2022: Iturburu Udal Haur Eskolako historia

UDAL HAUR ESKOLAKO HISTORIA

Izaskun Madariaga Iragorri, Tolosan 1947an jaiotako oiartzuarra. Irakasle Diplomatua Haur Hezkuntzako espezialitatean, Eskoriatzako Irakasle Eskolan.

Pedagogian Lizentziatua, Orientazio espezialitatean, Euskal Herriko Unibertsitatean.

Iturburu Udal Haur Eskolako sortzaile eta bertako hezitzaile eta arduraduna izandakoa. Eginkizun beretan Udal Ikastola Partzuergoan aritua jubilatu arte.

Ibilbide profesionala haur-eskolen munduari lotua egon da; pedagogiari eta formazioari lotua gehien bat, baina baita antolamendu eta arlo politikoan konprometitua ere, Haur-Eskolen Koordinakundeen bitartez.

Haur-hezkuntzako irakasleen formakuntzan urte luzez aritua, bereziki Mondragon Unibertsitatean baina baita Hezkuntza Saileko Berritzeguneetan eta EHU Irakasle Eskolan ere. Gipuzkoako Koordinakundea eta Diputazioaren bitartez Magisteritzako Plan Bereziaren bideratzaile izandakoa, haur-eskoletako hezitzaile titulu gabekoentzat.

2006ean Vic-eko unibertsitatearekin kolaboratua 0-3ko haur-eskoletan kalitatezko parametroak ezartzeko irizpideak finkatzen.

Infancia Educar 0-6 aldizkariko kontseiluko kide izandakoa eta baita Hik Hasi Egitasmo Pedagogikoko partaide ere.

2014ko azaroaren 28an Oarsoarrak banatutako Euskararen sariko Ohorezko Aipamena jasoa “Haur eskola ereduaren sortzaile eta bultzatzaile gisa egindako lanagatik”

ITURBURU

Udal Haur Eskolako historia

Izaskun Madariaga Iragorri

Editorea: Izaskun Madariaga

© Argitalpen honena: Oiartzungo Udala

© Idazketa, edizio honena: Izaskun Madariaga

© Azal-hegaleko argazkia: Malen Etxebeste Lekuona

© Azalaren irudia, marrazkiak eta maketazioa: Belén Moreno

Lehen argitalpena: 2022ko abuztua

Ale-kopurua: 500

Argitaratzailea: Oiartzungo Udala

1. bideo: Inguruaren probetxamendua. Irudiak, testua eta ahotsa: Iturburu. Muntaketa eta ekoizpena: Mikel Mendizabal.

2. bideo: San Fermin jaia. Irudiak: Jabier Susperregi. Ekoizpena: Mikel Mendizabal.

ISBN 978-84-88917-51-5

Lege gordailua: LG D 822-2022

Inprimaketa eta koadernaketa: Leitzaran Grafikak S.L. (Andoain-Gipuzkoa)

Oiartzungo Udalak ez du derrigorrez bat egiten liburuaren egileek egin ditzaketen adierazpenekin.

Eragotzita dago, legeak ezarritako salbuespenetan izan ezik, obra honen edozein berregintza, komunikazio publiko edo moldaketa, aurrez jabetza intelektualaren titularren baimena eskuratzen ez bada. Eskubide horien urraketa jabetza intelektualaren aurkako delitutzat har daiteke (Kode Penaleko 270 eta hurrengo artikuluak.

CEDRO erakundeak (www.cedro.org) babesten ditu aipatu eskubide horiek.

Lan hau eskaini nahi diot: Familiari.

Nire eskutatik pasatu diren ume guztiei, erakutsi didatenagatik.

Eskoriatzako Irakasle Eskolari, lehenak izan zirelako nik ikasitakoa besteei erakusteko aukera ematen.

Iturburun nirekin jardun diren lankideei eta, oro har, partaide guztiei, eurek izan zirelako ardatz, mami eta bidelagun historia honetan.

* Joxe Mari Auzmendi gogoan beti

Agurra

Gure herriko ondarea berreskuratu eta herritar guztiontzat eskuragarri jartzeko ahaleginean, Oiartzungo Udalak kaleratutako Mugarri bildumaren hogeita zortzigarren alea duzue honako hau. Oraingoan, Izaskun Madariaga Iragorrik Oiartzungo historiaren zati bat kontatuko digu, hain zuzen ere, Karrikako Iturburu haur eskolan bizitutakoaren errepasoa egin nahi izan du.

Aitortu behar dut aurtengo sarrera honetan nire sentipen pertsonalak islatuko direla; izan ere, hogeita bat urte nituela, Haur Hezkuntzako ikasketak bukatu bezain pronto, Iturburun hasi nuen hainbeste maite dudan irakasle ibilbidea. Bestalde, bertako guraso izateko aukera ere izan nuen, gure hiru semeen lehenengo eskola izan zelako. Beraz, hori dela eta, ezin alde batera utzi emozioak eta bizipenak.

Iturburu 1918tik, 1974 arte herri eskola izan zen. Bertara Karrika auzoko haurrak joaten ziren. Hura itxi zenean, beste erabilera bat eman zitzaion. Hasieran haurtzaindegi eta zaintza funtzioa betetzen zuen etxeak laster hartu zuen haur eskolaren funtzio hezitzailea. Haur eskolan haurrak zaintzeaz gain, hezi ere egiten ziren, gainera, nekazari inguru batean. Ingurunea aprobetxatzeari garrantzi handia ematen zitzaion, eta eguneroko bizipenen bidez gauzarik txikiena edota momentuko egoerarik sinpleena bihurtzen zen hezigarri. Haurrek Karrikako auzoa kolorez eta irriz janzten zuten, eta bizilagunek, berriz, esker onez, beraien patxada, begirada eta jakintza eskaintzen zuten.

Haur eskola bakoitzak bere historia eta nortasuna du, eta Iturburuk ere badu berea. Bertan egon ginen adin eta bizitza ezberdineko emakumeez osatutako hezitzaile taldeak asko sinesten zuen haurren gaitasunetan. Haurrak errespetatu eta erdigunean jartzen ziren;  espazio atsegin, aberats eta egokiak eskaintzen zitzaizkien eta aurrera egiten zuten harremanak sortuz eta partaide sentituz.

Altxor ederra da Madariagak osatu duena, eta liburuan ageri den moduan, borrokaldi eta gertaera askoren ondoren, Iturburu haur eskola erreferente izatera iritsi zen. Hasiera batean, zaintzatik hezkuntzara jauzi egin zuelako, eta ondoren, aitzindari izan zelako 0-3 zikloa osotasunean mantentzen. Gaur egungo Oiartzungo Urmendi haur eskola, horren guztiaren isla da metodologia eta identitateari dagokionez.

Oiartzuar guztiak gonbidatu nahi ditut liburua irakurtzera. Ziur nago irakurle askok euren burua bertan irudikaturik ikusiko dutela, hain justu, bertako ume, guraso, ordezkari edota langile izan zirelako. Eta, era berean, Haur eskolaren partaide izan ez den oiartzuarrentzat ere, interesgarria da gure herriko zati bat ezagutzeko.

Zenbat pasarte, zenbat emozio, zenbat haur eta familia izan diren Iturburu etxean! Jarrai dezala, xarma galdu gabe!

Iosune Cousillas Aramendi

Kultura Batzordeburua

Edukia

HITZAURREA 17

1 . ITURBURUREN LEHEN PAUSOAK 19

1. 1. Aurrekariak 20

1. 2. Udalarekin harremanetan 20

1. 3. Gestio demokratikoa 22

1. 4. Haurrak eta plaza eskaerak 22

1. 5. Dirua falta 22

1. 6. Izenaren hautaketa 23 1. 7. Hezitzaileen hautaketa 23

1. 8. Haurtzaindegia abian 23

2 . ITURBURU HAUR ESKOLA MARTXAN 25

2. 1 Muin-muineko izaera eraldaketa 26 2.1.1. Haurtzaindegitik haur eskolara 26 2.1.2. Iturburu eta euskara 28

2.2 Munizipalizazioa 29

2.3. Diru iturriak 33 2.3.1. Dirulaguntzak 33 2.3.2. Kuotak 34

2.4. Langileak eta lan arloa. Borroka asko 36 2.4.1. Udaletxeko itxialdia 21/06/1980 – 26/06/1980 36 2.4.2. Kontratuak. 1980. urtea 38 2.4.3. Funtzionario oposizioak eta ondorioak. 1982. urtea 39 2.4.4. Kukiren lanpostuaren defentsa. 1988. urtea 40 2.4.5. Lan kategoria eta Udalarekin auzia. 1994. urtea 42

4

ITURBURUKO PEDAGOGIA 45

3.1. Eguneroko koadernoa

3.2. Inguruaren erabilera

3.3. Haurra lehenetsi

3.4. Egokitzapen prozesua

3.5. Hezitzailearen egonkortasuna

3.6. Haur eskola txikia. Talde txikiak

3.7. Egoera guztiek heziketarako balio

3.8. Bizipen aberatsak ezohiko ekintzetan

3.9. Hezkidetza ikuspuntua

LAN PROIEKTUAK 73

4.1. Aitona-amonen jaia Sanfermin egunean

4.2. Musika proiektua

Jai herrikoiak

5

PARTAIDEEN INPLIKAZIOAK IZAN DUEN GARRANTZIA ITURBURU PROIEKTUAN 91

5.1. Irakasleria eta barne antolamendu koordinatua

5.2. Gurasoak

5.3. Trini 98

HEZKUNTZA PROIEKTUA 101

6.1. Iturburuko erreferente psikopedagogikoak

6.2. Eskakizun berriak legearen aldetik

KOORDINAKUNDEAN PARTAIDE

HERRIKO HEZKUNTZA BATZORDEA

ITURBURUKO PROIEKTUAREN PROIEKZIOA HAUR ESKOLATIK KANPO

9.1. Argitalpenak

9.2. Gure ekarpenak

9.2.1. Eusko Jaurlaritzako Garapen Curricularreko Institutuari 9.2.2. Ikastaroetan gure partaidetza 9.2.3. Gure proiektua ezagutzeko bisitak 9.2.4. Ikasleen praktikak 9.2.5. Maite Garaigordobilekin kolaborazioa

ITURBURU UDAL HAUR ESKOLATIK, OIARTZUNGO UDAL IKASTOLA PARTZUERGORA

12 . ITURBURU BIZI IZAN ZUTENEN EKARPENAK 135

· Pello Añorga, kolaboratzaile eta guraso ohia 136

· Mirian Mendoza, hezitzaile ohia 138

· Aiora Madariaga, Iraia Etxebeste eta Ibintza Iragorri, ikasle ohiak eta egun Urmendi haur eskolako hezitzaileak eta zuzendaritza lanetan dihardutenak 141

· Jon Martin, ikasle ohi eta bertsolaria 143

13 . BIDEOAK IKUSTEKO LOTURAK

13.1. Inguruaren probetxamendua 145 13.2. San Fermin jaia 145

14 . ERANSKINAK 147

14.1. Urtez urte, taldeak argazkietan 148 14.2. Sorrerako batzordekideak/partaideak 164 14.3. Sorrerako aktak

165 14.4. Matrikula eta talde banaket (77-78/99-00) 203 14.5. Langileen zerrenda (77-78/97-98) 226

Hitzaurrea

Iturburu haur eskola, edo hasieran genioen bezala, Iturburu haurtzaindegiaren jaiotza, herritar talde baten ekimenaren ondorioz suertatu zen. Lartaungo OKT-ren barruan haurtzaindegiei buruz antolatu ziren hitzaldien amaieran eratu zen lehenengo lantaldea, 1976ko azaroaren 18an. Ilusioz beteta eutsi genion lanari, bai serio eutsi ere. Iturburu proiektua izatetik errealitate izatera iristeko, urtebete luze eta mamitsua igaro zen. Partaidetzaren aldetik aberatsa izan zen. Astero-astero biltzen ginen eta jende asko inplikatu zen egiten genituen ekintzetan. Talde-lana konprometitua joan zen, iraultzailea. Herritarrentzat amesten genuen proiektu polit bat ari ginen eraikitzen, Oiartzungo herriari eskaini nahi geniona.

Abiapuntuan bi ildo nagusi markatu genituen: alde batetik, ama-haurra binomio murriztailea gainditu nahian, haurraren heziketa berritzaileagoa eskaini nahi genuen. Sozializazio esparrua aberastea zen gure asmoa eta baita ikuspuntu profesionalagotik heziketa modua osatzea ere. Hori guztia euskaraz. Beste aldetik, emakumeari etxetik kanpo lana egiteko laguntza eskaintzea genuen helburu, bere askatasun eta sustapen prozesuaren lagungarri izan nahian. Denbora pasatu ahala helburu horietako batzuk eraldatzen joan ziren geroago ikusiko dugun modura.

Iturburu izan zena izatera iristeko, beraz, tartean jende askoren konpromiso handia egon zen; konpromiso soziopolitiko sakona. Garaiak halakoak!

Hor geunden:

· Herritar arduratsuak, sutsu, hasierako oinarri egokiak jartzen.

· Irakasle taldea. Lan militantea eginez proiektuari tiraka.

· Gurasoak. Tartean herri mugimenduetan trebatutako asko, proiektuari eusten eta bultzaka.

· Politikariak. Udaletik laguntza emanez.

Historikoki, eta gorabeherak gorabehera, hauek izan dira Iturburuko altxorraren osagaiak 23 urteko ibilbidean.

1

Iturbururen lehen pausoak

1. 1. Aurrekariak

Iturburuk 1977ko azaroaren 2an ireki zituen ateak, baina aurrez beste ahalegin bat egin zen herrian, nahiz eta aurrera atera ez. 1975. urte ingurua izango zen. Nik ordurako Puerikulturako titulua atera nuen Bilboko eskola ofizialean eta Maria Jesus Aranburu etorri zitzaidan, Oiartzunen haurtzaindegi bat jartzeko asmoarekin zebiltzala-eta, laguntza eske. Buelta bat baino gehiago eman genion gaiari, leku aukerak aztertzen ere ibili ginen, Romeroeneko etxea, tartean, baina azkenean ideia baztertu egin behar izan genuen, aukerarik ikusten ez eta.

Bigarren ahalegina eta behin betikoa hurrengo urtean egin zen. Lehen aipatu bezala, 1976ko azaroaren 18an eman zitzaion amaiera Lartaungo OKT-k haurtzaindegiari buruz antolatu zuen jardunaldiari. Lau saio egin ziren eta laugarrenera gonbidatu ninduten, Ospitale zaharrean egin zenera. Bertan zenbait leku eta pertsonaren esperientziak azaldu ziren, eta haurren hezkuntzari buruzko elkarrizketa sortu zen. Gutxi gorabehera 25 bat pertsonak parte hartu genuen. Ilusioa eta gogoa puri-purian, Oiartzunen haurtzaindegia sortzeko lehen lantaldea bertan eratu genuen. Partaideak hauexek: Ana Agirrezabalaga, Pontxo (Jose Ignacio Zabala), Alex Perez, Arantxa Sarasti, A.- eta ni. Lehen bilera 1976ko azaroaren 27an egin genuen, gaueko zortzietan, ikastolan.

Hazia ereinda zegoen, gure barruko harra piztua eta seriotasun osoarekin ekin genion lanari. Urte oso batez, astero-astero ikastolan bilduz ibili ginen. Mila eratako bilerak egitea tokatu zitzaigun. Lantaldean 18 pertsonaren bueltan ibili ginen1, hartutako zamari eusten eta bultzaka, lortu genuen arte. Hiru helburu nagusi: 1) Haur ttikiei sozializatzeko heziketa modu berriak eskaintzea; 2) emakumeei etxetik kanpo lan egiteko aukera erraztea, bai bere duintasunari begira eta baita langile izaerari begira ere. 3) haurtzaindegi euskaldun eta publikoa izatea, euskararen berreskurapenaren parte izan nahi genuelako.

1. 2. Udalarekin harremanetan

Esan bezala, hasieratik izan genuen garbi eraiki nahi genuen haurtzaindegiak publikoa behar zuela izan, garai hartan subentzio hitza erabiltzen bagenuen ere. Haurtzaindegiaren eredua garbi samar genuen ingurukoak ezagutu eta aztertu ondoren. Beraungo haurtzaindegia hor genuen, Amarako “Ikastetxe” ere bai; bestalde, Alex Perezen laguntza ezinbestekoa izan zen, bere prestakuntzagatik eta

1 Eranskinean: Sorrerako batzordean partaide izan zirenak.

baita bere eskarmentuagatik ere; gainera, Haurtzaindegien Koordinakundearekin harremanak bazituen eta laster gureganatu genituen euren postulatuak. Garai hartan, eta transferentziak jaso gabeak zeudelarik, jomuga Madrilgo Gobernuan jartzen genuen eta Udala hara iristeko bitartekari moduan ulertzen genuen, batik bat. Bitartean, ordea, Udalari eskatzen genion bere gain hartu zezala haur eskolaren behin-behineko ardura eta Madrilek hartzen ez zuen erantzukizuna. Oiartzun 1977 urtekarian argitaratu genuen gure lehenengo artikulua: “Oiartzungo behar bat, Haurtzaindegia”.

Herritarren nahiak eta beharrak galdeketa baten bitartez jaso genituen. Horrekin eta arlo teorikoan landutakoarekin, Udalera jo genuen gure proiektua azaldu eta inplikazioa eskatzera. 1976ko abenduaren 22an egin zen bilera Udaleko alkate eta zinegotziekin. Alkateak, Iñaki Aristizabalek, garbi utzi zigun haurtzaindegiari berehalako erantzunik ezin izango ziotela eman, dirurik ez zutelako, baina hurrengo urterako aurreikuspen onak zituztela-eta, bidea irekia geratu zen. Lokalarekin ez zegoen arazorik. Auzoetan hutsik geratu ziren eskolak libre zeuden eta Esteban Martiarenaren eskutik (garai hartan zinegotzi) banan-banan aztertu genituen. Karrikakoaren alde egin genuen apustu.

Kokapenak buruhauste franko eman zigun, urruti ikusten baikenuen, baina inguruak eta etxearen aukerek laster uxatu zituzten gainontzeko trabak. Aurrera egin genuen. Udala arduratu zen, bere aparejadorearen bitartez, guk behar genituen espazioak prestatzera. Hori guztia 1977ko urtarrilaren 26an egindako bileran lotua geratu zen.

1. 3. Gestio demokratikoa

Taldea sortu zen une beretik gestio guztia irekia izan zen. Parte hartu nahi izan zuen guztiak aurkitu zuen lekua batzordean eta, horretaz gain, erabaki guztiak asanbladara eramaten ziren eztabaidatu eta azken onarpenak jasotzeko. Gure lehenengo asanblada 1977ko urtarrilaren 29an izan zen, eta laster osatu genituen estatutuak gure funtzionamendu osoa zuzentzeko eta hezitzaile izateko zer-nolako baldintzak eskatuko ziren zehazteko. Haurtzaindegiaren gestioa, bestalde, guraso eta hezitzaileen ardura izango zela garbi zegoen.

1. 4. Haurrak eta plaza eskaerak

Garaiz hasi ginen eskaerak jasotzen. Ezinbestekoa genuen egiazko plangintza egiteko, eta hortik hasi ginen hezitzaile premiak, ordutegiak, kuotak eta gainontzeko kontu guztiak kokatzen aurrekontua osatzeko. Hogeita bat eskaera bagenituen eta 36 arterainoko lekua Karrikan. Hortik etorri zen Oiartzundik kanpoko haurrei ere irekitzea haurtzaindegian izena emateko aukera. Eskualdean ez zegoen haurtzaindegi euskaldunik eta eskari handia zegoen (urte batzuk pasa ziren herriko umeekin bete ez eta Oreretakoekin osatzen genituela taldeak).

1. 5. Dirua falta

Lehen gastu ttikiei aurre egiteko (paperak, fotokopiak...) Lartaun elkarteari eskatu genion laguntza, baina hortik aurrera eltzetik babak guk atera genituen, ze erremedio. Enpresetan laguntza eske hasi ginen. Xanistebanetan kantina jarri zen eta 259.082 pezeta bildu genituen. Dantza saio bat ere antolatu genuen, pegatina jarriz kobratzen genuena. Pegatinak saltzen ibili ginen... Hortik kanpo, herritarren artean material bilketa egin genuen: sehaskak, arropak, ontziak, jostailuak, altzariak... dena genuen ona haurtzaindegia muntatzeko, eta esan beharra dago gauza asko eta asko aprobetxatu ahal izan genituela gure “herri haurtzaindegi alternatiboa” muntatzeko.

1. 6. Izenaren hautaketa

Zergatik Iturburu? Eraikin hura “Karrikako eskola” zen, eta izen horrek guri ez zigun balio. Mila buelta eman genion. Auzotarrek esan ziguten etxe ondoan iturri bat sortzen zela bere garaian, eta aurrez Iturburu esaten ziotela lekuari. Iturburuk konnotazio polita zuen gure asmoetarako eta, azkenean, horrekin geratu ginen.

1. 7. Hezitzaileen hautaketa

Pertsonalki sufrimendu gehien eman zidan gaia izan zen hezitzaileen hautaketarena. Irizpideak jarriak genituen: oiartzuarra izatea, euskalduna izatea eta gutxienez haurtzaindegiko praktikak eginak izatea eskatzen zen. Herrian deialdi irekia egin zen. Nik neure burua aurkeztu nuen lanerako eta jende gehiagok ere bai. Horraino arazorik ez. Hortik aurrera etengabeko tirabirak bizi izan genituen batzuen interes pertsonal eta ideologikoak zirela medio. Irizpideak kolokan, mila aitzakia, argudio eta tranpa erabili ziren gehiengoa zen taldearen gustuko jendea sartzeko. Gure taldeko bekatua hori izan zen. Zintzo arraio ibili ginen denak elkar hartuta eten gabeko lanean, ustezko ideal garbi, garden eta okertu ezinezkoak bultzatuta, baina nonbait gure artean ere perfekziorik ez eta genituen printzipio zuzenak kraskatu egin ziren. Zurrunbilo eta nahasmen handia sortu zuen gai horrek, nola ez ba? Baina, tira, aurrera egin eta...

1. 8. Haurtzaindegia abian

Zailtasunak zailtasun, lortu genuen Iturburu irekitzea. 1977ko azaroaren 2a zen.

EGIN, 1977ko azaroaren 2a

HAUR ESKOLA MARTXAN

Iturburu haur eskola martxan

2. 1 Muin-muineko izaera eraldaketa

2.1.1. Haurtzaindegitik haur eskolara

Izenburu honen azpian trantsizio sakona dago. Hasiera batean haurtzaindegia eta bere egitekoa haurren osasunari eta gizarte ongizateari lotua ulertzen zen, horregatik, hezitzailearen prestaketa teorikoan, egokitzat hartzen ziren puerikultura edo gizarte laguntzailearen ikasketak edukitzea. Gure kasuan hala suertatu zen. Batek zituen puerikultura ikasketak eta gainontzekoak haurtzaindegiko praktikak soilik. Esan beharra dago, hala ere, gure artean egiten genituen bilera eta eztabaidetan asko hitz egiten zela haurraren heziketaren garrantziaz, jaiotzetik hezi, adin klabea garapenerako eta gisakoez. Horrelako kontzeptuak barneratuak genituen eta gure komunikatuetan eta aldarrikapen politikoetan maiz plazaratzen genituen, baita udaletxearen aurrean ere.

Aldaketa erradikala 1979ko abenduaren 13-14-15ean Granadan egin ziren topaketen ondorioz suertatu zen. Topaketen izenburua hauxe zen: “Primeras jornadas de estudio sobre educación preescolar en guarderías”. Gauza da topaketa horien berri izan genuela eta gurasoak prest agertu zirela gutako bati gastuak ordaindu eta hara bidaltzeko. Zozketa egin eta niri tokatu zitzaidan.

2.

HAUR ESKOLA MARTXAN

HAUR ESKOLA

Mundu berri baten aurrean aurkitu nintzen. Urteetan sektorean lan asko egindako jende jantziarekin egin nuen topo, estatu mailan koordinatuta zegoen haur eskolen mundu aberatsarekin harremanetan jarri ahal izan nuen, eta jorratu ziren gaien aurren, zer esan? Txundituta eta asebeteta. Mezua garbi geratu zen eta lau haizeetara zabaldu: Haur eskolak OHOren aurretik hezten duten hezkuntza zentroak dira. Ondorio guztiekin, hau da, tartean hezitzailearen formaziorako izango zuen eraginarekin. Gurasoei ematen zitzaien zerbitzua ongi baloratzen zen, betiere haurraren ongizatea eta heziketa eskubidea aurretik jarrita. Haurra helburu eta erdigune.

Ideia berri horren abiapuntua Granada izan bazen ere, erronka ongi gureganatu genuela esan behar dut, bai hezitzaileen aldetik eta baita gurasoen aldetik ere. Ez zen bide erraza izan. Ahalegin, indar eta denbora asko behar izan genuen haur eskolaren kontzeptu berria sartzen joateko. Arlo asko zipriztintzen zituen. Gurasoei eragiten zien, hezitzaileon prestaketari ere bai, eta herritarrei eta administrazioari begira gauza bera. Guztia batera ari ginen eraldatzen. Udalean formalki eskatu genuen aurrerantzean gutaz aritzerakoan “haur eskola” izena erabili zezatela “haurtzaindegiaren” partez. Ez zen formalitate hutsa izan. Egiten ari ginen bidean, gure izanari ofizialki izena ematea pauso bat gehiago zen. Eta horrela, koherentzia osoz joan ginen arlo guztiak josten eta puzzlea pixkanaka osatzen. Esan beharrik ez, gu irakasleok sakonki inplikatu ginela irekitzen zen hezkuntzako bide berrian.

Batzuek irakasle titulua atera genuen Ikastolen Elkarteak Eskoriatzako eskolarekin bideratu zuen ikastaro-plan berezian sartuta. Beste batzuek beste bide batzuk jorratu zituzten, baina guztiek hezkuntzako planteamendua onartuta. Udala ere onarpen bera ematera iritsi zen, ulertzen baitzuen ateratzear zegoen LOGSE lege berriaren eskakizuna bide horretatik joango zela. Ondorioz, lan deialdiak irakasle profilarekin egiten hasi zen. Ez zen lorpen erraza izan. Ahalegin pertsonal handia eskatu zuen eta guztion egoera hain desberdina izanda, onartu behar dut formazioaren eskakizunak gure arteko tirabirak sortu zituela. Hala ere, filosofia garbi izan genuen beti: haur eskolako hezitzaileak Irakasle ikasketak behar zituen izan, eskolaurreko espezialitatearekin, eta, euskararekin genuen konpromisoagatik, EGA tituluaren jabe ere izan behar zuen.

ITURBURU HAUR ESKOLA MARTXAN

2.1.2. Iturburu eta euskara

Iturburu Haur Eskola euskalduna izan zen hasiera-hasieratik. Ikastolen antzera, guk ere bagenuen euskararen berreskurapenarekin konpromiso sendoa, baina horrek ez du esan nahi euskararen presentzia eta garrantzia maila berekoa izan zenik beti. 1976. urtean kokatu behar dugu. Garai hartan inor gutxi geunden euskaraz alfabetaturik eta inor gutxi ginen gai idatzi bat euskaraz txukun egiteko. Gure lantaldean hainbeste jende ibili ginen arren, asko ziren erdal hiztunak eta, ondorioz, komunikazio guztia, ahozkoa nahiz idatzizkoa, gaztelaniaz egiten genuen. Eta normala iruditzen zitzaigula esatea gehiegizko izango da beharbada, baina inor ez ginen egoera horretaz harritzen, eta horrela jokatzen genuen lasai aski. Komeriak izaten ziren komunikatu bat atera behar genuenean edo idatzi bat itzuli behar izaten zenean, gutxi baitziren horrelako lan bat egitera ausartzen zirenak. Hala ere, horretara iristen ginela esan behar, nahiz eta gaur testu trakets horiek irakurrita lotsa pixka bat sentitu.

Iturburu Haur Eskola euskalduna izan da, bai, eta garai hartan bakarra inguru guztian. Lehena. Hasieran euskaraz hitz egitea nahikoa zela iruditzen bazitzaigun ere (haurrekin eta gurasoekin hitz egiteko gai izatea, hala eskatu zen deialdian), berehala konturatu ginen hankamotz geratzen ginela. Gurasoekin egunero koadernoaren bitartez ere komunikatzen ginen, haurraren gorabeherak bertan jasotzen genituelarik. Horretaz gain, udalarekin ere bagenuen idatzizko komunikazioa, hainbat agiri, testu eta txosten egin behar izaten genituen. Gure bilerak gaztelaniaz egin arren, aktak bitara jasotzen genituen, eta horrela gauza asko. Euskara alfabetatua behar genuen hezitzaileok eta ondorioz, gure prestaketarako eskakizun garbia: hezitzaileentzat EGA edo 3. profila eskuratzea. Hori izan zen urratsetako bat, denborarekin irakasle guztientzat beharrezko baldintza izatera iritsi zena.

Baina ez da hor bukatzen euskararekiko hartu genuen konpromisoa. Gurasoekin egiten genituen bilerak eta asanbladak bi hizkuntzatan egiten hasi ginen. Esfortzu

handia eskatzen zuen horrek, bilerak luzatu egiten ziren eta neketsuagoak gertatu, baina egiten genituen, nahiz eta azkenerako gaztelania hutsez bukatzen genituen gehienetan. Hurrengo urratsa bilera guztiak euskara hutsean egitea izan zen. Horretarako, guraso erdaldunak bildu eta gutako bat jartzen zen eurekin aldibereko itzulpena egiteko. Ongi funtzionatu zuen eta euskarak lekua irabazi zuela esan beharrik ez dago. Euskara hutsean funtzionatzera iritsi ginen.

Bestalde, euskararen gaiarekin gure haur eskolak tranpolin modura ere funtzionatu zuen. Euskararekiko genuen konpromisoa txertatu genuen beste eragile batzuekin partekatzen genituen arloetan. Aipatzekoak:

1. 1981. urtean, herri mailan. Orduko eskola nazionaletarako jorratu genuen euskalduntze plangintzan partaide izan ginen2.

2. Haur eskolen Koordinakundean hizkuntza eredua irauli genuenean ere han izan ginen bultzatzaileen artean. Gaztelaniazko funtzionamendua izatetik, soilik euskalduna izatera pasatzeko egindako lana ez zen batere erraza izan.

3. Koordinakundea tarteko, Jaurlaritzako Haur Eskoletako Dekreturako egindako ekarpena ere aipatu behar, lortu baitzen Euskararen Gaitasun Agiria beharrezko izatea irakasleen prestaketa profilean.

Ibilbide luze horretan urte askotako ahalegina egon zen, etenik gabekoa. Talde osoaren lana eta onarpen zabala behar izan zen funtzionamendu osoa euskara hutsean egitera iristeko.

2.2 Munizipalizazioa

Hasieran markatu genituen hiru helburuetatik bat Iturburu Udal Haur Eskola izatera iristea zen. Gure izaerak hala eskatzen zuen; filosofia horren aldeko ginen. Ideia gauzatzea, ordea, beste kontu bat izan zen. Egunerokotik sortzen ziren beharrek markatzen zuten norabidea. Hasieran haur eskolako defizitaren zama Udalaren gain uztearekin konformatzen baginen ere, laster konturatu ginen gure iraupenik ez zuela bermatzen formula horrek. Beste eredu batzuk bazeuden inguruan, txoil Udalarenak ziren haur eskolak, langileak eta guzti, eta hortik jo genuen, nahiz eta bidea dezente zaila gertatu.

2 1981. urtea. “Euskara eta Oiartzungo Eskola Nazionalak”. Oiartzun urtekaria 2009

HAUR ESKOLA

Oso baldintza ekonomiko prekarioetan funtzionatu genuen lehenengo hilabete luzeetan. Gurasoek kuota ordaintzen zuten, hezitzaileen soldatak hala moduzkoak ziren, eta nahiz eta Udalak lehenengo bultzadan lagundu eta dirulaguntza eman, etorkizuna bermatzeko modurik ez genuen ikusten bide horretan. Ezta Madriletik jasotzen genuen dirulaguntza apurra gehituta ere. Ezinbestekoa genuen munizipalizazio osoa lortzea, hau da, Udalak gure defizita bereganatzeaz gain, langileak funtzionario bihurtzea. Salto galanta. A ze korapiloa!

Gure helburua eta bidea garbi genuen. Udaleko egoerak gure alde egin zezakeela pentsatzen genuen. Garai hartan, 1979. urtean, Herri Batasunak 6 zinegotzi zituen, EAJk beste 6 eta Oiartzungo Langile Batzordeak, 1. Alkatetza EAJk. Erraz samarra ematen zuena mardula bihurtu zen. HBkoen baitan eztabaida eta ideia garbitze asko eragin zuen. Gorabeherak, joan-etorriak, baldintzak... Gure ideiekin erabat ados zegoen bakarra OLEko zinegotzia zen, bide batez guraso ere bagenuena.

Munizipalizazioa 1979ko uztailaren 12an egindako udal batzarrean onartu zen, aldeko 7 bozkarekin eta EAJko 6 zinegotzien abstentzioarekin. Onartu egin zen, bai, baina aurrerapausorik ez zen ematen. Hartutako erabakia behar bezala ulertzen ez, nonbait, eta bost hilabete pasatuta beste udal batzar bat egin zen aurrekoaren interpretazio gisara.

2.

HAUR ESKOLA MARTXAN

HAUR

Tarte horretan gauza asko hasi ziren nahasten. Euskara, ikastola, publikotasuna, heziketa bai/ez, kuoten doakotasuna, amei laguntza izan behar zuen edo zerbait gehiago, funtzionario egiteko bidea, borrokatzeko estrategia, estamentuen inplikazioa, Hezkuntza Ministerioren erantzukizuna, azken ardurak, iragankortasun edo trantsitoritatea, autonomia, estatutuak, herriko lehentasunak, diru partidak... Bost hilabete luzeetan nahi adina argumentu. EAJtik erreferenduma eskatzera ere iritsi ziren eta, gogorra bada ere, Elizalde ikastetxearen eta Ikastolaren posizionamendu publikoa eskatzera iritsi zen norbait, gure arteko liskarra bultzatu nahian edo. Korporazio barruko zaparrada gutxi ez, eta eztabaida kalera atera zen, EAJk gogor ekin baitzion gaiari komunikatu mardul bat zabalduta. Udaleko langileak ere gu funtzionario izatearen aurka jarri ziren. Nonbait euren funtzionario eskubideen gainetik gureak jarriko ote ziren beldur, Udalari idatziz adierazi zioten desadostasuna.

Haurtzaindegiari edo haur eskolari buruz oroimen gazi-gozoak ditut . Bertako guraso nintzen eta aldi berean zinegotzi .

