Diplomat October 2018 by Observer Media Group

10/2018

EXCLUSIVE

Tornike Rijvadze Chairman of the Government of Adjara

FOCUS ON GERMANY

H.E. Mr. Elguja Khokrishvili

Ambassador of Georgia to the Federal Republic of Germany

H.E. Mr. Hubert Knirsch Ambassador of the Federal Republic of Germany to Georgia

ISSN 2449-3007

772449

300003

8 GEL

Contents cover story 4

თორნიკე რიჟვაძე: ჩვენ ყველა ვითარებაში უნდა დავაფიქსიროთ ჩვენი პოზიცია ოკუპაციის მიმართ

Tornike Rijvadze: It Is the Duty of Every Georgian Citizen to Protect the Country’s Territorial Integrity

features 11

საქართველო – გერმანია: ისტორიული პარტნიორობა, სწრაფვა ზრდისა და განვითარებისკენ

Georgia - Germany: A Historical Partnership Geared Towards Growth and Development

გერმანიის ელჩი: არ მიკვირს, რომ საქართველო გერმანელი ტურისტების საყვარელ დანიშნულებად იქცა

German Ambassador: No Wonder Georgia Is Becoming a Favorite Tourist Destination for Germans

პიანისტი და დიპლომატი დუდანა მაზმანიშვილი: ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობაზე გამორჩეული საქართველო იქნება

Pianist and Diplomat Dudana Mazmanishvili: Georgia Will Be Distinguished at the Frankfurt Book Fair

ძლიერი პარტნიორობა: გერმანიასა და საქართველოს შორის განვითარების სფეროში თანამშრომლობის 25 წელი

German-Georgian Development Cooperation: A Partnership which made a Difference for the Lives of Georgian Citizens

ფრიდრიხ ნაუმანის ფონდი: „ჩვენ გვჯერა, რომ დიალოგი და თანამშრომლობა რეგიონში გრძელვადიანი სტაბილურობისა და განვითარების გასაღებია.“

The Friedrich Naumann Foundation: “We Believe That Dialogue and Cooperation Are Key to Long-Term Stability and Development in the Region.”

გოეთეს ინსტიტუტის ხელმძღვანელი: საქართველოში არსებული ღიაობა და შემოქმედებითობა ჩვენი პროგრამების სწორი მიმართულებით განვითარებას განაპირობებს

Barbara Von Münchhausen: The Openness and Creativity of Georgia Leads Many Projects in the Right Direction

ევანგელურ–ლუთერული ეკლესიის მეთაური: ყველა რელიგიურ ორგანიზაციას თანაბრად უნდა ეპყრობოდნენ

The Head of Evangelical-Lutheran Church: All Religious Organizations Should Be Treated Equally

საქართველოს ახალგაზრდა ელჩი გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში 2018

The plans of the Georgian Young Ambassador to the Federal Republic of Germany in 2018

Observer Media Group

შიო მღვიმელის ქ. #15 საქართველო, თბილისი 0179

Observer / Diplomat / Parliament

გენერალური დირექტორი ნინო შარაშიძე Managing Director Nino Sharashidze nino.sharashidze@observer.com.ge

გამოწერა და რეკლამის განთავსება Subscription & Advertising sales@observer.com.ge

15 Shio Mghvimeli Str. Tbilisi 0179, Georgia

რედაქტორთა კოლეგია Editorial Commitette editor@observer.com.ge

info@observer.com.ge TEL: +995 558 519 519

Tornike Rijvadze: It Is the Duty of Every Georgian Citizen to Protect the Country’s Territorial Integrity

4 DIPLOMAT

ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE

ორნიკე რიჟვაძე საქმიანობას აჭარის მთავრობის თავმჯდომარის პოსტზე ორ თვეზე მეტია, შეუდგა. მიუხედავად იმისა, რომ ამ დროში არაერთი მნიშვნელოვანი ღონისძიების გატარება მოასწრო, საზოგადოების ყურადღება ბათუმში, მსოფლიოს საჭადრაკო ოლიმპიადის დახურვის ცერემონიაზე, რუსეთის დელეგაციის წარმომადგენლებისთვის, საქართველოს რუკის გადაცემით მიიპყრო. რიჟვაძის ეს ქმედება 3 ოქტომბერს მომხდარ ფაქტს უკავშირდება, როცა, რუსეთის წარმომადგენლებმა, ოლიმპიადაზე, მსოფლიო რუკები დაარიგეს, სადაც საქართველო წარმოდგენილი იყო აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის გარეშე. აჭარის მეთაურის განცხადებით, ნებსით თუ უნებლიეთ მომხდარი შეცდომა ქვეყნის ერთიანობას კითხვის ნიშნის ქვეშ ვერ დააყენებს. ამიტომ, დელეგაციის წევრებს საქართველოს რუკას გადასცემს, რათა მომავალში ასეთი უხერხულობა აღარ შეიქმნას. „ამ საჭადრაკო ოლიმპიადისთვის თვეების განმავლობაში ვემზადებოდით. ამ მიმართულებით ძალიან ბევრი სამუშაო განხორციელდა. მინდა, ვთქვა, რომ საორგანიზაციო კომიტეტმა საკმაოდ კარგად იმუშავა და ეფექტური გახსნა გვქონდა. შეიძლება, ითქვას - უპრეცედენტოც კი. საჭადრაკო თამაშები ნორმალურ ვითარებაში იმართებოდა, თუმცა, ამჯერად მოხდა ძალიან არასასიამოვნო ფაქტი. ყრილობაზე, რომელიც ჭადრაკის ოლიმპიადის ფარგლებში იმართებოდა, რუსეთის ერთ-ერთი ოლქის დელეგაციის წარმომადგენლებმა სხვადასხვა დელეგაციას სასაჩუქრე ჩანთები დაურიგეს, სადაც სამწუხარო ასევე აღმოჩნდა რუკები, რომლებზეც საქართველო წარმოჩენილია სამაჩაბლოს და აფხაზეთის

თ

ornike Rijvadze has occupied the position of Chairman of the Government of Adjara for more than 2 months now. Despite the fact that within this period, he has held many important activities, he managed to attract public attention at the closing ceremony of the World Chess Olympiad in Batumi, when he delivered the Georgian map to the Russian delegation. Rijvadze’s action was prompted by an incident on October 3, when Russian representatives distributed maps during the Olympics. On the map, Georgia was represented without the Abkhazia and Tskhinvali region. According to the head of the Adjara Autonomous Republic, it could be a mistake or a calculated intention but he is not willing to put the country’s unity under question. This is why he decided to hand over the map of Georgia to avoid such inconveniences in the future. “We prepared for this chess Olympiad over many months. Too many work was done in this direction. I would like to say that the organizing committee worked very well and we had an effective opening. It can be described as unprecedented. The Chess games were held in a normal situation, but this time it was a very sad fact. Representatives of the delegation of one of Russia’s county distributed gift handbags to other delegations, which contained maps of Georgia that were presented without

DIPLOMAT 5

გარეშე. ეს ჩემთვის ცნობილი გახდა სხვადასხვა წყაროდან, მათ შორის - პრესისგან. განსაკუთრებით მძიმე იყო დამახინჯებული რუკის ხილვა აგვისტოს ტრაგიკული მოვლენებიდან 10 წლის თავზე, როცა, რუსეთმა განახორციელა სამხედრო აგრესია და დღემდე არ ასრულებს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებით ნაკისრ ვალდებულებებს - არღვევს საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებულ ნორმებს! მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ მეტად სტუმართმოყვარე ქვეყანა ვართ, ჩავთვალე, ეს იმდენად მიუღებელი ფაქტი გახლდათ, რომ აუცილებელი იყო რეაგირება. შესაბამისად, ძალიან სპონტანურად დაიგეგმა იმ საჩუქრის გადაცემა, რომელიც ხაზს უსვამს ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიულ ერთიანობას და, რა თქმა უნდა - ჩვენს სულისკვეთებას. ამით ჩვენ აღვნიშნეთ ის, რომ არ შევეგუებით ჩვენი ტერიტორიული საზღვრების ამგვარ დეკლარირებას და ყოველთვის ყველა პლატფორმას გამოვიყენებთ იმისთვის, რომ ჩვენი ქვეყნის სუვერენიტეტი დავიცვათ. ასე რომ, ეს იყო ის ბუნებრივი რეაქცია, რომელიც ჩვენი ქვეყნის ყველა მოქალაქეს უნდა ჰქონდეს.“

Samachablo and Abkhazia. This was communicated to me from various sources, including the press. It was particularly hard to see this distorted map during the 10th anniversary of the August tragic events, when Russia carried out military aggression and still does not fulfill its obligations under the ceasefire agreement – constantly violating universally recognized norms of international law. Although we are a very hospitable country, I thought it was so unacceptable and it was necessary to react. Therefore, it was spontaneous for us to present a gift that underlines the territorial integrity of our country and of course our spirit. We noted that we would not tolerate such declaration of our territorial boundaries and will always use all platforms to protect our country’s sovereignty. So it was a natural reaction that every citizen of our country should have.”

რუს დელეგატებს რა რეაქცია ჰქონდათ თქვენი გამოსვლის შემდეგ? რუკის დამახინჯება დიზაინერების შეცდომას დაუკავშირეს, თუმცა, ეს ჩემთვის არ არის სათანადო არგუმენტი და, რა თქმა უნდა, მათთვის ეს იყო ძალიან მოულოდნელი და საკმაოდ მძიმედ აღიქვეს. ჩვენ ყველა

How did Russian delegates react after your speech? The distortion of the map was connected to the designers error, though this is not a valid argument for me and of course our gift was very unexpected for them so they felt very bad. In all circumstances we have to cement our position towards occupation.

6 DIPLOMAT

ვითარებაში უნდა დავაფიქსიროთ ჩვენი პოზიცია ოკუპაციის მიმართ. მინდა, ხაზი გავუსვა, რომ აღნიშნული ქმედება არ არის მხოლოდ ჩემი მოქალაქეობრივი პოზიცია, ეს არის ხელისუფლების დამოკიდებულება ოკუპაციის მიმართ. ჩვენ ვაცნობიერებთ, რამდენად მნიშვნელოვანია, ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მცხოვრები ადამიანების უფლებები იყოს დაცული. რუსული აგრესიის შედეგად, ჩვენი მოქალაქეების უფლება საკუთარ ქვეყანაში მნიშვნელოვნად შეილახა და დევნილად გადაიქცა მათი დიდი ნაწილი. სახეზე გვაქვს მძიმე ჰუმანიტარული გამოწვევები. შესაბამისად, ამ პრობლემების საერთაშორისო საზოგადოების წინაშე წარმოსაჩენად გამოვიყენებთ ყველა საჭირო მექანიზმს. ამაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია გაეროს ფორმატის ქმედუნარიანობა და ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორების მხარდაჭერა. საერთაშორისო საზოგადოება ახსენეთ და მაინტერესებს, რით უპასუხებთ ოპონენტებს, რომლებიც, ბოლო დროს, ხშირად სვამენ კითხვებს თქვენი გუნდის საგარეო კურსზე? ერთი რამ მინდა, დაბეჯითებით ვთქვა, ევროპული არჩევანი არ არის ვიწრო დაჯგუფების ან რომელიმე პარტიის ექსკლუზივი. ეს არის ქვეყნის ისტორიული არჩევანი და, რა თქმა უნდა, ამ ისტორიული არჩევნის გატარებას ხალხის მიერ ნდობაგამოცხადებული და არჩეული ხელისუფლება ახორციელებს. ჩვენი თანამიმდევრული პოლიტიკა, სამშვიდობო ინიციატივები და საერთაშორისო პარტნიორების მხარდაჭერა და, რაც მთავარია, თითოეული პატრიოტის თანამონაწილეობა აუცილებელი წინაპირობაა დეოკუპაციის მისაღწევად. ეს ბრძოლა გაგრძელდება საბოლოო გამარჯვებამდე! ყველაზე ახალგაზრდა ხართ აჭარის მთავრობის თავმჯდომარის თანამდებობაზე. აწყდებით თუ არა ასაკთან დაკავშირებულ სირთულეებს და გაუმახვილებიათ თუ არა ყურადღება თქვენს ასაკზე კოლეგებსა და ოპონენტებს? რა თქმა უნდა, თავიდან, სკეპტიციზმს ჰქონდა ადგილი, განსაკუთ-

არ შევეგუებით ჩვენი ტერიტორიული საზღვრების ამგვარ დეკლარირებას და ყოველთვის ყველა პლატფორმას გამოვიყენებთ იმისთვის, რომ ჩვენი ქვეყნის სუვერენიტეტი დავიცვათ. ასე რომ, ეს იყო ის ბუნებრივი რეაქცია, რომელიც ჩვენი ქვეყნის ყველა მოქალაქეს უნდა ჰქონდეს. რებით იმ ადამიანების მხრიდან, რომლებიც ოპოზიციურად არიან განწყობილნი. მიმაჩნია, რომ ახალგაზრდული შემართება და პატრიოტიზმი არის საფუძველი, მიღებულ იქნას სახელმწიფოებრივი და პრაგმატული გადაწყვეტილება აჭარაში, რომელიც რეგიონის საჭიროებაზე იქნება მორგებული და - სრულ შესაბამისობაში ცენტრალური მთავრობის კურსთან ბატონი პრემიერ-მინისტრის ხელმძღვანელობით. თუმცა, პასუხისმგებლობის აღებას ძალიან ადრეული ასაკიდან ვარ მიჩვეული. მაშინაც კი ყველაზე ახალგაზრდა გახლდით, როცა ცენტრალურ მთავრობაში, ენერგეტიკის მინისტრის მოადგილის თანამდებობა მეკავა. აჭარაში ჩემს გუნდთან ერთად მიღებული გადაწყვეტილებები, პირველ რიგში, რეგიონის საჭიროებაზე იქნება მორგებული და, რა თქმა უნდა, თითოეული მათგანი იქნება სახელმწიფოებრივი და პრაგმატული. რეგიონის საჭიროებაზე იქნებ დააკონკრეტოთ, რა მთავარ გამოწვევებს ხედავთ აჭარაში? მიუხედავად იმისა, რომ აჭარა არის ერთ-ერთი ყველაზე მოწინავე რეგიონი ეკონომიკური განვითარებითა და დინამიკით, ჯერ კიდევ ძალიან ბევრი ეკონომიკური და სოციალური საკითხი დგას. რეგიონში გატარდება

I would like to emphasize that this action is not just my civil position, it is the attitude of the government towards occupation. We understand how important it is that the right of people living on the occupied territory be protected. As a result of Russian aggression, our citizens’ right to their homes have been significantly damaged and a large part of them have become refugees. We face severe humanitarian challenges as a result of this occupation. Therefore we will use all the necessary mechanisms to present these problems to the international community. This is especially important for us to present this in the capacity of the United Nations and our strategic partners’ support. You mentioned the international community so I’m wondering how you answer your opponents who often ask questions about your team’s foreign course? One thing I would like to say is that Georgia’s European choice is not an exclusive decision made by a narrow group

We noted that we would not tolerate such declaration of our territorial boundaries and will always use all platforms to protect our country’s sovereignty. So it was a natural reaction that every citizen of our country should have.

or by any party. This is a historic choice of the country and of course this historic choice is actively pursued by a trusted and elected government. Our consistent policies, peace initiatives and support of international partners, and most importantly, each patriot’s participation is a necessary prerequisite for achieving victory. This fight will continue until the final victory! You are the youngest to ever occupy the position of Chairman of the Government of Adjara. Do you find age-related difficulties and focus on your age by colleagues and opponents as a problem? Of course, initially there were skepticisms, especially from the people who are in opposition. I believe that youthfulness and patriotism are the basis for a state and pragmatic decision in Adjara, which will be tailored to the needs of the region and in full compliance with the central government’s leadership, under the Prime Minister’s leadership. However, I am very accustomed to taking responsibility. I was youngest when I was the deputy minister of energy in the central government. Decisions taken together with my team in Adjara will be first of all adapted to the development of the region and of course each of them will be for the progress of the state and would be as pragmatic as possible. As regards the needs of the Region, can you specify the main challenges in Adjara? Although Adjara is one of the most advanced regions with economic development and dynamics, there are still many eco-

DIPLOMAT 7

ეკონომიკური პოლიტიკა ინკლუზიური ეკონომიკის კუთხით, ტურიზმი იქნება სტრატეგიული მიმართულება. ამავდროულად, მნიშვნელოვანია, როგორც ინოვაციური მიდგომების, ასევე, მაღალტექნოლოგიური სიახლეების დანერგვა და ხარისხობრივი მაჩვენებლის გაუმჯობესება. ამ ყველაფერმა უნდა მოგვცეს სამართლიანობა, რაც გულისხმობს თანაბარი პირობების შექმნას ჩვენი მოქალაქეებისთვის. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ პროგრესი იგრძნობოდეს ყველა სოფელში და არა მხოლოდ - ადმინისტრაციულ ცენტრებში. ინფრასტრუქტურული მიმართულებით იგეგმება საკმაოდ მასშტაბური და მდგრადი პროექტები, ამ კუთხით მნიშვნელოვანია საჯარო და კერძო თანამშრომლობის როლის გაძლიერება. ასევე, მნიშვნელოვანია საერთაშორისო და დონორი ორგანიზაციების როლი რეგიონის მდგრადი განვითარების მიზნებიდან გამომდინარე. ჩვენ გვინდა, რომ გვყავდეს ძალიან მოქნილი, მცირე და ეფექტიანი მთავრობა, და ამ მიმართულებით გადაიდგა ეფექტიანი ნაბიჯები. სულ სამი თვეც არ არის, რაც ამ თანამდებობაზე ხართ. მაინტერესებს, როგორი იყო თქვენ მიერ გატარებული პირველი ღონისძიებები? პირველი იყო მცირე მთავრობის კონცეფციის გატარება. ინვესტიციების ხელშეწყობის მიზნით, ჩვენ მივიღეთ გადაწყვეტილება. ბიზნესის ხელშეწყობა ჩვენი სამთავრობო ხედვის განუყოფელი ნაწილია. ამავდროულად, მნიშვნელოვანია სამართლიანი ბალანსი. ბიზნესის ხელშეწყობის მიზნით, უკვე გავხსენით „აწარმოე საქართველოს“ პირველი რეგიონალური წარმომადგენლობა აჭარაში და ეს მნიშვნელოვნად

განსაკუთრებით მძიმე იყო დამახინჯებული რუკის ხილვა აგვისტოს ტრაგიკული მოვლენებიდან 10 წლის თავზე, როცა, რუსეთმა განახორციელა სამხედრო აგრესია და დღემდე არ ასრულებს ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებით ნაკისრ ვალდებულებებს - არღვევს საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებულ ნორმებს! შეუწყობს ხელს მეწარმეებს და კერძო სექტორს, აკეთონ ბიზნესი. ასევე, წარვადგინეთ ბიზნესომბუდსმენიც, რაც ბიზნესის ინტერესების დაცვის მიზნით მნიშვნელოვანი ინსტიტუცია იქნება, როგორც რეგიონალურ, ასევე - ცენტრალურ ჭრილში. ჩვენი პოლიტიკა და ის ნაბიჯები, რაც აქამდე განხორციელდა, არის სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე. პრინციპულობა და სამართლიანობა არის მთავარი, და ვერავინ ისარგებლებს ხელშეუხებლობით და ყველასთან მიმართებაში, კანონი იქნება უზენაესი. ამჟამად, ძალიან აქტუალურია მშენებლობებთან დაკავშირებული საკითხი. ბათუმში სხვადასხვა აქციაც მიმდინარეობდა. ამის შესახებ როგორია თქვენი ხედვა? ადამიანებს აქვთ უფლება, კანონით გათვალისწინებული ნებისმიერი ფორმით გამოხატონ პროტესტი, თუმცა, მინდა, ვთქვა, რომ გუშინ, აქციის ორგანიზატორებს შევთავაზე შეხვედრა. სამწუხაროდ, ისინი ამ შეხვედრას არ დათანხმდნენ. მინდა, აღვნიშნო, რომ ქმედითი ნაბიჯები გადაიდგა და მომავალშიც გადაიდგმება ქალაქის განაშენიანების რეგულირების კუთხით. ქალაქის ინტერესების დაცვის ფონზე, მნიშვნელოვანია, გვქონდეს დინამიკა ეკონომიკაში. ამავდროულად, ჩვენ არ შეგვიძლია ეკონომიკის დამუხრუჭება. ზემოთ აღნიშნეთ, რომ ტურიზმი იქნება თქვენი სტრატეგიული მიმართულება. რა გეგმები გაქვთ ამ კუთხით?

