Mindfulness: Thuiskomen

Thuiskomen

We zijn zo graag in de vrije natuur, omdat deze geen mening over ons heeft. - Friedrich Nietzsche -

Waar verlang jij naar op een vrije dag of op vakantie? Ga je ook graag de natuur in om de weidsheid in te ademen op een bergtop of juist om de geborgenheid te voelen onder een bladerdek? Hoor je graag de stilte van een desolate plek of juist de onstuimige kracht van water? Actief mountainbiken of luieren in een hangmat op jouw bounty strand? De natuur raakt ons allemaal. En dat is niet vreemd, want in de natuur kom je thuis.

We worden geboren uit één cel. Stel je dat eens voor! En door celdeling krijgen we onze menselijke vorm. Onze fysieke processen lijken op die van planten en dieren. Ons inwendig en maatschappelijk ecosysteem lijken op dat van vele andere soorten. Denk maar aan mieren, bijen, bonobo’s. Die processen zijn allemaal natuurlijk en cyclisch, in de zin dat we geboren worden, leven en sterven. Een extra stukje, echter, dat wij in onze ontwikkeling meekregen dan pakweg de mier, is enerzijds een zegen en een hel. We hebben dat mensenbrein ontwikkeld dat kan fantaseren, redeneren, analyseren, vooruit en achteruit kijken. Het vergelijkt, heeft verwachtingen en oordeelt of iets goed is of fout. We oordelen constant. Sinds er sociale media bestaat doen we er nog een schepje bovenop en we liken, delen onze meningen en adopteren andere zienswijzen aan de lopende band. En dan… dan kom je in de natuur. Geen boom die iets van jou vindt, geen zee die jou afwijst, geen bloem die jou negeert, geen vis die iets van jou wil, geen berg met een dubbele agenda,… Hier kun je gewoon… Zijn! Je wordt opgenomen in het geheel waar je thuis bent. We voelen dat we herleven en aan iets dieper herinnerd worden wanneer we in de natuur komen. Het is thuiskomen in onze eigen natuur. Dat deel in ons dat verlangt naar louter Zijn.

Verlangen naar de natuur

onvoorwaardelijke liefde van een hond. Of men geniet van de schoonheid van kamerplanten die liefdevol verzorgd worden. Deze levende wezens in huis, die geen mening hebben, herinneren ons aan onze natuur. Dat wij onvoorwaardelijk kunnen liefhebben, schoonheid kunnen waarderen, zorgzaam kunnen zijn. Sinds we de natuur zien als een plek, waar je naartoe gaat in je vrije tijd, zijn we vergeten dat we nergens naartoe hoeven te gaan om onze natuur te voelen. We zijn er al.

Scholen doen veel inspanningen om kinderen in contact te brengen met de natuur: bosklassen, zeeklassen,bosuitstapjes, moestuinieren, soms wel eens een groene speelplaats. Prachtig is dat. Tijdens deze momenten komen kinderen in contact met de natuurlijke flow van de seizoenen, met het wonderlijke van het leven, worden ze zich bewust van het gevoel dat ze krijgen wanneer ze in het bos of in de duinen kunnen ravotten. Maar als ik nadenk over natuurlijk onderwijs lijkt het mij dat we soms één belangrijke schakel vergeten. Dat wat men daar, in dat bos, op het strand, in dat beekje, ontdekt heeft, eigenlijk alles is wat er te leren valt over jezelf en het leven. Die lijn wordt niet altijd doorgegetrokken. Ik nodig je uit deze lessen te onderzoeken.