Iturburu munizipalizatu behar zela zintzoki sinesten nuen eta munizipalizazioa ezinbestekoa zela ere bai, baina nire nahiak Udalaren ahalmen ezarekin talka egiten zuen . Nahi bai, baina nik nahi bezala ezin .

Hala ere, garai eta giro hori bizitzea merezi izan zuen . Egindako borrokak bideak zabaldu eta egun daukagun egoera lortu ahal izateko lagungarria izan zela pentsatzen dut

Txiki Falero

Azkenean, urak bere lekura bueltatu ziren. Ez ziren alferrikakoak izan hainbeste eztabaida ideologiko. Ideiak hobeto garbitu ziren eta ziurtasun handiagorekin eman zitzaion aurrerabidea munizipalizazioaren erabakiari. Baldintza askorekin baina, bigarrenez, udalak alde bozkatu zuen 1979ko abenduaren 20an.

Bigarren bozketa horrek, hala ere, ez zuen auzia konpondu. Munizipalizaziorako eman beharreko pausoak blokeatzen zizkiguten, dirua bukatzear zegoen, gure kontratuei biderik eman gabe eta gure erreklamazioak bata bestearen atzetik

HAUR ESKOLA MARTXAN

zihoazen. Alferrik. Bi ekintza gogor egin behar izan genituen. Udaletxean 6 eguneko itxialdia bata, eta Udaletik zor zizkigutenak kobratzeko egin genuen plantoa bestea. Bi ekintza horiek 2.4 atalean3 jasoak daude eta ez noa gehiago luzatzera.

Munizipalizazioarekin etorkizuna ziurtatzen genuen, hala da, baina ezin esan gai horrekin zabar jokatu genuenik. Gu prest geunden egin beharreko presio guztietan laguntzeko, bai koordinakundearen bitartez eta baita beste erakundeen bitartez ere. Zama partekatzeko prest geunden. Herrian gaia modu pedagogikoan lantzen saiatu ginen, jabetzen baikinen haur eskolaren ezagutza handirik ez zegoela. Testuinguru horretan, haur eskolako asanblada egin genuen 1980ko maiatzaren 10ean, eta erabaki genuen txosten garrantzitsu bat sortzea herrian zabaltzeko. Egunkari formatua eman genion eta bertan jaso genituen 0-3 urteko haurren heziketako ezaugarri orokorrak, pedagogia, Iturbururen ezaugarriak, etab. Kale-kanpaina bat ere antolatu genuen txostena herritarrei banatu eta gure ideiei indar gehiago emateko asmoarekin.

Guretzat gogorra, neketsua eta luzea izan zen munizipalizazioa taxuz lortzea, baina onartzen dut Udalekoentzat ere ez zela goxoagoa izango. Haur eskolak ez zuen herritarren onarpen masiborik, gauza berria zen, ama-haurren arteko heziketa-ikuspegi tradizionalaren ideiarekin talka egiten zuen, haur gaixoaz asko urrikitzen ziren, proiektu garestia zen eta ezin zen ulertu eskolaren/ikastolaren pare zegoenik haren egitekoa. Garai zailak. Gaurko egoeratik begiratuta, alde ederra. Gaur egun 0-3ak badu onarpen soziala, hezkuntza estatusa ere bai, eta maila horretan merezi izan du guk egindako bideak. Harrotasun puntu batekin diot eta poztasun ikaragarriarekin, urteetara bada ere, lortutako emaitzek horretarako ematen dutelako.

3 Langileak eta lan arloa. Borroka asko

2.3. Diru iturriak

2.3.1. Dirulaguntzak

Iturburu eraikitzearekin batera, elkarte gisa erregistratu ginen Gobernu Zibileko erregistroan. Modu horretan legeztapen ofiziala lortu genuen eta, bide batez, dirulaguntzak jasotzeko aukera zabaldu zitzaigun.

Lehenengo dirulaguntza 1977ko abenduaren 28an jaso genuen, ireki eta bi hilabete eskasera. Madrileko Osasun eta Gizarte Segurantza Ministerioa izan zen emailea, eta kopurua 138.000 pezetakoa. Hasteko bultzada. Hortik aurrera zenbateko kopurua jasotzen genuen ez dut aurkitu erregistraturik, baina Diputaziora transferitu zuten bitartean, erakunde beretik urtero jasotzen genuela bai.

1989tik aurrera honela joan ziren dirulaguntzak pezetetan:

DATA DIPUTAZIOAK JAURLARITZAK HITZARMENA TARTEKO 1989 2.248.400 1990 2.412.400 1991 2.609.670 1992 2.661.250 1993 2.927.000 1.500.000 1994 2.472.000 5.600.000 1995 2.726.506 6.000.000 1996 2.038.867 6.700.000 1997 2.878.348 7.200.000 1998 1.253.326 5.760.000 1999 1.386.750 5.587.200

Oso kopuru eskasak. Hasiera-hasieran gure defizitaren %3a ere ez genuen estaltzen emandakoarekin. Eta ondorengo diru atalak dezente handitu baziren ere, beti ziren gutxi eta beti borrokan diru premia tarteko. Koordinakundearen zeregin handiena hortik zihoan, iraupena lortzeko ahaleginean buru-belarri, jo eta su. Urtea joan, urtea etorri, amesgaizto bihurtu arteraino.

HAUR ESKOLA

ITURBURU HAUR ESKOLA MARTXAN

Haur eskolak beti izan dira garestiak. Segur aski, hortik zetozen maila handi batean 0-3ko eskaintza publiko egiteko zeuden erresistentziak eta munizipalizatzeko izan genuen zailtasun eta traba pila. Ez ziren, eta ez dira errentagarriak. Herritarrek ez zuten beharrezko ikusten, nahiz eta gaur egun erabat onartua eta normalizatua dagoen. Ezkertiar ikuspuntu iraultzaile batetik bakarra uler zitekeen horren aldeko apustua egitea eta Oiartzunen horrela izan zela aitortu behar. Horri esker izan du herriak kalitatezko haur eskola publiko bat.

Eta kalitatea aipatzen hasita, bai salatu nahiko nukeela negozio modura muntatzen ziren (eta diren?) haur eskola askoren egoera. Haur eskolak errentagarriak egiteko, begi-bistakoak diren hiru egoera hauen kontura behar du izan: Edo haurrak talde handiegietan bilduta, edo irakasleak soldata eta lan baldintza txarretan edukita, edo bestela gurasoek izugarrizko kuotak ordainduta. Eta askotan hirurak batera. Ez dago besterik.

2.3.2. Kuotak

Iturburuko kuoten inguruan badago aipatzeko hainbat gauza. Gure filosofiaren baitan zegoen heziketaren doakotasuna eta, haur eskola zerbitzu publikotzat jotzen genuenez, doako zerbitzua behar zuela pentsatzen genuen. Dena den, kuotaren gaiak ere bere bilakaera izan zuen. Beheko taulak erakusten duen moduan, 1989/90 ikasturteraino ozta-ozta eutsi genion gure iritziari, alegia, gurasoek elikagaiak bakarrik ordaindu zitzatela, baina hortik aurrera gauzak aldatu egin ziren. Udalak ez zuen onartzen ezarritako irizpidea, nahiz eta bere gain hartu haur eskolan sortzen zen defizitaren erantzukizuna.

Honako hau izan zen hilabeteko kuotaren bilakaera pezetetan:

1977tik 1980ra 1.500

1980-1983 arte 3.000

1985. urtean 4.000

4.000

otsaila arte 4.000

1987 martxotik

1990/91 12.000 1991/92 13.000 1992/93 15.500 1993/94 15.500 1994/95 16.000 1995/96 16.500 1996/97 17.500 1997/98 17.500 1998/99 17.500

Eztabaida luzea joan zen. Igoera handia zetorren eta erresistentzia tamainakoa, normala den bezala. Kuota gurasoen irabaziaren arabera ezartzekoaren alde azaltzen ziren batzuk, baina gu beti borrokatu ginen ideia horren aurka. Ogasunak zergak kobratzeko erabiltzen zuen irizpidea hori bera izanik, ez zitzaigun bidezkoa iruditzen berriro irabazien araberako beste zerga bat jartzea kuota ordaintzeko. Gainera, iruzur iturria izan zitekeela ikusten genuen. Azkenean ibili eta ibili lortu genuen beste formula bat. Kopurua arbitrarioa izateko arriskua saihestu nahi genuen, inondik ere. Beti bezala gure ikuspegi filosofiko/ideologikoak erabili genituen berau taxuz ezartzeko eta negoziazioak negoziazio, azkenerako honela definitu genuen gurasoen kuota, urtero berrikusiko zena:

Elikadura gastu osoa + gainontzeko kostuaren laurdena

Pentsatzen genuen beste hiru laurdenak erakunde publikoek, hau da, Udalak, Diputazioak eta Jaurlaritzak estali beharko zituzketela, inoiz horrela gertatu ez bazen ere. Ideia bat egiteko, 1996. urtean honela banatu ziren gastuak, elikadurari zegozkionak kenduta: gurasoek %17,49; Jaurlaritzak %20,23; Diputazioak %6,88 eta Udalak %55,40.

Kuotari hasierako matrikula eransten zitzaion. Matrikula kuotaren erdia izaten zen eta horrekin plaza jasotzeko konpromisoa hartua geratzen zen. Sehasketako haurrak salbuetsita, kuota 11 hilabetez ordaintzen zen. Sehasketako haurrak behin lau hilabete bete ondoren hasten ziren kuota ordaintzen, haur eskolara etorri edo ez4.

Herritik kanpokoek gehiago ordaintzen zuten. Bestalde, haur eskolan bi senide elkartzen baziren, bigarrenak kuotaren erdia ordaintzen zuen eta ezintasun ekonomikoak zituztenentzat laguntzak izaten ziren. Baten bat izan genuen janaria soilik ordaintzen zuena, eta kuota osoa salbuetsita izan zuten batzuk ere bai.

4 Bi kontzeptu horiek ez ziren hasieratik ezarri, ordainketa arazoak sortzen hasi zirenean baizik.

HAUR ESKOLA

2.4. Langileak eta lan arloa. Borroka asko

2.4.1. Udaletxeko itxialdia 21/06/1980 – 26/06/1980

Urtebete generaman Udalak munizipalizazioa onartu bai, baina gauzatu gabe. Haur eskola irekirik ia hiru urte. Langileak airean. Kontratu falta, Gizarte Segurantzarik ez eta begi-bistan zegoen hartutako zenbait konpromiso bidean geratzen ari zirela; haur eskolaren jarraipena zalantzan jartzen hasiak ginen. Uztailean agindu zigutenaren erantzunik gabe jarraitzen genuen. Gure aldetik ekintza dezente egiten ibili ginen, izan asanbladak, izan herriari komunikatuak, politikariekin bilerak maiz... Arestian aipaturiko aldizkaria zabaldu genuen herrian. Eduki pedagogiko eta politikoez bete genuen lau orriko formatu handia, eta haurtzaindegi munduko aldarrikapen ugari ere sartu genituen tartean. EAJ gogor ari zen munizipalizazioaren aurka, eta gure argudioak hobeto azaltzeko helburua ere izan zuen argitalpen horrek.

Azkenean gure bitartekoak bukatuta, udaletxean itxialdi mugagabea egitea erabaki genuen haur eskolako asanblada batean. Batzar aretoa hartu genuen. Hezitzaileen itxialdia izan zen, baina borroka hezitzaile eta gurasoena. Badugu zer eskertua eta ez zaigu berehalakoan ahaztuko haien inplikazio handia. Arratsaldero bertaratzen ziren guraso eta haurrak, egunero arratsaldeko zazpietan asanbladan biltzen ginen, gorabeherak azaldu, aztertu eta hurrengo pausoak planifikatzeko. Gurasoak arduratu ziren gure otordu guztiez eta, txandaka, gurekin geratzen ziren gaua pasatzera. Horrela eman genituen bost egun, behin betiko lan hitzarmena egitea onartu zuten arte.

GAUAK PASATZEKO GURASO TXANDAK 5

Igandea, 22

Astelehena, 23

Asteartea, 24

Asteazkena, 25

Osteguna, 26

Ostirala, 275

Xabier Obeso, Jandro Lertxundi, Karlos Solana, Jabier Mugeta “Panutxi”

Xabier Obeso, Martxel Uranga, Rexu Mazusta, Juan Inazio Ansa, Joxe Agustin, Arrieta, Mertxe Ganborena

Higinio Olaiz, Iñaxito Goldaraz, Xabier Obeso, Juan Ignacio Ansa

Xabier Obeso, Mirentxu Obeso, Joxe Ostolaza, Elixabet Etxeberria, Mikel Lizarralde “Pitxurri”

Iñaxito Goldaraz, Iñaki Pikabea, Xabier Obeso, Higinio Olaiz

Kontxi Arruabarrena, Luis Alzola, Mikel Lizarralde“Pitxurri”, Martxel Uranga, Xabier Obeso

5 Gaua pasatzeko beharrik ez zen egon.

2. ITURBURU HAUR ESKOLA MARTXAN

Gaiak oihartzuna izan zuen prentsan. Hala ere, udaletxe barruan sortzen zen aldarri giro tinkoak eragin handiago izan zuela uste dut lortu nahi genuena lortzeko. Egoera ez zen batere atsegina inorentzat, eta Udaleko zinegotzi eta alkatearentzat gogorra.

ITURBURU HAUR ESKOLA MARTXAN

2.4.2. Kontratuak. 1980. urtea

Udaletxeko itxialditik kontratu-zirriborro bat eskuan genuela atera ginen. 1980ko ekainaren 26a zen. Eskatzen genuena lortuta pozik. Oinarria bagenuen, baina garatu beharra, hau da, forma eman beharra. Batzorde bat eratu genuen kontratuaren nondik norakoak jasotzeko, betiere oinarri juridikoa kontuan hartuta. Ideia zen funtzionario plazak atera bitartean behin-behineko lan kontratua egitea langileei eta horrela eraman zen 1980ko irailaren 25ean egin zen udal batzarrera.

1980ko urrian lortu genuen kontratua egitea. Ulertzen zen hortik aurrera Udaletik zuzenean kobratuko genuela soldata eta gizarte segurantza ere izango genuela, baina asteak joan, asteak etorri, eta ez genuen lortzen kobratzen hastea. Udal barruko administrazio arazoak nonbait tramiteekin. Abendua iritsi zen eta berdin jarraitzen genuen. Azkenean, irtenbide salomonikoa eman genion. Gurasoekin adostasunean, udaletxera jo genuen eta bertan geratzeko asmo osoa azaldu genien zor zizkiguten soldatak kobratzen ez bagenituen. Postura gogorrean jarri ginen eta horrela lortu genuen, ordu gutxi batzuen buruan, txekeak eskuratzea. Juxtuan iritsi ginen Kutxara, baina azkenean, diruak eskuan, garaipen sentimendu gozoarekin eman genion bukaera, beste behin ere, egoera penagarriari.

HAUR ESKOLA

Hori guztia 1980ko abenduaren 4an gertatu zen, Santa Barbara egunean, eta Dinamitarien patroia zela jakin genuenean, egun ezin aproposagoa iruditu zitzaigun gure patroi modura ere hartzeko. Handik aurrera, urtero Santa Barbara egunean jai hartzen genuen, aurrerago irakasleen patroiarekin aldatu genuen arte.

2.4.3. Funtzionario oposizioak eta ondorioak. 1982. urtea

Haur eskola erabat munizipalizatzekotan, hezitzaileak funtzionario bihurtzea beste biderik ez genuen ikusten, eta lan kontratuak eginik ia bi urte pasatuta (1982. urtea zen), lortu genuen ditxosozko oposizioak aurrera ateratzea. Haur eskolako asanbladan oposizio itxiak eskatzen genituen, pentsatuz lanpostuak bertan lanean geundenentzat behar zutela izan, baina ez genuen lortu hori onartzea. Oposizio irekiak planteatu ziren eta nahitaez aurkeztu behar izan genuen azterketara. Asko genuen jokoan, gure lanpostuak galtzeko arriskua hor zegoen eta ez zen batere egoera ona azterketa egiteko. Gurasoak gurekin zeuden eta azterketa egunean gure lanpostuaren defentsan atera ziren azterketara aurkeztu nahi zuten pertsonen aurrean. Egoera gogorra guztiontzat. Gurasoak ez aurkezteko eskatzen eta besteak aurkeztu nahian... Azkenean, batzuek erretiratzea erabaki zuten arren, beste batzuek aurrera egin zuten eta oposizioko azterketa gurekin egin zuten.

Oposizioak egin ziren, bai, baina zer gertatu zen? Guk, sei langiletatik lauk bakarrik gainditu genuen azterketa teorikoa eta beste biek ez zuten gainditu. Ondorioz kalean geratzen ziren. Eta ez hori bakarrik, bi plaza horien jabe kanpoko bi egin ziren eta eskubide osoa zuten lanpostua bereganatzeko. Haiek legezko eskubidea, guk eskubide morala, eta biak talka. Berriro istiluak.

Irtenbideak bilatzeari ekin genion eta negoziazioetan sartu ginen udal ordezkariekin. 1982ko urriaren 7an udaletxean batzar berezia egin zen. Bertan alderdi politiko eta koalizio bakoitzak bere postura azaldu zuen eta haur eskolako asanbladak gehiago eskatzen bazuen ere, HBk eta OLEk egindako proposamena gelditu zen irabazle EAJren planteamenduen gainetik. Hauxe onartu zen: azterketa gainditu zutenak funtzionarioa izatera pasatu ziren zuzenean, azterketa gainditu ez zuten biek lan kontratuarekin jarraituko zuten haur eskolan eta formazio ikastaro bat egiteko konpromisoa hartzen zuten. Azterketa gainditu zuten beste bien egoera, berriz, zintzilik geratzen zen plazaren bat hutsik geratu bitartean. Esan beharra dago egoera hori laster konpondu zela: gutako batek beste lanleku bat topatu eta haur eskolako plaza bat libre utzi zuen. Bigarren plaza udaletxean sortu zen, eta hori betetzeko erabili zen.

HAUR ESKOLA MARTXAN

Funtsean arazoa konpondu zela esan behar, baina istilu horrek ere izan zuen eragina herri mailan. Gertatu zenaren inguruko trapu zikin franko astinduz, EAJren salaketa gogorra beste behin ere, eta guztiari aurre egitea tokatu zitzaigun berriro. Langileen defentsan aritzea garesti ordaindu izan da beti, eta garai haietan ere hala gertatzen zen. Dena den, tantoa gure alde geratu zen.

2.4.4. Kukiren lanpostuaren defentsa. 1988. urtea

Lanpostuen defentsa genuen berriz ere esku artean. Haur eskolan borondatezko lan erdi prekario franko izan genuela ezin ukatu eta, ondorioz, ongi arautu gabeko lan egoerak gertatzen ziren, batez ere ordezkapenak egiteko garaian. Gurekin maiz ibilitakoa zen Kuki, Joakina Irigoien. Zehazki, 11 urte zeramatzan lanean, horietatik 8 kontraturik eta gizarte segurantzarik gabe, baja hartzeko eskubiderik gabe, asteburuak kobratu gabe, etab. Behar genuenean berari deitzen genion eta egoki erantzuten zuen. Gisa horretan ibili zen hezitzaile lanetan eta baita sukaldari lanetan ere.

Gauza da 1988ko azaroaren 26ko batzarrean6 Udalak erabaki zuela Malenen ordez Kukik betetzen zuen lanpostua7 deialdi publikora zabaltzea eta, ondorioz, haren lan kontratua bertan behera uztea. Guraso eta hezitzaileen asanbladak berehalako erantzuna izan zuen, eta inondik inora ez genuen onartzen Kukirentzat behar zuen lanpostua beste norbaiti ematerik.

6 Pleno berezia egin zen, larunbatez eta eguerdiko 12:00etan.

7 Malen Garcia, hezitzaile zena, eszedentzian zegoen eta Udalak erabaki zuen haren lanpostua gehiago ez gordetzea.

HAUR ESKOLA

Mugitzen hasi ginen, batzorde mailan eta asanblada mailan ere bai. Etengabeko elkarrizketak egin genituen zinegotziekin, taldeka nahiz bakarka, baita alkate eta udal batza osoarekin ere, idatziak zabaldu, kartelak jarri... Ekintza zaratatsuena (ordu arte) 1988ko azaroaren 20an egin genuen, igandearekin. Kontzejupean elkarretaratzea egin genuen guraso, hezitzaile, haur eta laguntza ematera etorri ziren herritarrekin. Bozgorailu modura erabili nahi genuen ekintza. Haurren jaia egiteaz gain, gure aldarrikapena zabaldu eta sinadura bilketa egiteko aprobetxatu genuen. Guk gureari eusten genion. HBk zuen alkatetza garai hartan eta alderdi horrek onartzen zuen proposamena, baina gainontzeko taldeek ez zuten garbi eta azkenean udal batzarrera eraman zen gaia.

1988ko azaroaren 26a zen. Batzar berezia egin zen udaletxean eta bertara azaldu ginen asanbladako partaideak, haurrak tartean, herritarren laguntzarekin. Oposizioko hiru alderdiek elkartuta, EAJk, EAk eta EEk, atzera bota zuten gure proposamena eta, ondorioz, Kuki kalean geratzen zen. Frustrazioa ikaragarria izan zen, haserrea izugarria eta, hain geunden suminduta, aurka azaldu ziren zinegotziak barruan erretenitzea erabaki genuen protesta moduan. Ekintza gogorrari eman genion hasiera. Laster mobilizatu genituen prentsakoak, telebistakoak, herritarrak... Gurpila martxan. Zinegotzietako bat Gipuzkoako lan ordezkaria zen eta horrek areagotu egin zuen komunikabideetako erantzuna, eta aukera izan genuen gure bertsioa lau haizeetara zabaltzeko.

Itxialdia aurrera zihoan. Zinegotziak, alkatea barne, barruan eta gu, jende andana, kanpoaldean. Tarteka barrukoak ateratzen ziren gurekin negoziatzera eta guk gurean jarraitzen genuen setati. Azkenean, jakin genuen Intxaurrondoko guardia zibilei deitu zietela Eusko Alkartasunakoek eta hantxe azaldu zitzaizkigun zinegotziak libratzera 10 orduko itxialdia egin eta gero8. Oihuak, irainak, amorrua, haserrea, lotsa... sentimendu guztiak borborka ekintza bukatutzat eman zenean.

Berriro kaleko mobilizazioetara jo genuen. Ugaritu egin ziren guraso asanbladak. Kaleratzea salatzeko, kartelez josi genuen herria, auto karabana zaratatsu eta aski luzea ere egin genuen eta horrela joan ginen etengabeko ekintzak burutzen. Bitartean, kaleratzeko erabakia hartu zuten talde politikoek, elkar hartuta, komunikatu bat zabaldu zuten euren bertsioa eman eta gezurtatu egin zuten Kuki kaleratu egin zutela. 1988ko abenduaren 1a zen. Lehendik dimisioa emateko mehatxua ere egin zuten zinegotziek, baina hortxe gelditu zen.

8 Sei Nissan Patrol eta beste hainbeste auto ezkutu erabili zituzten guregana etortzeko.

HAUR ESKOLA MARTXAN

Guk aurrera jarraitu genuen gure aldarrikapenarekin. Hamaika urte lanean egon eta gero ez zitzaigun bidezkoa iruditzen lanpostua beste bati ematea. Garbi genuen lanpostua Kukirena zela eta horrek ez zuen atzera bueltarik. Alternatibak bilatzeari ekin genion, legezko irtenbideak mahai gainean jarriz. Sindikatuaren babesa bagenuen eta, arian-arian, azkenean erdibideko proposamena EAJkoek ere onartzea lortu genuen. Kukiri beharrezkoa zen formazio bat egin zezala eskatu zitzaion eta beretzat egingo zen azterketa gainditu zezala. Bi gauzak bete zituen eta, ondorioz, lanpostuaren jabe egin zen.

Horrela eman genion bukaera istilu luzeari. Dena den, esan beharra dago politikoki ere izan zuela eragina. Zinegotzien dimisio mehatxua gutxi ez zela, abenduaren 20an EAk zentsura mozioa aurkeztu zuen HBko alkatearen aurka. Euskadiko Ezkerrak babesa eman zion, baina ez, ordea, EAJk, eta ez zen aurrera atera. HBkoek, egoeraren larritasuna ikusita, alkatea babesteko kontzentrazio politikoa egin zuen herriko plazan bi egun lehenago. Komunikatu ugari zabaldu ziren herrian alderdi politikoen arteko iskanbilak aireratuz, eta gaia prentsan puri-purian zebilen. Hezitzaileok ere zigorraren mehatxupean egon ginen puska batean, baina, tira, beste behin ere, urak bere onera bueltatu ziren azkenean eta pozik itzuli ginen egunerokotasunera.

Kukiren azterketak 1991ko martxoan izan ziren, eta afera guztia bukatutzat eman genuelarik, Karrikako Artaso elkartean laguntasun afari handi batekin ospatu genuen lorpena. 1991ko maiatzaren 10a zen.

2.4.5. Lan kategoria eta Udalarekin auzia. 1994. urtea Udalarekin izan genuen azken auzia da ondoren azalduko dudana. Azkena eta mingarriena ere bai. Iturbururen historian zerbait azpimarratu behar bagenu, erakutsitako ardura, konpromisoa eta koherentzia lirateke, inongo zalantzarik gabe. Maila guztietan. Hasi barruko pedagogian, jarraitu inplikazio soziopolitikoan eta bukatu gure prestaketa profesionalarekin.

HAUR ESKOLA

Haur eskolak aitortza sozial eskasa zuen, are eskasagoa heziketa munduarekin lotuta, eta ez da harritzekoa udaleko lan kategorien antolamenduan ere gure prestakuntzatik beherakoa izatea gure maila. Horrek hasiera baterako balio zuen, baina horixe, hasiera baterako. Gure borroketako bat, hain xuxen, hezitzailea ren prestakuntzari lotuta egon zen LOGSE legea ezarri baino lehendik ere. Le geak lagundu egin zuen gure aldarria hauspotu eta finkatzen, haur hezkuntzako irakasletza titulua beharko zela hezitzaile izateko, horrek ekarriko zituen aldake ta guztiekin. Guri zegokigunez, balio izan zigun Udalarekin akordioa lortzeko, hau da, Iturburuko hezitzaileen prestakuntzak haur-hezkuntzako diplomadunen mailakoa beharko zuela izan, euskarazko EGA tituluarekin.

Praktikan hori bete genuen, ikasketa eta titulurik gabekoek lortu zituzten eskatutakoak eta sartzen ziren hezitzaile berriek baldintza horietan sartu behar zuten ezinbestez. Horraino ongi. Udalarekin arazoak, ordea, zegokigun kategoriaren aitortza faltagatik sortu ziren. Baztertu egin gintuzten Udal osoko langileentzat ezartzen ziren irizpideetatik, eta lan kategoriak berraztertu zituztenean, gureak ez zituzten ukitu.

Egin genuen bilera mordoa, aldarrikapen, idatzi, haserre eta amorru guztiak alferrikakoak izan ziren. Idatziz agintzen zigutena ez zuten betetzen (inoiz ez zuten bete) eta ziria behin eta berriz sartuz jardun zuten, oso modu itsusian.

Guretzat egoera jasanezina zen. Arrazoia gure alde zegoen. Alkate eta enparauei, berriz, bost axola, eta azkenean gaia auzitara eramatea erabaki genuen. 1994. urtea zen.

Esan beharrik ez dago oso une gogorrak bizi izan genituela, tentsio handikoak. Auzibidea aurrera zihoan eta Udaletik mugimendurik ez. Auzi saioaren eguna iritsi zen eta juxtu auzia hasi baino bi ordu lehenagotik jaso genuen udal ordezkariaren deia, konponketa batera iristeko prest zeudela esanez. Eta guk sinetsi. Hilabetez atzeratu genuen auzia. Udalaren aldetik idatzizko onarpena jasotzea lortu genuen eta auzibidea bertan behera uzteko erabakia hartu genuen (gure arteko istilua baretu nahi genuelako ere bai, bide batez). Ordu txarrean dena: Idatzita jaso genuen arren, EMANDAKO HITZA EZ ZUTEN INOIZ BETE.

ITURBURU HAUR ESKOLA MARTXAN

Lau urte pasatu ziren eta egoera berdinean geunden, nahiz eta gure aldetik jarraitu sinatu zigutena, hau da, tokatzen zitzaiguna eskatzen. Dena alferrik. Azken pausoa gobernuan zegoen alderdiaren barruan salatzea izan zen, baina horrek ere ez zuen inongo eraginik eduki.

Joko zikina egin zuten. Gaizto jokatu zuten eta gezurra erabili behar izan zuten euren lotsak estaltzeko. Min handia egin zigutela esan beharrik ez. Oso kaltetuak atera ginen eta suminduak ere bai, baina duintasunaren jabe sentitzen ginen eta horrek zerbait balio izan zuen gure kontsolamendurako. Ze erremedio! Iturbururen ibilbidea bukatu zen eta arantza horrekin geratu ginen betiko.

3

Iturburuko pedagogia

Iturburu sortu zenean ia dena egiteko genuen. Oinarrizko ezagutzak bagenituen, orduko haurtzaindegi batzuk ezagutzen genituen eta pedagogian aurrerakoiak zirenak hartu genituen abiapuntuko eredu. Horretaz gain, oinarrizko formazio teorikoaren jabe ere baginen. Rosa Sensat, Lòkzy, Montessori eta berrikuntza pedagogikoaren mugimenduak ez genituen arrotzak. Haurtzaindegien edo haur eskolen mugimenduak aspaldi funtzionatzen zuen eta estatu mailan eredu ziren errealitateen berri bagenuen, batez ere Katalunia, Granada eta Madrileko bat zuen berri. Euskarria bagenuen, beraz; ilusioa zer esanik, ez eta gurasoen bal dintzarik gabeko babesa eta bultzada, hortxe, tinko.

Gauza batzuk oso garbi genituen, adibidez, haur eskolan egingo genuen lana familiarekin partekatua izango zela, haurra elkarrekin heziz. Haurrari bere etxea ez izan arren etxea bezala bizi izango zuen inguru berri, goxo eta hezgarria eskaini behar geniola, taldeko elkarbizitza aberasten genion bitartean. Familia berri bat, azken finean, erreferente berriekin baina erreferente ziur, finko eta afektiboekin.

3.1. Eguneroko koadernoa

Ideia horri lotuta, gure ikurretako bat izango zena jarri genuen martxan: Eguneroko koadernoa. Horren bitartez, haurra gurasoekin egon ez zen unea gurasoei partekatzea bilatzen genuen eta, era berean, gurasoek, guri, gurekin egon ez ziren uneen berri ematea ere bai. Horrela haurraren gorabeheren jabe ginen, haurraren nondik norakoak hobeto ulertzen genituen eta elkarrekin hezten ari ginen sentimendua sendotu egiten zen. Egunero, tantaka, haurraren garapen osoa joaten ginen jasotzen, garapen emozionala, fisikoa, kognitiboa, soziala... guztia jasotzen genuen etengabeko continuum batean, eguneroko anekdota eta bitxikeriekin batera. Gurasoek biziki estimatzen zuten guk hartzen genuen lana eta guk ere berdin estimatzen genuen goizetan haurraren poltsa ireki eta koadernoan zerbait idatzia aurkitzen genuenean.

Koadernoa idazteak ez zuen baztertzen gurasoekin egunero genuen aurrez aurreko harremana; osatu egiten zuen, aberastu. Gure laneko zereginaren barruan kokatzen genuen koadernoa idaztea, haurrak lo-kuluxkan zeudela aprobetxatzen genuen hausnarketa egiteko, haurra begietara ekarri eta birgogoratzeko harekin bizi izandakoa, gertaera garrantzitsuak jasotzeko eta transmititzeko.

Koadernoak, gainera, haurraren etengabeko ebaluazioa egiteko balio zigun eta, nola ez, geure burua eta lana ebaluatzeko ere bai, zeren gerta baitzitekeen, idazten hasi eta haurren bat despistatu egin zitzaigula konturatzea, kontatzeko gutxi genuelako. Edo, egindako ekintzak kontatzen hasita, goiza zeregin interesgarri asko gabe pasatu zitzaigula konturatzea. Horrelakoetan, koadernoa akuilu zorrotza suertatzen zitzaigun; geure burua astindu eta lana hobetzeko oso aproposa.

Haurrak haur eskolako ibilbidea bukatzean eguneroko koadernoa ere bukatu egiten zen, baina badakigu, guraso askok eta askok horrela esaten digutelako, koadernoak altxor modura jasotzen zituztela familietan, haurraren lehen hiru urteetako historiatxoaren argazki mamitsua eta polita iruditzen zaielako, baita kuttuna ere.

3.2. Inguruaren erabilera

Gure pedagogiaren beste ikur handia izan da inguruaren erabilera, ikaragarrizko bitarteko aberatsa izan baita haurraren garapena eta heziketa integrala lortzeko. Haur eskola primeran kokatua zegoen Karrikan, inguru ederrean, lasaian, baina hutsune bat ere bazuen, ez zuela lur mutur pusketa bat ere haurren jolasleku modura erabiltzeko. Ondorioz, eta ezinbestez, auzoan mugitu behar izaten genituen haurrak. Arazorik handiena ibiltzen ez zekiten haurrekin genuen, eta otu zitzaigun supermerkatuetan erabiltzen diren karro edo gurdietan mugitzea.9 Sekulako asmakizuna izan zen hura, primeran moldatzen baikinen sei/zazpi haur barruan sartu eta paseatzeko edo jolastokia lekuz aldatzeko.

9 Garai haietan Mamut besterik ez zegoenez, erraz antzematen zuten noren karroak ziren eta behin baino gehiagotan etorri izan zitzaizkigun jasotzera. Hurrengo arte, ze, gurasoak beti prest egonda, ez baitzitzaigun inoiz karro pare bat falta izan haur eskolan.

Haurrak auzoan mugitzeak ardura handia eskatzen zigun eta lehen ikasketa –betiko geratzen zena– autoren bat zetorrela sumatu ordu “Kontuz! kotxeaaa” abisatu eta haurrak errepidearen bazterrean lurrean esertzea izaten zen. Hori guztia segurtasun neurri modura egiten genuen, zeren haurra zutik geratuta bat-batean errepidera ateratzeko arriskua izaten baitzen. Metodo eraginkorra zen zalantzarik gabe, erraz onartu eta ikasten zuten, eta baita eurak bakarrik praktikan jarri ere gure aginduaren beharrik gabe. Karrikan, dena den, ez zen zirkulazio handirik izaten, baina haur-eskolatik plazara iristerako behin baino gehiagotan gertatzen zitzaigun haurrak baztertu behar izatea, eta lasaitasun handia ematen zigun metodo hark. Auzoak, esan bezala, ezin konta ahala aukera eskaintzen zigun haurrak etengabeko esperientzietan murgiltzeko. Bakarka nahiz taldeka, era guztietako jarduerak egin ahal izaten genituen kalean, ibilaldietan, auzokideekin, baserrietako bisitetan, errekan... Hainbeste leku genuen esku-eskura! Eta dena testuinguru errealean, horrek eransten zion aberastasunarekin.

Beharrak bultzatuta aurkitu genuen altxorra, baina bai zukua atera, bai! Pixkanaka forma ematen joan ginen guztiari, adinez mailakatzen, helburuak jartzen, edukiak kokatzen... gure heziketa proiektu osoa eratuta geratu zen arte. Gela barruan egiten genituen ekintzek baino garrantzi handiagoa hartzen zuten kalekoek. Biziagoak eta errealagoak ziren, eta haurrengan sakonago txertatzen ziren. Gainera, mugagabeak izaten ziren aukerak, beti berriak, ustekabekoz beterik, gaur txori baten kanta izango zen, hurrengoan maraguriak biltzea, edo Hondarribira zihoan hegazkina zeru gainean, nahiz ur putzulo baten ustekabeko aurkikuntza. Dena zuten ona, dena aprobetxagarria euren jakin-min aseezina elikatzeko.

SORTZEN ZIREN EZUSTEKO EGOERAK

Esan bezala, kalearen erabilera gure heziketa proiektuaren ardatz bihurtu zen. Taxuz josi genuen guztia marko teorikoa erantsita eta, biribiltzeko, bideo batean jaso genituen proiektuaren nondik norakoak. Bideoa guraso izan zen Mikel Mendizabalek muntatu zigun, guk jaso genituen irudi eta testua erantsita. Bikain geratu zen eta zabalkuntza egiteko lagungarri suertatu zitzaigun, interes handia piztu baitzuen ekimenak. Leku askotan aurkeztu genuen proiektua eta publikatu ere bai, bai euskarazko aldizkarietan eta baita gaztelaniazkoetan ere. Oso harro geunden egiten genuen lanarekin.

* Une hau aprobetxatu nahi nuke gure lanean hainbeste lagundu ziguten auzotarrak eskertzeko. Lehenik eta behin, Arraskukoak. Zenbat bisita hango behiak eta oiloak ikustera! Lasai zeuden behiak marrakan jartzen genituen arren, inoiz ez zitzaizkigun haserretu bertakoak. Pazientzia ederra hartzen zuten. Trini ere aipatu behar. Bere txerri eta oiloak ikusgai izaten baikenituen maiz, Joxeparen untxiak, Presondoko ahateak, Petrineko naximentua, Oiantzabaleko ardiak eta behiak, Borrondiko aitona-amonak... Eurei eta gainontzeko auzotar asko eta askori: milesker!

Karrikako errekak hizketan baleki!

3. 3. Haurra lehenetsi

Hemen beste zutabeetako bat. Haurtzaindegi nahiz haur eskolen irudia jendeak gehiago lotzen zuen amaren etxetik kanpoko lanak sortzen zituen beharrekin haurren beharrekin baino. Guk hasieratik haurra jarri genuen erdigunean eta, bide batez, ahalegintzen ginen familiek zituzten ordutegi beharrei erantzuten. Askotan bi premia horiek ezin ziren ezkondu eta horrelakoetan errazagoa izaten zen zama haurrari eranstea, alegia, irtenbidea lan munduan bilatu ordez, haurren egonaldia luzatu nahi izatea.

Matrikulatzera etortzen zirenetik hasita, etengabeko pedagogia egiten genuen gurasoen artean haurraren garrantzia lehenesteko. Familietako kasuistika oso zabala zen eta ez zegoen haur eskolaren esku familien arazo guztiak konpontzea, ezta nahita ere. Haurrak gaixotzen zirenean, adibidez, guk ezin genituen jaso eta haur eskolarekin batera beste laguntza gehigarri batzuk hartu behar izaten zituzten kontuan gurasoek. Pixkanaka hasierako ideia aldatuz joan zen, egia da, baina ez guk nahi adina, eta errealitateak eraman gintuen haur eskolako araudiaren barruan gai hori jasotzera eta

haurrarentzat gehienezko ordu kopurua zein izango zen ezartzera. Horri lotzen genion oporretarako haur eskola ixteko ideia. Guraso batzuengatik izan balitz, haur eskola urte osoan irekia eduki behar izango genukeen, baina beldur ginen (beste esperientziek horrela erakutsita) modu horretan zenbait haurrek inoiz ez zutela oporrak egiteko aukerarik izango, eta hori ez zitzaigun egokia iruditzen.

3.4. Egokitzapen prozesua

Haurraren beharrak lehenesten genituenez, egokitzapen prozesua ardura handiarekin egiten genuen. Haurrak etxetik haur eskolarako trantsizioa ongi egiteko, ezinbestekoa zen pixkanaka, modu lasaian eta haurrak onartzen zuen erritmoan, haur eskolako denboraldia luzatzen joatea. Gu onartu egin behar gintuen eta horretarako bitarteko eta ahalegin guztiak jartzen genituen martxan. Adinaren arabera diseinu desberdina programatzen genuen eta gero haur bakoitzaren erantzunari jaramon eginez gauzatu. Bederatzigarren hilabete inguru hori izaten zen zailena eta tentu handiz ibili behar izaten genuen haurra ongi zegoela ikusi arte. Egokitzapena ongi egitea oinarrizkoa zen. Haurra gurekin lasai eta pozik egoteak harreman afektiboak ziurtatzea zekarren eta hori beharrezko abiapuntua zen haren garapen onerako.

Egokitzapen garaia haur bakoitzarekin bakarka egiten genuen, pixkanaka taldeko egoera normalizatura iritsi arte. Gurasoak gurekin egoten ziren eta haurraren historia osatua jasotzeko aprobetxatzen genuen egonaldia. Sehasketako haurrekin, gainera, aukera izaten genuen gurasoaren ohituraz jabetzeko, haurra nola hartzen zuen edo jaten nola ematen zion ikusi eta antzeko detailetxoak jasotzeko, garrantzizkoak iruditzen zitzaizkigulako guk ere ahalik eta modu berdintsuenean jokatzeko. Biberoia edo tutua etxean ematen hasiak izatea eskatzen genien gurasoei, aldaketa horiek, oro har, amaren eskutik eginda hobeto onartuak izaten zirelako.

Egokitzapenaren programazioa hausnarketa sakonaren ondorioa izan zen eta xehetasun handiarekin diseinatua. Guretzat baliagarria izan zen neurrian beste batzuentzat eredu erabilgarria izan zela badakigu. Pedagogiako ikastaroetan aurkeztu izan genuen eta baita argitaratu ere.

3.5. Hezitzailearen egonkortasuna

Hezitzailea haurraren ondoan zegoen erreferente afektiboa zen eta errespetu handiz jokatzen genuen gai horrekin. Hiru urteren buruan haurrari irakasle bera bermatzea ezinbestekoa iruditzen zitzaigun eta inoiz, edozer arrazoia zela medio, horrelakorik ziurtatzerik ez bagenuen, haurrarentzat ezaguna zen beste hezitzaile baten laguntzaz egiten genuen aldaketa. Irizpide horretara praktikak eraman gintuen. Gure arteko eztabaidak eztabaida, laster antzeman genion, haurrari begira bederen, modurik egokiena hori zela eta taldeak horrela antolatzen hasi ginen ikasturteko plangintza egiterakoan.

3.6. Haur eskola txikia. Talde txikiak

Iturburu horrelakoxea zen, txikia. Guztira 32 haur, lau taldetan banaturik. Bost haurreko sehaska talde bat; bost haurreko katukarien beste talde bat; hamar haurrekin osatutako ertainen taldea10 eta 12 haurrez osaturiko handien taldea. Normalena zen urtero 12 haur berri sartzea, 0-1 urteko hamar haur eta 2-3 urteko bi.

Txikia izateak abantaila handiak zituen haurrei begira. Denek ezagutzen genituen guztiak, eta gure arteko giroa familia girokoa zen oso, haurrei eskaini geniezaiokeen altxorrik onena.

Horrekin batera, taldeetako ratioa aipatu behar dut. Benetan lan ona egin ahal izateko, behar-beharrezkoa zen haur kopuru egokiarekin lana egitea eta horretan asko tematu ginen. LOGSE lege berria atera zenean, asko txartzen zuen guk genuena, aukerak ematen baitzituen haur gehiago sartzeko talde bakoitzean, baina beti borrokatu izan ginen gurearen alde eta lortu genuen bere horretan eustea. Kalitatea bermatzeko ezinbesteko baldintza zen hori.

3.7. Egoera guztiek heziketarako balio

Haurraren bizitzan dikotomiarik ez dago eta heziketaren ikuspuntutik pentsaezina litzateke haren unibertsoa kategorietan sailkatzea . Haur eskolari zegokionez, pentsamendu horrek eragin pedagogiko zuzena zuen eta guretzat garrantzi bera hartzen zuten haurraren ongizateari/osasunari lotutako ekintzek eta gainontzeko guztiek. Ipuin bat lantzea bazen, edo eraikuntzak egitea, edo ibilaldi bat egitea edo fardela aldatu zein jaten eman edo loa zaintzea, guztiek garrantzi bera hartzen zuten gure esku-hartze pedagogikoan. Une guztiak programatzen genituen bakoitzak zituen balioak kontuan hartuta eta guztiak ziren tutorearen/hezitzailearen ardurakoak.

Talde honetan bi irakasle egoten ziren lan gehiena pilatzen zen goizeko lau ordutan.

Une asistentzialen eta une pedagogikoen arteko bereizketa egitea, adibidez.

3.7. Egoera guztiek heziketarako balio

Haurraren bizitzan dikotomiarik ez dago eta heziketaren ikuspuntutik pentsaezina litzateke haren unibertsoa kategorietan sailkatzea . Haur eskolari zegokionez, pentsamendu horrek eragin pedagogiko zuzena zuen eta guretzat garrantzi bera hartzen zuten haurraren ongizateari/osasunari lotutako ekintzek eta gainontzeko guztiek. Ipuin bat lantzea bazen, edo eraikuntzak egitea, edo ibilaldi bat egitea edo fardela aldatu zein jaten eman edo loa zaintzea, guztiek garrantzi bera hartzen zuten gure esku-hartze pedagogikoan. Une guztiak programatzen genituen bakoitzak zituen balioak kontuan hartuta eta guztiak ziren tutorearen/hezitzailearen ardurakoak.

3.8. Bizipen aberatsak ezohiko ekintzetan

Haurrei esperientzia aberatsak eskaintzeko zaletasunak bultzatzen gintuen ezohiko ekintzak planifikatzera. Irudipena libre, prest geunden edozein ideia berriri bi buelta eman eta martxan jartzeko. Erraz gureganatzen genituen edonori otutako ideia politak, eta hamaika ekintza bitxi egitera iristen ginen umeekin.

Auzoko ezagutza gainditu eta bi urtekoekin auzotik kanpoko ekintza asko egin izan genuen. Donostiako danborrada ikustera eramaten genituen topoa hartuta. San Tomas feriara ere urte mordoxkatan joan izan ginen. Topoan ibiltzeko aitzakian Donostiako jolas parkeren batean egunpasa egiten genuen, askotan Txiki Parken... (kontuan hartu behar da garai haietan Oiartzunen inon ez zegoela tramankuluzko jolas parkerik). Oreretako merkatua bisitatzera ere frankotan joanak gara autobusean ibiltzeko aitzakiarekin. Hondarribiko hondartzara gure autoaren atzealdean haurrak sartuta, ez gutxitan, aireportuko hegazkinak ikustera beste hainbeste (behin lortu genuen kabina baten barrura ere sartzea haurrak). Gurasoren baten beharra genuenean, beti topatzen genuen laguntza, baita abentura handixeagotan sartzeko ere, Pasaian txalupa hartu eta itsasoan paseatzera atera ginenean bezala. Hainbeste lekutara eraman izan genituen!!

Garaiak ere zein desberdinak ordukoak. Haurrak seguru eramaten genituen, baina gaur egungo segurtasun neurririk usaindu ere ez. Oraingo pentsaerarekin ezingo ziren hainbeste txango polit egin, nola ba? Eta gurasoak beti prest12. Urtero panorama berria izaten genuen eurei esker. Lanbideak edo bizilekuak tarteko, aukera asko izaten genuen haurrei eskaintzeko. Suhiltzaileak izan genituen, igerilekua zutenak ere bai, topo gidariak, baserrian bizi zirenak, furgoneta jabeak, okinak... aukera asko eta guztiari zukua ateratzen saiatzen ginen irteerak planifikatzeko orduan.

12 Nik dakidala, guraso bakarra izan genuen arriskua ikusi eta haurra Karrikatik ateratzea nahi ez zuena.

Ikasturte bukaerarako txango berezia antolatzen genuen. Hasieran bi egun pasatzera joaten baginen ere, laster konturatu ginen denbora luzexkoa zela zenbait haurrentzat eta egun bakarreko irteerak egitea erabaki genuen. Gurasoen inguruan beti topatzen genuen norbait baserriren bat edo mendiko etxolaren bat edo antzeko zerbait uzteko moduan zegoena, eta bi irakasleren ardurapean haur guztiekin hantxe joaten ginen behar genituen traste guztiak hartuta, izan janak, koltxoiak, botika-kutxak, jostailuak edo ontziak. Gerora, eta erosotasuna tarteko, antolatutako udaleku-etxeetara hasi ginen joaten, Askixura joan izan ginen eta geroago Uliara batik bat.

3.9. Hezkidetza ikuspuntua

Hezkidetzaren gaiak bazuen lekua gure lan pedagogikoan. Emakundek bideratzen zituen ikastaroetan parte hartu ondoren, azterketa sakona egin genuen gure material eta jarrera pertsonaletan. Horrela, eskuartean genituen jostailuen erabilera aztertu genuen, gainontzeko baliabideekin batera. Norabide sexistak saihesteko helburuarekin, ipuinak bereziki sakon aztertu genituen, neska-mutilak zer-nolako roletan eta ekintza motatan azaltzen ziren kontuan hartuz. Abestien letrekin eta jostailuen eskaintzarekin berdin egin genuen eta guztiari lotuta, nola ez, gure pentsaerak, aurreiritziak, eta abar eztabaidagai izan genituen, kontziente egin eta ustekabeko esku-hartze okerrak zuzentzeko. Guztiaren ondorioz, lan proiektuan txertatu genuen gaia, zehar-lerro modura lantzeko.

Lan proiektuak

4.1. Aitona-amonen jaia Sanfermin egunean

Proiektu hau, benetan, aitona-amonekin pentsatuta egin zen. Haur eskola barrutik ezagutu ezean, halako nebulosa batean geratzen zen gure zeregina eta haurren egonaldia. Gaixoak! Hitz hori jende askoren uste eta ezpainetan zegoen eta guretzat mingarria suertatzen zen, ez baitzen horrelakorik. Haurrek primeran pasatzen zuten eta guk lana aski modu profesionalean egiten genuen eta oso modu goxoan.

Bagenituen aitona-amona batzuk haurren bila etortzen zirenak, baina gutxi, eta guztiak hartu nahi genituen kontuan haur eskolako ateak eurentzat irekitzeko. Hortik atera zen Sanfermin eguneko jaia antolatzea. Egun hori haur eta aitonaamonekin bakarrik ospatuko genuen, gurasorik gabe. Eta, beti bezala, gogo biziz ekin genion proiektua prestatzeari.

Haurrak tarteko, protagonistak aitona-amonak ziren. Auzotar apurrak ere gonbidatzen genituen jaira eta gustura hartzen zuten parte zapi gorria jantzita, jateko zerbait ekarriz edo musika joz, Anttoniok, Triniren senarrak, trikitixarekin lagunduz, adibidez. Entzierroko kanta euskaratu genuen eta periodiko-orri bildua eta guzti abesten genuen entzierroaren hasieran. Jai egitaraua ederki osatua genuen. Ongietorriarekin hasten ginen, auzoko entzierro txikia egin eta “haurrek egindako” opariak aitona-amonei banatu ondoren, guztien arteko hamaiketakoarekin bukatzen genuen jaia. Eta hala suertatuz gero, baita dantzatuz ere. Guztia guk prestatzen genuen, irakasleok, eta guk zerbitzatu, tartean haurren arreta galdu gabe. Haur eskola goitik behera apaintzen genuen, eta banderatxo

zuri-gorriak ere egiten genituen. Auzoan zehar haurrekin korrikaldi batzuk egiteko, berriz, zezen handi bat prestatzen genuen, eta haurrentzat beste txiki batzuk, jostailu gurpildun batzuk baliatuz. Lan handia hartzen genuen baina ilusioa tamaina berekoa izaten zen eta emaitza ezin hobea. Aitona-amonak oso pozik ikusten ziren eta haietako asko txundituta haur-eskola barrutik ezagutu ondoren. Horrela azaltzen ziguten behintzat.

Bitxikeria modura eransteko: Jaiarekin interesatuta, 1998. urtean Oarso Telebistakoak azaldu zitzaizkigun gure jaia jaso eta albistegian zabaltzeko.

4.

4.2. Musika proiektua

Haurrei esperientzia aberatsak eskaintzeko helburuarekin, eurentzat arrotzagoa zen ezagutza mota bat jarri nahi genien eskura, alegia, musika emanaldiak zuzenean entzuteko esperientzia, edo, nahi bada, kontzertu txikiak zuzenean bizi izateko esperientzia, musika instrumentuak gertutik ezagutzeko aukera izan zezaten. Haurrekin musika asko lantzen genuen, baina gehiago izaten zen soinu tresnen erabilerara bideratua edo abesti eta erritmoari lotuta. Girotzeko erabiltzen genuenean, sentsazio lasaigarriak lortzeko asmoz erabiltzen genuen batez ere, baina haurra horretaz kontziente egin gabe. Pauso berri horrekin, haurren musika zaletasuna areagotuko genuela pentsatzen genuen eta halaxe ekin genion esperientziari.

Horretarako, eurentzat esanguratsuak izango ziren musikariak aukeratzen saiatzen ginen, guraso edo familiartekoren bat, lagunen bat, auzotarraren bat... Guraso izandakoez ere baliatzen ginen, musika ikasleez berdin. Aitor Arozena

eta Joan Mari Beltran etorri izan ziren behin baino gehiagotan beren jostailu musikalak eta musika tresnak haurren eskura ere jartzeko borondatearekin. Eskuzabal beti.

Ikasturteko azken hiruhileko ostiralak hartzen genituen saioak egiteko. Era guztietako musika eta tresnak bilatzen saiatzen ginen, denak onak baitziren lortu nahi genituen helburuak lortzeko. Horrela, auzoko Carmenek toberak kantatzen zituela aprobetxatuz hasi ginen. Carmen eta haren senar Joxe Ramonek eman ziguten tobera joaldiaren/kantaldiaren lehen saioa. Ondoren etorri ziren gainontzeko tresna eta emanaldiak: Txalaparta, trikitia eta panderoa, txistua eta danbolina, tinbalak, gitarra, biolina, alboka, gaita, pianoa, flauta, aho-soinua, jostailu musikalak, Pello Añorgaren eskutik ipuin musikatuak, eta abar. Aldian, normalki, instrumentu bat. Batzuetan entzuteko bakarra izaten ziren, beste batzuetan kantarekin laguntzeko modukoak, eta besteetan dantzatuz, haurren inplikazio zuzena bultatzen genuelarik.

Musikaria haurren gelara sartzen zen, haurrekin solasaldian aritzen zen pixka batean, instrumentuak erakutsi, eskuetan hartzeko utzi, jotzen utzi... eta ondoren hasten zen kontzertua. Guk esperientzia horiek indartzen saiatzen ginen gelako ekintzetan, laminak, bideoa, kaseteak eta abar erabilita.

Saio biziak eta haurrentzat esanguratsuak suertatzen ziren. Esperientziarekin asmatu genuen eta urteroko lan programazioan baztertu ezineko ekintza gisa hartzen genuen.

4.3. Jai herrikoiak

Sanferminetako jaia alde batera utzita, lauzpabost jai garrantzitsu ospatzen genituen haurrekin. Esan behar da jai horietaz jabetzen ziren ia bakarrak 2 urteko gelako haurrak izaten zirela, baina haur eskola osoa inplikatzen genuen, handi eta txiki, eta auzora ere zabaltzen genuen auzotarrak ere inplikatzeko.

San Nikolas Ttikiarekin hasten ginen. Kanta ikasten genuen eta denak batera auzoan barrena eskean ateratzen ginen, baita sehasketako haurrak hartuta ere. Auzotarrek ederki erantzuten zuten (Ai, Carmenen erroskillak!).

Gero Olentzero eguna zetorren. Olentzero txiki bat egiten genuen, haurrek eramateko moduko aulki txiki batean eserita, eta harekin ere kantuan. Egun horretan haur eskola itxita egoten zenez, 2 urteko haurrak bakarra etortzen ziren eta gurasoekin batera egiten genuen auzoko buelta. Olentzero eguna girotzea, kantak ikastea, eta abar, aurretik lantzen genituen haur guztiekin.

Donostiako Danborrada. Ez zen justu herriko jaia baina guri jokoa ematen ziguna, bai. Urteak eman genituen haurrak Donostiara eramanez haur danborrada ikustera eta liluratuta egoten ziren. Danborra jotzea, bestalde, izugarri gogoko izaten zuten beti eta, zaletasun hori aprobetxatuz, gelako ekintza modura haur bakoitzari danbor bana egiten genien etxetik ekarritako gaileta lata biribilekin. Gero buruko txapela zuria, amantala... Gurasoen laguntzaz denak prestatzen genituen eta egun polita pasatzen genuen aurrez ongi ikasitako danborrada joz.

Agate Deuna. Gela barruko ospakizun soila izaten zen, bi urteko haurrekin egiten genuena. Haurrek makilak beti gustuko, eta erritmoa markatzen ikasteko baliatzen genuen jaia, kanta ikasten genuen bitartean. Makilak etxean prestatuak ekartzen zituzten.

Inauteriak. Mozorro jaia izaten zen eta. bi urteko haurrekin, herrian egiten zen desfilean parte hartzeko ekintza ere bai. Bi urtekoentzat taldean egiten genituen mozorroak, askotan gurasoek lagunduta. Beste haur txikiak etxetik etortzen ziren mozorrotuta eta, irakasleekin batera, jai giro alaian egun polita pasatzea zen helburua. Gelan, dena den, inauteri egunari begira ekintza mordoa egiten genuen aurretik, mozorroak, antifaza eta kareta, aurpegi margotzeak.. Musika ere berezia erabiltzen genuen.

4.

4. LAN PROIEKTUAK

San Joan Sua. Noiz edo noiz ospatu izan dugun jaia da hau. Egutegian azkena izateaz gain, gure ohituren artean ere halaxe suertatu zen. Sua pizteak berarekin zuen lilura, eta aurrez puskak biltzen aritzeak eta ondoren su gaineko saltoek edo suaren bueltako jolasek ere bere xarma izaten zuten taldeko ekintza modura. Ikasi genuen Mendietxeberriko amona Rafaelak kantatzen zuen kanta: “San Juan San juan heldu da, sorginen begia galdu da, galdu bada, galdu bedi, sekula agertu ezpaledi”. Horraino. Rafaelak, ordea, beste bukaera bat ematen zion kantari, “Sarna fuera! Onak barrura! Gaixtuak kanpora!” oihu eginez.

Partaideen inplikazioak izan duen garrantzia iturburu proiektuan

5.1. Irakasleria eta barne antolamendu koordinatua

Oinarrizko formazioaren aldetik Hezitzaile edo irakasleen egoera hasieratik zein izan zen aipatua dut orain baino lehen, baina berriro ekarriko dut gogora. Proiektu gehienetan gertatzen den modura, gurean ere behetik gorako etengabeko hobekuntza-ibilbidea egin genuen Iturburuko historian. Esana da formazio eskakizun juxtukoarekin hasi ginela lanean. 1977. urtea zen eta garai hartan euskaraz hitz egiten jakitea eta haurtzaindegiren batean praktikak egin izana eskatu zen Iturburun hezitzaile izateko. Sozialki ere ez zen esparru bat prestakuntza eskakizun izugarririk egiten zena; zerbait izatekotan puerikulturari edo gizarte asistentziari lotzen zitzaion gehiago.

5.

INPLIKAZIOAK IZAN DUEN GARRANTZIA ITURBURU PROIEKTUAN

1979-80 ikasturtean kokatu behar dugu aldaketa filosofikoaren hasiera. Granadan egin ziren lehenengo jardunaldien ondorioz, garbi ikusi genuen hasi beharreko bidea zein zen: Hezkuntzarena. Jardunaldi hark esku artean genuen lanaren garrantziaz gehiago ohartzeko balio izan zigun eta, kontsekuente izanik, bide horretatik abiatzeko konpromiso irmoa hartu genuen, pixkanaka osatzen joan ginena. Horrela lortu genuen, geure buruari eskatu eta onartuz lehendik, Udalak ere ontzat ematea Iturburuko hezitzaileen formazioa irakasle-ikasketei lotuta egotea13. Euskararekin pareko ibilbidea egin genuen. Hitz egitea soilik nahikoa ez eta EGAko titulazioa eskatzeko beharra ezartzea lortu genuen.

Etengabeko prestakuntza iraunkorra

Garrantzi handia ematen genion gaiari eta aukera guztiak aprobetxatzen genituen gure prestakuntza jorratzeko. Irakurketak, eztabaidak... Beste esperientzia batzuk ezagutzeko interesa izanik, lekuan lekuko proiektuak ezagutzera joaten ginen txandaka. Urtero heltzen genion gure artean jorratzeko berrikuntzaren bati, bagenuen grina hori. Zailtasunik handiena udako ikastaroek sortzen ziguten, gure lan egutegiarengatik arazoak izaten baikenituen parte hartu ahal izateko. Azkenean, ordea, lortu genuen hori ere gainditzea eta urtero, hezitzaile pare batek bederen, bazuen aukera Udako Ikastaroetara joateko.

13 Ibilbide horretan Haur Eskoletako Koordinakundea bidelagun izan genuen, aldarri bera jorratuz eremu guztietan, izan Hezkuntza Ministeriorekin, izan Jaurlaritzako Hezkuntza Sailean edota egin ziren biltzar eta jardunaldietan.

Lantaldearen kohesioa

Aipatu behar den beste arloa kohesioarena da. Lan baldintzak eta lehentasun eskubideak alde batera utzita, lortzen genuen Iturburuko proiektuan denak inplikatzea. Iturburuko langile taldea oso aldakorra izan da. Jende asko mugitu izan da, ordezkoen lana egiteko batez ere, baina baita hezitzaileen artean ere. Horrek ez zuen inoiz oztopatu denak proiektu berean jardutea. Sartu berriei gurea bereganatzea eskatzen zitzaien, baina guk ere jakin izan genuen haize freskoek ekartzen zizkiguten onurak integratzen. Hori oso garrantzitsua izan zen denak bide eta helburu beretan ibiltzeko.

Lan arloko gorabeherak

Gai hau ere aipatu den arren, berriro azalduko dut zein izan zen gure egoera urteetan. Hasiera batean sartu ginen hezitzaileok, soldata izan arren, inongo kontraturik gabe eta gizarte segurantzarik gabe jardun genuen lanean. Asanbladan onartutako Barne Araudiaren bitartez lotzen ziren lan baldintzak eta horrekin jarraitu genuen haur eskola munizipalizatu genuen arte. Borondatezko lan asko egiten genuen, baita ordezkapenak egitera etortzen zirenek ere. Bide luzea jorratu behar izan genuen legezko baldintzetan jartzeko langileak, eta zer esanik ez ordezkoen baldintzak taxutzeko. Gure hasierako egoera laburbiltzen hasita, horrela definituko nuke: Prekaritate handiko lana gehienetan, Udalarekin istilu bide zena askotan eta hezitzaile, guraso eta Udaleko agintariei nahigabe

IZAN DUEN GARRANTZIA ITURBURU PROIEKTUAN

handia eragin ziena. Asko borrokatzea tokatu zitzaigun, batez ere 1980ko eta 1989ko urteetan, gure ustez egoera bidezkoago baten alde beti. Geure buruei begira ere kontsekuenteak izaten saiatu ginen. Horren lekuko, adibidez, gure artean titulazio desberdineko langileak izanik ere, guztiok soldata berdina behar genuela defendatu genuen eta halaxe izan zen.

Aldarrikapen giro horrek bukaera arte jarraitu zuen. Urte batzuetako bakea izan bagenuen ere, arazo berriak sortzen hasi ziren eta tamalez esan behar da, Iturburu bukatuta ere, ez genuela lortu lan arloa erabat ongi jartzea. Rexu, Iosune, Koro eta Ainhoa urte luzez behin-behineko kontratuarekin egotearen arazoa ez zuen Udalak zuzenean konpondu, baizik eta zeharka, gurasoak behartuz euren kontratazioak hartzera. Udalak zama bere gainetik kendu zuen eta gurasoen bizkarrera pasa. Beste hitzekin esanda, udalak zerbitzuaren zati bat pribatizatu egin zuen eta kitto.

Hezitzaileen zuzeneko lana gainditzen zuen beste eremua elkarren arteko koordinazioarena zen. Ez zen aski haurrekin jardutea. Jarduera horrek beste eskakizun asko zekarren berarekin, hala nola elkarren arteko hausnarketak egitea, bilerak koordinatzea, esperientzia berriak, lanak, eta abar bultzatu eta jarraipena egitea, haur eskolatik kanpoko harremanak... Gauza asko. Administrazioaren eremua ere hor zegoen. Funtzionamendu autonomoa izateak gure hezitzaile lanari zama eransten zion eta ordu batzuetako lan gehigarria eskatzen zuen. Hasieran gure artean ahal genuen modura konpontzen ginen. Borondatez eta txandaka lan hori egiten genuen baina ez zen batere eraginkorra, hutsuneak sortzen ziren, ezin genituen gauzak nahi bezala egin eta azkenean gaiari serio heldu eta lortu genuen ordu batzuetako dedikazioa onartzea Udalak. Pixkanaka hasi ginen, gauza guztiekin bezala, orduak gehituz joan ginen eta azkenerako zuzendaritza lana aitortuta, lanaldi erdiko dedikazioa ematea lortu genuen.

Koordinazio/zuzendaritza lanaren aldetik

Zuzendaritza lan horrek asko hobetu zuen Iturburuko funtzionamendua, pedagogiari zegokiona batez ere. Hausnarketaren ondorioz dokumentu asko sortu genuen, Zentroko plana eta Proiektu Kurrikularra14 egituratzeak asko lagundu zigun gure proiektua gorpuzten. Lan programazioei ebaluazioa sistematizatzea erantsi genien eta horiei haurren txostenak egitea. Haurren egokitzapena ere sistematizatua geratu zen asko eztabaidatu eta gero, eta horrela joan ginen gai asko lantzen. Pediatrekin elkarlanean, osasun araudia egin genuen eta haurren elikadura finkatu. Haurrekin egiten genuen lana dokumentatzen hasi ginen argazkiak eta bideoa erabiliz. Gure proiektua ezagutarazteko idazten hasi ginen, Inguruaren erabilera bideoa muntatu genuen, material eta lan egiteko modu berriak sartu genituen geletan, esaterako Altxorraren Otarrea txikienekin eta Jolas Heuristikoa ertainekin. Handiekin lantzeko, berriz, Musika lantzen eta antzeko proiektuak... Bi urtekoen gela txokoetan banatzea ere oso hasierako erabakia izan zen. Urtero gai berriren bati heltzen genion, izan gure prestakuntzari lotuta edo gurasoei begira edo haurrekin lantzeko material-gaiespazioei begira... berrikuntza espirituarekin egiten genuen lan.

5.2. Gurasoak

Sorrera-sorreratik gurasoak izan dira, zalantzarik gabe, Iturburuko altxorra. Betidanik eta beti gure alboan izan ditugu. Babes emaileak, bultzatzaileak, kolaboratzaileak... Laguntzeko prest beti. Eta, salbuespenak salbuespen, esker onekoak, nekaezinak.

Iturburuko historia ezin da kontatu eurena azaldu gabe. Guraso talde bati esker sortu zen Iturburu eta gurasoak bidelagun iritsi ginen iritsi ginen lekuraino.

Hasieratik izan genituen guraso martxosoak. Herri ekintzetan trebatutako guraso konprometitu asko genuen eta horrek bidea markatzen lagundu zuen. Garaiak ere halakoak. Ezkerreko politikaren susperraldia bizitzen ari ginen eta biziki markatu zuen haur eskolaren planteamendua.

INPLIKAZIOAK IZAN DUEN GARRANTZIA ITURBURU PROIEKTUAN

Gure funtzionamendua batzar bidezkoa zen. Guraso eta hezitzaileen asanbladetan erabakitzen genituen gai guztiak eta hura zen haur eskola zuzentzen zuen organoa. Azpian geratzen ziren gainontzeko batzordeak, izan irakasleenak, izan Udala eta gurasoekin sortutako talde mistoa, guztiek jaso behar zuten asanbladaren onarpena. Zutabe sendoak jarri genituen eta ildo berari jarraitu genion aurrerantzean ere.

Baina gurasoen eragin estimagarriena egunerokotasunari lotzen zitzaion. Harreman oso estua izan dugu beti, egunerokoa, konplizitatez beterikoa askotan eta konfiantza handikoa. Euren umeak elkarrekin hezten ari ginen eta horrek lokera handia sortzen zuen. Guretzat ezinbestekoak ziren. Babesa eta laguntza jasotzen genuen eta jasotako guztia ordaintzerik ez dugu izango inoiz.

5.

DUEN GARRANTZIA ITURBURU PROIEKTUAN

Guraso eskuzabalak izan ditugu gehien-gehienetan. Arriskuak hartzeko prest zeudenak ere bai tartean, eta horren lekuko ITURRIKA guraso elkartea sortu behar izan genuenekoa. 1997ko ikasturte bukaeran Udalak ultimatuma eman zigun eta inondik ere ez zegoen prest gure lau irakasleei kontratua berritzeko. Gurasoek kontratazioaren ardura euren gain hartu beharko zutela, eta Udalak eskutik utzi zuen gaia, zati hori pribatizatuz. Zama beren gain hartu zuten gurasoei badugu zer eskertua, ardura handiko balentria izan baitzen egin zutena. Izen asko darabiltzat buruan. Gogoan dut “Haur eskolaren AITA” titulua eman genion guraso biziki inplikatua. Hogeita bi urteko historian guraso dezente gogoratzen ditut izenez, baina baten bat ahazteko beldur, ez noa zerrenda egitera. Iturburu prestatzen aritu gineneko batzordekideen berri azaldu dut, geroago udaletxeko itxialdian eta beste mugidetan ibilitako asko ere begi bistan geratuak dira eta gainontzekoak zereginen baitan multzokatuko ditut: izan ditugu borrokalariak, artistak oro har: logo berria eta lanerako orria diseinatu zuena, proiektuko txosten diseinatzailea, sormen handiko margolariak, bertsolariak, ipuin kontalariak, musikariak, idazleak, esku oneko matxura konpontzaileak, material egileak, irteeretako laguntzaileak, batzordeetako partaideak, proiektuen babesleak... Hainbeste! Baldintzarik gabeko eskuzabalak denak.

