DE REISMEIDEN

LUIK

Frans gevoel, net over de grens

Luik, is dat niet die ooit mooie stad waar al het met de steenkolenmijnen en staalindustrie in de Borinage verdiende geld samenkwam, in de handen een aantal families en de kringen eromheen? Geld dat vervolgens neersloeg in prachtige cultuuruitingen, architectuur, de lokale middenstand.

DOOR DE REISMEIDEN Maar is Luik nu niet die stad waar dat inderdaad ooit zo was maar nu niet meer, nu steenkolen en staal zaken uit het verre verleden zijn, de sporen in de omgeving nog terug te zien in desolate fabrieksterreinen, in staat van zwaar verval. Een verval dat je ook in de stad zelf tegemoet ademt. Quelle colère…

Luik anno 2022

Het is allemaal waar, die rijkdom, dat verval. Maar het is ook waar dat Luik zich inmiddels alweer jaren herstelt, er is heel veel stadsvernieuwing. Heel veel Europese subsidies ook die projecten mogelijk maken die de gemeenschap zelf niet kon opbrengen. Zo’n 395 miljoen euro, ongeveer één derde van alle overheidsinbreng in de Luikse infrastructuur, ontving de stad en regio vanuit Europa tussen 1990 en 2011.

De motivatie, destijds:

‘Men kan niet over Luik spreken zonder het rijke industriële verleden te vermelden, maar ook de opeenvolgende crisissen en de onvermijdelijke economische reconversie, waaraan Europa ook heeft bijgedragen. Luik is gelegen op een kruispunt van wegen, tussen drie landen, drie talen, drie regio’s. Luik is daardoor een draaischijf geworden voor het Europees transport’

Na 2011 volgden er nog veel aanvullende subsidies en de resultaten zijn niet te missen, hoewel het ook zichtbaar is dat er letterlijk en figuurlijk veel work in progress is.

Op naar Luik

We hoorden veel goede berichten over Luik en besloten er ons bezoek aan te wagen. We kozen voor een reis per auto, in de stad zelf deden we alles te voet en dat kan heel goed. Wie de Maas als uitgangspunt heeft loopt aan beide kanten op brede boulevards en door parken en kan vandaaruit de heel veel delen van de binnenstad betreden.

De eerste verrassing was het dat we belandden in een heus Van der Valk-hotel, het Sélys Liège. Niet gelijk de neus voor ophalen, Van der Valk in Luik is gevestigd in twee gerestaureerde oude herenhuizen

Maaskade

Rothschild’s vrouwelijke verzamelaars

De familie Rothschild geldt al sinds de negentiende eeuw als synoniem voor succes in de financiële wereld, maar ook voor intellectuele en artistieke rijkdom. Achter deze familienaam schuilen ook onbekende personen en een onverwacht erfgoed. De expositie richt zich op een aantal vrouwelijke leden van de Franse tak van de familie.

Deze vrouwen, die in de kunstgeschiedenis tot nu toe werden genegeerd, waren verzamelaars, collectiebouwers, mecenassen en erfgenamen en hebben bijgedragen aan de verrijking van het historisch erfgoed en de collecties van de Franse musea door hun zeer forse donaties en legaties. De tentoonstelling, die meer dan 2000 m² beslaat, toont de smaak en de persoonlijkheid van deze negen uitzonderlijke vrouwen, een aantal zeer onafhankelijk maar anderen meer in de schaduw van hun echtgenoot. Ze hebben een belangrijke rol gespeeld in de kunstgeschiedenis maar ook in het leven van de kunstenaars uit hun tijd.

Er werden meer dan 350 kunstwerken geslecteerd, afkomstig van maar liefst veertig instellingen en uit Franse privécollecties, kunst uit alle perioden. We zien werken van Fragonard, Chardin, Delacroix, Cézanne, Claudel, Rodin en Monet, Egon Schiele, maar ook schilderijen uit de Italiaanse Renaissance, juwelenverzamelingen, serviescollecties en kunstvoorwerpen uit Afrika en het Verre Oosten.

Een mooi overzicht van de geschiedenis van de smaak en de collectievorming in de negentiende en twintigste eeuw.

Deze tentoonstelling is nog te bezoeken tot en met 26 februari 2023 te bezoeken.

La Boverie

(Sélys Longchamps en Les Comtes de Méan) die ook de status van ‘Uitzonderlijk erfgoed van Wallonië’ hebben. Het is redelijk betaalbaar, in een prachtige ambiance en je loopt zó de binnenstad in. Dus daar begonnen we dan ook aan, het verkennen van de binnenstad. De stad is hier en daar flink op de schop genomen, qua wegwerkzaamheden zou je je zomaar in Amsterdam kunnen wanen. Maar daar houdt de vergelijking ook op, want is wonderbaarlijk hoe je je, nauwelijks 40 kilometer van Maastricht, in Frankrijk waant. Verbindende factor: de Maas. Maar ook: ‘de bisschoppen van Maastricht’, daarover later.

