Grondig 2 - 2022 by Vakblad Grondig

GEBRUIK DE LOKALE VERKIEZINGEN

BODEM VERBETEREN

NIEUWE SLANKE BEMESTER

VAKBLAD VOOR SPECIALISTEN IN GROEN, GROND EN INFRA NUMMER 2 2022

Alles onder controle want met Starcover en Maïsservice van LG zorg je voor optimale bescherming

Een vlotte start geeft de beste garantie op een ongestoorde groei van het maïsgewas zonder al te veel stressinvloeden van buitenaf. Met onze innovatieve zaadcoating en aanvullende garantieregeling bij serieuze vogelvraat wapen je de plant tegen (bodem)plagen, droogte-, koude- en nutriëntenstress. • • • •

Stimuleert wortelgroei/bodemactiviteit Maakt gebonden fosfaat vrij en opneembaar Beschermt tegen schadelijke bodeminsecten Mét Maïsservice: gratis zaad* bij vogelschade

12/2021

Maak maïs vitaal en weerbaar met onze Maïsservice en Starcover-Force. LG 31.205

Beschikbaar op o.a.: LG CONCLUSION – ultravroeg LG 31.205 – zeer vroeg LG EMELEEN NIEUW – zeer vroeg LG 31.219 - vroeg

Meer weten? Vraag het je leverancier of onze specialisten op ruwvoerforum.nl. *Zie voorwaarden; registreer de LG-maïsaankoop van je klanten voor 01.05.22 op lgseeds.nl/maisservice.

INHOUD

GEBRUIK DE LOKALE VERKIEZINGEN

BODEM VERBETEREN

NIEUWE SLANKE BEMESTER

VAKBLAD VOOR SPECIALISTEN IN GROEN, GROND EN INFRA NUMMER 2 2022

In dit nummer

Deze keer een heel gevarieerde editie van Grondig. Zo gaan we langs bij Heuver en Continental, kijken we naar de belangrijkste schoffels en worden ook de Isobus-ploegen op een podium gezet. De rode draad in alle verhalen is de zorg voor de omgeving en dat is weer een mooi bruggetje naar de gemeenteraadsverkiezingen, waar we in het hoofdverhaal dieper op ingaan.

ONDERNEMEN MET MENSEN

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

18 5 REDACTIONEEL 6 IN ACTIE: Zwaan Opperdoes BV 9 COMMENTAAR 10 Voordeel halen uit de gemeenteraadsverkiezingen 14 VENT & VISIE: Jan Schouten, Volvo Trucks Nederland 18 STERK WERK: Loonbedrijf Seelen, Maasbree

GRONDIG 2 2022

52 22 PROFILEREN: Boskalis 28 TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL 32 Overzicht cameragestuurde schoffels 36 Isobus-ploeg is voor de specialisten 40 Heuver zet gebruikte grondverzeten landbouwbanden online 42 Continental VF TractorMaster Hybrid bespaart diesel 44 Nexat-werktuigendrager voor CTF-rijpadensysteem 48 Bokashi inslurven 52 Hyundai HW140A compleet vernieuwd 56 Nieuwe VDB-bemester 61 ECONOMIE 61 IN KORT BESTEK

ONDERNEMEN MET CUMELA

72 58 VITALE VOLHOUDERS: Jacob Jan de Boer 62 CUMELARIA 63 CAO & ZO 64 CUMELA.NL 65 VOORZITTER 66 TOOLBOX: spelregels social media 68 Zijn banden verzekerd bij brand? 72 Stop Diefstal-campagne zeer succesvol 74 Nieuwe technieken voor verwarmen bedrijfspanden 76 Nederlandse versie van Terranimo 79 OMGEVINGSWET: toepassen bouwstoffen 80 E-learning Toepassen grond en bagger 82 BEDRIJVIG

Grondig 3 ontvang je op vrijdag 1 april GRONDIG 2 2022

GRATIS GRATISSET SET VREDESTEIN VREDESTEINAUTOBANDEN AUTOBANDEN BIJBIJ AANSCHAF AANSCHAF VAN VAN 2 RADIALE 2 RADIALE TRACTOR TRACTOR ACHTERBANDEN ACHTERBANDEN VAN VAN VREDESTEIN.* VREDESTEIN.* * Traxion65 * Traxion65 vanaf 24 vanaf inch,24 Traxion inch, Traxion XXL enXXL Traxion en Traxion Optimall. Optimall. OP = OP! OP = OP!

Bij aankoop Bij aankoop van 2van radiale 2 radiale Tractor Tractor achterbanden achterbanden van Vredestein van Vredestein ontvangt ontvangt u nu ueen nu gratis een gratis set Vredestein set Vredestein autobanden. autobanden. KiestKiest u voor u voor autobanden autobanden t/m 18 t/m inch 18 inch dan ontvangt dan ontvangt u eenu set eenvan set4van autobanden, 4 autobanden, kiestkiest u voor u voor autobanden autobanden vanafvanaf 19 inch 19 inch dan ontvangt dan ontvangt u eenu set eenvan set2van autobanden. 2 autobanden.

Ga naar Ga naar https://information.vredestein.com/autobandenactie, https://information.vredestein.com/autobandenactie, vul het vul online het online formulier formulier in eninupload en upload een een kopie kopie van uw van uw aankoopbewijs. aankoopbewijs. Actie is Actie van toepassing is van toepassing op alle aankopen op alle aankopen van 1 februari van 1 februari t/m 31 maart t/m 312022. maart Het 2022. originele Het originele aankoopbewijs aankoopbewijs kan tot kan tot 17 april 2022 17 april geüpload 2022 geüpload worden.worden. Na 17 april Na 2022 17 april is meedoen 2022 is meedoen aan de actie aan de niet actie meer niet mogelijk. meer mogelijk. Ook vanOok toepassing van toepassing op backorders op backorders besteldbesteld in de actieperiode. in de actieperiode. Onze customer Onze customer service service neemt contact neemt contact met u op met voor u op devoor afhandeling de afhandeling van de set vangratis de setbanden. gratis banden. Montagekosten Montagekosten zijn voorzijn eigen voorrekening. eigen rekening. Voor meer Voor informatie meer informatie over de over actievoorwaarden de actievoorwaarden zie https://information.vredestein.com/autobandenactie zie https://information.vredestein.com/autobandenactie

REDACTIONEEL

COLOFON Grondig is de bron voor vakinformatie voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infrastructuur. Je kunt je aanmelden voor de gratis nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar grondig@cumela.nl.

Adres Cumela Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl

Cumela-ondernemerslijn (033) 247 49 99 / ondernemerslijn@cumela.nl

Grondig / Cumela Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig

Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Herma van den Pol Ton Herbrink (eindredacteur)

Voorplaat Egbert Jonkheer

Advertentiewerving Lisette Kerkhof, grondig@cumela.nl

Art Direction, Grafische vormgeving en druk Elma Media B.V. www.elma.nl Keizelbos 1, 1721 PJ Broek op Langedijk

Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Opzegging van het abonnement schriftelijk vóór 1 november.

Kosten abonnement Nederland € 99,- per jaar Buitenland € 154,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag

Spoor na spoor Het gazon maaien met de zitmaaier is zo’n mooi ontspannen klusje voor het weekeinde. Op brede lagedrukbanden met niet te hoge nokken gebeurt dat ook mooi grasveldvriendelijk. Voor het mooiste resultaat ga je natuurlijk met regelmaat overdwars of uit het spoor, maar langs de zijkant kom je toch altijd op hetzelfde spoor uit. Na verloop van jaren tekenen de eerste verschijnselen van spoorvorming zich al af. Dat wordt met de jaren erger en dan moet het gazon toch weer op de kop. Hieraan moesten we denken bij de spraakmakende Nexat-werktuigendrager verderop in dit nummer. In het kader van het thema banden is dat een behoorlijke tegenhanger van de brede, bodemvriendelijke IF- en VF-banden. Het is een giga-machine waarmee je op vier rupsen via vaste rijpaden alles doet en daarmee alle andere machines op banden overbodig maakt. De cijfers als oogstmachine zijn ronduit indrukwekkend. Het zal vast prima werken in mooie zaaien oogstomstandigheden op grote vlakten en dat heeft de combinatie volgens de ontwikkelaars de afgelopen drie jaar in Oekraïne waargemaakt. Tegelijk roept het veel vragen op. Wat als zo’n gevaarte in een natter jaar meerdere malen door hetzelfde spoor rijdt. We weten hoe spuitsporen zich kunnen ontwikkelen tot ware grachten, die je dan maar wat graag afwatert om te kunnen blijven rijden. En wat met rupsen kan, kan toch ook met banden. Is een vast rijpad dan ideaal of zijn er ook andere paden te bewandelen, bijvoorbeeld elk jaar een verzet

spoor, zodat je maar eens per zoveel jaar over hetzelfde spoor rijdt? Of is het juist super bodemvriendelijk om volvelds met hoge snelheid te rijden, zodat de bodem maar één keer kort en licht wordt ingedrukt? Dat is een veelgehoord argument bij het zodenbemesten met zelfrijders. We hebben het bij de Nexat over grootschalige graanteelt. Als we in Nederland in de aardappelen, bieten en uien aan de gang willen, zullen we wellicht op de halve werkbreedte moeten werken. En wat te denken van de afvoer. Moet dat dan met een extra afvoerunit? Dat geeft weer extra keren berijden van datzelfde spoor. Dan moeten we misschien toch denken aan de nieuwe troef in grasmaaierland: de maairobot. We zien dat die lichte kleine robots bepaald zodenvriendelijker werken dan onze zitmaaier. Als ze ook nog eens ‘chaotisch’ werken, krijg je helemaal geen spoor, ook niet na jaren. Misschien gaan we ons in de toekomst wel meer richten op dergelijke oplossingen. Robotgestuurde lichte, kleine machines die onvermoeibaar en non-stop de werkzaamheden bodemvriendelijk verrichten. Niet fijn voor ons mooie werken met imposante trekkers en zelfrijders… en zitmaaiers. Wel blijft de vraag of daar bij het oogstwerk een systeem voor te bedenken is. Zeker is dat we de vooruitgang niet tegenhouden. Dat zie je goed aan de grote opmars van de maairobot. Wellicht zet die ons uiteindelijk toch op het goede spoor. Team Grondig Gert, Marijke, Toon, Herma en Lisette

© Stichting Cumela Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap Cumela Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wil je het lidmaatschap van Cumela beëindigen, dan dien je voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van Cumela in Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET MENSEN - BEDRIJF IN ACTIE

Nu al een overvolle agenda

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Vreemann, Zwaan

ZWAAN OPPERDOES BV

GRONDIG 2 2022

BEDRIJF IN ACTIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

Een relatief wat rustiger maand januari zit er bij Zwaan Opperdoes niet in voor de tak Schoeiing & oeverbescherming. De agenda is vol en het werk kan gewoon door in deze zachte winter. Dit werk is in korte tijd uitgegroeid tot een belangrijke pijler onder het bedrijf. “Druk of niet, elke klus pakken we gedegen aan en we doen geen enkele concessie aan de kwaliteit.” Zwaan Opperdoes deed jaren geleden alleen het grondwerk bij een lokale specialist op het zetten van beschoeiingen. Tot hij enkele jaren geleden aangaf zijn activiteiten vanwege zijn leeftijd te willen afbouwen. Hij droeg zijn kennis en vaardigheden over en zo specialiseerde ook Zwaan Opperdoes zich in deze tak van sport. “We doen het met een vaste club medewerkers en hebben de tijd mee”, vertelt Joost Zwaan. Hij constateert dat woningen aan het water voor veel geld worden verkocht. “Het zijn woningen met een vaak relatief kleine tuin met een schuin talud. Die tuin opwaarderen door een terras, zitkuil of vlonder aan te leggen, vergroot het woongenot”. Hij ziet hierin een kettingreactie ontstaan. Zwaan werkt ook voor vakantieparken en voert beschoeiings- en oeverwerken uit voor gemeenten en het waterschap HHNK. De eerste vier maanden van dit jaar zit hij volgeboekt met particuliere opdrachten, maar ook opdrachten vanuit een vakantiepark in Medemblik, zoals op de foto te zien is. Vooral bij particulieren gaat het dikwijls om werken die nog wel eens worden aangepast door voortschrijdend inzicht van de bewoners, zoals het onlangs opgeleverde werk rechtsonder op de foto. “Ik kom daar daarom extra vaak om de voortgang te bespreken. Daar nemen we ondanks de drukte de tijd voor, omdat het werken zijn die lang mee moeten gaan. Dat is

onze inzet en daar is onze werkwijze op afgestemd”, aldus Joost. Zwaan werkt zowel vanuit de tuin of de vaste wal als vanaf het water. Het bedrijf heeft hiervoor een 80 centimeter smalle minigraafmachine en koppelpontons om vanaf het water te kunnen werken. Zwaan werkt alleen met hardhout van duurzaamheidsklasse 1, vaak FSC-keur. Het bedrijf gebruikt extra dik Geolon-doek, dat aan de waterkant extra diep wordt aangebracht om uitspoeling te voorkomen. Verder worden de funderingspalen tot op de harde onderlaag aangebracht en wordt er extra werk gestopt in het goed schoren en stutten van de constructies. “Dat kost allemaal tijd, maar dat vertaalt zich wel in duurzaamheid”, zegt Joost. Ook werkt hij met een gesloten grondbalans. “Vaak leveren particuliere tuinen ook bijkomend extra werk op, zoals het uitgraven van een tuinhuis of straat- en hekwerk.” De kwaliteitsfilosofie blijkt te werken, want begin februari puilt de agenda al uit. “We hebben alweer diverse aanvragen binnen. Dat wordt sowieso najaar, want we zitten dit voorjaar helemaal vol”, aldus Joost. Dat maakt het lastig, omdat de prijzen van materialen - en zeker die van hardhout - nu sterk fluctueren. “Het is moeilijk om daarop te anticiperen, maar het zal onze werkwijze niet veranderen. Wat we doen, doen we goed, omdat dergelijke werken lang mee moeten gaan.”

GRONDIG 2 2022

“Persoonlijke aandacht en het nakomen van afspraken staan bij ons centraal.” Manfred Huizinga verzekeringsadviseur

Verzekeringsspecialist in de cumelasector Als brancheorganisatie weten we bij Cumela als geen ander waar je als ondernemer mee te maken hebt, met welk materieel je werkt en welke risico’s hierbij komen kijken. Onze polisvoorwaarden zijn hierop afgestemd, wij denken met je mee en geven altijd een persoonlijk advies op maat. Onze voordelen • Persoonlijk contact met specialisten • Gemak en uitgebreide service • Kennis van de cumelasector • Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding • Soepele afwikkeling bij schade

Wij weten wat we verzekeren! www.cumela.nl (033) 247 49 60

COMMENTAAR DIRECTIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

Kies voor zichtbaarheid Van 14 tot 16 maart vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. De komende twee weken zijn de lokale partijen op zoek naar kiezers. Een mooie gelegenheid om deze campagnevoerders aan te spreken en te vragen ook voor cumelaondernemers te kiezen. Vrijwel overal zullen de kandidaten zich op straten en markten laten zien om met de kiezers in gesprek te gaan. Maak daar gebruik van. Vertel over je bedrijf, over de belangrijke rol die je bedrijf heeft in het onderhoud van de groene ruimte en over de werkgelegenheid die het biedt aan mensen die op het platteland wonen en werken. Vertel ook waarom het zo belangrijk is dat je met je bedrijf in dat buitengebied zit, dat het zo dicht bij het werk en de medewerkers zit en dat er daardoor minder verkeer door de dorpsof stadskern hoeft. Verder is het belangrijk dat onze bedrijven ook de ogen en oren in het buitengebied zijn. De meeste raadsleden en gemeenten zijn vooral gericht op de bebouwde kom en de bedrijventerreinen, maar het grootste deel van hun grondgebied ligt daarbuiten. Dat is het gebied waar jij dagelijks aan het werk bent en waar je ziet wat er gebeurt. Eigen je daarin een rol toe, zodat je als bedrijf belangrijk wordt voor de gemeente. Vorig jaar is de campagne ‘Cumela gaat lokaal’ gestart. Het doel is om ondernemers te stimuleren contacten te leggen bij hun gemeente. Daarvoor zal het campagneteam allerlei hulpmiddelen maken, zodat jij in het eerste contact met de gemeente niet met je mond vol tanden staat, maar een goed verhaal hebt, dat je ook kunt ondersteunen met mooi materiaal. In de komende maanden zal het campagneteam steeds meer hulpmiddelen beschikbaar hebben. De bedrijvenadviseur uit jouw regio zal hiervoor ook bedrijven benaderen. Cumelaondernemers zijn over het algemeen behoorlijk bescheiden en dat siert onze sector. Jezelf niet groter maken dan je bent, gewoon je werk goed doen en niet te veel op de voorgrond graag. Daarmee worden we als sector echter ook een beetje onzichtbaar. Bij gemeenten is het contact met de burger, maar zeker ook met de bedrijven steeds minder vanzelfsprekend. Daarom is het noodzakelijk om jezelf in het vizier

te plaatsen. Zet dus je beste beentje voor. Bedenk met wie je in contact zou willen komen. Is dat de wethouder van de grootste partij? Of juist een raadslid van een lokale partij, misschien wel iemand bij jou uit de buurt? Trek de stoute schoenen aan, want er is echt iets te kiezen. En zorg dat je ook na de verkiezingen zichtbaar bent, zodat de gemeente ook voor jou kiest.

Hans Verkerk, Teamleider beleid GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET MENSEN - LOKALE VERKIEZINGEN

Voordeel halen uit gemeenteraadsverkiezingen Tekst: Herma van den Pol Foto’s: Diverse politieke partijen

345 GEMEENTEN MET ELK EEN EIGEN AANPAK

Van maandag 14 tot en met woensdag 16 maart mag iedereen weer zijn stem uitbrengen en zo mede bepalen wie er straks lokaal aan het roer komen te staan. Waarom zijn dit voor cumelabedrijven belangrijke verkiezingen, welke onderwerpen zijn voor de ondernemers relevant en welk advies past daarbij? Kortom, hoe kun je de gemeenteraad voor jou laten werken?

GRONDIG 2 2022

LOKALE VERKIEZINGEN - ONDERNEMEN MET MENSEN

Steeds meer taken zijn of worden overgedragen van de landelijke overheid aan de lokale overheden, waarmee de rol van gemeenten ook steeds belangrijker wordt. In het bestuur van die gemeenten vervullen de leden van de gemeenteraad een belangrijke rol en die mogen we van 14 tot en met 16 maart weer kiezen. Hans Verkerk, manager beleid bij Cumela, vindt dat we het belang van deze verkiezingen niet mogen onderschatten. “De gemeente heeft belangrijke verantwoordelijkheden, zoals de inrichting van de omgeving, waar onze bedrijven direct mee te maken hebben. Denk daarbij aan de toepassing van de nieuwe Omgevingswet die er nu toch echt aan komt. De gemeente bepaalt ook in grote lijnen welke bedrijvigheid waar in de gemeente mag plaatsvinden en verleent vergunningen voor het ontwikkelen en bouwen van bedrijven. Tot slot is de gemeente ook nog een belangrijke opdrachtgever voor werkzaamheden in de groene ruimte en voor onder andere de ontwikkeling van nieuwe woonwijken of bedrijventerreinen.”