Bihotz-bihotzez, guztiei eskerrik asko!!

5.3. Trini

Trini Aranburu, gure betiko Trini. Hogeita hamabost urtez ibili zen Iturburuko garbitasun lanak egiten, Partzuergoa eratu ondoren ere jarraitu izan baitzuen gurekin. Emakume aparta, ezinbesteko bihurtzerainokoa. Auzoan bertan bizi zela, ardura guztiak hartzen zituen inongo obligaziorik gabe. Loreak jartzen zizkigun eta zaindu; arropak garbitzen zituen eta bildu; josi beharrekoak josteko arazorik ez eta suertatzen ziren zertzelada guztientzat bazuen erantzuna. Berak 2003an hartu zuen erretiroa, eta despedida egunean egindako bertsoetan jasotzen da ongien Trini guretzat zer izan zen, eransteko gehiago gabe:

PARTAIDEEN INPLIKAZIOAK IZAN DUEN GARRANTZIA ITURBURU PROIEKTUAN

Urte luzez guretzat lanean Trini dugu lankide ohi berarekin bizitutakoa gaurko bertsoan da gidoi . Garbiketa egunero eta baita jaiero gure arropak prestatzen guztiari erantsiz gainera balkoia lorez apaintzen .

Apirilak hirurako beti sukaldeko mahaian pronto bizkotxo, nata eta marrubiz egindako tarta goxo .

Zorionak esanez besarkada emanez ezin kita gure zorra hainbeste jaso, hainbeste urtean Trini izan dugu altxorra .

Triniren txerriak eta oiloak haurren gozagarri apartak bisitan joanda beti barruan agertzen ziren ausartak

Zer kontatu ugari aita eta amari etxera itzultzerakoan eta gela barruko mintzagai haurrek luzaro ahoan

Hau da eskertu beharrekoa hau da zorra daukaguna zeinen eroso bizi izan dugun haurrekin gure jarduna . Inoiz aurpegi txarrik gutxiago liskarrik Trinirengandik guk jaso bere gozotasuna nagusi ta aldarte onetik asko .

Eskerrik asko bihotzez Trini zure laguntzarengatik gure bizitzako atal haundi bat zamurki betetzeagatik .

Jubilazio oparo izantzazu luzaro eta zoriontsu bizi Gure bihotz barruan betiko biziko baitzara Trini .

Iturburu ireki eta nahiko azkar hasi zen gurekin lanean, alabari txanda eginda. Gainontzeko langileekin gertatzen zen bezala, kontraturik eta gizarte segurantzarik gabe jardun zuen urte luzez, Udalak garbitasuneko enpresa batera bideratu zuen arte. Orduan lortu zuen bere egoera erregularizatzea, baina soldata txikiagoa jasotzearen truke. Konponbide modura, diferentzia gurasoen kuotetatik ordaintzea erabaki zen, eta horrela jokatu zen bukaera arte.

Hezkuntza proiektua

6.1. Iturburuko erreferente psikopedagogikoak

Eskolaren izaera eta egitekoa garai bakoitzeko egoerara moldatzen eta berritzen joaten da. Haur eskola/haur heziketa kontzeptu gisa ere, hainbat eta hainbat birformulazio eta aldaketa jasan ditu gaur daukagunera iritsi arte. Guri egokitu zitzaigun haurtzaindegitik hasi eta haur eskolaren kontzeptu berrirako bidea egitea, eta zaindu ala hezi binomio ustez kontrajarria batu eta era integratzailean maneiatzea haurraren garapen harmonikoa lortzeko. Aldarrikatzen genuen haur eskolaren kontzeptua arrotza zen eta eredu berria ezarri genuen familiekin batera eta elkar hartuta, elkarrekin, eurenak ziren gure haurtxoak hezteko.

Ideia horiek garbi izanda joan ginen txertatzen zenbait pedagogo eta psikologoren ikuspuntuak. Emmi Piklerren irakaspenak haurraren zaintza egokiaren garrantziaz jabetzeko balio izan zigun, zeinak erakutsi baitzigun helduaren euste emozionala ezinbestekoa zela haurraren askapen eta garapenerako. Montessorirenak, berriz, haurren jolas manipulatibo eta ordenatuaren balioaz konturatzeko. Lapierre-Acouturierren postulatuak haurrak gorputza modu askean sentitu eta bide motorretik psikologikoki heltzen dela ohartarazteko. John Bowlbyri ikasi genion atxikimenduaren kontzeptua, non haurraren eta zaintzaileen artean lotura afektibo seguruak sortzea premiazkoa den oreka psikologiko eta emozionalerako. Piagetek konstruktibismoaren planteamendu berritzaileak eskaini zizkigun, haurraren garapenean etapa sentsoriomotorra

ezin hobeki definituz. Vitgotskyri eskertu behar diogu garapen eremu hurbilaren kontzeptua, haurrari zer, noiz eta nola eskaini jakiteko baliagarria suertatuko zitzaiguna, edo gizartearen garrantziaz ohartzea, testuingurutik xurgatzen direlako ikaskuntzak eta balioak.

Erreferente horiek guztiek eraman gintuzten haurraren heziketari/garapenari garrantzi handia ematera eta metodologia aproposak bilatzera. Egokitzapen prozesua, atxikimendu afektiboa, jolasa, manipulazioa, ondo pentsatutako material egokiak, espazio errealak eta aberatsak, giro lasaia, gurasoen harremanak... Guztiek behar zuten erantzun egokia eta iturri askotatik edaten genuen. Elinor Goldsmich-ek sortutako Altxorren Otarrea eta Jolas Heuristokoa izan dira baliabide garrantzitsuak Iturburuko lanean. Haurraren askatasuna eta irakaslearen zeharkako arretak asko aldatu zuen gure egiteko modua. Plastikozko materialak kentzen ikasi genuen eta haien ordez material naturalak erabiltzen. Reggio Emiliako eskolak ezagututa, berriz, estetikaren garrantziaz gehiago jabetu ginen eta kontuan hartu genituen Malaguzziren irakaspen freskoak, haurraren 100 hizkuntzen aldarrian, sormen librearen garrantzia aldarrikatzen zuenekoa.

Hari zor diogu, baita ere, Entzutearen pedagogiaren kontzeptuak, haurra erdigunean jarri eta irakaslearen jarrera behatzaile eta bideratzaile zeharkakoa izatera bultzatzen zuenekoa. Egoteko eta egiteko modu desberdina. Behatu, jaso, dokumentatu, taldean aztertu, berritu. Zirkulu handi eta oso bat gure lana gero eta hobeto egitera bideratzen zuena.

Gorpuztutako amalgama filosofiko horrek egunerokotasunean zuen isla. Gelako bizitzan zati bat eta, bereziki, gure altxor bihurtu genituen kaleko ekintza aberats, bizi eta konta ezinetan.

6.2. Eskakizun berriak legearen aldetik

LOGSE15 lege berriaren atarian, Hezkuntza Proiektua dokumentu gisara sortzeko unea iritsi zitzaigun haur eskolan. Ikastetxe arautu modura ezinbestekoa genuen hainbat pauso ematea hezkuntza aitorpenaren bidean eta zetorrenari aurre hartzea erabaki genuen. Horrela, beharrezkoak izango ziren dokumentuak sortzeari ekin genion. 1989. urtea zen; Erreformarako Liburu Zuria plazaratu berria zen, eta nahiz eta oraindik legezko eskakizunik egon ez, buru-belarri sartu ginen zetorrena prestatzera.

Hezkuntza Proiektu bat ez da sortzen abiapuntu edo euskarririk gabe. Berez, Iturburuko Pedagogia atalean azaldu diren ildoak gure eguneroko esperientziatik sortutako lan ildo eta erabakiak ziren, gure errealitateari egokituak eta gure heziketa ikuspuntu teorikoari txertatuak. Esana dago lan ildo horiek finkatzeko beharrezkoa izan zela taldearen etengabeko lana. Praktikan egiten genituenak marko teorikoan ongi kokatzera iritsi baginen, urtez urteko lanari esker izan zen eta beti gauzak hobetzeko genuen grinari esker.

Bigarren fase horrek, ordea, beste jauzi kualitatibo bat eskatzen zuen: praktikan egiten genuen hori marko handi batean sartu eta, ertz guztiak kontuan hartuta, proiektu biribil eta koherente bat lotu edo taxutzea. Alde batetik, proiektua gure herriko testuinguruan txertatu behar genuen. Markatuko genituen ildoak zentzuzkoak izatea nahi baldin bagenuen, Oiartzungo biztanleria, egitura eta izaera kontuan hartzea eskatzen zuen. Lege-markoa eta kokapen ofiziala ere bai. Beste aldetik, gure lana eragile zabalago baten

15 1990eko urriaren 3ko Hezkuntza Legea.

ikuspuntutik aztertu behar genuen, Hezkuntza Komunitatearen zentzua emanez. Hor sartzen ziren, gure iritziekin batera, gurasoen eta Udalaren ekarpenak ere. Lan ildo eta atal berriekin aberastu genuen aurretik genuena.

Hezkuntza Proiektu bati berezko nortasuna eskatzen zaio eta hezkuntzakomunitateak propio sortzen duen dokumentu pedagogikoa da. Bertan, ikastetxe baten nortasuna, lortu beharreko helburuak, antolamendu-egitura eta egitura funtzionala definitzen dira, bere egitekoa hezkuntzako esku-hartze prozesua zuzentzea delarik.

Hori guztia esanda, erraz uler daiteke prozesu horrek nolako aukera eman zigun elkarren arteko hausnarketa berrian sartu gintezen denak. Praktikan egiten genuenari letra jartzea tokatzen zitzaigun eta bidean ez ziren falta izan eztabaida eta zalantzak.

Hezkuntza Proiektua egiteak, bestalde, osagarriak izango ziren beste batzuk berridaztea eskatzen zuen. Proiektu Kurrikularra eta Zentroko Plana bata bestearen ondotik taxutu genituen eta osatuta geratu zen Iturburuko bizkarrezurra.

Prozesu luze xamarra izan zen, aberatsa ere bai, eta dena esate aldera, lan dezente egitea eskatu zuena. Baliorik handiena, azkenean lortu genituen emaitzek baino gehiago, egindako bideak izan zuen. Egunerokotasunak jaten gaitu askotan eta, periferiako ikusmira hartzeko, geldiuneak behar-beharrezkoak izaten dira lanbide guztietan, zer esanik ez hezkuntzari edo heziketa munduari dagokionean. Guk bi gauzak lortu genituen, hausnartzea eta hausnartutakoa dokumentatzea guztion oniritziarekin.

Egindakoarekin pozik geratu ginen. Geroago kanpoko aitorpena jaso genuen Eusko Jaurlaritzaren eskutik. Gure lana interesgarria iruditu eta euren materialetan argitaratzeko baimena eskatu ziguten16. Ondorioz, Hezkuntza Saileko Garapen Curricularreko Institutuko Curriculum-Materialak bilduman argitaratu zuten, Haur Hezkuntzarako Ikastetxe Curriculum Proiektuak (0-3 urte) izenburupean.

16 1998-03-05ean jaso genuen argitaratzeko baimen eskaera.

Koordinakundean partaide

Iturburuko ibilbidean garrantzi handia hartu zuen Haur Eskolen Koordinakundeak. Laguntza handia eman zigun eta baita guk aprobetxatu ere gure borroka eta aldarrikapenak beste plano batetik bideratzeko. Bide batez, Udalaren betebeharrari laguntzeko asmoz ere bai. Munizipalizatu gintuztenean, ez ginen besoak gurutzatuta geratu, alderantziz. Konpromiso irmoa hartu genuen Udala bakarrik ez uzteko eta horregatik finantzaketaren zama beste erakundeetatik bideratzeko ahaleginetan jardun ginen Koordinakundearen bitartez. Baina ez hori bakarrik. Gure helburua zabalagoa zen. Haur eskolen munduari hezkuntzaren irtenbidea emateko ahaleginetan jardun ginen urte luzez.

Barrura begira, hau da, haur eskolaren kolektiboari begira ere lan asko egitea tokatu zitzaigun. Soilik aldarrikapen plataformaren izaera gainditu eta lortu genuen haur eskolarako eredua izango zena onartzea guztion artean. Ahal izan zen neurrian behintzat, bidea elkarrekin egiten joan ginen.

Sektorearen prekaritatea izugarria zen, udal haur eskola batzuk kenduta denak zebiltzan diru eskasian, iraupena lehen helburu zutela edo genuela, zeren denak bat eginik baikeunden. Elkarrekin azaltzen ginen Administrazioaren aurrean edo behar izaten zen leku guztietan, baita euren aldeko mobilizazioetan ere.

Maila desberdineko koordinakundeak genituen: Gipuzkoakoa, Euskadikoa (une batean Nafarroa kanpoan geratu zen, zergatik ez dakidala) eta Estatu mailakoa. Estatu mailakoak, gainera, 0-6 urteko haur eskolak ordezkatzen zituen. Hasieran Gipuzkoakoekin bakarra genuen harremana baina laster izan ginen Euskadikoaren partaide eta hortik Estatukoan ere bai.

Estatu mailako koordinakundea. Garai hartan erreferente nagusia genuen Estatuko Koordinakundea. Haur eskolaren eredua bertan mamitu zen, eskarmentu handiko jende militante askoren lanari esker. Urte luzez aritu zen/ginen lanean guztiontzako irtenbidea bideratzen, legea egitera iritsi zen arte. Bere historian 5 kongresu antolatu zituen eta azkenekoaren antolaketan parte-hartze zuzena izan genuen.

· 1979, Granadan: “Primeras jornadas de estudio sobre educación preescolar en guarderías”

· 1982, Gijonen: “4º Encuentro de Escuelas Infantiles”

· 1985, Murtzian: “La educación de la primera infancia. Actuación de la Administración. Incorporación de centros y equipos al sector público. Formación, titulación y alternativas para los educadores de EE.II.”

· 1988, Gironan: “Mirando hacia la escuela infantil. La profesionalización a debate”

· 1992, Avilan: “Regulación laboral del sector. Atención a la Infancia. Experiencias”

Gure garaian, LOGSE lege berriaren erreformak bete-betean harrapatu gintuen. Aukera bakarra genuen ordezkatzen genuen sektoreari irtenbide duina eman eta hezkuntza sistemako parametroetan arautzeko. Solana eta Perez Rubalcabarekin jo behar izan genituen gure eztabaida neketsuak. Nagusiki lau atal izan ziren gogorrenak: 1) Haur hezkuntza bere osotasunean jasotzea (0-6); 2) Irakasle titulu bakarra onartzea esparru osorako; 3) Gelako ratio egokiak ezartzea eta 4) Finantzaketa.

Borroka gogorra jo genuen. Beti bezala, sektore pribatuaren interesak aurrez aurre genituen eta, guk ez bezala, eurek eredu eskas eta merkeagoa defendatzen zuten. Gobernuarentzat nahiko aitzakia izan zen legea urardotzeko. Onartzen ez genituen gutxiengo baldintza kaxkarrak arautu zituzten, bai titulazioetan, bai ratioetan eta baita espazioen eskakizunetan ere. Bestalde, haur hezkuntzako etapa puskatuta, bi ziklotan zatituta arautu zuten eta, finantzaketaren aldetik, euskarri ekonomiko txikiko legea atera zen. Guk nahi baino irekiago geratu ziren aukerak eta ez guk lotu nahi genituen modura; beraz, hainbeste ahalegin egin eta gero, helburuak erdizka lortu genituela aitortu behar.

Gipuzkoako Koordinakundea (eta Euskadikoa maila batean)

Gipuzkoako Koordinakundeak egindako ibilbidea desberdina izan zen. Zehatzagoa, gure egoerari lotua eta gure Gobernuan zentratua. Estatuan landutako marko orokorretik edaten genuen hemengo egoeran erabiltzeko. Kezka berak genituen: sektorearen etorkizuna, erregularizazioa eta finantzaketa, besteak beste. Jaurlaritzarekin eta Diputazioarekin bilerak egin faltan ez ginen geratu, asko eta larritasun handikoak egin baikenituen.

Gure sektorea askotarikoa zen. Dispertsio handikoa ere bai. Babes ofizial eskasa genuen eta eredu publikorik ez. Denetarik geunden. Han-hemenka Udal haur eskola batzuk; Guraso Elkarteek sortuak ere bazeuden, ekimen pribatu hutsekoak ere bai, txoil euskaldunak ginenak eta euskaraz ez zekitenak, ongi eta gaizki hornituak... Nahaspila. Kasuistika hain zabala izanda, ez zen erraza izan denak antzeko ildoetatik bideratzea. Gure aldetik bilkura eta topaketa asko behar izan genuen hezkuntza printzipioak jorratzeko, baita euskararekiko konpromisoan aurrera egiteko edota formazio beharrak betetzen joateko ere. Lan zaila, baina emaitza txukunak lortu genituen, eta balio izan zigun etorkizunean jorratu genuen bidetik denak batera abiatzeko.

Edonola ere, gehienetan biziraupenak agintzen zuen eta finantzaketaren gaiak hartzen zuen lehentasuna. Hezkuntzako transferentziak autonomia erkidegoen esku utzi aurretik FONAS (Fondo Nacional de Asistencia Social) estatuko erakundetik jasotzen genuen dirulaguntza. Geroago diputazioetako Gizarte Gaietara bideratu zuten dirulaguntzen gaia eta urte luzez eurek egin zuten banaketa. Bi erakunde desberdin izan arren, bekatu bera egiten zuten: Ez zuten haur eskolen iraupena ziurtatzen, laguntzak beti eskasak izaten baitziren.

Diru gutxi banatzen zuten, eta urtetik urtera gutxiago. Laguntza gehien jasotzen zutenek ere gastuen %10 baino ez zuten jasotzen. Hortik etorri ziren egindako hainbat mobilizazio, greba, itxialdi, burrunba, kartelada, FAX bidalketa masiboak, haur eskoletako giltzak ematea, etab. Ez bakarrik Diputazioari begira, baita Hezkuntza Sailari begira ere. Bi urteko gelak galtzea17 guretzat sekulako jipoia izan zen. Defendatzen genuen haur eskola eredua txikitzeak izugarri nahigabetu gintuen eta galera ekonomiko handiak sorrarazi zizkiguten eremurik errentagarriena galtzearekin. Itota geratu ziren asko eta asko. Sindikatuak hainbat arlotan laguntzen aritu baziren ere, esan beharra dago gai horrekin ez zirela batere busti eta espontaneoki hasitako bideari jarraitzen utzi ziotela utzikeria lotsagarriarekin. Zelai handi bateko harri koxkor txiki bat besterik ez ginen eta galtzea tokatu zitzaigun, besterik ez.

Finantzaketaren gaiari sektorearen erregularizazioarena lotzen genion. Legearen eskakizunak irakasleen formazioan eragiten zuen eta erantzun egin behar izan genion titulazio faltaren gaiari. 1990. urtea zen eta lortu genuen irakasletzako

17 80ko hamarkada erdialdean hasi ziren 2 urteko gelak eskoletan irekitzen. 1995eko irailean emandako datu ofizialen arabera, Gipuzkoan 137 gela zeuden, Bizkaian 110 eta Araban 13. Aurreko urtean baino 100 gehiago. Hedapena izugarri azkarra izan zen hiru lurraldeetan.

plan berezia martxan jartzea Gipuzkoako Diputazioaren eta Donostiako Irakasle Eskolaren bitartez. Bost urte geroago Hezkuntza Sailak berak antolatu zituen, Irakasle Eskolekin batera, prestakuntza ikasketak titulurik gabe geratu ziren hezitzaile guztientzat.

Diputazioko Gizarte Gaietatik Jaurlaritzarako trantsizioa motela izan zen oso. Bide luzea egin behar izan genuen, emaitzarik gabeko bilera asko eta larritasun handiak pasatuta. Jaurlaritzako bidean sartzen lehenak udal haur eskolak izan ginen eta eurekin sinatu genuen estreinakoz finantzaketa hitzarmena. 1994. urtea zen. 80 milioi pezeta banatu zituzten denentzat LOGSE legeari egokitzen laguntzeko. Pauso bat.

Haur hezkuntzako antolaketa berria araututa, gure sektorearen aitorpena eskatzen genuen lehen zikloko erantzule gisa. Eskola mapan sartzea nahi genuen eta bitarte horretan gure barruko bidea egiten jarraitzen genuen topaketaz topaketa. Eskola mota definitua genuen eta irizpideak bateratuak.

0-3 Haurraren Hezkuntza Eskubideen Aldeko Mahaia.

2001eko urriaren 6an antolatu genituen jardunaldiak izan ziren horiek. Mamitsuak, garrantzitsuak eta sona handikoak. Marta Mata pedagogo ospetsua ekartzea lortu genuen haur eskolaren korapiloa askatzen laguntzeko eta bizi genuen gatazkari amaiera nola eman azaltzeko. Berarekin batera kolektibo askok hartu genuen parte, hala nola: Gipuzkoako Haur Eskolen Koordinakundea, CCOO, ELA, LAB, STEE-EILAS, UGT, EHU, Baikara, BIGE, Adarra, Aula, Infan-cia educar 0-6 eta Hik Hasi. Guztiek sinatu genuen manifestua, eta honako puntu hauek aldarrikatu genituen:

1. Haur guztiek jaiotzetik dute heziketarako eskubidea.

2. LOGSE Legeak agintzen duenaren arabera, Hezkuntza Sailak hel diezaiola Haur Hezkuntzako 0-3 eta 3-6 zikloetan duen erantzukizunari, hezkuntza etapa horrek dituen ezaugarrietarako egokituz.

3. EAEko Haur Hezkuntzaren mapa egin dadila, egun dauden haur eskolak eta esperientziak eta sortutako kalitatezko diseinu kurrikularrak integratuz eta eskaera guztia asez.

4. Eredu profesional bakar bat osatu dadila Hezkuntza Saileko profesionalen lan baldintza berberekin, haurraren duintasun, eskubide eta behar guztiak babesten dituena, haurra izanik heziketa lanaren ardatz eta helburu.

Jaularitzak, ordea, beste bide bat hartu zuen. Dekretua egiten ari zela gure ekarpenak jaso zituen, baina 0-2ko esparrua eskoletatik kanpo uztea erabaki zuen, propio sortutako Haurreskola Partzuergoaren bitartez. Kolpe latza. Eta aurrera egin behar. Eredu berria ezarri zen eta nahitaez, guk jarraitu nahi bagenuen, euren baldintzetatik pasatu behar. Ereduak, zikloak, antzinatasuna eta historia luzeak galdutzat eman genituen baina, txar-txarrean, gure aldeko zerbaitekin geratu ginen, haur eskolak ez zirela itxi, baizik eta bananbanan joan zirela Haurreskola Partzuergora pasatzen, euren ondasun eta langile guztiekin. Sektorearen birmoldaketa nahiko basatia suertatu zen une hartan, baina behintzat iraupena ziurtatu zuten. Gutxi gorabehera gure Koordinakundeko 26 haur eskola jaso zituen Partzuergoak, eta 150 langile inguru.

Oiartzun izan zen herri bakarra bide egokia hartu zuena. Udal Ikastola Partzuergoa eratzearekin, gure aldarrikapen guztiei erantzun genien:

· 0-3 zikloa bere osotasunean mantentzea

· Eskola eredua mantentzea

· Eremu horretan funtzionatzen ari ziren herriko haur eskolak biltzea. Gure kasuan, Iturburu, Koikile Arruabarrena eta Ttipi-Ttapa haur eskolak. Denak batu ginen eta guztien iraupena ziurtatu.

Herriko Hezkuntza Batzordea

Iturburu bezala, Haurtzaro ikastolarekin eta Elizalde eskolarekin harremanak izaten saiatu izan ginen beti. Irakaskuntzaren inguruan antolatzen ziren gune guztietan parte hartzen genuen eta harremanetan jarrera berdina izaten zen Haurtzarorekiko nahiz Elizalderekiko. Matrikula garaian, adibidez, bietarako bisitak egiten genituen haurrekin, aurrez jakiten baikenuen haur bakoitzak eskolatze segida zein ikastetxetan izango zuen. Horretaz gain, parte hartzen genuen herri mailan antolatzen ziren ekintza baterakoietan. Hor zeuden Olentzero, Inauteriak, eta abar.

Gure asmoen artean zegoen harreman onak izatea; are gehiago, ikastetxeen arteko lehia saihestu eta herrirako onuragarriak izango ziren ekintzak egitea elkarrekin. Asmo onak, baina, dena esate aldera, guk nahi baino gutxiagotan gauzatu zirenak.

Elkarrekin egin genuen lehen lan garrantzitsua 1981-82 ikasturtean izan zen. Oiartzunen, Euskal Eskola Publiko Bateruntz lelopean sortu genuen irakaskuntza koordinakundea herrian. Herriko ikastetxeetako kideak ginen taldean: Iturburu udal haur-eskolakoa, Eskola Nazionaletako irakasle eta guraso batzuk eta baita ikastolako irakasleren bat ere. Herriko ikastetxeetako egoera aztertuz ekin genion lanari eta, hortik abiatuta, Eskola Nazionalean euskara bermatzeko irtenbideak aztertu genituen aski serio. Baita plangintza ongi aski egin ere, berehala gauzatzerik izan ez genuen arren. 18

Ikaragarri lan sakona izan zen orduan egin genuena, gogorra ere bai maila batean, erresistentzia handia jarri zutelako guraso eta irakasle batzuek, baina gai izan ginen guztion artean proiektu txukun bat prestatu eta ikuskariari aurkezteko.

Talde hori horraino iritsi zen eta iraunkortasun handirik izan ez arren, herri mailako irakaskuntza koordinatzeko asmoak ez ziren txoil itzali. Une jakinetan batzen ginen, eta modu serioagoa batean 91-92 ikasturtetik aurrera, 96ko azaroan betiko puskatu zen arte.

Gure arteko koordinazioari berriro eutsi genionean, Iturbururen proposamena izan zen Koikile eta Ttipi Ttapa haur eskoletakoei ere zabaltzea taldean parte hartzeko aukera eta horrela egin zen. Elizaldekoek gehitu zioten haur hezkuntza bere osotasunean hartzea 0-6 urteak kontuan hartuta. Testuinguru

18 Oiartzun urtekaria 2009: “1981. urtea. Euskara eta Oiartzungo eskola nazionalak” artikulua.

horretan hainbat gai elkarrekin landu genituen, hala nola, jolasak, hezkidetza edo psikomotrizitatea bera, baita mahai-ingururen bat egin ere Elizalde eskolak bultzatuta.

Taldeak aurrera jarraitu zuen. Hilabeteko maiztasunarekin biltzen ginen udaletxean bertan eta, behin barne araudia eginda gero, taldeko funtzionamendua gorpuztuta geratu zela esan behar. Teorian hezkuntzari zegozkion gai guztiek zuten lekua taldean, pedagogikoak izan edo politikoak. Ildo horretan, laster topatuko ginen gai mardul eta korapilatsu batekin, batzorde honen bukaera betiko markatuko zuena: 2 urteko gelak eta 0-18 herri proiektu bateratua.

Ikastolak 2 urteko gelak irekitzeko asmoa azaldu zuen, eta hor zegoen arazoaren jatorria. 1993ko abenduan jada zabaldu zen zurrumurrua eta guretzat kolpe gogorra ekarri zuen berri horrek. Gure 0-3ko ereduari muinean erasotzen zion erabakia zen eta, nola ez, proiektuaren etorkizuna bete-betean zapuzten zuena. Jasanezina. Premiazko gaia. Nahitaez konpondu beharrekoa, eta ahalegin horretan sartu ginen buru-belarri.

Ikastolaren erabakia ikusita, Elizaldek ere apustu bera egin zuen. Elkarren arteko lehian jarraituz, herri mailan umezurtz geratzen ginen, ez gu bakarrik, baita Ttipi-Ttapa eta Koikile Arruabarrena haur eskoletakoak ere.

Arazoari aurre egitea besterik ez zitzaigun geratzen. Une honetan, bidezkoa da Joxe Mari Auzmendi aipatzea. Bera haur eskolako guraso izanik, harremanak zituen bai ikastola munduarekin eta baita eskola publikoarekin ere. Pertsona aproposa gaia elkarrizketaren bidez, konpontzeko bidean jartzeko. Konbentzimendu eta borondate handiz jardun zuen bitartekari lanetan eta dagokion aitortza egin nahiko nioke historiatxo hau kontatzerakoan, bera izan baitzen, maila handi batean, gure herriko haur eskolak salbatu izanaren abiapuntua.

Ikastolari eskatu zitzaion bere erabakia urtebetez atzeratu zezala, hau da, 9596 ikasturtea arte. Bitarte horretan, guztiontzat onuragarriak izango liratekeen aukerak lantzen hasi ginen, tartean eskola bateratuaren aukera. Hasieran ikastetxe

bakoitzarekin bakarka aritu ginen eta gero elkarrekin Udal Eskola Batzordearen barruan. Batzuen eta besteen baldintzak hasi ziren/ginen mahai gainean jartzen. Erresistentzia handiena ikastolaren aldetik bizi izan genuen, eta une batean zalantzan jartzen hasi ginen Udal Eskola Batzordearen balioa plataforma gisara. Udalak momentu horretan ez zuen posiziorik hartu. Azkenean, hainbeste buelta eman eta gero, zirt edo zart egiteko unea iritsi zela erabaki genuen eta 1994ko abenduan jarri genuen horretarako muga.

Guztiok mugitu ginen. Elkarren arteko mesfidantzak bazterrean utzi, onurak baloratu eta aurrerapausoak emateko prest azaldu ginen. Guk gauza on asko ikusten genion eskola bateratuaren egitasmoari. Alde batetik, herrian antzematen zen konpetentzia bukatu eta horrekin herri giroa hobetzea lortuko genuen. Irakaskuntza bakarra eta publikoa izatea ere onuragarri ikusten zen eta Udalaren menpe egotea, gertuen genuen erakundea zen heinean, mesedegarri.

0-18 urte arteko eskola bateratua herrian. Egitasmoa. 1994. urtea

Abiapuntu gisa guretzat garrantzitsua zen 0-3ko zikloa bere osotasunean mantentzea eta onarpen horretatik joan ginen adin-esparru zabalagoari leku egiten: hasieran 0-16 eskola zen, baina laster jarri genuen helburutzat 0-18ko proiektu osoa egitea. Ondorioz, esan genezake, bi urteko gelak geldiaraztearen truke, asmo handiko beste proiektu bati eman geniola hasiera: zailtasunak zailtasun, denak elkartu eta herri mailako 0-18 udal ikastetxe bakarra eraikitzea.

Utopia zirudien, baina hain zen polita, ilusio guztiarekin hasi ginen proiektua mamitzen. Buru-belarri jarri ginen lanean estamentu guztiak: Elizalde eskola, Haurtzaro ikastola, Iturburu udal haur eskola, Ttipi-ttapa haur eskola, Koikile Arruabarrena haur eskola eta Oiartzungo Udala.

Guztien interesak kontuan hartzea izan zen abiapuntua eta bere zailtasunak izan zituen horrek. Edozein modutara, garbi genuen proiektu horrekin guztiak ateratzen ginela irabazten, nahiz eta bakoitzaren arrazoiak desberdinak izan. Udalak ere interes handia azaldu zuen eta bitarteko guztiak jarri zituen proiektuaren alde.

1995eko urtarrila zen. Siadeco eta LKS enpresak erabili nahi izan genituen proiektuan laguntzeko. Biak batera ezin eta azkenean Siadecok hartu zuen bere gain proiektuaren ardura. Lan luzea (ia urtebete) eta mamitsua egin zuen eta, behin gure gustuko proiektua eskuetan, bigarren faseari ekin genion. Ikastetxe bakoitzaren onarpena behar zen eta horretarako epea 1996ko urtarrilean/ otsailean jarri genuen. Hezkuntza sailburuorde zen Xabier Agirrerekin bilera egin zuen Udalak guztia aurkezteko eta bazirudien azken txanpan geundela. Ikastola, Udala eta hiru haur eskolak alde mintzatu ginen, Elizalde eskolak, aldiz, atzera egin zuen. Irakasleriaren %80 alde egon arren, gurasoak aurka mintzatu ziren eta proiektuari ezetza eman zioten. Emandako arrazoien artean, bi nagusiki: euren etorkizuna zalantzan ikusten zutela eta ikastetxearen kalitate-baldintzak okertu egingo zirela. Hori guztia 1996ko martxoaren 16an.

Hortik aurrera, harremanak asko gaiztotu ziren. Proiektua bere osotasunean gauzatu ezinda, Elizalde eskolak eskatzen zuen dena bertan behera uztea, baina gainontzeko partaideak ez geunden horretarako prest, inondik ere. Guztiok batzea ezinezkoa bazen, batu nahi genuenen artean aurrera egiteko borondate irmoa azaldu genuen, eta halaxe izan zen. Udala ere prest zegoen egoera berrira moldatuz proiektu berri bat bultzatzeko, eta beste bide bat hartu genuen, geroago Udal Ikastola Partzuergoa izango zena.

Esan beharrik ez une horretan betiko bukatu zela Oiartzungo Udal Eskola Batzordearen eginkizuna. Elizalde eskola formalki kexatu zen bera gabe proiektuarekin jarraitzen genuelako, eta horretan bukatu ziren elkarren arteko harremanak. 1996ko azaroa zen.