8 DIPLOMAT

nomic and social issues. The economic policy of the region will be in the direction of having an inclusive economy, and tourism will also be a strategic direction. At the same time, it is important to introduce innovative approaches as well as high-tech to improve qualitative indicators. All this should give us justice, which means equal conditions for our citizens. It is very important for progress to be felt in every village and not only in administrative centers. Infrastructural directions are planned for large scale and sustainable projects, in this respect, it is important to strengthen the role of public and private co-operation. Also, the role of international and donor organizations is important for the Sustainable Development Goals of the region. We want

It was particularly hard to see this distorted map during the 10th anniversary of the August tragic events, when Russia carried out military aggression and still does not fulfill its obligations under the ceasefire agreement – constantly violating universally recognized norms of international law. to have a very flexible, small and efficient government to take effective steps in this direction. You have not been in this position for up to three months. What was the first of activity you pursued? The first was the concept of a small government. In order to promote investments, we made a decision. Business promotion is an integral part of our governmental vision. At the same time, fair balance is important. In order to facilitate business, we opened the first regional representation of Georgia in Adjara and this will significantly facilitate entrepreneurs and private sectors to do business within our region. We also introduced a business ombudsman, which will be an important institution for the protection of business interests within the regional and central context. Our policy and the steps that we have pursued are due to the state interests. Principle and justice are our main objectives to ensure that nobody benefits from their position, with the law remaining Supreme. The issues related to construction are currently very relevant. Protests were also held in Batumi. What’s your view about this? People have the right to express themselves through protest in any form as long as it is within the ambits provided by law, but I would like to say that yesterday I had a meeting with the organizers of the rally. Unfortunately, they did not agree with this meeting. I would like to note that effective steps have been taken and will be taken as regards city development regulation. Against the backdrop of the protection of the city’s interests, it is important to have dynamics in the economy. At the same

ის ღონისძიებები, ჭადრაკის ოლიმპიადა, ასევე, რამდენიმე, მაღალი რანგის კონფერენცია, ეს ყოველივე ტურიზმის ხელშემწყობია. ასევე, ზამთარში იგეგმება ზამთრის კურორტის - „გოდერძის“ აქტიური წარმოჩენა. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბრენდინგის ხელშეწყობა, ანუ, აჭარა და ბათუმი უფრო კარგად უნდა პოზიციონირდეს საერთაშორისო ბაზრებზე და ამ კუთხით, მთავრობა ძალიან აქტიურად მუშაობს. მნიშვნელოვანია, აჭარა იყოს ოთხ სეზონზე გათვლილი ტურისტული მიმართულება და ამაში ყველა უნდა იყოს ჩართული, ყველამ უნდა მიიღოს სარგებელი. ვაპირებთ, სივრცითი დაგეგმარების მხრივ, საერთაშორისო კვლევა ჩავატაროთ და ყველაფერი იყოს იმ მოლოდინთან ახლოს, რომელიც საერთაშორისო ვიზიტორებს ექნებათ. აქვე მინდა, აღვნიშნო, რომ ბათუმი 2019 წელს არის ევროპის სპორტის ქალაქი, რაც მნიშვნელოვნად განავითარებს სპორტულ ტურიზმს და ჩვენ ამისთვის განსაკუთრებულად ვემზადებით, ასევე აღსანიშნავია საფეხბურთო მოედნის საკითხი, რომელიც 2020 წელს დასრულდება და ძალიან მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს რეგიონის სპორტულ და კულტურულ ცხოვრებაში. სტადიონი დაპროექტებულია უეფას IV კატეგორიის მოთხოვნათა შესაბამისად და გათვლილია 20 000 მაყურებელზე. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია განათლების რეფორმის ეფექტიანი განხორციელება რეგიონში. ახალგაზრდების ჩართულობა ეკონომიკურ პროცესებში, რადგან განათლებული ახალგაზრდობა არის ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების წინაპირობა. ამას გარდა, ჩვენი დიდი სურვილია, რომ დავაინტერესოთ უცხოური, მაღალი დონის სასწავლებლები და საერთაშორისო განათლებაზე ხელმისაწვდომობა შესაძლებელი იყოს არა მხოლოდ საქართველოს ფარგლებს გარეთ, არამედ - აჭარაშიც.

time, we can not break the economy. You have noted that tourism will be your strategic direction, what are you planning to do in this regard? The events, chess Olympiad, and some high-level conferences, are all intended to promote tourism. During winter, the winter resort “Goderdzi” will be actively represented. What we have identified as important is branding, i.e. Adjara and Batumi should be better positioned on international markets, and our government is very active in this direction. It is important that Adjara be a tourist destination for four seasons and everyone involved in it, should all get their benefits. We plan to conduct international research in spatial planning and everything will be close to the expectation of international visitors. I would like to point out that Batumi is a European City of Sport for 2019, which will significantly improve sports tourism and we are preparing for it. The football field, which will be completed in 2020 will play a very important role in the sport and culture of the region. The stadium is designed according to UEFA IV categories requirements and is designed for 20,000 spectators. It is especially important to implement effective education reform in the region. Youth involvement in economic processes are pivotal, because an educated youth is the prerequisite for economic development of any country. In addition to our great desire to attract foreign higher education institutions and access to international education, we should not always look beyond Georgia but also in Adjara.

DIPLOMAT 9

ქვეყანა ფოკუსში:

გერმანია

COUNTRY IN FOCUS:

GERMANY 10 DIPLOMAT

საქართველო - გერმანია: ისტორიული პარტნიორობა, სწრაფვა ზრდისა და განვითარებისკენ

Georgia - Germany: A Historical Partnership Geared Towards Growth and Development ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE

რებს შორის იდეალური ურთიერთობები უმეტესწილად მიზნად ისახავს ვაჭრობის, ზრდისა და განვითარების მხარდაჭერას, სადაც თითოეული მხარე მნიშვნელოვანად უწყობს ხელს ერთმანეთის პროგრესს. ამ ინტერვიუში, საქართველოს ელჩი გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში, ბატონი ელგუჯა ხოკრიშვილი, საქართველოსა და გერმანიას შორის იდეალურ ურთიერთობას აღწერს, რომელიც ამ ორ ერს შორის ისტორიულ თანამშრომლობას ემყარება და დღევანდელ გამოწვევებს დამაჯერებლად ართმევს თავს.

ე

შეიძლება ითქვას, რომ განსაკუთრებულ პერიოდში დაინიშნეთ საქართველოს ელჩად გერმნიაში, გასულ წელს საქართველო-გერმანიის ურთერთობების 200 წლისთავი და ასევე

deal relationships between nations is usually aimed at fostering trade, growth and development, with each party contributing significantly to the progress of the other. In this interview, Elguja Khokrishvili, Ambassador of Georgia to the Federal Republic of Germany, describes the relationship between Germany and Georgia as an ideal relationship that is premised upon the historical cooperation between both nations to confidently manage today’s challenges.

Excerpts: Your appointment as ambassador of Georgia to Germany may be regarded as one that happened at a very special period during last year’s 200th anniversary of Georgia-Ger-

DIPLOMAT 11

დიპლომატიური ურთიერთობების 25 წლისთავი აღინიშნა, წელს კი საქართველო ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობაზე საპატიო სტუმრის სტატუსით წარდგება, რას ნიშნავს თქვენთვის იყოთ საქართველოს ელჩი გერმანიაში ასეთ გამორჩეულ პერიოდში და როგორ ფიქრობთ რას ემყარება საქართველო-გერმანიის ორსაუკუნოვანი მეგობრობა? გეთანხმებით. ქართულ-გერმანული წელი სლოგანით „მომავლის მემკვიდრეობა“ 2017 წელს დაიწყო და წელს ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობით მთავრდება, რომელზეც საქართველო სტუმარი ქვეყნის სტატუსით წარსდგება. 2017 წელს, ერთი მხრივ, აღინიშნა 200 წელი საქართველოში გერმანული დასახლებების შექმნიდან და 25 წელი ქართულ-გერმანული დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარებიდან, ხოლო, მეორე მხრივ, 2018 წელს აღვნიშნავთ გერმანიის მიერ საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის დაფუძნებიდან 100 წლისთავს. საქართველო-გერმანიის განსაკუთრებული ურთიერთობის ჩამოყალიბებაში უდავოდ დიდი როლი შეასრულეს 200 წლის წინ საქართველოში ჩამოსულმა გერმანელმა კოლონისტებმა და მათმა ინტეგრაციამ ქართულ საზოგადოებაში. წლების განმავლობაში ორ ქვეყანას შორის სხვადასხვა სფეროებში მიმდინარე თანამშრომლობის დადებითმა მაგალითებმა კი მეგობრობის ეს საფუძველი უფრო გაამყარა. ჩემი ოჯახის ისტორიაც ნაწილობრივ გერმანულ დასახლებებთანაა დაკავშირებული. ჩემი ბებია (მამის დედა) და მისი ოჯახი გერმანელები იყვნენ, რომელთა წინაპრები 200 წლის წინ ჩამოვიდნენ და დასახლდნენ თბილისში და საზოგადოებაშიც სრულად ინტეგრირებულნი იყვნენ, სანამ ისინი კომუნისტური რეჟიმის მიერ არ იქნენ რეპრესირებული და გადასახლებული. ამიტომ, რა თქმა უნდა, ჩემთვის დიდი პატივია, წარმოვადგენდე, როგორც ელჩი, ქვეყნის ისტორიას, კულტურას, საზოგადოების და მთავრობის ინტერესებს გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში ამ განსაკუთრებულ წელიწადს. ბოლო დროს ხშირად ავლებენ პარალელს ბერლინსა და თბილისს შორის, თქვენ რა მსგავსებას და განსხვავებას ხედავთ ამ ორ ქალაქს შორის? თქვენ, ალბათ, გულისხმობთ გამოცემა „Forbes“-ის მიერ გამოქვეყნებულ სტატიას სათაურით „Berlin is out, Tbilisi is in“, რომელშიც თბილისი ყველაზე მომხიბლავ ქალაქად არის დასახელებული. სტატიის ავტორი ამ შეფასების კრიტერიუმად ასახელებს ქალაქის ელეგანტური სასტუმროებს, ქვეყნის პრო-დასავლურ მენტალიტეტს, სასამართლო გადაწყვეტილებას მარიხუანას ლეგალიზაციის თემაზე და ტურიზმისთვის მის მომხიბლაობას. თუ ამ ორი ქალაქის შედარებაზე გავაკეთებთ აქცენტს და საერთოს ძებნას დავიწყებთ, ალბათ, საერთო ის შეიძლება ჰქონდეთ, რომ წლებთან ერთად ორივე პოპულარობას იკრებს. ვფიქრობ, ორივე ქალაქი უაღრესად დინამიკური და ეკლექტურია, ორივე ცნობილია კლუბებით და დიჯეებით. მოკლედ, ამ ქალაქებში არც სტუმარი და არც მასპინძელი არ მოიწყენს. დიდი ხანია გერმანიაში ცხოვრობთ და მოღვაწეობთ რა მოგწონთ ყველაზე მეტად ამ ქვეყანაში? და რას ისურვებდით, რომ საქართველოშიც იყოს? რამდენიმე დღის წინ 3 ოქტომბერს გერმანიაში აღნიშნეს ქვეყნის გაერთიანების 28 წლისთავი. გერმანელმა ხალხმა მიუხედავად დიდი ისტორიული სირთულეებისა მოახერხა კონსოლიდაცია და ხელოვნურად აღმართული ქვეყნის გამყოფი კედლის დანგრევა. დღეს გერმანია ევროპის ერთ-ერთ წამყვან სახელმწიფოს წარმოადგენს, როგორც დემოკრატიის ხარისხის, ასევე ეკონომიკური განვითარების კუთხით. ვისურვებდი, რომ ჩვენმა ქვეყანამაც მოახერხოს მოკლე დროში ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა და საქართველო გახდეს ევროპული და ევროატლანტიკური ოჯახის სრულუფლებიანი წევრი.

12 DIPLOMAT

many relations, and the 25th anniversary of diplomatic relations between both countries. This year, Georgia will be a guest of honor at the Frankfurt Book Fair. From your perspective, what does it mean to be Georgia’s Ambassador to Germany at such a special time as this, and what do you think is the foundation of the Georgia-Germany friendship that has lasted for two centuries? I agree with you. The Georgian-German Year with the Slogan “Heritage of the Future” started in 2017 and it will end with the Frankfurt Book Fair this year, where Georgia will be a guest of honor. Last year, on one hand, we celebrated 200 years since the establishment of German settlements in Georgia, and 25 years since we began diplomatic relations between Georgia and Germany. On the other hand, this year, we are celebrating the 100th anniversary since the founding of the First Democratic Republic of Georgia. The arrival of German colonists and their integration into Georgian society, 200 years ago undoubtedly played a role in establishing a special relationship between Georgia and Germany. Several positive examples of cooperation between the two countries over the years in various fields have further strengthened this friendship. The history of my family is partially associated with German settlements. My paternal Grandmother and her family were Germans, whose ancestors arrived and settled in Tbilisi 200 years ago, and became fully integrated into society until they were repressed and exiled by the Communist regime. In all, it is a great honor for me as ambassador to represent the history, culture and interests of the Georgian government and society in this special year in the Federal Republic of Germany. Recently, many people have been drawing parallels between Berlin and Tbilisi, what kind of similarities do you think these two cities share? You probably are referring to an article published recently by Forbes magazine titled “Berlin is out, Tbilisi is in”, where Tbilisi was described as the most fascinating city. The author of the article describes the city’s elegant hotels, the pro-Western mentality of the country, the court’s decision on marijuana legalization and its fascination for tourism. Well, if your focus is in comparing these two cities and to search for similarities, perhaps the common one may be that both cities gain popularity with time. I think both cities are highly dynamic and eclectic, both known by clubs and DJs. In short, neither the visitor nor the host will be found bored in these cities. You have been living in Germany for a long time, what do you like the most about this country? And what would is there in Germany now, that you would like developed in Georgia too? A few days ago, on October 3, Germany celebrated the 28th anniversary of the reunification of the country. The German people, despite their great historical difficulties managed to consolidate and destroy the artificially dividing wall of their country. Today, Germany is one of the leading countries in Europe with a top quality of democracy, as well as economic development. I would like our country to restore her territorial integrity within a short time, and for Georgia to become a full member of the

თითქმის ერთი წელია რაც გერმანიაში საქართველოს ელჩად დაინიშნეთ, როგორ შეაფასებთ თქვენს მოღვაწეობას ელჩის რანგში, რომელ მიღწევებს გამოყოფდით? დავაზუსტებ, რომ ელჩის რანგში 6 თვის წინ ჩამოვედი გერმანიაში, თუმცა ამის დამოუკიდებლადაც, ალბათ, სხვები უკეთესად შეაფასებენ ჩემს მოღვაწეობას. ამ პერიოდის განმავლობაში გამოვყოფდი ივლისში საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის დავით ზალკალიანის წარმატებულ ვიზიტს გერმანიაში და აგვისტოს ბოლოს გერმანიის ფედერალური კანცლერის ანგელა მერკელის მნიშვნელოვან ვიზიტს საქართველოში. კიდევ რა გეგმები გაქვთ მომდევნო წლებისთვის? გერმანიასთან ჩვენ მჭიდრო თანამშრომლობა გვაკავშირებს ყველა მიმართულებით. გერმანიას განსაკუთრებული წვლილი მიუძღვის იმ რეფორმებში, რომელსაც საქართველო ახორციელებს ნატოსა და ევროკავშირში ინტერგაციის გზაზე. ჩვენი სურვილია, რომ ეს ყოვლისმომცველი თანამშრომლობა თანმიმდევრული დიალოგის ფორმატში გარდაისახოს. როგორ შეაფასებთ ანგელა მერკელის ვიზიტს საქართველოში? ანგელა მერკელის ვიზიტს ისტორიული მნიშვნელობა ჰქონდა საქართველოსთვის, თუნდაც იმიტომ, რომ მისი ბოლო ვიზიტი ჩვენს ქვეყანაში 10 წლის წინ, აგვისტოს ომის პერიოდში განხორციელდა. როგორც მაშინ - ახლაც, კანცლერის ვიზიტი იყო გერმანიის თანადგომის გამოხატულება ჩვენი ქვეყნის წინაშე არსებული რთული გამოწვევების პერიოდში. გამართულ შეხვედრებზე და ოფიციალურ განცხადებებში ფედერალური კანცლერი მკაფიოდ გამოხატავდა ჩვენი ქვეყნის ერთიანობის, სუვერენიტეტის, მისი ევროპული და ევროატლანტიკური ინტეგრაციის მიმდინარეობისადმი მხარდაჭერას. ვიზიტის დროს კანცლერმა აქცენტი გააკეთა საქართველოს ეკონომიკური განვითარების მნიშვნელობაზე და ამ გზაზე გერმანიის მხარდაჭერის მზაობაზე. გერმანელი ექსპერტები ხშირად აღნიშნავენ, რომ საქართველომ მეტი უნდა იმუშაოს გერმანიასთან ევროპულ და ევროატლანტიკურ

ჩემი ოჯახის ისტორიაც ნაწილობრივ გერმანულ დასახლებებთანაა დაკავშირებული. ჩემი ბებია (მამის დედა) და მისი ოჯახი გერმანელები იყვნენ, რომელთა წინაპრები 200 წლის წინ ჩამოვიდნენ და დასახლდნენ თბილისში და საზოგადოებაშიც სრულად ინტეგრირებულნი იყვნენ, სანამ ისინი კომუნისტური რეჟიმის მიერ არ იქნენ რეპრესირებული და გადასახლებული. ინტეგრაციის საკითხებში, როგორია თქვენი შეხედულება ამ საკითხზე და რა ტიპის სამუშაოები მიმდინარეობს ამ მიმართულებით? ჩვენ ვაფასებთ გერმანიის პრაქტიკულ დახმარებას, რომელსაც ის ქართულ ინსტიტუტებს ევროკავშირის სტანდარტებთან დაახლოების პროცესში უწევს. გერმანია არის წამყვანი ევროკავშირის ე. წ. ტვინინგის პროექტებში, რომლის ფარგლებშიც უკვე განხორციელდა 6 პროექტი და განხორციელების ფაზაშია კიდევ ერთი. 1992 წლიდან დღემდე გერმანიის ფედერალურმა მთავრობამ საქართველოსთვის, საერთაშორისო თანამშრომლობის საზოგადოებისა (GIZ) და რეკონსტრუქციის საკრედიტო ბანკის (KfW) მეშვეობით, ფინანსური და ტექნიკური დახმარების სახით, 820 მილიონ ევროზე მეტი გამოყო. ამ წლის აპრილში ხელი მოეწერა საქართველო-გერმანიას შორის ფინანსური თანამშრომლობის შესახებ ხელშეკრულებას, რომ-