‘VEEL TAKEN WORDEN OVERGEDRAGEN AAN LOKALE OVERHEDEN, WAARMEE DE ROL VAN GEMEENTEN STEEDS BELANGRIJKER WORDT’ HET DUURT LANG Dit sluit naadloos aan bij het coalitieakkoord in de gemeente Montferland in 2018. Daarin stond onder meer: “De coalitie gaat zich in de komende jaren richten op de uitvoering van de Omgevingswet. De coalitie ziet erop toe dat ruimtelijke ontwikkeling wordt afgewogen binnen een kader waarin er volop aandacht is voor het behoud en het versterken van de landschappelijke waarde. Ook in relatie tot de energietransitie wil de coalitie oog houden voor een goede balans tussen mogelijkheden om energie op te wekken en de landschappelijke kwaliteit.” Het is precies wat Verkerk omschrijft en betreft zaken waar cumelaondernemers belang bij hebben, omdat ze óf voorzien in werk, óf invloed hebben op de bedrijfsvoering. Hoewel dit mooie woorden zijn, oogt de praktijk net even anders. “Ik had verwacht stappen te kunnen zetten in de gemeenteraad, maar in de praktijk bleek dit een stuk lastiger te zijn”, zegt Jaco Gerritsen, fractievoorzitter van de VVD in Montferland. En dat terwijl zijn partij ook nog onderdeel was van de coalitie. Gerritsen geeft

een voorbeeld. “Tegen 2030 moeten alle gemeenten energieneutraal zijn, maar voordat iedereen überhaupt weet wat hij moet gaan doen, ben je al veel tijd verder. Dan moeten er bijvoorbeeld zonnepanelen worden aangelegd, maar wordt dit doorgaans door de markt zelf ontwikkeld. Een projectontwikkelaar moet het gaan doen en als gemeenteraad zet je alleen de kaders neer. Daar kun je als cumelabedrijf geen invloed op uitoefenen”, aldus Gerritsen. Hij geeft meteen wel aan dat hij hier alleen spreekt voor Montferland. Zelf werkt hij voor de CWV Barlo, die is gevestigd in de gemeente Aalten.

‘DE GEMEENTE BEPAALT IN GROTE LIJNEN WELKE BEDRIJVIGHEID WAAR IN DE GEMEENTE MAG PLAATSVINDEN’

LOKAAL ONDERNEMERSCHAP HELPEN Gerritsen geeft aan dat in sommige gemeenten wel veel gebruik wordt gemaakt van lokale cumelaondernemers. “Zo zie ik dat bij een maaibestek de lokale ondernemers worden aangeschreven en dat doen de gemeenten in de Achterhoek denk ik allemaal wel.” Iemand anders die zich heeft ingezet voor lokale ondernemers is Ineke Schimmel, die voor GemeenteBelangen Scherpenzeel in de huidige gemeenteraad zit en zich nu ook weer verkiesbaar heeft gesteld. “Ons eigen bedrijf heeft er niets aan, want als je in de gemeenteraad zit, mag je voor die gemeente geen werk verrichten”, vertelt ze. “Toch heb ik mezelf weer verkiesbaar gesteld,

TIPS VOOR DE ONDERNEMER Hoe kun je jezelf goed voorbereiden op de gemeenteraadsverkiezingen en daar maximaal rendement uit halen, ook wanneer de nieuwe raad er zit. We zetten de tips en adviezen op een rij. • Lees de partijprogramma’s en weet welke onderwerpen vooral belangrijk zijn. • Kies voor een partij die lokaal ondernemerschap ondersteunt. • Hou contact met de gemeenteraad en/of de wethouder. Ken de mensen, weet wie ze zijn en zorg ervoor dat ze weten wat jij doet. • Zorg dat je persoonlijk in contact komt met wethouders en raadsleden. • Onderhoud banden met de diverse partijen. • Onderhoud banden met de ambtenaren in de regio. • Wees bij de lokale gemeenschap betrokken via sponsoring of op een andere manier. • Zorg ervoor dat je bekend komt te staan als een goede werkgever. Wees zuinig op je reputatie. • Maak in aanloop naar de verkiezingen contact met partijen, ga naar bijeenkomsten en stel vragen over zaken die voor je van belang zijn, bijvoorbeeld over vestiging in het buitengebied, landbouwverkeer of energievoorziening. Wat gaat de gemeente doen om de energietransitie mogelijk te maken?

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET MENSEN - LOKALE VERKIEZINGEN

CUMELA GAAT LOKAAL HAALT GEMEENTE NAAR HET BEDRIJF Heel 2022 voert Cumela campagne om cumelabedrijven bij gemeenten op de kaart te zetten. Gerwin Otten, bedrijvenadviseur en coördinator van de campagne, introduceerde die in Grondig 1 en gaf ondernemers een advies: “Pak je podium en ga in gesprek met de wethouder of ambtenaar. Zo bouw je over en weer waardevolle contacten op en leren gemeenten de cumelabedrijven kennen.” Natuurlijk hoef je dat niet alleen te doen, want de bedrijvenadviseurs van Cumela helpen je graag! Meer informatie vind je bij je contactpersoon of op www.cumela.nl/cumela-gaat-lokaal. Ook Cumela zet haar schouders eronder en benadert zelf actief gemeenten. Uit een eerste mailing zijn al een aantal gesprekken voortgekomen. “Deze gemeenten hebben we direct gekoppeld aan lokale ondernemers”, vertel Otten. “Samen bereiden we het gesprek voor, zodat de ondernemer weet wat hij of zij kan verwachten. De mailing was een succes, dus rond de gemeenteraadsverkiezingen zetten we er weer één in”, kondigt hij aan. De campagne loopt nog het hele jaar en we houden je op de hoogte van alle daaruit voortkomende acties.

‘ZORG DAT DE GEMEENTE WEET HOE BELANGRIJK JE VOOR DE GEMEENTE EN DE LOKALE WERKGELEGENHEID BENT’

omdat we veel tijd zijn kwijt geraakt aan de herindeling, die uiteindelijk niet is doorgegaan. Nu draag ik graag bij aan het opbouwen van de gemeente Scherpenzeel”, aldus Schimmel. Ook ziet ze zo kansen om een vinger aan de pols te houden in de energietransitie. Naast al deze zaken doet de gemeenteraad nog iets en juist vanwege dat punt zou er volgens Verkerk een goed contact moeten zijn tussen de gemeenten en cumelabedrijven. “Hun taak is namelijk ook het bevorderen en in stand houden van de werkgelegenheid in een gemeente. De cumelasector is de grootste werkgever op het platteland en alleen daarom al zou er een goed contact tussen cumelaondernemers en de gemeenten moeten zijn”, zegt de manager beleid. “Zorg dat de gemeente weet wat je doet en hoe belangrijk je voor de gemeente en de lokale werkgelegenheid in het buitengebied bent. Je kunt dit bijvoorbeeld doen door bij een aantal fracties - of in elk geval de partij waar je zelf op stemt - in de gemeenteraad te vragen of je een keer langs mag komen om je bedrijf voor te stellen of nodig de raadsleden uit voor een werkbezoek.”

GROTE VERSCHILLEN Voor elke gemeente is waarschijnlijk een eigen aanpak nodig, want er zitten grote verschillen tussen de gemeenten. Kijk bijvoorbeeld alleen maar eens naar het aantal partijen per gemeente. Dat gaat van vijf tot 26 partijen, waarbij

GRONDIG 2 2022

het aantal raadsleden begint bij negen en kan oplopen naar 45. Zit je in de gemeenteraad, dan krijg je een kleine vergoeding. “Maar als je als gemeenteraadslid echt goed je controlerende taak wilt uitvoeren, is het bijna een volwaardige baan”, zo legt Gerritsen uit. “Veel afspraken of bedrijfsbezoeken worden overdag gepland en dan is het lastig om daarbij aanwezig te zijn in verband met de dagelijkse werkzaamheden op het bedrijf.”

KEN JIJ DE JUISTE MENSEN? Hoewel het misschien niet loont om zelf de gemeenteraad in te gaan, is het wel goed om de raad te kennen en te weten wie de mensen zijn, stelt zowel Schimmel als Gerritsen. Nog belangrijker is het om de wethouder te kennen. Ook hebben ze van dichtbij gezien dat het loont om banden met partijen te hebben. Schimmel zegt dat ze pas sinds ze in de gemeenteraad zit ziet wat dat contact voor ondernemers kan betekenen. “Ik heb dat echt onderschat.” Voor het eigen bedrijf heeft Schimmel daar geen gebruik van gemaakt. “Toen de vergunning bij ons lang op zich liet wachten, ben ik gaan praten met de wethouder die erover ging, maar had ik niet in de gemeenteraad gezeten, dan was ik naar het wethoudersspreekuur gegaan.” “Ik denk dat het belangrijk is dat je als bedrijf de wethouder en de ambtenaren kent,” zegt Gerritsen. “maar zorg er ook voor dat ze jou kennen. Tegen die achtergrond heb ik de indruk dat sponsoring en lokale betrokkenheid daar heel erg aan kunnen bijdragen. Zorg er ook voor dat je bekendstaat als een goede werkgever. Als ze je kennen, weten ze je te vinden, bijvoorbeeld als ze ergens mee zitten, zoals snoeihout. Dat gebeurt echter wel pas nadat je in het contact hebt geïnvesteerd.”

‘HET IS BELANGRIJK DAT JE ALS BEDRIJF DE WETHOUDER EN DE AMBTENAREN KENT, MAAR ZORG ER OOK VOOR DAT ZE JOU KENNEN’

GROTE ROL VOOR LOKALE PARTIJEN De gemeenteraadsverkiezingen zijn echt een verkiezing op zich vanwege de grote deelname van lokale partijen. Over heel Nederland zijn er zelfs meer dan duizend partijen die niet gebonden zijn aan een landelijke partij. In 2018 stond er in een aantal gemeenten, zoals Schiermonnikoog, Vlieland en Druten, zelfs geen enkele landelijke partij op het stembiljet. Veel landelijke partijen opereren daarnaast in combinaties met verwante partijen, zoals de PvdA met Groen Links en SP. De lokale partijen hebben vaak een aantal duidelijke zaken waar ze zich hard voor maken of maken een programma dat sterk aansluit bij de zaken die lokaal spelen. Hoewel in de media na de verkiezing vaak wordt gesproken over winst en verlies voor de landelijke partijen zegt dit dus weinig.

BETONPLATEN

SILOWANDEN

KEERWANDEN

PERSSAPGOTEN

info@zwaagstrabeton.nl | zwaagstrabeton.nl

TORNADO3 HORIZON KWALITEITSVOL STROOIEN IN ALLE OMSTANDIGHEDEN

DK UR E

joskin.com

Hydraulische disselvering

Vereenvoudigde bediening via elektrisch kastje

SCAN ME

Doseerschuif voor een perfecte dosering en L/R randluiken

Universele strooitafel; met 2 strooiwalsen - 2 strooischijven (Ø 1 040 mm) - 6 instelbare schoepen

143B

ONDERNEMEN MET MENSEN - VENT & VISIE

‘Over drie jaar is één op de vijf verkochte trucks elektrisch’ Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Volvo Trucks

JAN SCHOUTEN, DIRECTEUR VOLVO TRUCKS VEHICLE SALES BIJ VOLVO TRUCKS NEDERLAND

“Dit jaar wordt het jaar van de afleveringen van elektrische trucks.” Jan Schouten voorziet dat over drie jaar al één op de vijf afgeleverde trucks boven de zes ton elektrisch zal zijn. Volvo Trucks heeft daar heldere argumenten voor. Toch ziet het merk ook een blijvend aandeel voor de dieselmotor en een specifieke rol voor waterstof.

‘HET DIESELEN ZAL ZICH GAAN BEPERKEN TOT ECHT HEAVY TRANSPORT EN DAN ZAL HVO DE BRANDSTOF WORDEN’

GRONDIG 2 2022

Op de jaarlijkse persconferentie van Volvo Trucks Nederland toont de kersverse directeur van Volvo Trucks Vehicle Sales met enige trots de kersverse marktcijfers. Volvo Trucks scoorde afgelopen jaar in Nederland met 22,4 procent in de klasse trucks boven zes ton het hoogste marktaandeel in de geschiedenis en staat daarmee tweede achter DAF. In het segment CE (constructie en bouw) is Volvo Trucks nu zeven jaar onafgebroken marktleider. Schouten geeft aan dat we het afgelopen jaar met 11.340 trucks (klasse boven zes ton) het dal van het coronajaar 2020 weer iets achter ons hebben gelaten. “We zitten echter nog lang niet op het niveau van 2019, toen er 15.105 verkochte trucks werden geregistreerd in deze klasse.” Schouten benadrukt dat het aantal afgeleverde trucks niet meer alles zegt over het marktpotentieel. “De leveringen lopen duidelijk achter bij de vraag”. Hij geeft aan dat schaarste aan onderdelen het afgelopen jaar minder nijpend is geworden, maar dat die nog niet is opgelost. “We zien voor komend jaar een marktvraag die op het niveau van 2018 (15.753 stuks) ligt of zelfs daarboven, maar het is de vraag of we dat gaan halen”. Hij benadrukt dat je in tijden van krapte op de langere termijn moet plannen en daarover met elkaar in gesprek moet gaan. “Daar hoort wat ons betreft helderheid en eerlijkheid over de levertijden bij, dus gaan we ook het gesprek over oplossingen om de tussenliggende periode te overbruggen”. Zeker met de snelle opkomst van elektrische trucks ziet hij dit vraagstuk versterkt naar voren komen. “We verkopen nu al volop de nieuwe serie elektrische FM-, FMX- en FH-trucks, terwijl de eerste leveringen pas na de zomer op gang komen.”

Vanaf 2012 heeft Volvo Trucks in Nederland de eerste FE-hybrides uitgeleverd en daar kwamen in 2019 de FL en FE Electric voor in de plaats. De aantallen zijn tot dusver nog zeer beperkt. Het afgelopen jaar zijn er in de totale truckmarkt 65 volledig elektrische voertuigen boven de zes ton afgeleverd. Dat is ongeveer 0,5 procent van de totale markt. “Wij zijn daarin met ruim 21 procent nu marktleider, maar dit is nog maar het begin”, stelt een ambitieuze Schouten. Hij ziet ook in het bouwsegment een mooie start met de levering van de eerste FE Electric-knijperwagens voor inzet in stedelijke gebieden. “Dit samen met de signalen die we van onze klanten krijgen, de lancering van de nieuwe FM Electric-, FMX Electric- en FH Electric-series en de energietransitiedoelstellingen maakt dat we voorzien dat al over drie jaar een vijfde van de verkochte trucks boven de zes ton elektrisch zal zijn”. Schouten geeft aan dat Volvo Trucks Nederland inschat toe te groeien naar een verdeling van circa twintig procent elektrisch, tien procent LNG en zeventig procent diesel in 2030. “LNG geeft een significante CO2-reductie ten opzichte van conventioneel dieselen en ook het gebruik van bio-LNG en HVO als diesel kan substantieel bijdragen aan het halen van de doelstellingen”, weet Schouten. Hij ziet de markt voor LNG nu wat teruglopen, omdat het financiële voordeel (brandstofkosten en maut) deels vervalt, maar verwacht toch dat dit alternatief zal blijven, met name omdat bio-LNG de komende jaren veel potentie biedt om op langere afstanden de CO2-uitstoot te reduceren tegen een redelijke kilometerkostprijs. “In totaal zijn er afgelopen jaar 391 LNG-trucks afgeleverd. Wij zijn met 44 procent marktleider.”

VENT & VISIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

‘EEN ELEKTRISCHE TRUCK VERBRUIKT ONGEVEER VIJFTIG PROCENT MINDER ENERGIE DAN EEN DIESELTRUCK’

Volvo Trucks verwacht dat in het tijdvak 2040 tot 2050 nog ongeveer twintig procent van de trucks op diesel rijdt en dat de rest dan ongeveer fifty-fifty elektrisch en waterstof-brandstofcel-elektrisch zullen worden. Volvo Trucks heeft de waterstofvariant nog niet, maar geeft aan er volop aan te werken. Dat betekent dus ook dat we volgens Volvo Trucks ook blijven dieselen. “Dat zal zich dan beperken toch echt heavy transport, zoals zwaar transport, LZV’s en dergelijke, maar dan zal HVO de brandstof worden om zo de CO2-doelstellingen te halen”, zegt Schouten daarover. De Zweedse fabrikant blijft ondertussen ook de dieselmotor doorontwikkelen. “Volvo geeft dit jaar de elf- en dertienlitermotoren wederom een belangrijke update om het brandstofverbruik nog lager te krijgen”, vertelt Schouten. Voor waterstof in combinatie met brandstofceltechniek ziet Volvo een specifiek marktsegment in het deel waarin de actieradius voor volledig elektrisch niet afdoende is tot de grenzen van de waterstofvariant. “Ook waterstof kent grenzen in actieradius, maar diesel kent die eigenlijk niet.”

WIE IS JAN SCHOUTEN?

‘DE TRUCKBRANCHE BEVINDT ZICH IN ÉÉN VAN DE MEEST VOORUITSTREVENDE TRANSITIEFASES OOIT’

Jan Schouten is per 1 januari 2022 benoemd tot Director Volvo Trucks Vehicle Sales bij Volvo Trucks Nederland. Sinds 2002 bekleedde Jan Schouten diverse functies binnen Volvo Trucks Nederland op het gebied van dealer-salesmanagement en fleetsales. De laatste vier jaar was hij als Manager Product verantwoordelijk voor het productbeleid en de technische ondersteuning aan de interne organisatie en het dealernetwerk, met als belangrijk aandachtspunt de transitie van dieseltrucks naar CO2-neutrale voertuigen, waaronder (bio-)LNG en elektrische trucks.

Volvo Trucks ziet een steeds sterkere rol voor elektrisch weggelegd. “De laatste testresultaten van Volvo Trucks hebben geleerd dat elektrisch gunstiger is dan we vooraf hadden ingeschat”, zegt Schouten. Hij wijst daarbij nadrukkelijk op het veel gunstiger rendement van elektrisch rijden ten opzichte van dieselen. “Een elektrische truck heeft vanwege de hogere efficiëntie globaal vijftig procent minder energie nodig dan een vergelijkbare dieseltruck. Dat resulteert in de praktijk in een reductie van circa veertig procent CO2 well-to-wheel bij gebruik van grijze stroom”, aldus Schouten. Hij baseert deze getallen op praktijktestresultaten van Volvo Trucks. Zo verbruikt op een bepaalde testroute bijvoorbeeld een FH 500 I-Save-dieseltruck circa 27 liter diesel (B7) per honderd kilometer bij een totaalgewicht van 40 ton, wat omgerekend neerkomt op 2,65 kWh per kilometer. Het verbruik van de vergelijkbare FH Electric is gemeten op circa 1,1 kWh per GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET MENSEN - VENT & VISIE

‘WATERSTOF IS VOOR HET MARKTSEGMENT WAARVOOR DE ACTIERADIUS VAN ELEKTRISCH NIET AFDOENDE IS’

Dit najaar worden de eerste volledige elektrische Volvo FM Electric, FMX Electric en FH Electric al in Nederland uitgeleverd.