Iturburuko proiektuaren proiekzioa Haur Eskolatik kanpo

Iturburuko proiektuaren proiekzioa Haur Eskolatik kanpo

9.1. Argitalpenak

Herri mailan bitan zabaldu izan ditugu guk sortutako argitalpenak:

1980. urtea izan zen, Munizipalizazioa lortzeko garaian. Lau orriko egunkari formatuko argitalpena izan zen, HAURTZAINDEGIA izenarekin atera genuena. Eduki osoa haurtzaindegiaren defentsara zuzendua egon zen, Haurtzaindegiaren defentsan eta munizipalizazioaren defentsan, izan ere oso garai bortitzak ari ginen bizitzen herri mailan, eta komenigarria iruditu zitzaigun pedagogia pixka bat egitea. Egin egunkarian inprimatu genuen, guraso eta hezitzaileen artean ordaindu genuen guztia eta herrian zabaldu. Edukia euskaraz eta gaztelaniaz. Artikuluak hauexek:

Azalean: “EAJ (PNV) eta haurtzaindegiak” “Haurtzaindegiari buruzko gure iritzia” eta “Haurtzaindegia munizipalizatzea”

Barruko orrialdeetan: “Criterios psicopedagógicos y experiencias. La educación del niño de 0 a 3 años”

Azken orrialdean: “Haurtzaindegiak. Las guarderías”, “Haurraren nortasunaren hazkundean haurtzaindegiek duten garrantzia. La importancia de las guarderías en el desarrollo de la personalidad del niño”

Bukaera-bukaeran, honako esaldi hau: “No somos almacén de niños, desde la cuna educamos”

Hamar urte geroago zabaldu genuen bigarren argitalpena, 1990. urtean. Beste helburu bat izan zuen hark. Urte luzeetako esperientziaren ondorioz gauza asko ziren aldatuak, bai haur eskolaren ikuspuntutik eta baita babesten gintuzten legeen aldetik ere. Horretaz gain, bagenituen lan egiteko modu propioak eta guztiaren berri eman nahi izan genion Oiartzungo herriari, gurasoen iritziekin osatuta. Argitalpen hori Udalak finantzatu zuen eta ele bitan atera zen eduki osoa.

Artikuluak eta beste:

Iturburun gauzatu ditugun lan-proiektu propioak nahiz zenbait esperientziaren eta jardueraren argazkiak argitaratu izan dira.

1. Eguneroko koadernoa: gurasoekiko harremanen esperientzi bat haur-eskoletan

Euskaraz eta gaztelaniaz publikatuak

· Jakingarriak 15 1990 Otsaila

· In-fan-cia 9 Sept-Octu/91

2. Inguruaren probetxamendu curricularra

Euskaraz eta gaztelaniaz publikatuak

· Jakingarriak 18 1991-otsaila

· 7º Congreso. Coordinadora Estatal de Escuelas Infantiles. Mayo 1992 Experiencias

· In-fan-cia 32 Julio/Agosto 95

3. Juegos para trabajar la atención y la percepción, las relaciones... Con niños/as de 2 y 3 años.

· In-fan-cia 12 Marzo-Abril 1992

4. Kanpoko espazioa heziketa arloan Euskaraz eta gaztelaniaz publikatuak

· Jakingarriak 24-25 1993 martxoa

· In-fan-cia

5. Familia-escuela, una responsabilidad compartida Sandra Mosquera-Esteban Agirre (Iturburuko gurasoak)

· In-fan-cia 39 Sep Oct/96

6. Patxiren ipuina / el cuento de patxi

· In-fan-cia 47 Enero-feb/1998

7. Cocinando rosquillas didácticas

· In-fan-cia 49 Mayo-Junio 1998

9. ITURBURUKO PROIEKTUAREN PROIEKZIOA HAUR ESKOLATIK KANPO

8. Vivir la escuela. Paneles que transmiten su sentido educativo

· In-fan-cia 56 Julio-Agosto 1999

9. 2-3 Años, con una noche fuera de casa es suficiente

· Aula de Infantil 1 Mayo-Junio 2001

10. Escuchar a la infancia. Anécdotas

· In-fan-cia 67 Mayo/Junio 2001

Aldizkarietan gure argazkiak

· Hik Hasi 1995 ekaina

· Hik Hasi 1996 martxoa

· Hik Hasi 1998 ekaina

· Hik Hasi 1998 abendua

· Hik Hasi 2000 apirila

· In-fan-cia 13. Mayo-Junio 1992

· In-fan-cia 32. Julio-Agosto/1995

· In-fan-cia 38. Julio-Agosto 1996

· In-fan-cia 56. Julio-Agosto 1999

· In-fan-cia 68. Julio/agosto2001

· In-fan-cia 75. Sept-Oct/2002

· Jakingarriak 24-25. 1993 martxoa

· Jakingarriak 54. 2004 abendua

· Sustraia 61. Udaberria

Aldizkarien azalak

“Hay imágenes que, por habituales, muchas veces nos pasan desapercibidas. Son aquéllas en las que los niños y niñas nos muestran sus descubrimientos, sus progresos, sus intereses, sus dudas, su manera de actuar. Son acciones de la vida de cada día, y el recogerlas nos permite redescubrir y poner de relieve la importancia del contexto rico en posibilidades de acción para los pequeños y, a la vez, el ojo de la maestra, el maestro, capaz de recogerlo, de identificarlo... En esta portada podemos ver a Jon, de 17 meses, de la Escuela Infantil Iturburu de Oiartzun... satisfecho del éxito.”

9. ITURBURUKO PROIEKTUAREN PROIEKZIOA HAUR ESKOLATIK KANPO

“Un transparente rato de sol ha encendido un lunar en el pie, en la mano... y nuevamente en el pie de Aitana. ¿Quién no ha visto o ha vivido una situación parecida a la que recogen estas tres imágenes de nuestra portada? ¿Cuántas veces ha podido pasar ante nosotros sin ser consideradas? Pero en la Escuela Infantil Iturburu las niñas y os niños no sólo tienen la posibilidad de experimentar con este tipo de fenómenos naturales, poéticos o mágicos (sobre una luz que está, que no está... en un pie, en una mano, una luz que no es posible cogerla), sino que este encanto, esta fascinación ha sido captado con la actividad y la relación que en torno a un “lunar del sol” cuatro criaturas nos muestran.”

Kronikak

· Oarso Telebista.

“Sanferminak Iturburun”

· Udala Informatzen 97 urria.

“Sanferminak jaia”

· Udala Informatzen 98 apirila.

“Musika lantzen Iturburun”

Beste idatziak

· 1977 Oiartzun urtekaria: “Oiartzungo behar bat: Haurtzaindegia” / “La Guardería: una necesidad de Oiartzun”

· 1978 Oiartzun urtekaria: “Haurtzaindegia”

· 1980 Oiartzungo urtekaria: “Iturburu Haurtzaindegia. 1980. urtea, benetako munizipalizazioaren urtea ote?”

· 1997 Oiartzun Urtekaria: “Iturburu Udal Haur-eskola. 20. urtemuga”

Bideoa

· Inguruaren probetxamendua

9.2. Gure ekarpenak

9.2.1. Eusko Jaurlaritzako Garapen Curricularreko Institutuari

1998ko martxoan 5ean jaso genuen Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko Garapen Curricularreko Institututik gutuna gure Curriculum Proiektua publikatzeko baimena eskatuz. Baimena gustura eman genien. Gure lanaren aitorpen modura balio handia izan zuen, aukeratu zituzten hiru proiektuen artean zegoelako gurea, eta, bide batez, beste proiektu batzuetarako eredu izango zelako argitaratu ondoren.

Liburuxka 2003ko maiatzean argitaratu zen eta ikastetxeetara zabaldu.

9.2.2. Ikastaroetan gure partaidetza Adarrako udako jardunaldietan

· Haur eskolen Koordinakundeko - kongresuan - ikastaroetan

· Hik Hasi-ren jardunaldietan

PROIEKTUAREN PROIEKZIOA HAUR ESKOLATIK KANPO

9.2.3. Gure proiektua ezagutzeko bisitak

Hainbat ikastetxeren bisita mordoa jaso genuen gure esperientzia ezagutzera edo aholkua eskatzera etorri zitzaizkigunak. Haur eskolaren mundukoak izan ziren batzuk baina baita zenbait ikastola ere, 0-2 martxan jarri nahi zutela eta aholkua eskatzera etorriak. Eskola pribaturen bat ere tartean egon zen eta haur txikiak haur eskoletan heztearen aurkakoa zen beste talde bati ere ateak ireki genizkion, arazorik gabe.

9.2.4. Ikasleen praktikak

Irakasle Eskolako ikasleak etortzen ziren gurera karrerako praktikak egitera eta, horretaz gain, Psikologia fakultatearekin ere hitzarmena sinatu genuen haien ikasleek haur eskolan praktikak egin ahal izateko. Liskar txiki bat eduki genuen Lanbide Heziketako eskola batekin euren moduluko ikasleak hartzen ez genituelako, baina horrek azalpen ideologiko bat bazuen. Guk Irakasletza baino balio akademiko gutxiago zuen formaziorik ez genuen onartzen haur eskoletarako eta hortik hartu zen erabakia.

9.2.5. Maite Garaigordobilekin kolaborazioa

Psikologia fakultateko irakaslea zen Maite Garaigordobil, eta Juego y desarrollo infantil. La acividad lúdica como recurso psicopedagógico: una propuesta de reflexión y de acción19 liburua prestatzen ari zela, laguntza eman genion. Gure materiala eskaintzeaz gain, behaketa saioak egin zituen 2 urteko haurren gelan, bertako lan egiteko modua grabatuta jasotzen zuela.

PROIEKTUAREN PROIEKZIOA HAUR ESKOLATIK KANPO

Ikastola Partzuergora

Iturburu Udal Haur Eskolatik, Oiartzungo Udal Ikastola Partzuergora

Iturburu Udal Haur Eskolatik, Oiartzungo Udal

A ze saltoa eman genuen! Honaino azaldutakoak erakusten du Iturburu Proiektua, bere txikitasunean, oso proiektu landua, mamitsua eta mardula izan zela, estimatua ere bai. Etorkizuna, ordea, kolokan zuen. Ikastetxeetan 2 urteko gelak irekitzen hasita, gureak jai zuela garbi genuen eta horregatik hasi ginen herri mailako proiektu bateratua lantzen. Azaldua geratu da20 zergatik, noren artean eta noraino iritsi ginen bateratze proiektu horretan. Elizalde eskolaren ezetzak beste bide bat jorratzera behartu gintuen, geroago Udal Ikastola Partzuergo gisa ezagutuko zen proiektua hain zuzen.

Apustu berriari ekin genion gure indar eta ilusio guztiekin berriro. Oiartzungo Udala tarteko, Haurtzaro ikastola eta hiru haur eskolak berrikotik hasi ginen proiektua gauzatzen, 1999ko apirilean erabat gauzatua geratuko zena.

Bide luzea egin genuen komeni zitzaigun formula aurkitu genuen arte. Partzuergoko ereduak bide ematen zuen, inoiz beste norbaitek proiektuari erantsi nahi izanez gero, aukera izan zezan. Elizalde eskola genuen buruan, eta hasieratik ziurtatu nahi izan zen etorkizuneko aukera posible hori.

Partzuergoaren formula, halaber, aukera egokiena ikusten zen Haur Hezkuntzako lehen zikloaren (0-3 urte) kudeaketa bideratzeko, eta behin arlo juridikoa lotuta, abiatzea besterik ez zitzaigun falta. Gure kasuan, haur eskola txiki bat izatetik, dezenteko haur eskola berri bateko kide izatera pasa ginen, gorputzean behintzat, zeren leku desberdinetan kokatu ginelarik, multzokatze nahiko txikiak mantentzen jarraitu baikenuen. Espazio berrantolaketa egitea tokatu zitzaigun. Iturriotz eta Karrikako espazioak mantendu ziren 0-2rako eta Haurtzaro ikastolako espazio berriak hartu genituen 2 urteko haurrak kokatzeko. Hauxe hasierako egoera. Gerora, eta matrikularen handitzeak hala eskatuta, etengabeko espazio berrantolaketak eginez ibili ginen han-hemenka21, baina beti hobetzen. Urtero.

Irakasleei dagokienez, lanean geunden guztiak onartuak izan ginen, inor kalean utzi gabe. Haur eskola eredua, berriz, betikoa mantendu zen. Ordutegi aukera gehiago eman ziren, eta 2 urtekoei adibidez, goizetik bakarrik etortzeko aukera eman zitzaien. Kuotetan izan ziren aldaketa handienak. 0-2 urteko kuotak

20 Ikus Herriko Hezkuntza Batzordea.

21 Bi ikasturte pasatuta, Iturriozkoa itxi egin genuen. Karrikan, Haurtzaro ikastolan eta Haurtzaro txikin genituen gelez gain, beste bi eremu berri ere prestatu genituen. Bata Harri Gainen, 0-2ko haurrak hartzeko, eta bestea Arrieta Aldean, han ere 0-2ko haurrak hartzeko.

UDAL HAUR ESKOLATIK, UDAL IKASTOLA PARTZUERGORA

bateratuta, denontzat 25.000 pezetakoa ezarri zen eta 2-3 urteko irakaskuntza kuota, berriz, ikastolan aplikatzen zenaren berdina, 1.750 pezeta, jantokia aparte.

Proiektu horrekin partaide guztiak atera ginen irabazten baina horrek ez du esan nahi kosturik gabea izan zenik. Asko utzi behar izan genuen bidean, bueltan asko jasotzeko bazen ere. Partzuergoan hastearekin, dena hankaz gora jarri zitzaigun, eta ez zentzu txarrean, baina berrikotik hastea esan nahi zuen eta horrek erosotasuna pikutara bidali zigun. Iturburun inoiz lortu gabeko patxada eta egonkortasuna bizitzen ari ginen une horretan eta oso eroso geunden. Lana ongi egiten genuen, kanpoko aitortza bagenuen, talde gisa espezial funtzionatzen genuen eta gure proiektua polita zen. Gu une gozoan geunden eta Partzuergoan sartzeak berriro dena mahai gainean jartzea eskatzen zuen, ideiak, metodologia, antolaketa, gurasoekin harremanak, eskubideak.... eta guztiok adostutako erabakiak taxutzea. Lankide berri asko ginen, espazio berriak... Kasik berrikotik hastera behartu gintuen. Hiru proiektu batu behar, horrek duen esanahi eta kostu guztiarekin.

Ilusioa izan zen guztia gainditzeko motorra, eta, eskerrak! Barruko zailtasunak asko ziren. Proiektua lehenbailehen martxan jartzeko presioa gure erritmotik kanpo zegoen. Aldaketa besteak bideratzen ari zirela sumatzen genuen eta horretan dezente sufritu genuen, baita gurasoek ere. Lehenengo urratsak abordatze baten itxura izan zuen, dena ongi lotu gabe, ikasturte erdi-erdian ustekabean emandako pausoa izan zen hasiera, eta ezinbestean irenstea tokatu zitzaigun. Hastea zen kontua, eta zurrunbilo horretan gure esku-hartze zuzena bidean galtzen ari zela iruditzen zitzaigun, gure haurrenganako kontrola galtzen genuela... Emozionalki dezente sufritzea tokatu zitzaigun baina, behin urak baretuta, egoera bere onera itzuli zen berriro eta aurrera egin genuen.

Niri tokatu zitzaidan Partzuergoko gidaritza hartzea. Iturburun nuen lan bera zen, baina erruz biderkatua. Proiektu konplexua zen eta egitura guztiari forma eman beharrak planifikazio eta koordinazio lan ikaragarria eskatzen zuen. Iturburun egina genuenaz asko baliatu ginen eta hango ereduak dezente erraztu zuen Partzuergoari funtzionamendu egitura berria emateko orduan. Bestalde, Ikastolaren laguntza ordainezina izan zen prozesu horretan guztian. Jaione Ugaldebere zegoen zuzendari eta berari asko eskertzeko daukagu, dena errazten baitzigun. Elkarrekin lan asko egin genuen, lan emankorra oso. Ikastolako azpiegitura guztia gure esku jarri ziguten eta beti prest azaldu ziren ideiak jaso eta martxan jartzeko. Alde ederra Udalarekin kudeatu edo ikastolarekin! Udalaren burokraziak asko moteltzen du makineria guztia eta proiektuak aurrera atera

ITURBURU UDAL HAUR ESKOLATIK, UDAL IKASTOLA PARTZUERGORA

behar direnean ez dira batere eraginkorrak. Horretan sufritu nuen galanki urte luzez. Ikastolarekin alderantziz. Mundu berri bat ireki zitzaidan. Zer behar, hura egin, zer proiektatu, laster gauzatu... Lana gustura egiteko akuilu ederra. Eta lan eskerga egin genuen...

Ikastola bera ere onuraduna izan zen proiektu horretan, guk 0-3an eskaintzen genuen esperientzia aberatsa jaso baitzuen bere mesedetan. Partzuergoan elkartzeak aukera eman zion 0-18 urte bitarteko eskaintza akademiko osoa egiteko Oiartzungo herrian. Eta hori aberastasuna zen. Aurrerantzean lau heziketa-etapa eskaintzeko gai izango zen Haurtzaro ikastola: Haur Hezkuntzako lehen zikloa (0-3 urte, Partzuergoaren bitartez kudeatuko zuena) eta bigarren zikloa (3-6 urte); Lehen Hezkuntza (6-12 urte); Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza (12-16 urte) eta Batxilergoa edo DBHO (16-18 urte Oiartzorekin kudeatua).

Iturburu Partzuergoan ongi txertatu zela esan beharra daukat. Funtzionatzeko bi moduek bat egitea lortu genuen inongo traumarik gabe eta pozik geunden Haur Eskolen22 mundurako amesten genuen trantsizio duina guretzat lortu genuelako.

Nik uste Euskal Autonomia Erkidego osoan bakarrak izan ginela 0-3 zikloa bere osotasunean mantentzen. Eta Euskal Herrian aitzindariak, Udalaren eskuhartze publikoa tarteko, Haurtzaro ikastetxearekin txertatzen Partzuergoaren egiturapean.

Oso modu sinbolikoan, baina Iturbururi erabateko amaiera 2001eko ekainaren 8an eman zitzaiola uste dut, banketxean genuen kontua betiko itxi zenean.

Partzuergoan txertatu zen Iturburu eta bere aletxoa hor jarraitzen du gaur egungo Urmendiren egiturapean. Lekukoa jasoa dago eta bide luze eta aberatsa opa diot niretik ere baduen proiektu desiratuari.

22 Koordinakundearen bitartez ari ginen irtenbide kolektiboa lantzen, baina Haurreskola Partzuergoak bereganatu zituenean, 0-2ko ereduan geratu ziren betiko.

ITURBURU UDAL HAUR ESKOLATIK, UDAL IKASTOLA PARTZUERGORA

11

Azken hausnarketa

Iturburu, hasieratik bukaeraraino, nire bizitzaren zati bihurtutako proiektu handi bat izan dela aitortu behar dut. Are gehiago, nire bizitzari gatza eman dion ezinbesteko motorra izan dela ere, aitortzera ausartuko nintzateke. Militante sentitu naiz. Eta militante sentitze horrek eraman nau, ez bakarrik haur txikiekin eguneroko lana serio egitera, baita beste esparru askotan hedatzera ere nire pentsaera, filosofia eta aldarrikapenak.

Haur Eskoletako Koordinakundearen bitartez egindako lan pedagogiko/ politikoa hor dago, bere emaitzekin. Irakasleak hezten egindakoak ere asko asebete ninduen. Hezitzaileak prestatzen aritu izana ibilbide profesionalari txapela jartzea bezala bizi izan nuen. Eta arlo horietan guztietan inplikatuta ibiltzeak eragin zuzena izan zuen Iturbururen ibilbidean; gurpil baten modura, mugimendu zirkularrean murgilduta eman genituen urte guztiak, elkar elikatuz. Bihotzez egindako lana izan da, sinesmenak bultzatua eta konpromisoak gauzatua. Urte luzez, temati.

Eskuetan duzun liburua, beraz, maitasunetik idatzia da. Hogeita hiru urtetan egindako lan mardul eta koherentearen historia, bere momentu gazi-gozoak tarteko. Jakina da ez direla gertaera guztiak zehatz-mehatz jaso, baina gertakizun eta historiaren haria ongi azaldua geratu dela uste dut. Leiala izaten saiatu naiz, ahalik eta objektiboena izaten.

Aitortu behar dut nire sentipen pertsonalak islatu ditudala zenbait momentuetan, jakinda, bere garaian, lankide nahiz gurasoen artean bat zetozen sentipenak izan zirela hemen tartekatu ditudanak.

Eskerrak eman nahi dizkiet, hasteko, abentura honetan partaide zuzenak izandako guztiei, baita argazki bilduma osatzen eta lege arazoak gainditzen lagundu duten guztiei ere, besteak beste Iosune Cousillaseri. Eskerrak, nola ez, testigantza emanez liburua osatu duten lagunei: Txiki Falero, Pello Añorga, Miriam Mendoza, Aiora Madariaga, Iraia Etxebeste, Ibintza Iragorri eta Jon Martin.

Eta, azkenik, esker bereziak Udalari, Iturburuko historia Mugarri sailean argitaratzeagatik.

Liburuaren helburua Oiartzungo historiaren zati izan dena dokumentu modura jasotzea izan da, herri ondare modura gera dadin. Lortu dudala uste dut.

Honaino iritsi bazara, irakurle, bihotzez eskertzen dizut. Historiaren parte izan eta zure momentuak islatuak ikusi badituzu, poza ematen dit. Liburua herri ondare gisa jaso nahi duzun horri, nire miresmen eta esker ona.

12

Iturburu bizi izan zutenen ekarpenak

Pello Añorga, kolaboratzaile eta guraso ohia:

Orain dela ez aspaldi, 1970/80ko hamarkadan zehazki esateko,gogoratzen naiz Iturburu haur eskola izendatzeko haurtzaindegi hitza erabiltzen genuela gurasook, eta nola ikasi behar izan genuen haur eskola hitza erabiltzen, eta baita hezitzaile ere, haurtzainaren ordez. Gure logikak zera zioen: artzainak diren bezala ardiak zaintzen dituztenak, bada, haur txikiak zaintzen dituztenak haurtzainak behar zutela izan; baina ez, Iturburukoak ez ziren haurtzainak, hezitzaileak baizik (ederki kostatutako hitza!). Heziketa hitza, orduan, lotuta zegoen ikasketa formalarekin bakarrik, hots, 3 urtetik gorako haurrekin zebiltzan irakasleei erreserbatua, eta, hortaz, Iturburukoek borroka dezente egin behar izan zuten aldarrikatzeko heziketa askoz ere lehenago hasten dela; zeren haur eskolaren lana ez baitzegoen mugatua haurren fardelak aldatzera, edota haurrak lotaraztera, edo jaten ematera; askoz ere gehiago zen, esan nahi da heziketa proiektu oso bat ere edukitzea, haurrak jaio berrietatik garatzen joan behar zena.

Eta lortu egin zuten. Nola gainera! Iturburu agudo bihurtu zen erreferentzialeku haurtzaindegientzat, esan nahi da eredugarri; hain eredugarri, ezen bertara etortzen hasi baitziren bisitan irakasle asko eta asko. Denbora gutxian, interesa piztea lortu zuen Iturburuk, eta hala, Izaskun Madariaga, Iturburuko zuzendaria izanik, kolaboratzen hasi zen unibertsitatean (Eskoriatzako Irakasle eskolan), edo artikuluak idazten aldizkarietan (Hik Hasi, In-fan-cia, Jakingarriak), edo parte hartzen kongresuetan, edo kolaboratzen Hik Hasiko jardunaldi pedagogikoetan.

Iturburuk hezkuntza proiektu bat zeukan, eta oso pedagogia aurreratua praktikatzen zuen, haur eskola gutxik bezala. Haurrek esperimentatu egiten zuten, behatu, adierazi, komunikatu, kreatu... eta ikasi. Denera, 32 haur baino gehiago ez ziren izaten, eta bertara hurbiltzen zenak agudo suma zezakeen gertutasunaren giro atsegina. Gurasoak zein haurrak etxean bezala sentitzen ginen, eta haurrak lasai uzten genituen, esku onetan, konfiantza osoz.

Batek baino gehiagok esan lezake nola demontre egon zitekeen haur eskola kokatuta errepidearen ondoan. Hori ez al da antipedagogikoa? Eta agian, ez zaio arrazoirik faltako. Baina, errepidea errepide, lekuak transmititzen zuen sosegua, arnasa, freskura, bizia. Errepide hura ez zen oso pedagogikoa, egia da, baina Iturburukoek jakin izan zuten probetxua ateratzen eta pedagogiko bihurtzen. Errepidea auzoko leku guztiekin zegoen komunikatua, eta laster auzo guztia bihurtu zen patio, errepidea barne, eta autoak lagun, auto gidariak bezala. Mamuteko karroak hartu eta tu-tu!, haiek txango gogoangarriak! Orain nora joango, eta errekara, harriak botatzera, edo ura eskuetan sentitzera! Eta tutu!, ondoko belardira zomorroak bilatzera, eta txoriak entzutera, eta loreak usaintzera… eta zilipurdikatzera. Eta tu-tu!, ondoko ukuilura behiak ikustera, eta oilategira oiloak agurtzera, eta arrautzak jasotzera. Eta tu-tu!, txerritegira, Triniren txerriari kantatzera. Eta tu-tu!, Karrikako plazara, zuhaitzari muxu ematera; eta tu-tu!, baratzera, piperrak edo porruak ikustera… ere, aitortzera Ene, Karrika auzo guztia zen liburu bizia, eta bertako biztanleak ziren pertsonaia errealak. Leku guztietan zegoen zeri begiratua, eta zeinengandik ikasia, eta harremandua. Espazio guztiak gonbit egin zuen esploratua izatera. Dena zen ate, sarbide bezainbat aterabide, eta dena zen jostailu, dena baliabide pedagogiko. Haurrak hezten ziren ingurune errealean, eta gauzarik ñimiñoena bihurtzen zen hezigarri. Auzo oso bati ematen zion bizia eskolak, eta auzoak bizia ematen eskolari.

Porositate handiko eskola zen Iturburu. Talde kohesionatua zeukan gainera, eta normala zen gurasoek parte hartzea, eta prest egotea laguntzeko. Konfiantza eskaintzen zuen, eta konfiantza praktikatzen. Lekuak poesia zeukan, harmonia, gustua, zaporea… iturburua, eta egarria izanez gero, bertatik bertara edan zitekeen, botilatu gabe, zuzenean.

Horregatik, ez da harritzekoa, Hezkuntza Saileko Garapen Curricularreko Institututik ere gutun bat jasotzea, zeinean adierazten baitzuten interesatuta zeudela Iturburu haur eskolaren Curriculum Proiektua publikatzeko. Baita publikatu ere!

Pello Añorga, 2021eko maiatzaren 18an

Miriam Mendoza, hezitzaile-lankide ohia (kalekume izaten jarraitzen duena):

Urte dexente igaro da Karrikara lehenengo aldiz iritsi nintzenetik: bai oroitzapen ederra! Begiak itxi eta bertan erraz kokatzen dut neure burua: 23 urte, ilusioa, gogoa, urduritasuna...

1992ko iraila iritsi da, nire lehen eguna eta aurreko egunetan izandako urduritasuna ez da batere baretu. Mapa behin eta berriz begiratu dut bidean ez galtzeko eta, lehenik autobusez, gero oinez ia bi orduko ibilbidea egin ondoren, iritsi naiz, halako batean! Nekazari auzo honetan haurtzaindegi bat dagoela? Garaiz ibiltzeak ematen duen lasaitasuna lagun, behin eta berriz galdetu diet bertan topatu ditudan guztiei ea non dagoen Karrikako haurtzaindegia. Ez da posible! Baserri zahar hau? Ai ama, nora etorri naiz?

Hemen neguan elurra egingo ote duen galdetu diot Izaskuni iritsi bezain laster eta aurpegiko keinua ikusita, asma dezaket zer pentsatu ote duen: “Nondik datorkigu kalekume hau?”

Gurasoak eta haurrak iristen hasi dira. Lehenengo aurkezpenak egin ditugu eta “Zarauztarra? Surf egingo duzu, ez?” galdetzen hasi zaizkit. Ederki hasi dugu eguna! Hauek zer uste dute, kostaldeko guztiek surf egin eta ile erdi horitua izan behar dugula? Ez dakit ondo moldatuko garen...

Nireganako pazientzia handia azaldu dute, baita lehenengo pixoihala atzekoz aurrera jarri dudanean ere. Hau lotsa! Xalotasun handiz adierazi didate, hurrengoak ere horrela ipini baititut, errazagoa dela beste modu batera ipintzea. Bide luzea geratzen zait oraindik!

Baina hori hasiera besterik ez zen izan. Oroitzapen guztiak ondo zizelkatuta ditut; ondo gogoan dut lehenengo urtea hotzeriaz betetako urtea izan zela. Udako azken egun epel haietako batean katarro zahar batek harrapatu ninduen eta ezin izan nuen urte guztian gainetik kendu. “Normala da, haurrekin egunero harremanetan egotearen ondorioa da”, eta oraindik ez zen negua iritsi!

Nekazari inguru hura berria zen niretzat, guztiak liluratzen eta harritzen ninduen. Azaroa iritsi zenean beste “sorpresa” bat izan nuen. Haurrak siestan zeuden bitartean garrasi ozen bat entzun eta kezkatuta gelara abiatu nintzen zein haur ote zegoen negarrez ikusi eta lasaitzera. “Hori ere ez al duzu ezagutzen? Txerriak hiltzen ari dira eta beraien garrasiak besterik ez dira”. Besterik ez? Urte luzea izango zen hura!

Konturatu orduko ikasturte amaiera bertan genuen. Amaiera ederra eman nahi genion, desberdina, eta burutapen bikaina izan genuen (oraingo begiradarekin bikaina ez nuke esango, ausardiaz betea baizik). Giroa epeltzen hasia zen eta egunak luzatzen. Nire bizilekua kostaldean egonik, zergatik ez animatu haurrekin eguna pasatzera joan eta hondartza inguruaz gozatzera? Eta gaua pasatzera joango bagina? Ai, ama! Orain pentsatze hutsak oilo ipurdia sorrarazten dit, baina gaztetasunak duen freskotasunari eta indarrari tinko eutsirik ideia borobildu eta han abiatu ginen Rexu eta biok Askizuko aterpetxera (Getariatik gertu dagoen auzoan) 2 urteko bederatzi haurrekin gaua pasatzeko asmoz. Gurasoek guganako konfiantza osoa izan zuten eta gure esku utzi zituzten beren altxorrak.

Abiatu behar genuen eguneko goiza mugimendu handikoa izan zen: janari prestaketarako gauzak bildu (sukalde kontuetan Rexu abila zen), haurren gauzak, motxilak, soka, baloia... zer ez genuen eraman! “Agur, bihar arte!”. Han hasi zen gure ikasturte amaierako bidaia ikaragarria!

Askizura erraz iritsi ginen eta aterpetxea gure modura antolatu ondoren auzo inguruan jolasean jardun ginen. Getariako hondartzan eta portuko itsasontzien joan-etorria ikusten eman genuen arratsaldea. Itsasontziak antxoaz beterik zetozen eta haiek lehorreratzerakoan arrantzaleek haurrei baimena eman zieten beraien esku txikiekin hartzeko. Antxoak ukitu zituztenean baten nazka eta bestearen harridura ikustekoa zen. Ni kalekumea izango nintzen baina haiek... Inguruko jende guztia harrituta zegoen talde bitxi hura ikusten. “Bazterrean eseriko gara itsasontziak hobeto ikusteko eta adi inor uretara erori gabe!”. Haurren poza eta algara kutsakorra zen oso eta ondotik igarotzen zena bertan geratzen zen gure sekretua jakin nahian. Baina ez zegoen sekreturik, konfiantza eta lasaitasuna besterik ez.

Egunak bere onena eman zuen, eta “nola kenduko diegu hondar hau guztia?”. Pazientzia handiz jardun ginen etxeratu eta haurrak banaka-banaka dutxatzen, pijamak jantzi, pixoihalak jarri, afaria prestatu... Bapo afaldu eta kantu eta jolasean jardun ondoren lotarako ordua iritsi zen. Gela nagusia literaz osatua

zegoen eta bertako koltxoiak lurrean kokatuz denek elkarrekin lo egin zuten. Rexu eta biok gau osoan begi bat zabalik eta belarriak adi-adi izan genituen hontzen modura. Oilanden itxura genuen, txita txiki guztiak besapean gozogozo lokarturik. Gaua luzea izan zen!

Goizean goiz esnatzen hasi ziren haurrak eta hurrengo egunari hasiera emateko prest geunden. Egun hura ere ederra izan zen eta bidaiari amaiera emateko nire neba eta ahizpa agertu ziren denontzat izozki mordoarekin. Hura festa! Bazkaltzera gonbidatu genituen, nola ez! Gezurra badirudi ere, osorik amaitu genuen denok.

Halako esperientzia zoragarririk ez dut sekula gehiago bizi izan, gauzak asko aldatu dira eta Askizun bizi izandakoa argazkiei esker bere osotasun eta freskotasunean bizi dezaket. Haurrak ez dira esperientzia hartaz gogoratuko baina ziur hien gurasoek gogoan izango dutela! (Lo lasai egin ote gau hartan? Kar, kar,kar!).

Egun guztiak desberdinak ziren eta Karrikako bizitzak aberasten zuen une oro: muino txikietan gora eta behera jardutean haurren poza, errekako ur gardeneko plisti-plastak, inguruko abereak ikustearen zirrara... eta udara iristean asko eskertzen nuen baserri ondotik igarotzen zen errekako putzulo sakonetan murgiltzea. Ni uretan, haurrak siestan. Hura paradisua!

Erraza izan zen lankideen eta bertako auzokideekin gauzak partekatzea, familia artean nengoela iruditzen zitzaidan. Sukalde txiki hark makina bat konfidentzia jaso zuen... janari eta kafe artean tarte txikiren bat elkarrekin egotea asko eskertzen nuen. Bertan amets, ilusio, poz, tristura... emozio ugari elkartzen ziren, adin eta bizitza desberdineko emakumeona.

Urtea ziztu bizian joan zitzaidan, baita bi urte, eta hiru, konturatu orduko Karrikako abentura amaitu zen niretzat. Bihotzaren zati handi bat han gelditu zitzaidan, lankideekin izandako harremana, gurasoekin lortutako konplizitatea, haurren irribarre goxoak (baita negarrak ere)... Urte haiek gogoratzerakoan irribarre goxo bat datorkit, eta aho bete hortz esan dezaket halako leku zoragarririk ez dudala sekula ezagutu eta ezagutuko. Hiru urte haiek zoragarriak izan ziren!

Mila esker Karrikako proiektu eta abenturaren parte izaten uzteagatik!!!

Aiora Madariaga, Iraia Etxebeste eta Ibintza Iragorri, Ikasle ohiak eta egun Urmendi haur eskolako irakasle eta zuzendaritza lanetan dihardutenak:

Iturri zaharretik ur berria

Bizitzako momentu bakoitzak geroa eraikitzen laguntzen duela argi izan duzu beti. Orain, urteetan atzera eginez, herriko txikienen heziketa-hastapenak bildu dituzu garaiko anekdota, borrokaldi, gertaera, datu bitxi eta abar jasoz, eta benetan herriarentzat altxor preziatua sortu duzu. Zuek izan zineten orain dugunaren eta garenaren abiapuntua eta oinarria, eta argi dago ez zirela alferrikakoak izan zuen ilusioa, borroka, indarra, eskuzabaltasuna…

Txikitan, Karrikako sukaldeaz bereziki gozatzen genuen lehendabizi esnatzen ginenok. Mahaiaren bueltan, kideak esnatu artean, izaten zen ahora eramatekorik. Sukaldeko goxotasuna, ontzi soinuak, kafe eta fruta-txikituaren usaina, helduen kezka, kontu eta algarak… Behin handituta, eta bertan lanean, hantxe errepikatuko zen egoera bera.

