bakker, maar bovendien voldoen we hiermee aan de regel ‘voortgezet ge bruik’ uit de afvalstoffenwet. Zou je alle broden door elkaar gooien, dan voldoe je niet aan die regel en dan mag de bakker er geen nieuw brood van maken.”
Hetterschijt hoopt, net als zijn companen Paul Berntsen en Jos Veltmaat, dat hun circulaire initiatief ook andere mensen aan het denken zet. “Zo ingewikkeld is het allemaal niet, wat wij doen. We moesten natuurlijk inventief zijn, maar ook andere bedrijven kun nen omschakelen naar meer circulair produceren. Er zijn altijd mogelijkheden om het wél te doen, daar moet je mee aan de slag.” Volgens hem is het twee voor twaalf, gezien de huidige klimaaten milieuontwikkelingen. “We kunnen niet doorgaan zoals we al tijd gedaan hebben, het is een keer op. Het zijn moeilijke tijden nu, probeer klaar te zijn voor de tijd die eraan komt”, adviseert hij anderen.
Voor publieke afvalbedrijven liggen volop kansen om met hun kennis en ervaring ketens meer circulair te maken, stelt Dar-directeur Bart de Bruin. “Het is een hell of a job, maar beslist interessant en leuk.”
TEKST: PIETER VAN DEN BRANDGRAM interviewt een aantal reinigingsdirecteuren over hun toekomstbeeld rond de inzameling en verwerking van huishoude lijk afval en grondstoffen. In 2050 is het Rijksdoel om geen (rest)afval meer te hebben. 100% circulair is het adagium. Hoe ziet de gemeentelijke afvalinzameling er dan idealiter uit? En hoe is de rolverdeling met andere actoren in de keten, zoals (verpakkings) producenten, consumenten en verwerkers en maatschappelijke organisaties? In deze editie: directeur Bart de Bruin van Dar
ar, en ’t is weer fris!’ luidt het motto van Dar. Het woordje ‘fris’ zegt meer dan alleen dat iets ‘schoon’ is. ‘Fris’ staat ook voor jong en nieuw, dus ambitieus zijn en altijd open staan voor nieuwe ontwikkelingen, nieuwe talenten, nieuwe uitda gingen en nieuwe samenwerkingsmogelijkheden. Met deze uitleg heeft de slogan een plek gekregen in het strategisch plan 2020-2024 van Dar. ‘Fris’ is ook beslist van toepassing op de transitie naar de circulaire economie, vindt directeur Bart de Bruin van Dar. Het Gel derse afvalbedrijf richt zich op de afvalinzameling en het beheer van de openbare ruimte in de gemeenten Berg en Dal, Beuningen, Druten, Heumen, Mook en Middelaar, Nijmegen en Wijchen: alle on derdeel van de Regio Rijk van Nijmegen. “De wereld staat niet stil, dus je moet altijd ruimte hebben voor frisse gedachten. Zo proberen we ook naar circulariteit te kijken. Er liggen tal van kansen en uit dagingen om met onze kennis en ervaring te helpen de verschil lende ketens meer circulair te maken. Honderd procent circulair is een illusie. Dat kan niet en hoeft ook niet met de beschikbaarheid van hernieuwbare grondstoffen, zoals hout. Met de innovatiekracht bij alle partijen in de keten moet het lukken om op termijn de juiste balans te vinden tussen de beschikbaarheid en het gebruik van grondstoffen.”
Vanuit de traditionele afvalinzameling zet Dar forse stappen naar voren en achteren in de keten. Vorig jaar werd leer- en werkbedrijf Road2work@Dar opgericht. Het doel is tweeledig: een circulaire keten voor elektronica-afval inrichten en men sen met een achterstand op de arbeidsmarkt een baan bieden in de ontmanteling van e-waste, als opstap naar regulier werk. Op initiatief van partner Road2work Nederland heeft Dar een intentieverklaring ondertekend om met Stichting OPEN en an dere partijen werk te maken van de Europese ‘Right-to-Repair’wetgeving. “We willen de drempels voor de reparatie van elek
tronica wegnemen. De arbeidskosten zijn hoog. Het is goedkoper om een nieuw apparaat te kopen dan het te laten repareren. Ook zijn er juridische vragen: hoe zit het met aansprakelijkheid als je in een koffiezetapparaat een onderdeel vervangt en het ding onverhoopt in brand vliegt? Allemaal vraagstukken waar we een oplossing voor moeten vinden.”
Aan de voorkant van de keten zoekt Dar de samenwerking met kringloopbedrijven op. “Hoe mooi is het immers”, zegt De Bruin, “wanneer producten die mensen op de milieustraat inleveren,
foto: Dar.
eventueel na reparatie of bewerking, een tweede leven krijgen. Of het nou om textiel, elektronica of hout gaat. Verzin het maar. Stromen genoeg, denk ik zo. Tot voor kort was de samenwerking beperkt, zowel onderling als met de gemeenten erbij. Het is goed dat we nu samen nadenken over de kansen en het wegnemen van belemmeringen om de levensduur van producten te verlengen.”