GRONDIG 2 2022

kilometer. “Daar zit de directe winst van deze aandrijfvorm en mede daarom zal elektrisch snel doorzetten”, zegt Schouten. Het argument dat de accupakketten extra gevoelig zijn voor temperatuurschommelingen wuift hij weg. “Volvo heeft testen gedaan bij verschillende temperaturen. Daarin zijn reducties vastgesteld in prestaties van maar drie procent bij min tien graden Celsius en twee procent boven 35 graden Celsius ten opzichte van een buitentemperatuur van tien tot vijfentwintig graden. Bij twintig graden onder nul bleef het verlies in actieradius beperkt tot tien procent, maar hoe vaak hebben we dat in Nederland?” De trucks zijn hiervoor wel uitgerust met een temperatuurmanagementsysteem waarbij bij extreme kou de accu’s actief worden verwarmd. Verder wijst Schouten op de praktijk, waarin de actieradius van elektrische trucks eenvoudig te vergroten is. “De actieradius van een truck met

blemen in het net zitten. Normaal laden van enkele trucks zal gaan, maar het opladen van een hele vloot en snelladen zijn andere issues. Dat zal per klant moeten worden bekeken”, stelt Schouten vast. Volvo Trucks ziet daarin voor onze sector voordelen, omdat een deel van de bedrijven zelf stroom wint.

standaard een bereik van ruim 300 kilometer is eenvoudig te vergroten naar 500 kilometer door in pauzes de truck aan de snellader te zetten. De chauffeur moet toch met regelmaat even pauze nemen. Dan heb je het ineens over serieuze afstanden voor nationaal transport. Met waterstof kom je wat verder, maar niet heel veel?” Op de vraag of Nederland klaar is voor het opladen van al die elektrische trucks is het antwoord nog niet helder. “We weten dat er capaciteitspro-

haal apart, omdat deze trucks ongeveer drie tot vier keer zo duur zijn. Je moet wel om tafel om alles goed door te rekenen.” Schouten sluit af met de simpele constatering dat er nu al flink wordt opgeschaald. “Feit is dat we voor komend jaar nu al flink wat orders voor de FM, FMX en FH Electric hebben genoteerd. In de cumelasector zullen er dit jaar meer FE Electrics worden uitgeleverd, maar ook de eerste FM en FH Electrics. We gaan los dit jaar.”

Naast de trucks gaat het uiteraard om het totaalplaatje. Ook hier is Volvo Trucks druk mee bezig. “We stellen hoge eisen aan het dealernetwerk om elektrische trucks te verkopen en te servicen”, zegt Schouten. Momenteel zijn er tien vestigingen EMOB-klaar en we denken in 2023 alle Volvo Truck-werkplaatsen in Nederland gereed te hebben”, aldus de Volvo Trucks-man. Dan zal een dealer ook geschoold en gecertificeerd personeel moeten hebben. “Dat geldt ook voor de verkoop. De financiering en de verzekering zijn een ver-

‘BIJ SCHAARSTE HOORT EERLIJKHEID OVER LEVERTIJDEN EN EEN GESPREK OM DE TUSSENLIGGENDE PERIODE OP TE LOSSEN’

G1015

Rondebalen-Wikkelmachine

BEMESTEN MET OPTIMALE KWALITEIT

Actie

,€in plaa15ts.6van70 € 18.800,SERVICE +31 (0)165 593 983

ONDERDELEN +31 (0)165 593 976

VERKOOP +31 (0)165 319 333

PLOEGER.COM



KVERNELAND 010146/020146 (153031) Breedte 90 / Dikte 12 mm. 2 gaten Ø17 / hoh 50 / L=280 :e



Voorkom fouten bij bestelling en controleert u éérst de maten van uw haken met de tekening hiernaast!

LELY (435002) Cilindrisch (oude Roterra) draad M20x1,5 / L=335 mm.

LELY (435001) Conisch Normaal zonder druppel draad M20x1,5 / L=330 mm.

LELY (435013) Conisch Normaal met druppel draad M20x1,5 / L=330 mm.

® Klepel

Klepel OPLAS-

LELY (435004) Conisch Lang zonder druppel draad M20x1,5 / L=370 mm.

LELY (435012) Conisch Lang met druppel draad M20x1,5 / L=370 mm.

LELY (435007) Mesmodel (Links/Rechts!) draad M20x1,5 / L=375 mm. (398000)

LELY (435123) Mesmodel met zijbevestiging Links/Rechts / L=340 mm.



AMAC

nameten. (801525)

LELY Normale druppeltand met zijbevestiging. Lengte 230mm. Gatextra 18 mm. voordeel ATTENTIE: Nu Orig. nr. 1.1699.0127.0. (435128) L/R : e

FAE (900177)

LELY (435010) L/R Normale druppeltand met zijbevestiging / L=340 mm. L/R

sinds

1990

LELY (435125) L/R Extra-lange druppeltand met zijbevestiging “Aardappeltand” Lengte=380 mm.! L/R



 

A F =LEMKEN Ø12 / Zircon Ø16 7 (436002)



Rondebalen-Grijper

* ,95€ 1.849,€in plaa1.4ts van

incl. Euro-Vangraam

MS 100

Messenslijper

Actie

10€,-1.72* 5,€in plaa1.4ts van

incl. Koelinrichting

* Prijzen excl. BTW / waterwegen | G1015: Aanbod geldig tot 31/03/2022. Levering af fabriek. RBG + MS 100: Aanbod geldig tot 30/04/2022. Geleverd.

3377022/33 Breedte 115 / Dikte 15 mm. 2 gaten Ø17 / hoh 72 / L=320 :e

VOOR MEER INFOS CONTACTEER:

LEMKEN Zircon 9 (436001) 3377012/3 (L/R) Breed 115 / Dikte 18 mm. / 2 gaten Ø21 / hoh 73 mm. / L=320 :e

Frank Eugelink | Mobil: +31 (0) 6 270 430 53 E-Mail: frank.eugelink@goeweil.com | www.goeweil.com

S20 LEMKEN Zircon (436080) L/R Mestand / Br. 60 / Dikte 10

1 gat Ø17 mm. / L=315 mm. BASELIER (900237)

Bekijk ons volledige assortiment op onze website Brutoprijzen tenzij anders vermeld S8

e E = ::263 e

prodina.nl



AVR (900268) HERDER: e BOUT / MOER voor montage van tanden met zijbevestiging Lengte 70 mm. =Bout 50 M20x2,5 Bzelfborgende = 12 Cmoer = 80 Speciale

RBG

Actie

Klepel

ATTENTIE!

Oosterwijzend 50 | 1616 LD Hoogkarspel | 0228 56 29 82 | info@prodina.nl

ONDERNEMEN MET MENSEN - STERK WERK

LOONBEDRIJF SEELEN, MAASBREE In 2008 nam Wiel ( junior) het bedrijf over van vader Piet Seelen, waarmee er weer een Wiel aan het hoofd van het bedrijf kwam te staan. De oprichter, de vader van Piet, heette namelijk ook zo. Op dat moment telde het bedrijf nog meer medewerkers, maar Wiel besloot om

GRONDIG 2 2022

het bedrijf af te schalen naar ongeveer tien medewerkers en er vooral voor te zorgen dat het plezier in het werk weer de boventoon ging voeren. Met succes. Hij werkt nu met een hecht team medewerkers die elkaar steunen en inspireren.

STERK WERK - ONDERNEMEN MET MENSEN

AGO-Force symbool voor creatief ondernemerschap

Tekst: Herma van den Pol Foto’s: Herma van den Pol, Loonbedrijf Seelen

LOONBEDRIJF SEELEN, MAASBREE

“Biologische grondontsmetting met de AGO-Force is één van de manieren waarop ik mij met mijn bedrijf wil onderscheiden van andere loonwerkers”, zegt Wiel Seelen, eigenaar van Loonbedrijf Seelen uit Maasbree. De AGO-Force ontwierp hij zelf en daarmee illustreert het precies wat hij wil met zijn bedrijf: een verschil maken en doen wat hij leuk vindt.

‘ZELFS EEN BEDRIJF ALS BAYER KIEST ER BEWUST VOOR OM HIER ACTIEF TE ZIJN’

Vlak voordat je bij het bedrijf van Wiel Seelen de oprit opdraait, kun je genieten van akkers met ruggen waarop diverse gewassen worden geteeld. Ook kom je kriskras verspreid over het landschap kassen tegen. “Van de tuinbouwproducten en het vermeerderingsmateriaal in Nederland komt ongeveer 75 procent uit de omgeving van Venlo”, vertelt Seelen. Hij is trots op de regio. “In het gebied waar ons bedrijf staat, bevindt zich goede zandgrond, waarop de gewassen goed groeien. Er is veel aandacht voor innovatie. De Brightlands Campus Greenport Venlo en grote zaadveredelingsbedrijven hebben zich daardoor ook in deze regio gevestigd. Hier proberen wij als loonbedrijf zeker ook in mee te denken. Creatief zijn en innoveren”, zegt Seelen. Die gebiedskenmerken leverden ook de blauwdruk voor Loonbedrijf Seelen op en inspireren hem nog steeds. Ze leveren hem ook steeds nieuwe werkzaamheden op.

GRONDONTSMETTING Seelen houdt zich bezig met agrarisch loonwerk en grondverzet. Binnen die werkzaamheden probeert hij zich te onderscheiden van zijn collega’s. Zo zag hij om zich heen kijkend dat chemische grondontsmetting lastiger begon te worden door discussies over middelen en doordat sommige middelen zelfs niet meer mochten worden gebruikt. Tegelijkertijd merkte hij dat telers steeds meer te maken kregen met bodemziektes en diverse onkruiden, zoals aaltjes, schimmels en onkruiden als knolcyperus. “Dat resulteerde er weer in dat plantvermeerderaars en telers steeds verder uit de omgeving op zoek moesten naar schone grond. Grond die steeds duurder wordt. Toen ik er vervolgens achter kwam wat ze bij PPO Vredepeel met anaerobe grondontsmetting wisten te bereiken, zijn we dit gaan oppakken, omdat ik hierin de oplossing zag voor wat er om mij heen gebeurde.

Nu, een aantal jaren later, is het ons gelukt het proces steeds verder te optimaliseren. Dat ziet er globaal zo uit: op de grond die we gaan ontsmetten, telen we Engels raaigras. Zodra er voldoende gras staat, veertig tot vijftig ton, kunnen we aan de slag. Het gras wordt geklepeld en in de bodem gespit. Dat is dan ons organisch materiaal, dat het bodemleven aan de gang zet. Naast de organische stof zijn vocht en een temperatuur van minimaal zestien graden nodig om het bodemleven te activeren. Daarbij moeten we de bodem ongeveer zes weken afdekken met luchtdichte folie.”

MACHINE OP MAAT GEMAAKT Die laatste stap voert Seelen uit met de door hemzelf gebouwde folielegger. Die noemde hij de AGO-Force en die machine neemt misschien wel het lastigste deel van het proces voor zijn rekening. “Er zijn heel wat modellen en methodes voorbijgekomen voordat we de perfecte methode hadden gevonden om de bodem luchtdicht af te dekken. Het risico op loswaaien van de folie is nu een stuk kleiner.” Werken aan een machine doet Seelen graag en dat geldt ook voor zijn medewerkers. “Tijdens het seizoen passen we de machine aan en optimaliseren we de machine met wat er nodig is. In de wintermaanden doen we de grotere aanpassingen aan de machine en maken we het verder af”, vertelt de ondernemer. Dat gebeurde ook met de AGO-Force en zelfs nu nog ziet hij kansen om de machine verder te verbeteren. “Met de huidige machine kunnen we in drie tot vier uur tijd een hectare luchtdicht maken, waar we in het begin nog acht uur voor nodig hadden. Hoe sneller het gaat, des te beter is het voor het verdienmodel”, zegt Seelen. Dat verklaart ook het prijskaartje. Dat ligt nu nog rond de € 8000,- per hectare. “Het leent zich vooral voor kapitaalintensieve gewassen. Voorbeelden

‘MET DE HUIDIGE MACHINE KUNNEN WE IN DRIE TOT VIER UUR TIJD EEN HECTARE LUCHTDICHT MAKEN’

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET MENSEN - STERK WERK

daarvan zijn bij plantvermeerderaars asperge- en preiplanten, aardbeienplanten en bloembollen.” Langzaam maar zeker neemt de vraag naar biologische grondontsmetting toe. Op de AGO-Force heeft hij ondertussen een patent verkregen. “Ik hoop dat deze methode straks op meer plaatsen zal worden gebruikt. Ik hoef niet per se het werk zelf te doen, maar als ik er via het leveren van de machine en de kennis mijn bedrijf mee kan helpen, zou dat mooi zijn”, aldus Seelen. In de praktijk doet hij nu het werk nog zelf.

HULP BIJ KNOLCYPERUS

‘DE WAARDE VAN GROND WAAR KNOLCYPERUS IN ZIT, DAALT HEEL STERK’

Ondertussen bewijst de methode ook goed te werken tegen exoten zoals knolcyperus. “Uit onderzoek van de WUR blijkt dat we die voor 99,8 procent via anaerobe ontsmetting uit de grond kunnen krijgen, waarmee we een methode hebben om dit groeiende probleem aan te pakken. Het is een probleem dat nog wel eens groter kan worden dan nu. Zo moet de grondeigenaar het zelf verwijderen, maar wat nu als jij daar als laatste hebt gespit en er ontstaat een besmetting? En kijk eens naar de waarde van grond waar knolcyperus in zit. Als de grond besmet is, daalt de waarde daarvan heel sterk, waardoor de AGOForce het geld uiteindelijk wel opbrengt.” De methode heeft ook de aandacht van de Belgen getrokken en Seelen doet nu mee aan een Nederlands-Belgische telersveldproef in België met be-

Met een gloeispiraal worden de kruizen gebrand.

trekking tot knolcyperus. “Maar ik kijk ook alweer verder, want er is nog een exoot in mijn omgeving waarvan ik verwacht dat ik daar iets mee kan”, zegt de ondernemer. Hij houdt nog even voor zich waar hij mee bezig is, maar waarschijnlijk nog dit jaar kan hij er meer over gaan zeggen. “Ik help mijn klanten graag vitaal en krachtiger te worden”, zegt hij. Voor hemzelf houden de uitdagingen en het werken aan een machine het werk leuk. Dat doet hij samen met een gemotiveerd team. “En zo zie ik mijn bedrijf ook de toekomst in gaan. Niet groter, maar slimmer.”

EFFICIËNT GEWASSEN PLANTEN Om het loonbedrijf heen bevinden zich veel plantvermeerderaars en telers die zich bezighouden met de aanplant van diverse gewassen, zoals blauwe bes en frambozen. Wanneer de percelen worden vernieuwd, gebeurt dat door ruggen te maken, die worden afgedekt met worteldoek om onkruidgroei tegen te gaan en daarin moeten vervolgens jonge gewassen worden geplant. Met de hand is dat een tijdrovende klus. “Daarom hebben wij een machine zo aangepast dat je hem nu kunt gebruiken om gaten in de rug te maken met behulp van GPS”, zegt Seelen. “We begonnen met het branden van ronde gaten. Dat werkte, alleen was het nu nog nodig om rondom de planten de bodem met iets af te dekken en zo onkruid tegen te gaan. Kijkend naar deze methode leek het mij beter om kruizen te gaan branden. Je vouwt vervolgens het kruis open om de struik te planten en vouwt hem weer dicht. Het worteldoek zorgt ervoor dat er geen onkruid groeit. De elementen voor het branden maken we zelf.

GRONDIG 2 2022

A LONG WAY

TOGETHER

V-FLEXA Hoe veeleisend uw behoeften ook zijn, de V-FLEXA is uw beste keuze voor landbouwwagens, tanks en strooiers. Dit product van de nieuwste generatie is uitgerust met VF-technologie, waardoor het transport van zware lasten, zowel in het veld als op de weg, mogelijk is bij een lagere bandenspanning. De V-Flexa is een met staalgordel versterkte band die duurzaam is, uitstekende zelfreinigende eigenschappen en een lage rolweerstand heeft, zelfs bij hoge snelheden. De V-FLEXA is het antwoord van BKT om bodemverdichting in het veld te vermijden en rendement te verhogen tijdens transport op de weg.

IMPORTEUR VOOR NEDERLAND

Bohnenkamp Benelux B.V. Centurionbaan 200 - 3769 AV Soesterberg Tel: +31 (0) 88 220 1700 Email: info@bohnenkamp-benelux.com www.bohnenkamp-benelux.com

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - PROFILEREN

‘CO2 besparen deden we altijd al’ Tekst: Toon van der Stok Foto’s: Toon van der Stok, Groene Boog

TIENTALLEN BEDRIJVEN WERKEN AAN PROJECT DE GROENE BOOG

PROJECT: DE GROENE BOOG: AANLEG VAN ELF KILOMETER RIJKSWEG TUSSEN DE A16 EN DE A13 TEN NOORDEN VAN ROTTERDAM. GEPLANDE OPLEVERING IN 2025. HUIDIGE KOSTENRAMING: 1,7 MILJARD EURO 22

GRONDIG 2 2022

OPDRACHTGEVER: Rijkwaterstaat

AANNEMERS: Bouwcombinatie De Groene Boog, bestaande uit Besix, Dura Vermeer, Van Oord en de TBI-bedrijven Mobilis en Croonwolter&dros

PROFILEREN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Eén van de grootste infrastructuurprojecten die momenteel in uitvoering is, is de aanleg van de A16 Rotterdam, tussen de A16 en de A13. Onder leiding van bouwconsortium De Groene Boog zijn hier tientallen combinaties van cumelabedrijven aan het werk. Alleen al in deelgebied 2 vervoeren zij 750.000 kubieke meter grond. Heen en terug.

WERKZAAMHEDEN DEELPROJECT 2:

HOOFDUITVOERDER KEES SCHOON:

Aanleg Rottermerentunnel, aanbrengen talud en afdekking in Bergse Bos, omleggen wegen en paden voor aanleg, terugbrengen oude situatie

“Als hoofduitvoerder ben ik de schakel tussen binnen en buiten. We werken met een grote ploeg mensen van verschillende bedrijven die van binnen en van buiten komen. Die moeten het met elkaar doen.”

