Schrijven als therapie

'Writing is thinking on paper William Zinsser

Schrijven is een effectieve manier om onze binnenwereld voor onszelf en anderen te verduidelijken. Het vinden van de juiste woorden om een ervaring te beschrijven is een unieke vorm van denken; het verhaal zou idealiter waarheidsgetrouw moeten zijn en tegelijkertijd ook de emotionele lading moeten dekken. Dit proces van verwoorden, vergt een bereidheid om jezelf opnieuw onder te dompelen in het verleden en stil te staan bij alle zintuigelijke en geestelijke gewaarwordingen op een bepaald moment. Wat zag ik? Wat hoorde ik? Wat voelde ik? Wat ging er door mij heen op dat moment? Hoe denk ik hier nu over? Dit is confronterend, maar tegelijkertijd ook helend.

Schrijven als therapie is een beproefde methode om trauma-gerelateerde klachten te verminderen. Gerger en collega’s (2021) deden onderzoek en toonden aan dat expressief schrijven (4 sessies van 15 minuten vrij schrijven zonder contact met een hulpverlener) hielp bij het verminderden van trauma-gerelateerde klachten; dit effect was nog groter, als het geschrevene werd nabesproken met een hulpverlener en op basis hiervan verder schrijfhuiswerk werd meegegeven. Er wordt gedacht dat schrijven, met of zonder begeleiding van een hulpverlener, helpt bij het verwerken van de traumatische ervaring en ook een gevoel van controle herstelt.

Voor wie schrijven als therapie ook een belangrijke rol heeft gespeeld, is Mare. Zij licht in dit korte interview toe hoe pen en papier haar steun en toeverlaat zijn geworden.

Wanneer ben je begonnen met schrijven en wat heeft het jou opgeleverd?

Mare: “Ik ben begonnen met schrijven op mijn kamertje toen ik op de middelbare school zat, omdat ik m’n verhaal niet kwijt kon bij m’n ouders of bij m’n familie. Ik schreef gedachten, fantasieën en frustraties op in een dagboek. Dit was een veilige haven die ik gescheiden hield van anderen.”

Is het voor jou altijd een gewoonte gebleven om te schrijven?

Mare: “Ja, dat klopt. Vorig jaar ben ik ook begonnen met het schrijven over verschillende opnames die ik heb doorgemaakt. Ik heb dozen vol met handgeschreven dagboeken, onder andere uit de periodes dat ik in de kliniek zat. En deze ben ik opnieuw gaan lezen. Ik wil al deze gebeurtenissen graag op papier zetten en heb daarbij ook hulp gezocht. Ik ga naar de schrijfwerkplaats in de bibliotheek op maandagochtend. Daar schrijft iedereen voor zich, waarna om 12:00 een feedbackronde plaatsvindt. Dan krijg je de gelegenheid om je werk voor te lezen, als het niet te veel woorden zijn.”

Hoe vond je het om je verhaal daar te delen in de groep?Want jouw onderwerp lijkt me erg persoonlijk?

Mare: “Sommigen schrokken inderdaad van de hoeveelheid problemen die ik aanhaal in het schrijven. Sommigen vroegen ook of ik genoeg hulp had, omdat zijzelf geen hulpverleners zijn. Eerlijk gezegd, was ik hierover wel een beetje verbaasd. Het is geen leuk verhaal, maar voor mij is het wel normaal. Het is mijn werkelijkheid.”

Wat is voor jou de belangrijkste reden om over je opnames te willen schrijven?

Mare: “Ik zou graag meer begrip willen krijgen bij anderen door mijn verhaal op deze manier te delen. Tegelijkertijd is het ook pijnlijk om opnieuw mijn verleden in te duiken. Het is moeilijk om terug te gaan in de tijd. Bovendien is het ook erg lastig om deze ervaringen op papier te zetten. Het kost moeite om woorden te vinden die de juiste lading dekken. Om mezelf hierbij te helpen was ik begonnen met een cursus autobiografie, maar ik vond het op dat moment té confronterend. Voor nu ben ik dus gestopt en houd ik me bezig met iets heel anders. Het schrijven van een kinderboek.”

Heb je nog tips voor anderen die nog twijfelen om te beginnen met schrijven?

Mare: “Begin gewoon en denk niet aan beperkingen. Begrenzingen zijn er niet. Je kunt alles opschrijven, want er leest niemand mee. Als je van plan bent om een boek te schrijven, dan is het fijn om een groep op te zoeken als de schrijfwerkplaats. Wat later zou je aan iemand die je vertrouwt, kunnen vragen om af en toe mee te lezen. Ik heb dat gevraagd aan m’n man.”

Voetnoot

1 Gerger H, et al. Comparative efficacy and acceptability of expressive writing treatments compared with psychotherapy, other writing treatments, and waiting list control for adult trauma survivors: a systematic review and network meta-analysis. Psychol Med. 2022 Nov; 52(15): 3484–3496.