Leeractiviteiten

1 Wat kun je afleiden over ontwikkeling uit de volgende uitspraken?

Het internet maakt ons dom

Ook een oog kun je trainen

Word je slimmer van pianospelen?

Dat ontwikkeling niet zomaar één lijn volgt. Dat mensen ook veranderingen kunnen ondergaan door invloed van de omgeving. Je kunt iets leren, maar ook een functie minder goed ontwikkelen onder invloed van de omgeving.

2 Lees de tekst over het leven van Marie (14). Duid in de tekst voorbeelden aan van de volgende termen en processen: leren (blauw), oefenen (groen), interacties (geel), enculturatie (rood) en acculturatie (paars).

Marie wordt geboren als oudste in een gezin met drie kinderen. De leeftijdsverschillen tussen de kinderen zijn niet zo groot en dat maakt dat er altijd wel een speelkameraadje is, al zit het er ook geregeld tegen, zoals dat gaat onder siblings. Marie leert zo opkomen voor zichzelf, maar ook verantwoordelijkheid nemen als de oudste. Haar ouders laten de kinderen best vrij. Er zijn slechts enkele afspraken waar ze geen duimbreed op toegeven: ‘s avonds eet iedereen samen en geen gsm’s aan tafel, schoolwerk gaat voor, je bent beleefd ook al ben je nog zo kwaad of verontwaardigd en vanaf zestien jaar zoek je een weekendjob. Voor school moet Marie hard werken. Ze zit in de richting moderne talen en leert Frans, Engels en Spaans. Toch gaat ze (meestal toch) graag naar school, waar haar vriendinnetjes in de klas wel voor iets tussen zitten.

Marie gaat vanaf zevenjarige leeftijd naar de muziekschool en begint dan ook te voetballen in clubverband. Op veertien jaar kan zij behoorlijk piano spelen, ze overweegt binnen enkele jaren ingangsexamen te doen bij het conservatorium. In de voetbalclub komt ze in contact met mensen van allerlei achtergronden. Het is een boeiende smeltkroes van culturen, religies, leeftijden en socio-economische achtergronden. Ze komt soms thuis met een taaltje waar haar ouders geen touw aan vast kunnen knopen en een kledingkeuze die niet altijd de smaak van haar ouders is, maar ja: wat kunnen ze eraan doen?