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - PROFILEREN

‘VAN ONDERAANNEMERS VERWACHTEN WE DAT ZIJ REGELEN DAT HET MATERIEEL DAT NODIG IS OOK BESCHIKBAAR IS’

‘ELKE ONNODIGE RIT KOST GELD, DUS DIE PROBEER JE ALTIJD TE VOORKOMEN’

GRONDIG 2 2022

Eén van de minst zichtbare delen van de nieuwe verbinding tussen de A16 bij het Terbregseplein en de A13 bij luchthaven Rotterdam is de Rottemerentunnel. Alleen bestemmingsverkeer en bezoekers van het recreatiegebied Lage Bergse Bos zien wat hier gebeurt. Toch is dit het meest uitdagende deel van het project, vindt hoofduitvoerder Kees Schoon die via Van Oord werkzaam is bij de Groene Boog. Hier komt een 2235 meter lange tunnel die onder de Rotte doorgaat en half verdiept door het Lage Bergse Bos gaat. Het betekent 750.000 kubieke meter grond uitgraven en naar verschillende depots rijden. De hele tunnel is opgedeeld in meer dan 30 natte bouwkuipen, waarbij er van twee kanten naar elkaar toe wordt gewerkt. Allereerst worden er damwanden aangebracht, waarna de palen worden geboord en het ontgraven begint. Inmiddels zitten daarvoor alle 8847 palen in de grond. Voor al het infrawerk is het team van Kees Schoon verantwoordelijk. Dat zorgt voor een vlakke bodem in de kuip, waarna de bouwtechnische ploeg kan starten met het aanleggen van de betonnen vloer en daarna met het bouwen van de wand en het tunneldak. Als dat klaar is, mogen de inframannen weer beginnen met het aanvullen van de tunnelwand. Na de verdichting wordt de damwand getrokken en begint het voorbelasten van de strook naast de tunnel. De grond die weer wordt gebruikt om de tunnel aan te vullen, ligt zoveel mogelijk in de depots vlakbij de tunnel. Voor Schoon is dit volstrekt logisch. “Tegenwoordig heeft iedereen het over CO2 en zo min mogelijk transportbewegingen, maar daar waren we altijd wel mee bezig, want efficiënt werken betekent ook dat je de kosten zo laag mogelijk houdt. Om aan een project wat over te houden, ben je daar natuurlijk altijd mee bezig, elke onnodige rit kost geld en CO2.” Bij dit project is wel meer dan anders gekeken naar de mogelijkheid om de vrijkomende grond zoveel mogelijk in het eigen project te verwerken. Voor de vrijkomende grond zal dat volgens Schoon lukken. Dat heeft ook te maken met de landtunnel, die ongeveer twee meter boven het maaiveld uitkomt. “Daar komt een laag grond van één meter bovenop en vanaf de zijkanten komt er een glooiend talud”, vertelt hij. Alleen voor de andere bovengrondse tracédelen, is vier miljoen kubieke meter zand aangevoerd. Voor het transport van de grond, kiest Schoon eigenlijk alleen voor dumpers en vrachtwagens. “Dumpers zijn veel meer geschikt dan trekkers en kippers, omdat ze sneller en wendbaarder zijn. Met de dumpers rijden we alle grond weg die dichtbij in depot gaat. Vrachtwagens zetten we in voor de

grond die naar een ander deelgebied gaat. Deze gaan vooral over de weg, dus dan is een vrachtwagen het meest geschikt.” Voor al die transporten, het wegzetten in depot en al het grondwerk worden in het project tientallen cumelabedrijven ingehuurd. Verantwoordelijk daarvoor zijn een aantal bedrijven waarmee vaste afspraken zijn gemaakt. Zo is Van Andel de vaste partner voor het dumperwerk. Eén van de andere bedrijven die veel werk regelt, is Anker uit Nieuwerkerk. Dat regelt de kranen die nodig zijn en zoekt bedrijven en mensen om al het ondersteunende werk te doen. “Bedrijven die als onderaannemer optreden, moeten ons echt ontzorgen. Daarvan verwachten we dat zij regelen dat het materieel dat nodig is, ook beschikbaar is.” Dagelijks zijn daardoor tientallen bedrijven op het terrein aan het werk. Dat blijkt wel bij een korte bezichtiging op een deel van het traject. Er rijden dumpers van Damsteegt, de zuigauto van Tuytel is bezig, een kraan van Boudewijn de Vos doet kleine klussen, Piet Vos staat in een depot en Van der Spek rijdt grout. In totaal zijn er volgens Schoon dagelijks alleen al in dit deeltraject ongeveer veertig ingehuurde mensen en machines aan het werk. Door de vaste afspraken merkt Schoon nog weinig van het personeelsgebrek in de sector. “Bedrijven waarmee we afspraken hebben, weten dat ze moeten zorgen dat ze onze vragen invullen.” Veel lastiger is het om voldoende goede machinisten te krijgen op het specialistische onderwaterwerk. “Daar wil je echt machinisten voor die minimaal een acht voor het werk scoren. Bij dit werk moet je echt met beleid te werk gaan.” Hoewel bijna elke rit met grond wordt vastgelegd, wordt daar in de planning nog weinig gebruik van gemaakt. “Het is belangrijk omdat we zo alle grondstromen in beeld hebben. Misschien zouden we er meer mee kunnen doen, maar uiteindelijk loopt het werk altijd anders dan je denkt. Zeker bij dit soort werk, waarbij je om palen moet graven, door verschillende grondlagen gaat en niet weet wat je tegenkomt. Het zijn dus de uitvoerder en de machinist die dit bepalen. Staat hij te lang stil, dan moet er een dumper of vrachtwagen bij, staat de vrachtwagen of dumper te veel stil, dan kan er één weg. Je zoekt altijd naar het zo effectief mogelijk uitvoeren van het werk.” Voor Schoon is het werk inmiddels op de helft nu de laatste kuipen worden uitgegraven. Het eerste tunneldeel is klaar en daar begint het aanvulwerk. Daarna wordt de voorbelasting aangebracht, het onderliggend wegennet definitief aangelegd en tenslotte het bos opnieuw ingericht. Nog drie jaar, dan gaat het verkeer ondergronds en ziet de omgeving er niets meer van.

PROFILEREN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

1 VIJFTIEN BOUWKUIPEN Per bouwkuip wordt het project aangepakt. De eerste laag grond wordt nog gewoon ontgraven. De laatste meters gebeuren onder water.

2 DEPOT DICHTBIJ De ontgraven grond wordt zo dicht mogelijk bij het werk in depot gezet. Dit werk wordt vooral door lokale cumelaondernemers gedaan.

3 GRIJPERWERK Het diepe ontgraven gebeurt met draadkranen en grijpers om zo min mogelijk slibvorming te krijgen en tot de juiste diepte te komen. Vlak bij de Rotte gaat de bouwkuip tot vijftien meter beneden NAP.

4 LIEVER DUMPERS Van Oord geeft bij het grondtransport de voorkeur aan transport per vrachtwagen of dumper. Alleen voor kleinere hoeveelheden en kleinere afstanden worden trekkers en kippers ingezet.

5 EIGEN WATERWAGENS Gedurende het hele werk is een eigen waterwagen beschikbaar. In de winter wordt deze ingezet om het tracé schoon te houden, in de zomer om het stofvrij te houden.

6 KLEIN WERK Per dag worden er veertig mensen al dan niet samen met een machine ingehuurd. Van Oord heeft alleen een aantal eigen grote machines op het werk. Al het andere komt uit de omgeving.

7 IN DEPOT Alle ontgraven grond blijft binnen het tracé. Het ligt ongeveer twee jaar in depot en wordt gemengd voordat het weer teruggaat naar het tracé. Daar wordt het gebruikt voor de afdekking van de tunnel en het aanvullen van de bermen van de bovengrondse wegdelen.

8 ZUIGEN Voor het afvoeren van het laatste puin uit de bouwput wordt veelvuldig gebruik gemaakt van zuigauto’s.

GRONDIG 2 2022

advertorial

Een vakman zaait veilig. Logisch toch? Iedere vakman die met behandeld zaaizaad werkt, kent de voordelen ervan: met zo min mogelijk chemie krijgen zaadje en kiemplantje de best mogelijke bescherming. Zo weet de vakman ook dat je bij het gebruik jezelf en je omgeving moet beschermen. In dit artikel vertellen we graag nog even waarom dit zo is en hoe je dit het beste doet.

Bij behandeld zaaizaad bevindt de werkzame stof zich exact daar waar het nodig is en niet op een hele rij of een heel veld. Er is dus veel minder chemie nodig. Toch blijft voorzichtigheid geboden. Dit begint met het lezen van het etiket en de waarschuwingen op de verpakking. Een waarschuwing op de zaadbak is ook nuttig. Daarom voegt Syngenta bij dit artikel een vel met veiligheidsstickers toe. Ga nooit gehaast aan het werk ‘Zo’n veiligheidssticker zou op elke zaadbak moeten zitten’, zegt zaaispecialist Jos Timmerman van Maas B.V. Kessel. Zijn collega Hennie Sleutels is het er roerend mee eens. Jaarlijks zaaien ze heel wat hectare behandeld zaaizaad uit van suikerbieten, maïs, uien en diverse andere groenten. Het Limburgse familiebedrijf voor agrarisch loonwerk, grondverzet en transport met 40 mensen in vaste dienst heeft nooit een veiligheidsincident met behandeld zaaizaad gehad. Directeur Harry Hesen: ‘Wij zeggen altijd: haast je niet als je gaat zaaien. Natuurlijk zit je te wachten op het optimale zaaimoment, maar ga rustig en secuur te werk, dan heb je daar het hele seizoen profijt van. Daarbij hoort ook dat je de tijd neemt om veilig te werken.’

Waar mogelijk: behandeld zaaizaad in plaats van granulaat Zaaien met behandeld zaad doet men ook bij UniCom-Oost. Deze dienstverlener, met vestigingen in Lettele, Colmschate en Haarle en 60 werknemers, is actief in alles wat met groen, grond en loonwerk te maken heeft. Johan ten Broeke is er adviseur teelt: ‘Wij zaaien voor onze opdrachtgevers jaarlijks zo’n 600 hectare maïs en hierbij heeft FORCE van Syngenta onze absolute voorkeur. Er zijn hier plekken waar de druk van ritnaalden zo hoog is dat we moeten kiezen voor granulaat, ofwel FORCE® Evo, maar als het even kan gebruiken we zaaizaad dat behandeld is met FORCE® 20CS. Daarmee gebruik je tot wel acht keer minder werkzame stof en dat scheelt dus ook geld.’ Huidcontact leidt tot ongevaarlijke, maar vervelende irritatie Dat je voorzichtig moet omgaan met behandeld zaaizaad, is bij de loonwerkers van UniCom-Oost bekend. Roland Mars: ‘Je moet je goed kleden, met lange mouwen en lange broek, handschoenen, bril en stofmasker. Maar ik heb weleens gehad dat ik met mijn gehandschoende vingers langs de onbedekte delen van mijn gezicht wreef. Ik kreeg een huidirritatie die de hele dag bleef jeuken. Dat gebeurt me nooit meer. Ik raad ook iedereen aan om een emmer water in de buurt te hebben. Bij onverhoopt huidcontact kun je de verontreiniging dan meteen wegwassen.’ Niet gevaarlijk, wel vervelend, maar vooral: onnodig De huidirritatie (een tintelend, brandend of verdoofd gevoel) die door FORCE kan ontstaan is overigens niet gevaarlijk en verdwijnt vanzelf. Koud water vermindert de irritatie. Bij inademing van verontreinigde deeltjes kunnen de symptomen soms ook achter in de neus en in de keel voorkomen. Dit duurt meestal niet langer dan één dag. Maïszaden behandeld met tefluthrin (FORCE TS, FORCE 20CS) worden geïmporteerd uit andere EU-landen waar deze zaaizaadbehandeling is toegelaten. Deze zaden mogen in Nederland en België worden uitgezaaid.

Zo werkt u veilig voor uzelf en uw omgeving • Lees altijd het etiket op de zak. • Open de zak met een schaar, mes of nog liever met de veilige swan-cutter van Syngenta. Ga niet scheuren. • Voer lege zakken af als klein chemisch afval. • Draag bij het werken en het reinigen van de machines altijd handschoenen, een stofmasker, een veiligheidsbril en een overall. Houd deze ‘vuile’ beschermingsmiddelen weg van ‘schone’ plaatsen. • Ga diagonaal met de rug naar de wind staan bij het vullen van de machine. • Zorg bij pneumatische precisiezaaimachines dat de luchtdeflectoren altijd naar de grond gericht zijn. • Zaai op de correcte zaaidiepte. Dit geeft de beste werking en zorgt dat de zaden niet zichtbaar zijn voor vogels en zoogdieren.

• Zaai nooit dicht bij oppervlaktewater zoals plassen, sloten en vaarten. • Schakel altijd eerst de zaadtoevoer uit voordat u aan het einde van een rij de zaaimachine optilt. • Ruim geknoeid zaad op. • Was uzelf en uw beschermende uitrusting goed nadat u met behandeld zaaizaad heeft gewerkt. Zorg dat hierbij geen verontreiniging in het oppervlaktewater terechtkomt.

Meer weten over veilig zaaien? Scan de code.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik het etiket en de productinformatie. ® /™ Registered Trademark of a Syngenta Group Company. Syngenta biedt oplossingen die helpen de bedrijfsvoering verantwoord te optimaliseren: www.syngenta.nl/stewardship.

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

Het beste van Cumela.nl/nieuws

DAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

HITACHI ZW180-7 STAGE V

LEMKEN JUWEL CARBON FARMING-PLOEG Lemken heeft samen met het Duitse Leibniz-Zentrum für Agrarlandschaftsforschung (ZALF) het idee voor een Lemken Juwel CF-ploeg voor carbon farming ontwikkeld. Om en om zijn twee verschillende ploeglichamen gemonteerd, één voor normaal en één voor dieper ploegen. De dieper ploegende risters breken eventuele storende lagen en brengen humusrijke bovengrond en eventuele humusbemesting dieper in de grond. Volgens het ZALF neemt zo de humusvoorraad in de bodem toe en stijgt de bodemvruchtbaarheid. Uit analyses van eerdere proeven door het ZALF

bleek dat meer dan de helft van deze humuslaag behouden blijft en dat daarmee een langdurige opslag van CO2 is gegarandeerd. Het zorgt er ook voor dat de wortels van de planten deze diepere bodemlagen bereiken. Hierdoor kunnen de opbrengsten in het eerste jaar al met vijf procent stijgen. Met de Lemken iQblue Connect-module zijn de benodigde werkgegevens specifiek te registreren. Lemken ziet mogelijkheden om deze werkwijze in te zetten voor het verkrijgen van koolstofcertificaten. De Duitse fabrikant wil de Juwel CF-ploeg medio 2024 op de markt zetten.

Afgelopen voorjaar lanceerde Hitachi met de ZW 220-7 het eerste model van de nieuwe generatie Stage V-wielladers. Daar komt nu deze vijftientons ZW180-7 bij. De ZW 180-7 is uitgerust met de 129 kW (173 pk) sterke Stage V-Cummins B6.7-6,7-liter-krachtbron. Daarachter zit de bekende ZF-powershift-transmissie (vijf versnellingen vooruit en drie achteruit) met computergestuurde automatische schakelfuncties en functies om ook handmatig te kunnen schakelen. Hitachi heeft veel energie gestoken in het comfort en in ondersteuningsfuncties voor veiliger en comfortabeler werken.

SCHUITEMAKER DOUBLETOUCH CONTROL Schuitemaker introduceert een vernieuwde bedieningskast voor de Rapide 100 en 1000. De combinatie van joysticks en een 7-inch-touchscreen geeft de bestuurder een betere concentratie op de omgeving en het laadproces zonder dat hij zich op het scherm hoeft te concentreren. Daarbij kan hij instellingen personaliseren. Zo wordt bijvoorbeeld bij het lossen de stand van de achterklep op de bedieningskast aangegeven. Het systeem is koppelbaar met Isobus en achteraf in te bouwen in bestaande Rapide 100- en 1000-modellen vanaf 2020.

GRONDIG 2 2022

STAGE V-CLAAS NEXOS De Claas Nexos-smalspoorserie is nu in Stage V-uitvoering op de markt. Deze wordt onder andere uitgerust met een nieuwe powershift-transmissie met vijf versnellingen in drie groepen plus Twinshift-powershift. Verder heeft de Nexos nu een cabine met een vlakke vloer. Er zijn nieuwe MD- en LD-modellen geïntroduceerd. De zwaarste uitvoeringen hebben nu 88 kW (120 pk) onder de kap. Dankzij de vlakkere motorkap is het zicht naar voren verbeterd. Ook kunnen werktuigen eenvoudiger tussen de assen worden aangebouwd en zijn er meer aanbouwmogelijkheden.

TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

COMPACTE LIEBHERR-WIELLADERS Liebherr heeft de compacte wiellader flink onder handen genomen. De L506 en L508 zijn doorontwikkeld. Denk aan verbeterde Z-kinematiek voor stratenwerk en de High Lift- en Speeder versies. Liebherr voegt als kleinste model de L504 Compact toe aan de serie. De grootste wijziging zit hem in de vernieuwde cabine. Deze heeft meer glas voor een beter zicht en een betere ergonomie. Alle modellen zijn voorzien van Stage V-Yanmar-krachtbronnen. De wielladers hebben de bekende hydrostatische versnellingsbak. Voor het eerst zijn Speeder-uitvoeringen van de L506 en L508 leverbaar met een maximumsnelheid van 30 km/u.

is dat Total Geo Service Instruments in Be-

TOPCON BREIDT NETWERK UIT

dum, voor Midden- en Oost-Nederland HKV in Ochten, voor Midden- en West-Nederland AM Trade in Bunschoten en voor Zuid-Nederland Visser & Visser in Breda. Daarnaast is Boels nu landelijk aanspreekpunt voor verhuur en onderhoud en kalibratie via zijn 150 vestigingen. Topcon wil zo het onderhoud en de kalibratie sneller laten verlopen.

Topcon Positioning Netherlands breidt zijn netwerk van dealers en servicelocaties voor lasers flink uit. Vanaf 2022 kent ons land niet één, maar vier hoofddealers van Topcon-laserapparatuur. Voor Noord-Nederland

STIHL HEXA-ZAAGSYSTEEM

YANMAR VIO17 DOORONTWIKKELD Yanmar Compact Equipment heeft de nieuwe ViO17-minigraafmachine gelanceerd. Deze 1,7-tonner kreeg een Stage V-Yanmar-driecilinder, maar is ook op veel punten doorontwikkeld. Denk aan onder meer een langere giek, een betere cabine en vastzetpunten voor transport op een aanhanger. Uiteraard zijn de machines nu af-fabriek uitgevoerd in het nieuwe rood. Een belangrijke doorontwikkeling is dat de ViO17 nu leverbaar is met een lagere graafarm. Daarbij is een extra 85 kilo zwaar contragewicht leverbaar.

Met de 3/8” Rapid Hexa stelt Stihl een zaagketting met een nieuwe, zeskantige tandvorm voor. Dankzij de Hexa-slijpvorm en de smalle slijpvoeg is het zaagvermogen van een 3/8” Rapid Super volgens Stihl tien procent beter. In de praktijk merk je volgens de fabrikant het verschil vooral als je schuin op de houtvezels moet zagen. De zaagketting is verkrijgbaar onder de naam 3/8” Rapid Hexa 3 (RH3) als terugslagarme versie met knobbelaandrijfschakels voor bladlengtes van 35 tot en met 90 centimeter, inclusief zeshoekige Hexa-aanscherpvijl.

DEUTZ-FAHR 6C-SERIE Drie modellen, drie verschillende transmissies en de beschikbaarheid van veel opties zijn de kenmerken van de nieuwe Deutz-Fahr 6C-serie. Dankzij de nieuwe vier-stijlen-TopVision-cabines en de nieuwe RVShift-powershift-transmissie kan Deutz-Fahr met deze modellen weer vooruit in de klasse van 88 tot 105 kW (120 tot 143 pk). De nieuwe 6C-serie is uitgerust met 3,6-liter-Deutz TCD L04-Stage V-viercilindermotoren. Met de nieuwe RVShift-powershift-transmissie (twintig versnellingen vooruit en zestien achteruit) met Automatic Powershift-functie (APS) kun je extra snel accelereren door versnellingen over te slaan. De nieuwe TopVision-cabines bieden dankzij vier stijlen in combinatie met het high-visibility-dakluik veel zicht. GRONDIG 2 2022

Een perfecte baal creëert een tevreden klant!

PASSION FOR BALES Een betrouwbare machine, unieke wikkeltechniek en uw passie en kennis vormen de basis voor het maken van de perfecte baal. Balen die zorgen voor maximaal rendement, het beste voer en tevreden klanten.

Lees meer op: www.passionforbales.nl

REESINK Agri

uw partner in agribusiness Volg ons ook op social media

Klaar voor professionals! Opklapbare rotorkopeggen Zeer zware aandrijfkasten Volledig gelaste tandwielbakken Hierdoor extra stabiliteit 2 overbemeten kopeggen gemonteerd Walterscheid aandrijfassen Rotoren dicht bij de zijkanten Volledig egale werking over volle breedte

Energy-P/600

Opklapbare frezen Beide freeshelften zonder tussenruimte Hefcilinders op het zwaartepunt Zware tussen-versnellingskasten Ook in overtop of bio-uitvoering Walterscheid aftakassen Zij-aftakassen met nokkenschakelkoppelingen

Tiger-450P/650

Bieslook 15

gerard.zweers@argi.nl

www.argi.nl

6942 SG DIDAM

06-53236180

like ons op facebook

De beste technologie op de eenvoudigste en snelste manier.

LEASYGOING is de all-inclusive service waarmee u een DEUTZ-FAHR van de 6/7/8/9-reeks kunt kiezen en meteen aan de slag kunt. Wij verzorgen al het andere voor u.