European and Euro-Atlantic family. Your appointment as the ambassador of Georgia to Germany is almost a year long, how would you assess your activities in the capacity as ambassador and what achievements are you pursuing currently? I would like to clarify that I arrived in Germany six months ago in the capacity of the ambassador, but in spite of this, I think the validity of my work here would probably be best estimated by others. During this period however, I would highlight the successful visit of the Minister of Foreign Affairs of Georgia, David Zalkaliani in July and the significant visit of the German Federal Chancellor Angela Merkel to Germany at the end of August. What other plans do you have for subsequent years? We have close cooperation with Germany in every direction. Germany has a special role in the reforms Georgia is implementing on the way to getting integrated into NATO and the EU. We want to transform this comprehensive cooperation by pursuing consistent dialogue. How would you assess Angela Merkel’s visit to Georgia? Angela Merkel’s visit hold historic importance for Georgia,

The history of my family is partially associated with German settlements. My paternal Grandmother and her family were Germans, whose ancestors arrived and settled in Tbilisi 200 years ago, and became fully integrated into society until they were repressed and exiled by the Communist regime. because her last visit to the country was 10 years ago during the August war. As it stands, the Chancellor’s visit was the expression of Germany’s support in the face of the several challenges facing our country. At the meetings and official statements, the Federal Chancellor clearly expressed support for the integrity, sovereignty and progress of Georgia on our way to European and Euro-Atlantic integration. During her visit, the Chancellor focused on the importance of economic development of Georgia and the willingness of Germany to support her on this path. German experts often say that Georgia should work more with Germany on European and Euro-Atlantic integration issues, what is your view concerning this and what type of work is going on in this direction? We appreciate Germany’s practical assistance to Georgian institutions, in convergence with EU standards. Germany is the leading partner in several EU Twinning projects, with six projects having been already implemented, with one more in the implementation phase. Since 1992, the German Federal Government has allocated more than €820 million in financial and technical assistance through the International Cooperation Society (GIZ) and Reconstruction Credit Bank (KfW) for Georgia. In April of this year,

DIPLOMAT 13

ლის თანახმად KfW-ს მხარდაჭერით, 2018-2020 წლებში საქართველო 253 მილიონ ევროს (22,7 მილიონი ევროს გრანტსა და 230 მილიონი ევროს შეღავათიან სესხს) მიიღებს. გერმანიის ფედერალური კანცლერის ანგელა მერკელის ოფიციალური ვიზიტის ფარგლებში რეკონსტრუქციის საკრედიტო ბანკმა (KfW) ხელი მოაწერა დაფინანსების ორ ახალ ხელშეკრულებას. კერძოდ, KfW-მ გამოყო 150 მილიონი ევროს ოდენობის გრანტი საქართველოში პირველი მიწისქვეშა გაზსაცავის მშენებლობისათვის. ღონისძიება გათვალისწინებულია ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმებით, რომელიც საქართველოს მთავრობისაგან ქვეყანაში საკუთარი გაზსაცავის შექმნას მოითხოვს. სამომავლოდ გერმანია აპირებს განვითარების კუთხით თანამშრომლობის პროფილის შეცვლას და რამდენიმე მნიშვნელოვან სფეროზე ყურადღების გამახვილებას. ამ მიზნით გერმანიის მთავრობა 2018 წლის განმავლობაში გეგმავს სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებთან თანამშრომლობის განახლებულ ინიციატივაზე მუშაობის დასრულებას. რაც შეეხება ნატო-ში ინტეგრაციის ხელშეწყობას, გერმანია აქტიურად ეხმარება საქართველოს „ნატო-საქართველოს არსებითი პაკეტის“ (SNGP) იმპლემენტაციის პროცესში. კერძოდ, გერმანიის ფინანსური დახმარებით ხორციელდება „არსებითი პაკეტის“ ფარგლებში ჩამოყალიბებული „თავდაცვის ინსტიტუციური აღმშენებლობის სკოლა“ (DIB School) და კრწანისში არსებული ნატო-საქართველოს წვრთნისა და შეფასების ერთობლივი ცენტრი. ასე რომ, ვფიქრობ, საკმაოდ დიდია გერმანიის წვლილი ჩვენი ქვეყნის ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტანდარტებთან დაახლოების გზაზე. ჩვენ ვაგრძელებთ გერმანიაში როგორც ფედერალურ და ასევე მიწების დონეზე სამთავრობო და კერძო სექტორის წარმომადგენლებთან მჭიდრო კომუნიკაციას, რათა ჩვენი ქვეყნის საგარეო პოლიტიკის პრიორიტეტებისთვის პოლიტიკური მხარდაჭერა მოვიპოვოთ და გავზარდოთ ქვეყნის ცნობადობა და იმიჯი გერმანიის ფართო ფენებში.

14 DIPLOMAT

Georgia signed a financial cooperation agreement between Germany and Georgia, with the support of KfW, between 20182020, Georgia will receive €253 million (€22.7 million in grants and €230 million in loans). Within the official visit of the German Federal Chancellor Angela Merkel, the Reconstruction Credit Bank (KfW) has signed two new contracts for financing. In particular, KfW has allocated €150 million grants for the construction of the first underground gas storage plant in Georgia. The event is being monitored under the framework of the Association Agreement with the European Union, which requires the Government of Georgia to create its own gas storage in the country. In the future, Germany is going to change the profile of cooperation and focus on some other important areas. For this purpose, the German government plans to complete renewed initiatives for her cooperation with South Caucasus countries as from 2018. As for the promoting of NATO integration, Germany actively supports Georgia’s implementation of the “NATO-Georgia Essential Package” (SNGP). In particular, German financial assistance is catered for by the “Center for Defense Institution Building” (DIB School) and NATO-Georgia Training and Assessment Center in Krtsanisi. So, I think the German contribution to our country’s approximation to European and Euro-Atlantic standards is quite large. We continue to work closely with the government and private sector representatives at federal and other sectors of government in Germany, to gain political support for our country’s foreign policy priorities, and to increase the awareness of the country and her image within the German public.

DIPLOMAT 15

16 DIPLOMAT

German Ambassador: No Wonder Georgia Is Becoming a Favorite Tourist Destination for Germans

ნინო შარაშიძე NINO SHARASHIDZE

ერმანიის ახალი ელჩი საქართველოში თანამდებობაზე გასულ თვეს დაინიშნა. ბატონი ჰუბერტ ქნირში ჟურნალ დიპლომატთან ინტერვიუში საუბრობს გერმანია–საქართველოს ურთიერთობების გაძლიერების პერსპექტივაზე, საკუთარ მოლოდინებსა და სამომავლო გეგმებზე.

new German ambassador took up his post in Tbilisi last month. H.E. Mr. Hubert Knirsch in an interview with the Diplomat magazine, spoke about the prospects of strengthening German-Georgia relations, his expectation and future plans.

პირველ რიგში, გილოცავთ ახალ თანამდებობაზე დანიშვნას და გისურვებთ წარმატებას საქმიანობაში, რა არის ის ძირითადი საკითხები, რომლებზეც მუშაობა დაიწყეთ? გმადლობთ! ჩემთვის პატივია ვიმუშავო ასეთ არაჩვეულებრივ, მეგობრულ ქვეყანაში. ჩვენს პარტნიორობას ხანგრძლივი ისტორია აქვს- 100 წლის წინ გერმანია იყო პირველი ქვეყანა, რომელმაც საქართველოს დამოუკიდებლობა აღიარა. მას შემდეგ ჩვენი პარტნიორობა სულ უფრო ღრმავდება: რამდენიმე კვირის წინ კანცლერი ანგელა მერკელი ეწვია თბილისს, ახლა კი ჩვენ ველოდებით საქართველოს ლიტერატურული და კულტურული სიმდიდრის წარმოჩენას ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობაზე, რომელიც მსგავსი ტიპის ყველაზე დიდი ღონისძიებაა მსოფლიოში. მთავრობის წარმომადგენლებთან შეხვედრები დავიწყე, ასევე გერმანულ ინსტიტუტებთან და კომპანიებთან, რომლებიც მოღვაწეობენ საქართველოში. მონაწილეობას ვიღებ თბილისის მარათონში საელჩოს წარმომადგენელთა ჯგუფთან ერთად. თქვენი წინა თანამდებობა იყო გერმანიის საელჩოს პოლიტიკური დეპარტამენტის ხელმძღვანელობა მოსკოვში, სადაც რამდენიმე წელი მოღვაწეობდით, რას ფიქრობთ რუსეთის ქმედებებზე საქართველოსთან მიმართებაში?

Your excellency, firstly, let me congratulate on your appointment and wish you success in this new capacity. What are the first issues that you have started to work on? Thank you! Indeed, I feel privileged to work in this wonderful, friendly country. Our partnership has a long history – 100 years ago, Germany was the first country to recognize independent Georgia. And it seems to grow stronger all the time: just a few weeks ago, Chancellor Angela Merkel visited Tbilisi and now we look forward to the presentation of Georgia´s wealth in literature and culture at the Frankfurt Book Fair, which is the largest such event worldwide. On my part, I have started meeting government officials, but also all the German institutions and companies working in Georgia. And I am a participant of the Tbilisi Marathon, together with a group of embassy colleagues. Your previous posting was head of the political department of the German Embassy in Moscow for a couple of years, what do you think about Russia’s actions in Georgia? It is a sad fact that Russia behaves aggressively towards

გ

DIPLOMAT 17

სამწუხარო ფაქტია, რომ რუსეთი აგრესიულად იქცევა საქართველოსა და სხვა მეზობელი ქვეყნების მიმართ. რბილად რომ ვთქვათ, ჩვენ საკმაოდ მწვავე დიალოგი გვაქვს. ამავე დროს, რუსი ხალხი არ იზიარებს უარყოფით წარმოდგენას საქართველოზე და მრჩება შთაბეჭდილება, რომ საკუთარი ქვეყნის აუთსაიდერის პოზიციაში ყოფნით კმაყოფილი არ არიან.

ცხადია, ეს ტერიტორიები საქართველოს ნაწილია და მასზე უცხო ქვეყნის სამხედროების ყოფნა ოკუპაციაა. დანარჩენი ვითარება კი, არც ისე მარტივადაა. სიფრთხილე გვმართებს, რომ არ დავიყვანოთ კონფლიქტის მთლიანი სურათი ერთ სიტყვამდე. რუსეთის ქმედებების ოკუპაციად შეფასება მნიშვნელოვანი ჟესტი იყო კანცლერ ანგელა მერკელის მხრიდან. მიუხედავად იმ ფაქტისა, რომ აფხაზეთი და სამაჩაბლო ოკუპირებულ ტერიტორიებად არის აღიარებული გერმანიის მიერ, გერმანელი პოლიტიკოსები და დიპლომატები ერიდებიან სიტყვა ოკუპაციის გამოყენებას ოფიციალურ გამოსვლებსა და განცხადებებში, როგორ ახსნიდით ამ ფაქტს?

18 DIPLOMAT

Well, clearly, these territories are part of Georgia and therefore the presence of foreign troops is an occupation. The rest, however, is not as simple as that. We should be careful not to reduce our picture of the conflicts to just one word. Georgia, and against other neighbours, too. We have had some tough conversations, to put it mildly. At the same time, on the people level, Russians do not speak badly about Georgia. And I have the feeling that they themselves are not happy with the outsider position their country finds itself in. Calling Russia’s actions an occupation was a meaningful gesture from Chancellor Angela Merkel. Despite the fact that Abkhazia and Samachablo are recognized as occupied territories by Germany, German diplomats and politicians avoid using the word occupation during official statements and speeches. How would you explain that? Well, clearly, these territories are part of Georgia and therefore the presence of foreign troops is an occupation. The rest,

ცხადია, ეს ტერიტორიები საქართველოს ნაწილია და მასზე უცხო ქვეყნის სამხედროების ყოფნა ოკუპაციაა. დანარჩენი ვითარება კი, არც ისე მარტივადაა. სიფრთხილე გვმართებს, რომ არ დავიყვანოთ კონფლიქტის მთლიანი სურათი ერთ სიტყვამდე. მათ გრძელი და კომპლექსური ისტორია აქვთ- რომლებსაც მე ახლა ვსწავლობ და ეს გასათვალისწინებელია მათზე საუბრისას. როგორია გერმანიის პოზიცია საქართველოს ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრიანების პერსპექტივებთან დაკავშირებით? ვფიქრობ, ყველა აცნობიერებს, რომ ეს გრძელვადიანი პერსპექტივებია, მნიშვნელოვანი ისაა, რომ დრო არ დავკარგოთ ლოდინში და აქტიურად ვიმოქმედოთ. საქართველო და ნატო აგრძელებენ თანამშრომლობას პროგრამით, ნატო-საქართველოს არსებითი პაკეტი, გერმანია ამ პროგრამაში წამყვან როლს თამაშობს. რაც შეეხება ევროკავშირს, მოხარული ვარ, რომ ორი მნიშვნელოვანი ნაბიჯი გადაიდგა - ასოცირების შეთანხმება და ვიზალიბერალიზაცია. ეს ნიშნავს, რომ ამიერიდან ეკონომიკური ურთიერთობები სრულიად სხვა დონეზე განხორციელდება, თუმცა, ამისათვის ორივე მხარეს ბევრი მუშაობა მოუწევს. თბილისი ხდება უფრო ენერგიული და დინამიური ქალაქი, მის ღამის ცხოვრებას ხშირად ადარებენ ბერლინს. როგორ ატარებთ თავისუფალ დროს, გაქვთ თუ არა შესაძლებლობა დაათვალიეროთ ჩვენი ქვეყანა? მართალი ხართ! მე და ჩემი მეუღლე დიდი სიამოვნებით ვეცნობით ქალაქის ატმოსფეროს და კულტურულ სიმდიდრეს - განსაკუთრებით კი ხალხს. სხვათაშორის საელჩოში ყველაზე ნაკლები დრო გავატარეთ, სამი კვირა ვიმოგზაურეთ საქართველოში გასულ ზაფხულს, შავი ზღვიდან კახეთამდე და ახალციხიდან ყაზბეგამდე. არაჩვეულებრივი ქვეყანაა, გასაკვირი არ არის, რომ საქართველო ხდება გერმანელების ფავორიტი ტურისტული წერტილი. რისი მიღწევა გსურთ ელჩის რანგში შემდეგი რამდენიმე წლის განმავლობაში? ქართველებს აქვთ გერმანიასთან თანამშრომლობის და გერმანული კულტურის დიდი ინტერესი. ეს ფაქტი ჩემში სიხარულსა და სიამაყეს აღძრავს და ასევე პასუხისმგებლობის გრძნობას.ჩვენ მაქსიამლურად ვეცდებით ხელი შევუწყოთ საქართველოს მისწრაფებებს დემოკრატიულ, სოციალურ და გარემოსდაცვით საკითხებთან დაკავშირებით.ეს ქვეყანა ერთ-ერთი საუკეთესო მაგალითია იმ ქვეყნებს შორის, რომლებიც წინათ საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში იყვნენ. ძალიან ბედნიერი ვიქნები, თუ ჩემს მოკრძალებულ წვლილს შევიტან ამ ყველაფერში.

however, is not as simple as that. We should be careful not to reduce our picture of the conflicts to just one word. They have a long and complex history – I have only begun to learn about it - which should be taken into account in addressing them. What is German position on Georgia’s perspectives of NATO and the European Union? Everybody understands, I think, that these are aspirations for the longer term. The important thing is not to spend our time in waiting, but in active preparation. NATO and Georgia take their cooperation forward in a program called the Substantial NATO-Georgia Package, and Germany takes a leading role in this. As for the EU, I am happy that we have already accomplished two major steps - the association agreement and visa liberalization. This means that now, we can lift economic relations to a completely new level. But to do that means a lot of work on both sides. Tbilisi is becoming more energetic, vibrant and dynamic often compared to Berlin with its night life. How have you been enjoying whatever free time you have, do you find it easy to actually get out of the embassy and see our country? You are so right! My wife and myself truly enjoy taking in the atmosphere and the cultural richness of this city - and most of all, meeting its people. In fact, the embassy was one of the last places we got to know– after travelling around Georgia for three weeks last summer, from the Black sea to Kakheti and from Akhaltsikhe to Kazbegi. What a country! No wonder Georgia is becoming a favorite tourist destination for Germans. What are some things that you hope to achieve during your role as Ambassador over the next few years? Georgians take an amazing interest in German culture and in cooperation with Germany. To see this gives me pride and joy – but also a great feeling of obligation. We will do our very best to support Georgia´s ambitions in terms of democratic, social and economic development. This country can be a leading example for many others that were formerly part of the Soviet Union. If I can play a modest role in this in the coming years, I will be a very happy man.

DIPLOMAT 19

20 DIPLOMAT

DIPLOMAT 21

Pianist and Diplomat Dudana Mazmanishvili: Georgia Will Be Distinguished at the Frankfurt Book Fair თინათინ ერქვანია, LL.M სამართლის დოქტორი (Dr. iur., HU Berlin) საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის სამართლისა და პოლიტიკის სკოლის (GIPA) ასოცირებული პროფესორი

TINATIN ERKVANIA, LL.M Doctor of Law (Dr. iur., HU Berlin) Georgian Institute of Public Affairs (GIPA) School of Law and Politics Associate Professor

დავით ჩიხლაძე, LL.M ბერლინის ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტის დოქტორანტი

DAVIT CHIKHLADZE, LL.M Humboldt University of Berlin PhD Candidate of Law Faculty

0-14 ოქტომბერს საქართველო საპატიო სტუმრის სტატუსით ფრანკფურტის წიგნის ფესტივალზე წარდგება. ეს არ არის მხოლოდ ლიტერატურის ზეიმი, რადგან მას ახლავს დატვირთული კულტურული პროგრამა მთელი გერმანიის მასშტაბით. ფესტივალის ფარგლებში განსახორციელებელ ღონისძიებებზე და სხვა აქტივობებზე საქართველოს საელჩოს კულტურის ატაშე დუდანა მაზმანიშვილი.

rom October 10-14, Georgia will be present as a guest of honor at the Frankfurt Book Fair. This is not just a festival of literature but a busy cultural program popular throughout Germany. The cultural attaché of the Embassy of Georgia to Germany, Dudana Mazmanishvili talked about the events and other activities to be implemented within the scope of the festival.

22 DIPLOMAT

წელს, საქართველო ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობის საპატიო სტუმარია. რამდენად მნიშვნელოვანია ქვეყნისთვის, იყოს წარმოდგენილი მსოფლიოს ყველაზე დიდ, წიგნის ბაზრობაზე, რომელიც წელს 286 000-ზე მეტ სტუმარს ითვლის და 400 000-ზე მეტ წიგნს წარმოადგენს? ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობა, დღევანდელი დღისთვის, საგამომცემლო და ლიტერატურულ სამყაროში, მსოფლიოს უმნიშვნელოვანეს პლატფორმად ჩამოყალიბდა. ამდენად, საპატიო სტუმრის ქვეყნის სტატუსით წარდგენის საშუალება მართლაც უმნიშვნელოვანესია არა მარტო საქართველოსთვის, არამედ - ლიტერატურისთვის იმდენად მნიშვნელოვანი ქვეყნისთვისაც კი, როგორიც არის, მაგალითად, საფრანგეთი.

