Plastic recyclen bij dagbesteding 'Hep-pie plastic'

Vorig jaar won de dagbesteding van Reinier van Arkel de CZ-zorgprijs met het project 'Hep-pie plastic’. Het afgelopen jaar is er flink gewerkt aan alle voorbereidingen en nu is het zo ver. De containers en de bakfiets voor de inzameling van plastic staan klaar en de machines om het plastic te verwerken worden volop getest door de begeleiders dagbesteding Jan van Berkel en Rob van de Ven. We namen een kijkje in de werkruimte op Zorgpark Voorburg in Vught.

Van al het opgehaalde plastic worden in eerste instantie bankjes gemaakt die op het park Voorburg komen te staan. Bij binnenkomst in de werkruimte zie ik de eerste balken al liggen. Geen balk ziet er hetzelfde uit, zowel in kleur als textuur. Jan en Rob vertellen me dat ze volop aan het experimenteren zijn met de machines. Jan: "Je kunt ons leerproces zien aan de balken. Sommige zijn wat grover en andere gladder. Hier gaan we een proefbankje van maken. Daarmee laten we zien hoe we begonnen zijn. Oefening baart kunst en het hoeft niet altijd perfect te zijn om te kunnen genieten.”

Verzamelen, vermalen en versmelten

In de eerste werkruimte staat de spoelkeuken. Al het plastic dat binnenkomt wordt gecontroleerd en daarna grondig schoongemaakt in de spoelbakken. Nadat het plastic gedroogd is, worden de grote plastic bakken en containers in stukken gezaagd met een lintzaag. Pas dan kan het in de vermaler (shredder) om er het zogenaamde granulaat van te maken. Rob: "De snippers van het granulaat moeten ongeveer 9 mm zijn, anders pakt de versmelter (extruder) de stukken niet. We voegen kleurstof toe omdat we anders alleen maar grijze balken krijgen. Nu wordt elke bank opgebouwd met verschillende kleuren en dat maakt ze wel mooier. In totaal hebben we per balk twee grote containers plastic nodig. Dat is ongeveer vier en een halve kilo. Met die balken kunnen we bankjes met en zonder leuning maken of een picknicktafel.”

Intussen zijn we bij de versmelter aangekomen. Jan: "De versmelter is een machine waar we geen cliënten aan laten werken. Het plastic wordt op een hoge temperatuur gesmolten (tussen 90 en 270 graden) en bij verkeerd gebruik kunnen er dampen vrijkomen. We werken dan ook met speciale handschoenen en een beschermingsmasker. Met één balk zijn we ongeveer drie kwartier bezig en daarna moet de mal lang afkoelen. We hebben twee mallen dus we kunnen per dagdeel maar twee balken maken."

Rob: “Als we een tijd bezig zijn met de balken gaan we kijken of we andere mallen aan kunnen schaffen. Bijvoorbeeld een mal om ‘planken’ te maken. Mogelijk kunnen in de toekomst de producten die we maken, verkopen in de winkel op Zorgpark Voorburg.”

Foto's Jolanda Ruijs – van Rossum

Samen werken aan Groene GGZ

Rob: "Er komt veel werk bij dit project kijken waar cliënten van de dagbesteding voor kunnen kiezen. Er is nu een aantal deelnemers van de Waterboog en de Lichtboog gestart. We hebben mensen nodig die rondrijden met de bakfiets en de containers verzamelen. Maar ook mensen die meehelpen met sorteren en schoonmaken. En bij de houtbewerking worden de bankjes in elkaar gezet."

Jan: "We willen dat het echt een project is van de cliënten en medewerkers van Voorburg. Eric Sars van het crea-atelier gaat naar de afdelingen om uitleg te geven over het gebruik van de container en waarom het belangrijk is dat we bewuster omgaan met plastic. Ook krijgen de cliënten en medewerkers voorlichting over welk plastic wel en welk plastic niet geschikt is. Aan de onderkant van het harde plastic materiaal vind je een nummer. Alleen de nummers 2, 4 of 5 zijn geschikt om hier te recyclen." Het eerste bankje moet nog in elkaar gezet worden maar aan ideeën en plannen geen gebrek. Jan en Rob zijn met de afdeling inkoop in gesprek of er beter op gelet kan worden in welk plastic de producten worden verpakt. Slechts 5% van het plastic kan gerecycled worden op dit moment. En omdat Reinier van Arkel een van de voorlopers is van de Groene GGZ, moeten we overal kijken waar we zaken kunnen verbeteren.

Precious Plastic

De machines die de dagbesteding op Zorgpark Voorburg gebruikt, zijn ontwikkeld door Precious Plastic. Precious Plastic is een wereldwijde gemeenschap die zich inzet voor het oplossen van de plasticvervuiling. In 2013 ontwierp Dave Hakkens een reeks machines voor zijn afstudeerproject aan de Design Academy Eindhoven. Deze machines en gereedschappen worden gebruikt om gerecycled plastic te malen, te smelten en te injecteren, waardoor nieuwe producten op kleine schaal kunnen worden gemaakt. Het stelt individuele consumenten in staat om hun eigen mini-recyclingbedrijf op te zetten. Meer dan 40.000 mensen wereldwijd zijn op dit moment betrokken bij dit Precious Plastic project. Voor meer informatie kijk op https://www.preciousplastic.com