Volg ons

DEUTZ-FAHR is een merk van

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - SCHOFFELAPPARATUUR

Extra ogen

Tekst: Arend Jan Blomsma Foto’s: leveranciers, Blomsma

OVERZICHT CAMERAGESTUURDE SCHOFFELS

De belangstelling voor schoffelen in maïs, bieten en uien is het afgelopen jaar al fors toegenomen, vooral ook door het wegvallen van middelen en de behoefte om milieuvriendelijker te werken. Het gaat hierbij vooral om het schoffelen tussen de rijen. Er zijn inmiddels al veel leveranciers actief op de Nederlandse markt. We bieden een overzicht en gaan in op enkele belangrijke kenmerken.

‘SUCCESVOL SCHOFFELEN VRAAGT EEN NAUWKEURIG AFGESTEMDE ONDERLINGE AFSTAND TUSSEN DE ZAAI-ELEMENTEN’

GRONDIG 2 2022

Het schoonhouden van gewassen met alleen chemische middelen wordt steeds moeilijker. De maatschappelijke druk valt niet te ontkennen. Hierdoor gaan afnemers andere eisen stellen aan de productie, waardoor we steeds minder middelen tot onze beschikking hebben. Daarnaast kunnen er problemen ontstaan met resistentie van onkruiden tegen bepaalde middelen. Mechanische onkruidbestrijding wordt hierdoor steeds meer een belangrijk hulpmiddel. Het gebruik van GPS voor recht en goed aansluitend zaaien is daarbij belangrijk, maar minstens zo groot is de toenemende rol van camera’s op schoffelapparatuur. Vooral het gebruik van GPS en camera’s geeft het schoffelen nu een nieuwe stimulans. Met de nieuwe technieken is de onbewerkte oppervlakte vrij eenvoudig te beperken tot ongeveer tien procent van de totale oppervlakte. In

combinatie met een rijenbespuiting, al dan niet in dezelfde werkgang, is zo een reductie te halen van negentig procent aan gewasbeschermingsmiddelen. Om het onkruid in de rij aan te pakken, kunnen de schoffels worden uitgebreid met vingerwieders. Honderd procent terugdringen van chemische middelen met mechanische onkruidbestrijding is mogelijk, maar vraagt wel een behoorlijk grote extra inspanning. Zolang we de chemische hulp tot onze beschikking hebben, kunnen we er daarom heel goed gepast gebruik van maken. Schoffelen heeft nog een paar voordelen. Zo brengt het lucht in een dichtgeslagen grond. Ook kan het schoffelen prima worden gecombineerd met het zaaien van een vanggewas. Ook een combinatie van bijbemesten in vloeibare vorm is een mogelijkheid.

SCHOFFELAPPARATUUR - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Succesvol schoffelen vraagt wel een goede vlaklegging van het zaaibed en nauwkeurig zaaien. Dat geldt niet alleen voor de aansluitrijen, maar ook voor de onderlinge afstanden tussen de zaai-elementen. Wie voor de eerste keer gaat schoffelen, doet er goed aan om deze afstanden voorafgaand aan het zaaien na te meten. Hoewel met GPS de aansluitrijen nauwkeuriger kunnen worden gezaaid, verdient het nog altijd aanbeveling om de werkbreedte van de schoffel gelijk te laten zijn aan de werkbreedte van de zaaimachine. Bij gebruik van een camera op de schoffel kan de capaciteit flink omhoog, omdat daarmee een rijsnelheid tot 15 km/u haalbaar is. In gezaaide gewassen als maïs, bieten en uien is schoffelen tussen de rijen het meest geschikt. In geplante en hoogrenderende gewassen kan daarnaast het schoffelen in de rij een oplossing zijn om het gewas onkruidvrij te houden. Dit vraagt een veel hogere investering en de capaciteit ligt stukken lager dan bij schoffelen tussen de rijen.

GROTE NAUWKEURIGHEID EN CAPACITEIT Bij de cameragestuurde schoffels die tussen de rijen werken, zijn er inmiddels minimaal tien aanbieders actief op de Nederlandse markt (zie overzicht). Hierbij zijn niet meegeteld de leveranciers van schoffelrobots of de leveranciers van schoffels die in de rij schoffelen. Het is niet alleen de camera die bepaalt of een schoffel een goede cameragestuurde schoffel is, maar ook de constructie van de machine. Die moet spelingvrij zijn. Het heeft geen zin om te schoffelen met een camera die op één centimeter langs de rij kan sturen als de constructie op het schoffelmes een speling geeft van twee centimeter. Niet alleen de frameconstructie moet spelingvrij zijn, ook de lagering van de parallellogrammen van de individuele elementen moet dat zijn. Ook moet de hydrauliek van de sideshift spelingvrij zijn. De sideshift van de machines gebeurt op twee verschillende manieren: via het verschuiven over het frame, de lineaire sideshift, en via een parallellogramconstructie. De laatste is onder meer in gebruik bij Steketee. Daarbij loopt de schoffel zelfstandig op twee steunwielen. De stabilisatie van de trekker wordt los gezet, zodat bewegingen van die trekker niet worden doorgegeven aan de schoffel. De gebruikers van de lineaire sideshift gebruiken de korte, compacte bouwwijze als voornaamste argument. Het schoffelmes zit dichter achter het frame. Ook heb je met deze bouwwijze minder draaiende delen.

Er zijn ook firma’s die een losse sideshift aanbieden. Die is uitgerust met een driepuntsbevestiging aan de achterkant, waaraan je de eigen schoffel of een ander werktuig kunt bevestigen. De merken hierin zijn onder meer Raven, Laforge Dynatrac Vision, K.U.L.T. iVision, Carré Precicam, Einböck en Nalatec Pathfinder Agrar. Deze laatste heeft een camera aan de trekker en stuurt de stabilisatie van de hefinrichting aan.

LANGJARIGE ERVARING Uit het overzicht blijkt dat veel fabrikanten gebruik maken van de camera van Claas. De Duitse fabrikant kocht deze camera in 2006 van het Deense Ecodan en heeft de camera sindsdien steeds doorontwikkeld. Hij is inmiddels aan zijn vijfde generatie toe. De camera heeft een veel hogere resolutie gekregen. Het kleuronderscheidend vermogen is eveneens groter geworden. De nauwkeurigheid is hierdoor sterk toegenomen. Bij weinig contrast, voor elke camera een uitdaging, levert de camera nu betere prestaties. De camera heeft twee lenzen en dat maakt het mogelijk een 3D-beeld te creëren. In negen van de tien gevallen werkt 2D prima, maar als je in de resterende gevallen kunt omschakelen naar 3D kan dat net het verschil zijn tussen wel of niet schoffelen. Twee schoffelfabrikanten gebruiken de camera van het Engelse Tillet & Hague. De fabrikant geeft een nauwkeurigheid op van 0,5 centimeter, maar het hangt van het zaaien en het gewas af of deze nauwkeurigheid kan worden gehaald. De fabrikant heeft veel ervaring met de camera’s en

‘DE CAMERA VAN CLAAS IS STEEDS DOORONTWIKKELD EN INMIDDELS TOE AAN ZIJN VIJFDE GENERATIE’

Een veel gebruikte camera is die van Claas. Het is inmiddels de vijfde generatie.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - SCHOFFELAPPARATUUR

MERK

BEDNAR

CARRÉ

EINBÖCK

GARFORD

HAK

BEHOREND TOT TYPE

ROW-MASTER RN/RN-S

ECONET

CHOPSTAR ROW GUARD

INTERROW

S-SERIE

WERKBREEDTES

4,8-9,6 M, BIJ 50 CM RIJAFSTAND TOT 12 M.

3-13 M

1,6-11,4 M

1,5-24 M

1,75-6 M

LEVERANCIER CAMERA

CLAAS

EIGEN

TILLET & HAGUE

TYPE CAMERA

2D/3D

3D VIA SOFTWARE

MANIER VERSCHUIVEN PARALLELLOGRAM LINEAIR LINEAIR LINEAIR LINEAIR AFSTAND TOT DE PLANT

2,5 CM

0,8 CM

0,5 THEORETISCH

MAX. WERKSNELHEID

15 KM/U

12 KM/U

SECTION CONTROL

NEE

FABRIKANT/IMPORTEUR

GRUVA, CADZAND

POOL AGRI, VROOMSHOOP

REESINK AGRI, APELDOORN

HOMBURG HOLLAND, STIENS

K.A. HAVELAAR, BLEISWIJK

INFORMATIE

WWW.BEDNAR.COM

WWW.CARRE.FR

WWW.REESINKAGRI.NL

WWW.HOMBURG-HOLLAND.COM

WWW.HAKNL.COM

OOK LOSSE SIDESHIFT LEVERBAAR

LOSSE SIDESHIFT MET SCHOFFEL

LOSSE SIDESHIFT LICHTE MACHINES MET SCHOFFEL

BIJZONDERHEDEN

‘STEKETEE GEBRUIKT EEN EIGEN CAMERA, DIE 160.000 KLEUREN HERKENT EN EEN AUTOLEERFUNCTIE HEEFT OM DE RIJEN BETER TE HERKENNEN’

Een weergave van het beeld van de camera op de schoffel van HAK.

GRONDIG 2 2022

dat resulteert in een goede en stabiele camera. De camera heeft een enkele lens, maar via de software kan een 3D-beeld worden gemaakt. Twee merken gebruiken hun eigen camera, Garford en Steketee. Het Engelse Garford was één van de voorlopers op het gebied van cameragestuurd schoffelen. Zijn camera kenmerkt zich door een hoge resolutie. Hij herkent de rijen al zodra je die zelf met het blote oog kunt waarnemen. De camera ziet op de grond anderhalve meter breed en dat betekent dat er meerdere rijen in beeld zijn. Wanneer in één van de rijen een stuk is weggevallen, zijn er toch nog andere rijen in beeld. Ook Steketee gebruikt een eigen camera. Die kan 160.000 kleuren herkennen en via een autoleerfunctie beter de rijen herkennen, ook wanneer het gaat om een groen gewas in groen onkruid. De meeste merken bieden individuele uitheffing van de elementen met behulp van GPS, section control. Het gebruik van GPS voor het sturen van de trekker maakt het werken met de schoffel gemakkelijker en de Isobus-functie section control biedt dan nog meer comfort in geren en op de kopakkers. Het gebruik leidt bovendien tot een hoger percentage bewerkte grond. Het is één van de hulpmiddelen die meehelpt de populariteit van het schoffelen te vergroten.

SCHOFFELAPPARATUUR - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

HATZENBICHLER

HORSCH

K.U.L.T KRESS

MONOSEM

SCHMOTZER

STEKETEE

JOHN DEERE

AMAZONE

LEMKEN

INTERROW

TRANSFORMER

HABICHT

MULTICROP

KPP

EC WEEDER-IC LIGHT

2-12 M

6-12 M

1-6 M

3-9 M

3-9,5 M

3-9 M

CLAAS

TILLET & HAGUE

CLAAS

EIGEN

2D/3D

3D VIA SOFTWARE

2D/3D

LINEAIR LINEAIR LINEAIR PARALLELLOGRAM

KLEINE MACHINES: LINEAIR, PARALLELLOGRAM GROTE MACHINES PARALLEL

2,5 CM

0,5 CM THEORETISCH

2,5 CM

2,0 CM

15 KM/U

12 KM/U

15 KM/U

NEE

FRATO, WIJCHEN

ZONNA, BEILEN

AGRI EVOLUTION, ANDIJK

FARMSTORE, CUIJK

KAMPS DE WILD, ZEVENAAR

STEKETEE, STAD AAN ‘T HARINGVLIET

WWW.HATZENBICHLER.COM

WWW.HORSCH.COM

WWW.KULT-KRESS.DE

WWW.MONSEM.COM

WWW.SCHMOTZER-HT.DE

WWW.STEKETEE.COM

UITGEBREIDE MOGELIJKHEDEN

OOK LOSSE SIDESHIFT LEVERBAAR Advertentie

EXCAVATOR

Forrez Nederland • Middelkampseweg 7 - 5311 PC Gameren T +31 (0)416 693 355 • nederland@forrez.com • www.forrez.nl Voor meer info: www.forrez.com - T 057 22 90 70

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - ISOBUS PLOEGEN

Op de streep nauwkeurig

Tekst: Martijn Knuivers Foto’s: Martijn Knuivers en fabrikanten

SPECIALISTEN OMARMEN ISOBUS-PLOEG

Zeven jaar geleden introduceerden Kverneland en Lemken een ploeg met Isobus-besturing met de mogelijkheid om instellingen voor te programmeren, de ploeg af te stellen vanuit de cabine en op de streep nauwkeurig te ploegen. Na een verkooprush in de eerste jaren zijn de verkoopaantallen nu gestabiliseerd. De massa lijkt het extra geld voor deze ploeg nog niet te willen uitgeven, waarmee de Isobus-ploeg een ploeg voor de specialisten lijkt te blijven.

‘ALS GROOT VOORDEEL ZAGEN WE DAT DEZE VEEL GEMAKKELIJKER AF TE STELLEN ZOU ZIJN DAN EEN CONVENTIONELE PLOEG’

GRONDIG 2 2022

De top-drie van de ploegenfabrikanten, Kverneland, Lemken en Kuhn, hebben een Isobus-ploeg in hun programma, kleinere fabrikanten als Pöttinger, Aerts en Amazone (nog) niet. Het Noorse Kverneland kondigde op de Agritechnica in november 2013 als eerste een Isobus-ploeg aan, maar het Duitse Lemken bracht er in 2014 als eerste één op de markt. Bij de komst van de Isobus-ploeg kon Kverneland profiteren van de eigen elektronicafabriek in Nieuw-Vennep. “We hadden daarmee al veel expertise in huis”, vertelt Michiel Kisteman, productmanager ploegen en grondbewerking bij Kverneland Benelux. “Gecombineerd met de kennis van Isobus-aansturing en onze eigen Tel-

lus-Isobus-schermen gaf dat een voorsprong. Omdat Kverneland ook een grote speler in ploegen is, lag het voor de hand om ook een via Isobus aangestuurde ploeg te ontwikkelen. Als groot voordeel zagen we dat deze veel gemakkelijker af te stellen zou zijn dan een conventionele ploeg.”

TWEEDE GENERATIE Lemken kwam in 2014 met de eerste Isobus-ploeg op de markt, maar daar heeft de eerste generatie inmiddels plaatsgemaakt voor de tweede generatie. Bij de eerste generatie was de hydrauliek nog wel eens wat gevoelig voor de loadsensingsystemen van de verschillende merken trekkers. Bij de recent geïntroduceerde tweede

ISOBUS PLOEGEN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Voordeel van Isobus is dat je de ploeginstellingen kunt voorprogrammeren. De bediening van Kverneland en Lemken verschilt wat, maar de essentie van wat beide kunnen is redelijk gelijk.

draulische uitbreekbeveiliging in plaats van breekbouten en daarom minder interessant voor de Nederlandse markt, weet hij. Inmiddels heeft Reesink Agri deze winter wel de eerste ploeg met sectieregeling en een gewone breekboutbeveiliging verkocht.

PLOEGEN:

KVERNELAND EN LEMKEN

bij het instellen programmeer je de ploegbreedte van de eerste schaar, de breedteverstelling, de ploegdiepte en overbuik-overrug. Meerdere instellingen kun je tegelijk inprogrammeren. Voor bijvoorbeeld percelen met verschillende zwaartes kun je dan continu variëren.

De 2500 i-Plough van Kverneland werd destijds volledig nieuw ontwikkeld. Zo zijn de hoekige ploegarmen vervangen door ovale, zodat stropen minder snel optreedt en onder te ploegen groenbemester gemakkelijker doorstroomt. Verder is het dieptewiel in hoogte verstelbaar, zodat de ploeg bij het insteken geleidelijker de grond in gaat. Dit voorkomt de bekende driehoeken met diepe voorgaten op de kopakker. Kverneland noemt dat ‘nice ins’. Voor de 2500 is ook Trailer Transport Solution ontwikkeld. Achter de ploegkop is het frame 45 graden scharnierend naar beide zijden, waarna de ploeg kan worden omgeturnd in een getrokken aanhanger. Het bovenste aankoppelpunt van de bok klapt dan voorover, terwijl de topstang kan blijven zitten. Kverneland ontwikkelde dit vanwege de verkeersveiligheid. Een trekker met gedragen werktuig mag volgens de verkeerswet niet langer zijn dan vijftien meter. Met een gewicht in de fronthef en een vijf- of zesschaar zit je daar zo aan. De ploeg is leverbaar van een vier- tot en met een zesschaar. De schaararmen meten 80 centimeter en de afstand tussen elke arm is naar eigen voorkeur 85 of 100 centimeter. De software voor FurrowControl (recht ploegen) is sinds kort verhuisd van de Tellus-terminal naar de ploeg, zodat de applicatie ook oproepbaar is op het Isobus-scherm in de trekker. De software moet dan wel eerst worden vrijgeschakeld.

WERKING ISOBUS-PLOEGEN

WENTELEN: de ploeg wordt eerst smal gezet. Na het wentelen komt de ploeg weer terug in zijn originele positie. Voordeel is dat het wentelen met één druk op de knop gaat en je dus niet gedurende het gehele wentelproces aan de hydrauliekhendel hoeft te trekken.

TRANSPORT: de ploeg wentelt automatisch in vlinderstand, het scharnier achter de bok wordt ontgrendeld en het dieptewiel wordt vergrendeld in transportstand en vice versa.

MARKEREN: een kwart wentelen. Alleen de achterste ploegschaar trekt een streep door de grond. Een hulpmiddel voor uitgeren en op kopakkers. AAN- EN AFKOPPELEN: de ploeg draait zich rechtop achter de kop, zodat de hefarmen tegelijkertijd de kogels oppakken en loslaten.

generatie van de Isobus-ploeg is dat verholpen, vertelt Hans Hoogland, sales manager Nederland van Lemken. “Het probleem ontstond doordat we niet werkten met memory-cilinders, maar met potmeters en cilinders met een intern meetsysteem. Soms resulteerde dat in te langzaam wentelen als de ploeg achter een bepaald type trekker hing. De elektro-hydraulische aansturing op de recent geïntroduceerde Isobus-ploeg van de tweede generatie ondervangt die problemen.” Op de Agritechnica van 2017 stelde Kuhn in navolging van Lemken en Kverneland ook een Isobus-ploeg voor, de Vari Master L met Smart Plough. “Daarmee konden we aansluiting houden met de concurrentie”, zegt Christiaan Borkus, product manager akkerbouw bij Kuhn-importeur Reesink Agri. “Deze heeft als bijzonder kenmerk dat hij de ploegscharen op basis van GPS één voor één in de grond laat zakken en laat heffen, als een soort sectieregeling. Daarmee werk je op de streep nauwkeurig”, aldus Borkus. De eerste serie modellen zijn uitgerust met een non-stop hy-

‘EEN BIJZONDERE KENMERK IS DAT DE PLOEGSCHAREN ÉÉN VOOR ÉÉN IN DE GROND ZAKKEN EN HEFFEN, ALS EEN SOORT SECTIEREGELING’

Lemken heeft inmiddels een tweede generatie van de Isobus-ploegen met elektro-hydraulische aansturing van de verstellingen.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - ISOBUS PLOEGEN

In Nederland heeft Kverneland de meeste Isobus-ploegen verkocht.

KOEN DE BRUYCKER, DRONTEN:

‘AL RIJDEND DE PLOEG AFSTELLEN VOOR EEN BETER PLOEGBEELD’

Een bijzonder kenmerk van de Kverneland-ploegen is dat de bok omhoog scharniert voor transport.