This year, Georgia will be a guest of honor at the Frankfurt Book Fair. How important is it for the country to be honored at the world’s largest book fair, which receives more than 286,000 visitors yearly and has introduced over 400,000 books? The Frankfurt Book Fair as at today, has become the world’s most important platform in the publishing and literary world. Thus, the possibility of presenting our country as a guest of honor is indeed crucial and this is not only for Georgia, but also for other countries significant for her literature, with France as an instance.

DIPLOMAT 23

ბუნებრივია, საფრანგეთის შემთხვევაში, სულ სხვა გამოწვევის წინაშე იდგა საფრანგეთის სახელმწიფო, ვინაიდან, ფრანგულ ლიტერატურას, კლასიკასაც და თანამედროვესაც, ბევრად უფრო უკეთ იცნობენ, ვიდრე - ქართულს. პატარა ქვეყანას, ამდენად, კიდევ უფრო დიდი ძალისხმევა სჭირდება, რომ მიიქციოს ყურადღება. სწორედ ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ აღნიშნული პლატფორმა აღვიქვათ, როგორც არა მხოლოდ ლიტერატურული ფესტივალი, არამედ - კულტურის წარდგენის უნიკალური საშუალება, და სწორედ ამიტომ, ერთ-ერთი მოთხოვნა ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობისა არის ის, რომ ქვეყანამ წარადგინოს, ლიტერატურის პარალელურად, კულტურული პროგრამა, არა მარტო ფრანკფურტში, არამედ - მთელ გერმანიაში. შევეცადეთ, და როდესაც ვამბობთ „შევეცადეთ“, მინდა, ხაზი გავუსვა იმას, რომ ძალიან ბევრი ადამიანი მონაწილეობდა ამ პროცესში, შეგვექმნა მაქსიმალურად მრავალფეროვანი პროგრამა. დამეთანხმებით, საქართველო იმდენად საინტერესო ქვეყანაა და მრავალწახნაგიანი კულტურისა და ძალიან თვითმყოფადი კულტურის მატარებელია, რომ ძალიან რთულია, სულ რაღაც ოთხ დღეში, ასე კონცენტრირებულად წარადგინო მისი ყველა ღირსება. რა ნიშნით იქნება გამორჩეული საქართველო ამ ბაზრობაზე და რა საინტერესო ღონისძიებებს, შეხვედრებს უნდა ელოდნენ მკითხველები, რომლებიც ბაზრობას ესტუმრებიან? რამდენიმე წლის წინ, და ესეც ფრანკფურტის ბაზრობის ერთ-ერთი მოთხოვნა იყო, შეიქმნა „წიგნის ეროვნული ცენტრი“, რომელიც მეცნიერების კულტურისა და სპორტის სამინისტროს ერთ-ერთ საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს (ს. ს. ი. პ.) წარმოადგენს, რომელიც პასუხისმგებელი გახდა სწორედ მრავალრიცხოვან თარგმანებსა და გამომცემლობების ხელშეწყობაზე, რათა მომხდარიყო წიგნების ლიცენზირება და მათი მაქსიმალურად დიდი რაოდენობით გაყიდვა გერმანიაში. გამორჩეული საქართველო იქნება ამ ბაზრობაზე იმიტომ, რომ ისე მოხდა, რომ ძალიან დატვირთული კულტურული და ლიტერატურული პროგრამის გამო, რომელიც 2017 და 2018 წელსაც, საქართველო გერმანიის წლის მსვლელობისას ძალიან საინტერესო პროგრამით წარდგა არა მხოლოდ გერმანიაში, არამედ - გერმანულენოვან ქვეყნებში. ამიტომ, მოლოდინი იყო ძალიან დიდი, თუ გადავხედავთ გერმანულ პრესას და ნებისმიერ მედიასაშუალებას, მართლაც ყველა ალაპარაკებულია საქართველოს შესახებ. გამორჩეულია ეს მართლაც პატარა ქვეყნისთვის. ბაზრობის სტუმრები და მკითხველები, ვფიქრობ, ძალიან ბევრი საინტერესო, ლიტერატურული საღამოს მომსწრენი გახდებიან, ძალიან ბევრი ახალი გამოცემის გაცნობის საშუალება ექნებათ, შეხვდებიან მწერლებს. მოგეხსენებათ, გერმანიაში განსაკუთრებით გვიცნობენ არა მარტო ქართველი მწერლების, არამედ გერმანულენოვანი ქა24 DIPLOMAT

Naturally, in the case of France, the state of France is facing a different challenge, since French literature, classics and modernity are much better known than Georgian. The little country needs more effort to attract attention. That is why it is important that we perceive the mentioned platform not just as a literary festival but a unique way of presenting culture. Interestingly, one of the requirements of the Frankfurt book fair is that the country presents a cultural program alongside literature, not only in Frankfurt but throughout Germany. We tried, and when we say “we tried”, I would like to emphasize that many people participated in this process in order to create a maximally diverse programs. You would agree with me that Georgia is such an interesting country with a polyhedral culture, and is very self-sustaining so it is very difficult to present all her dignified sides in just four days. On what grounds will Georgia be distinguished at this fair, and what kind of interesting events should the readers expect? A few years ago, this was one of the requirements of the Frankfurt market, i.e. creating the “National Center for Book”, which is one of the public law legal entities of the Ministry of Education, Science, Culture, and Sport of Georgia. The Center was responsible for the Support rendered to numerous translators and publishers in order to have their books licensed and to achieve a maximum amount of sales in Germany. Georgia will be distinguished on this market in 2018, because it has participated in a very busy cultural and literary program in 2017. Georgia presented a very interesting program in Germany, and in German-speaking countries. Therefore, expectations are high, and if we look at the German press and any media outlet, the talk about Georgia is outstanding for such a really small country. To the guests and readers of the market, I think they will be able to see a lot of interesting, literary evenings, where so many new editions will be able available from brilliant writers. As you know, in Germany we are especially aware of not only Georgian writers but also German writers of Georgian origin such as Givi Margvelashvili, Nino Kharatishvili, Grigol Robakidze. Georgia is interesting for them because it was previously terra incognita but now, everyone knows it. What are the events planned alongside the Frankfurt Book Fair and how will people get familiar with Georgia in Frankfurt, beyond Literature? Throughout the year, there has been a lot of exhibitions, film screenings, TV broadcasts, etc. I would like to list some of the festivals in the Hamburg New Concert Hall - Philharmonic, concerts in Berlin Konzerthaus, Young Euro Classic, Berlin Philharmonic, Munich Philharmonic, there were very interesting Georgian culture days in different cities of Germany. As for the last question, what events are planned in parallel with the Frankfurt Book Fair. A very interesting program beyond literature will be presented by Georgia itself in Frankfurt. The exhibition has already opened up a lot of good exhibitions, the Tbilisi Hybrid Museum in the Museum of Architecture, and the

რთველი წარმოშობის მწერლების შედეგად, როგორიც არის გივი მარგველაშვილი, ნინო ხარატიშვილი, რასაკვირველია, გრიგოლ რობაქიძე. და საინტერესოა საქართველო მათთვის, რადგანაც ის ერთგვარი terra incognita იყო და ახლა იცნობენ მას. რა ღონისძიებებია დაგეგმილი ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობის პარალელურად და როგორ უნდა გავიცნოთ საქართველო ფრანკფურტში, ლიტერატურის მიღმა? ამას გარდა, მთელი წლის განმავლობაში, იყო ძალიან ბევრი გამოფენა, კინორეტროსპექტივა, მოხსენება თუ გადაცემა. რამდენიმეს ჩამოვთვლი, იყო კავკასიის ფესტივალი ჰამბურგის ახალ საკონცერტო სივრცეში - ფილარმონიაში, იყო კონცერტები ბერლინის Konzerthaus-ში, Young Euro Classic-ის ფარგლებში, ბერლინის ფილარმონიაში, მიუნხენის ფილარმონიაში, და იყო ძალიან საინტერესო, ქართული კულტურის დღეები გერმანიის სხვადასხვა ქალაქში. რაც შეეხება ბოლო კითხვას, რა ღონისძიებებია დაგეგმილი ფრანკფურტის წიგნის ბაზრობის პარალელურად. ლიტერატურის მიღმა ძალიან საინტერესო პროგრამით წარდგება საქართველო თავად ფრანკფურტში. უკვე გაიხსნა ძალიან ბევრი კარგი გამოფენა, არქიტექტურის მუზეუმში თბილისის ჰიბრიდი, გერმანელების თვალით დანახული ქალაქი ნამდვილად საინტერესო იყო ჩემთვის, ამას გარდა, ფრანკფურტში ორი სხვადასხვა გამოფენა Medeas Liebe და მეორე არის „ოქრო და ღვინო საქართველოდან“. თანამედროვე ხელოვნების სივრცეში გაიხსნა თეა ჯორჯაძისა და ანდრო ვეკუას გამოფენები. ძალიან საინტერესო, მოგეხსენებათ, არის ქართული ელექტრონული მუსიკა და ამითი სულ სხვა სეგმენტს და სულ სხვა თაობასაც გავაცანით საქართველო. შარშან, გერმანული წლის ფარგლებში, გაიმართა მუსიკოსების ერთობლივი საღამო და გამოიცა სპეციალური ვინილი კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით. წელს, გერმანულ-ფრანგულ ტელეკომპანია „არტე“-სთან ძალიან მჭიდრო თანამშრომლობა გვაქვს და ტელეკომპანია „არტე“ ეთერში ძალიან დიდ დროს უთმობს გადაცემებს საქართველოს შესახებ. დაგვირგვინება ამ ყველაფრის იქნება ბაზრობის პარალელურად, 11 ოქტომბერს. „არტე“ ქართველი ვარსკვლავების მონაწილეობით გამართავს კონცერტს, გადაცემას, რომელიც პირდაპირი, „ლაივ სტრიმით“ გადაიცემა ეთერში. აგრეთვე, „არტე“-ს საკუთარი პავილიონი აქვს ბაზრობაზე და სადაც, აგრეთვე 10 ოქტომბერს, საქართველოსადმი მიძღვნილი დისკუსია იქნება. ასევე ჩამოსულია ქართული თეატრი და ძალიან ბევრი სიახლე და საინტერესო საღამო უკვე მიმდინარეობს და ელოდება კიდევ მაყურებელს. 13 ოქტომბერს, ფრანკფურტის ალტე ოპერაში უკვე წარდგება საქართველოს ეროვნული სიმფონიური ორკესტრი სოლისტ, ლიზა ბათიაშვილთან ერთად, - გორის ქალთა გუნდი და სამების საკათედრო ტაძრის გუნდიც. ასევე აღსანიშნავია, რომ ლიტერატურული პრემია „საბას’ დაჯილდოება წელს, ფრანკფურტში, ისტორიული მერიის შენობაში ჩატარდება. აგრეთვე, ფილმის ინსტიტუტი აჩვენებს რამდენიმე, ქართულ ფილმს და მართლაც ძალიან საინტერესო, სხვადასხვა რეტროსპექტივა იქნება. იმდენად დახუნძლული პროგრამაა, თითქმის დასანანია, რომ ყველაფრის ნახვა შეუძლებელია, მაგრამ უკვე ვხედავთ იმ შედეგს, რომელიც ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო ჩვენთვის, მართლაც გაიზარდა ქვეყნის ცნობადობა. ჩემთვის, როგორც მუსიკოსისთვის, რომელიც ამჟამად დიპლომატის ამპლუაშიც ემსახურება ქვეყანას, ორმაგად საინტერესოდ დატვირთული იყო ეს წლები და ძალიან მიხარია, რომ მართლაც ისტორიულ პროცესში ვიყავი ჩართული ამ ორივე ამპლუაში. ნამდვილად დიდი სიხარულია და ზეიმია, როდესაც, კონცერტზე გამოვდივარ და შემიძლია, ქართული კულტურა მათთვის გასაგებ და ყველასათვის გასაგებ ენაზე მივიტანო გერმანელ მსმენელთან. მართლაც ძალიან საინტერესოა ყველა ეს ღონისძიება და მადლობელი ვარ ყველა იმ კოლეგის, რომელთან ერთადაც მომიწია მუშაობა ამ წლებში.

city that was seen in the eyes of Germans was really interesting for me. Besides, there are two different exhibitions in Frankfurt, Medeas Liebe and the second is “Gold and Wine from Georgia”. Exhibitions of Tea Jorjadze and Andro Vekua were opened in the modern art space. It is very interesting, you know for Georgian electronic music and this is a different segment which we explored to introduce Georgia to another generation. Last year, in the framework of the German year, a concert of musicians was held and we released a special vinyl with the support of the Ministry of Culture. This year we have very close cooperation with German-French TV company “Arte” and the TV company airs a lot of programs about Georgia. This covers will be circulated on the 11th of October. “Arte” will host a concert with the participation of Georgian stars, which will be broadcasted live and available on live stream. Also, “Arte” has its own pavilion on the market, and on October 10, a discussion on Georgia will hold. The Georgian theatre will also be arriving and there are so many novelties planned to give participants an exciting evening. Our plans are already in progress and we are only waiting for the viewers to come enjoy themselves. On October 13, the National Symphony Orchestra of Georgia will be accompanied by soloist Lisa Batiashvili, the Gori Women’s Team and the Holy Trinity Cathedral. It should also be noted that the literary prize “Saba” will be awarded this year in the Frankfurt City Hall. Also, the Film Institute will show several Georgian films and in really interesting manners, they will showcase different perspectives. It is so sad that we can not see everything as they will pan out, but we are nonetheless guaranteed of the outcome, which is the most important thing for us – our country’s awareness. For me, as a musician who also serves as a diplomat in the country, these years have been twice as interesting and I am very glad that I was really involved in the historical process with both profession. It is a great joy and celebration when I am on the concert and I can take Georgian culture and bring it to the German listener in the language that they understand. It is really interesting to be involved in the planning of all these events, and I am grateful to all the colleagues that I’ve had to work with in these years.

DIPLOMAT 25

©KFW

German-Georgian Development Cooperation: A Partnership which made a Difference for the Lives of Georgian Citizens ნინო ცაბოლოვი NINO TSABOLOVI ასულ წელს საზეიმოდ აღინიშნა საქართველო-გერმანიის წელი, რომელიც ღირსეულად გრძელდება მიმდინარე წლის ოქტომბერში ფრანქფურტის წიგნების ბაზრობაზე, სადაც საქართველო საპატიო სტუმრის სტატუსით წარდგება. ჩვენ არამარტო პირველი გერმანელი ემიგრანტების საქართველოში ჩამოსვლის 200 წლისთავი ვიზეიმეთ, არამედ დიპლომატიური ურთი-

გ

26 DIPLOMAT

he German government’s commitment to cooperation and development with the Republic of Georgia has yielded what is described by many as a strong partnership. This has continued for 25 yearsbut beyondcontributing significantly to the overall development in Georgia this partnership had a direct impact on the lives of many Georgian

ერთობების აღდგენის 25 წლის იუბილეც. საქართველოს მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ გერმანია პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც მალევე აღიარა დამოუკიდებელი საქართველო და მაშინვე დაიწყო მზადება მასთან განვითარების სფეროში თანამშრომლობისათვის, რომელიც უკვე 25 წელია წარმატებით მიმდინარეობს“, - ასე აღწერს საქართველო-გერმანიის ურთიერთობებს საქართველოში გერმანიის საელჩოს განვითარების სფეროში თანამშრომლობის სამსახურის ხელმძღვანელი დანიელ ჰაასი, რომელიც „დიპლომატს“ სხვადასხვა გერმანული ორგანიზაციის მიერ საქართველოში განხორციელებული პროექტების შესახებ ესაუბრა. კერძოდ, 1992 წლიდან გერმანიის ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების სამინისტრო (BMZ) საქართველოს ეხმარება ტრანსფორმაციის პროცესში სოციალური საბაზრო ეკონომიკის, სამართლებრივი სახელმწიფოებრიობისა და დემოკრატიის განვითარების მიმართულებით. „როდესაც 1992 წელს პირველი პროექტი შეთანხმდა და მისი განხორციელება დაიწყო, საქართველოში რთული პერიოდი იყო. მაგალითად 2000-იანი წლების დასაწყისამდეც კი თბილისს არ ჰქონდა სტაბილური ელექტრომომარაგება. ელექტროენერგიის გათიშვა საქართველოში დღეს აღარ არის აქტუალური თემა. ენერგოსექტორში გერმანიამ მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა მაღალი ძაბვის გადამცემი თანამედროვე ქსელის რეაბილიტაციის საქმეში და ამით შექმნა განახლებადი ენერგიის ქსელთან მიერთების წინაპირობა. დღეს საქართველოს უკვე ექსპორტზეც კი გააქვს ელექტროენერგია, რომლის 80% განახლებადი ენერგიის წყაროებიდან გამომუშავდება“.

გერმანიამ მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა მაღალი ძაბვის გადამცემი თანამედროვე ქსელის რეაბილიტაციის საქმეში და ამით შექმნა განახლებადი ენერგიის ქსელთან მიერთების წინაპირობა. დღეს საქართველოს უკვე ექსპორტზეც კი გააქვს ელექტროენერგია, რომლის 80% განახლებადი ენერგიის წყაროებიდან გამომუშავდება. რაც შეეხება გერმანიის რეკონსტრუქციის საკრედიტო ბანკს, (KfW) მისი მეშვეობით გერმანია საქართველოს დაეხმარა თავისი ელექტროგადამცემი ქსელის მეზობელი სახელმწიფოების (აზერბაიჯანის, სომხეთის, თურქეთის) ქსელთან ინტეგრაციის საქმეში, რითაც ქვეყანა დღეს რეგიონალური ენერგოჰაბის ფუნქციას ასრულებს. „ეს განვითარების სფეროში წარმატებული თანამშრომლობის მხოლოდ ერთი მაგალითია, რომელშიც გერმანია, როგორც ამჟამად საქართველოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პარტნიორი, დიდ ინვესტიციებს ახორციელებს. განვითარების სფეროში ორმხრივი თანამშრომლობის ფარგლებში გერმანიის მიერ დღემდე საქართველოსთვის გამოყოფილმა თანხამ, რაც უმთავრესად ინვესტიციების შეღავათიანი სესხით დაფინანსებას გულისხმობს, ერთ მილიარდ ევროზე მეტი შეადგინა. ამას ემატება საქართველოში, სომხეთსა და აზერბაიჯანში ტექნიკური თანამშრომლობის მეშვეობით ინსტიტუციების გაძლიერებისკენ მიმართული რეგიონალური პროექტები, რომელთათვისაც 2010 წლიდან თითქმის 300 მილიონი ევრო გამოიყო“. გერმანიის მხრიდან მრავალი ორგანიზაციაა ჩართული ერთობლივი პროექტების განხორციელებაში. გერმანიის რეკონსტრუქციის საკრედიტო სახელმწიფო ბანკისა (KfW) და გერმანიის საერთაშორი-

citizens. “Last year was celebrated as the German-Georgian Year, and the celebrations have continued up till this October at the Frankfurt Book Fair, where Georgia will be the guest of honor. We did not only celebrate the 200th anniversary of the arrival of the first German settlers in Georgia, but also the 25th anniversary of the restoration of diplomatic relations. After Georgia gained independence, Germany was the first country torecognizeGeorgia as an independent nation and immediately began preparations for starting bilateral development cooperation and that has been ongoing for 25 successful years”. The above says Daniel Haas, Head of the Development Cooperation Section of the German Embassy in Georgia, as he describes the significance of relations between Georgia and Germany and the various projects implemented in Georgia by German Organizations.

