GEZOND EN WEL
De S-Plusleden
In het vorige nummer van S-Plus Mag legde professor Distelmans het verschil uit tussen palliatieve sedatie en euthanasie. Naar aanleiding van het artikel kregen we een aantal vragen, die beantwoord werden door prof. Dr. Distelmans. Enkele kan je hieronder lezen.
aan het woord
“Ik ben mantelzorger voor onze tante. Zij lijdt aan dementie en verblijft bijna 6 jaar in een woonzorgcentrum waar ik haar wekelijks bezoek. Voor mij is die fysieke en mentale aftakeling mensonwaardig. Ik zou graag weten of het mogelijk is om hiervoor zelf een wilsbeschikking op papier te zetten. Dit is een zeer gevoelige materie en het aanvoelen zal voor iedereen anders zijn, maar het idee dat ik op die manier mijn laatste jaren zou moeten doorbrengen, is voor mij ondraaglijk lijden. Daarom wil ik nu, nog volledig wilsbekwaam, deze beslissing nemen. Kan dat en hoe?” Wim Distelmans: “Je kan hiervoor wilsverklaringen opstellen waarmee men rekening moet houden op het moment je niet meer in staat bent te communiceren. Alle wettelijk bestaande wilsverklaringen vind je in het LEIFplan dat gratis te verkrijgen is bij jouw apotheker. Je kan ook voor bijkomende steun naar de LEIFlijn bellen (078 15 11 55) of surfen naar www.leif.be.” “5 jaar geleden lieten mijn echtgenote en ik een euthanasie document registreren dat geldig zou zijn bij een onoverkome lijke blijvende coma. Dit zou nu moeten vernieuwd worden. Is dit zo? Ik heb ergens gelezen dat dit nu geldig zou zijn en blijven tot eventuele herroeping. Klopt dat of moeten wij de registratie gewoon vernieuwen?” Wim Distelmans: “De wilsverklaring euthanasie is sinds een recente wetswijziging (2 april 2020) onbeperkt geldig. Wanneer je wilsverklaring echter dateert van voor deze datum, moet je ze nog éénmaal hernieuwen en dan blijft ze onbeperkt geldig. Let wel: deze wilsverklaring houdt enkel in dat je ooit recht hebt op euthanasie wanneer je in een onomkeerbare coma bent beland. Ze geldt dus NIET voor andere vormen van wilsonbekwaamheid zoals door dementie, hersenbloeding enzomeer.” “Wij hebben spijtig genoeg moeten ervaren hoe mensonterend palliatieve sedatie in werkelijkheid is. Mijn moeder was bijna 85 toen ze overleed na een operatie als gevolg van een heup breuk. De wond heelde niet en na 3 weken kwam zij op de palliatieve afdeling. Ze kon niet meer uit bed, had steeds een lichte koorts, altijd pijn en alle levenslust verdwenen maar 6
S-PLUS
- april-mei-juni 2022
100 % gezond van geest. Zij rekende op mij om te regelen dat zij mocht gaan. Op woensdag 28 oktober werd de sedatie in de voormiddag op haar verzoek opgestart. Na een halfuur was zij helemaal weg. Midden in de nacht dacht ik dat er bloed uit haar mond kwam. De verpleging kwam erbij en toen zij haar pamper verversten zag ik haar gezicht vertrekken van pijn. Hoe kan dit als je in een volledige coma ligt? De volgende morgen kreeg mijn moeder een sonde toegediend want het was haar eigen ontlasting die via haar maag en zo via haar mond naar buiten kwam. Deze onmenselijke en mensonteren de situatie was net wat mijn moeder niet wilde. De arts heeft dan de toestemming gegeven om de verdoving te verdubbelen. Op vrijdag 30 oktober is zij om 8 uur ’s morgens voor goed ingeslapen, met mezelf en mijn broer aan haar zijde. Ik heb mij dikwijls afgevraagd of ik meer had kunnen doen op het ogenblik zelf. Eigenlijk wou mijn moeder euthanasie maar volgens het ziekenhuis zou deze procedure te lang duren. Ik hoop dat de kunstmatige coma volledig is en dat de patiënt niets meemaakt van dit alles. Anders zit hij gevangen in zijn lichaam en kan zelfs niet protesteren. Dit is dan ook mijn vraag: aangezien mijn moeder reageerde met een grimas van pijn, was er dan nog bewustzijn?” Wim Distelmans: “Het spijt me je relaas te horen i.v.m. het levenseinde van je moeder. Jammer genoeg wordt er nog steeds te weinig rekening gehouden met de wil van de persoon in kwestie. Ik begreep dat zij voor euthanasie opteerde en jullie in de waan werden gehouden dat deze procedure ‘te lang’ zou duren. Zoals ik in het artikel al schreef is dit een frequent gebruikte dooddoener om palliatieve sedatie op te dringen. Hoewel palliatieve sedatie zeker een goed redmiddel is bij veel ontluisterende terminale situaties, moet deze techniek wel op een correcte manier worden uitgevoerd. Dit was blijkbaar niet het geval bij je moeder. Door deze 2 vaststellingen was je niet in staat meer te kunnen doen voor je moeder. Het is een magere troost te beseffen dat je zeker niet alleen staat in de beschreven situatie. Hopelijk zullen de wonden kunnen helen.” Sarah Van Humbeeck, met dank aan Wim Distelmans