De grootste uitdaging bij de circulaire opgave, stelt De Bruin, is het vinden van gezamenlijke doelen en vervolgens ook daadwerkelijk gaan samenwerken. “In alle ketens waar het mis gaat, blijft het op deze twee punten steken. Je moet geen verschillende doelen na streven in dezelfde keten. De een vindt bijvoorbeeld 50 procent re cycling genoeg, maar de ander wil voor 100 procent gaan. Je moet elkaar juist vinden op gemeenschappelijkheid en niet in tegenstel lingen verzanden. Wellicht zou je per keten een onafhankelijke stichting moeten hebben, die los staat van de partijen in de keten maar wel verantwoordelijk wordt om de doelen van deze keten te halen.”
Naast de elektronicaketen is de keten van luiers en incontinen tiemateriaal van belang voor Dar. De gemeenten zamelen deze stroom apart in voor verwerking in de recyclingfabriek van ARN in Weurt. “Sommige van onze gemeenten zitten op 40 kilo rest afval per persoon per jaar. Dat is al heel mooi. Als je dan ook nog het aandeel vieze luiers van twintig procent daaruit kunt halen, scheelt dat ontzettend veel. Sterker nog, het gaat om de laatste grote stroom in het restafval. We zijn nu de infrastructuur aan het optimaliseren door het aantal inzamelcontainers uit te breiden en de inzamelfrequentie te verhogen. Het aanbod is groot, omdat in woners deze service erg waarderen. Bovendien is het goed voor het klimaat en het past helemaal in de circulaire economie. Het is mooi dat het Rijk voor deze stroom producentenverantwoordelijk heid in wil voeren.”
Ook de activiteiten van Dar rond het beheer van de openbare ruimte zijn fors gegroeid. Het bedrijf heeft inmiddels voor vrijwel de gehele gemeente Nijmegen de groenvoorziening onder zijn hoede en sinds enkele jaren ook voor Berg en Dal en Heumen. “Biodiversiteit is on betwist een trend”, weet De Bruin. “Ik denk dat publieke bedrijven als Dar zeker hun rol kunnen pakken bij de uitvoering van het gemeen telijk beleid. Een van onze kerncompetenties is het vertalen van maatschappelijke doelen naar de straat. Bij klimaat en biodiversiteit spelen dezelfde soort vraagstukken als bij de circulaire economie. Met onze kennis en kunde over het gedrag van mensen kunnen we gemeenten hierbij goed adviseren. We investeren daar ook zelf in door de juiste mensen met de juiste kennis in dienst te nemen, zoals recent een nieuwe collega met een ecologie-achtergrond.”
De Bruin is nu vier jaar directeur van Dar, na een korte interim-periode in 2015. In 2012 begon hij als manager Advies en Relatiebeheer bij het publieke afvalbedrijf. “Het werk bevalt me nog altijd erg goed, vooral de combinatie van bedrijvigheid en bezig zijn met het realiseren van maatschappelijke doelen. Je zit dicht op het democratisch proces van de gemeenten en de ambities die daar spelen.” De sector zelf, consta teert de Dar-directeur, staat bol van de technologische ontwikkelingen, denk aan het gebruik van sensoren en camera’s in de openbare ruimte. “Het vakgebied is super breed en dat maakt het enorm interessant. Als we nog een tijd op deze aardbol willen leven en genieten, zullen we gezamenlijk in ons productie- en consumptiepatroon de juiste modus moeten vinden tot een voor iedereen aanvaardbaar welvaartsniveau. Deze verantwoordelijkheid dragen we samen. Het economische wiel moet gelijk opgaan met het circulaire wiel, zodat alle partijen in de keten een gezonde businesscase hebben. Heeft een partij dat niet, dan stokt het. Dat gelijk opgaan kun je met wetgeving afdwingen of door het belastingstelsel te vergroenen. Dan komt de transitie vanzelf op gang. Het is een hell of a job, maar beslist interessant en leuk.”
Inmiddels bijna zes jaar geleden werd het nationaal programma circulaire economie gepre senteerd. Kort daarna ondertekenden 180 organisaties het grondstoffenakkoord, en velen volgden. De eerste mijlpaal is 2030; 50% circulair. Nog maar zeven jaar te gaan dus. Wat kan en moet een gemeente nu doen in deze transitieopgave? De tijd van experimenteren en goede initiatieven is voorbij, maar wat moet er dan nu gebeuren?
In deze turbulente tijd waarin de Rijksoverheid zich moet bezinnen op de volgende stappen, de provinci ale statenverkiezingen voor de deur staan en de tijd richting 2030 begint te dringen, is het belangrijk en noodzakelijk om de blik vooruit te werpen: wat komt er op ons af? Veel gemeenten maken fanatiek werk van de circulaire economie maar wor stelen tegelijkertijd met rolduiding.