Het park en museum La Boverie een omweg waard

Een van de redenen om naar Luik te gaan was de huidige tijdelijke expositie Rothschild’s vrouwelijke verzamelaars. Het is een expositie waarvan het maar zeer de vraag is of we die ooit in eigen land gaan zien, in een chique gebouw in een dito park. In 1853 werd dit, destijds bestaande uit weilanden, hopvelden en eilanden (in de Maas), opnieuw aangelegd door de omlegging van de Maas en werd het Parc de La Boverie genoemd. In het park werd in 1905, ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling, in een in neoklassieke stijl opgetrokken gebouw, het Paleis der Schone Kunsten. In 2016 werd het gerenoveerd door architect Rudy Ricciotti. Een volledig beglaasde uitbreiding werd toegevoegd, waardoor het gebouw in zijn omgeving is verankerd. En een nieuwe naam kreeg: La Boverie. Een werkelijk fantastisch museum in een prachtig park, aan de Maas, met een aantal permanente collecties maar ook een indrukwekkende ruimte voor tijdelijke tentoonstellingen, zoals nu de speciale expositie Rothschild’s vrouwelijke verzamelaars. We waren zomaar een paar uur ‘zoet’ in deze inspirerende mgeving en wandelden vervolgens langs de kades van de Maas verder, naar heel veel leuke plekken, maar belandden in de namiddag op een van de (verwarmde) terrassen aan de Place du Marché, waar het een feestje is om naar de mensen te kijken.

Palais des Princes Éveques

Geschiedenis

Luik zou zijn gesticht door ‘de bisschoppen van Maastricht', hoewel de opgegraven resten van een Romeinse villa een eerder ontstaan doen vermoeden. Hoe het ook zij, het staat wel vast dat Luik heel lang een religieus epicentrum was met, eind tiende eeuw, een kathedraal en maar liefst zeven zogenaamde kapittelkerken. De bisschoppen hadden het voor het zeggen, ze droegen de titel van prins-bisschop en zo was Luik dus ook een prinsdom. De bisschoppen wisten letterlijk en figuurlijk slagvaardig helse ontwikkelingen als de reformatie buiten de deur te houden; ook van een beeldenstorm is nooit sprake geweest. Pas na de Franse Revolutie (1789) werd de prins-bisschop verdreven. In de negentiende en het begin van de twintigste eeuw bevond Luik zich qua welvaart op de top van de wereld, als centrum van mijnbouw en de staalindustrie. Het centrum van Luik ademt dat nog altijd getuige de rijen statige herenhuizen, al dan niet in verval. Maar toen: In de eerste helft van de twintigste eeuw werden in de stad maar liefst drie wereldtentoonstellingen georganiseerd: in 1905 en 1930 en de Exposition internationale de la technique de l’eau de 1939. Dat was de tijd van extreme welvaart, maar wel over de ruggen van een arbeidersklasse die zich uitputte in mijnen en staalfabrieken. Dat ging allemaal nog net ‘goed’ tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar daarna sloeg het verval toe, resulterend ook in een algemene staking in de winter van 1960-61. Die staking waarbij tussen de 600.000 en 1.000.000 arbeiders in heel België het werk neerlegden liet vooral ook in Luik diepe sporen na en wordt wel de Grote Staking of Staking van de eeuw genoemd. Inmiddels telt Luik zo’n 120.000 inwoners; tellen we de randgemeenten mee dan komt het getal rond de 200.000.

Wat we ook deden: tips

Montagne de Bueren

Doet u deze maar zoveel mogelijk aan het begin van de dag, want na een dag wandelen en slenteren zou het weleens een treetje te veel kunnen blijken. Het zijn er namelijk maar liefst 374, een trap vanaf min of meer het dal van de Maas naar het hoogste punt van Luik, met als beloning een prachtig uitzicht, over de stad en de omgeving.

Le Grand Curtius

Op maar liefst 5000 vierkante meter is een aantal musea samengevoegd: Musées d’Armes, d’Archéologie, d’Arts décoratifs en nog veel meer.

Gare des Guillemins

Mede mogelijk gemaakt door het genoemde Europese pakket van subsidies werd dit ultramoderne treinstation in 2009 geopend. Santiago Calatrava was de architect. Loop je erdoorheen, dan bevind je je in een zich voortdurend ontwikkelend kleurenspektakel, waar mogelijk er zijn maar liefst 39 enorme bogen (doorsnee 40 meter elk) is glas gebruikt, in alle kleuren van de regenboog.

Les Coteaux de la citadelle

Voor de wandelaars. Met deze wandeling(en) komt u langs prachtige punten in Luik, van gezellige straatjes en steegjes tot de uitkijkpunten. De al genoemde Montagne de Bueren maakt deel uit van deze route die u in vijven kunt delen. Met het kleinste deel bent u circa drie kwartier onderweg; de langste kost u drie uur.

Marché de la Batte

Bent u op zondag in Luik? Dan is dit bijna een verplicht nummer. De Marché de la Batte is de grootste markt van België. Ruim drie kilometer aan kraampjes, van de Quai Roosevelt naar de Quai de Maastricht. Iedere zondagochtend staan er 500 kramen van 350 handelaren langs de Maas. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is er te koop: kleding, antiek, rommel, dieren maar uiteraard ook groente en fruit, bloemen en planten en specialiteiten uit verschillende landen. O