Lessen uit de natuur

Denk maar aan het cyclische principe: dat al het vormelijke geboren wordt, leeft en sterft. En niet alleen ‘weten’ dat dit zo gaat, maar het zien in alles en dit spel accepteren. Dat is een bevrijdende realisatie. Het maakt me dankbaar voor elk moment, en ook milder voor mezelf en anderen. Je kan er triestig om worden, als je nadenkt over sterfelijkheid. Maar het zorgt ervoor dat we iets van ons leven willen maken dat de moeite waard is. Het is ook mooi om ons te realiseren dat ditzelfde principe geldt voor een lastige emotie die opkomt, er even is en weer verdwijnt. Of die hoofdpijn die komt, een poos blijft en dan weggaat. Een ontslag dat een tijd voor slapeloze nachten zorgt, maar dan resulteert in een nieuwe geboorte, een nieuwe kans. En voor vrouwen, bijvoorbeeld, is het zachter als je meebeweegt met je menstruele cyclus in plaats van ertegenin te gaan. Heel jonge kinderen leven nog dat principe. Ze vallen, huilen, staan op en spelen verder. Ze gaan niet nadenken over wat er net gebeurd is. Ze verlengen hun pijn niet. Het sterft meteen. Ik heb dit mezelf moeten her-inneren door stil te worden en te mediteren.

Kunnen we kinderen steunen om dit te onthouden? Dat dingen komen en gaan, net zoals de zon opkomt en ondergaat, net zoals de zomer overgaat in de herfst. Niets blijft hetzelfde. Uit de natuur leren we uiteraard ook dat alles met elkaar verbonden is in een ecosysteem en we elkaar nodig hebben. Wat zegt dat op microniveau over ons lichaam? Wat zegt dat over onze relaties? En wat zegt dat over onze samenleving? Helpt het ons beter te zorgen voor onszelf, elkaar en onze planeet? Een andere, zeer belangrijke les als je in een leeromgeving zit, is het principe dat alles dat groeit de tijd nodig heeft dat het nodig heeft. Door alleen maar te willen dat iets sneller gaat, gaat het niet sneller. Je brein heeft tijd en veel herhaling nodig om zaken te leren, op te slaan, te automatiseren. Als een kind begrijpt dat dat zijn natuur is, dan kan hij geduld en motivatie vinden in het leerproces.

Als leraar leerde ik ook door naar mijn tuin te kijken. Ik zag dat groeien niet lukt door iets te forceren. Door aan een kiemplantje te trekken of een vlinder uit zijn cocon te prutsen. Maar ik zag dat alles vanzelf groeit en zeker als je een gezonde groeicontext voorziet. Misschien moet er ergens gesnoeid worden, zodat er meer zonlicht op het plantje komt. Of moet het uit de wind gezet worden, tussen wat stevigere struiken. Of het heeft simpelweg wat extra voeding nodig, en tijd om stevige wortels te krijgen. Want ik kan geen gezonde vruchten verwachten als het boompje bij de minste windvlaag ontwortelt. Hoe pas jij deze principes toe in je leven, in je gezin, in je klas?

Bewust worden van onze eigen natuur

Natuurlijk onderwijs betekent voor mij dus meer dan de natuur intrekken. Het is zeker noodzakelijk dat we de natuur leren kennen, onderzoeken, voelen en beleven. Maar natuureducatie mag daar niet stoppen. Maak de link naar de natuur in onszelf en in onze relaties. Zo werk je ook aan welzijn. We kunnen ons onze eigen natuur herinneren door bewust te worden dat het hier en nu al bij ons is. We hoeven niet te wachten tot we op het platteland kunnen gaan wonen of weer op vakantie kunnen. Je bent het al. Alleen vraagt het soms even om stil te staan. 

www.tamaracuypers.be www.barefootinthewood.be

Wil je hier meer over leren neem dan contact op met Tamara. Als eigenaar van Barefoot in the Wood geeft ze cursussen rond bewustwording, aandachten compassietrainingen, mindfulness op school, etc.

