2.3. Amia analisia

2.3.Amiaanalisia

INDARGUNEAK

• LSOarekiko kezka soziala areagotzea. • LAPari, ikerketari eta prestakuntzari buruzko ezagutzaren aurrerapena. • Genero-ikuspegia LAParen kulturan txertatzeko aurrerapenak, presio sozialari esker.

• Enpleguaren Euskal Estrategia 2030 onartzea. • “Euskadiko Elikaduraren eta Egurraren Balio Katearen Laneko Segurtasun eta Osasunerako Estrategia Sektoriala 2019-2025” abian jartzea. • Bide Segurtasuneko eta Mugikortasun Seguru eta Jasangarriko Plan

Estrategikoa 2021-2025 abian jartzea Euskadin. • Arrisku ergonomiko eta psikosozialei buruzko espezializazio handiagoa • 35/2014 Legeak LAParen sektorea gehiago profesionalizatzea eragin du. • EAEk legegintza-gaitasuna du osasun-arloan. • Botere publikoen eta gizarte-eragileen inplikazio handia. • Aurrerapauso garrantzitsuak egin dira LSOko 2015-2020 Euskal

Estrategiaren esparruan, eta horiek aurrera egiteko oinarriak jarri dituzte. • Eusko Jaurlaritzak sustatutako gobernantza-esparrua. • Euskal administrazioek berdintasunaren arloan duten gaikuntza hobetzea, bai eta laneko segurtasunaren eta osasunaren eta generoaren arloan arau zehatzagoak garatzea ere (4/4005 Legea, emakumeen eta gizonen berdintasunerakoa, aldatzeko 2. proiektua). • Laneko ezbehar-tasa murriztea. • Enpresa-atomizazioa: enpresen batez besteko tamaina oso txikia. • Prebentzioaren kultura hobeto barneratzea, batez ere enpresa txikietan eta jarduera-sektore jakin batzuetan. • LAParen araudia hobetu daiteke, ez dago enpresen errealitatera egokituta, eta, bereziki, lan egiteko modu berriek dakartzaten erronketara (lan-talde profesionalak, hala nola etxeko langileak, telelangileak eta plataforma digitalak LAParen egungo Legetik kanpo daude). • EAEk ez du legegintza-gaitasunik lan arloan. • Lan-prekarietate handia funtsezko sektoreetan: soziosanitarioa eta zaintzakoa (oso feminizatuak). • Osasun orokorraren eta laneko osasunaren arteko informazio-kanalik eza.

• Zailtasunak negoziazio kolektiboan, batez ere gutxi egituratutako sektoreetan.

• OSALANeko Kontseilu Nagusian ordezkaritza duen sindikaturik ez egotea. • LAParen kudeaketan aurrera egiteko beharra (kanporatzea, Arriskuen

Ebaluazio erabilgarritasun gutxikoa, ebaluatu gabeko arriskuak eta

Osasun Behaketa ez-espezifikoa) eta LAParen integrazioan aurrerapen gutxi, batez ere enpresa txikietan. • Genero-ikuspegia zeharka txertatzeko aurrerapausoen beharra oso eskasa da (arriskuen azterketa). • Ordaindu gabeko lanetan erantzunkidetasun falta: gizonezkoen eta emakumezkoen arteko zaintza-arduren banaketa desorekatua, zaintzazerbitzuen eskasia eta enpresetan bateragarritasun erantzunkideturako neurri gutxi. • Administrazioen arteko koordinazioa hobetu daiteke.

• Lana eta haren elkarreraginak laneko osasunean ez aintzat hartzea (ordaindua eta ordaindu gabea). • LAParen espezifikotasun murritza, gero eta ugariagoa eta zahartuagoa den lan-biztanleriaren aurrean.

AHULEZIAK

AUKERAK

• Telelana arautzeko Legea onartzea. • Langile autonomoentzako Lan istripuen eta Gaixotasun Profesionalen estalduraren erregulazio berria. • Gizarte Elkarrizketarako Mahaia indartzea, 3/2019 Dekretua onartuz. • Osasun-krisiaren ondorioz, osasun orokorra (baita laneko osasuna ere) zaintzeko kontzientzia handiagoa izatea. • LAP sustatzea, enpresa-bikaintasunaren erakusgarri. • Asoziazionismoa: langile autonomoak LAP kanalizatzeko entitate gisa ordezkatzen dituzten erakundeen garrantzia. • Obra publiko handiak lizitazioetan klausula sozialak sartzeko aukera gisa. • Teknologia berriak LAPean ezagutza transmititzeko eta ikasteko tresna izan daitezke.

• Laneko Segurtasunari eta Osasunari buruzko erabakiak hartzeko informazio sistemak garatzea. • Osasun Publikoaren Legea berrikustea, laneko osasuna lehentasunezko ardatz gisa har dezan. • Presio sozial handiagoa, batez ere feminizatutako lan-sektore batzuetan, genero-ikuspegia LAPean txertatzeko. • Pandemiak eragindako arrisku psikosozialeko faktoreen aurrean esposizio handiagoa, bereziki emakumezkoena. • Telelanaren eta ohiko LAPean txertatzeko zailak diren beste lan mota batzuen gorakada: etxeko eremuan osasuna eta segurtasuna kontrolatzeko zailtasunak.

• Lan-baldintzen prekarizazioa krisi ekonomikoaren ondorioz: LAP kaltetua izateko aukera, bereziki sektore prekarioenetan (feminizatuak horietako asko). • Digitalizazioak, robotizazioak eta adimen artifizialak arrisku berriak dakartzate, bereziki psikosozialak; arau-esparrua ez dago egokituta. • Aldaketak ekoizpen-sarean eta lan-antolaketan, COVID-19ren krisiak azkartuta (telelana, digitalizazioa eta abar) eta arrisku-faktore berriak agertzea. • LAP enpresaren kudeaketan integratzen ez bada, zerbitzuaren irismena eta kalitatea baldintzatu egin daitezke

MEHATXUAK