Sport – polo

POLO SPORT KRÓLÓW

TEKST: PIOTR GORCZYCA

Polo to najstarszy konny sport. Współcześnie podczas meczu spotykają się dwie drużyny składające się z czterech jeźdźców używających młotów o długich i giętkich trzonkach. Celem gry jest umieszczenie niewielkiej drewnianej piłki w bramce przeciwnika.

FOTO: IVY POLO CLUB

PODCZAS PIERWSZYCH MECZÓW

SPOTYKAŁO SIĘ NAWET PO

STU GRACZY Z KAŻDEJ STRONY – PRZYPOMINAŁO TO MINIATUROWĄ WOJNĘ.

Ta szlachetna gra wywodzi się z Persji (dzisiejszy Iran), a pierwsze wzmianki o niej pojawiły się już w szóstym wie- ku przed naszą erą. Początkowo była używana jako element treningowy ów- czesnej kawalerii, często również oso- bistej straży króla i innych elitarnych jednostek. Podczas pierwszych meczów spotykało się nawet po stu graczy z każdej strony – przypo- minało to miniaturową wojnę. Z czasem polo stało się perskim sportem narodowym, w którym grały najwyższe sfery społeczeństwa, zarówno mężczyźni, jak i kobiety; królowie i księżniczki. Z Persji moda na polo rozprzestrzeniła się dalej na wschód, przez kraje Bliskiego Wschodu aż do Tybetu, Chin i Japonii. Do Indii gra trafiła dopiero w trzynastym wieku za sprawą podboju tego kraju przez muzułmańskie wojska.

Pierwsze wzmianki na temat polo pojawiły się w li- teraturze w 1613 roku, w książce Sir Anthony’ego Sherley’a pt. „Travels to Persia” (Podróże do Persji), a dopiero w 1859 roku brytyjscy plantatorzy herba- ty w Assamie zrzeszyli się, by stworzyć pierwszą europejską drużynę. Tuż po tym, w 1860 roku, powstał Calcutta Polo Club. Od tego czasu polo dość szybko zyskiwało na popularności na całym świecie. Kapitanowie stacjonujący w Indiach szybko postanowili stworzyć swoje własne drużyny składa- jące się z wojskowych druhów. Ówczesne rozgrywki pomiędzy drużynami nie miały ściśle określonych zasad, a stawało przeciwko sobie ośmiu zawodni- ków z każdej drużyny. W 1869 roku zorganizowano rozgrywki pomiędzy dwoma dywizjonami brytyjskimi, po czym polo stało się jednym z najpopularniejszych sportów Wielkiej Brytanii – mecze w Richmond Park i Hurlingham w 1875 roku obserwowało ponad 10 tysięcy ludzi. Po popularyzacji sportu wśród wojska rozprzestrzenił się on wśród arystokracji i magnaterii, a także trafił do środowiska uniwersyteckiego.

W 1876 roku sportowiec i dziennikarz prasowy James Gordon Bennett po raz pierwszy obejrzał mecz polo i to doświadczenie poruszyło go na tyle, by sport ten przenieść przez „wielką wodę” do Stanów Zjednoczonych. Tego samego roku miały miejsce pierwsze nieformalne rozgrywki w Nowym Jorku, a już w następnym roku powstała drużyna Westchester Polo Club przy Jerome Park – torze wyścigowym w Westchester County w stanie Nowy Jork. W 1881 roku powstała również Meadow Brook Club na Long Is- land. W latach osiemdziesiątych XIX wieku nastąpiło wiele zmian w zasadach gry, które usystematyzowa- no. Początkowo liczbę graczy z ośmiu zredukowano do pięciu, a potem czterech, co obowiązuje do dzisiaj.

Wprowadzono też system wyrównywania szans dla graczy mniej doświadczonych i słabszych, a w roku 1890 powstało Stowarzyszenie Polo, później znane jako Stowarzyszenie Polo Stanów Zjednoczonych. Poza Stanami funkcjonowało jeszcze stowarzyszenie w Hurlingham, które utrzymywało kontakt z wieloma drużynami i zrzeszeniami z całego świata.

Pierwsze rozgrywki międzynarodowe miały miejsce w 1886 roku, kiedy to Stany Zjednoczone rzuciły wyzwanie niekwestionowanym wtedy mistrzom świata, czyli Anglikom, o Puchar Westchester. Dopiero w 1909 roku Stanom udało się pokonać brytyjską drużynę, a potem aż do 1939 roku przegrali z nią tylko raz, w 1914 roku. W latach dwudziestych XX wieku polo zyskiwało na popularności również w Argentynie, która od pierwszego Pucharu Ameryk, zorganizowanego w 1928 roku, jest niedoścignionym mistrzem tego sportu. Polo stało się sportem narodowym Argentyny i przyciąga 60-tysięczne tłumy widzów.