Germany has contributed to the rehabilitation of the high-voltage transmission network and thus created a precondition for utilizing Georgias’ renewable energy resources. Today Georgia already exports electricity, 80% of which is generated from renewable sources. In 1992, the German Ministry of Economic Cooperation and Development (BMZ) began to support Georgia in its transformation process towards asocial market- economy and democracy. “When the first project was agreed in 1992 and its implementation began, it was a difficult time in Georgia. For example, even after the beginning of the 2000, Tbilisi had no stable electricity supply. Electricity shutdown in Georgia is today no longer a major topic. In the energy sector, Germany has contributed to the rehabilitation of the high-voltage transmission network and thus created a precondition for utilizing Georgias’ renewable energy resources. Today Georgia already exports electricity, 80% of which is generated from renewable sources. “ Through KfW Development Bank Germany has assisted Georgia to connect its network to neighboring countries (Azerbaijan, Armenia, Turkey) to develop the country as a regional energy hub. “This is just one example of successful cooperation in the field of development, where Germany, as one of the largest development partner of Georgia, has invested strongly. In the framework of bilateral development cooperation, the amount of money allocated by Germany to Georgia, which were mainly preferential loans, is more than € 1 billion. This is in addition to regional projects aimed at strengthening institutions through technical cooperation in Georgia, Armenia and Azerbaijan, for which almost € 300 million was allocated since 2010.” Many organizations from Germany are involved in imple-

DIPLOMAT 27

©GIZ

სო თანამშრომლობის საზოგადოების (GIZ) გარდა საქართველოში კიდევ ბევრი სხვა გერმანული ფონდი და არასამთარობო ორგანიზაცია მოღვაწეობს. პროექტების უმეტესობა მიმართულია საქართველოს მთავრობასთან შეთანხმებულ სფეროებზე: • მდგრადი ეკონომიკური განვითარება და პროფესიული განათლება, • გარემოსდაცვითი პოლიტიკა, ბუნებრივი რესურსების დაცვა და მათი მდგრადი გამოყენება, • დემოკრატია, სამოქალაქო საზოგადოება და საჯარო მმართველობა. მიმდინარეობს ერთობლივი მუშაობა ეკონომიკის და განსაკუთრებით ღვინის ექსპორტისა და ტურიზმის განვითარებაზე. გერმანიამ წვლილი შეიტანა საქართველოში ფინანსური სექტორის ჩამოყალიბებასა და საგადასახადო და საბაჟო სფეროს გაუმჯობესებაში. „დღეს ჩვენ ვხედავთ საქართველოში სიღარიბის საგრძნობ კლებას, თუმცა ჯერ არ არის გადაჭრილი სოფლებში სიღარიბისა და უთანასწორობის პრობლემები. მეტი ერთობლივი ძალისხმევაა საჭირო, რათა საქართველომ გამოიყენოს ევროკავშირთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმების შესაძლებლობები მეტი ექსპორტისთვის, მეტი დასაქმებისა და მზარდი შემოსავლებისთვის. დაახლოებით სამი წელია ერთობლივი მუშაობა მიმდინარეობს ეკონომიკური განვითარებისა და ინვესტიციების მნიშვნელოვანი ხელშემშლელი პრობლემის მოსაგვარებლად: ეს არის პროფესიული განათლების სფერო. ძალიან ცოტა სკოლადამთავრებული ირჩევს პროფესიული განათლების გზას, რაც ხშირად ჯერ კიდევ ზედმეტად თეორიულია და საჭიროა მეტად იყოს მიმართული სამუშაო ბაზრის პრაქტიკულ მოთხოვნებზე. საქართველოს მთავრობას ამის მიღწევა „დუალური“ პროფესიული განათლების სისტემის შემოღებით სურს, რომლის დროსაც შესაბამისი სტანდარტებით სწავლება უმეტეს წილად ხორციელდება პირდაპირ საწარმოებში და მოსწავლე უშუალოდ ჩართულია რეალურ სამუშაო პროცესებში. დუალური პროფესიული განათლება წარმატებულ მოდელად ითვლება ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა გერმანია, შვეიცარია და ავსტრია. გერმანიის ხელშეწყობით საქართველოში ამ მეთოდით ამჟამად უკვე ხორციელდება მეღვინეების მომზადება. წელს კიდევ დაემატება სხვა ბევრი პროფესია, მაგ. ტურიზმისა და სამშენებლო სექტორებში. დაგეგმილია თანამშრომლობის კიდევ უფრო გაღრმავება ამ მიმართულებით, რათა საქართველოში უფრო მეტმა ახალგაზრდამ მიიღოს საფუძვლიანი განათლება მნიშვნელოვან სახელობო პროფესიებში. პროფესიული განათლება ისევე მნიშვნელოვანია საქართველოს ეკონომიკური განვითარებისთვის, როგორც უმაღლესი განათლება, რომელიც გავრცელებული აზრის საპირისპიროდ არ უზრუნველყოფს სამუშაო ბაზარზე დასაქმების უკეთეს შანსებსა და ხელფასს.

28 DIPLOMAT

menting joint projects. Apart from the KfW Development Bank and the German Society for International Cooperation (GIZ), many other German foundations and Non Governmental Organizations (NGOs) operate in Georgia. Most of the projects are directed to the areas agreed with the Government of Georgia: • Sustainable economic development and vocational education, • Environmental policy, protection of natural resources and their sustainable use, • Democracy, civil society and public administration. Joint work on the development of the economy and especially in the wine sector and tourism is also underway. Germany contributed to the establishment of the financial sector in Georgia and the improvement of the tax and customs sphere. “Today we see a decline in poverty in Georgia, but there is still the problem of poverty and inequality. More joint effort is needed in order to tap the full potential of the free trade agreement with the EU for more exports from Georgia, more employment and higher income. For about three years, joint work has been underway to solve a major problem for economic development and investment: skills. Very few school graduates opt for vocational education, which is often over-theoretical and needs to be more practice oriented. The Government of Georgia wants to introduce the “Dual” Vocational Education System, whereby the teaching takes place for a great part in the enterprises and the pupil is directly involved in the actual work process. Dual vocational education is considered a successful model in countries such as Germany, Switzerland and Austria. With the support of Germany, this method is already being implemented by winemakers in Georgia. Many more professions will be added this year, e.g.in tourism and construction sectors. It is planned to further deepen cooperation in this direction for more young people in Georgia to get thorough education in important vocational professions. Vocational education is just as important for Georgia’s economic development as higher education, which does not always contribute to better job opportunities and salaries in the job market.

ECOLOGY The joint work on ecology was also successful for Georgia’s economic development. The Caucasus is among the 34 most important places in the world in terms of biodiversity. That is why Germany assisted to set up 10 protected areas through KfW Development Bank, with a total area of about 320,000 hectares. Nature protection plays an important role in promoting Georgian tourism. The number of visitors to national parks, including many Germans, has increased by almost six times since 2010. With the Caucasus Nature Fund, Germany has established a permanent source of financing for the maintenance of protected areas. From the income of the funds’ accumulated capital, it will be possible to continue the work in future independently from the help of international donors. This makes the Caucasus Nature Fund a brilliant example of sustainability. Currently, Germany is preparing initiatives for reducing fuelwood consumption in Georgia’s villages, as forest degradation is still an unresolved

ეკოლოგია საქართველოს ეკონომიკური განვითარებისთვის წარმატებული იყო ასევე ერთობლივი მუშაობა ეკოლოგიის მიმართულებით. კავკასია თავისი ბიომრავალფეროვნების კუთხით მსოფლიოს 34 უმნიშვნელოვანეს ადგილს შორისაა. ამიტომაც გერმანია KfW-რეკონსტრუქციის ბანკის მეშვეობით 10 დაცულ ტერიტორიას ეხმარება, რომელთა საერთო ფართიც დაახლოებით 320.000 ჰექტარს შეადგენს. ბუნების დაცვას მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვს საქართველოს ტურიზმის ხელშეწყობაში. ეროვნულ პარკებში ვიზიტორთა რაოდენობა, რომელთა შორის ბევრი გერმანელია, 2010 წლის შემდეგ თითქმის ექვსჯერ გაიზარდა. კავკასიის ბუნების ფონდის დაარსებით გერმანიამ დაცული ტერიტორიების შენარჩუნებისა და მათი თანამშრომლების ხელფასებისთვის დაფინანსების მუდმივი წყარო შექმნა. დაგროვილი კაპიტალის პროცენტების შემოსავლიდან მომავალში შესაძლებელი იქნება ამ სამუშაოს დამოუკიდებლად გაგრძელება საერთაშორისო დონორებისგან დამატებითი დაფინანსების გაერშეც. ამიტომ კავკასიის ბუნების ფონდი მდგრადობის ბრწყინვალე მაგალითია. ამჟამად გერმანია ამზადებს ინიციატივებს საქართველოს სოფლებში საწვავი შეშის შემცირებისთვის, რადგან ტყეების დეგრადაცია დაცული ტერიტორიების გარეთ ჯერ კიდევ გადაუჭრელ და დიდ პრობლემას წარმოადგენს. გერმანიის მიერ დაფინანსებული პროექტი, რომელიც ტყის პირველ ეროვნულ ინვენტარიზაციას ითვალისწინებს და რომელსაც გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო ახორციელებს, მალე გვიჩვენებს, თუ რა მასშტაბის არის აღნიშნული პრობლემა. ინფრასტრუქტურული პროექტები განვითარების სფეროში თანამშრომლობაში გერმანიისთვის გადამწყვეტია ის ფაქტორი, რომ საქართველოში მოსახლეობამ გერმანიიდან მიღებული დახმარების ეფექტი უშუალოდ ცხოვრების პირობების გაუმჯობესებით შეიგრძნოს. ეს განსაკუთრებით თვალსაჩინოა კომუნალური ინფრასტრუქტურის პროექტების განხორციელებისას. გერმანიის დახმარების შედეგად გაუმჯობესდა საქართველოს მოსახლეობის სასმელი წყლით მომარაგების, კანალიზაციის გაწმენდისა და ნარჩენების სათანადოდ გატანის სისტემები. განსაკუთრებულად წარმატებული იყო ბათუმის წყალმომარაგებისა და საკანალიზაციო სისტემების რეაბილიტაციის პროექტი, რომლითაც 180.000 ადამიანმა მიიღო სარგებელი. გერმანიამ GIZ-ის მეშვეობით ხელი შეუწყო მოქალაქეთა მომსახურების ბიუროების შექმნას, რომლებიც კომუნალურ მომსახურებას მოთხოვნილების შესაბამისად და სერვისზე ორიენტირებულად ახორციელებენ. საქართველოში მოქალაქეთა მომსახურების ბიუროები მოსახლეობის 70 პროცენტს ემსახურება. საქმეთა განხილვის დრო საგრძნობლად შემცირდა და მათი მომსახურებით გამოკითხულთა 80 პროცენტია კმაყოფილი. სამომავლო გეგმები ეს ამ თანამშრომლობის მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია. მრავალი გერმანული ორგანიზაცია სხვა მნიშვნელოვან თემებზეც მუშაობს და სამუშაო პირობები საქართველოში მთლიანობაში ძალიან კარგია. ბუნებრივია არსებობს დიდი გამოწვევები ევროკავშირის სტანდარტებთან დაახლოების კუთხით, რასაც საქართველო ესწრაფვის ევროკავშირთან ასოცირებისა და თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმებების საფუძველზე. სწორედ ამიტომ დგას გერმანია თავისი გამოცდილი ინსტიტუციებით საქართველოს გვერდით განვითარების სფეროში თანამშრომლობის ფარგლებში. ახალი პროექტების შეთანხმება დაგეგმილია შემდეგი ორმხრივი სამთავრობო მოლაპარაკებების დროს 2019 წლის მეორე ნახევარში.

©KFW

and big problem outside the protected areas. Presently, the first national forest inventory is being implemented by the Ministry of Environment Protection and Agriculture of Georgia with funding from the German government, and will soon reveal the scale of the problem.

INFRASTRUCTURE PROJECTS Direct impacts on the living conditions of the Georgian population is considered as a decisive factor for Germany’s development cooperation. This is especially evident when municipal infrastructure is improved. As a result of Germany’s assistance, in many places the Georgian population’s drinking water supply, sewage systems and waste removal systems have been improved. The rehabilitation project of Batumi Water Supply and Sewage Systems was especially successful, with 180,000 beneficiaries. Germany has also facilitated the improvement of Citizens’ Service Bureaus through GIZ which provide efficient and reliable municipal services 80 percent of respondents today express satisfaction with this services, which is a very good rating..

FUTURE PLANS These are just a few examples of the results of the cooperation between Germany and Georgia. Many German organizations work on other important topics and working conditions in Georgia are very positive. Of course there are challenges in terms of approximating towards EU standards under the Association Agreement and Free Trade Area with the EU. That is why Germany is engaged with several experienced institutions to support Georgia on its way towards sustainable development. New projects are planned to be discussed in the next bilateral government consultations in the second half of 2019.

DIPLOMAT 29

The Friedrich Naumann Foundation: “We Believe That Dialogue and Cooperation Are Key to Long-Term Stability and Development in the Region.” რიდრიხ ნაუმანის ფონდი (გერმ.: Friedrich-NaumannStiftung für die Freiheit ) (FNF) ლიბერალური პოლიტიკის გერმანული ფონდია. იგი 1958 წელს გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის პირველი პრეზიდენტის, თეოდორ ჰეუსის მიერ დაარსდა და ინდივიდუალურ თავისუფლებასა და ლიბერალიზმს უწყობს ხელს. ფონდი ფრიდრიხ ნაუმანის იდეალების მიმდევარია. ნაუმანი გასული საუკუნის დასაწყისში ლიდერი გერმანელი ლიბერალურად მოაზროვე და პოლიტიკოსი იყო. იგი სამოქალაქო განათლების იდეას მტკიცედ უჭერდა მხარს, ჯეროდა, რომ დემოკრატიის ფუნქციონირებისათვის აუცილებელია პოლიტიკურად ინფორმირებული და განათლებული საზოგადოება. მისი თქმით, სამოქალაქო განათლება პოლიტიკური თანამონაწილეობის წინაპირობაა და, შესაბამისად, დემოკრატიისაც. „ფრიდრიხ ნაუმანის ფონდი სამხრეთ კავკასიის თავისუფლებისთვის" მიზნად ისახავს სამოქალაქო საზოგადოებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების გაძლიერების გზით რეგიონში თავისუფლებისა და ეკონომიკური ლიბერალიზმის იდეების დამკვიდრებას, რომლებიც თავის მხრივ ფონდის ღირებულებებსა და მიზნებს იზიარებენ. ჩვენ გვჯერა, რომ დიალოგი და თანამშრომლობა რეგიონში გრძელვადიანი სტაბილურობისა და განვითარების გასაღებია. სამხრეთ კავკასიის რეგიონში, ჩვენ ყურადღებას ვამახვილებთ ახალგაზრდული საგანმანათლებლო პროექტების ხელშეწყობაზე. ამ პროექტების მიზანია მონაწილეებს შესაძლებლობა მიეცეთ პროექტში მონაწილეობით თავიანთი უნარ-ჩვევები და პოტენციალი შეისწავლონ და მოახერხონ პროექტის მიზნებში პირდაპირი წვლილის შეტანა. ასევე მიზნად ვისახავთ სხვადასხვა პროექტებს შორის თანამიმდევრულობის შენარჩუნებას, რაც იმას გულისხმობს, რომ როგორც კი ჩვენი ყოფილი პროექტის მონაწილეები კვალიფიციურები გახდებიან,

ფ

30 DIPLOMAT

he Friedrich Naumann Foundation (German: Friedrich-Naumann-Stiftung für die Freiheit) (FNF) is a German foundation for liberal politics. Established in 1958 by Theodor Heuss, the first president of the

Federal Republic of Germany, it promotes individual freedom and liberalism. The Foundation follows the ideals of Friedrich Naumann who was leading German liberal thinker and politician at the beginning of the last century. He resolutely backed the idea of civic education because he believed that a functioning democracy needed politically informed and educated citizens. According to him, civic education is a prerequisite for political participation and thus for democracy. “Friedrich Naumann Foundation for Freedom South Caucasus” aims to promote ideas of Freedom and Economic Liberalism in the region by strengthening civil society and non-governmental organizations who share foundations values and goals. We believe that dialogue and cooperation are key to long-term stability and development in the region. In the South Caucasus region, our focus centers on promoting youth education projects. The aim of these projects is to provide an opportunity for the participants to explore their skills and potentials by making them make direct contributions to the project goals. We also aim to keep consistency between different projects, meaning that once qualified some of our former

მოგვიანებით მხარს გვიჭერენ პარტნიორულ შესაძლებლობებში. გარდა ამისა, ხელს ვუწყობთ თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკის პროექტებს, რათა ცნობიერება ავამაღლოთ მცირე და საშუალო ზომის ბიზნესის ხელშეწყობისა და მათ შორის კონკურენციის შესახებ, ამისთვის მუდმივად ვმართავთ კონფერენციებს და ვიწვევთ საერთაშორისო ექსპერტებს მონაწილეობის მისაღებად. ჩვენ ასევე ძალიან ახლო ურთიერთობები გვაქვს მთვარ ლიბერალურ პარტიებთან საქართველოში, რომლებიც ALDE ჯგუფს მიეკუთვნებიან. და ბოლოს, ჩვენ მხარს ვუჭერთ დამოუკიდებელ მედიას და ახალგაზრდა ჟურნალისტებს სხვადასხვა პროექტების მეშვეობით, რომლებსაც ჩვენს ოფისში ვახორციელებთ. მაგალითად, 2017 წლის ნოემბერში, ქართველმა სტუდენტებმა თავისუფლებისთვის (GSFL) და FNF უმასპინძლა მეოთხე საერთაშორისო რეგიონალურ კონფერენციას თბილისში, საქართველოში. 2017 წლის ღონისძიება, რომელსაც მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან 700-ზე მეტი ახალგაზრდა დაესწრო, მიზნად ისახავდა ასობით ნათელი გონების მქონე ადამიანის შეკრებას, რომლებიც თავისუფლების იდეებით არიან გატაცებული. მათ შორის იყო ზოგიერთი ცნობილი სპიკერი: ლევან ბუთხუზი, რუტა ვაინინე, კრასენ სტანჩევი, იური კუზნეცოვი, სერგეი პიზიკოვი, გია ჯანდიერი, პაატა შეშელიძე, გრეგორი სალმირი, ადმირ კავალკი, ტომ პალმერი, ანასტასია ბენდუქიძე და ალექსანდრე კოკოვიჩი. კონფერენციაზე ყურადღება გამახვილდა მნიშვნელოვან საკითხებზე, როგორიცაა: ეკოლოგია, ეკონომიკა, ტექნოლოგიური პროგრესი და განათლება. ისინი 2018 წელს გეგმავენ უმასპინძლონ კონფერენციას, სადაც ვფიქრობთ, რომ 1000–მდე ახალგაზრდა მონაწილე გვეყოლება. სირთულეებთან დაკავშირებით, ძალიან ცოტაა, გვსურს ხაზი გავუსვთა იმას, რომ საქართველო რეგიონში ერთ-ერთი ყველაზე თავისუფალი ქვეყანაა და ხალხი ძალიან გონება გახსნილია.

participants support us later in partner capacity. In addition to that we also promote Free market economy projects, in order to raise awareness on the benefits of promoting small and medium business and competition between them, for that goal we frequently hold conferences and invite international experts to participate. We also have very close relations with major liberal parties in Georgia who belong to ALDE group. and lastly, we support Independent media and young Journalists with various projects that we run from our office. For example, In November 2017, Georgian Students for Liberty (GSFL) and FNF hosted 4th international regional conference for students in Tbilisi, Georgia. 2017 event that was attended more than 700 youths from different parts of the world aims to bring together hundreds of bright minded individuals who are passionate about ideas of liberty. Some of the famous speakers included Levan Butkhuzi, Ruta Vainiene, Krassen Stanchev, Iuriy Kuznetsov, Sergey Pizikov , Gia Jandieri, Paata Sheshelidze, Gregori Salmieri, Admir Cavalic, Tom G. Palmer, Anastasia Bendukidze and Aleksander Kokotovic. The focus of the conference revolved about the important issues like: ecology, economy, technological progress and education. They plan to host another conference 2018 where we plan to reach 1000 young participants. Concerning the difficulties, we have very few, we would like to underscore that Georgia is one of the freest countries in the region and people are very open-minded here.