De lijst met inspirerende voorbeelden, goede initiatieven, proeftuinen en netwerken die geïnitieerd en mede gerealiseerd zijn door
de gemeente is inmiddels behoorlijk groot. Er is bijna geen gemeente meer die helemaal niks doet en geen vorm van beleid voert op het thema circulaire economie. Wel zijn er grote verschillen in hoe dat plaatsvindt en welke rol een gemeente aanneemt.
We onderscheiden drie rollen die gemeen ten aannemen als ze werk maken van cir culariteit: die van opdrachtgever (cirkel van controle), facilitator (cirkel van invloed) en van regisseur (cirkel van betrokkenheid).
Heeft de gemeente de rol als opdrachtgever dan onderneemt de gemeenteinitiatieven om meer circulair te handelen binnen de eigen or ganisatie. Denk binnen de cirkel van controle bijvoorbeeld aan de gemeente als opdracht gever met betrekking tot het inkoop- of afval beleid, waarin circulariteit steeds meer een kernbegrip aan het worden is. De acties met betrekking tot het behalen van de VANG doel stelling zijn hier een goed voorbeeld van, door een efficiënter inzamelbeleid. Maar ook een paragraaf in het inkoopbeleid over klimaat neutraal/circulair inkopen en de inzet van in novatieve aanbestedingsvormen kan helpen.
In de rol als facilitator kan de gemeente in meer of mindere mate ook acties onder nemen binnen de cirkel van invloed, denk hierbij bijvoorbeeld aan het organiseren van een prijsvraag of subsidie richting on dernemers om circulariteit te stimuleren. Zo heeft de gemeente Amersfoort al een tijdje het 'toekomstfonds' (www.amers foort.nl/toekomstfonds-voor-duurzameontwikkeling). Hiermee reiken zij startbe dragen uit aan circulaire en vernieuwende ideeën. Ook het opzetten van een living lab waarin gemeenten, andere (semi)overhe den, onderwijsinstellingen en lokale onder nemers gezamenlijk werken aan circulaire innovaties, is een sprekend voorbeeld.
Neemt de gemeente de rol van regisseur aan dan heeft ze invloed op de regionale economische agenda (cirkel van betrok kenheid). Op een meer indirecte manier geeft ze circulariteit in afstemming met andere gemeenten op grotere schaal priori teit. Zo zie je steeds vaker dat er in regiover band een circulaire agenda wordt ontwik keld. Hierin wordt met name gewerkt aan de toekomstbestendigheid van het regio nale bedrijfsleven en MKB. Een sprekend voorbeeld hiervan is Cirkelregio Utrecht.
Redenerend vanuit deze drie rollen valt op dat niet elke gemeente dezelfde prioriteit kan geven aan de transitie naar een circu laire economie. Bij grote gemeenten is er vaak meer capaciteit en budget aanwezig om aandacht aan dit thema te geven. Zij kunnen acties zoals hierboven beschreven binnen elke rol beter uitvoeren. Bij kleinere gemeenten zijn de initiatieven vaak meer gefragmenteerd en losstaand. Een groot deel van de kleinere gemeenten kan op dit moment maar beperkt invulling geven aan activiteiten op elk van de drie rollen. Toch zijn er altijd kansen en kunnen deze
gemeenten door heldere beleidsdoelstellin gen inzetten op 'laaghangend fruit'.
Het is belangrijk dat (gefragmenteerde) ini tiatieven binnen gemeenten een plek krij gen, zodat -binnen de gemeentegrenzen - ondernemers, onderwijs en bewoners ge stimuleerd worden om circulair te hande len. Circulariteit moet integraal worden be naderd in relatie tot andere actuele thema's binnen de duurzaamheidstransitie, zoals klimaatadaptatie en energie. Daarnaast is het van belang om elke afdeling te betrek ken bij de benodigde stappen en bij de visie op dit thema zodat in een later stadium alle betrokkenen zich herkennen in de activi teiten die de komende jaren ondernomen worden. Dit resulteert in eigenaarschap, wat essentieel is.
Het Rijk komt nu met een lijst met product groepen waarop wordt ingezet. Dit moet gemeenten meer houvast bieden om circu lariteit concreter te maken en hen helpen circulair handelen makkelijker te integre ren in de ambtelijke organisatie en de ex terne omgeving. In het huidige uitvoerings programma Ciculaire Economie van I&W zijn 'regio's' als onderwerp toegevoegd. Er lijkt een groeiende aandacht voor de kracht van de regio te ontstaan. En daarmee komt er voor gemeenten en economische regio's een belangrijkere rol. Zo vinden er – binnen het ministerie van IenW en bij regioversnel lers - gedachte-experimenten plaats om, gelijk aan de Regionale Energiestrategieën (RES), een Regionale Circulaire Economie Strategie (R-CES) te ontwikkelen. Moge lijk wordt komend jaar al gestart met een drietal proefregio's. Hierin moet worden uitgevonden welke doelstellingen van toe passing zijn en bijdragen aan de transitie. Maar ook hoe we de resultaten inzichtelijk krijgen en monitoren. En hoe we dus op een meer regionaal en tevens concreter niveau
de komende jaren flinke stappen kunnen zetten richting die circulaire economie.