Współcześnie mecze polo rozgrywane są na trawiastym boisku o wymiarach 274 m długości na 146 m szerokości. Na środku linii końcowych boiska ustawiane są dwa pionowe słupki, oddalone od siebie w odległości 7 m i 30 cm, które nazywa się bramką. Punkt zdobywa się, gdy piłka przekroczy linię pomiędzy słupkami przeciwnika. Przebiegu meczu pilnują sędziowie, dwóch z nich jeździ konno po boisku razem z graczami, a poza liniami boiska porządku gry pilnują sędziowie boczni i sekretarze. Mecz rozpoczyna się ustawieniem się w szeregu drużyn, twarzami do przeciwnika, po czym następuje wyrzut piłki przez sędziego na środek boiska. Mecze podzielone są na tak zwane czekery trwające po siedem i pół minuty każdy. W Europie przyjęło się, że rozgrywa się 4 czekery, jednak w Argentynie najczęściej spotkania trwają aż 8 czekerów. Ciekawostką jest to, że wiele klubów zachęca, aby kibice wyszli na boisko podczas przerwy między połowami spotkania i pomogli wyrównać zniszczone końskimi kopytami boisko.

Pozycje graczy na boisku są ponumerowane, a zawodnicy noszą ich numery na swoich koszulkach. Pozycja numer 1 uznawana jest za najtrudniejszą, gdyż gracz o tym numerze odpowiedzialny jest za zdobywanie punktów dla swojej drużyny, pomimo tego na tej pozycji najczęściej znajdują się najsłabsi lub najmniej doświadczeni gracze w zespole. Pozycję numer 2 obsadzają gracze odważni i energetyczni, gdyż ich

W 1876 roku sportowiec i dziennikarz James Gordon Bennett po raz pierwszy obejrzał mecz polo i to doświadczenie poruszyło go na tyle, by sport ten przenieść przez „wielką wodę” do Stanów Zjednoczonych.

FOTO: KYLE MARTIN, UNSPLASH

WSPÓŁCZEŚNIE MECZE POLO ROZGRYWANE SĄ NA TRAWIASTYM BOISKU O WYMIARACH 274 M DŁUGOŚCI NA 146 M SZEROKOŚCI.

FOTO: POMPEANO

zadaniem jest przejęcie piłki od przeciwnika, i to oni mają najszybsze konie. Numer 3 to rozgrywający – strategiczny przywódca drużyny, który musi umieć daleko wybijać piłkę i w razie potrzeby pomagać graczowi na pozycji numer 4. Rozgrywającymi są często najlepsi gracze. Gracz z ostatnim numerem to obrońca, którego zadaniem jest uniemożliwienie przeciwnikowi zdobycia punktu. Gracze są oceniani na podstawie swoich osiągnięć turniejowych i na podstawie tych ocen zajmują miejsca w rankingu od 0 do 10, gdzie 10 oznacza bardzo dobrze przygotowanego gracza. Czasami tworzy się dodatkowe miejsca: -1 lub -2, jeśli zaistnieje taka potrzeba. Kryteriami oceny są umiejętność jazdy

konnej, wiedza o grze, jakość posiadanych koni, umiejętność uderzania piłki i zachowanie fair play. Wyższość Argentyny na arenie międzynarodowej odzwierciedla monopol na graczy, którzy znajdują się na pozycji numer 10 w rankingu graczy polo. Oprócz wspaniałych graczy ten południowoamerykański kraj posiada też odpowiednie dla nich konie, które uznawane są za najlepsze na świecie do gry w polo. Szacuje się, że to właśnie rodzaj ujeżdża

W EUROPIE PRZYJĘŁO SIĘ, ŻE ROZGRYWA SIĘ 4 CZEKERY, JEDNAK W ARGENTYNIE NAJCZĘŚCIEJ SPOTKANIA TRWAJĄ AŻ 8 CZEKERÓW.

FOTO: IVY POLO CLUB

nego wierzchowca stanowi 60-75% umiejętności zawodnika. Gracze wyposażeni są oczywiście w kask jeździecki, młot, którego trzonek ma długość od 120 do 135 cm, w zależności od potrzeb i wymiarów gracza, zaś głowa tego przyboru ma długość 24 cm i służy do uderzania piłki, jednak nie końcówką, a właśnie bokiem. Piłka zaś ma średnicę 8 centymetrów, waży nieco ponad 100 g i jest zrobiona z bambusa lub drewna wierzby.

Gra toczy się szybko i jest nieprzewidywalna. Rozgrywki cieszą się największą popularnością wśród bogatszej części społeczeństwa, jednak są otwarte dla wszystkich. Niestety, poza sezonem letnim mecze rozgrywane są tylko w Stanach, gdzie funkcjonuje tak zwane indoor polo, różniące się tylko liczbą zawodników w drużynie – jest ich trzech. ⚫

KRYTERIAMI OCENY SĄ UMIEJĘTNOŚĆ JAZDY KONNEJ, WIEDZA O GRZE, JAKOŚĆ POSIADANYCH KONI, UMIEJĘTNOŚĆ UDERZANIA PIŁKI I ZACHOWANIE FAIR PLAY.