Ipuinik zoragarrienetako irudiak balira bezala bizi ditugu Karrikako argazki zaharrak. Baserri giroko auzo magiko hartan karro gurpildunak abian, eta bertan, herriko txikienak (tartean gu) eta euren hezitzaileak karro gidari (egun lankide ditugunak hainbat). Ipuin hartako auzokideak eta inguru zoragarriak nola ahaztu… Inguruarekiko hartu-eman horretan hezi gintuztenen ilusioak gurekin jarraitzen du, eta karro haien gurpilak gelditu gabe dabiltza oraindik ere, gure proiektuaren garraiatzaile apartak eta ezinbestekoak.

Gure bizitzako lehen urte haietan bizi izandakoak kontatzen dizkiguten koadernoak ditugu etxean. Garai hartan gure gurasoek irakurtzen zituzten, eta egun, edozein momentutan, nahi bestetan eta nahi dugunarekin partekatu ditzakegu konturik preziatuenak.

Koadernoak ireki orduko, Karrikako koloreak ikus ditzakegu, orduko soinuak entzun, gure loaren ohituren berri izan; gustuko genituen nahiz oka eragiten ziguten elikagaiez oroitu; ondoezak sentitu; gure mugimendu garapenaren nondik norakoaz jabetu; gure guraso eta hezitzaileek bakarrik ulertzen zituzten hitzak ezagutu; eskaintzen zitzaizkigun esperientziekin gozatu; bitxikeriekin barre egin; gure orduko interesak ezagutu, genuen jolas motarekin gozatu, etxean bizi izandakoaren berri izan…

Munduan inor gutxik izango dugu garai hartako hezitzaileen ahaleginez eta profesionaltasunez sortutako tamainako altxorrik!

Egun, gure txikien zurrunga hots artean, koadernoak idazten jarraitzen dugu gortina arteko argi-izpiak probestuz. Berea bakarra eta bestearenarekiko ezberdina den koadernoa. Goizean elkarrekin bizi izan ditugun orduetara atzera egiteko momentua izaten da. Gure oroimenak, abileziaz, haur bakoitzaren irudi, mugimendu, ekintza, espresio nahiz hitzak errepasatzen ditu.

Iturburu jarri zioten izena Karrikako etxe horri, proiektu hari. Iturri hartatik edan genuen gure bizitzako lehenengo urteetan. Eta oraindik ere emari hartatik jaso eta ematen dugu ur berria.

Eskerrik asko, Izaskun

Jon Martin, ikasle ohi eta bertsolaria:

Bertso berriak, Iturburu eskolari jarriak

Haurrak ginen garaia urrun dago, ene! Mundu hura zen beste bularreko esne… Nahiz bakoitza jatorri ezberdinak erne Iturburu bereko alaba ta seme

Hodei batek badaki iturri bat zer den askok hartu genuen tragoren bat hemen . Haurtzaroak behar du fresko eta garden tantaz tanta erreka bihurtu baino lehen

Pareta zuri, leiho orlegiak soan ostatua genuen Karrika auzoan muxua erorketan, txaloa pausoan besarkada gutxi ez genuen jaso han

Haur bat ez baita soilik pardel eta talko tradizionalki egin ohi zenaren kalko . Askok pentsatu arren ez zutela ahalko zaintzatik hezkuntzara egin zuten salto

Haurrak berezko sena dauka ikasteko; ta maisuak, ardura libreki uzteko . Garaia zen eredu berriak hasteko norbera heziz, gero besteak hezteko

Gure lehendabiziko puzzleei ekiten pieza bat non jarri zaila zen jakiten .

Oraindik ari gara, sartu eta irten, piezaz pieza munduan tokia egiten

Saiatu ta puskatu . Hutsetik berriz has (konfiantzan besterik ez daiteke ikas) .

A ze irakasleak, pazientzia arnas, mundua zelorekin konpontzeko kapaz

Gometxa borobil bat beti harrigarri paperetik askatu, paperean jarri .

Bi begi dirudite erantzun egarri nork eraiki duen nor galdezka elkarri

Guretzat ze zortea hain goiz aurkitua sormena margotuko zigun isipua . Nahiz ta helduaroak eman garbitua oraindik mantentzen dut tenpera sikua

“Uztaia gora-gora” kantatzean ozen zerurantza luzatu borobila zuzen . Erakutsi ziguten jauzi on bat zer zen uztai barruan preso egon ez gintezen

Irudimenez inoiz, bestetan arrazoiz giharrak ere bete zitzaizkigun sasoiz Korrika hasi ginen, berandu ala goiz; katuka, noizean behin; belauniko, inoiz .

Haur ginela iritsi zaurgarri ta hauskor eta handik atera ohi ginen haur koxkor Garenaren zati bat, jolasti ta jator, han jasotakoari ez al diogu zor?

13

Bideoak ikusteko loturak

13 .1 .

INGURUAREN PROBETXAMENDUA

(Kalitatez egoera juxtuan iritsi da gaurdaino. Hasiera da okerren dagoena baina edozein modutara balio du transmititu nahi dena jasotzeko)

Irudiak, testua eta ahotsa: Iturburu

Muntaketa eta ekoizpena: Mikel Mendizabal

Iraupena: 22’43’’

Data: 1993

https://ondarea.oiartzun.eus/eu/bildumak/bideoa/iturburu-udal-haur-eskolakoinguruaren-erabilpen-pedagogikoa

13 .2 . SAN FERMIN JAIA

Bideoaren egilea: Jabier Susperregi

Ekoizpena: Mikel Mendizabal

Iraupena: 13’

Data: 1996-1997-1998

https://ondarea.oiartzun.eus/eu/bildumak/bideoa/iturburu-udal-haur-eskolako-sanferminjaia

14

Eranskinak

urte, taldeak argazkietan

JAIOAK

78an JAIOAK

78an JAIOAK

Urtez urte, taldeak argazkietan

JAIOAK

JAIOAK

Urtez urte, taldeak argazkietan

79an JAIOAK 80ean JAIOAK

82ean JAIOAK 83an JAIOAK

Urtez urte, taldeak argazkietan

JAIOAK

JAIOAK

85ean JAIOAK

86ean JAIOAK

Urtez urte, taldeak argazkietan

Urtez urte, taldeak argazkietan

88an JAIOAK

89ean JAIOAK

91ean JAIOAK

JAIOAK

Urtez urte, taldeak argazkietan

92ean JAIOAK

93ean JAIOAK

JAIOAK

95ean JAIOAK

Urtez urte, taldeak argazkietan

JAIOAK

JAIOAK

JAIOAK

JAIOAK

14.2. Sorrerako batzordekideak/partaideak

· Alex, (Alejandro) (Perez)

· Alvaro (Agirre)

· Ana (Agirrezabalaga)

· A.-

· Arantxa (Sarasti)

· Ines (Oiarzabal)

· Iñaki (Pikabea)

· Izaskun (Madariaga)

· Jone (Ugaldebere)

· Junkal (Galarza)

· Maite (Lasa)

· Mentxu (Alkorta)

· N.-

· Olga (Izquierdo)

· Panutxi (Javier Mugeta)

· Pedro (Samsó)

· Pontxo (Jose Ignacio Zabala)

· Rexu (Mazusta)

Hasierako lehen batzordea honako hauek osatu genuen:

· Alex Perez

· Ana Agirrezabalaga

· A.-

· Arantxa Sarasti

· Izaskun Madariaga

· Pontxo (Jose Ignacio Zabala)

14.3. Sorrerako aktak23

Último coloquio e inicio de la comisión 18 de noviembre de 1976 166

Reunión comisión 27 de Noviembre de 1976 166

Reunión comisión 3 de Diciembre de 1976 167

Resultados de la encuesta Reunión comisión 10 de Diciembre de 1976 168

Reunión comisión 17 de Diciembre de 1.976 171

Pasos intermedios: Visita con Martiarena a escuelas 171

Reunión Ayuntamiento 22 de Diciembre de 1976 172

Reunión comisión 7 de Enero de 1.977 175

Reunión comisión 14 de Enero de 1977 176

Reunión comisión 21 de Enero de 1977 176

Reunión en el Ayuntamiento 26 de Enero de 1977 177

Asamblea general 29 de Enero de 1977 178

Reunión comisión 4 de Febrero de 1977 179

Reunión comisión 11 de Febrero de 1977 181

Reunión comisión 18 de Febrero de 1977 181

Reunión comisión 25 de Febrero de 1977 182

Asamblea general 26 de Febrero de 1977 186

Reunión comisión con padres 17 de Junio de 1977 192

Reunión comisión 29 de Junio de 1977 193

Reunión comisión 12 de Julio de 1977 194

Reunión comisión 31 de Julio de 1977 195

Oiartzungo Haurtzaindegiaz 196

Reunión comisión 5 de Agosto de 1977 198

Consideraciones en torno a la selección del personal 199

Garai hartan jasota bezala azaltzen dira: gaztelaniaz. Esana geratu da euskararen lekua zein kaxkarra izaten zen. Batetik, batzordeko guztiak ez ginelako euskal hiztunak eta, bestetik, euskal hiztunak izanda ere, euskaraz alfabetatu gabeak ginelako.

1. 18 de noviembre de 1976

Último coloquio de los cuatro que la Sección OKT de Lartaun organizó sobre el tema de las Guarderías. Tuvo lugar en el Hospital Nuevo. Se juntaron unas 25 personas, la mayoría solteras.

Después de ver las tres películas rodadas en la Guardería de Amara, tuvo lugar un coloquio sobre la guardería en sí, los métodos de educación y las experiencias de Mentxu Alkorta y Alex Pérez, así como la de una madre que lleva sus hijos a la guardería de Beraun.

De esta reunión salió formada una comisión para llevar adelante el proyecto de la guardería.

Esta comisión se formó con personas que voluntariamente se prestaron para ello. Se recalcó en la idea de que dicha comisión sería provisional y cambiable en cuanto las circunstancias lo exigiesen.

Se formó la comisión con los siguientes miembros: Ana Agirrezabalaga; Pontxo; Alex Pérez; Arantxa Sarasti; Izaskun Madariaga y A.

Se acordó hacer la primera reunión el día 27 de noviembre en la Ikastola a las ocho de la noche.

2. 27 de Noviembre de 1.976

Reunión celebrada en la Ikastola a las ocho de la noche.

Nos juntamos, Ana, Pontxo, Arantxa, Izaskun, Maite, Alex y A..

Tema de la reunión:

Se piensa repartir las encuestas al objeto de conocer la realidad del pueblo con respecto a la guardería. Se estudia la primera que se sacó y se acuerda hacer ciertos cambios para mejorarla, así como añadir un texto en el que se explican los pasos dados hasta el momento.

Para llevar a cabo la citada encuesta, se acuerda sacar una lista del juzgado de todos los niños nacidos desde hace 3 años hasta el presente. Se encargan de ello Pontxo e Izaskun.

Se informa de que Iñaki Arbelaitz ha ofrecido la revista como medio de información y se acuerda escribir un artículo sobre teoría de guarderías, así como dar explicación de los pasos dados hasta el momento. El artículo lo escribirá Alex y se publicará para Navidades.

Respecto al problema económico se piensa pedir a Lartaun para que sufrague los primeros gastos de material.

Se acuerda también ponerse en contacto con la Coordinadora de Guarderías.

Próxima reunión para el día 3 de Diciembre a las ocho en la Ikastola.

3. 3 de Diciembre de 1.976

Reunión celebrada en la Ikastola a las ocho de la noche.

Nos juntamos Pontxo, Arantxa, Izaskun, N., Olga y Alex.

Tema de la reunión:

Izaskun informa que tras gestionar en el juzgado, primero, y con el Juez en su casa después, queda éste encargado para conseguir la lista. Si no puede ser por el juzgado, pedirá a D. Juan Francisco que se encargue de su confección, quedando en llamar con el resultado.

No habiendo recibido respuesta, volvemos a hablar con el Juez el cual informa de que encargó el trabajo a D. Juan Francisco. Llamamos a éste y quedamos para el sábado día 4 a las 4 de la tarde. Quedan Pontxo y N. para pasar por su casa y ayudarle a sacar las listas.

Se encargan Olga e Izaskun para que una vez en su poder las listas de los niños, las distribuyan por barrios al objeto de facilitar el trabajo de repartir las encuestas.

Se da conformidad a un trabajo que Alex ha sacado de la Coordinadora de Guarderías para su publicación en la Revista.

Se concreta que la próxima reunión se efectuará el próximo viernes a la hora de siempre. Para entonces ver de tener las encuestas recogidas.

4. 10 de Diciembre de 1.976

Reunión en la Ikastola a las 8 de la noche.

Acuden: Panutxi, Maite, Arantxa, Pontxo, N., Olga, Alex e Izaskun.

Casi toda la reunión transcurre analizando las encuestas y comentando los pormenores.

Se piensa pasar a limpio el resultado de las encuestas. De ello se encarga Izaskun y Olga queda en ayudarle.

Se comprueba que en la lista de niños no aparece ninguno de Arragua. Esto quiere decir que el control lo lleva la parroquia de este barrio. Maite se encarga de pedirlo y de repartirlas a los interesados.

Se discute la posibilidad de hacer una asamblea para decidir los pasos a dar en adelante. Otra posibilidad, que barajamos es la de dar nosotros como grupo los primeros pasos de cara al Ayuntamiento, para poder ofrecer algo más concreto durante la asamblea. Después de discutirlo se decide por lo último creyendo que será más efectivo de cara a la gente.

La próxima reunión será el día 17. Para ese día se pretende tener la totalidad de las encuestas contestadas.

RESULTADOS DE LA ENCUESTA

Nº de encuestas 158 Correspondientes a 208 niños (+2 esperando y 7 sin hijos) Llevarían a la guardería 113 Contestadas en euskara 15 Contestadas en castellano 143

1. ¿Qué idea tienes de la guardería?

necesaria, buena interesante 80

lugar donde se educa al niño 41

cubrir vacío padres trabajadores 16

negativa, en contra 4

ninguna idea, en blanco

2. ¿A quién crees que beneficia la guardería? a. a los niños 3 b. a los padres y madres trabajadoras 78 c. a los padres y niños 32 d. a la familia obrera 4 e. a la familia adinerada 2 f. a los explotadores de los padres 2 g. a la sociedad , a todos 27 h. en blanco 4

3. ¿Cuántos hijos tienes menores de 4 años? Hay 208 niños, esperando 2, sin hijos 7

4. ¿Le mandarías a un hijo tuyo a la guardería? a. en caso de necesidad sí 36 b. sí, si estaría bien llevada 5 c. no tengo necesidad por ahora 2 d. no (rotundo) 10 e. depende del precio 2 f. sin ser fijo, por horas 1 g. en blanco 2

5. ¿Qué horario debería cubrir? a. Se reflejan todo tipo de horarios, desde el que pide las 24 horas hasta el que pide 2-3

6. ¿Qué personal especializado debería de desempeñar el trabajo? a. personal sanitario, médico, enfermera, puericultora 39 b. personal preparado en pedagogía y psicología 18 c. todo tipo de especialización 34 d. asistente social 3 e. personas preparadas 22 f. con vocación para niños 14 g. personas responsables 5 h. religiosas 5 i. en blanco 10

7. ¿Cómo debería de financiarse la guardería? ¿A cargo de quién o quiénes debería de ir la guardería?

a. Estado o Ayuntamiento 4 b. Estado o Gobierno 21 c. Ayuntamiento 54 d. diversos organismos 4 e. diversos organismos + padres 32 f. solamente padres 7 g. empresas 1 h. en blanco 24

8. ¿Estarías dispuesto a colaborar y de qué forma? a. no 8 b. sí 85 c. depende 4 d. en blanco 40

En cuanto a la forma hay muchos que no especifican. Otros, la mayoría de los que lo hacen, dicen que económicamente y hay quien opina que trabajando en la guardería o formando parte de la comisión, aportando ideas, en las obras o en lo que fuera necesario.

Capítulo de sugerencias:

· que sea una guardería euskaldun · que se cojan a niños por horas · medio de formación familiar

· que cada uno lo lleve el tiempo que lo necesite sin límite de horas de entrada y salida

· pedir ayuda a centros oficiales

· no sería necesario dar comidas a quien no haga horario continuado

· se podrían recoger juguetes usados

· ubicada en sitio céntrico

· se podría financiar la compra del local mediante la Caja de Ahorros

· la encuesta es bastante inconcreta

5. 17 de Diciembre de 1.976

Reunión en la ikastola a las 8 de la noche.

Acuden a la misma, Arantxa, Alex, N., Mª Inés y Panutxi, Olga, Maite, Pontxo e Izaskun.

Tema de la reunión:

Se informa de la reunión llevada a cabo en la guardería de Beraun para organizar una campaña en toda la comarca de cara a las guarderías. Acuden a esta reunión, Pontxo, Jone e Izaskun.

Se ve un poco el resultado de la primera tanda de encuestas y queda Arantxa Sarasti para completar los datos del resto.

Pasamos a preparar la reunión con el Ayuntamiento, decidiendo que se debe de presentar no sólo el resultado obtenido de las encuestas, sino ideas claras de lo que una guardería necesita, tanto en cuanto al local y sus características como a la distribución del personal, etc.

Se pasa revista de los locales que tiene el ayuntamiento al objeto de ir discutiendo con éste las posibilidades de su utilización. Izaskun queda en concertar la reunión con el alcalde y se piensa en la necesidad de reunirnos un poco antes para poder llevar todo bien preparado.

Alex preparará un informe.

6. Pasos intermedios:

Visita de las escuelas con Martiarena (21.12.76)

Karrika: Condiciones fenomenales, tanto de cara al aprovechamiento de la casa como de cara al trabajo a llevar con los niños. No se aprecia la existencia de ningún terreno de su propiedad.

Consultamos en la secretaría del Ayuntamiento las escrituras de la casa y tampoco se ve muy clara la situación. Queda Fidela en pedir a los colindantes sus escrituras para averiguar si hay o no terrenos.

Ergoien: Cuenta con un aula grande y vivienda. No podemos ver ésta por encontrarse cerrada.

Ugaldetxo: Cuenta igualmente con un aula libre pero no vivienda. Nos propone Martiarena hablar con el propietario de la misma ya que éste vive en la actualidad en Donosti. Queda para ello Alex.

De la gestión llevada por Alex con Manolo (Huertas), el titular de la vivienda de la escuela de Ugaldetxo, se deduce que esta vivienda está destinada ya a un maestro sevillano. No obstante, también la maestra está en la misma situación de ser titular y no usar la vivienda asignada para ella.

7. 22 de Diciembre de 1976

Reunión en el ayuntamiento con el alcalde y concejales a las 7 ½ de la tarde.

Observamos por parte de la corporación, la ausencia de Goikoetxea, el resto está en la reunión.

Por nuestra parte asistimos la comisión en pleno, más Álvaro (Agirre) y Junkal (Galarza).

Desarrollo de la reunión:

Presentamos un informe en el que asentamos las bases y razones para la creación de la guardería en Oyarzun. A la vez presentamos también el resultado de las encuestas.

Después de leído todo esto, Iñaki (Aristizabal) nos informa de la imposibilidad por parte del ayuntamiento de poder dar una solución inmediata al problema, debido principalmente al compromiso adquirido con la construcción del frontón (45 millones). Habla también de la falta de locales propiedad del ayuntamiento.

No obstante, promete con toda seguridad, que dentro de un año habrá diversas posibilidades debido en gran parte a los planes parciales pendientes de aprobación y a los ingresos que en concepto de aprovechamiento revierten en el Ayuntamiento y que éste lo destinaría para la guardería como así lo ha hecho anteriormente con la ikastola.

Se nos informa también de las posibilidades que tiene el ayuntamiento de conseguir subvenciones de Madrid para este fin.

Viendo todo esto, nos interesamos por la situación real de:

· Las escuelas de Beko-plaza

· El hospital viejo

· La escuela de Ugaldetxo

· La de Karrika

· Ergoien y

· Posibles terrenos

Nos informan que las escuelas de Beko plaza se derribarán para construir en su lugar el frontón.

El Hospital viejo está destinado a casa cultural. La razón de esta elección; aprovechar la subvención que la Diputación ofrece en libros por valor de 1.000.000 de ptas. Si se cuentan con 200 m2 para ello.

Terrenos no existen.

Iturrioz (Jose Mari) comenta como posible ubicación el Hospital nuevo. Nos gusta el lugar pero se ve imposible debido por un lado a que legalmente no pertenece a ningún organismo y por otro al proyecto de ampliar el asilo para ancianos.

Queda por tanto la escuela de Ugaldetxo (un aula), la de Karrika (toda la casa libre) y la de Ergoien (un aula y un piso)

Vemos la conveniencia de ir haciendo una experiencia aunque sea en un local provisional. Para ello, nos dan a elegir cualquiera de las tres posibilidades.

Quedamos en que Martiarena nos acompañará para que veamos la que más nos convenga. Nos comprometemos Arantxa, Olga e Izaskun y quedamos para el día siguiente a las 11 de la mañana. Acude también Alex (Pérez)

Hay que hacer patente que por parte de la Corporación se ve interés en dar solución a nuestras aspiraciones. Hay una total disposición y buenas promesas.

Oyarzun, a 22 de Diciembre de 1.976

Esta comisión, nacida como resultado de una seie de charlas organizadas por la Sección O.K.T. de la Sociedad Lartaun, sobre el tema de las Guarderías, se dirige a ese Ayuntamiento al objeto de hacer las consideraciones y peticiones siguientes:

Apoyamos y promocionamos la creación de una Guardería para dar solución a:

1. Las necesidades exigidas por la propia educación del niño. Está comprobado de que si éste asiste a una guardería lo más pronto posible, empieza a desarrollarse y convivir con otros niños, a descubrir los valores comunitarios, etc.

2. La auténtica necesidad derivada del derecho de la mujer a contar con un puesto de trabajo que sirva para equipararla social y económicamente al hombre.

3. Las necesidades económicas de la familia trabajadora que obliga a la mujer a ganar un sueldo fuera del hogar para complementar el del hombre.

Teniendo en cuenta todas estas razones, vemos necesario la creación de una Guardería en Oyarzun.

Esta Guardería ha de ser un centro preescolar en el que se lleva a cabo una gestión pedagógica adecuada a cada etapa del desarrollo infantil.

· Tendrá que adaptarse a las necesidades horarias de la familia trabajadora.

· Gestionada por los padres y educadores conjuntamente.

· Subvencionada por el Municipio y colaboración de los padres con una cuota módica, al objeto de que no suponga una carga económica para la familia.

Para poder realizarse lo que en el primer apartado se expresa, hay que tener en cuenta las condiciones, por un lado, del local, y, por otro, la correcta proporción del personal educativo con respecto a los niños.

AYUDA ESTATAL

La Administración tiene establecidos cauces para ayudar a la creación, equipamiento y sostenimiento de Guarderías. Concretamente, son los Ministerios de Gobernación y Trabajo.

La Dirección General de Asistencia Social del Ministerio de la Gobernación, es el organismo encargado del plan nacional de Guarderías Infantiles. La ayuda de este organismo, según orden ministerial, abarca: La elaboración del proyecto técnico de edificación e instalaciones y subvenciones para edificación y mejora de las construcciones, para equipamiento y gasto de funcionamiento.

El Ministerio de Trabajo se encarga de las guarderías dedicadas a atender a los hijos de mujeres trabajadoras. En este sentido, es preciso obtener del Ministerio la calificación de “Guardería Infantil Laboral” (es el caso de la Guardería de Beraun), cosa que no se obtiene si no se presenta el nº de afiliación a la Seguridad Social de las madres.

Creemos que el Ayuntamiento como representante local de la Administración, tiene que ser el encargado de gestionar todo tipo de subvenciones estatales.

8. 7 de Enero de 1.977

Después de las vacaciones de Navidad, nos reunimos la comisión para conocer la situación de la vivienda de Ugaldetxo.

Informa Alex (Pérez) de sus gestiones con Manolo (Huertas). Queda pues nuevamente pendiente otra visita, esta vez con la maestra de Ugaldetxo. Se encargan para ello Arantxa, Olga e Izaskun.

Se nos informa también que los maestros están en posición de apoyarnos en lo que hiciere falta y que aprueban la idea.

En cuanto a la fecha de la asamblea, no la decidimos hasta saber algo concreto de la situación de la vivienda de Ugaldetxo, ya que si ésta no está disponible, no hay necesidad de dar a elegir a la asamblea la ubicación de la guardería. Se optaría por la de Karrika decididamente.

Quedamos en hacer la próxima reunión el día 14

9. 14 de Enero de 1977

Nos reunimos de nuevo la comisión. Esta vez en Tolare en Ergoien. Damos cuenta de que definitivamente no hay vivienda disponible en Ugaldetxo.

Quedamos pues en que el domingo día 16 a las 10 y media de la mañana iremos a Karrika para examinar su estado y tomar cuenta de las obras a realizar.

Queda Izaskun para pedir autorización a Martiarena para utilizar la llave.

Quedamos para el día 22 la fecha para la Asamblea. Empezamos a ver algunos temas que serían necesarios tratar pero sin concretar nada.

Se decide por un sábado con vistas a una mayor asistencia y pensamos que convendría que fuese a primera hora de la tarde.

Se estudia la forma de hacer la propaganda; Carteles en establecimientos, avisos por radio y durante las misas del sábado y domingo entrantes.

Próxima reunión el día 21 en la Ikastola a las 8

10. 21 de Enero de 1.977

Reunión en la Ikastola a las 8

Acude toda la comisión que últimamente viene asistiendo.

Ante el hecho de que para el día 22 está organizada una manifestación en pro de la cooficialidad del euskera, se decide aplazar la asamblea para el día 29.

Se revisa de nuevo la propaganda que había quedado encargada de ello Arantxa.

Se informa de que tenemos autorizado el local del Hospital Nuevo para la celebración de la asamblea.

Se concreta el orden del día. La primera parte de información, después muy poco de teoría y a continuación conceptos, criterios, aclaraciones, etc. Se pretende también llevar preparadas las hojas de solicitud de plaza con el fin de empezar ya a dar pasos más concretos. El modelo para estas solicitudes ha traído Alex de la Guardería Ikastetxe.

Con el fin de ir adelantando pasos decidimos reunirnos con el alcalde para informarle de las obras que vemos necesarias realizar en Karrika. Queda encargada de concertar la entrevista o reunión, Olga.

11. 26 de Enero de 1.977

Reunión en el Ayuntamiento a las siete y media de la tarde.

Por parte de la comisión asistimos Pontxo, N., Arantxa, Olga e Izaskun. El alcalde Iñaki Aristizabal y el concejal Joxan Goikoetxea por parte de la corporación del ayuntamiento.

Damos cuenta de las obras a realizar en Karrika:

· En la planta baja: Dar luz a Puerta principal, puerta lateral y ventanas laterales. Ampliar ventanas cañoneras y hacer escalera nueva.

1ª planta: Dividir por medio de un tabique la clase. Cambiar lavabo por fregadero grande.

· Cocina: Quitar cocina económica. Tirar tabique separación entre cuarto y cocina e instalación de agua caliente.

· Arreglo WC

· Cubrir todos los suelos del primer piso con sintasol o similar.

· Instalación eléctrica en planta baja y primer piso.

· Instalación teléfono

· Arreglo desván

Prometen que estas obras correrán a cargo del Ayuntamiento.

Planteamos el problema de desafectar la escuela así como la situación de las gestiones para saber si dicha escuela cuenta con terreno propio o no.

Piden hagamos una instancia para poder tratar todo ello en el pleno del día 3 de Febrero.

Prometen gestionar para conseguir subvenciones de Madrid para lo que quedan en hablar con el alcalde de Vergara al objeto de enterarse de la forma.

12. 29 de Enero de 1.977

ASAMBLEA

En el Hospital Nuevo a las 4 y media con asistencia de 32 personas en total. (12 individuales y los demás matrimonios)

Tema:

Izaskun informa de los pasos que se han dado desde que se formó la comisión hasta la fecha (en euskera y castellano)

Alex, argumenta el sentido de las Guarderías:

· su concepto

· servicio a la mujer

· servicio más importante al niño

A continuación pasamos a un coloquio, rico en participación por parte de los asistentes.

Puntos que se discuten:

Se ven los inconvenientes del desplazamiento y su posible solución.

· Criterios a seguir a la hora de tener que seleccionar los niños en caso de que sea mayor la demanda. A este respecto se opina deben tener preferencia los hijos de mujeres trabajadoras, así como los niños residentes en Oyarzun.

· Se pregunta la opinión sobre la guardería en euskera y es aceptada por unanimidad, viendo en ello un medio para que los niños puedan aprender el idioma del pueblo.

· La edad se planteó desde el nacimiento hasta los 3 años. Este planteamiento quedó en estudiarse de nuevo, dado que el parvulario admite niños a partir de los 4 años y la guardería es un medio para acoger a los niños que no están en edad de escolaridad.

· En cuanto al precio, al no poder precisarlo por falta de datos reales, se habló de que éste fuese lo más módico posible y que hubiera un equilibrio entre aquellos padres que pudieran pagar más y menos.

· Se vio interesante la idea de hacer socios protectores, así como el solicitar

ayudas económicas a las empresas ubicadas en Oyarzun.

· Se establece como lugar para recoger y entregar las hojas de solicitudes, la Farmacia Aguirrezabalaga por trabajar en ella un miembro de la comisión y ser un establecimiento abierto durante casi todo el día. Se puso como fecha tope para la recogida de solicitudes, el 15 de Febrero.

· Se vio la necesidad de formar unos estatutos. Para ello y tomando como base los de otras guarderías, la comisión quedó en confeccionarlos y repartirlos con tiempo suficiente para su estudio, antes de la próxima asamblea.

Esta asamblea tendrá lugar el día 26 de Febrero a las 5 de la tarde en el Hospital Nuevo. En esta asamblea se formará la comisión que llevará adelante todos los trabajos tanto de organización como de selección de personal educador, etc.

Se anuncia que todo aquel que tenga interés en integrarse en la comisión, acuda a la próxima reunión que tendrá lugar el día 4 de febrero a las 8 de la noche en la ikastola.

13. 4 de Febrero de 1.977

Reunión a las 8 en la ikastola.

Reunidos: Pontxo, Maria Inés y Panutxi, Arantxa, Olga e Izaskun.

Tema:

Empezamos a preparar los estatutos para la asamblea del día 26 de Febrero. Se presentan dos, correspondientes a la guardería de Beraun e Ikastetxe.

Se leen ambos y llegamos a la conclusión de no poder nosotros preparar unos estatutos de régimen interior al carecer de base real para ello.

De esta manera quedamos en preparar unas bases mínimas para poder empezar a funcionar. Estas basen son las siguientes:

· El papel de la Asamblea General:

Aprobación de la línea general de la guardería

· Nombramiento de la comisión o junta

·

El papel de la Junta:

Selección del personal de trabajo.

Llevar a cabo las gestiones necesarias para poner en funcionamiento la guardería.

· La comisión de padres: Selección de niños.

Obligación de pagar cuota, asistencia a reuniones, entrega de niños en las debidas condiciones, etc.

· Comisión pedagógica:

Ocuparse de que la educación sea conjunta, estudio de nuevas técnicas, organización de charlas, etc.

· Personal de guardería:

Bases para la selección:

· Que la persona a trabajar sea de Oyarzun.

· Que sepa euskera.

· Que tenga conocimiento del trabajo (por prácticas, etc.)

· Que esté dispuesta a trabajar 1 mes de prueba dentro de la guardería, antes de ser contratada definitivamente.

· Que tenga aptitudes para trabajar en equipo.

· Se exigirá una base pedagógica a nivel teórico.

Jornada laboral:

· 7 horas diarias

· 5 horas los sábados

· 1 mes de vacaciones

Se pensó sacar junto con estas bases, todo el material que aportaba la guardería Ikastetxe sobre trabajo pedagógico adecuado a cada edad del niño.

Arantxa quedó en traducir al euskera este trabajo e Izaskun en preparar en limpio las bases que tienen que regular en principio.

Próxima reunión el día 11 a las 8

14. 11 de Febrero de 1.977

Reunión en la Ikastola a las 8 de la noche. Acudimos, Pontxo, Olga, Pedro, Jone, N. e Izaskun.

Tema:

Se acepta para pasar a limpio las bases de funcionamiento para presentar en la asamblea.

Arantxa no acude y no se sabe nada del trabajo que tenía que traducir.

Quedamos en hablar con Joxé para saber si podría multicopiarnos las hojas. En caso que no pudiera, N. fotocopiaría dicho material. Para la próxima reunión debemos tener todo preparado para empezar a repartir.

Se estudia la posibilidad y necesidad de hacer una solicitud económica a las empresas de Oyarzun. Pedro dice que Junkal podría hacer una lista de las nuevas empresas que vienen al polígono de Zabala y queda a su cargo el confeccionarla.

Hablamos de la posibilidad de hacer una campaña en todo el pueblo para ir recogiendo cosas necesarias para montar la guardería (colchonetas, cunas, armarios, mantas, etc. etc.). Se encarga Jone de sacar una lista y se piensa colocar en diversos establecimientos poniendo un número de teléfono como referencia.

Olga e Izaskun dan cuenta de los pasos que se han dado con respecto al asunto de las subvenciones y de las obras que los técnicos consideran oportunas realizar en la escuela de Karrika.

La próxima reunión el día 18 de Febrero a la misma hora de siempre.

15. 18 de Febrero de 1.977

Reunión en la ikastola a las ocho de la noche, a la que asistimos, Pontxo, Olga, Mari Ines, Pedro e Izaskun.

Vimos las solicitudes presentadas. Había un niño que pedía desde las 6 de la mañana. Como el horario en general se ve muy amplio, pensamos en hablar con este solicitarte para ver si los dos van a trabajar a las 6 de la mañana. De esta manera pensamos en poner un horario de 7 a 7. 12 horas.

Vimos también el personal que tendría que trabajar; después de muchas variaciones, decidimos por tres, haciendo tres turnos distintos. Uno de 7 a 2; otro de 9 a 4 y otro de 12 a 7. De esta manera a las horas de la comida y cambio de pañales, estarían 3 personas.

Hicimos un estudio económico un poco a ojo para ver a cuánto ascendería el coste de un niño en la guardería teniendo como base a 21 niños y tres personas para trabajar. Aún calculando sueldos a 15.000 pesetas, y sin SS.SS., subiría a cada niño no menos de 3.000 ptas. Ante esta situación no nos queda otra alternativa que la de buscar el mayor número de subvenciones posibles.

Pedro presenta una lista de empresas e industrias a las que se pueden pedir. Vemos las que podemos presentar personalmente y queda Pedro en preparar las cartas.

Terminamos de repartir las listas de cosas para la guardería. Falta el barrio de Arragua y lo lleva Mari Inés, que se responsabiliza para repartirlas.

Próxima reunión el día 25 a la misma hora y lugar.

16. 25 de Febrero de 1.977

Nos reunimos en la Ikastola a las ocho de la noche con Jone, Pontxo, Panutxi, Olga, Arantxa, Mentxu, Pedro, N. e Izaskun.

Empieza la reunión dando cuenta Izaskun de la conversación mantenida con Goikoetxea sobre la subvención conseguida en Vergara. Como lo que éste informa es poco concreto debido a que se limita a decir que esta subvención se consiguió tras hacer un proyecto de obras con el correspondiente presupuesto, decidimos darle por escrito todas las preguntas que a nuestro juicio son necesarias para completar la información.

Estas son:

·

Cuánto dinero se consiguió

· Si las obras fueron reales o ficticias y si vinieron a inspeccionar.

· Qué % del presupuesto supuso la subvención.

· Al de cuánto tiempo se cobró el dinero.

· Si el proyecto tuvo que visarse en el colegio de Arquitectos o no.

Se da cuenta también de las cosas recogidas hasta el momento para la guardería. Después de esto, pasamos a preparar la Asamblea.

Pensamos que hay que plantear las solicitudes de los niños que no son de Oyarzun para ver qué se hace con ellos.

Con respecto a las obras, se opina que lo mejor es empezar, aunque sea sin todas las comodidades y que luego se pueden ir haciendo las obras necesarias.

En cuanto al personal desechamos la idea de la cocinera viendo posibilidades de que este trabajo lo pueden hacer las mismas educadoras. De esta manera se rebajaría el coste de los niños.

De cara al pleno del día 4, se prepara un estudio económico en base a la capacidad de la guardería para que la corporación tome conciencia de que la subvención es indispensable para poder financiarse la misma. Este estudio lo planteamos de la siguiente manera:

· Capacidad de 36 niños divididos en tres grupos.

· 12 ó 13 horas de apertura de la guardería.

· 6 educadores.

· 1 cocinera.

· 1 limpiadora

PRESUPUESTO ECONÓMICO

1. GASTOS DEL PERSONAL Sueldos (14 pagas de 20.000x 7) 1.960.000 para la limpiadora por horas 40.000 Seguridad Social (para 7 personas) 800.000 IRPF 150.000

2. GASTOS DE COMIDA 260.000

3. MANTENIMIENTO

Luz 60.000 Teléfono 12.000 Gas 10.000 Limpieza 5.000

3.297.000

GOIKOETXEARI IDATZIA BERGARAN ETA PLENOAN ARGITZEKO

Bergara:

Plenoa:

1. Obrak direla eta. Lehenbaitlehen jakin behar dugu obran plazua. 21 haur daude izena emanda eta hauei noizko ireki behar dugun esan beharko diegu. Horretarako Urangarekin egotea komeni litzateke eta aguro, eurak ezingo balute beste irtenbide bat hartzeko.

2. Telefonoa. Lortzea erreza ez bada, eskaera egitea komeni litzateke, irekitzen dugunerako prest edukitzeko

3. Lehen hitzegin zen Karrikako eskola probisionalki izango zela, hau da, hemendik urte betera udalak beste irtenbide hobeago bat emateko gai izango zela. Hau idatzita nunbait al dago? Behar bada komeniko litzateke, zeren eta gauzak beti aldatzen doaz.

4. Aurreikusten direnak:

a. 3 talde b. 12-13 orduz irekia c. 6 edukadora d. 1 garbitasunerako e. 1 sukalde lanerako

f. Urteko gastuak:

Personal gastuak

jornalak

SS.SS

IRPF

Jana

Mantenimendua:

argia

telf.

gasa

garbitasunerako

haurren artean)

17. 26 de Febrero de 1977

ASAMBLEA

En el Hospital Nuevo a las 5 de la tarde.

Asistencia de unas 14 personas. Se nota la ausencia de los padres de 10 niños apuntados para la guardería, el resto está presente. (Se les entregó personalmente los estatutos en donde se les indicaba la fecha, hora y lugar de la asamblea)

Comenzamos dando cuenta Izaskun de todos los pasos dados desde la anterior asamblea hasta la presente, esto es, de todos los detalles en cuanto a la subvención, obras, presupuestos vistos, recogida de cosas necesarias para montar la guardería, preparación de cartas solicitando subvenciones a empresas, niños apuntados, preparación de estatutos, los estudios del personal necesario, los estudios económicos, las personas que se han presentado para trabajar como educadoras, etc.

Se habla durante mucho tiempo de la conveniencia o no de que las obras las tenga que preparar un arquitecto. Viendo las dificultades que habría, en cuanto a tiempo en ejecutarlas se refiere, se decide por hacerlo de manera que no sobrepase el presupuesto de las 250.000 Ptas. Se podría hablar con especialistas que harían el trabajo más barato que los profesionales e incluso trabajar en ello todos nosotros.

Juan Ignacio Ansa informa de que la Diputación Provincial suele destinar un tanto para las guarderías y por tanto se le debería de pedir. Queda él para hacer las solicitudes en Tajo y Caja Laboral.

Estudio y discusión de los estatutos: (ver propuesta al final)

1. punto: Tendrán prioridad los hijos de la mujer trabajadora por cuenta ajena y los niños residentes en Oyarzun.

Sobre esto se decide que en principio y dado que no está completa la capacidad del local, se admiten a los hijos de Arantxa Etxebeste y Juan Ignacio Ansa aún no siendo estos niños de Oyarzun.

Se establece un baremo en el que tendrán prioridad:

1º los hijos de trabajadores de Oyarzun

2º los hijos de trabajadores independientemente del pueblo de procedencia. Las solicitudes que haya en adelante, se estudiarán en el momento de abrir la guardería teniendo en cuenta las prioridades establecidas.

2. punto: Funciones y atribuciones de los padres

Se aprueba el total de puntos y se añade la conveniencia de estudiar el total de ingresos de la familia a la hora de establecer la cuota.

3. punto: Funciones y atribuciones de la Asamblea General

Se dan por válidos los puntos establecidos.

4. punto: Comisión gestora o Junta

Igualmente se aprueban sus atribuciones y se añade la de poder llamar la atención de aquellos padres que falsificasen sus posibilidades económicas y de aquéllos que sin una razón justa se nieguen a satisfacer la cuota establecida.

Se da por válida la comisión que ha venido funcionando hasta ahora sin que haya ninguna persona más que quiera tomar parte en ella. Se habla de la necesidad de que esta comisión se reparta los trabajos a realizar teniendo para ello que contar con diversos colaboradores para llevar el trabajo fuera de las reuniones de la Junta.

5. punto: Comisión de Pedagogía

Se ve la necesidad de la creación de esta comisión en base a lo dispuesto en los estatutos. En su creación deberán tomar parte los educadores, padres y personas independientes que quieran aportar sus conocimientos en esta materia.

6. punto: Bases para la selección de las educadoras

En el primer apartado en el que se pide que la persona a trabajar sea de Oyarzun, se concreta diciendo que tenga prioridad la persona residente en Oyarzun. En cuanto al mes de prueba que tenga que pasar, se señala que este mes de trabajo sea remunerado aún en el caso de que esa persona no resultase válida para el mismo.

“Que tenga aptitudes para trabajar en equipo” Esta cualidad se considera de vital importancia para el buen funcionamiento de la guardería, aunque no se ve la manera de captar dichas aptitudes.

En lo que respecta al resto de lo establecido, no hay ninguna objeción.

7. punto: Jornada laboral

Se ve suficiente una jornada de 7 horas diarias.

En cuanto a las vacaciones, se habla de lo conveniente para el niño de cerrar un mes la guardería, dado que muchos suelen ser reacios a hacerse con otra persona extraña en el caso de las suplencias. No obstante sería cosa de estudiar los casos.

Remuneraciones al personal: Se pide opinión sobre lo que se debería pagar a las educadoras. Por unanimidad se establece en 20.000 Ptas. mensuales, considerando que éstas deben de estar bien pagadas. Se debate el problema de la Seguridad Social. Se habla de la necesidad de que todo el personal esté debidamente asegurado, aunque esto suponga una carga económica tremenda, se tendrá que estudiar la forma de subvencionar.

Trabajo a realizar por las educadoras: Al objeto de no cargar los costos de mantenimiento, se habla de la posibilidad de eliminar la cocinera y que este trabajo lo hagan las educadoras, así como el de la limpieza. No obstante, se decide hacer una prueba y en el caso de que esto no fuera posible, se vería la forma de solucionarlo.

Aparte de esto, tendrá que llevar toda la labor pedagógica adecuada a la edad de los niños de su grupo, así como satisfacer sus necesidades físicas e higiénicas.

Sin otro tema más, se da por terminada la Asamblea.

ARAUDI PROPOSAMENA

Iraganiko Urtarrilaren 29-an egin zen Biltzarrean harturiko zenbait erabakien artean, bat, urrengo biltzarrerako estatuto batzuk prestatzea izan zen, hots, Otsailaren 26-an eginen den biltzarrean aztertu ahal izateko.

Ondoren, Komisioa behin eta berriz bildu da eta lanari ekin ere bai, baina oso zail egin zaio araudi zehatz mehatz bat osatzea. Aitzitik oinarrizko pundu batzuk jarri ditu lanean abia gaitezen.

Honoko hauek dira:

HELBURUAK

Oiartzungo haurtzaindegiak, behin martxan jarri ondoren, herrian bizi direnen eskabideei erantzunen dio batipat.

Haurtzaindegiaren arrazoina eta helburua haurraren desarroiloa da, nola hezketa hala formazio mailan, sortzen den une ber-beretik lau urte bitarteraino. Zer esanik ere ez, hezketa euskaraz eta euskal giroan horniturik izanen dela. Honetarako, guraso eta hezitzaileen laguntza behar-beharrezko derizkiogu; hala berean, bitarteko guziak jarriz, emakumea laboralgintzan sar dadin.

Haurraren heziketan batez ere eta asistentzi arloan finkatuko da. Honetara hel gaitezen, pedagogia-teknika berriaz baliatuko da eta gisa honetan ematen diren aldaketak kontuan edukiko du.

Haurtzaindegian sartzeko eskabideak ikusi ondoren, emakume-langilearen haurrari emanen zaio aukera; era berean, Oiartzunen bizi diren haurrei.

GURASOAK. Egin behar eta eskubideak

a. Erabakiriko diru kantitatea hilero ordaindu beharko dute. Ezinean aurkituz gero aditzera emanez, noski.

b. Antolaturiko bilera orotara azaltzea, bai talde mailako bai biltzar orokorretara eta ezarririko karguek onhartzea.

c. Edozein motatako gertakizunak guraso-komisioari adieraztea.

d. Haurra, haurtzaindegian hasteko garaian osasun eta garbitasun aldetik egoki eramatea.

BILTZAR OROKORRAK

1. Jestora-komisioa hautatuko du

2. Haurtzaindegiko urrats jeneralak onhartu, nola pedagogia mailan hala ekonomi-administrazio arloan.

JESTORA-KOMISIOA EDO BATZORDEAK

Lanerako pertsonak aukeratuko ditu. Haurtzaindegia funtzionatzen has dadin behartako jestio guziek aurrera eraman.

PEDAGOGIA- KOMISIOA

a. Pedagogia-komisioa haurren heziketaz arduratuko dena izanen da, hots, heziketa hau guraso eta hezitzaileen artean eman beharko dela, alegia.

b. Haurraren heziketan finkaturiko zenbait mintzaldi antolatuko ditu.

c. Haurrekin eginiko lanaz, gurasoak beti jakinaren gainean ukanen ditu.

HEZITZAILEAK AUKERATZEKO OINHARRIAK

Gisa honetan lan eginen duen pertsona Oiartzungoa izan behar du. Euskara jakitea behar-beharrezkoa jotzen da. Maila honetako lana ezagutzea eskatzen da, praktikaren bidez, etab... Haurtzaindegiaren barnean hilabete batez proba gisan lan egiteko prest egon dadila, erabateko kontratoa egin aurrez.

Talde-lanetan iharduteko kapazitatea ukan dezala. Teoria arloa finkaturiko pedagogia oinharri bat eskatuko da.

LAN-ORDUAK

Egunero 7 ordu jasan beharko dute lanean eta larunbatetan 5 ordu. Urtean zehar, hilabeteko opor-aldian berakin ukanen dituzte.

FINES

Constituida la Guardería de Oyarzun, se considera que atenderá todas las solicitudes disponibles que presenten los vecinos residentes en Oyarzun.

Constituye objeto y fin de la Guardería, el desarrollo EDUCATIVO Y FORMATIVO DEL NIÑO desde que nace hasta los cuatro años, mediante la acción común de los padres y las educadoras, empleando los medios que se estimen necesarios así como dar posibilidad a la mujer a que participe en el mundo laboral.

Se dedicará especial atención al desarrollo educativo y asistencial del niño. Para ello se hará uso de las nuevas técnicas pedagógicas y todas aquellas innovaciones transformadoras en dicha educación pedagógica.

Al atender las solicitudes dentro de la guardería, tendrán prioridad los hijos de la mujer trabajadora por cuenta ajena y los niños residentes en Oyarzun.

LOS PADRES. Funciones y atribuciones

a. Satisfacer la cuota mensual que se establezca o justifique su exención de modo expreso.

b. Acudir obligatoriamente a todas las reuniones que se convoquen, bien sean de grupo o de asamblea general y aceptar los cargos para los que fuese nombrado.

c. Todas las sugerencias, así como cualquier fallo general que se observe, se comunicará a la Comisión de Padres.

d. La entrega de niños en la guardería se hará en buen estado del niño, tanto de salud como de higiene.

e. Irá por cuenta de los padres la selección de niños en el caso de que las solicitudes sobrepasen la capacidad de la guardería.

ASAMBLEA GENERAL

1. Nombramiento de la comisión gestora.

2. Aprobación de la línea general de la Guardería, tanto en su aspecto pedagógico, como en el funcionamiento económico y administrativo.

COMISIÓN GESTORA O JUNTA

1. Selección del personal de trabajo.

2. Llevar a cabo las gestiones necesarias para poner en funcionamiento la Guardería.

COMISIÓN DE PEDAGOGÍA

a. La Comisión Pedagógica, será la que se ocupe de que la educación de los niños se lleve de forma conjunta entre padres y educadores.

b. Preparará charlas para los padres de temas que considere importantes y actuales en la educación del niño.

c. Orientará sobre los juguetes educativos que considere adecuados a cada edad.

d. Deberá informar a los padres de la labor por ellos realizada.

BASES PARA LA SELECCIÓN DE LOS EDUCADORES

· Que la persona a trabajar sea de Oyarzun.

· Que sepa euskara

· Que tenga conocimiento del trabajo (por prácticas, etc.)

· Que esté dispuesta a trabajar un mes de prueba dentro de la Guardería antes de ser contratada definitivamente.

· Que tenga aptitudes para trabajar en equipo.

· Se exigirá una base pedagógica a nivel teórico

18. 17 de Junio de 1.977

Reunión con los padres en la Guardería

Se convocó a todos los interesados a las 8 de la tarde. Faltaron bastantes. Algunos ya dijeron que no podrían asistir y otros faltaron aún después de prometer su asistencia.

Esta reunión se convocó con tres finalidades:

1. La de que los padres conociesen la casa donde se va a instalar la Guardería y a la vez entre todos trazarla a nuestra conveniencia.

2. Dar información de todas las gestiones efectuadas tanto con el ayuntamiento como con el arquitecto, etc. etc.

3. Plantear la necesidad de asociarnos legalmente buscando la fórmula que nos convenga.

Expusimos la conveniencia de formar una comisión especial para poder elaborar los estatutos. Después de mucho pelear, salieron Rexu (Mazusta) y Pepa para esta comisión. Quedamos en que una “Asociación Cultural” respondería perfectamente a la institución de la Guardería.

Se planteó el problema del transporte a Karrika. Había alguna persona pesimista a este respecto, mientras que la mayoría no veía mayor problema en ello. No pudiendo concretar exactamente su solución, lo dejamos para más adelante.

Se habló también de los trabajos que tendríamos que realizar entre todos los padres antes de abrir la guardería, pintando y acondicionando.

Se repartieron pegatinas a todos para vender, a la vez que se dio cuenta de cual era la situación económica.

19. 29 de Junio de 1.977

Nos reunimos a las 8 y media en Karrika toda la comisión excepto N. y Rexu.

Tenemos el plano que Zelaia (el arquitecto del Ayuntamiento) nos ha confeccionado. Estudiamos sobre el plano y sobre el terreno todos los detalles y lo dejamos ultimado para su entrega al aparejador para que éste reúna a los contratistas y realicen los presupuestos. Pedimos que hagan constar el plazo de obras dada la premura de tiempo.

Olga Leibar informa de que Isabe se ha ofrecido a trabajar en la labor de linternería sin cobrarnos mano de obra.

Pontxo propone que hagamos una gestión en Fagor para conseguir una cocina y un frigorífico nuevos ya que los que tenemos dejan bastante que desear.

Planteamos la necesidad de repartirnos el trabajo. Quedamos en que Izaskun siga haciendo las actas de las reuniones. Jone se encargará de confeccionar una relación de datos para la entrega de la guardería de los niños, así como las normas que deberán de regir en cuanto a vacunas, higiene, enfermedad de los niños, etc.

Para la venta de pegatinas Pedro propone la venta en la explanada de Mamut. Quedamos por tanto para el viernes y sábado. También quedamos en pasar por la Caja de Ahorros al fin de enterarnos si ha habido algún ingreso nuevo.

Dejamos para la próxima reunión el estudio de los estatutos, en este sentido Pedro ha conseguido los de Añorga-Txiki.

Nos informa Pedro de que el día 20 de Julio expira el plazo para solicitud de subvenciones al Ministerio de Gobernación. Queda encargado en enterarse todos los detalles al respecto.

Próxima reunión el jueves día 7 de Julio en Karrika a las 8 de la tarde.

12 de Julio de 1.977

Reunión celebrada en Karrika a las 8 Asisten: Pontxo, Pedro, Olga, Arrate, Panuchi, Rexu e Iñaki, N. e Izaskun. Asuntos tratados:

21. 31 de Julio de 1977

Reunión con asistencia de Pontxo y Jone, Iñaki y Rexu, N., Pedro, Olga e Izaskun.

Hacemos la reunión en el bar por no reunir condiciones la guardería.

Primeramente hacemos un repaso de toda la guardería viendo cómo van las obras. Durante la reunión analizamos la situación de la misma, llegando a las siguientes conclusiones:

1. Vemos que la ventana que queda en un aula de las cunas resultará excesivamente pequeña y hará falta más luz.

2. Sobre el water que queda ahora dentro de la cocina, pensamos que será mucho mejor en lugar de destinarlo a este fin, hacerlo como almacén, para limpieza, butano, alimentos, etc.

3. También vemos la necesidad de poner unas rejas en las ventanas del bajo, dado que quedan muy al ras del suelo.

Quedan Jone e Izaskun para hablar con Xabier Zelaia al objeto de darle cuenta de estos cambios.

Otros asuntos que tratamos para exponérselos al concejal Joxan Goikoetxea, son:

1. Electricidad. En un principio se habló de conectar nuestra instalación al contador del Ayuntamiento. A este respecto debemos dar un toque al concejal para ver lo que resulta.

2. Teléfono. Plantear al Ayuntamiento para que sea éste quien haga la solicitud a la telefónica, con el fin de acelerar la conexión.

3. Enterarnos de cómo está el asunto del pediatra que se va a pedir para el pueblo.

Izaskun dio cuenta de que la obra de linternería no la estaba haciendo Isabe sino Etxebeste. Quedamos en hacer una reunión con las personas responsables de la obra al objeto de esclarecer los motivos de este cambio hecho a espaldas de la comisión y del mismo linternero Isabe.

Más tarde tratamos el problema del personal para trabajar en la guardería. La opinión de la mayoría era que había que dar una oportunidad a todo el pueblo en estos puestos de trabajo por lo que se debía hacer un llamamiento popular para

que diesen sus nombres todos aquellos interesados. A la vista de que la reacción sería bastante considerable, se trató la forma de hacer la selección.

A este respecto se barajó la posibilidad de un examen por lo que Iñaki propuso dejarlo en manos de Alex Pérez y del equipo que éstos tienen formado. Quedó Olga para hablar con Alejandro.

Se vio también el resultado del bar de fiestas y se vio la necesidad de hacer llegar a todo el pueblo este resultado. Quedamos por lo tanto en sacar 1000 hojas a multicopista para repartirlas en todos los establecimientos del pueblo. En esta hoja se sacarían conjuntamente tanto el resultado económico del bar como la convocatoria a las plazas de trabajo. Pensamos en dar a Joxé para que hiciese el trabajo de multicopista.

Por otro lado comunicar a los padres la reunión a realizar el jueves día 8 en Karrika, para, entre otras cosas, estudiar los estatutos que serán repartidos con antelación.

Próxima reunión día 5 de Agosto en Karrika a las 8

22. Oiartzungo haurtzaindegiaz

Oiartzungo herriak haurtzaindegi bat behar duela ikusirik, talde bat lanean ari gara lehenbailehen martxan jartzeko asmotan.

Haurtzaindegi hau Karrikako auzoan prestatzen ari da, udazken honetan irekitzeko asmotan.

25 haurrek izena eman dute eta berek hasiera emango diote haurtzaindegi berriari.

Ekonomia mailan laguntzak badira. Azkenetakoa Xanistebanetan

“HAURTZAINDEGI–TABERNA”n bildutako dirua da.

Egun haietan denera 397.200 pezeta bildu zen, Gastoak ken, eta libre 259.082 pezeta gelditu da

Diru honekin haurtzaindegirako zenbait gauza beharrezko erosiko da.

Bestalde, haurtzaindegia irekitzeko langileak behar dira, hau da, haurrekin lana egiteko jendea behar da.

Lan hontarako aurrez eskatzen diren baldintza edo kondizioak hauek dira:

Euskeraz hitzegitea

Oiartzunen bizitzea

Gai hontan esperientzia eta ezaguera izatea.

Inork lan hontan hasi nahi badu, Agirrezabalaga Famazian izena eman behar du Irailaren 15erako

Talde arduraduna

GUARDERÍA DE OYARZUN

Habiendo visto la necesidad de crear una guardería en Oyarzun, un grupo de personas estamos llevando adelante este trabajo para que sea una realidad cuanto antes.

Esta guardería va a ser instalada en el barrio de Karrika y se espera que este mismo otoño empiece a funcionar.

Son ya 25 los niños inscritos y serán ellos los que darán comienzo a la nueva guardería.

En el aspecto económico queremos dar a conocer los fondos recaudados durante las fiestas de San Esteban en el bar de guardería (HAURTZAINDEGI-TABERNA). En caja se recaudaron 397.200 ptas. Sufragados los gastos, el beneficio obtenido ascendió a la cantidad de 259.082 ptas.

Para terminar, queremos hacer una llamada a todas las personas interesadas en trabajar con los niños de la guardería.

Las condiciones que se piden para poder trabajar con los niños de la guardería son las siguientes:

· que sepa euskara

que viva en Oyarzun

· que tenga unos conocimientos de la guardería mínimos para que pueda trabajar con el mayor acierto posible.

Las personas interesadas deben dar su nombre en la Farmacia Aguirrezabalaga, para el día 15 de Septiembre

El grupo responsable

23. 5 de Agosto de 1977

Reunión en Karrika a las 8. Nos juntamos, Pontxo y Jone, Rexu, Pedro, N., Panutxi e Inés, Olga, Alex e Izaskun.

Alex asiste a esta reunión para exponer sus puntos de vista y discutirlo con nosotros en relación al sistema de selección de personal.

Por una parte manifiesta su total desacuerdo con el sistema de exámenes por considerarlo poco válido a la hora de valorar la capacidad o no de una persona. Por otra parte hace hincapié en el hecho de que en una asamblea que se convocó a todo el pueblo se habló del problema del personal y se dio a conocer que Olga Leibar e Izaskun Madariaga estarían dispuestas a trabajar. Hacía hincapié en el peligro de llegar a hacer asambleas que revocasen las anteriores.

Se discutió mucho este punto, sobre el hecho de que si se podría considerar o no válida la asamblea aludida, de que no se sacó información de la misma al exterior y una serie de detalles más. Como quiera que en esta asamblea se aceptaran como candidatas a trabajar nada más y seguir viendo la necesidad de dar una opción de trabajo a los Oiartzuarras, se decide sacar la convocatoria.

Sobre los pros y contras que esto podría acarrear dado que para muchas personas supondría sin más un puesto de trabajo, se discutió bastante. Al fin quedamos en hacer una reunión conjunta de los padres y aspirantes y en ella exponer los

criterios sobre el trabajo de una guardería y se haría una eliminatoria en base a las aptitudes, conocimientos y experiencias que podría aportar cada uno. En última instancia se dejó en manos del equipo de Alejandro la selección del personal.

Después de esto pasamos a tratar los asuntos pendientes en la reunión anterior:

Se da cuenta de que el arquitecto está al corriente de nuestros deseos en cuanto a obras.

Se informa también que la CAM tras haber recibido nuestra carta solicitando ayuda económica, quiere ampliar detalles y para ello le interesaría hablar con nosotros.

Pensamos que dado que las obras van a un ritmo muy lento, es necesario estar encima de los obreros y que todos los días convendría darse una vuelta por Karrika.

Pensamos en la necesidad de empezar a preparar el mobiliario, para lo cual decidimos juntarnos el viernes a las 10 de la mañana en el garaje de Izaskun. Panutxi dice tener una serie de puertas que podrían colocarse en la Guardería. Queda en hablar con el carpintero. También se apunta de que en el Hospital Viejo hay baldas y colgadores que podríamos aprovechar, ya que este local va a ser totalmente derribado. Quedamos en que Iñaki irá a hablar con el alcalde para comunicárselo.

Se cambia la fecha de la reunión con los padres por coincidir el día 8 con una convocatoria de manifestación. Se deja para el día 16.

24. Consideraciones en torno al proceso de selección del personal

Con fecha 31 de Agosto, en una reunión celebrada por la comisión se planteó el problema de la selección del personal. Salió la idea de hacer una convocatoria al pueblo porque se entendía que de esta forma se daba una oportunidad a todos por igual para ocupar los puestos que se creaban. Esta idea fue aceptada por mayoría de los asistentes.

Esto lógicamente planteaba sus problemas a la hora de hacer la selección y se vio como solución hacer una especie de examen y dejar este trabajo en manos de Alejandro Pérez y el equipo de especialistas que tienen montado.

Posteriormente se desechó la idea al pronunciarse Alejandro en contra de este sistema por considerarlo poco válido para la práctica. Ante esto, siguió adelante la idea de la convocatoria popular y se decidió que fuese a través de una asamblea conjunta de padres e interesados la exposición de los requisitos y eliminatoria.

Esta Asamblea se celebró y se discutió fuertemente sobre si dejar un mes para que todas hiciesen prácticas en otras guarderías (pues había lagunas que las tenían hechas y otra haciéndolas) y después seleccionar el personal o no. Tras una votación ganó la propuesta de elegir a las mejor preparadas en el momento, para lo que -se dijo- en término de 3 ó 4 días decidirse por las que más conocimientos y experiencias ofrecían. Para ello se creó una comisión que se encargaría de preparar un informe de las aspirantes. Estas a su vez debían de presentar por escrito sus conocimientos y experiencias al respecto.

Hasta aquí la primera parte de este proceso. Viene la segunda y comienza con la reunión para preparar el informe que serviría de base a la asamblea de padres.

Tras 3 horas de reunión salen las consideraciones siguientes:

1. Se ve que el tan cacareado mes de prácticas en guardería es insuficiente para sacar un juicio de valor.

2. Hay que ampliar lo más posible los datos de cada aspirante para que los padres se pronuncien. Para ello se les va a pedir un currículum completo de todos los estudios, trabajos, experiencias, etc. que hayan tenido, aunque no tenga nada que ver con el trabajo de la guardería. A la vez se les pide presente una fotografía.

3. Se convoca para dentro de una semana la reunión de padres con el objeto de repartirles estos informes y explicar los puntos básicos que se valoraban:

experiencias

conocimientos teóricos (títulos, bachiller, etc.)

opinión de los padres

capacidad de trabajar con los padres

El viernes día 30 de Septiembre se celebra la reunión y en ella vuelven a discutirse los medios para la selección. Ahora hay que dar un tiempo de otra semana para que estos padres puedan hacer una investigación por su cuenta sobre las aspirantes al puesto.

Ante todo este proceso caben hacerse una serie de consideraciones:

· Que previniendo como se prevenía ya desde Junio la apertura de la guardería para el mes de Septiembre, se esperó hasta el día 31 de Agosto para empezar a buscar el personal por medio de convocatoria. (Para entonces había 3 personas dispuestas para tal trabajo)

· Que habiendo un acuerdo de asamblea en el sentido de decidirse por las tres personas necesarias en un tiempo de 3 ó 4 días, lo estemos prolongando 21 (por ahora)

· Que si nos pronunciamos a favor de valorar conocimientos y experiencias sobre el trabajo, estemos buscando continuamente nuevos cauces de valor.

· Que se pretenda establecer un sistema de votos en que la mayoría simple no tenga valor sino que será en base a un mínimo de votos preestablecido (por ejemplo: Si una persona saca 8 votos y otra cualquiera menos, la superioridad de votos no vale ante los padres, sino que habrá que conseguir 12, 16 o cualquier número sobre 20, ponemos por caso)

¿A qué viene este continuo cambio de actitudes? Parece ser que no tenemos una visión clara de lo que la guardería es. Cabe preguntarse si no estaremos cayendo en defender unos intereses de grupo, partido, ideología, etc. cuando decimos como se ha dicho que la guardería es ideología y que hay que tener cuidado a quién se mete dentro. El que afirme esto tendrá que hablar claro sobre este peligro. ¿Es que acaso ve alguna posibilidad de “ideologizar” a niños de mes y medio a tres años? ¿O quizá los padres son tan incultos que se van a dejar influenciar por la ideología de las educadoras?

Cuando hacemos esta acusación no la hacemos en abstracto.

Hay quien dice que si entran ciertas personas que él sabe, algunos padres no llevarán a sus hijos a la guardería. Identifica además a la guardería con ideología. Continuamente está creando nuevas vías de valoración con respecto al personal; curriculum, investigación, sistema de votación, etc., intentando retrasar así todo

el proceso que tenía marcada la comisión para la apertura de la guardería. En la misma línea también hay quien opina que no hay que dejar entrar a tres personas concretas. (Él por supuesto no tiene ningún problema con su hijo porque su mujer no trabaja fuera de casa).

Es un dato a resaltar que ninguna de estas personas se haya preocupado directamente sobre la marcha de la guardería hasta ahora, aún teniendo sus hijos apuntados desde el comienzo.

Es fácil hacer afirmaciones gratuitas para tratar de llevar el trigo a nuestro granero. Hablemos claro de una vez. Qué pretendemos ¿buscar personas que puedan llevar una buena labor pedagógica con nuestros hijos u olvidarnos de esta función y asegurarnos una determinada ideología de las educadoras? En este caso ¿Cuál es la ideología que buscamos? A estas alturas en que el pueblo está logrando poder defender públicamente las distintas ideologías y opciones políticas, estos señores por imponer únicamente la suya van a negar a los demás el derecho a trabajar en la guardería del pueblo en nombre, precisamente de “todo el pueblo”

Sinceramente, creemos que ésta es una actitud marcadamente reaccionaria.