Om niet te hoeven wachten op de om geving en de verandering die daarvanuit komt, geeft KplusV een aantal tips waar u vandaag al mee aan de slag kunt:
- Er is een nieuw manifest Maatschappe lijk Verantwoord Ondernemen en Inko pen (MVOI) (www.pianoo.nl/nl/themas/ maatschappelijk-verantwoord-inkopen/ manifest-maatschappelijk-verantwoordopdrachtgeven-en). Gebruik dit om werk te maken van circulair inkopen én op drachtgeven;
- Kijk welk regionetwerk er actief is in uw regio en sluit daarbij aan. Hier wordt al veel kennis ontwikkeld, worden ervarin gen opgedaan en nieuwe projecten gestart;
- Ga in uw eigen organisatie en omgeving op zoek naar goede initiatieven en til dit naar een hoger plan;
- Mobiliseer ondernemers in uw gemeente om werk te maken van circulaire econo mie. Het Versnellingshuis CE (www.ver snellingshuisce.nl) kan een mooi start punt vormen voor uiteenlopende vragen;
- Rijkswaterstaat heeft een bouwstenen aanpak ontwikkeld voor decentrale overheden. Laat u inspireren door de vele voorbeelden die hierin staan (www. afvalcirculair.nl/onderwerpen/circulairpraktijk/circulair-regio/bouwstenen-ceaanpak-decentrale-overheden).
Heeft u ideeën of suggesties welke kant het op kan gaan met de circulaire economie? Of kent u mooie aansprekende voorbeelden van gemeenten die de volgende stap zet ten? Stuur dan een mail naar j.straatman@ kplusv.nl
Over de auteurs: : Joran Straatman en Niels Ahsmann zijn adviseurs duurzame transi tie bij KplusV.
Ingrijpend, rigoureus, drastisch, aldus het woordenboek. Over het algemeen word je als mens steeds ouder, milder en minder ra dicaal. Heb ik altijd geleerd. Maar of het nu mijn werk bij de NVRD is, aangemoedigd door 3 dagen Springtij en een gortdroge zomer, of gewoon De Huidige Tijd: ik radicaliseer waar je bij staat. Ondanks dat de 50 in zicht komt. Wees niet bevreesd, alles nog beheersbaar en vredelievend. En, ik ben in goed gezelschap: zelfs de SER kwam recent met een indrin gend en weinig genuanceerde noodkreet. In clusief de term radicaal: “We zullen radicaal efficiënter moeten omgaan met grondstof fen, materialen en producten. Hergebruik, reparatie en recycling van producten en ma terialen worden deel van het dagelijks leven.” Net als wij en vele anderen verzoekt de SER in zeer duidelijke taal om de circulaire eco nomietransitie gelijkwaardig te behandelen aan de klimaattransitie. Hoewel beide transi ties elkaar versterken, is de Haagse aandacht voor CE bedroevend. De eindeloze inzet en bevlogenheid van de beperkte groep amb tenaren bij IenW en RWS op dit onderwerp daargelaten. Radicaal meer geld en aandacht dus. En waartoe dan? De SER schetst ons de Brede Welvaart. Een ecologische, economi sche én sociale vorm van welvaart. Iets wat verdraaid goed past bij onze branche: goed zorgen voor mens en natuur op een wijze die de inzet van het belastinggeld rechtvaardigt. Bruggetje naar een ander radicaal advies: dat van Ex’tax. En voordat u nu vreest voor mijn mentale welzijn en dat van uw vereni ging: dat is een advies mede opgesteld door voormalig premier Balkenende. ‘Maak arbeid goedkoper, en belast het gebruik van primai re grondstoffen’. Effect: hergebruik en recy cling wordt goedkoper, en nieuw wordt duur der. We kunnen dus achteroverleunen, maar alles wat we roepen en proberen staat in dit advies. Of niet? Durven ook wij voldoende ongemakkelijke keuzes te maken, risico’s te nemen, te denken vanuit ‘de generatietoets’? Onze opdrachtgevers en bestuurders uit te dagen een stapje verder of sneller te gaan? Hoe radicaal zijn wij als NVRD eigenlijk?