‘LEMKEN ZIET DAT VOORAL BIJ HET OVERGAAN OP BOVENOVER PLOEGEN WORDT GEKOZEN VOOR EEN ISOBUS-PLOEG’

De Lemken Juwel 8 iV is kort door de bocht de oude Juwel 8 EPS, waarbij de elektronische aansturing door middel van een Lemken-kastje is omgezet in een Isobus-configuratie. Lemken had namelijk al een ploeg waarbij functies als breedteverstelling, breedtestelling eerste schaar en overbuik-overrug elektro-hydraulisch konden worden bediend vanuit de trekker. Dat was echter met een eigen, niet-Isobus-bedieningskastje. In oktober 2021 toonde Lemken de opvolger op een persbijeenkomst op de fabriek in het Duitse Alpen. Ten opzichte van zijn voorganger heeft dat nu acht in plaats van vier keuzemogelijkheden en een nieuwe menustructuur met overzichtelijke symbolen, vergelijkbaar met de menustructuur die ook op de Azurit-zaaimachines wordt toegepast. De nieuwe versie wordt vanaf maart 2022 uitgeleverd. Bij Lemken gaat het om een drie- tot en met een zesschaar.

ALTIJD EEN VOORLOPERSPRODUCT Brancheorganisatie CEMA houdt de verkoopaantallen van machines en trekkers bij, maar deelt deze cijfers niet met niet-leden, zoals de vakpers. Exacte verkoopaantallen van ploegen worden dus niet bekend gemaakt. Door insiders wordt echter geschat dat het bij zo’n vijf procent van het totaal aantal verkochte ploegen een Isobus-ploeg betreft. Lemken zou recent de marktleidersposi-

GRONDIG 2 2022

Koen de Bruycker (41) heeft een akkerbouwbedrijf in Dronten, waarvan twee derde gangbaar wordt beboerd en een derde biologisch. Het gangbare bouwplan bestaat uit aardappelen, suikerbieten, wintertarwe, wortelen, zaaiuien en wat verhuur van bollenland. Het biologische bouwplan omvat suikermaïs, spinazie, witlofpennen, pastinaak, pompoenen en zaaiuien. De Bruycker kocht afgelopen herfst een nieuwe vijfscharige Kverneland i-Plough. Dealer Tolhoek uit Dronten had de ploeg op voorraad gekocht, dus kon die direct worden geleverd. De reden dat De Bruycker voor een Isobus-ploeg koos, was dat hij van techniek houdt en voor het afstelgemak. “Al rijdend kan ik de ploeg aanpassen en zien of het ploegbeeld verbetert”, vertelt hij. De Bruycker is tevreden over de ploeg. Als pluspunten noemt hij dat de GPS altijd recht ploegt, dat bij het in- en uitzetten het dieptewiel in hoogte wordt versteld, zodat op geren en kopakkers geen gaten ontstaan. Ook het gemakkelijk iets overbuik zetten bij het afploegen van de kopakker vindt hij prettig. Een verbeterpunt heeft De Bruycker ook al ontdekt. Op de vorige ploeg was de GPS-aansturing niet geïntegreerd, nu wel. Hij bedient de ploeg via de Isobus-terminal in de trekker. Toch kan de ploegsoftware niet de opgeslagen AB-lijn van de John Deere overnemen. Deze moet in de ploeg-software apart worden aangemaakt tijdens de eerste werkgang. Voorheen pakte de akkerbouwer op een licht gerend perceel halverwege altijd de AB-lijn van de andere perceelszijde op, zodat de variabele breedteverstelling automatisch de geer wegploegde. Dat kan nu niet meer. „Dat zou Kverneland nog moeten oplossen”, vindt De Bruycker.

tie hebben overgenomen van Kverneland, maar Kverneland zou meer Isobus-ploegen verkopen. Vooral op de klei, waar een goede afstelling wat nauwer weegt dan op het zand, worden Isobus-ploegen verkocht. Lemken ziet dat vooral telers die overgaan op bovenover ploegen, waarbij de ploegafstelling nog zwaarder weegt dan bij het in de voor rijden, kiezen voor Isobus. In Nederland is meer belangstelling voor Isobus-ploegen

ISOBUS PLOEGEN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

TEUN VAN OORSCHOT, RIJSBERGEN:

‘VERSTELLEN VAN DE PLOEG MOET GEMAKKELIJK GAAN’ Teun van Oorschot (30) heeft samen met vader Twan een loon- en grondverzetbedrijf in Rijsbergen, waarbij de loonwerktak is gespecialiseerd in werkzaamheden voor de vollegrondstuinbouw, zoals aardbeien, prei, ijsbergsla, boomkwekerij et cetera. Het bedrijf werkt met zeven man vast personeel en twee zzp’ers. Van Oorschot heeft een vierscharige Lemken Juwel 8i V besteld, die binnenkort wordt geleverd. Tuinbouw is intensief en werkt veelal zonder kopakkers. Om de kopakker zo smal mogelijk te houden, ploegt hij met een viercilinder-Fendt 516 en een vierscharige ploeg. Elke halve meter telt. Jaarlijks ploegt het bedrijf zo’n 500 tot 600 hectare. De afgelopen drie jaar ploegde hij met een conventionele Juwel 7. “Dat was een superploeg, maar de wentelkop was eigenlijk net aan de lichte kant. Daarom stappen we over naar een zwaardere Juwel 8”, zegt Van Oorschot. De Juwel 7 had als optie een apart bedieningskastje met een elektronische verstelling van overbuik-overrug. Dat gebruikte Van Oorschot veel, om zo perfect diepe sporen te kunnen egaliseren tijdens het ploegen. Omdat die toepassing door een andere fabrikant bleek te zijn gepatenteerd, mogen nieuwe Lemken-ploegen niet meer met die specifieke toepassing worden uitgerust. Het zou dan weer een mechanische spindelverstelling worden of kiezen voor de geavanceerde Isobus-techniek. Het werd dat laatste. “Bij een nieuwe aanschaf ga ik geen stap terug doen in techniek”, zegt Van Oorschot. “Plus: als je telkens moet uitstappen om spindels te verdraaien, wordt dat nog wel eens vergeten, zeker onder tijdsdruk. Mijn personeel en ik willen best telkens de ploeg verstellen voor het best mogelijke ploegwerk, maar het moet dan wel een beetje gemakkelijk gaan.”

dan in de meeste andere Europese landen. Het zijn vooral grote akkerbouwers (meer dan 150 hectare), gespecialiseerde groentetelers en loonwerkers die voor een dergelijke ploeg gaan. Zij hebben vaak al een trekker met RTK-GPS en een Isobus-scherm. De drie fabrikanten verwachten dat de Isobus-ploeg geen ploeg voor de grote massa wordt. Op de meeste zandgronden is veel afstellen bijvoorbeeld niet aan de orde. Eén of twee keer afstellen in het begin en de ploeg staat voor altijd goed. Ook zijn er gebruikers die ploegen nog steeds zien als een ambacht en het afstellen niet in handen van elektronica willen leggen. Tot slot schrikt de meerprijs sommigen af. Een vijfscharige Kverneland i-Plough met schijfkouters, voorscharen en dieptewiel kost bruto € 51.000,-. Dat is € 13.000,- meer dan een vergelijkbaar uitgeruste Kverneland LB-vijfschaar. Een vijfscharige Lemken Juwel 8i V kost bruto zo’n € 55.000,-. Dat is ook zo’n € 13.000,- meer dan een conventionele Juwel 8M V. Het prijsverschil tussen Isobus en conventioneel is in de praktijk bij beide echter maar zo’n € 4000,-, omdat de Isobus-ploeg standaard een veel rijkere uitrusting heeft, waaronder een hydraulisch instelbaar wiel. Ook bij Kuhn is het prijsverschil tussen conventioneel en Isobus zo’n € 4000,-. Wel heb je bij Lemken en Kuhn een CCI- en bij Kverneland een Tellus Pro-Isobus-scherm nodig als de trekker niet over een geïntegreerd Isobus-scherm beschikt. In dat geval komt er nog eens zo’n € 3.000,- bij.

‘DE AB-LIJN WORDT NIET MEER AUTOMATISCH OVERGENOMEN, DUS DAT ZOU KVERNELAND MOETEN AANPASSEN’

Kverneland profiteerde bij de introductie van de kennis die was opgebouwd met andere machines en het eigen Tellus-scherm.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HEUVER

‘Het gesprek blijft’

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Heuver, Vreemann

HEUVER ZET GEBRUIKTE GRONDVERZETEN LANDBOUWBANDEN ONLINE

Het online zetten van gebruikte banden ziet bandenspecialist Heuver in Hardenberg als een belangrijke stap om de eindgebruiker beter te helpen bij de juiste keuze van dat gebruikte rubber. Erik Naber, bij Heuver verantwoordelijk voor de tak tweedehands banden, benadrukt dat het gesprek met de klanten nodig blijft.

‘HET KAN BEST ZIJN DAT WE OP ANDERE KEUZES UITKOMEN OM DE MACHINE WEER OP GELIJKMATIGE BANDEN TE KRIJGEN’ 40

GRONDIG 2 2022

Een kapotgereden band kan voorkomen, maar dan moet er ‘natuurlijk’ wel snel een oplossing komen. Als je dan zoals Heuver meer dan duizend tweedehands banden voor het grondverzet en de landbouw hebt staan en de voorraad continu wisselt, kun je raden dat het altijd even puzzelen is. Vaak moet ook die belangrijke foto worden gemaakt om te laten zien waar het om gaat. Om

dat te vereenvoudigen heeft Heuver nu alles in kaart gebracht en online gezet in de Heuver-webshop. Hier kun je nu binnen drie clicks een bestelling plaatsen, waarbij je kunt kiezen uit meer dan duizend gebruikte grondverzetbanden en -velgen en ruim 300 gebruikte landbouwbanden en -velgen. Je kunt dan zelf zoeken en samen met de bandenleverancier sneller en beter keuzes ma-

HEUVER - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

ken. Erik Naber, bij Heuver in Hardenberg verantwoordelijk voor de tweedehands banden, geeft aan dat dit een hele klus is geweest. “Bij tweedehands banden moet je per band de juiste gegevens over de gebruikstoestand vaststellen en opnemen in de databank. Denk aan zaken als beschadigingen, soort reparaties, profielvorm en diepte. Ook moet je van elke band een foto maken, omdat elke tweedehands band uniek is”, aldus Naber.

‘BIJ INZET MET VERHOOGDE KANS OP SCHADE OF SLIJTAGEVERSCHILLEN ADVISEREN WE EEN EXTRA BAND MEE TE LATEN ROULEREN’

GRONDVERZET VOOROP Heuver heeft altijd al veel in tweedehands banden gedaan en dan met name voor het grondverzet. “Daar liggen de roots en deze handel is tot op de dag van vandaag niet echt veranderd”, zegt Naber. “Op de wereldmarkt is schaarste. Er zijn bandenmaten die nieuw amper of nu zelfs helemaal niet binnen redelijke levertermijnen te krijgen zijn. Als je dan een machine hebt die verder moet, zijn tweedehands banden een prima optie”, zegt hij. In de opslag wijst hij diverse tweedehands banden aan. “Bijvoorbeeld deze 33.25-35 4S-banden voor een scraper zijn op dit moment niet te krijgen”, vertelt hij. Heuver verhandelt dergelijke banden wereldwijd via zijn netwerk. “Zo hadden we onlangs nog een buitenlandse relatie die in één koop 150 gebruikte grondverzetbanden afnam.” Voor onze sector gaat het vooral om grondverzetbanden. “Met name de wielladermarkt is een belangrijke markt voor tweedehands banden, omdat de bandenkeuze specifiek bij de inzet moet passen”, vertelt Naber. “L-5 - 250 procent profielhoogte - voor bijvoorbeeld schroot en recycling, L-4 - 150 procent profielhoogte - voor bijvoorbeeld load & carry en L-3 - 100 procent profielhoogte voor de standaardwerkzaamheden. Als een ingeruilde machine in zijn tweede leven een andere bestemming krijgt, moeten er ook bijpassende banden op. Dat is anders dan in de landbouw.” Hij geeft aan dat Heuver van daaruit ook goed aan tweedehands banden kan komen. “Wij regelen voor diverse machineleveranciers de banden. Bij gangbare gebruikte wielladers zetten we die vaak op nieuwe banden. De vrijkomende tweedehands banden verhandelen we weer.”

Heuver werkt voor het vernieuwen en repareren van banden al jaren samen met een gerenommeerd gespecialiseerd bedrijf, dat daarbij garantie afgeeft op de kwaliteit. Zo weet Heuver dat de banden na reparatie weer goed zijn, zodat het bedrijf bij normaal gebruik een half jaar garantie geeft.

GESPREK AANGAAN Vanuit de jaren ervaring kunnen de medewerkers van Heuver de staat van banden goed beoordelen. “Wij zien meteen of de juiste type band is gemonteerd en of deze is mishandeld door bijvoorbeeld overbelasting of een te lage bandenspanning”, benadrukt Naber. “Ook dat soort zaken nemen we mee in de besprekingen met klanten en in onze beslissingen.” Naber stelt dat daarom een goed gesprek noodzakelijk blijft. Mede omdat er goed gekeken moet worden of banden passend zijn. “De vuistregel bij machines als wielladers, dumpers en mobiele graafmachines is dat het profielverschil voor en achter niet meer dan drie procent mag zijn”, zegt hij. Bij belangstelling gaat hij samen met de plaatselijke bandenleverancier het gesprek aan om te kijken wat de staat van de andere banden is. “We komen regelmatig tegen dat banden niet omgelegd zijn. Dan kun je flinke verschillen krijgen in slijtage. Het kan dus best zijn dat we niet op die ene band uitkomen, maar op andere keuzes om de machine weer op gelijkmatige banden te krijgen”. Hij adviseert ook regelmatig bij inzet in omstandigheden met verhoogde kans op schade of slijtageverschillen een extra, vijfde band mee te laten rouleren. “Bij het beschadigen van een band kun je die laten repareren en toch weer door”. Hij geeft als vuistregel op om bij grondverzetmachines, zoals shovels, per 500 tot 750 uur banden van voren naar achteren om te leggen om de slijtage gelijkmatig te houden. “Dat hangt natuurlijk af van de inzet, maar dat is de vuistregel en dat is best vaak.”

KENNIS AANWEZIG Hij vindt het opvallend dat bij cumelabedrijven de kennis van banden gemiddeld hoog is. “De meeste bedrijven weten goed waar ze het over hebben. Dat is voor ons een fijn uitgangspunt om het gesprek aan te gaan”, zegt Naber. Hij houdt daarbij het gesprek altijd open. “Natuurlijk ben ik verantwoordelijk voor de tweedehands banden, maar het kan zijn dat we op nieuwe uitkomen en de andere inruilen. Het hangt altijd van de situatie af. De nieuwe webshop maakt het aanbod daarvoor toegankelijker en inzichtelijker, maar de handel zal via het gesprek met de lokale bandenhandel blijven lopen.”

Erik Naber, bij Heuver verantwoordelijk voor de tweedehands banden, geeft aan dat grondverzetbanden het grootste deel van de tweedehands handel vormen.

Naast het repareren laat Heuver ook banden vernieuwen. Mooi voorbeeld is deze speciale wielladerband met dicht profiel op de flanken voor load & carry in de bosbouw.

Bij de landbouw gaat het vaak om vervanging van een kapotgereden band. Die goede foto om de profielvorm en diepte te kunnen beoordelen, is dan belangrijk.

In tijden van leveringsproblemen kan een setje tweedehands banden een prima oplossing zijn. Deze flinke scraperbanden zijn daar een goed voorbeeld van.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - CONTINENTAL TRACTORMASTER HYBRID

Brandstof besparen met hybride band

Tekst: Arend Jan Blomsma Foto’s: leveranciers, Blomsma

CONTINENTAL VF TRACTORMASTER HYBRID

In 2018 introduceerde Continental de serie TractorMaster-banden. Daarna kwam het bedrijf in 2019 op de Agritechnica met zes VF-maten in deze serie. Bovendien kwamen er nog twee VF TractorMaster-banden in hybride uitvoering, de 600/70R30 en de 710/70R42 VF TractorMaster Hybrid. Tijd voor de eerste ervaringen. De VF TractorMaster Hybrid-banden zijn speciaal bedoeld voor de loonwerksector, voor trekkers die een relatief groot deel van hun draaiuren op de weg doorbrengen. Het is in de eerste plaats een

VF-band. Dat houdt in dat de band op een veertig procent lagere spanning kan worden gereden in vergelijking met een standaardband in dezelfde maat óf met een veertig procent hogere belasting. Die eigenschap dankt de band onder meer aan het soepele materiaal van het karkas, vooral in de wangen. N Flex noemt Continental dit. Het heeft volgens Continental niet alleen de eigenschap dat het gemakkelijk vervormt, maar ook dat het het afplatten bij lange stilstand vermindert.

‘DE HYBRIDE EIGENSCHAPPEN VOOR WEG EN VELD DANKT DE BAND VOORAL AAN HET ONTWERP VAN HET NOKKENPROFIEL’ INTELLIGENTE TECHNIEK De hybride eigenschappen voor weg en veld dankt de band vooral aan het ontwerp van het nokkenprofiel. De band heeft een dertig procent groter contactoppervlak van de nokken met de bodem en dat vermindert de slijtage, maar geeft volgens Continental toch een goede trekkracht in het veld. De grote overlap van de nokken in het midden van het loopvlak zorgt voor een goed weggedrag met minder trillingen en minder lawaai. De afgeronde

OVER CONTINENTAL In 2004 vertrok Continental uit de landbouw. Mitas produceerde vanaf dat moment de banden onder licentie. Dat gebeurde eerst nog onder de naam Continental, maar vanaf 2014 alleen nog maar onder de naam Mitas. Na de overname van Trelleborg door Mitas mocht Continental in 2017 weer terugkeren in de landbouw. De fabrikant bouwde daarvoor een compleet nieuwe fabriek in het Portugese Pousada.

GRONDIG 2 2022

CONTINENTAL TRACTORMASTER HYBRID - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

ZILVEREN MEDAILLE VOOR CONTISEAL Continental kreeg bij de geplande Agritechnica van begin 2022 een zilveren medaille van de organisatie voor de Agro ContiSeal-techniek. Er zijn meerdere leveranciers van sealproducten, die via het ventiel in de band worden gebracht en ervoor zorgen dat kleine gaatjes in de band meteen worden afgedicht. De seal voorkomt ook dat de band langzaam leegloopt als deze enigszins poreus wordt. Agro ContiSeal wordt in de fabriek aan de binnenzijde van de band aangebracht. Het dicht met een taaikleverige polymeerlaag gaatjes tot twaalf millimeter af, zodat een band niet hoeft te worden gewisseld. Het is een techniek die Continental bij autobanden al langer toepast en het komt binnenkort beschikbaar voor de landbouwbanden.

nokken zorgen voor minder zodebeschadiging op grasland en voor minder slip op bouwland. Standaard zijn de Hybrid-banden uitgerust met ContiPressureCheck. Hierbij is aan de binnenkant van de band een sensor geplakt die de druk en temperatuur meet. Deze sensoren worden door Continental zelf geproduceerd. Om de gegevens uit te lezen, kan de gebruiker kiezen voor een handheld-afleeseenheid, maar hij kan ook een display in de cabine plaatsen. Eventueel kan hij er ook voor kiezen de gegevens te integreren in de terminal van de trekker. De gegevens kunnen dan ook worden meegezonden met de telemetriegegevens van de trekker. Als de trekker zelf geen telemetrie heeft, kan Continental een module leveren die via ContiConnect de gegevens beschikbaar stelt.

