Przedmowa
Z
zadowoleniem przyjąłem propozycję Pana Dyrektora Jana Malickiego, by przygotować małą publikację książkową składającą się z moich wykładów, które wygłosiłem dla słuchaczy Studiów Wschodnich w latach 2008–2012. Oczywiście nie można rozumieć dosłownie, że jest to autentyczny zestaw moich wykładów z tamtego okresu, ponieważ nigdy ich nie spisałem. Poza tym nie wykładałem przez całe dwanaście latdokładnie tego samego, lecz zmieniałem tematy i modyfikowałem treść swoich wykładów. Musiałem więc dokonać selekcji. Postanowiłem wybrać to, co uważam za najbardziej odpowiednie do spisania oraz na potrzeby studentów. Wybrałem więc tematy z jednej strony bardziej ogólne, stanowiące niejako wspólny mianownik wykładów, z drugiej zaś wątki syntetyzujące, które w moim przekonaniu wniosły coś nowego, czy też stymulującego (inspirującego). Często wykorzystuję metodę porównawczą, która powinna służyć umiejscowieniu historii poszczególnych narodów w szerszym kontekście. Innymi słowy, pierwszeństwo w książce miały wykłady teoretyczne i uogólniające, podczas gdy narracja, czy opis wydarzeń, zostały pominięte. Uważam bowiem, że fakty dotyczące przebiegu poszczególnych ruchów narodowych osoby zainteresowane bez wiekszego trudu mogą znaleźć same czy to w podręcznikach, czy w zasobach internetowych. Jeżeli jednak w pewnym momencie poświęciłem kilka stron jednemu narodowi – na dodatek własnemu – uczyniłem tak ze względów metodologicznych: żeby pokazać, jakie możliwości rozróżnienia tego, co ogólne i szczegółowe oferuje metoda porównawcza. Starałem się, aby na mój wybór nie wpływał zbytnio fakt, że kwestie inne niż te, omówione dziesięć lub więcej lat temu, stały się dziś aktualne. Nie zamierzałem jednak ukrywać faktu, że zmieniłem zdanie co do niektórych tematów, a ściślej mówiąc, że zmodyfikowałem i doprecyzowałem niektóre z moich poglądów. W treści książki znalazło to odzwierciedlenie w dwóch aspektach: po pierwsze, mniej uwagi poświęciłemm narodowi polskiemu, po drugie wzmocniłem ogólnoeuropejski horyzont swojego wykładu.
11
Hroch.indd 11
2020-12-29 14:34:27