Wendy de Wild, directeur NVRD
Tijdens Prinsjesdag is de miljoenennota met de (financiële) beleidskeuzes voor het komende jaar gepresenteerd. De meest opvallende verschuivingen en keuzes heeft de NVRD hieronder voor u uiteengezet: Over het algemeen valt op dat er in 2023 extra middelen worden uitgetrokken voor de circulaire economie. Echter, er wordt circa. €2 miljoen minder beschikbaar gesteld voor de stimulering van CO₂-reducerende maatregelen op het vlak van recycling, biobased kunststoffen en textiel. Daartegenover staat dan wel weer dat er €6,6 mil joen extra wordt uitgetrokken voor een stimuleringsprogramma recycling. Bovendien komt er ook €1 miljoen extra voor kunststof- en textielrecycling. Ook opvallend is dat het budget voor de subsidieregeling ketenprojecten verdwijnt. Wel wordt er €1 mil joen extra uitgetrokken voor klimaatneutraal en circulair inkopen en aanbesteden en komt er €2.3 miljoen extra voor een circulaire ketenaanpak. Verder wordt er vanuit het ministerie van EZK flink geïnvesteerd in de verduurzaming van bestel- en vracht vervoer. In vergelijking met 2022 wordt de investering hiervoor bijna verdubbeld van €24.5 naar €48 mln. Ook komt er Interdepartementaal Beleidsonderzoek voor klimaat. Het doel is om inzichtelijk te maken welke vervolgstappen we moeten zetten om de klimaatdoelen te behalen. Er wordt aangegeven dat hierbij ook nadrukkelijk beleidsopties uitgewerkt worden die een bijdrage leveren aan de circulaire economie. Hoe zich dit verhoudt tot het Nationaal Programma Circulaire Economie dat eind dit jaar wordt gepubliceerd is momenteel nog onduidelijk. Tot slot is het interessant om te vermelden dat in 2023 een evaluatie van de afvalstoffenheffing gepland staat. De NVRD zal dit nauwgezet volgen en - indien nodig - onze zienswijze hierop kenbaar maken bij het ministerie.
Sinds januari 2022 bestaat er producentenverantwoordelijkheid op matrassen. Al ruim 200 gemeenten hebben zich hiervoor geregistreerd, al dan niet via hun publieke bedrijven. Tegelijkertijd zijn er ook nog veel gemeenten die niet zijn aangemeld. De vergoeding die gemeenten ontvangen van de stichting Matras Recycling Nederland loopt de komende jaren op. Om die reden is het van belang dat alle gemeenten zijn aangemeld. Registratie is daarnaast erg belangrijk voor de monitoring van hoeveel matrassen worden ingezameld en hoeveel daarvan geschikt zijn voor recycling. Aan melden kan eenvoudig via www.MRN.nl/portal
Ben jij werkzaam als afvalcoach en lijkt het je leuk om in contact te komen met andere afvalcoaches? Sluit je dan aan bij het nieuwe netwerk van afvalcoaches, ge initieerd door Yvette Loeve, afvalcoach bij Blink. Meld je aan door een mail te sturen naar communicatie@mijnblink.nl of post@nvrd.nl met in het onderwerp 'Aanmelden netwerk afvalcoach'.
Rotterdam heeft weer een primeur met een batterijelektrische perscontainer. De perscontainer is op maat gemaakt naar de wensen van Rotterdam en daarmee de eerste perscontainer die in deze technische samenstelling op een batterij werkt.
De gemeente Rotterdam wil haar bewoners een stad met scho nere lucht geven. De gemeente wil zelf het goede voorbeeld geven door schoner en geruislozer te werken met elektrische machines en voertuigen. Daarom wordt er hard gewerkt aan een eigen emissieloos wagen- en machinepark. Daar wordt met de speciaal voor Rotterdam gebouwde batterij-elektrische perscontainer een bijzondere machine aan toegevoegd.
De oplossing die werd bedacht - zelfs een wereldwijde pri meur - is het gevolg van een goede samenwerking, tussen in terne afdelingen en leverancier KTK. Richard Verhoeven, aan schafcoördinator Speciale Voertuigen bij Vervoer en Materieel legt uit hoe dit tot stand is gekomen. “De vraag kwam vanuit Stadsbeheer Reiniging en Team ZES (Zero Emissie Stadslo gistiek). Zij zochten namelijk naar ‘iets’ waarmee op locatie afval van veegmachines ontvangen kan worden. Bijvoorbeeld tijdens evenementen zoals de marathon of de Wereldhaven dagen. Maar ook in de herfst, als er veel bladeren opgeveegd worden.” Door ter plekke het opgeveegde afval te storten, hoeven de veegmachines minder kilometers te rijden (naar de stortlocaties) waardoor er efficiënter, sneller en dus duurza mer gewerkt wordt. En minder rijbewegingen zorgt voor meer veeguren en daardoor meer productiviteit in de wijken.