‘DE GROTE OVERLAP VAN DE NOKKEN IN HET MIDDEN VAN HET LOOPVLAK ZORGT VOOR EEN GOED WEGGEDRAG’ GEBRUIKERSERVARING Bandenspecialist Kicken, met vijf vestigingen in Limburg, verkocht de VF TractorMaster Hybrid aan het Belgische loonbedrijf Isaply Services in Paifve Juprelles, net boven Luik. Eigenaar Yves Henry zegt het volgende over zijn investering: “Onze bandenleverancier weet dat we veel met onze trekkers op de weg zitten en bood ons de Continental-banden aan om te proberen. Alleen de achterbanden, want de Fendt 930 waarop ze liggen, heeft 34-inch-velgen voor en de TractorMaster Hybrid is er alleen voor een 30-inch-velg. De banden doen het niet slecht, zeker niet in

combinatie met het luchtdrukwisselsysteem van de Fendt. We gebruiken ze zowel in het transport als bij akkerbouwwerkzaamheden.” De chauffeur die er het meest mee heeft gereden, vertelt dat de banden hem goed bevallen. “Ik moest wel een beetje wennen aan het uiterlijk van de band, maar met het persen had ik duidelijk meer grip met de band. Wel maakt hij meer lawaai dan andere banden. Het schoonhouden doet hij heel goed, zeker in vergelijking met sommige andere transportbanden.”

DLG-TEST Het Duitse testinstituut DLG heeft de band getest en beoordeeld op het gedrag in het veld en op de weg en ook gekeken naar het specifiek brandstofverbruik. De band is daarbij vergeleken met een VF-hybride-band van een ander merk en een IF-band met een traditioneel nokkenprofiel. Bij trekkrachtmetingen in het veld bleek de VF TractorMaster Hybrid duidelijk beter te presteren dan de traditionele band en even goed als de hybride referentieband. Daaruit vloeit voort dat de band hetzelfde kan presteren bij een lager brandstofverbruik of dezelfde bewerking kan uitvoeren in minder tijd. De brandstofbesparing lag op ongeveer twee procent. Op de weg presteert de Continental iets beter dan de hybride referentieband, op een vlak parcours presteert de laatste iets beter. Beide presteren echter duidelijk beter dan het traditionele profiel, afgemeten aan het brandstofverbruik. Bij wegtransport op het vlakke parcours gebruikte de Continental ruim vijf procent minder brandstof dan de traditionele band.

Bij het Belgische loonbedrijf Isaply Services ligt de Hybrid onder een Fendt 930. De trekker wordt voor verschillende werkzaamheden ingezet.

OVERTUIGEND De Duitse loonwerker Blunk uit het Duitse Rendswühren, net onder Kiel, heeft ruim een jaar lang een VF TractorMaster Hybrid vergeleken met een VF TractorMaster met standaardprofiel. Beide typen waren gemonteerd onder een Fendt 828. Bodemverdichting en slijtage werden regelmatig gemeten en via de dataloggers op de trekkers zijn motortoerental, snelheid en brandstofverbruik continu vastgelegd. Op deze manier zijn meer dan twee miljoen datasets door wetenschappers van de Fachhochschule Kiel geanalyseerd. Een tussentijdse conclusie is dat zowel de VF TractorMaster als de VF TractorMaster Hybrid goed presteren, zowel in het veld als op de weg. Daarbij verbruikt de Hybrid tien procent minder brandstof in vergelijking met de VF TractorMaster met standaardprofiel. De Hybrid overtuigde in deze test ook op het gebied van bodemverdichting en insporing op grasland.

Met ContiPressureCheck kun je via de smartphone de bandenspanning en de temperatuur van de banden aflezen.

Bij ContiPressureCheck is er een sensor aan de binnenkant van de band geplakt. Die geeft de meetwaarden door aan een terminal in de cabine.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - NEXAT

Eén voor alles

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Nexat, CTF Europe

NEXAT-WERKTUIGENDRAGER MET CTFRIJPADENSYSTEEM WINT GOUDEN MEDAILLE

De nieuwe veertien meter brede werktuigendrager van het Duitse Nexat belooft meer capaciteit en meer efficiëntie bij slechts vijf procent berijden van het land dankzij rupsen in combinatie met het Control Traffic Farming-rijpadensysteem (CTF). Je kunt op deze vier rupsen alle werkzaamheden doen in de grootschalige graanteelt.

‘DE EERSTE TWEE PROTOTYPEN HEBBEN AL DRIE JAAR VOLOP OP GROOTSCHALIGE BEDRIJVEN IN OEKRAÏNE GEDRAAID’

GRONDIG 2 2022

‘Eén voor alles, alles voor één.’ Onder deze leus zou deze nieuwe Nexat-werktuigendrager ongetwijfeld één van de aandachttrekkers worden op de Agritechnica in Hannover, die eind deze maand zou worden gehouden. De beurs is uitgesteld tot 2023, maar de medailles zijn wel toegekend. De opvallendste daarvan is de gouden medaille voor de veertien meter brede Nexat-werktuigendrager, die volgens het Controlled Traffic Farming-rijpadensysteem (CTF) werkt. Daarbij berijd je 95 procent van het land niet en kun je alle werkzaamheden - van grondbewerking tot en met de oogst - heel efficiënt met één machine en de bijbehorende werktuigmodules doen. De naam Nexat staat voor Next Generation Agricultural Technologie. De in 2017 opgerichte jonge ondernemingen Nexat GmbH en Kalverkamp Innovation GmbH in het Duitse Rieste, in de buurt van Osnabrück, ontwikkelden naast deze werktuigendrager samen met enkele partners ook bijpassende werktuigen om de complete bodembewerking, het

zaaien, de gewasverzorging en de oogstwerkzaamheden in de grootschalige akkerbouw te verrichten. De eerste twee prototypen hebben al drie jaar volop gedraaid op grootschalige bedrijven in Oekraïne en de resultaten zijn volgens Nexat zodanig dat dit jaar de eerste nulserie gaat draaien op vergelijkbare grote akkerbouwgebieden in onder andere Rusland, Europa en Amerika.

VASTE RIJPADEN De Nexat is een veertien meter brede werktuigendrager waaraan verschillende bewerkings- en oogstmachines kunnen worden gekoppeld. Dit is volgens de ontwikkelaars met behulp van afstandsbediening in tien minuten te realiseren. Het frame heeft daarvoor een via de rupsophanging geregelde hydraulische hoogteverstelling. Nexat werkt aan een automatisch koppelsysteem, waarmee dat volledig autonoom zou kunnen. De zelfrijder is uitgerust met twee apart inschakelbare 400 kW (545 pk) sterke Liebherr-motoren,

NEXAT - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

DOWLER GANTRY Het systeem van Nexat is niet nieuw. De Gantry van de Britse akkerbouwer David Dowler is het meest bekende voorbeeld van zo’n machine. Deze is ontwikkeld in de jaren tachtig. Op de proefboerderij Oostwaardhoeve heeft ook een twaalf meter brede Dowler Gantry gedraaid. Deze had hydraulische aandrijving op de wielen en ook bij deze machine konden de wielen een kwartslag draaien voor transport. Het frame was uitgerust met meerdere driepunts-hefinrichtingen en was daarmee geschikt voor grondbewerking, zaaien, kunstmest strooien, spuiten en schoffelen. Grote oogstmodules waren niet voorzien. Wel is er gewerkt met kleinere. Wereldwijd zijn er nog wel meer van dergelijke initiatieven geweest. Op de website www.gantrytractor.org van CTF Europe vind je meer info over de geschiedenis van de Gantry en andere, vergelijkbare systemen.

die met generatoren de stroom opwekken voor de elektrische aandrijving van de rupsen en de diverse componenten. De ontwikkelaars geven aan al rekening te hebben gehouden met de eventuele inbouw van brandstofceltechniek. De machine rijdt met Controlled Traffic Farmings (CTF) op vaste, voorgeprogrammeerde rijpaden. Nexat voorziet in de toekomst geheel autonoom werken en bereidt de machine daar al op voor. Op de kopakkers kan de werktuigendrager in een cirkel omkeren of een kwartslag draaien. Voor transport draaien de rupsen een kwartslag, zodat het dan circa achttien meter lange gevaarte binnen 3,50 meter breedte over de weg kan rijden en dankzij besturing op zowel de voorste als de achterste rupsen ook scherpe bochten en afslagen kan nemen. De cabine kan 270 graden draaien voor het transport en het gewenste zicht op het werk.

runit (Nexat Combine) heeft een 5,80 meter lange axiaalrotor met middeninvoer die tweezijdig werkt in combinatie met een dubbele zeefunit en een dubbele stroverspreider. Die laatste geeft volgens de ontwikkelaars een betere verdeling dan een enkele stroverdeler. Verder bezit de graanunit een 36-kuubs graantank en een losunit met een capaciteit van 600 liter per seconde om op de kopeinden snel te kunnen lossen. Met de NexCo zijn volgens de ontwikkelaars in Oekraïne dorscapaciteiten gerealiseerd van 130 tot 200 ton per uur. Ze claimen daarmee flink hogere capaciteiten dan met conventionele grote maaidorsers.

MEERDERE VOORDELEN Indrukwekkend, maar er is meer. Met de Nexat claimen de ontwikkelaars meerdere voordelen ten opzichte van de conventionele teelt met afzonderlijke machines voor grondbewerking, zaaien, gewasverzorging en oogst. Het eerste is dat dankzij CTF op de, zo te zien circa 60 centimeter brede rupsen 95 procent van het land niet wordt bereden voor alle bewerkingen. De ontwikkelaars claimen dat de Nexat ten opzichte van de combinatie trekker met aanbouw- of getrokken werktuigen en zelfrijdende oogstmachines lichter is, omdat je in feite voor elke bewerking een zelfrijder hebt. Daarbij hebben de rupsen nagenoeg geen slip en wordt de energie efficiënter overgebracht dankzij ideaal te regelen gewichtsoverdracht en hoef je geen zware werktuigen op wielen te trekken. Volgens ontwikkelaar Felix Kalverkamp van Nexat is met deze machine twintig tot veertig procent energie te besparen ten opzichte van conventionele methoden. Daarnaast geeft deze methode door het niet berijden van 95 procent van de grond volgens hem voor de akkerbouwer een tien tot

‘DE ONTWIKKELAARS HEBBEN AL REKENING GEHOUDEN MET DE INBOUW VAN BRANDSTOFCELTECHNIEK’

DIVERSE AANBOUWMODULES De ontwikkelaars werkten samen met een aantal andere fabrikanten om aanbouwmodules te ontwikkelen. Väderstad ontwikkelde een module voor de bodembewerking en een zaaiunit, waaronder een precisiezaaimachine voor het zaaien van maïs en zonnebloemen. Dammann ontwikkelde een spuitunit met een werkbreedte van maar liefst 70 meter in combinatie met een 24-kuubs tank. Geringhoff leverde een bijpassend 22-rijige-maïsplukker en een 30-rijig zonnebloemen-voorzetstuk. De dorsunit werd door Nexat zelf ontwikkeld. Deze NexCo-maaidorse-

De NexCo-maaidorserunit met 36-kuubs graantank heeft een 5,80 meter lange axiaalrotor met een middeninvoer die tweezijdig werkt.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - NEXAT

Hier de Nexat in transportstand zonder werktuigmodule. De Nexat blijft binnen een breedte van 3,50 meter, maar is wel circa achttien meter lang.

twintig procent hogere opbrengst. Daarbij levert het duidelijke arbeidsbesparingen op, zeker als de machine autonoom gaat werken. Dat resulteert volgens de ontwikkelaar in een beter rendement van twintig tot vijftig procent ten opzichte van conventionele machines. Het gewicht geeft Nexat niet vrij, maar je kunt wel beredeneren dat het gevaarte met twee motoren, vier rupsstellen, een stevig frame, een oogstmodule en een 36-kuubs bunker flink wat gewicht in de schaal legt. Ook de aanschafprijs geeft Nexat niet op. Die is volgens het bedrijf ‘concurrerend’ in vergelijking met de aanschaf van aparte trekkers en zelfrijdende machines met daarbij voor grootschalige landbouw vaak getrokken werktuigen. Je bespaart volgens Nexat flink wat framestaal en dus ook grote, brede, gespecialiseerde banden.

‘DOOR HET NIET BERIJDEN VAN 95 PROCENT VAN DE GROND IS EEN TIEN TOT TWINTIG PROCENT HOGERE OPBRENGST MOGELIJK’

DIT JAAR LOS

Passend in het concept ontwikkelde Dammann deze spuitunit met 70 meter brede spuitboom, goed voor vijf werkgangen.

De eerste prototypen hebben in de Oekraïne blijkbaar de gestelde doelen op grote bedrijven waargemaakt. Nexat gaat dit jaar dus los. Het bedrijf geeft zelf aan zich in eerste instantie wereldwijd op de grootschalige graanteelt te richten en daar klaar voor te zijn. De aardappelen bietenteelt zijn volgens het bedrijf mogelijk als fabrikanten daarvoor aanbouwmodules ontwikkelen. Zes meter brede modules zijn denkbaar. Deze ontwikkeling past ook in Nederland, waar de belangstelling voor CTF toeneemt, al is deze werktuigendrager wat aan de grote kant en zijn er vragen over het gewicht, zaken als de afvoer van bieten en aardappelen en het meermaals door hetzelfde spoor rijden als het nat is. Op www.nexat.com vind je de nodige informatie en filmpjes. Advertentie

De perfecte deal voor uw hakselaar Haal het MAXIMUM uit uw hakselaar met de Kemper:  Pick-up N3003 MAXIMUM New Holland C3003 MAXIMUM Claas

 ProfiCracker™  Maïsbek Bestel nu met voorverkoop korting en leverzekerheid: Fred van der Eijk 06 10 93 43 53 www.kemper-stadtlohn.de 46

GRONDIG 2 2022

C E AT T O R Q U E M IGH SPECIAAL VOOR H

VF-TECHNOLOGIE SUPERIEURE TRAC BREED LOOPVLA

AX ER VA N CE AT O FF IC IË LE DE AL

POWER TRACTORS

TIE EN GRIP

VERMINDERING BO

DEMVERDICHTIN

EN EN MATEN M2 MAGAZIJN | VELE MERK 000 15. | N ELE WI & EN ND ANDEL IN BA HOLLAND TYRE, DÉ GROOTH SALES@HOLLANDTYRE.EU

WWW.HOLLANDTYRE.EU

+31 (0)592 33 30 30

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - BOKASHI

Bokashi inslurven Tekst en foto’s: Egbert Jonkheer

JOHANNES ARKEMA IS OP EEN MISSIE

Johannes Arkema is ervan overtuigd dat bokashi - het fermenteren van organisch materiaal - voordelen biedt boven compost. In samenwerking met de bouwer van de Feed Tuber ontwikkelde hij een mobiele unit voor het aanleggen van slurven. We namen een kijkje bij het inslurven van een grote berg bladafval in Noord-Nederland.

‘IK WIL KLEINE HOEVEELHEDEN KUNNEN MENGEN, OM BOKASHI TE MAKEN OP PLEKKEN ZONDER VLOEISTOFDICHTE VLOER’

GRONDIG 2 2022

Een groepje jongelui staat te kijken hoe een mobiele kraan, knijpbak voor knijpbak, bladafval invoert in een inslurfmachine. Het gaat om studenten van een groene mbo-opleiding, die vandaag komen kennismaken met bokashi. De docent kan alle stappen mooi laten zien: binnen in de trechter worden kleimineralen en gebroken schelpen door het bladafval gemengd. De schelpen zorgen voor de juiste pH-waarde en de kleideeltjes voor een betere binding van voedingsstoffen. Ook worden er via spuitdoppen micro-organismen toegevoegd, die helpen bij het fermenteren van het product. Dat gebeurt onder zuurstofloze omstandigheden, dus het

proces laat zich vergelijken met inkuilen, alleen is dit ‘voer’ bestemd voor het bodemleven. De keuze voor inslurven is bijzonder. Meestal wordt organisch materiaal aan een hoop gereden en afgedekt met landbouwplastic. “Ik zocht een manier om kleinere hoeveelheden goed te kunnen mengen, om zo ook bokashi te kunnen maken op plekken waar geen vloeistofdichte vloer is”, legt Johannes Arkema uit. Hij werkt nu voor het derde jaar met de Feed Tuber en komt door heel het land. “Er vinden verspreid over het land proeven plaats en je merkt dat veel gemeenten en andere gebiedspartijen belangstelling hebben voor de methode.”

BOKASHI - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

SCHOON ERIN De machine waarmee Arkema werkt, wijkt niet veel af van een opstelling waarmee graan, maïs en ander voer wordt ingeslurfd. Belangrijkste eis van Arkema was dat hij zijn toevoegingen goed kan mengen en dat het geheel op een oplegger past. Hij laat zien hoe het systeem is opgebouwd. Voor op de oplegger staat de trechter, waar precies de inhoud van een big bag met het schelpenmengsel in past. Via een vijzel wordt het product naar de vultrechter getransporteerd, waar het in een hoeveelheid van ongeveer tien kilogram per ton door de bladmassa wordt verdeeld. Naast de verdeelbuizen zit een spuitdop die vanuit een voorraadvat de vloeistof met micro-organismen aanvoert. Onder in de trechterbak zit een horizontale as met haken die het groenafval uit elkaar trekt en mengt, waarna het verder naar achteren wordt gewerkt. Een as met schoepen duwt het product uiteindelijk in de slurf. Het geheel wordt aangedreven door een 62 kW (85 pk) generator. De bedrijfswagen voor de oplegger staat in zijn neutraal en wordt door het vullen van de slurf vooruitgedrukt. Af en toe moet Arkema even bijsturen, omdat de slurf in een bocht ligt. Samen met de leverancier van de machine, Jan-Dirk van der Tol, paste Arkema het systeem regelmatig aan. Zo zitten er al zwaardere breekbouten in de hakenas, omdat proppen en stukken steen het proces gevoelig maken. Ook vandaag staat Arkema een paar keer stil. “Van belang is dat je schoon uitgangsmateriaal hebt. Schoon erin is schoon eruit. Wat we hier vandaag verwerken, daar ben ik eigenlijk wel content mee. Er zit weinig vervuiling in. Toch kan een groot stuk ijzer of steen je wel even van het werk houden. Ook als er onder in de trechter een ‘papje’ ontstaat, kan dat voor problemen zorgen. Dan wil de boel niet goed naar achteren.”

PROCESOPERATOR Al met al heeft Arkema zijn handen best vol aan het proces. Aan de achterzijde verloopt het proces vanzelf en valt er ook weinig te sturen. De slurf met het product wordt stevig en sluit goed luchtdicht af, maar is wel onregelmatig van vorm. Dat heeft te maken met de iets onregelmatige invoer. “Idealiter zou je er nog een zeefunit voor moeten hebben, waardoor je zeker bent van een continue toevoer van schoon en goed gemengd materiaal. Op grote schaal zou je een andere opstelling maken.” Arkema heeft niet de illusie dat het inslurven van bokashi een grote vlucht zal nemen. “Ik wil vooral graag dat meer mensen kennis kunnen maken met bokashi. Ik kom vanuit de akkerbouw en weet hoe belangrijk een gezonde bodem is. Als je bokashi maakt, houd je veel meer materiaal over

dan bij composteren. Minder afbraak betekent dat er minder CO2 vrijkomt en dat er meer voedsel overblijft voor het bodemleven. En een gezonde bodem zorgt weer voor gezonde planten. Bovendien kunnen gemeenten hun eigen afval nuttig hergebruiken. In plantsoenen waar de grond wordt afgedekt met een laag bokashi groeit minder onkruid en hebben planten minder last van droogte. Dat hebben de proeven laten zien.”

