GECONCEN TR EER D W ER K EN
Uw boeken ‘Diep werk’ en ‘Digitaal minimalisme’ werden meteen bestsellers. Hebt u een gevoelige snaar geraakt? We beseffen steeds meer dat de technologie die onze communicatie makkelijker en sneller moet maken, ons van het échte werk afhoudt. In Diep werk maak ik onderscheid tussen geconcentreerd en niet-geconcentreerd werken. Je moet beide zaken als twee verschillende dingen behandelen. Maar dat doen we niet en daarom voelen we ons vaak gestrest en overbelast. In Digitaal minimalisme gaat het daarover: veel mensen begonnen zich ongemakkelijk te voelen in hun relatie met de digitale wereld. Het boek laat zien dat er een alternatief is. Wat houdt ‘geconcentreerd werken’ precies in? Je concentreren op een cognitieve en uitdagende taak zonder te worden afgeleid. Is dit in alle beroepen zinvol? Ja, geconcentreerd werken is nuttig voor veel verschillende doeleinden, of we nu schrijven, programmeren of een moeilijke beslissing moeten nemen. Geconcentreerd werken betekent niet schakelen tussen contexten. Als we aan het schrijven zijn, houden we apps als Slack niet in de gaten en checken we niet continu onze inbox. We moeten gefocust zijn op ons eigenlijke werk.
Cal Newport (1982) is Associate Profes sor of Computer Science aan George town University in Washington. Zijn boeken Diep werk (2016) en Digitaal minimalisme (2019) werden bestsellers. Zijn laatste publica ties over het omgaan met de afleidingen van de digitale wereld zijn De tijds blokplanner (2020) en A World Without Email (maart 2021) calnewport.com
24
Mercedes
Soms moet je snel iets online opzoeken. Is dat nog steeds mogelijk? Je moet contextveranderingen zien te vermijden. Het is geen probleem om iets op te zoeken op Wikipedia, maar als je naar je inbox gaat en een mailtje van je baas ziet, schakelen je hersenen over naar een ander netwerk. Deze netwerkschakeling veroorzaakt verwarring en tast de cognitieve prestaties aan. Wat gebeurt er in onze hersenen tijdens een fase waarin je geconcentreerd aan het werk bent? Wanneer je geconcentreerd bent, onderdrukken de hersenen andere toepassingen van de neurale netwerken. Je wordt volledig geabsorbeerd en kunt dan alle mentale middelen voor je werk gebruiken. Er zijn veel apps om het gebruik van mobiele telefoons te verminderen. Hoe effectief zijn ze?
Vaak denken mensen dat ze het onderliggende probleem kunnen oplossen door oppervlakkige maatregelen te nemen, zoals het uitschakelen van meldingen. Maar uiteindelijk is het zaak om uit te zoeken welke rol de technologie moet spelen en hoeveel tijd we op onze schermen willen doorbrengen. Als je tot de kern van het probleem doordringt, zal al het andere op zijn plek vallen. Denkt u dat verveling het mogelijk maakt om tot de kern van het probleem door te dringen? Verveling is voor mij als honger. Honger is een zeer onaangenaam gevoel, want eten is echt belangrijk voor ons. Verveling voelt net zo erg. En het vervult een belangrijke functie, want het spoort ons aan om iets zinvols te doen. Mensen vervelen zich en als gevolg daarvan hebben ze dingen uitgevonden als vuur, het wiel en de landbouw. Ze ontwikkelen de drive om dit te doen omdat ze niet tegen het gevoel van verveling kunnen. Om te ontsnappen aan de verveling hoef je tegenwoordig alleen nog maar over een display te vegen. Als nieuwe technologie gebruikt wordt om een elementaire drive te ondermijnen, lukt dat niet. We moeten eten om te overleven en junkfood is een snelle manier om de honger te stillen. Maar als we chips eten, schaden we onze gezondheid. Ik heb dezelfde zorgen over verveling. Dat is echt een sterke drive, de drang om echt belangrijke, betekenisvolle dingen te doen. Vindt u het lastig om zelf uit de buurt te blijven van social media? Ik heb nog nooit een social media-account gehad. Hoe kan het dan dat uitgerekend u over social media-verslaving schrijft? Misschien ben ik juist daarom wel de aangewezen persoon daarvoor. Ik ben een van de weinige neutrale waarnemers die het fenomeen vanaf het begin hebben kunnen volgen. Neem de willekeurige voorwaarden: op social media kan een beperkt aantal tekens worden gebruikt en er worden hartjes en duimpjes geplaatst die op en neer wijzen – het is een wereld vol vreemde rituelen. Toch zijn ze over de hele wereld geaccepteerd en bepalen ze ons leven. Over welke digitale veranderingen bent u enthousiast? Ik ben een echte internetnerd. Vooral de sociale kant van het internet vind ik geweldig. Het idee dat mensen met elkaar kunnen netwerken, ideeën kunnen uitwisselen en tot nieuwe inzichten kunnen komen via dit universele netwerk waartoe iedereen toegang heeft – het blijft me verbazen. Maar waarom zouden we daarvoor het internet gebruiken, dat door bedrijven als
FOTO PENNY GRAY PHOTOGRAPHY
U pleit voor geconcentreerd werken zonder digitale afleiding. Hoe ziet uw browservenster er nu uit? In het mijne zijn er acht tabbladen geopend. Dat moet ik natellen – twaalf. Vlak voor dit gesprek heb ik een blog afgewerkt die te maken had met alle tabs die ik geopend had. Eigenlijk probeer ik de tabs weer te sluiten als ik er klaar mee ben. Deze momentopname is misschien niet het beste voorbeeld.