Verhoeven nam deze wensen mee naar de tekentafel: op lo catie afval storten en dat ook nog eens groen. De open afzet container is een optie maar een veegmachine kan zijn afval
hierin niet goed storten. Daarnaast kan het veegafval eruit waaien en is stank een vaak gehoorde klacht. Ook zien som mige bewoners het mogelijk als een ideale grofvuilstortplaats. Daarom kwam Verhoeven uit bij het idee van een perscon tainer met een hydraulisch bedienbare afdichtklep. De stan daard perscontainer is in principe ook geschikt maar bleek te hoog om afval in te storten. Verhoeven nam contact op met de aanbestede containerleverancier KTK. Na een verkennend gesprek stelde Verhoeven voor om een zogeheten langeslag (SEL) perscontainer als basis in te zetten. Een goede container die per persbeweging 1,7 kubieke meter afval kan wegpersen. Dankzij aanpassingen aan de voorzijde, wordt deze container geschikt om de grotere Ravo veegmachines hun afval in te laten lossen.
Ook de volgende uitdaging ‘hoe verzorg je de aandrijving voor deze machine die normaal is voorzien van een krachtstroom aansluiting?’ is aangepakt. De container moet ook inzetbaar zijn op plekken waar geen stroom beschikbaar is. “Hierbij stelde ik mijzelf de vraag, in hoeverre is een combinatie met een accupakket mogelijk? En dan ook nog eens zodat de col lega’s van de veegmachine de perscontainer eenvoudig kun nen bedienen. En alleen door hen, en niet door een bewoner of toevallige voorbijganger”, vertelt Verhoeven. De oplossing lag dichtbij; chauffeurs van de gemeente hebben al een persoon lijke toegangsbutton voor hun voertuig. Via die button krijgen geïnstrueerde gebruikers nu ook toegang tot het bedienings paneel van de perscontainer.
Ondertussen kwam KTK met een batterij-elektrisch aange dreven oplossing zodat deze perscontainer ‘stand alone’ kan werken. De container kan dus overal worden ingezet. Ideaal voor de Wereldhavendagen, Rotterdam Unlimited (voorheen bekend als Zomercarnaval), de marathon en het bladseizoen. Dat zijn de momenten dat er afval wordt opgeveegd met veel volume en dat dus goed geperst kan worden.
Eén gekoesterde wens kon helaas niet uitgevoerd worden: de perscontainer opladen met eigen zonnepanelen. De ruimte op de container is namelijk beperkt en daardoor kunnen zonne panelen te weinig stroom leveren om een dagdeel met grote kracht afval te persen. De accu wordt daarom nu opgeladen via netstroom, die bij de gemeente overigens wel groen is. En dat kan dan weer op drie manieren: via een 400 volts kracht stroomstekker, de 230volts C-formstekker (zoals een camping stekker) en zelfs met een Mennekens-stekker op een laadpaal voor een elektrische auto.
Ondanks een veelbewogen jaar vol maatregelen die een negatieve invloed hadden op dagelijkse bedrijfsvoering, bleef de kring loopbranche in 2021 flink impact maken. Dat is duidelijk zichtbaar door de 12.280 mensen die werkzaam zijn binnen de branche en de besparing van 137 miljoen kg CO2 door hergebruik en recycling van goederen. Dit blijkt uit cijfers van het brancheonderzoek uitgevoerd door de Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland (BKN).
De kringloopbranche draagt veel bij aan de transitie naar een inclusievere samenleving. Zeker een derde van de mensen die binnen de branche werken, had voorheen een afstand tot de arbeidsmarkt. De sociale bijdrage is dus onmiskenbaar, maar ook hier kan een drei gend personeelstekort roet in het eten gooien. Zeker gezien de uitbreiding van het takenpakket dat gepaard gaat met de beweging naar een circulaire economie. Deze verwachtingen vragen namelijk om meer arbeid en menskracht om hoogwaardig te sorteren, te repareren en te demonteren. Aanhoudende arbeidsmarktkrapte zet daarmee ook de circulaire doelstellingen binnen de branche onder druk.
Toch gaan kringloopbedrijven nog goed om met die druk: van de 126 miljoen kilo ingezamelde goederen wordt ruim 80% nuttig verwerkt. Ze slagen er zelfs in om direct hergebruik te realiseren voor bijna de helft van die kilo’s. Een klein aandeel van zo’n 15% blijft over en eindigt als restafval. Om zelfs in dat laatste restant nog waarde te vinden, blijft de branche zoeken naar alternatieve inzamel- en verwerkingsmethodes. Zo zetten steeds meer kringloopbedrijven in op upcycling met bijvoorbeeld een houtwerk plaats of naaiatelier. Deze en meer innovatie is hard nodig om nog beter aan de toenemende verwachtingen op het gebied van duurzaamheid te kunnen voldoen.
De Recyclewagen, een nieuw initiatief van Spaarnelanden en de gemeente Haarlem. Bij de Recyclewagen lever je kleine hoeveelhe
den spullen in die niet in de gewone afvalcontainers ho ren. Bijvoorbeeld kleine elektrische apparaten, oud ijzer en andere metalen, spullen van hard plastic, hout, aar dewerk, piepschuin, olie en vetten en klein chemisch af val. Allemaal grondstoffen die geschikt zijn om nieuwe producten van te maken of gevaarlijk zijn als ze bij het restafval belanden. Ze kunnen nu gemakkelijk en dicht bij huis worden ingeleverd bij de Recyclewagen!
De ingeleverde grondstoffen worden eerst naar het Haarlemse Milieuplein gebracht. Vanaf daar gaan ze naar verschillende ver werkers, die er weer nieuwe materialen van maken. Zo kan er bijvoorbeeld van piepschuim isolatiemateriaal gemaakt worden, van frituurvet biobrandstof en worden metalen volledig en on eindig hergebruikt. Bovendien kan Klein Chemisch Afval, zoals accu’s, gevaarlijk zijn als het bij het restafval belandt en bijvoor beeld branden veroorzaken bij de verwerking. Genoeg redenen dus, om deze spullen voortaan naar de Recyclewagen te brengen.
Deze maand viert Twente Milieu haar 25-jarig bestaan met medewerkers en hun families, inwoners en relaties. Verschil lende lokaties van Twente Milieu werden opengesteld voor publiek en gaven een uniek kijkje achter de schermen van het werk in afvalinzameling, beheer openbare ruimte, ser vice en onderhoud. Als Twente Milieu haar locaties met elkaar verbindt, dan ontstaat er een prachtige fietsroute door het mooie Twente.
Wie als gemeente of inzamelaar veel prijs stelt op privacy, kan sinds dit jaar kiezen voor een geheel anoniem prepaid diftar systeem. De Kliko Groep, bekend van de Kliko container, bedacht speciaal voor de gemeente Ouder-Amstel een pasjes-systeem, waarmee elke inwoner anoniem, en vooraf betaald, zijn restafval in een ondergrondse container kwijt kan.
Anoniem Prepaid Diftar, heet het unieke systeem. Sales ma nager Jan Huizer van Kliko legt uit hoe het werkt. “Als gebrui ker zet je vooraf een tegoed op je pasje. In retour daarvoor krijg je een aantal punten. Per storting betaal je één punt. Is je tegoed opgebruikt dan kun je je pasje weer opwaarderen. Dat werkt dus net als bij je prepaid telefoon.” Kliko heeft het systeem speciaal ontworpen voor de gemeente OuderAmstel. “Wij hebben veel klanten in België en daar is prepaid betalen al veel gebruikelijker dan bij ons”, aldus Huizer. “Maar Ouder-Amstel wenste vanuit de politiek ook nog eens volle dige anonimiteit voor de gebruikers. Dat was nieuw voor ons. We hebben er veel energie ingestoken om een betalingssys teem met software te ontwerpen waarmee de gebruiker echt honderd procent anoniem blijft. Het pasje opwaarderen kan via een speciale website (het burgerportaal) of betaalzuilen in de gemeente. Die digitale omgeving is zodanig ingericht dat er geen ongewenste gegevens bewaard blijven.”
In Ouder-Amstel is Anoniem Prepaid Diftar begin dit jaar in gevoerd. Ruim 160 ondergrondse restcontainers zijn nu voor zien van de juiste toegangselektronica. “Na wat kleine op startprobleempjes tijdens de invoering werkt het heel goed”, zegt Harm Boud, teamleider van Duo Plus, de uitvoerings organisatie van Ouder-Amstel. “Deze gemeente wilde diftar invoeren om het scheidingsgedrag te verbeteren, maar de gemeenteraad wilde per se dat de anonimiteit gewaarborgd bleef. Met dit systeem kan dat.” Volgens Boud zijn de bewo ners inmiddels gewend aan het betalen per inworp, met een prepaid pasje. “We krijgen nog wel eens vragen, zoals ‘heb ik niet twee keer betaald?’, maar inwoners hebben een eigen portal waarop ze alles terug kunnen zien.”
Huizer merkt dat inmiddels al meer gemeenten belangstelling hebben voor Anoniem Prepaid Diftar. “Privacy is een belang rijk item natuurlijk, je wilt je inwoners goed beschermen op dat gebied. Met ons systeem is absolute anonimiteit gewaar borgd. Tegelijkertijd houd je als gemeente toch goed over zicht over je inzamelresultaten. De data omtrent hoeveelheid restafval per container en het aantal stortingen zijn en blijven honderd procent inzichtelijk.” Een gecontroleerd prepaid sys
teem zoals dat van Kliko biedt ook belangrijke voordelen voor de gebruikers. Huizer: “Voor de inwoners van Ouder-Amstel is het prettig dat ze nu meer controle hebben over hun eigen uitgaven. Je ziet meteen hoeveel geld je uitgeeft aan je afval, dat helpt mee aan bewustwording. Van een hoge afvalstof fenheffing schrik je een keer, maar later in het jaar ben je dat alweer vergeten. Als je pasje het niet meer doet omdat je punten op zijn, dan is dat veel duidelijker.”