Un grupo de padres y varios miembros de la comisión

14.4. Matrikula eta talde banaketa (77-78/99-00)

Iturbururen historian 360 haur matrikulatu izan dira. Lehenengo lau ikasturteetan adin bakoitzeko talde bana genuen, baina gerora, eta eskaerak ugaritu zirenez, sehaska taldeari katukariak deitzen genion taldea gehitu genion; horrela, guztira 87 talde izan genituen, modu honetan banatuta:

Sehaska taldeak: 24

Katukari taldeak: 18

Ertainen taldeak: 23

Handien taldeak: 22

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Arantxa Belaunzaran eta Mila Oiarzabal

TXIKIEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga

Aiora Madariaga Irastorza Eneko Zabala Ugaldebere Naroa Arrieta Obeso

Ivan Agirre Agirrezabalaga Aimar Goldaraz Huegun Udane Madariaga Irastorza Gema Castiñeira Goñi Unai Samso Galarza Oskitz Pikabea Mazusta

Unai Antero Urrutikoetxea Lur Landa Alkorta

Ane Obeso Lakonbe Urko Ansa Mendizabal Sohalge Arbelaiz Kortabarria Jon Ansa Mendizabal

Eduardo Sahuquillo Uribarren Igor Elberdin Ganborena

Harkaitz Iriberri Etxebeste Diego Garcia Diez

Itziar Piquer Bea Nagore Iriberri Etxebeste

Enara Lizarralde Alvarez

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

Edith Agirre Agirrezabalaga

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Arantxa Belaunzaran eta Mila Oiarzabal

Naroa Arrieta Obeso

Aritz Corcuera Izagirre Oskitz Pikabea Mazusta

TXIKIEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga eta Rosa Gaztelumendi

Eneritz Olaiz Etxebeste

Aritz Olaziregi Karrikiri

Bertol Badiola Egues Ane Obeso Lakonbe Ainhoa Garbizu Irastorza

Aimar Goldaraz Hueguen Jon Ansa Mendizabal Aiora Perez de San Roman Uria Eneko Zabala Ugaldebere Enara Lizarralde Alvarez

Oihan Ostolaza Arruabarrena

Unai Samso Galarza Edorta Garcia Ureña Kepa Solana Izquierdo

Lur Landa Alkorta Sergio Garcia Ureña

Aintzane Lertxundi Irigoien Sohalge Arbelaiz Kortabarria Lorea Vallinos Pereda Lander Lertxundi Irigoien

Igor Elberdin Ganborena Maria Teresa Garcia Garcia

Diego Garcia Diez Saioa Alkorta Arzak

Beñat Goya Aizkorreta I

Ane Hormaza Quevedo Elixabet Lizaso Arrese

Maider Lizaso Arrese Arkaitz Lakonbe Iragorri

Leire Zumeta del Pozo

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mila Oiarzabal

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Rosa Gaztelumendi

TXIKIEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga eta Arantxa Belaunzaran

Naroa Arrieta Obeso Eneritz Olaiz Etxebeste Ainara Uranga Etxeberria

Oskitz Pikabea Mazusta Aritz Olaziregi Karrikiri Eider Elberdin Ganborena

Ane Obeso Lakonbe Ainhoa Garbizu Irastorza Iker Alzola Molina

Jon Ansa Mendizabal Aiora Perez de San Roman Uria Ekain Goldaraz Huegun

Enara Lizarralde Alvarez Oihan Ostolaza Arruabarrena Iurgi Mugueta Oiarzabal

Edorta Garcia Ureña Kepa Solana Izquierdo Mirari Olazoregi Karrikiri

Maria Teresa Garcia Garcia Aintzane Lertxundi Irigoien Iban Aparicio Isasa

Saioa Alkorta Arzak Elixabet Lizaso Arrese

Itxaso Cruz Etxeberria Andoni Galardi Zapirain

Ane Mi . Zubizarreta Gerendiaran Joanes Ezkerro Sobrino

Itxaso Etxebeste Mitxelena Nikole Galardi Zapirain

Nestor Agirre Zabaleku Andoitz Pikabea Leonet

Ara Olaya Marin Casanova

Esperanza Barrio Seoane

Olatz Artola Mayo

Jon Goñi Intxausti

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mila Oiarzabal

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta, Izaskun Madariaga eta Rosa Gaztelumendi

TXIKIEN TALDEA

Irakaslea: Arantxa Belaunzaran eta Malen Garcia

Eneritz Olaiz Etxebeste Ainara Uranga Etxeberria Haitzol Bergaretxe Mendigutxia

Aritz Olaziregi Karrikiri Eider Elberdin Ganborena Iñigo Urdalleta Guerra

Ainhoa Garbizu Irastorza Iker Alzola Molina Ekain Macicior Gurrutxaga

Aiora Perez de San Roman Uria Ekain Goldaraz Huegun

Olatz Leonet Boubeta

Oihan Ostolaza Arruabarrena Iurgi Mugueta Oiarzabal Zuhaitz Lizarralde Gimeno

Kepa Solana Izquierdo Mirari Olazoregi Karrikiri Oneka Zapirain Arregi Aintzane Lertxundi Irigoien Iban Aparicio Isasa

Elixabet Lizaso Arrese Nikole Galardi Zapirain

Andoni Galardi Zapirain Egoitz Etxebeste Aduriz

Joanes Ezkerro Sobrino Erika Larraya de las Heras

Andoitz Pikabea Leonet Oroitz Azurmendi Madariaga

Jon Goñi Intxausti Elixabet Carcedo Egaña

Iñaki Garrido Aduriz

Imanol Zumeta Del Pozo

Oier Aristizabal Portu

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Arantxa Belaunzaran

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Mila Oiarzabal

TXIKIEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga eta Rosa Gaztelumendi

Ainara Uranga Etxeberria Haitzol Bergaretxe Mendigutxia Iraia Etxebeste Madariaga

Eider Elberdin Ganborena Iñigo Urdalleta Guerra Myriam Perez Kazabon

Iker Alzola Molina Ekain Macicior Gurrutxaga Eneko Salaberria Gonzalez

Ekain Goldaraz Huegun Olatz Leonet Boubeta Uxue Perez Gelbenzu

Iurgi Mugueta Oiarzabal Zuhaitz Lizarralde Gimeno

Mirari Olaziregi Karrikiri Oneka Zapirain Arregi

Iban Aparicio Isasa

Nikole Galardi Zapirain

Nerea Elorza Vicente

Asier Arriaga Unsain

Egoitz Etxebeste Aduriz Izaskun Iriarte Iruretagoiena

Erika Larraya de las Heras

Oroitz Azurmendi Madariaga

Elixabet Carcedo Egaña

Nerea Gaira Chillón Olatz Etxaide Fernandez

Judith Larreta Lopez

Eric Aparicio Isasa

1982/83

(Ikasturte honetatik aurrera, lau taldetan mailakatzen dira)

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga eta Arantxa Belaunzaran (Gero Begoña Retegi)

KATUKARIEN TALDEA

Irakaslea: Rosa Gaztelumendi

SEHASKA TALDEA

Irakaslea: Mila Oiarzabal

Haitzol Bergaretxe Mendigutxia

Iraia Etxebeste Madariaga Eric Aparicio Isasa Ekain Kazabon Urbieta

Iñigo Urdalleta Guerra Myriam Perez Kazabon

Jon Martin Etxebeste Eider Zabalegi Garcia

Ekain Macicior Gurrutxaga Eider Zabalegi Garcia Eierne Elizondo Dadebat Ibintza Iragorri Iriarte

Olatz Leonet Boubeta

Eneko Salaberria Gonzalez

Zuhaitz Lizarralde Gimeno Uxue Perez Gelbenzu

Oneka Zapirain Arregi Eric Aparicio Isasa

Nerea Elorza Vicente Elaia Etxebeste Aduriz Asier Arriaga Unsain Eneko Ezeiza Bikandi

Izaskun Iriarte Iruretagoiena Oihaleku Falero Lopez

Javier Garcia Garcia Aritz Mujika Iturzaeta

Oihana Zapirain Alonso Intza Mendiburu Albisu

Mikel Antero Urrutikoetxea

Ekaitz Zumeta del Pozo

Iziar Iriarte Iruretagoiena

Aiako Gaztelumendi Gaztelumendi

Onintza Ostolaza Arruabarrena Naroa Izagirre Larraioz

Ainara Asteasuinzarra Mendizabal

HANDIEN TALDEA Irakaslea: Izaskun Madariaga

Iraia Etxebeste Madariaga

Myriam Perez Kazabon

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea:

Mari Jose Zumeta eta Malen Garcia

KATUKARIEN TALDEA

Irakaslea: Begoña Retegi (gero Idoia Lopez)

SEHASKA TALDEA

Irakaslea: Mila Oiarzabal

Jon Martin Etxebeste Ekain Kazabon Urbieta Alain Uranga Etxeberria

Eierne Elizondo Dadebat Eider Zabalegi Garcia Nerea Urdalleta Guerra

Eneko Salaberria Gonzalez Onintza Ostolaza Arruabarrena Ibintza Iragorri Iriarte

Uxue Perez Gelbenzu Egoitz Unsain Franco24

Egoitz Ziganda Lizarralde

Aiako Gaztelumendi Gaztelumendi Eñaut Retegi Lekuona

Arkaitz Garrido Aduriz Ibai Mendizabal Muñoz Naroa Izagirre Larraioz

Elaia Etxebeste Aduriz Hirune Hormaza Quevedo Susana Rezola Bajineta

Eneko Ezeiza Bikandi Aritz Mujika Iturzaeta

Oihaleku Falero Lopez Gaizka Lasa Larraya

Intza Mendiburu Albisu Oier Lekuona Larraya

Andoni Urzelaieta Arbide Lander Garbizu Irastorza

Amaia Ontoria Altuna Eric Aparicio Isasa

Iker Goya Aizkorreta

Xabier Salaberria Gonzalez

1984/85

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez eta Joakina Irigoien

Ekain Kazabon Urbieta Susana Rezola Bajineta

Eider Zabalegi Garcia Alain Uranga Etxeberria

Ibintza Iragorri Iriarte Nerea Urdalleta Guerra

Aiako Gaztelumendi Gaztelumendi

Egoitz Ziganda Lizarralde

KATUKARIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta (gero Kontxi Larraia)

SEHASKA TALDEA

Irakaslea: Mila Oiarzabal

Eluxka Etxebeste Aduriz Egoitz Izagirre Beloki

Aitor Alzola Molina Joanes Añorga Olaizola

Yolanda Etxeberria Oiarzabal Xabier Leonet Boubeta

Alain Larraya de las Heras Maialen Samso Galarza

Naroa Izagirre Larraioz Eñaut Retegi Lekuona Itsasne Alvarez Lasa

Onintza Ostolaza Arruabarrena Ramon Artano Arozena

Eric Aparicio Isasa Aiur Retegi Uria25

Oier Lekuona Larraya

Lander Garbizu Irastorza

Gaizka Lasa Larraya

Ibai Mendizabal Muñoz

Alaitz Pagola Briñas

Udane Ansa Iragorri

Xabier Salaberria Gonzalez

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

Susana Rezola Bajineta

Alain Uranga Etxeberria

Nerea Urdalleta Guerra

Egoitz Ziganda Lizarralde

Eñaut Retegi Lekuona

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez eta Malen Garcia

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Izaskun Madariaga

Eluxka Etxebeste Aduriz Elixabet Perez Kazabon

Aitor Alzola Molina Mikel Perez Gelbenzu

Yolanda Etxeberria Oiarzabal

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Rosa Gaztelumendi

Alexander Etxeberria Oiartzabal

Goiatz Labandibar Arbelaiz

Arantz Mendikute Garaiar Aitor Etxeberria Urkia

Alain Larraya de las Heras Irati Etxebeste Madariaga

Itsasne Alvarez Lasa Adur Cacharro Zumeta

Ramon Artano Arozena Egoitz Izagirre Beloki

Xabier Salaberria Gonzalez Joanes Añorga Olaizola

Iñigo Lazkano Oiarbide Xabier Leonet Boubeta

Gorka Zinkunegi Zabaleku Maialen Samso Galarza

Julen Calvo Marcos

Naroa Setien Fernandez

Unai Lekuona Cuña

Itziar Fernandez Ibarguren

Eñaut Etxebeste Aduriz

Julen Mendizabal Muñoz

1986/87

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga eta Rosa Gaztelumendi

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

Eluxka Etxebeste Aduriz Elixabet Perez Kazabon Orkatz Azkarate Beloki

Aitor Alzola Molina Mikel Perez Gelbenzu Naiara Retegi Lekuona

Yolanda Etxeberria Oiarzabal

Alain Larraya de las Heras

Arantz Mendikute Garaiar Sara Etxebeste Alvarez

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Joakina Irigoien

Oinatz Kanpandegi Bergaretxe

Beñat Mendizabal Eskudero

Auritz Arabolaza Txapartegi

Irati Etxebeste Madariaga Hirune Jaen Ubiria Mikel Aduriz Mitxelena

Itsasne Alvarez Lasa Adur Cacharro Zumeta

Egoitz Izagirre Beloki

Joanes Añorga Olaizola

Alexander Etxeberria Oiartzabal

Goiatz Labandibar Arbelaiz

Xabier Leonet Boubeta Aitor Etxeberria Urkia

Maialen Samso Galarza Eñaut Etxebeste Aduriz

Itziar Fernandez Ibarguren Julen Mendizabal Muñoz

Hegoa Alvarado Delgado

Tania Gonzalez Garcia

Amaiur Martinez Etxebeste Naroa Otxoa Fernandez

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Rosa Gaztelumendi

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Idoia Lopez (gero Joakina Irigoien)

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Olatz Korta

Elixabet Perez Kazabon

Mikel Perez Gelbenzu

Arantz Mendikute Garaiar

Irati Etxebeste Madariaga

Adur Cacharro Zumeta

Orkatz Azkarate Beloki Lander Arriaga Unsain

Itsasne Fernandez Duarte

Naiara Retegi Lekuona Mikel Aduriz Mitxelena Yaiza Elizondo Dadebat

Sara Etxebeste Alvarez Jone Boada Garbizu Beñat Gonzalez Robles

Hirune Jaen Ubiria Xuban Iragorri Ormazabal

Amaiur Martinez Etxebeste Adur Berasarte Arozena

Alexander Etxeberria Oiartzabal Oinatz Kanpandegi Bergaretxe

Goiatz Labandibar Arbelaiz

Beñat Mendizabal Eskudero

Aitor Etxeberria Urkia Auritz Arabolaza Txapartegi

Eñaut Etxebeste Aduriz Mikel Aduriz Mitxelena

Julen Mendizabal Muñoz

Alazne Inziarte Agirrezabalaga

Alain Zinkunegi Zabaleku

Naroa Otxoa Fernandez

Maddi Suarez Korta

Jon Otxoa Pego

1988/89

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez eta Marta Kazabon

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Izaskun Madariaga

Orkatz Azkarate Beloki Lander Arriaga Unsain Malen Agirre Sarasua

Naiara Retegi Lekuona

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Olatz Korta

Ane Cenzano Arbide

Mikel Aduriz Mitxelena Beñat Mendikute Garaiar Irati Izagirre Beloki

Sara Etxebeste Alvarez Jone Boada Garbizu Maitane Irastorza Ariztegi Eric Alvarado Delgado

Hirune Jaen Ubiria

Amaiur Martinez Etxebeste

Oinatz Kanpandegi Bergaretxe

Xuban Iragorri Ormazabal Maiana Belaunzaran Garmendia Ane Romero Galarza

Adur Berasarte Arozena Irati Aristegi Sanchez Lorea Añorga Olaizola

Itsasne Fernandez Duarte

Beñat Mendizabal Eskudero Yaiza Elizondo Dadebat

Auritz Arabolaza Txapartegi

Beñat Gonzalez Robles

Mikel Aduriz Mitxelena Maddi Suarez Korta

Naroa Otxoa Fernandez Jon Otxoa Pego

Iñigo Urzelaieta Arbide

Lorea Mugeta Oiarzabal

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga eta Olatz Korta

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Marta Kazabon

Maialen Artetxe Etxaniz Malen Agirre Sarasua Aimetz Gonzalez Azpiroz Mikel Alvarez Lasa

Mikel Aduriz Mitxelena

Jone Boada Garbizu

Beñat Mendikute Garaiar Beñat Martinez Etxebeste Oneski Lekuona Diez

Maitane Irastorza Ariztegi Maider Juanes Iragorri Aritz Etxebeste Alvarez

Xuban Iragorri Ormazabal Maiana Belaunzaran Garmendia Aitziber Zabalegi Garcia

Alazne Etxeberria Oiarzabal

Adur Berasarte Arozena Irati Aristegi Sanchez Gorka Zabaleta Lopez Igone Eskudero Etxaniz Itsasne Fernandez Duarte Ane Cenzano Arbide

Yaiza Elizondo Dadebat Irati Izagirre Beloki

Beñat Gonzalez Robles Eric Alvarado Delgado

Maddi Suarez Korta Ane Romero Galarza

Jon Otxoa Pego Lorea Añorga Olaizola

Alaia Martin Etxebeste

Dei Gaztelumendi Mendarte

1990/91

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Izaskun Madariaga

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Marta Kazabon

Malen Agirre Sarasua

Beñat Mendikute Garaiar

Aimetz Gonzalez Azpiroz

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Idoia Lopez

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Joakina Irigoien

Izar Azpiroz Iragorri

Lide Cenzano Arbide

Beñat Martinez Etxebeste Irati Lekuona Arruti Edur Ansa Iragorri

Maitane Irastorza Ariztegi Maider Juanes Iragorri Eneko Areizaga Ugarte Leire Romero Galarza

Maiana Belaunzaran Garmendia

Aitziber Zabalegi Garcia Jokin Aduriz Mitxelena Manex Suarez Korta

Irati Aristegi Sanchez Gorka Zabaleta Lopez Iñaki Agirre Sarasua Nora Mendibil Arevalillo

Ane Cenzano Arbide Mikel Alvarez Lasa

Irati Izagirre Beloki Oneski Lekuona Diez

Eric Alvarado Delgado Aritz Etxebeste Alvarez

Ane Romero Galarza

Alazne Etxeberria Oiarzabal

Lorea Añorga Olaizola Igone Eskudero Etxaniz

Eneritz Toledo Mendinueta

Garazi Leibar Darceles

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

Aimetz Gonzalez Azpiroz

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez eta Joakina Irigoien

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Olatz Korta

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Rexu Ugaldebere eta Izaskun Madariaga

Izar Azpiroz Iragorri Jon Irastorza Ariztegi

Beñat Martinez Etxebeste Irati Lekuona Arruti Jon Leibar Eraso

Maider Juanes Iragorri

Eneko Areizaga Ugarte Haritz Azkarate Beloki

Maialen Auzmendi Sarasa

Maialen Aristegi Sanchez

Gexan Mendizabal Eskudero

Aitziber Zabalegi Garcia Jokin Aduriz Mitxelena Iker Garmendia Ostolaza Olaia Azpiroz Iragorri

Gorka Zabaleta Lopez Iñaki Agirre Sarasua Imanol Florez Etxebeste Irati Perez Cruz

Mikel Alvarez Lasa Lide Cenzano Arbide

Oneski Lekuona Diez Edur Ansa Iragorri

Aritz Etxebeste Alvarez Leire Romero Galarza

Alazne Etxeberria Oiarzabal Manex Suarez Korta

Igone Eskudero Etxaniz Nora Mendibil Arevalillo

Naikari Urionaguena Basaras Garazi Zabala Camacho

1992/93

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Miriam Mendoza, Rexu Ugaldebere eta Izaskun Madariaga

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Iosune Cousillas

Izar Azpiroz Iragorri Jon Irastorza Ariztegi Ugaitz Agirre Zapirain

Irati Lekuona Arruti Jon Leibar Eraso Itsaso Marcos Azpiroz

Eneko Areizaga Ugarte Haritz Azkarate Beloki Oihane Isasa Otaegi

Jokin Aduriz Mitxelena

Iñaki Agirre Sarasua

Naroa Fagoaga Mitxelena

Jon Alvarez Aranzabal

Martin Alvarez Aranzabal

Iker Garmendia Ostolaza Maialen Azkona Treku Imanol Areizaga Ugarte

Imanol Florez Etxebeste Jon Iragorri Ormazabal Ibai Intxausti Retegi

Lide Cenzano Arbide Maialen Auzmendi Sarasa

Edur Ansa Iragorri Maialen Aristegi Sanchez

Leire Romero Galarza Gexan Mendizabal Eskudero

Manex Suarez Korta Olaia Azpiroz Iragorri

Nora Mendibil Arevalillo Irati Perez Cruz Garazi Lekuona Aristizabal

Jon Bengoetxea Izagirre

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Miriam Mendoza

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Iosune Cousillas

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Idoia Lopez

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Marta Kazabon eta Izaskun Madariaga

Jon Irastorza Ariztegi Ugaitz Agirre Zapirain Joxe Leibar Darceles Eider Zabaleta Lopez

Jon Leibar Eraso Itsaso Marcos Azpiroz Izaro Auzmendi Sarasa

Irati Mendikute Bernanrdo

Haritz Azkarate Beloki Oihane Isasa Otaegi Mikel Leonet Artola Ane Ugalde Rementeria

Iker Garmendia Ostolaza

Maialen Azkona Treku Aitor Fernandez Duarte Gexan Esteban Arbelaiz

Imanol Florez Etxebeste Jon Iragorri Ormazabal Iker Iragorri Arbonies Lide Leibar Eraso

Maialen Auzmendi Sarasa Naroa Fagoaga Mitxelena

Maialen Aristegi Sanchez Jon Alvarez Aranzabal

Gexan Mendizabal Eskudero Martin Alvarez Aranzabal

Olaia Azpiroz Iragorri Imanol Areizaga Ugarte

Irati Perez Cruz Ibai Intxausti Retegi

1994/95

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Iosune Cousillas

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez, Marta Kazabon eta Izaskun Madariaga

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Miriam Mendoza

Ugaitz Agirre Zapirain

Itsaso Marcos Azpiroz

Joxe Leibar Darceles Ane Leonet Alberdi

Jon Goikoetxea Pikabea

Gorka Ibarguren Darceles Jone Iturrioz Hugarte Goiztiri Zapirain Liras

Oihane Isasa Otaegi Mikel Leonet Artola Ibai Lekuona Arruti Aitor Agirre Zapirain

Maialen Azkona Treku Aitor Fernandez Duarte Mikel Bengoetxea Zabala Mikel Arrue Aristegi

Jon Iragorri Ormazabal Iker Iragorri Arbonies Amaya Perez Cruz Oneski Lekuona Diez Naroa Fagoaga Mitxelena Eider Zabaleta Lopez

Jon Alvarez Aranzabal

Irati Mendikute Bernanrdo Martin Alvarez Aranzabal Ane Ugalde Rementeria

Imanol Areizaga Ugarte Gexan Esteban Arbelaiz

Ibai Intxausti Retegi Lide Leibar Eraso Urtzi Altuna Zuzuarregi Mikel Garmendia Irastorza

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez

Joxe Leibar Darceles

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Iosune Cousillas

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Marta Kazabon eta Izaskun Madariaga

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Koro Izagirre

Ane Leonet Alberdi Jon Mitxelena Lasa Lide Gil Pascual

Gorka Ibarguren Darceles Jone Iturrioz Hugarte Irati Isasa Otaegi Jara Garcia Ugaldebere

Mikel Leonet Artola Ibai Lekuona Arruti Alaitz Olarte Lopez de Luzuriaga Peio Kazabon Cousillas

Aitor Fernandez Duarte Mikel Bengoetxea Zabala Uxue Agirre Mosquera . . . Beorlegi Goñi

Iker Iragorri Arbonies

Eider Zabaleta Lopez

Amaya Perez Cruz Nikolas Beltza Artola Leonet Artola26

Jon Goikoetxea Pikabea

Irati Mendikute Bernanrdo Goiztiri Zapirain Liras

Emaize Garmendia Tomasena Aitor Agirre Zapirain

Gexan Esteban Arbelaiz Mikel Arrue Aristegi Lide Leibar Eraso Oneski Lekuona Diez

Maixabel Etxeberria Oiartzun

Elias Parada Pedroso

Hurrengo ikasturtean?

1996/97

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Rexu Ugaldebere, Koro Izagirre eta Izaskun Madariaga

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Idoia Lopez

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Iosune Cousillas

Ane Leonet Alberdi Jon Mitxelena Lasa Ugaitz Susperregi Ibarguren

Julen Etxebeste Odriozola

Jone Iturrioz Hugarte Irati Isasa Otaegi Lierni Etxebeste Fraile Unai Lopez Oiartzabal

Ibai Lekuona Arruti Uxue Agirre Mosquera Ander Alberro Ibarburu Eider Iragorri Arbonies

Mikel Bengoetxea Zabala Nikolas Beltza Artola Xanti Leonet Artola Adur Etxebeste Goya

Amaya Perez Cruz Garazi Lasarte Eskudero Ana Maite Zapirain Galdos . . . . Olarte Lopez de Luzuriaga

Jon Goikoetxea Pikabea

Lide Gil Pascual

Goiztiri Zapirain Liras Jara Garcia Ugaldebere

Iñigo Etxebeste Lizaso Peio Kazabon Cousillas

Mikel Arrue Aristegi Aitana Urionaguena Izagirre

Oneski Lekuona Diez Beñat Izagirre Larzabal

Alaitz Olarte Lopez de Luzuriaga

Jon Ander Rodriguez Perales

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Rexu Ugaldebere

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez eta Iosune Cousillas

SEHASKA TALDEA (1)

Irakaslea: Mari Jose Zumeta

SEHASKA TALDEA (2)

Irakaslea: Ainhoa Garaño eta Izaskun Madariaga

Jon Mitxelena Lasa

Ander Alberro Ibarburu

Aritz Olarte Lopez de Luzuriaga Jon Sistiaga Brosa

Irati Isasa Otaegi Xanti Leonet Artola Mikel Urdanpilleta Astibia

Uxue Agirre Mosquera

Nikolas Beltza Artola

Olatz Sarasti Bengoetxea

Ana Maite Zapirain Galdos Josu Gimeno Porras Imanol Sors Lekuona

Julen Etxebeste Odriozola Jon Otegi Odriozola

Garazi Lasarte Eskudero Unai Lopez Oiartzabal

Lide Gil Pascual Eider Iragorri Arbonies

Jara Garcia Ugaldebere Adur Etxebeste Goya

Peio Kazabon Cousillas Junkal Sarasketa Leiba

Aitana Urionaguena Izagirre Aitor Zabaleta Etxeberria

Beñat Izagirre Larzabal Adrian Rodriguez Seguin

Lierni Etxebeste Fraile

Ugaitz Susperregi Ibarguren

Ekain susperregi Ibarguren

Aitor Bengoetxea Zabalza Ane Ibarguren Darceles

AZKEN BI IKASTURTEETAKO TALDEAK (Partzuergorako aldaketa egiten ari ginenekoak):

1998/99

HANDIEN TALDEA

Irakaslea: Idoia Lopez

ERTAINEN TALDEA

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Ainhoa Garaño

SEHASKA TALDEA (1+2+3)

Irakaslea: Rexu Ugaldebere, Iosune Cousillas eta Izaskun Madariaga

Ander Alberro Ibarburu Aritz Olarte Lopez de Luzuriaga Beñat Lizarazu Bergara

Xanti Leonet Artola Mikel Urdanpilleta Astibia Adur Oiarzabal Larzabal

Ana Maite Zapirain Galdos Josu Gimeno Porras Eneko Artola Telleria

Julen Etxebeste Odriozola Jon Otegi Odriozola Mattin Kazabon Cousillas

Unai Lopez Oiartzabal Aitor Bengoetxea Zabalza Estibalitz Fernandez Urkia Eider Iragorri Arbonies Jon Sistiaga Brosa

Adur Etxebeste Goya Olatz Sarasti Bengoetxea

Joseba Alvarado Delgado

Junkal Sarasketa Leiba Imanol Sors Lekuona Maddi Ibarguren

Aitor Zabaleta Etxeberria Ekain susperregi Ibarguren Garazi Ezkerro Ameztoy Adrian Rodriguez Seguin Ane Ibarguren Darceles Maria Rodriguez Perales

Iker Mujika Diez

Alex Mitxelena Lasa Ioritz Labandibar Sagarzazu

Izaro Idarreta Cardona Maddi Agudo Lizaso

Iker Gomez Doposo

Josu Otegi Aizarna

ERTAINEN TALDEA (Beheko solairuan)

Irakaslea: Mari Jose Zumeta eta Rexu Ugaldebere (Iosune Cousillasek amatasun baja)

Beñat Lizarazu Bergara

Adur Oiarzabal Larzabal

Eneko Artola Telleria

Mattin Kazabon Cousillas

Estibalitz Fernandez Urkia

1999/2000

SEHASKA TALDEA (1+2+3) (Goiko solairuan)

Irakaslea: Koro Izagirre, Izaskun Madariaga eta Idoia Lopez

Oier Etxebeste Fraile

Imanol Lopez Oiarzabal

Maddi Etxebeste Goya

Xabier Letamendi Auzmendi

Xabier Esnaola Brosa

Joseba Alvarado Delgado Garazi Lizaso Altube

Maddi Ibarguren

Ainhoa Suarez Urriolabeitia Garazi Ezkerro Ameztoy Peru Bengoetxea Izagirre

Maria Rodriguez Perales

Iker Mujika Diez

Ian Villar Moreno

Manex Apaolaza Cardona

Alex Mitxelena Lasa Mikel Martin Barandiaran

Ioritz Labandibar Sagarzazu

Ander Rodriguez Seguin

Izaro Idarreta Cardona Aitor Zabaleta Etxeberria

Maddi Agudo Lizaso

Iker Gomez Doposo

Josu Otegi Aizarna

Irati Zabala Mujika

14.5. Langileen zerrenda (77-78 / 97-98)

1977/78 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Denen artean Mari Jose Zumeta

Arantxa Belaunzaran Mila Oiarzabal

1978-79 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Denen artean Mari Jose Zumeta

Izaskun Madariaga

Arantxa Belaunzaran Mila Oiarzabal Rosa Gaztelumendi

1979-80 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Denen artean Mari Jose Zumeta

Izaskun Madariaga

Arantxa Belaunzaran Mila Oiarzabal

Rosa Gaztelumendi

IRAKASLEAK

1980/81 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Malen Garcia

Mari Jose Zumeta

Arantxa Belaunzaran Mila Oiarzabal

Rosa Gaztelumendi

IRAKASLEAK

1981/82 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Malen Garcia

Mari Jose Zumeta

Arantxa Belaunzaran Mila Oiarzabal

Rosa Gaztelumendi

IRAKASLEAK

1982/83 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Malen Garcia

Mari Jose Zumeta

Arantxa Belaunzaran (Gero Begoña Retegi)

Mila Oiarzabal

Rosa Gaztelumendi

1983/84 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

Izaskun Madariaga

Mari Jose Zumeta

Malen Garcia

Begoña Retegi (Gero Idoia Lopez) Mila Oiarzabal

1984/85 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

Izaskun Madariaga

Mari Jose Zumeta (Gero Kontxi Larraya)

Joakina Irigoien

Idoia Lopez Mila Oiarzabal

1985/86 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

Izaskun Madariaga

Mari Jose Zumeta

Malen Garcia

Idoia Lopez

Rosa Gaztelumendi

SUKALDARIA

Rosa Gazteumendi

SUKALDARIA

Rosa Gazteumendi

SUKALDARIA

Mila Oiarzabal

IRAKASLEAK

1986/87 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta Rosa Gaztelumendi

Idoia Lopez (Gero Joakina Irigoien)

Olatz Korta

IRAKASLEAK

1987/88 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta Rosa Gaztelumendi

Idoia Lopez Joakina Irigoien

IRAKASLEAK

1988/89 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta

Marta Kazabon

Idoia Lopez

Olatz Korta

1989/90 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez Olatz Korta Marta Kazabon

1990/91 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez Marta Kazabon Joakina Irigoien

1991/92 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez

Olatz Korta Joakina Irigoien

1992/93 IKASTURTEA (Ikasturte honetatik aurrera, zuzendaritza orduak gehitu dira)

IRAKASLEAK

Izaskun Madariaga (Zuzendaritza lanerako 3,5 ordu)

SUKALDARIA

Joakina Irigoien Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez Miriam Mendoza Josune Cousillas Rexu Ugaldebere

IRAKASLEAK

1993/94 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Joakina Irigoien Mari Jose Zumeta

Izaskun Madariaga

Idoia Lopez Miriam Mendoza Josune Cousillas Marta Kazabon

IRAKASLEAK

1994/95 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Joakina Irigoien Mari Jose Zumeta

Izaskun Madariaga

Idoia Lopez Miriam Mendoza Josune Cousillas Marta Kazabon

1995/96 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez Olatz Korta Marta Kazabon

1996/97 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez Marta Kazabon Joakina Irigoien

1997/98 IKASTURTEA

IRAKASLEAK

SUKALDARIA

Izaskun Madariaga Mila Oiarzabal

Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez

Olatz Korta Joakina Irigoien

1998/99 IKASTURTEA (Ikasturte honetatik aurrera, zuzendaritza orduak gehitu dira)

IRAKASLEAK SUKALDARIA

Izaskun Madariaga (Zuzendaritza lanerako 3,5 ordu)

Mari Jose Zumeta

Idoia Lopez Miriam Mendoza Josune Cousillas Rexu Ugaldebere

IRAKASLEAK

Joakina Irigoien

1999/00 IKASTURTEA

SUKALDARIA

Joakina Irigoien Mari Jose Zumeta

Izaskun Madariaga

Idoia Lopez Miriam Mendoza Josune Cousillas Marta Kazabon

GARBITZAILE LANETAN

Trini Aranburu

IKASTURTE GUZTIETAN

1

MUGARRI

monografia bilduma

2

Lehen Liberalismoa Oiartzun Haranean

El primer Liberalismo en el Valle de Oiartzun (1800-1840)

Maria Teresa Gabarain Aranguren

Oiartzun Zaharreko familia eta ondasunak. Mikrohistoria eta Genealogia

Familias y fortunas del Oiartzun Antiguo. Microhistoria y Genealogía

Oiartzungo Hizkera

Idoia Fraile Ugalde

Ainhoa Fraile Ugalde

Oiartzungo Esteban Donearen Elizako moneta aurkikuntza

El hallazgo monetario de la Iglesia de San Esteban (Oiartzun) 1995

Miguel Ibañez Artica

Arkeologia saila / Apartado arqueológico

Marian Guereñu Urzelai

Mª del Mar López Colom

Oiartzun Haranaren Geologia

Geología del Valle de Oiartzun

Jose Angel Torres Sáez Luis Ignacio Viera Ausejo

Oiartzungo kantutegia. Bertako herri memoriak

Juan Mari Lekuona

Oiartzungo natura

Carlos Aseginolaza Iparragirre

Oiartzungo San Esteban Parrokiako erretaulak

Los retablos de la Parroquia de San Esteban de Oiartzun

Maite Barrio Olano

Jon Berasain Salvarredi

9

Arditurriko meategiak

Arditurri coto minero Jesús Iturrioz Ibarlucea

10 Iturriozko torrea

La casa “Torrea” de Iturriotz Juantxo Agirre-Mauleon Alvaro Aragón Ruano

11

Oiartzungo Baserria. Kalea eta nekazal iharduera artean Juan Cruz Alberdi Mikel Cendoya Ainhoa Amundarain

12 Oiartzungo Kontzeju Etxeak

Las Casas Concejiles de Oiartzun Txema Gaztelumendi Aranburu

13 Euskal Antzerkia Oiartzunen Eugenio Arocena Egimendia

14 Oiartzungo Toponimia

Toponimia de Oiartzun Imanol Goikoetxea López Idurre Lekuona Antzizar

15 Herri musikaren Txokoa Oiartzunen Centro de Música popular en Oiartzun Juan Mari Beltran

16 Isiltzen ez den isiltasuna. Lurpetik berreskuratutako memoria Kattin Txiki taldea

17 Oiartzungo perretxikoen gidaliburua Joxe Manuel Lekuona

18 Emakumeen baitan. Oiartzungo historia zati bat, emakumeek kontatua Ttur-ttur Euskaltzaleon Bilgunea. Ane Lardi Enbil

19 Osasun arloko profesionalak Oiartzungo bailaran (1597-1936) Profesionales de la medicina en el valle de Oiartzun (1597-1936) Javier Olascoaga Urtaza

20

Abeltzaintza Oiartzunen XX. mendearen hasiera arte

La ganadería en Oiartzun hasta comienzos del siglo XX Alvaro Aragon Ruano

21

Oiartzungo Txirrindulariak (1927-2014)

Ciclistas de Oiartzun (1927-2014)

Joxe M. Beloki Jauregi Juan Joxe Aranburu Sarasti

22

23

Lartaun Abesbatza. Oiartzunen kanta-soinua

Esteban J. Agirre Lazkano

Kaparetasuna eta odol-garbitasuna Oiartzunen (XVI-XIX mendeak)

Hidalguía y limpieza de sangre en Oiartzun (siglos XVI-XIX)

Denis Álvarez Pérez-Sostoa Iñaki Garrido Yerobi

24 Artikutzako trena

Anton Mendizabal Cristobal Suberri Matelo Mitxelena

25 Pilota Oiartzunen. Pilotasorotik Madalensorora

Antton Kazabon

Anton Mendizabal

Joxemari Mitxelena Joxan Unsain

26 Zerbitzuko lanean. Lete kazetari, lete prosagile

Elixabete Perez Gaztelu Haizea Saez de Eguilaz Perez Anjel Lertxundi

27 Beloaga, gaztelu baten historia, HERRI baten historia (Historia de un castillo, historia de un PUEBLO) Joxemari Iturriotz Oñatibia

28 Iturburu, Udal Haur Eskolako historia

Izaskun Madariaga Iragorri