Mirian Hilbrink over haar onderzoek binnen de ggz

Mirrian Hilbink houdt van afwisseling in haar werk en wil bijdragen aan het onderzoeksklimaat in de ggz. Ze is senior onderzoeker bij het Psychotraumacentrum Zuid Nederland (PTC) van Reinier van Arkel en betrokken bij projecten van de onderzoekslijn ‘Trauma en herstel’. In het gesprek met Reinier magazine vertelt ze over haar loopbaan en hoe ze onderzoek verbindt met de praktijk.

Na haar studie psychologie werkte Mirrian als psycholoog in verschillende verpleeghuizen. Maar ze wist vanaf het begin dat ze onderzoek wilde doen. “Toen ik afstudeerde lagen de banen niet voor het oprapen en kon ik per direct beginnen in een verpleeghuis. Toen dacht ik ‘nou, dan zie ik wel hoe lang ik het hier volhoud’. Uiteindelijk heb ik daar zeven jaar gewerkt. Maar toen ik de stap naar het onderzoek kon maken, vond ik dat wel fijn.”

Mirrian begon haar onderzoekscarrière bij IQ healthcare. Ze bekeek hoe de kwaliteit van de huisartsenzorg voor patiënten met depressie en/of angststoornissen gemeten en verbeterd kon worden. Ze combineerde altijd meerdere onderzoeksbanen in de zorg. “Ik ben niet iemand die graag vijf dagen in de week op dezelfde plek is met hetzelfde team. Ik hou wel van afwisseling.” Zo werkte Mirrian bij het Wetenschapsbureau van het Jeroen Bosch Ziekenhuis, was ze onderzoeksbegeleider bij de opleiding tot Verpleegkundig Specialist en redactielid van het tijdschrift Huisarts en Wetenschap.

Vanaf de zomer van 2019 werkt Mirrian bij het PTC. “Ik wilde terug naar de ggz. Dat is de reden dat ik hier ben gaan solliciteren. Niet specifiek vanwege trauma eerlijk gezegd. Ik ben van huis uit psycholoog dus dat ligt dan toch dichter bij mijn interesse dan het ziekenhuis.” In het afgelopen jaar kwamen daar twee nieuwe banen bij: senior onderzoeker bij Novadic-Kentron en Hogeschool Amsterdam.

De rode draad in het werk van Mirrian is onderzoek binnen de ggz. Ze richt zich op thema’s zoals traumabehandeling, veteranen, vluchtelingen/asielzoekers, verslaving, leefstijl en preventie. Ze begeleidt andere onderzoekers en vraagt subsidies aan voor nieuwe onderzoeken. Binnen het PTC is ze de contactpersoon voor TOPGGz. TOPGGz certificeert afdelingen die hoogspecialistische zorg aanbieden. Het PTC heeft dit keurmerk. Mirrian zit ook in de visitatiecommissie van TOPGGz. Hiervoor gaat ze een paar keer per jaar naar andere instellingen om te kijken of ze voldoen aan de eisen.

“Meer onderzoeksklimaat creëren, dat vind ik leuk”

Projecten bij PTC

Mirrian is betrokken bij meerdere onderzoeken van de onderzoekslijn Trauma en herstel. Haar favoriete project is het onderzoek naar resourcegroepen bij veteranen. Een resourcegroep is een steungroep van mensen die de cliënt zelf uitkiest. Mirrian legt uit: “Dit kunnen familieleden of ouders zijn, maar ook de buurman of sportinstructeur of schuldhulpverlener of wie dan ook uit het eigen netwerk.” De groep werkt met elkaar aan doelen die de cliënt opstelt. In het onderzoek gaan vijf veteranen een resourcegroep opzetten. Vier maatschappelijk werkers zijn getraind in hoe ze veteranen hierbij kunnen helpen. Het enthousiasme onder veteranen en maatschappelijk werkers voor dit onderzoek is groot. De eerste vier cliënten zijn begonnen. Over een tijd kan Mirrian vertellen wat de ervaringen met de resourcegroepen zijn en welke aanpassingen in de methode misschien nodig zijn.

Daarnaast doet Mirrian onderzoek naar een nieuw gespreksmodel bij de traumabehandeling voor veteranen. Dit gespreksmodel gaat uit van het begrip ‘positieve gezondheid’. Het accent ligt hierbij op de persoon zelf en niet op ziekte en klachten. Het gaat over vragen als wat wil iemand en hoe kan de persoon dit bereiken? Dit onderzoek verliep moeizaam, vertelt Mirrian: “Het was worstelen, door corona en door wisselingen in onderzoekers. Sowieso om genoeg cliënten te laten meedoen. We hebben daar wel een eindsprint genomen, gelukkig. Dus we zitten nu op 47 deelnemers.” Eind volgend jaar weten ze of het gespreksmodel leidt tot meer gezondheidswelzijn, veerkracht, zelfmanagement, positieve gezondheid en herstel. Het PTC besluit dan of ze het gespreksmodel toevoegt aan het behandelaanbod.

Mirrian kijkt ook over de grenzen heen. Samen met een onderzoeker uit North Carolina (Amerika) kijkt ze naar verschillen in emotieregulatieproblemen tussen Amerikaanse en Nederlandse mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Een emotieregulatieprobleem betekent dat iemand moeite heeft om zijn emoties onder controle te houden. Deze problemen verschillen niet tussen mensen waarbij het trauma is veroorzaakt door een persoon (bijvoorbeeld seksueel geweld) en mensen met een andere soort trauma (bijvoorbeeld een ongeluk). Wel vonden ze verschillen tussen Nederlandse en Amerikaanse cliënten met PTSS. Nederlandse cliënten met PTSS begrijpen en accepteren hun emoties minder. Ook zeggen Nederlandse cliënten met PTSS dat ze minder goede manieren hebben om hun emoties onder controle te houden dan Amerikaanse cliënten met PTSS. “Misschien is het dus nodig om cultuursensitiever te werken op bepaalde thema’s. En om cultuurspecifieke elementen mee te nemen in de richtlijnen voor traumabehandeling”, zegt Mirrian.

Ontwikkelingen bij PTC

Mirrian vindt het mooi dat het onderzoeksteam binnen PTC groeit. “Ik heb het idee dat we bouwen aan ons onderzoeksteam en onderzoeksklimaat. Dat we doordat we wat groter zijn ook wat stappen kunnen nemen.” Ze hebben bijvoorbeeld een onderzoeksintervisie georganiseerd zodat onderzoekers van elkaar kunnen leren. Daarnaast zijn meerdere nieuwe medewerkers bij het PTC zowel onderzoeker als behandelaar. Dit helpt volgens Mirrian om de lopende onderzoeken bij de andere behandelaren onder de aandacht te houden. “Want die onderzoekers zitten natuurlijk ook bij andere besprekingen van de behandelaren. Ook in het teamoverleg is aandacht voor onderzoek. Vaak is er wel een van de onderzoekers die een onderzoek presenteert en daarna brainstormt het team over wat we hiermee kunnen in de praktijk.”