DIPLOMAT 31

Barbara Von Münchhausen: The Openness and Creativity of Georgia Leads Many Projects in the Right Direction ნინო ცაბოლოვი NINO TSABOLOVI 951 წლიდან, დაარსების შემდეგ, გოეთეს ინსტიტუტმა გერმანიის შესახებ ცოდნის გაღრმავება გერმანული კულტურის, საზოგადოებისა და პოლიტიკის შესახებ ინფორმაციის მიწოდებით უზრუნველყო. ეს მოიცავს ფილმების, მუსიკის, თეატრისა და ლიტერატურის გაცვლას. ჩვენ ვესაუბრეთ საქართველოში გოეთეს ინსტიტუტის დირექტორს, ბარბარა ფონ მიუნხჰაუზენს ქართველი ახალგაზრდების გერმანული ენისა და კულტურის მზარდ ინტერესზე.

32 DIPLOMAT

ince its creation in 1951, the Goethe-Institut has fostering knowledge about Germany by providing information on German culture, society and politics. This includes the exchange of films, music, theatre, and literature. In the interview with the director of the Goethe-Institut Georgia, Ms. Barbara von Münchhausen, we spoke about the growing interest in German language and culture among young people in Georgia.

რა იყო მთავარი წინაპირობა გოეთეს ინსტიტუტის დაარსებისა? და რამდენად ვითარდება მისი მისია და საქმიანობები? გოეთეს ინსტიტუტი გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის ოფიციალური კულტურული გაცვლითი სამსახურია. ჩვენ საქართველოში 1994 წლიდან ვმუშაობთ და მოვიცავთ მთლიან სამხრეთ კავკასიას, ჩვენი მიზანია ხელი შევუწყოთ გერმანული ენის სწავლებას სკოლებში, უნივერსიტეტებსა და კერძო სექტორში, დავნერგოთ კულტურული გაცვლითი პროგრამები და მოვახდინოთ ინფორმირება გერმანიის ყოველდღიური ცხოვრებისა და კულტურის შესახებ. რამ განაპირობა თქვენი დაინტერესება საქართველოთი? პროფესიული თვალსაზრისით საქართველო ყოველთვის იყო მნიშვნელოვანი პარტნიორი კულტურულ გაცვლით პროგრამებთან მიმართებაში. პირადად კი ყოველთვის მიზიდავდა საქართველოს უძველესი კულტურა და მისი განვითარების თანამედროვე დინამიკა. არის თუ არა მზარდი ინტერესი გერმანული ენისა და კულტურის მიმართ ქართველ ახალგაზრდებში? დიახ, ქართველი ახალგაზრდები გამოხატავენ ინტერესს გერმანული ენის მიმართ, იმ ფაქტიდან გამომდინარე, რომ მათ შეუძლიათ მიიღონ მაღალი ხარისხის განათლება დაბალ ფასად გერმანიაში.

What were the main catalysts for the establishment of the Goethe-Institut Georgien? How have its mission and/ or the scope of its activities evolved? The Goethe-Institut is the official cultural exchange service of the Federal Republic of Germany. We have been working in Georgia since 1994 and cover the whole southern Cauca-

ჩვენ ასევე ვგეგმავთ შევქმნათ ახალი გარემოსდაცვითი პროექტი სომხეთსა და საქართველოში “Glaciar Music”, ეს არტ-პროგამა დაინერგა შუა აზიაში და ახლა იმოგზაურებს სამხრეთ კავკასიაში. ამ მოვლენას დიდი ინტერესით ველოდებით.

sus- our goals are-Supporting German language teaching, in schools, universities and in private sectors, Implementing cultural exchange programmes and informing on daily life and culture in Germany What initially stimulated your interest in Georgia? Professionally Georgia has always been a very important partner in cultural exchange programs. Personally I was always fascinated by Georgia’s ancient culture but also modern time dynamics. Is there growing interest in German Language and Culture among young people in Georgia? Yes, there is a growing interest in German, due to the fact the young Georgians know that they can receive a very high-quality education in Germany at low costs. Many exchange programs also further interests and deeper knowledge of Germany. What are the benefits of knowing German? Of course the benefits depend very much on what your aims in life are. If you are interested in culture and literature, the benefits are obvious. Also of course for students in Germany. We have also seen an increase in German language applications from young doctors, who would like to work in Germany for a few years to gain experience before coming back to Georgia. What are the short- and longer-term plans and priorities of the Goethe-Institut Georgien? For many years now the Goethe-Institut has been working together with the Georgian National Book Centre to build up expertise and establish an important visibility in Frankfurt. Now we can see the fruits of our long engagement and are delighted, also to present many special programmes for the book fair. Our long term plans are to continue to implement programs supporting German language teachers but also enhancing cooperation on the cultural field. We are very proud of having been able to support the dance company “Sasha Walz and friends” that gave a magnificent performance last year for the

მრავალი გაცვლითი პროგრამის არსებობა ასევე აღვივებს ინტერესს და ცოდნას გერმანიასთან დაკავშირებით. რა არის გერმანული ენის ცოდნის უპირატესობები? რა თქმა უნდა სარგებელი დამოკიდებულია იმაზე, თუ რა არის

We are planning to create a new environmental project for Armenia and Georgia “Glaciar Music”, an artistic project which was implemented in Central Asia and will now travel to Southern Caucasus. We are looking forward to this very much.

DIPLOMAT 33

თქვენი ცხოვრების მიზანი. თუ თქვენ გაინტერესებთ კულტურა და ლიტერატურა, უპირატესობები თვალსაჩინოა. ასევე იმ სტუდენტებისთვის, რომლებიც სწავლობენ გერმანიაში. ასევე გაიზარდა გერმანული ენის ცოდნის სურვილი ახალგაზრდა ქართველ ექიმებში, რომლებსაც სურთ იმუშავონ გერმანიაში რამდენიმე წლით და დაგროვილი გამოცდილებით დაბრუნდნენ საქართველოში. რა არის გოეთეს ინსტიტუტის მოკლევადიანი და გრძელვადიანი გეგმები და პრიორიტეტები საქართველოში? უკვე მრავალი წელია გოეთეს ინსტიტუტი მუშაობს საქართველოს ეროვნულ წიგნის ცენტრთან ერთად, რათა გავუღრმავოთ ცოდნა და დავაფუძნოთ მნიშვნელოვანი წარმომადგენლობა ფრანქფურტში. ჩვენ ახლა უკვე ვხედავთ მრავალწლიანი მოღვაწეობის შედეგებს, და მოხარულები ვართ წარმოვადგინოთ ბევრი საინტერესო პროგრამა წიგნის ბაზრობაზე. ჩვენი გრძელვადიანი გეგმაა გავაგრძელოთ გერმანული ენის მასწავლებლების მხარდამჭერი პროგრამების ხელშეწყობა და ასევე გავაღრმავოთ თანამშრომლობა კულტურულ სფეროში. ჩვენ გვეამაყება რომ მხარი დავუჭირეთ საცეკვაო კომპანია „საშა ვალცი და მეგობრები“-ს, რომლებმაც გასულ წელს არაჩვეულებრივი წარმოდგენა შესთავაზეს ქართველ აუდიტორიას. წელს ასევე მხარი დავუჭირეთ დადგმას , „ვეფხვი და ლომი“, ეს არის პიესა, რომელიც ხშირად იდგმევა გერმანიაში Badisches Staatstheater-ის მიერ. ჩვენ ასევე ვგეგმავთ შევქმნათ ახალი გარემოსდაცვითი პროექტი სომხეთსა და საქართველოში “Glaciar Music”, ეს არტ-პროგამა დაინერგა შუა აზიაში და ახლა იმოგზაურებს სამხრეთ კავკასიაში. ამ მოვლენას დიდი ინტერესით ველოდებით. რა გარემოებებმა გააღრმავა გერმანიის ურთიერთობები სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებთან? პირველ რიგში ახალგაზრდა არტისტების და აქტივისტების ენთუზიაზმი შთაგვაგონებს შევქმნათ ნაყოფიერი ნიადაგი ჩვენი საქმიანობისთვის. პოლიტიკური თვალსაზრისით სომხეთსა და საქართველოში კულტურის სამინისტროებში სიახლეებია, მომავალში გახდება ცნობილი თუ როგორ აისახება ეს ჩვენს საქმიანობაზე, მაგრამ ზოგადად საქართველოში არსებული ღიაობა და შემოქმედებითობა განაპირობებს ჩვენი პროგრამების სწორი მიმართულებით განვითარებას.

34 DIPLOMAT

Georgian audience. This year we supported a co-production of the Badisches Staatstheater with “Tiger and Lion”, a play which will be shown quite often in Germany. We are planning to create a new environmental project for Armenia and Georgia “Glaciar Music”, an artistic project which was implemented in Central Asia and will now travel to Southern Caucasus. We are looking forward to this very much. What developments within South Caucasus have given Germany’s relations with these countries a boost? First and foremost the interest and zeal of young artists and activists inspire us and provide a fertile ground for our activities. On a political basis we have experienced a change in the Ministries of Culture in Armenia and Georgia. It remains to be seen how this will influence our work. But generally speaking the openness and creativity of Georgia leads many projects in the right direction.

FOREIGN POLICY

DIPLOMAT 35

The Head of Evangelical-Lutheran Church: All Religious Organizations Should Be Treated Equally

36 DIPLOMAT

თორნიკე კაკალაშვილი

TORNIKE KAKALASHVILI

IX საუკუნის დამდეგიდან საქართველოში გერმანული თემი მკვიდრდება და მასთან ერთად (ამის პარალელურად), თანდათანობით, ფუძნდება ევანგელურ-ლუთერული ეკლესიაც, რომელსაც გასულ წელს 200 წელი შეუსრულდა. ეს მნიშვნელოვანი საიუბილეო თარიღი კი რეფორმაციის 500 წლის იუბილეს დაემთხვა და ორმაგად სასიხარულო აღმოჩნდა საქართველოში ლუთერული რწმენის მიმდევრებისთვის. „დიპლომატს“ საქართველოსა და სამხეთ კავკასიაში ევანგელურ-ლუთერული ეკლესიის ეპისკოპოსი მარკუს შოხი ესაუბრა.

საქართველოში ევანგელურ–ლუთერული ეკლესიის დაარსებიდან 200 წელი გავიდა. როგორ აღნიშნეთ ეს განსაკუთრებული საიუბილეო თარიღი? როგორ შეაფასებდით ლუთერული ეკლესიის ორ საუკუნოვან მოღვაწეობას საქართველოში? გერმანიის საელჩომ თბილისში, საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრომ, კულტურის სამინისტრომ და საქართველოს გერმანელთა ასოციაციამ „აინუნგი“ – ჩვენ ყველამ ერთად დავამკვიდრეთ ეს სადღესასწაულო ღონისძიება კალენდარში გერმანიის ემიგრაციის 200 წლის აღსანიშნავად საქართველოში. ჩვენი საზეიმო ღონისძიება კონცენტრირებული იყო ერთ რამეზე – სამახსოვრო მსახურება კატერინფილდის ეკლესიაში, რომელიც ახლა ქალაქი ბოლნისია. ჩვენ ავიღეთ ნებართვა, რომ სადღესასწაულო მსახურება ყოფილ გერმანულ ეკლესიაში ჩაგვეტარებინა, რომელიც საბჭოთა კავშირის დროს სპორტულ დარბაზად გადაკეთდა და დღემდე ფუნქციონირებს. წირვას ესწრებოდა გერმანელების რამდენიმე შთამომავალი, რომლებიც ამ დღესასწაულის აღსანიშნავად დაბრუნდნენ.

rom the beginning of XIX century the German community gets settled in Georgia and the Evangelical-Lutheran church was also set up gradually which became 200 years old last year. This significant anniversary date coincided with the 500th anniversary of reformation and was twice as pleasant for Lutheran belief followers in Georgia. The Bishop of Evangelical-Lutheran Church in Georgia and South Caucasus Markus Schoch spoke to DIPLOMAT.

200 years have passed since the establishment of the Evangelical Lutheran Church in Georgia. How did you celebrate this special anniversary? How would you assess the two-century work of the Lutheran Church in Georgia? The embassy of Germany in Tbilisi, Ministry of foreign affairs of Georgia, Ministry of culture of Georgia and Association of Germans of Georgia “Einung”- we all together set up the calendar of the festivities last year to celebrate 200 years of German immigration here in Georgia. Our festivities were mainly concentrated on one thing- commemorative church service in Katharinenfeld, which is now town of Bolnisi. We got the permission to celebrate service in the former German church, which was converted into sports hall during Soviet era and is still functional as it. Service was attended by the few descendants of Germans, who came back here for those celebrations.

DIPLOMAT 37

რაც შეეხება ლუთერული ეკლესიის ორსაუკუნოვანი მოღვაწეობის შეფასებას საქართველოში, ძალიან მრავალფეროვანი იყო. ისტორიის ორი ნაწილი არსებობს: საბჭოთა ოკუპაციამდე და საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ. რთულია ამ ყველაფრის მთლიანად შეფასება. დასაწყისში ნამდვილად წარმატებული ისტორია იყო, კულტურული და რელიგიური ურთიერთგაცვლა ხდებოდა გერმანელებსა და ლუთერულ ეკლესიას შორის და ქართველებსა და მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის. როგორც ისტორიიდან ვიცი, საქართველოში ჩამოსულ ახალმოსახლეებს და ქართველებს ძალიან კარგი ურთიერთობა ჰქონდათ. ისინი მოულოდნელად შეხვდნენ ერთმანეთს და იყო დრო, როდესაც ერთმანეთისგან სწავლობდნენ კიდეც. ასე რომ, ეს პერიოდი იყო ძალიან ნაყოფიერი თანაარსებობა და არა მხოლოდ თანაარსებობა, არამედ თანაცხოვრება და ერთმანეთისაგან სწავლა. სამწუხაროდ, როგორც მოგეხსენებათ, საბჭოთა ოკუპაციისას რთული პერიოდი დაუდგა ყველა რელიგიას საქართველოში და არა მხოლოდ ჩვენ, არამედ ყველა მორწმუნე ადამიანი თუ რელიგიური ორგანიზაცია იტანჯებოდა იმ დროში. ჩვენ, მაგალითად, მთელი ქონება დავკარგეთ, ყველა ეკლესია დაიკეტა. მოხდა ჩვენი ქონების კონფისკაცია და მათი უმრავლესობის განადგურება. როგორც იცით, ვინაიდან ჩვენი მრევლის უმრავლესობა წარმოშობით გერმანელი იყო, ისინი შუა აზიასა და ყაზახეთში გადაასახლეს. ეს გულისხმობდა ლუთერული ეკლესიის ამბის დასრულებას საქათველოსა და სამხრეთ კავკასიაში. მას შემდეგ რაც საქართველომ დამოუკიდებლობა დაიბრუნა 90–იანებში, შესაძლებელი გახდა ამ ყველაფრის აღდგენა და მორწმუნეების ხელახალი შეკრება. დასაწყისში დიდი მოტივაცია იყო უმრავლესობისთვის, რომ ჩვენი მრევლის გერმანული ფესვები აღგვედგინა. რელგია, რა თქმა უნდა, მათი სოციალური ჰაბიტუსის ნაწილი იყო. უმრავლესობისთვის ლუთერული რწმენა გერმანული ფესვების ნაწილი იყო. მაგრამ, დღესდღეობით, ვთვლით, რომ ვართ არა მხოლოდ გერმანული ლუთერული ეკლესია, არამედ ლუთერული

38 DIPLOMAT

As regards to the assessment of the two-century work of the Lutheran Church in Georgia, it was very diverse. There are two parts of history: until the Soviet occupation and after Georgia regained its independence. so it’s difficult to assess it as a whole. In the beginning, it was really a story of success, also often a cultural and religious interchange between the Germans and Lutheran Church and Georgians and Orthodox Church. As far as I know from the history, there was a very good relationship between the settlers came in here to Georgia and the Georgian inhabitants here. So they were very rich encounter and it was time when they were learning from each other. So this, in this period was very fruitful coexistence, not only a coexistence but a living together and learning from each other. Unfortunately, as you know, this time ended when the Soviet occupation came and it was very difficult times for all of the religions here in Georgia and not only for us but for, for every religious person and for all religious organizations, but our all the others suffered in this times. we, for example, have lost all the properties, all the churches were closed. We were confiscated and most of them destroyed. Some of them repurpose it. as you know, most of our parishioners, since they were German origin they was deported to the Middle Asia, to Kazakhstan. So, this meant the complete end of the story of the Lutheran Church here in Georgia and the southern Caucasus. And it was only possible to reestablish and to re-gather believers in a congregation, after Georgia regained its independence in the nineties. And then, at least at the beginning, it was a strong motivation for most of our parishioners to recover their German roots. The religion, of course, was a

ეკლესია საქართველოში. მრევლიდან ბევრს კავშირი აქვს გერმანულ ფესვებთან, ხოლო ეკლესიის ზოგიერთი წევრი კი სხვადასხვა ეთნიკური წარმომავლობისაა. წევრთა უმრავლესობა გერმანელია, თუმცა არა ყველა. გვიამბეთ ევანგელურ-ლუთერული ეკლესიის შესახებ საქართველოში, რამდენი მრევლი გყავთ, სად გაქვთ ეკლესიის შენობები ან სამრევლო სახლები? ჩვენი მრევლი დაახლოებით 800 ადამიანს შეადგენს. ეკლესიის ცენტრი არის აქ, თბილისში. ეს არის შერიგების ეკლესია, რომელიც ყოფილ ლუთერულ გერმანულ სასაფლაოზე აშენდა. ასევე რუსთავში ახალი მშვიდობის ეკლესია აშენდა. გვაქვს სამრევლო სახლი ბოლნისში, სადაც რეგულარულად ტარდება წირვა. სხვადასხვა კონგრეგაციებში, როგორიცაა ასურეთი, გარდაბანი, ბორჯომი, ჩვენ ვიკრიბებით კერძო ბინებში და ვატარებთ ღვთისმსახურებას. ასევე აღსანიშნავია, რომ ეს არ არის მხოლოდ ევანგელურ-ლუთერული ეკლესია საქართველოში, არამედ ევანგელურ-ლუთერული ეკლესია საქართველოსა და სამხრეთ კავკასიაში, გვყავს ასევე კონგრეგაციები სომხეთში, აზერბაიჯანში და სოხუმში, რომელიც აფხაზეთის სეპარატისტული რეგიონის დედაქალაქია. ჩვენ ერთად ვართ ექვსი ხელდასხმული პასტორი. სამი ქალი და