Mindfulle Oefeningen

Deze ideeën komen van Michael J. Cohen Overgenomen uit “Planting Seeds”, Thich Nhat Hanh en de Plum Village gemeenschap

Vraag de natuur toestemming

Tijdens een natuurwandeling nodig je de kinderen uit een plaats te zoeken waar ze zich toe aangetrokken voelen. Stel hen voor deze plaats stil te benaderen en de plek toestemming te vragen om er even te zitten. Vraag hen een ogenblik te luisteren om te zien hoe de natuur antwoordt. Misschien krijgen ze een “ja”, of een “nee”. Als het antwoord “nee” is, dan zoeken ze een andere plaats en herhalen de vraag. Je kan hen uitleggen dat de natuur soms “nee” zegt omdat het misschien niet veilig voor ons is om daar te zitten, of omdat die plek bescherming nodig heeft. Als ze een “ja” ontvangen, kunnen ze een poosje stil zitten en genieten van deze plaats. Daarna kom je weer samen en kunnen de kinderen delen wat hen aantrok in de plek en hoe ze het antwoord van de natuur voelden. Soms delen kinderen dat ze een “ja” kregen door het opkomen van een zacht briesje, een vogel die begint te fluiten, of een warm gevoel in hun lichaam. Anderen vertellen dat er een “nee” kwam door een plots luid geluid, of een oncomfortabel gevoel in hun lichaam, of ze worden geprikt door netels of bramen. Er zijn geen juiste of foute antwoorden. Deze oefening is enkel bedoeld om bewustzijn te ontwikkelen en respect voor de natuur te cultiveren. Het helpt ons te erkennen dat we een deel zijn van de natuur en niet de meesters ervan. Je realiseert je misschien ook dat je dit intuïtief altijd al deed.

De schoonheid van de natuur in jezelf zien

Neem de kinderen mee naar buiten, in de natuur, en vraag hen rond te kijken en erop te letten wat ze mooi vinden. Vraag hen één iets te kiezen uit de omgeving en dit aandachtig te observeren: een boom, een blad, een steen, een dier, een wolk, een persoon, een geur,… Laat hen op een stukje papier schrijven: “Ik hou van… (datgene dat ze kozen) omdat….” of “…. (dat deel van de natuur dat ze kozen) is mooi omdat…”. Ze schrijven 1 of 2 zinnen, hou het simpel. Bijvoorbeeld: “ik hou van de cipres omdat hij sterk en trots is, lekker ruikt en op zijn gemak is met zichzelf”. Wanneer ze dit gedaan hebben, vraag je hen dezelfde zinnen te schrijven, maar nu vervangen ze het natuurelement door ik of mezelf. Dus: “ik hou van mezelf omdat ik sterk en trots ben, lekker ruik en op mijn gemak ben met mezelf”. Laat ze even reflecteren op hoe het voelt om de kwaliteiten die ze in de natuur appreciëren, ook in zichzelf te erkennen. Dit kan een goede reflectie zijn op onze onderlinge verbondenheid en ons één zijn met de natuur.

(H)eerlijk gefilterd water

Water is bron van ons leven.

Alle organen en alle processen in ons lichaam hebben vocht nodig om te kunnen functioneren. Van te weinig vocht tot ons nemen is bekend dat dit allerlei effecten kan hebben. Denk hierbij aan verzuring van het lichaam en vermoeidheidsklachten.

Als je weet dat je voldoende vocht tot je moet nemen dan is het ook belangrijk dat dit zoveel mogelijk vrij is van vervuilende stoffen. Als deze stoffen niet in je lichaam komen dan hoeven ze ook niet uitgescheiden te worden en hebben ze ook geen effect op je gezondheid.

Met een Aqualine/AQV waterfilter ben je in staat om gemiddeld 99% van de vervuilende stoffen uit drinkwater te filteren. Het gaat dan o.a. om microplastics, chloor, fluor, chemicaliën, metalen, medicijnen, hormonen, pesticiden.

Onze systemen filteren niet alleen maar bootsen ook de natuur na. Zo voegen ze mineralen toe en vitaliseren het water bij het uittappen.

Bamboe drinkflessen Om het (h)eerlijke gefilterde water mee te kunnen nemen bieden we bamboe flessen aan. Uit 1 stuk bamboe gemaakt en van Deens design.

Meer weten: