GROEN vult het gat tussen specialistische ggz en jeugdzorg

Er is een nieuwe plek waar kinderen, jongeren (en hun ouders) terecht kunnen als zij worstelen met mentale klachten zonder dat direct specialistische ggz-hulp nodig is. Die plek heet GROEN en wordt vanuit Herlaarhof samen met de gemeente 's-Hertogenbosch, de GGD en huisartsen uit de regio georganiseerd. We spraken met de bedenker, manager en stuwende kracht van GROEN, Dide Hoop.

Een gesprek met Dide Hoop is een ervaring op zichzelf. Aan het einde heeft ze ook nog een vraag voor mij: “Hoe zou jij GROEN uitleggen als iemand vraagt wat het is?”. Over mijn antwoord was ze zo tevreden dat het in het artikel apart opgeschreven moest worden: Erik: “GROEN is een plek waar je terecht kunt als jij of je kind worstelt met mentale klachten. Bijvoorbeeld als je slecht slaapt of niet lekker in je wel zit. Als je dan niet weet waar je moet zijn, ga naar GROEN en kijkt wat ze daar voor je kunnen doen.”

Tekst Erik Welten foto Jolanda Ruijs - van Rossum

GROEN is een voortzetting van het Herstelpunt Herlaarhof. Dide: "Dit herstelpunt was een plek voor jongeren, kinderen en ouders die klaar waren met de behandeling bij Herlaarhof. Maar klaar zijn met de behandeling wil nog niet zeggen dat het geleerde makkelijk toe te passen is in het dagelijkse leven. Het aanbod van het herstelpunt was erop gericht om die veilige landing naar thuis en school te maken. We hielpen vorig jaar 300 kinderen en 90 ouders op deze manier.

Als herstelpunt waren we goed bekend en we kregen steeds meer vragen vanuit ons netwerk waarom het alleen voor kinderen met een ggz-indicatie was. Die vragen kwamen vanuit de jeugdzorg, GGD, scholen maar ook van ouders zelf. Het is normaal dat kinderen soms vastlopen op verschillende gebieden in hun leven. En het is essentieel voor hun ontwikkeling dat ze leren zelf de regie te nemen en eigenaarschap te tonen voor die problemen. Er moet dus een plek zijn waar je als kind hulp kunt krijgen voordat de problematiek verergert en de ggz noodzakelijk wordt.”

Samenwerking

Op dit moment werkt GROEN samen met de gemeentes 's-Hertogenbosch, Vught, Sint-Michielsgestel en Oss, de GGD en huisartsen in de regio. Daar komen Novadic-Kentron, Farent en Oosterpoort bij. Dide: "De gemeentes zijn verantwoordelijk voor de jeugdzorg en van hen krijgen we de mogelijkheden en financiering. Vanuit huisartsen, GGD en scholen wordt er regelmatig gesignaleerd dat het met een kind niet goed gaat. Het gaat te slecht om niets te doen, maar het gaat te goed om door te verwijzen naar de specialistische ggz. Dan kan er doorverwezen worden naar GROEN.

Wij kunnen veel betekenen zonder dat er een diagnose is gesteld. Een diagnose zien wij als een mogelijk onderdeel van herstel. Herstel staat altijd voorop bij ons: leren omgaan met je klachten zodat je vooruit kunt met je leven.

Het werk bij GROEN wordt aangestuurd door professionals vanuit Herlaarhof die naast hun vakkennis ook hun eigen ervaring inzetten. Zij werken samen met ervaringswerkers, de buurt, de ouders, jongeren en vrijwilligers. En professionals kunnen, wanneer er vraag naar is, ingevlogen worden vanuit een van de samenwerkende organisaties.”

Ondersteuning van ouders

GROEN hecht veel waarde aan het vroegtijdig ondersteunen van ouders/ opvoeders. Dit helpt niet alleen om problemen te voorkomen, maar helpt ouders de regie over hun eigen leven terug te krijgen. Of het nu gaat om opvoedingsvragen, zorgen over de ontwikkeling van hun kinderen, of gewoon behoefte aan ondersteuning, bij GROEN vinden ouders een veilige omgeving om hun verhaal te delen. Samen met andere ouders/opvoeders en een herstelcoach met eigen ervaring als ouder, wordt gekeken naar het eigen proces, patronen en waar de verandering voor de ouder plaatsvindt. Het is belangrijk dat de ouder weer controle voelt en dat 'overleven' langzaam verandert in 'leven'. Hierdoor kan de ouder effectiever communiceren met het kind, hen bijstaan en hen begeleiden bij het ontdekken van de eigen identiteit.

Aanbod

GROEN heeft een divers aanbod aan ondersteuning, gesprekken en activiteiten. Denk aan de WRAP-training* en de ouderherstelgroep* die al werden geboden als herstelpunt. Daar komt nu het veerkracht-lab, inspiratie-lab, beweeglab en de Moodtrip bij. Dide: “En we staan niet stil. Daar waar er vraag is proberen wij een aanbod te creëren, samen met de jongeren, hun ouders en de professionals uit de aangesloten organisaties.”

In het beweeglab geven we voorlichting over wat gezondheid is en wat het betekent om gezond te leven. Samen met een sportcoach kijk je welke vorm van bewegen of sport bij je past. Heel belangrijk in deze groep is de ervaringsdeskundige. Als geen ander weet deze dat het soms wel erg moeilijk is om gemotiveerd te zijn om te bewegen. Daarnaast kan deze in gesprek met de jongeren vertellen hoe het bij het herstel kan helpen en daarmee de jongere helpen om actief te worden.

Het mind-educatie-lab is erg gewild bij jongeren. Het programma is gebaseerd op psycho-educatie maar ontworpen door ervaringsdeskundigen. Dat betekent dat medische en andere vaktermen zijn vervangen door taal die beter begrepen en geaccepteerd wordt door jongeren. In het lab experimenteer je individueel. Je hebt gesprekken met elkaar over de belevenis, hoe ga je met je klachten om in je eigen gezin, op school en met vrienden. Je leert die nieuwe kennis en vaardigheden om te zetten in het dagelijks leven.

Op de scholen organiseren we Moodtrips. Dit doen we met de leraren, jongeren en ouders en vindt per klas twee keer een dagdeel op locatie plaats. De ouders betrekken we vooraf. Zij krijgen informatie over de moodtrip zodat ze hun kind daarna kunnen ondersteunen. Ze kunnen ook met ons in contact treden als ze een WRAP-training voor ouders en de ouderherstelwerkgroep willen volgen. In de klas nemen wij de regie over van de leraar. We gaan aan de slag met de kinderen met allerlei oefeningen. Langzaam wordt dan duidelijk dat niet alles altijd goed gaat met iedereen. We praten daarover en leren ze om oog te hebben voor elkaar. Kinderen krijgen respect voor elkaar en staan open voor elkaars moeilijke momenten. Dit klimaat van het bespreekbaar maken van emoties en daar leren taal aan te geven zorgt voor een beter pedagogisch klimaat. Dat is de grootste preventieve hulp die je kan geven voordat mensen vastlopen. En wanneer iemand wat extra ondersteuning nodig heeft zijn we dichtbij. We bieden gerichte consultatie en werken hierin samen met de GGD.

In het veerkracht-lab leer je als kind of jongere vaardigheden om veerkrachtiger in het leven te staan. Niet iedereen krijgt van huis uit alle vaardigheden mee. De training is gebaseerd op schematherapie. Je leert patronen te herkennen bij jezelf waar je last van hebt. Daarna leer je welke andere acties je kan doen om een ander resultaat te krijgen. De begeleiding bestaat uit een professional en een ervaringswerker. Het doel is dat kinderen en jongeren door kunnen met hun eigen ontwikkeling.

We hebben een buitenpsycholoog die individuele gesprekken voert tijdens een wandeling. Het wandelen in de buitenlucht biedt vele voordelen; je bent in beweging, de natuur brengt rust, en er is letterlijk meer ruimte voor emoties. Tijdens het praten ben je actief bezig en werk je aan je herstel. Door te wandelen in de buitenlucht en tegelijkertijd te praten met de buitenpsycholoog, geef je jezelf de ruimte om te ademen, letterlijk en figuurlijk.

We bieden nog zoveel meer zoals de naaste herstelwerkgroep, netwerkintake en groeigroep. Bij deze laatste werken we met het kind of de jongeren aan een eigen groeigroep. Dit zijn mensen die zij zelf kiezen om te helpen de persoonlijke hersteldoelen te halen. Hier willen we ook innovatieve technologie voor inzetten. Studenten van AVANS helpen ons hierbij.

Samen maken we verandering mogelijk

Dide: “Het doel is altijd dat jongeren zo snel mogelijk verder kunnen met hun ontwikkeling en groei. Daarbij staat de eigen kracht centraal. Je bent zelf verantwoordelijk om zelf de regie te houden. Wat ga je doen? Wat is voor jou belangrijk? Welke verantwoordelijk moet je nemen om invloed te hebben op je leven?

We hebben een signalerende functie en de verantwoordelijkheid om cliënten door te verwijzen, bijvoorbeeld naar Herlaarhof. De grote kracht van GROEN is dat we waarschijnlijk zwaardere problematiek voorkomen met onze aanpak. De hoeveelheid mensen die ons al weet te vinden is groot. We zijn dit jaar al 48 trajecten met kinderen gestart.

Dide: “GROEN heeft de ambitie, om een cultuurverandering in gang te zetten: mentale gezondheid gaat over veel meer dan psychische kwetsbaarheid. In de huidige maatschappij is alles met alles verbonden. Een mentale klacht kun je niet oplossen zonder ook de omgeving van het kind, leefstijl en lichamelijke fitheid erbij te betrekken. Samen maken we werkelijke verandering mogelijk.”

GROEN in het kort

GROEN is er voor jeugdigen van 4 t/m 23 en hun steunsysteem.

GROEN biedt op maat gemaakte hulp, zonder gedoe en altijd vanuit de behoefte van het kind of de ouder en zeker niet vanuit regels. GROEN blijft wel de springplank die nodig is voor een soepele overgang vanuit de specialistische ggz naar thuis. Daarnaast werkt GROEN met preventieve hulp, om gespecialiseerde zorg te voorkomen. Dat doen ze met:

• gespecialiseerde ondersteuning en begeleiding

• dagactiviteiten

• verkennende gesprekken

• vroegtijdige interventies

Dit doen ze vanuit verschillende locaties te beginnen in Sint-Michielsgestel, Voorburg Vught en Den Bosch. Meer informatie vind je op de website https://www.expertisecentrumgroen.nl/

Locaties

Naast onze locatie op het park Voorburg starten we op landgoed Haanwijk in Halder (Sint-Michielsgestel). Dide: “Op dit landgoed komen een aantal kleine huisjes te staan waar we individuele gesprekken kunnen voeren. Ook maken we gebruik van het terrein van sociale tuinderij 'de Scheve Schup' die daar gevestigd is. Een mooi terrein en prachtige locatie om samen met de kinderen te werken aan herstel. Daar mogen we nu het eerste aanbod starten in samenwerking met de gemeentes Den Bosch, Sint-Michielsgestel en Vught.”

*WRAPtraining

WRAP staat voor Wellness Recovery Action Plan en komt uit Amerika. Het is een herstelmethode die je helpt om weer grip te krijgen op je leven.

*Ouderherstelgroep

Ouderherstelgroep is gericht op ouders van kinderen die te maken hebben met mentale klachten. Deze groepen bieden ondersteuning, begrip en praktische hulpmiddelen voor deze ouders.