ვერცერთი სხვა პასტორი სოხუმში ვერ მიდის, რადგან ისინი საქართველოს მოქალაქეები არიან. ასე რომ, მხოლოდ მე ვარ, ვისაც ოკუპაციის ხაზის გადაკვეთა შეუძლია. ჩვენ 80-90 მრევლი გვყავს სოხუმში და მათ უმრავლესობას გერმანული ფესვები აქვს. სამი მამაკაცი ჩემი ჩათვლით. ჩვენი მთავარი ცენტრია თბილისში და სხვა კონგრეგაციებში აქედან მივდივართ ხოლმე. ჩვენ ასევე გვყავს ქალი პასტორი ბაქოში და მამრობითი სქესის პასტორი სოხუმში. მაგრამ, სამწუხაროდ, ახლა ის არ იმყოფება სოხუმში, რადგან პეტერბურგში სწავლობს და შესაბამისად, ამ დროისთვის სოხუმში პასტორი არ გვყავს და კონგრეგაციისთვის რთული ვითარებაა. ვერცერთი სხვა პასტორი სოხუმში ვერ მიდის, რადგან ისინი საქართველოს მოქალაქეები არიან. ასე რომ, მხოლოდ მე ვარ, ვისაც ოკუპაციის ხაზის გადაკვეთა შეუძლია. ჩვენ 80-90 მრევლი გვყავს სოხუმში და მათ უმრავლესობას გერმანული ფესვები აქვს. სოხუმში ისტორიული ლუთერული ეკლესიაა და სხვათა შორის, აფხაზურმა ხელისუფლებამ ის უკან დაგვიბრუნა და ახლა ჩვენი საკუთრებაა. რა ტიპის სოციალურ მსახურებას ეწევით საქართველოში? ლუთერულ ეკლესიაში ჩვენს სოციალურ მსახურებას დიაკონიას ვუწოდებთ. თბილისში, ეკლესიის გვერდით მოხუცთა თავშესაფარი გვაქვს, სადაც 12 მოხუცზე ვზრუნავთ. თბილისში ორი ადგილია, სადაც ყოველ დღე 100 ადამიანს ვუმასპინძლდებით სადილით. მათი უმრავლესობა ჩვენი კრებიდანაა, მაგრამ არა ყველა. ეს არ არის ღია სამზარეულო, სადაც ყველას შეუძლია მოვიდეს. საჭიროა განცხადების შემოტანა. ჩვენი კრება, თვეში ერთხელ, დაახლოებით 190 ადამიანს უმასპინძლდება სადილით. გვაქვს სახლში ზრუნვის სერვისი, რომელიც 4 წლის წინ ჩამოყალიბდა თბილისის საკრებულოსთან თანამშრომლობით და ხარჯების 30% ფარავს. ვუვლით 8 ადამიანს, ვისაც ზრუნვა ესაჭიროება სახლში. ამ მომსახურებას ვუწევთ ყველას, განურჩევლად ეთნიკური თუ რელიგიური წარმომავლობისა, ყველაზე ვზრუნავთ. ახლა, წელს გავხსენით შინ ზრუნვის სამსახური დუშეთში და გარდაბანში კიდევ ერთს ვაპირებთ. გასულ წელს, რეფორმაციის 500 წლისთავი აღინიშნა. მარტინ

part of their social habitus. For many of them Lutheran faith was a part of their German roots. But nowadays we consider ourselves not as the German Lutheran church here, but as the Lutheran church in Georgia. Many of our parishioners still have any connections with German roots, but some members of our church have various ethnic backgrounds. The majority of our members is still German but not all. Tell us about the Evangelical Lutheran Church in Geor-

. All the other pastors can’t go to Sokhumi because they are Georgian citizens. So it’s only me, who can cross the line of occupation. We have about an 80-90 parishioners in Sokhumi and most of them have German roots. gia, how many parishioners do you have, where do you have church buildings or parish houses? We have about 800 parishioner. The center of our church is here in Tbilisi. This is Church of reconciliation which was built on the former Lutheran German cemetery. Then we have also a new built church of peace in Rustavi. We have parishioner house in Bolnisi, where we have regular services. In other congregations, like in Asureti, Gardabani, Borjomi we are coming together in private homes and have our worship there. It should be noted that, It’s not only the Evangelical Lutheran Church in Georgia, it’s called Evangelical-Lutheran church in Georgia and southern Caucasus, as we have other congregations in Armenia, Azerbaijan and in in Sokhumi, which is the capital of the breakaway Georgian region of Abkhazia. We are all together six ordained pastors. There are three female and three male altogether including me. We are based in Tbilisi so we’re just going around to other congregations. We have also a female pastor in Baku and a male pastor in Sokhumi. But unfortunately he is not now at present, in Sokhumi, because he finishes his studies in St. Petersburg, Consequently at this moment there is no pastor in Sokhumi and it is a difficult situation for the congregation there. All the other pastors can’t go to Sokhumi because they are Georgian citizens. So it’s only me, who can cross the line of occupation. We have about an 80-90 parishioners in Sokhumi and most of them have German roots. There is a historical Lutheran church in Sokhumi and by the way Abkhazian authorities gave it back and it’s our property now. What kind of social work do you do in Georgia? In Lutheran church we call our social work Diakonie. We have a elderly people home here next to the church in Tbilisi, where 12 old people take care of. There are two places in Tbilisi where we are providing 100 people with a lunch each day. Most of them are from our congregation but, not all of them. It’s not an open soup kitchen where everybody can come. You have to apply. Our congregation provides meal about 190 people once

DIPLOMAT 39

ლუთერის რეფორმაციამ რა მოუტანა მსოფლიოს? რამდენად მნიშვნელოვანია პროტესტანტული რეფორმაცია? ეს დღე აღნიშნა არა მხოლოდ ეკლესიამ, არამედ საზოგადოებამაც, რადგან, როგორც მოგეხსენებათ, რეფორმაციამ ბევრი რამ გამოიწვია. პირველ რიგში, აღვნიშნავდი განათლებას. რეფორმაციამ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა განათლების კუთხით. და სხვათა შორის, განათლება ბიჭებისა და გოგოებისთვის, რაც ჩვეულებრივი ამბავი არ იყო 500 წლის წინ, მხოლოდ მდიდრებს შეეძლოთ განათლების მიღება. ამდენად, რეფორმაცია მნიშვნელოვანი იყო იმ განათლების სისტემის ჩამოყალიბებისთვის, რაც ყველასთვის ხელმისაწვდომია. განათლება მნიშვნელოვანია, რადგან თითოეული ადამიანი პასუხს აგებს საკუთარ რწმენაზე. ამიტომ, ყველას უნდა შეეძლოს ბიბლიის წაკითხვა. სწორედ ამიტომ, მარტინ ლუთერმა გადათარგმნა ბიბლია გერმანულ ენაზე, იმ დროს, როდესაც ხალხი ბიბლიას არ კითხულობდა, მოძღვარს უსმენდნენ. თუ მოძღვარს მიყვები, ის გეტყვის რა გააკეთო, არ გჭირდება ბევრი რამ იცოდე საკუთარ სარწმუნოებაზე, უბრალოდ მიყევი ინსტრუქციებს. ლუთერული ეკლესიის მიდგომა კი სრულიად განსხვავებულია. პირადად ხარ პასუხისმგებელი საკუთარ სარწმუნოებაზე და გაქვს შესაძლებლობა წაიკითხო ბიბლია. ეს გულისხმობს იმას, რომ შენს მშობლიურ ენაზე უნდა ითარგმნოს ბიბლია, მსახურება და ყველა ცერემონია უნდა იყოს მშობლიურ ენაზე და არა იმ ენაზე, რომელიც ხალხს არ ესმის. ხალხს უნდა შეეძლოს კითხვა. რაც გულისხმობს იმას, რომ მათ ჭირდებათ განათლება. სწორედ ამიტომაა განათლება მნიშვნელოვანი. ხალხს აქვს პასუხისმგებლობა. ეს მნიშვნელოვანი წვლილია

a month. Then we have a home care service established 4 years ago here in Tbilisi in the cooperation with the city council, which covers about 30 percent of the costs. We are looking for eight people, who need care at home. This service we provide everybody, regardless of their ethnic or religious background, we are caring for everybody. Now, this year we started new home care service in Dusheti and we are planning to open one more in Gardabani. Last year, the 500th anniversary of the reformation was celebrated. What Martin Luther’s Reformation brought to the world? How important is the Protestant Reformation? it was celebrated not only by the churches but by the society as a whole because as you know, the reformation contributed a lot. First of all, I would mention the education. Reformation played important role in terms of the education. And by the way, educa-

მარტინ ლუთერს არ დაუარსებია დემოკრატიული სისტემა რა თქმა უნდა, მაგრამ შესაძლებელია დემოკრატიული ღირეულებების დაკავშირება რეფორმაციასთან. ასე რომ, შეიძლება ითქვას, როდესაც დემოკრატიული სისტემა შეიქმნა, ის რეფორმაციის ღირებულებებს დაეფუძნა.

tion for boys and girls, which was not usual 500 years ago, for all people, only rich people could get any education. So reformation was important to establish this education system, which everybody has access to this. And education was important because every, every single person is responsible for himself, for his own faith. So that’s why everybody has to have the possibility to read the Bible by himself. That’s why Martin Luther translated the Bible into German language, as in those days people don’t have to read the Bible by themselves, they were just listening to the priest. He is telling you what to do, if you follow the priest, you don’t have to know much about your faith, just follow the instructions. And, the approach of the Lutheran church is completely different. So you’re responsible for your faith by your own means to have the possibility to read the Bible. And that means the Bible must be translated into your mother language and the services and all the sermons have to be in the mother language and not in a language people do not understand. The people has to have the ability to read. That means they need education. That’s why the education important. And there’s self-responsibility of the people. It’s very important contribution for the world. Until today people are self-sustaining so that people are getting empowerment to be responsible for their own lives. And this is a very important part of the reformation which was brought. Education and self-responsibility of the people. Additionally, Martin Luther himself didn’t establish a democratic system in these days of course. But you can link the democratic values to the values of reformation. So you can say when the democratic system was established, it was based on the values of reformation. Apart from the Georgian Orthodox Church, since 2014,

მსოფლიოში. დღემდე ადამიანები დამოუკიდებლები არიან, დროთა განმავლობაში ძლიერდებიან და საკუთარ ცხოვრებაზე თავადვე აგებენ პასუხს. ეს ის მნიშვნელოვანი ნაწილია, რაც რეფორმაციამ მოიტანა - განათლება და ხალხის პასუხისმგებლობა. გარდა ამისა, მარტინ ლუთერს არ დაუარსებია დემოკრატიული სისტემა რა თქმა უნდა, მაგრამ შესაძლებელია დემოკრატიული ღირეულებების დაკავშირება რეფორმაციასთან. ასე რომ, შეიძლება ითქვას, როდესაც დემოკრატიული სისტემა შეიქმნა, ის რეფორმაციის ღირებულებებს დაეფუძნა. საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის გარდა, 2014 წლიდან სახელმწიფომ ოთხი რელიგიური გაერთიანების: სომხური სამოციქულო ეკლესიის, რომის კათოლიკე ეკლესიის, ებრაული და მუსლიმი თემების დაფინანსება საბჭოთა ტოტალიტარული რეჟიმის დროს მიყენებული ზიანის ნაწილობრივი კომპენსაციის მიზნით დაიწყო. მიუხედავად იმისა, რომ ევანგელურ-ლუთერულმა ეკლესიამ საბჭოთა პერიოდში უზარმაზარი ფინანსური და მატერიალური დანაკარგი განიცადა, საქართველოს ხელისუფლება ჯერ კიდევ არ აფინანსებს თქვენს რელიგიურ თემს. რას გვეტყვით ამის შესახებ? ეს აშკარად უსამართლობაა. როდესაც ხელისუფლების სხვადასხვა დონესთან გვიწევს საუბრები, მაგალითად პარლამენტთან, ყველა

40 DIPLOMAT

Martin Luther himself didn’t establish a democratic system in these days of course. But you can link the democratic values to the values of reformation. So you can say when the democratic system was established, it was based on the values of reformation.

ამბობს, რა თქმა უნდა, თქვენ უნდა იღებდეთ დაფინანსებას. არავის შევხვედრივარ, ვინც ამბობს, რომ არ უნდა ვიღებდეთ. მთავრობა უკვე თითქმის ხუთი წელია გვეუბნება, რომ უნდა მოვითმინოთ. ასე რომ, მომდევნო ნაბიჯი იქნება კომპენსაციაში ჩვენი ჩართვა. უკვე ოთხი წელია ვიცდით და ვერანაირ ძვრას ვერ ვხედავთ. ეს ძალიან სამწუხარო ფაქტია. ერთადერთი პასუხი, რასაც ვიღებთ, არის, რომ ცოტა მეტი მოვითმინოთ და მომავალ კვირას ასე ვთქვათ, ისინი უკვე შეცვლიან. მაგრამ ასე უკვე უახლოესი მომავლის ლოდინით, თითქმის ხუთი წელია ვიცდით. ეს არ არის თანასწორი მოპყრობა ყველა რელიგიისადმი, ისე, როგორც ეს სეკულარულ სახელმწიფოში უნდა იყოს. სრულიად ნათელია, რომ მართლმადიდებელი ეკლესია მნიშვნელოვან როლს თამაშობს საზოგადოებაში და ქვეყნის უმრავლესობა ქართველი მართლმადიდებელია, ჩვენ ამას არ უარვყოფთ რა თქმა უნდა, ის, რომ ისინი უფრო მეტ მხარდაჭერას იღებენ მთავრობისგან, არ წარმოადგენს ჩვენთვის პრობლემას.ეს აბსოლუტურად გასაგებია და ჩვენ ამას არ ვუარყოფთ. მაგრამ კანონმდებლობის ფარგლებში, არ შეიძლება, რომ რომელიმე რელიგიას არათანაბრად მოეპყრან, ყველა რელიგიურ ორგანიზაციას თანასწორად უნდა მიუდგნენ. არ არსებობს ერთი მსოფლიო ორგანიზაცია, რომელიც ყველა ლუთერანს წარმოადგენს, ამიტომაა, რომ არსებობს განსხვავებული შეხედულებები სხვადასხვა სოციალურ საკითხებთან დაკავშირებით. მაგალითად, ზოგიერთ ლუთერულ ეკლესიაში ქალების სასულიერო პირად ხელდასმა ნებადართულია, ასევე ლგბტ პირთა ქორწინება და ლგბტ თემის წარმომადგენელთა სასულიერო პირებად გამწესებაც. ყოველივე ეს ძალზედ მიუღებელია მართლმადიდებელი და კათოლიკე ეკლესიებისთვის, რომლებიც მსოფლიოს უდიდესი ქრისტიანული კონფესიები არიან. რა კომენტარს გააკეთებდით ამის შესახებ?

the state began funding of four religious groups: The Armenian Apostolic Church, Roman Catholic Church, Jewish and Muslim communities in order to partly compensate the damage which has done during the Soviet totalitarian regime. Despite the fact that the Evangelical Lutheran Church in Georgia suffered enormous financial and material losses during the Soviet period, the Georgian government is still not funding your religious community. What can you tell me about that? This is clearly injustice. When we have talks on several levels with the government, with the parliament, everybody says, of course you should be included. I have never met anybody who said, no, you shouldn’t be included. Even the government is telling us since now five years, you just have to be patient. So in the next step will be, it will be included in this, compensation. But we are waiting for four years and we doesn’t see any movement there. And this is a very disappointing thing. The only answer we get is be a little bit more patient and next week so to speak, they do change. But for this next, within the near future, we are waiting there for almost five years. This is not equal treatment of all the religions which should be in a secular state. It’s very clear that the Orthodox church plays an important role in society and the majority of this country is Georgian orthodox, we do not deny that of course, for us that’s no problem that they get more support, that they get more attendance from the government. That’s absolutely clear and we are not denying that.

DIPLOMAT 41

ლუთერელთა მსოფლიო ფედერაცია მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ლუთერულ ეკლესიებს აერთიანებს. საეკლესიო პირად ქალის ხელდასმა ჩვენს ეკლესიაშიც ფართოდ აღიარებულია. ამასთან დაკავშირებით დისკუსიები არ გვაქვს. ჩვენთვის ნათელია, რომ ქალი და მამაკაცი თანასწორად შეიქმნა უფლის მიერ და თანაბარი ღირსება გაგვაჩნია. ვერ ვხედავთ მიზეზს, მაგალითად, რატომ არ უნდა იყოს პასტორი ქალი. ასე რომ ეს საკითხი, ვფიქრობ, საკმაოდ ნათელია და თითქმის ყველა ლუთერულმა ეკლესიამ შემოიღო ქალის საეკლესიო პირად დანიშვნა. დაახლოებით, ლუთერული ეკლესიების 85%–მა დანერგა ქალის საეკლესიო პირად დანიშვნა, დანარჩენი ნაწილი კი ამ ყველაფრის განხორციელების გზაზეა. მეორე საკითხი, რაც თქვენ აღნიშნეთ, ლგბტ პირთა ქორწინება და ლგბტ თემის წარმომადგენელთა სასულიერო პირად ხელდასხმაა, ამ საკითხზე ლუთერელთა მსოფლიო ფედერაცია მსჯელობს და განსხვავებული პასუხები აქვთ. საქართველოს ლუთერულ ეკლესიაში ეს საკითხი არ განგვიხილავს, რადგან პატარა ეკლესია ვართ და არ გვყავს ბევრი წევრი. ასე რომ, ეს საკითხი ჩვენს ეკლესიაში არ განხილულა. ეს არ არის აქტუალური საკითხი. ეს არ არის მთავარი პრობლემა, რის წინაშეც ვართ. მაგრამ თუ შევხედავთ მსოფლიო პერსპექტივით, დავინახავთ, რომ ეს საკითხი განიხილება, ხდება გადაწყვეტილებების მიღება და ყველა ლუთერულ ეკლესიაში სხვადასხვანაირად ხდება ამ საკითხის გადაწყვეტა. მაგრამ ეს არა მარტო ლუთერული ეკლესიების საკითხია, არამედ თითქმის ყველა ქრისტიანული კონფესიის. ბოლო დროინდელი კვლევები ცხადყოფს, რომ ბევრ ევროპულ ქვეყანაში ახალგაზრდების უმრავლესობა რელიგიის მიმდევრები არ არიან და ევროპა მალე პოსტქრისტიანული საზოგადოება იქნება. რა არის ქრისტიანობის შემცირების მიზეზი ევროპაში, სადაც ამ რელიგიამ მისი დასავლური ცივილიზაცის შექმნაში უმნიშვნელოვანესი როლი შეასრულა? სამწუხაროდ, დექრისტიანიზაცია შესამჩნევია არა მხოლოდ ევროპაში, არამედ მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეშიც. უპირველეს ყოვლისა, ვფიქრობ, რომ ეკლესია და საზოგადოება გამოწვევის წინაშეა, და ეს მეტ-ნაკლებად იგივენაირადაა სხვაგანაც, როგორც ევროპაში. ალბათ ეს საკითხი საქართველოში ჯერ შესამჩნევი არ არის, მაგრამ ეკლესიის გამოწვევაა სახარების გავრცელება და მომავალი თაობისთვის გაცნობა. იგივე პრობლემაა ქართული საზოგადოების წინაშეც. ვფიქრობ, რომ ყველა თაობის მოვალეობაა სარწმუნოებას მიყვეს და გადასცეს რწმენა მომავალ თაობებს და ეს ყველაფერი ავტომატურად არ მოხდება. აუცილებელია ამისთვის რაღაც გაკეთდეს. გეთანხმებით, რომ ევროპაში ეს თვალნათელია და თუ მკითხავთ, გეტყვით, რომ ეს ეკლესიის ბრალიცაა, ვერ უარვყოფთ იმ შეცდომებს, რომელიც ეკლესიამ დაუშვა, არ ისაუბრა ნათლად და ახალ თაობაზე ამან გავლენა მოახდინა. უნდა მოვიფიქროთ, თუ როგორ შევძლებთ ამ ყველაფრის შეცვლას.

42 DIPLOMAT

But in respect to the legislation, it couldn’t be that there is an unequal treatment of religious that legislation, all the religious organizations should be treated equally. There is no one worldwide body which represents all Lutherans, that’s why there are diverse viewpoints concerning different social issues. For example, in some Lutheran churches ordination of woman is allowed, also LGBTQ+ marriage and ordination of LGBTQ+ clergy is permitted. All of these are very unfamiliar for the Orthodox and the Catholic Churches, which are the largest Christian denominations of the world. What’s your comment about this? The Lutheran World Federation combines all the Lutheran churches all over the world. The ordination of women is widely even in our church and it’s recognized. we do not have any discussions about that. For us that’s quite clear that men and women are created equally from God and so they have all the same dignity. We do not see any reason why a female couldn’t be, for example, pastor. So this issue, I think is quite clear and almost all Lutheran church, not all, but nearly all the churches are on the way to have woman ordination. It’s about, I guess 85 percent of all the Lutheran churches have already implemented ordination of woman the other ones are on the other way to establish that. The other issues will, you mentioned LGBTQ+ marriage and ordination of LGBTQ+ clergy So this is a question which is discussed also within the Lutheran World Federation and there are several different answers. This issue we didn’t discuss in our Lutheran church in Georgia as we are small minority church and do not have so many members. So this question wasn’t discussed within our church. It’s not an actual question. It’s not the major problem we are dealing with. But if you look at the word wide perspective, you see that this is a issue which is discussed and the decisions made and this are different in different Lutheran churches. But this is not only a question of the Lutheran churches, you have it in nearly all Christian denominations. Some recent researches suggest that majority of young people in a many European countries do not follow a religion and Europe will be post-christian society soon. What is the reason of the declining of Christianity in Europe, where that religion shaped its western civilization? unfortunately, de-christianization is noticeable. First of all, I guess the challenge is in the church and society, more or less the same as in Europe. Maybe it’s not so obvious here in Georgia right now, but I guess the challenge for the Church is to proclaim the gospel and to make it understandable for the next generation. And this problem is the same for the Georgian society as well. I guess that’s a duty of every generation to follow the faith and give the faith to the next generation and this is always not going automatically. You have to do something for that. I agree that it is a more obvious in Europe, and if you’re asking if this is also the fault of the church, you can’t deny that there was also made mistakes that the church failed to speak so clearly and the new generation is affected by that. We have to think about how we can change that.

36 DIPLOMAT

DIPLOMAT 43

საქართველოს ახალგაზრდა ელჩი გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში 2018 The plans of the Georgian Young Ambassador to the Federal Republic of Germany in 2018 44 DIPLOMAT

ირინე ჩიხლაძე IRINE CHIKHLADZE

აქართველოს ახალგაზრდა ელჩების პროგრამა“ საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს პროექტია, რომლის საშუალებით საზღვარგარეთ მცხოვრებ ახალგაზრდებს შესაძლებლობა აქვთ გახდნენ „ახალგაზრდა ელჩები“ ადგილსამყოფელ ქვეყნებში და სხვადასხვა კულტურული, საგანმანათლებლო და სპორტული პროექტებისა თუ ღონისძიებების განხორციელებით საქართველო საზღვარგარეთ წარმოაჩინონ.

ს

პროექტის ძირითად მიზანი, ერთის მხრივ, უცხოელი ახალგაზრდებისთვის საქართველოს ეკონომიკის, განათლების, კულტურის, სპორტის, ახალგაზრდული პოლიტიკისა და ისტორიის შესახებ ინფორმაციის მიწოდება და საქართველოს მეგობართა ქსელის გაფართოებაა. ხოლო მეორეს მხრივ, ქართული დიასპორის ახალგაზრდა წარმომადგენლებთან მჭიდრო კავშირი დაამყარება და მათთვის კულტურულ-შემეცნებითი და საგანმანათლებლო ინიციატივების განხორციელებაში ხელშეწყობაა. გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში საქართველოს ახალგაზრდა ელჩის უფლებამოსილებას 2018-2019 წლებში განვახორციელებ. მინდა მადლობა გადავუხადო საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს და საკონკურსო კომისიას გამოცხადებული ნდობისა და შესაძლებლობისთვის უფრო აქტიურად ვიმუშაო საქართველოს პოპულარიზაციისა და გერმანიაში ქართველი ახალგაზრდების მხარდაჭერისთვის. გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკაში ახალგაზრდა ელჩის სტატუსით საქმიანობა დიდი პასუხისმგებლობაა. საქართველოს წარსული და აწმყო გერმანიასთან მჭიდროდაა დაკავშირებული. გერმანია პირველი სახელმწიფო იყო, რომელმაც საქართველოს დამოუკიდებლობა აღიარა და საქართველოს მთავრობასთან დიპლომატიური ურთიერთობები დაამყარა, როგორც 1918 წელს - პირველი ქართული რესპუბლიკის დაარსების, ასევე 1990 წელს საქართველოს საბჭოთა კავშირიდან გამოყოფისა და დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ. დღესაც გერმანია საქართველოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სტრატეგიული პარტნიორია პოლიტიკის, ეკონომიკისა თუ კულტურის სფეროში. ახალგაზრდა ელჩის საქმიანობას ოფიციალურად 2018 წლის პირველი ნოემბრიდან შევუდგები. ასევე ნოემბერშია დაგეგმილი ამბასადორიალი თბილისში, რომლის ფარგლებშიც უნდა წარვადგინო სამოქმედო გეგმა. სტატიის ფარგლებში ვეცდები მოკლედ გადმოვცე ჩემ მიერ დაგეგმილი ღონისძებები. გერმანიაში, დაახლოებით, 3000 ქართველი სტუდენტია, ამასთან ასეულობით ახალგაზრდა Au-pair, FSJ პროგრამების მონაწილეა. თუმცა ბევრ საუნივერსიტეტო ქალაქში, მიუხედავად იმისა, რომ უნივერსიტეტები ხელს უწყობენ საერთაშორისო სტუდენტური გაერთიანებების შექმნას, არ არსებობს ქართული ახალგაზრდული ორგანიზაციები. ჩემი ერთ-ერთი მიზანია სრულიად ავითვისო გერმანული უნივერსიტეტების მიერ შემოთავაზებული რესურსები. ამისათვის მნიშვნელოვანია ქართველ სტუდენტთა გაერთიანებების შექმნა. აღნიშნული პროცესი საქართველოს პირველმა ახალგაზრდა ელჩმა გერმანიაში მიხეილ სარჯველაძემ დაიწყო და ქართული სტუდენტური ორგანიზაციები უკვე ფუნქციონირებენ კიოლნში, ბონში, ჰაიდელბერგისა და იენაში. სასურველია ქართველ სტუდენტთა გაერთიანებების შექმნა გერმანიის სხვა ძირითად ქალაქებში, როგორებიცაა ბერლინი, მიუნხენი, ჰამბურგი, ფრანკფურტი, ჰაიდელბერგი, შტუტგარტი, ფრაიბურგი და ა.შ. აღნიშნული ორგანიზაციები ხელს შეუწყობს ადგილობრივი ქართველი ახალგაზრდების დაკავშირებას, გააქტიურებას და ქართველი ახალგაზრდების ინგეტრაციას გერმანიაში. სტუდენტური გაერთია-

he “Young Ambassadors Program of Georgia” is a project of the Ministry of Foreign Affairs of Georgia, which allows young people living abroad to become “young ambassadors” in their countries of residence, from where they will demonstrate Georgia’s strength by carrying out various cultural, educational and sports projects or events.

The main goal of the project is to provide information about the Georgian economy, education, culture, sports, youth policy and history to foreign youths to enhance Georgia’s network of friends. Alongside this, a closer tie with the Georgian Diaspora’s young representatives will be established from promoting cultural and educational initiatives. In 2018-2019, I will be the Young Georgian Ambassador to the Federal Republic of Germany. I would like to thank the Ministry of Foreign Affairs of Georgia and the Commission for their trust and opportunity to work actively in promoting Georgia, and supporting Georgian youths in Germany. The role of the young Ambassador in the Federal Republic of Germany is a big responsibility. The past and present of Georgia is closely related to Germany. Germany was the first state to recognize Georgia’s independence and established diplomatic relations with the Georgian government in 1918 after the establishment of the first Georgian republic and the announcement of independence from the Soviet Union in 1990. Today, Germany is one of the most important strategic partners of Georgia in the areas of politics, economics and culture. The young Ambassador’s role and the activities will officially begin on November 1, 2018. The ambassadorial in Tbilisi is scheduled for November. There I will present the scope of my activities. In this article I will try to present it briefly. In Germany, there are about 3000 Georgian students, plus hundreds of young Au-pair, and others on FSJ programs. Though there are many university towns, and universities support the creation of International Student Unions, there are no Georgian youth organizations. One of my aims is to use all the resources offered by German universities in this regard. It is important to create Georgian student unions. This process was initiated by the first Georgian Ambassador to Germany, Mikhail Sarjveladze and through his efforts, we have Georgian student organizations already functioning in Cologne, Bonn, Heidelberg and Jena. It is desirable for us to create Georgian student unions in other major German cities such as Berlin, Munich, Hamburg, Frankfurt, Heidelberg, Stuttgart, Freiburg, etc. These organizations will help to connect local Georgian youth, activate them and engage the Georgian youths in Germany. As a result of the arrangements that will be made by the Georgian

DIPLOMAT 45

ნებების მიერ მოწყობილი ღონისძიებების შედეგად გერმანელები გაეცნობიან საქართველოს, დამყარდება და გაღრმავდება ქართულ-გერმანული კონტაქტები, რაც დიდ როლს თამაშობს ქვეყნების დაახლოებაში. მეორე მნიშვნელოვანი პროექტი, რომელსაც მომავალი წლის მანძილზე განვახორციელებ, არის ინტერვიუების სერია სახელწოდებით “ქართველები გერმანიაში და გერმანელები საქართველოში”. საინფორმაციო ომისა და მტრულად განწყოფილი ძალების მიერ საქართველოს უარყოფითი მხრიდან წარმოჩენის პარალელურად, აუცილებელია უცხოეთში მცხოვრებ წარმატებულ ქართველებზე ყურადღების გამახვილება. ბევრმა ქართველმა დაუღალავი შრომითა და განათლებით მიაღწია წარმატებას გერმანიაში და ქმნიან სხვადასხვა სფეროში ღირებულ პროდუქტს. მეორეს მხრივ, საქართველოში ცხოვრობენ გერმანელები, რომელთაც სურთ საკუთარი, ქართული გამოცდილება სხვებსაც გაუზიარონ. პროექტის ფარგლებში გაკეთდება 2-3 წუთიანი ვიდეო-კლიპები, რომელშიც რესპოდენტები მოგვიყვებიან მათ გერმანულ-ქართულ გამოცდილებაზე, მიღწევებზე, წარმატებაზე და საქართველოს, გერმანიისა და ევროკავშირის საერთო ღირებულებებზე. ვიდეო-კლიპები გავრცელდება სოციალური ქსელისა და მედია საშუალებების მეშვეობით. ახალგაზრდა ელჩის ერთ-ერთი პრიორიტეტია საჯარო დისკუსიების, კონფერენციებისა და პრეზენტაციების ორგანიზება საქართველოსთვის აქტუალურ თემებზე. ამ მხრივ მნიშნელოვანია არამხოლოდ საქართველოს ტურისტულ-ეკონომიკური თუ კულტურული პოტენციალის წარმოჩენა, არამედ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე და პრობლემებზე საუბარი, რათა დაინტერესებულ პირებს მივაწოდოთ რეალური ინფორმაცია საქართველოს მგდომარეობაზე, ჩვენს საჭიროებებსა და ჩვენთვის საერთაშორისო მხარდაჭერის მნიშვნელობაზე. ჩემი საქმიანობის მნიშნელოვანი მიმართულება იქნება საქართველოს შესახებ კულტურულ-საგანმანათლებლო ღონისძიებების ორგანიზება. 2018 წელს საქართველო საპატიო სტუმრის სტატუსით წარდგება ფრანკფურტის წიგნის ფესტივალზე, რომელშიც 130 ქვეყნის 7000-მდე საგამომცემლო სახლი მონაწილეობს. ეს ფაქტი განსაკუთრებით ნიშვნელოვანია ქართული ლიტერატურის პოპულარიზაციისთვის არამხოლოდ გერმანიაში, არამედ მთელს მსოფლიოში. ფესტივალისთვის გერმანულად ითარგმნა ორმოცდაათზე მეტი ქართული წიგნი. გერმანულენოვანი ქართველი მწერალი ნინო ხარატიშვილი საუკეთესო თანამედროვე გერმანელ ავტორებს შორისაა დასახელებული, ხოლო ზურაბ ქარუმიძეს რომანი „დაგნი, ანუ სიყვარულის ნადიმი“, გერმანიაში გამოცემული წიგნების საუკეთესო სამეულში დასახელდა. ეს ყველაფერი საშუალებას იძლევა გაიმართოს დისკუსიები ქართულ ლიტერატურულ ტექსტებზე, მოეწყოს ნაწარმოებების საჯარო კითხვა და სხვა. გარდა ლიტერატურისა ახალგაზრდა ელჩმა უნდა წარადგინოს მრავალსუკუნოვანი ქართული კულტურა, ამ მიზნით მნიშვნელოვანია ქართული ენის, ფილმის, ცეკვის, მრავალხმიანი სიმღერისა და სამზარეულის საღამოების ორგანიზება. რაც ერთის მხრივ აკავშირებს ადგილობრიც ქართველებს ერთმანეთთან, ხოლო მეორეს მხრივ ხელს უწყობს ქართულ-გერმანული კოტაქტების დამყარებას. ზემოაღნიშნული ღონისძიებები გერმანიაში ჩემი მომავალი საქმიანობის მხოლოდ ნაწილია. ღონისძიებების სიმრავლისა და მრავალფეროვნებიდან გამომდინარე ვაპირებ აქტიურად ვითანამშრომლო არამხოლოდ საქართველოს საელჩოსთან და საკონსულოებთან გერმანიაში, არამედ საერთაშორისო ორგანიზაციებთან, ქართულ დიასპორულ გაერთიანებებთან, გერმანულ ფონდებთან, ახალგაზრდულ ორგანიზაციებთან, ასევე საქართველოს საკითხებზე მომუშავე გერმანულ ორგანიზაციებთან. საქართველოს ბევრი გულშემატკივარი და მეგობარი ჰყავს უცხოეთში და ჩვენთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მათი მობილიზება და გააქტიურება და ასევე მათი რიცხვის ზრდა. სწორედ, საქართველის მეგობართა ქსელის გაფართოებას და საქართველოს პოპულარიზაციას ემსახურება ახალგაზრდა ელჩის ყველა ღონისძიება. ამასთან, მაქსიმალურად ვეცდები გავიტანო ქართველი ახალგაზდობის ხმა გერმანიაში. იმედი მაქვს მსოფლიოს 16 ქვეყანაში ქართველი ახალგაზრდა ელჩების მუშაობა ნაყოფიერი იქნება. ჩემი მხრიდან კი წარმატებას ვუსურვებ თითოეულ მათგანს მომავალ საქმიანობაში. 46 DIPLOMAT

Student Unions, the Germans will get acquainted with Georgia, establish and deepen the Georgian-German contacts and that will altogether play a big role in the country. The second important project, which will be implemented next year, is a series of interviews tagged “Georgians in Germany and Germans in Georgia”. In contrast to ongoing anti-Georgian propaganda, it is necessary to focus on successful Georgians residing abroad. Many Georgians have achieved success in Germany and have created valuable products in different fields. On the other hand, there are Germans living in Georgia who want to share their Georgian experience with others. With a 2-3 minutes video-clip, we can have the respondents share their German-Georgian experiences, achievements, success and the common values of Georgia, Germany and the EU. These video clips will be distributed on social networking and media outlets. One of the priorities of the Young Ambassador is the organization of public discussions, conferences and presentations on topical issues for Georgia. It is noteworthy but the display of Georgia’s tourism-economic or cultural potential should not be our only focus rather, we should have platforms to talk about our occupied territories and other problems in order to provide interested people with real information about Georgia’s motivation, our needs and the importance of international support for us. The main direction of my activities will be to organize cultural and educational activities about Georgia. In 2018, Georgia will be honored as a guest of honor at the Frankfurt Book Fair, which comprises 7000 publishing houses from 130 countries. This fact is especially important for promoting Georgian literature not only in Germany, but in the whole world. More than 50 Georgian books were translated into German for the festival. German writer Nino Kharatishvili is named among the best modern German authors, and Zurab Karumidze’s novel “Dagany, or a Love Feast”, was named in the top three best books published in Germany. All this allows for discussions on Georgian literary texts, to and gives us the opportunity to launch organize public reading programs and more. Besides, it is important that the young ambassador should present a multi-century Georgian culture, for this purpose it is important to organize Georgian language, film, dance, polyphonic songs and cooking evenings. Which connects Georgians with each other on the one hand, and on the other hand promotes Georgian-German relationships. The above mentioned events are only part of my future activity in Germany. I am actively cooperating not only with the Georgian Embassy and Consulates in Germany, but with international organizations, Georgian Diaspora Unions, German Foundationss, Youth Organizations and German organizations working on issues concerning Georgia. Georgia has many supporters and friends abroad and they are very important for us to mobilize, activate them and increase their number. All the activities of the young ambassador will be to expand the network of Georgian friends and to promote Georgia. At the same time, I will try to reach the Georgian youth in Germany. I hope the work of Georgian young ambassadors will be fruitful in 16 countries of the world and I wish success to each of them in their future activities.

17 Ioane Shavteli Street Tel.: +995 591 540 753 DIPLOMAT 47

Hotel KING GORGASALI (Boutique Hotel)

SPECIAL OFFER FOR NOVEMBER

Georgian Restaurant ,,Sormoni” Open Terrace – For Your Event or Special Day Wine Spot (with sommelier service) – For Your Special Memories Best Located Hotel Cozy Hotel Rooms – For Your Comfort

Interesting Design and Colors Best View From the Rooms

Address: 3 Vakhtang Gorgasali St, T'bilisi, Georgia Phone: +995 322 22 50 80

Diplomat October 2018

Articles inside

Interview with the Georgian Ambassador to Germany

ინტერვიუ საქართველოს ელჩთან გერმანიაში

ინტერვიუ გერმანიის ელჩთან საქართველოში

Interview with the German Ambassador

ინტერვიუ აჭარის მთავრობის თავმჯდომარესთან

Interview with the chairman of the Adjarian government