Door het hele systeem slim in te richten en goede afspraken te maken over het betalen tijdens het opwaarderen, is het systeem gegarandeerd anoniem, benadrukt Huizer nogmaals. “Bankgegevens worden niet opgeslagen en de gelden komen direct bij de opdrachtgever op de rekening. Zelfs adresge gevens hoeven niet bekend te zijn bij ons, om het systeem toch goed en betrouwbaar te laten functioneren. Helemaal privacyproof.”
Enkele dagen voor de World Cleanup Day gingen op woens dag 14 september ruim 6.000 schoolkinderen en begelei ders van 65 scholen uit Amsterdam en Weesp de straat op om zwerfafval op te ruimen. Daarnaast waren er ook nog zo’n 450 deelnemers vanuit verenigingen en bedrijfsleven.
Wethouder Zita Pels, Sander Mager (lid dagelijks bestuur Waterschap Amstel, Gooi en Vecht), de bekende influencer en YouTuber Milan Knol en schooldirecteur Liselore Knigge verzorgden de aftrap op de 15e Montessorischool Maas en Waal stadsdeel Zuid. Met enkele boten is ook een deel van de grachten vrijgemaakt van drijvend zwerfafval. Het opge ruimde zwerfafval is vastgelegd met de Rubbiz-app, zodat deze gegevens gebruikt kunnen worden voor analyse en nieuwe plannen.
De Amsterdam Cleanup Day 2022 was een samenwerking van de Gemeente Amsterdam, Rijkswaterstaat, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, Stichting Rubbiz Foundation en Plastic Soup Foundation. Het concept In1dagschoon is eer der toegepast in Tiel, Hilversum en Meppel. Hilversum heeft het dit jaar voor de tweede keer toegepast. De uitstraling en nazorg van de opschoondag zorgt voor een langdurig schoon-effect.
VANG bestuurdersbijeenkomst. Bedoeld voor wethouders met afvalbeheer/circulariteit in hun portefeuille
Evenementenhal Gorinchem Vakbeurs Recycling 14
ALV NVRD
In juni 2022 is de gemeente Rotterdam samen met Witteveen+Bos een onderzoek gestart naar de mogelijkhe den voor voedselrestenvermalers in bestaande hoogbouw. Dit zou dan een alternatief zijn voor de inzameling van groente-, fruit- en etensresten (gfe) in wijkcontainers. Het onderzoek richt zich op de technische en ruimtelijke randvoorwaarden en welke ingreep nodig is om een dergelijk systeem in te bouwen. Daarbij is ook een schouw uitgevoerd naar keukens, schachten en technische ruimtes in een woontoren en een ga lerijflat. Een korte afstand tussen keuken en schacht, de mo gelijkheid daar extra afvoerleidingen aan te leggen en ruimte voor een opvanginstallatie in het gebouw zijn cruciaal. Gezien de verschillende situaties zal altijd maatwerk nodig zijn.
Eind 2022 is het onderzoek af. Resultaat zal onder andere zijn: een beslismatrix om te bepalen of een gebouw geschikt is voor het systeem en welk systeem het meest geschikt is. Rotterdam neemt ook deel aan proeven ten behoeve van een vermalersysteem voor de nieuwbouw. Geïnteresseerde ge meenten kunnen zich aansluiten bij de werkgroep Voedsel restenvermalers, met de G4 en andere gemeenten. Mail voor meer info addie.weenk@rws.nl.
jouw afval, onze brandstof!
Wist je dat jouw afval wordt gebruikt om Bio-CNG te maken? Bio-CNG is een 100% schone brandstof waarvan de bron rioolwaterzui vering, afvalverwerking en GFT is. OG heeft in Nederland 2 eigen locaties waar Bio-CNG wordt geproduceerd. In Nederland is zo veel (organisch) afval dat hierop jaarlijks 1,3 miljoen personenauto’s kunnen rijden!
OG is de snelst groeiende speler in de markt van duurzame mobiliteit met een internationaal netwerk in Nederland, Duitsland, Zweden en Italië. Wij zijn de enige leverancier die zich uitsluiten richt op de mix van 100%schone brandstoffen
Ook bij afvalinzamelaar Omrin rijden bijna alle voertuigen op Bio-CNG uit afval. Omrin is de meest circulaire verwerker van huisafval- en bedrijfsafval. Na scheiding en bewerking van het afval wordt van het restproduct duurzame energie geproduceerd. Dit wordt vergist voor de productie van Bio-CNG.
Samenwerking tussen OG en Omrin heeft geleid tot een tanklocatie in Sint Annaparochie. Op deze locatie verkoopt OG 100% Bio-CNG van de Omrin.
Dat wil jij toch ook?!
Kijk voor meer informatie over duurzame mobiliteit op www.ogcleanfuels.nl