akt u a l n o ś ci
Jak medycyna korzysta z technologii kosmicznych? 18 lutego br. łazik Perseverance wylądował na Marsie w poszukiwaniu oznak dawnego życia. To kolejna misja, której szczęśliwy finał był możliwy dzięki pionierskim technologiom rozwijanym przez międzynarodowe agencje kosmiczne. Wiele z innowacji wynalezionych na potrzeby misji pozaziemskich znajduje po latach zastosowanie w ochronie zdrowia. Przykładem jest telemedycyna mająca swoje korzenie w NASA i radzieckiej agencji kosmicznej. Jeszcze przed pierwszymi misjami z udziałem ludzi, naukowcy chcieli sprawdzić, czy poza ziemską grawitacją astronauci będą mieli problemy z krążeniem lub oddychaniem. Aby to przetestować, wysyłano w kosmos zwierzęta, a dane o ich funkcjach życiowych zostały przesłane zdalnie na Ziemię. Pierwszy człowiek, który postawił nogę na Księżycu w 1969 roku, miał na sobie system monitorowania zdrowia firmy Spacelabs, dziś stosowany w szpitalach na całym świecie. Po latach telemedycyna stała się standardem opieki. Technologie kosmiczne do zdjęć satelitarnych zostały zastosowane do koordynacji pomocy podczas niedawnej epidemii wirusa Ebola. Nanosensor opracowany przez NASA może diagnozować choroby na podstawie oddechu. Amerykańska agencja kosmiczna opatentowała także system oczyszczania ścieków dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, który może znaleźć zastosowanie na obszarach o ograniczonej dostępności do czystej wody. Jedno z urządzeń pierwotnie zaprojektowane dla Teleskopu Hubble’a zostało zaadaptowane w systemach do wykrywania raka piersi (biopsja stereotaktyczna). Z kolei oprogramowanie do gier wideo, znane jako technologia autonomicznego dokowania, jest stosowane w laserowej korekcji wzroku. Misje kosmiczne pozwalają dokonywać nowych odkryć także na Ziemi. Zdjęcie: NASA/JPL-Caltech
OSOZ Polska 2/2021