‘VAN BELANG IS DAT JE SCHOON UITGANGSMATERIAAL HEBT. SCHOON ERIN IS SCHOON ERUIT’

De afvalhoop wordt met een kraan ingevoerd in de slurf om hem zo te verdichten en zuurstofloos te laten verteren.

Voor het toevoegen van de kleimineralen is een voorraadvat gemaakt waarin precies de inhoud van een big bag past.

Bij het vullen wordt er tien kilo kleimineralen per ton product toegevoegd.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - BOKASHI

GEZONDE MENSEN

Johannes Arkema heeft als doel om te laten zien dat bokashi een prima oplossing is om lokaal groenafval te verwerken zonder grote transportbewegingen.

De trailer is zo gebouwd dat alles wat nodig is eenvoudig kan worden meegenomen en eenvoudig te verwerken is.

Arkema wordt tot nu toe vooral ingehuurd via onderzoeksprojecten. Hij verwerkt vooral bladafval en bermgras, omdat die materialen het meest geschikt zijn voor zijn werkwijze. Onderzoekers van WUR kijken onder meer naar mineralenbinding en het overleven van ziektekiemen en onkruidzaden. “Helaas is het allemaal nog in de proevensfeer, want regelgevingstechnisch is het maken van bokashi nog steeds niet goed geregeld, terwijl er veel belangstelling voor is, ook vanuit de akkerbouw. In verschillende proeven hebben we gezien dat ziektekiemen en onkruidzaden dood gaan, mits je bokashi op een nette manier maakt. Ik zie echt grote voordelen. Een gezonde bodem leidt tot gezonde planten en die leiden weer tot gezonde mensen. Dat is uiteindelijk mijn drijfveer.” Gemeenten en andere terreinbeheerders zien daarnaast kansen om kosten te besparen, want bokashi maken is goedkoper dan groenafval afvoeren naar een composteerder. Zelfs inslurven is dan aantrekkelijk. Arkema rekent € 20,- per ton; € 10,- voor zijn diensten en € 10,- voor de toevoegingen. “Critici wijzen op de hoeveelheid plastic die je als afval overhoudt. Daar hebben ze een punt, al is het wel recyclebaar en heb je met een kuil ook plastic. Kijk, het is niet mijn doel om straks met meerdere van dit soort combinaties rond te rijden. De BVOR is nu nog kritisch, want het concurreert met compost, maar ik denk dat de grote composteerders straks zelf ook bokashi gaan maken. Dat lijkt me prima, omdat zij alle stappen in het proces goed kunnen borgen. Certificeer het maar. Bokashi maken is namelijk niet iets wat je zo maar even doet.”

‘MINDER AFBRAAK IS MINDER CO2 EN MEER VOEDSEL VOOR HET BODEMLEVEN’

Advertentie

Tiltrotators voor graafmachines van 2 tot 33 ton. Lage bouwhoogte, grote kantelhoek en een onverslaanbare sterkte / gewichtsverhouding dankzij gietstalen delen.

Jürgen Dietrich +43 (660) 4463493

Tom van Baars +31 6 53 12 25 17 Wim Haasjes +31 6 19809550 www.steelwrist.com

GRONDIG 2 2022

Elke dag top De Mobiele graafmachine A 914 Litronic Het lage brandstofverbruik en de grote hef – en graafkracht gecombineerd met de snelle arbeidscyclus maken van de A 914 een flexibele en sterke hulp in het veld. www.liebherr.com

Graafmachines mobiel

Wynmalen & Hausmann Import N.V. • Ressenerbroek 7 • 6666 MP Heteren • Phone +31 26 47 90 531 info@wynmalenhausmann.nl • www.facebook.com/LiebherrConstruction • www.wynmalenhausmann.nl

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HYUNDAI

Compleet vernieuwd Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Vreemann, Van der Spek

HYUNDAI HW140A NU MET STAGE V-MOTOR

Hyundai heeft voor de nieuwste Stage V-generatie de mobiele graafmachine compleet aangepakt. Denk aan onder meer een verplaatste draaikrans en giekophanging, zwaardere assen en bovenal een loadsensing-hydraulieksysteem. Ook heeft de zescilinder plaatsgemaakt voor een dikke, krachtiger viercilinder. De eerste HW140A’s staan al klaar om uit te proberen.

GRONDIG 2 2022

HYUNDAI - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Als je één van de beschikbare demomachines bij importeur Van der Spek in Vianen bekijkt, zie je meteen aan de nieuwe, kortere achterpartij dat het om meer gaat dan om de Stage V-motor en de nieuwe Hyundai-kleurstelling. Van der Spek bevestigt dit. De machine heeft een twintig centimeter kortere achterkant, die in combinatie met de nieuwe bovenwagen toch gelijkwaardige of zelfs hogere hefprestaties levert, ook overdwars voor bijvoorbeeld het plaatsen van een riooldeel. Daarmee sluit Hyundai naadloos aan op de trend in het moderne mobiele-graafmachinelandschap.

‘DE DIKKE VIERCILINDER IS RUIM 20 PK STERKER DAN DE ZESCILINDER IN ZIJN VOORGANGER’

UITERAARD STAGE V Hyundai monteert geen zescilinder meer, maar een dikke Stage V-4,5-liter-Cummins-viercilindermotor. Deze is met zijn 127 kW (173 pk) op z’n zachts gezegd bepaald niet de minste in deze klasse en zelfs ruim 15 kW (20 pk) sterker dan de zescilinder in zijn voorganger. Daarbij is het een laagtoerige motor, die dertig procent meer koppel onderin heeft en die de transportsnelheid van 38 km/u al bij 1680 motortoeren haalt. Hij gaat daardoor zuiniger om met dieselbrandstof en AdBlue. Hyundai geeft een brandstofbesparing op van tien procent ten opzichte van de vorige serie. De motor heeft geen EGR en geen variabele turbo, maar wel het Cummins-uitlaatgasnabehandelingssysteem en via het Hi-Mate-telematicasysteem ook een motordiagnosesysteem waarop de gebruiker en de dealer de gegevens direct kunnen aflezen. Fijn in het dagelijks gebruik zijn de vulslang met automatische afslag, de rechts voorin beter bereikbare AdBlue-tank en de nu af-fabriek geleverde koelventilator met omkeersysteem om de koelers periodiek schoon te blazen.

LOADSENSING Bij de hydrauliekuitrusting heeft Hyundai grote stappen gezet met de laatste versie van het Bosch Rexroth-loadsensing-hydraulieksysteem met een hoofdpomp met een opbrengst van 232 liter per minuut plus een tandempomp van 56 liter per minuut voor de extra functie. De grote olieopbrengst van deze extra pomp is welkom voor het

ELEKTRISCH EN WATERSTOF Zoals bekend heeft Van der Spek de eerste Hyundai HX260AL Electric uitgeleverd. De tweede machine is bijna klaar voor levering. De importeur heeft het elektrische gedeelte samen met UMS in Oss gerealiseerd. Van der Spek gaat verder op dit pad. Naast een minigraver staat nu deze tientons Hyundai HX85A Electric klaar voor aflevering. Deze is uitgerust met een vaste UMS-accu met een capaciteit van 130 kW. Van der Spek zet sterk in op dit Electric-pad. Daarin speelt mee dat Hyundai de introductie van de waterstofvariant wat opschuift. Zoals het er nu uitziet, wordt deze oplossing niet eerder dan medio 2026 in Nederland verwacht. Van der Spek ziet zeker marktkansen voor de waterstofvariant, maar geeft wel aan dat de infrastructuur van waterstof daarvoor nog extra aandacht nodig heeft.

werken met het draaikantelstuk of een maaikorf. De liters zijn beter in te stellen. Dankzij de loadsensing-pomp kun je, zoals bekend, functies tegelijk bedienen zonder dat ze invloed op elkaar hebben. Omdat de regelschuiven direct vraaggestuurd olie en druk leveren, is er geen vertraging en zijn de prestaties hoger. Compensatieventielen in het ventielenblok geven bij gecombineerd werken direct prioriteit aan de desbetreffende functies. Daardoor kun je de machine nu inzetten als bijvoorbeeld leveler of verreiker. De machine is daarvoor opgegeven voor tien ton trekkracht aan de wielen. De cilinders reageren veel directer en fijngevoeliger, onafhankelijk van de last. De giekcilinders komen bij zware last zonder schok of vertraging in beweging. Dat directe maakt de machine gevoelsmatig krachtiger dan de voorgaande versie en verhoogt de prestaties. Als de machine even in de demoput draait, zien we dat GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HYUNDAI

dit verhaal ook daadwerkelijk uit de verf komt. Er kan rijdend worden gezwenkt en tegelijk fijngevoelig worden geëgaliseerd met de bak zonder dat dit invloed heeft op de snelheid van het rijden en op de giekbewegingen. Mede door de directere respons is het een machine die voor je gevoel flink wat meer mans is dan de Stage IV-variant.

‘HYUNDAI HEEFT GROTE STAPPEN GEZET MET DE LAATSTE VERSIE VAN HET BOSCH REXROTH-LOADSENSING-HYDRAULIEKSYSTEEM’ ANDERE OPBOUW De onderwagen is zwaarder gebouwd en heeft dezelfde 32-tons assen als de HW160A en HW180A. Ook de verzwaarde draaikrans met een grotere opbrengst voor de zwenkmotor is dezelfde als die van die twee machines. Hij zwenkt krachtiger en vlotter. Van der Spek geeft aan dat het totaalgewicht niet is toegenomen. Afgaande op de opgegeven specificaties weegt ook deze graafmachine circa twee ton meer dan het typeplaatje doet vermoeden. Met de tweedelige giek, brede banden en een draaikantelstuk is de machine opgegeven voor ruim zestien ton. Ook de bovenwagen is flink aangepakt. De draaikrans is verder naar voren geplaatst voor een betere gewichtsverdeling en meer stabiliteit bij het hijsen en graven over de achteras. Verder is de giek verder naar achteren op de bovenwagen geplaatst. Dit geeft ook een betere stabiliteit en je kunt beter dicht op de machine werken. Het graafbereik van de versie met tweedelige giek is afhankelijk van de steellengte en de tiltrotator of bak circa 8,60 meter en de hefkracht op maaiveldhoogte op 4,50 meter is over het dozerblad 6,6 ton en overdwars 4,0 ton. De lepelsteel is ook aangepast, waardoor de transporthoogte met draaikantelstuk geringer is. Het schuifblad van de HW140A is verzwaard en verlengd, zodat dit meer slag kan maken, de achterwielen verder kan opdrukken en ook meer stabiliteit geeft bij graafwerk en het werken met een zware last. Standaard is een CE-trekhaak met hydraulische remvoorziening leverbaar. Een praktische verbetering is dat de spatborden nu aan de fusees vastzitten en dus meebewegen. Boven op de kunststof spatborden zit nu traanplaat, zodat je er gerust op kunt staan. De machine heeft standaard een DIN-plaat, zodat je gemakkelijker stempelpoten kunt monteren.

GRONDIG 2 2022

MEER ZICHT Ook de cabine is onder handen genomen. De onderste ruit van de cabinedeur is groter uitgevoerd en loopt tot onderaan door. De bovenruit is eveneens vergroot en de stijl tussen boven- en voorruit is smaller geworden. En dan is er natuurlijk het betere zicht naar rechts door de naar achteren geplaatste giekophanging en naar achteren door een iets lagere achterpartij. Bijkomende verbetering is dat de slangen van het ventielenblok nu onderlangs in plaats van met een grote lus naast de cabine lopen. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat de machine standaard is voorzien van zij- en achtercamera’s voor rondomzicht op het scherm. De stuurkolom is compacter en kan op twee plaatsen worden versteld (onder en halverwege knikken). Ook zijn de mogelijkheden van de joysticks uitgebreid met diverse functies en opties. Zo zit de schakelaar voor de rijrichtingskeuze nu achter op de rechter joystick en is joystickbesturing op de linker joystick leverbaar. Verder zijn er zaken als zwenkregeling voor soepeler werken en desgewenst zwenkvergrendeling in verband met de veiligheid. De HW140A is verder voorzien van Automatic Brake, waarbij de remmen automatisch worden ingeschakeld als de machine stilstaat en uitschakelt als de machinist het rijpedaal (weer) bedient. Verder zijn er Ride Control (giekvering) en de Boom Float-zweefstand voor bijvoorbeeld het werken met een sloophamer. Het grote 8-inch-touchscherm is ook met drukknoppen op de zijconsole te bedienen. Verder zijn er, zoals je mag verwachten, standaard Bluetooth en een geregelde airco.

De giek is verder naar achteren op de bovenwagen geplaatst, voor meer stabiliteit en meer zicht.

Een belangrijke verandering is het loadsensinghydraulieksysteem met een 232-liter-hoofdpomp plus een tandempomp met een opbrengst van 56 liter per minuut voor de extra functie.

‘DE HYUNDAI WORDT NU AF-FABRIEK VEEL COMPLETER GELEVERD DAN DE VORIGE VERSIES’ STARTKLAAR De Hyundai wordt nu af-fabriek veel completer geleverd dan de vorige versies. Je hoeft minder opties te bestellen en Van der Spek heeft er dus ook minder werk aan voordat de machines worden afgeleverd. De importeur voegt, zoals dat gebruikelijk is in Nederland, desgewenst nog wel de nodige opties toe. Denk daarbij aan ledverlichting, een opklapbare treeplank, een roestvrijstalen instapbeschermer, brede enkellucht-banden en natuurlijk een ander dan het af-fabriek leverbare Engcon-draaikantelstuk. De machines zijn officieel afgelopen najaar al voorgesteld. Inmiddels heeft Van der Spek de eerste modellen binnen en is het uitleveren begonnen. Er staat voor geïnteresseerden demomachines klaar in Vianen.

In de cabine zijn diverse verbeteringen doorgevoerd, zoals de schakelaar voor de rijrichtingskeuze achterop de rechter joystick en bediening van het 8-inchtouchscreen via drukknoppen op de zijconsole.

De machine heeft nu zwaardere assen, standaard een DIN-blad en spatborden die meebewegend aan de fusees zijn gemonteerd.

Ontdek het Laudis effect:

krachtig, snel en veilig! asbaar Veilig toep erzaaiin alle ond systemen!

Zeer krachtig maïsherbicide Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

• breed werkingsspectrum • gewasveilig • snelle werking • snel regenvast

Probeer Planmeister 31 dagen gratis en word ook een Planmeister!

Ga naar planmeister.com

KAWECO PROFI II PROFI II MODULAIRE OPBOUW LAAG ZWAARTEPUNT BREED OPTIEPAKKET MOGELIJKHEID TOT EEN SCHUIF-AS

MEERWAARDE IN HET VELD Naamloos-1 1

MEER INFORMATIE

NICK SELMAN

WWW.KAWECO.COM

+31 (0)6 558 987 25 15-2-2022 09:19:16

ONDERNEMEN MET CUMELA - VAN DEN BROEK-BEMESTER

Slanke bemester Tekst en foto’s: Toon van der Stok

VAN DEN BROEK SCHRAPT KILO’S IN ZODENBEMESTER

Weg met alle overbodige kilo’s en weer met zo weinig mogelijk bodemdruk het land in. Die opdracht gaf Van den Broek zichzelf bij de bouw van een eigen zodenbemester. Met een bemester van twaalf meter en een gewicht van minder dan 3000 kilogram lijkt dat doel gehaald. Vorige week maakte hij zijn eerste meters met de sleepslangcombinatie van de Coöperatieve Werktuigen Vereniging Ons Belang in Zegveld.

‘NIET VOOR NIETS IS HIER HET SLEEPSLANGEN UITGEVONDEN, OM MEST MET WEINIG BODEMDRUK OP HET LAND TE KUNNEN BRENGEN’

De aanzet voor de bouw van een eigen bemester werd vorig jaar gegeven toen Van den Broek Mechanisatie en Machinebouw een zodenbemester van een ander merk verkocht met de garantie dat deze maximaal 3000 kilo zou wegen. Bij aflevering bleek hij echter ruim 750 kilo zwaarder, vertelt directeur Willian van den Broek. “Je merkt dat dit voor veel fabrikanten geen thema is, terwijl het juist in dit gebied van groot belang is. Niet voor niets is hier het sleepslangen uitgevonden, om mest met weinig bodemdruk op het land te kunnen brengen”, aldus Van den Broek. Vorig jaar begon hij daarom met het bouwen van een eigen bemester, die in de afgelopen zomer al de eerste meters maakte.

ZWAARTEPUNT KORT OP TREKKER Voor de bemester had Van den Broek het voordeel dat hij helemaal vanaf nul kon beginnen. “De enige eis die we ons stelden, was zo licht mogelijk, met het zwaartepunt zo kort mogelijk op de trekker”, vertelt hij. De eerste gewichtsbesparing werd gehaald door niet te kiezen voor gewoon staal, maar te gaan construeren met staal met de grootst mogelijke treksterkte. “We

GRONDIG 2 2022

gebruiken nu speciaal trekstaal, dat de helft dunner is en toch drie keer sterker dan gewoon staal. Het betekende wel dat we voor een andere bouw moesten kiezen, want van dit materiaal bestaan geen kokerprofielen.” Juist dat ontbreken van een kokerprofiel hielp bij het maken van een heel andere keuze. Om toch voldoende kracht in de dragende elementen te krijgen, ontwikkelde Van de Broek een gezet C-profiel. De zettingen zorgen voor voldoende stijfheid, terwijl de open ruimte de mogelijkheid geeft om de ophanging van de elementen ver naar voren te brengen. De elementen zijn nu bevestigd aan het verticale deel van het profiel en dus helemaal aan de voorkant van de bemester. Vergelijkbaar met andere bemesters gaat het bevestigingspunt daarmee dertig tot vijftig centimeter naar voren. Het is echt een klus om ervoor te zorgen dat je werkzaamheden in of met grond en bagger op de juiste manier uitvoert. Het is echter wel een heel belangrijke klus. Niet alleen omdat de boetes fors zijn, maar vooral omdat je als professioneel bedrijf niet wilt bijdragen aan vervuiling van het milieu of de gezondheid in gevaar wilt brengen.

VAN DEN BROEK-BEMESTER - ONDERNEMEN MET CUMELA

GESPECIALISEERD IN SLEEPSLANGSYSTEMEN Mechanisatie en Machinebouw Van den Broek BV in Moordrecht heeft zich de afgelopen jaren gespecialiseerd in het bouwen van oplossingen voor het sleepslangen. Uit eigen huis komt al de Slurry Swivel, een systeem om de combinatie veel gemakkelijker te kunnen draaien op de kopeinden en te verplaatsen tussen percelen. De slang wordt hierbij over de bemester getrokken. Daarnaast heeft het bedrijf sinds vorig jaar de Slurry Booster om met een man minder vanaf een stationaire pomp de mest naar het land te transporteren. Daar komt nu een eigen bemester bij. Het bedrijf is daarnaast dealer van onder andere Valtra, Kuhn en Case-grondverzetmachines. Sinds dit jaar is daar voor West-Nederland het importeurschap van Hydrema aan toegevoegd. Deze Deense fabrikant van mobiele kranen heeft ervoor gekozen om Nederland te verdelen in drie gebieden en één daarvan gaat Van den Broek nu voor zijn rekening nemen.

Daarbij brengt ondoordacht werken met grond of bagger niet alleen je bedrijf in diskrediet, maar je beschadigt ook het imago van de sector.

VLAKKER De ophanging van het bemesterelement is daarmee veel vlakker. De mest wordt langs het element naar het bemestervoetje gestuurd en heeft een uitstroomopening die schuin naar achteren loopt. “Op die manier krijgen we een veel vloeiender meststroom”, legt Van den Broek uit. “Bij veel bemesters gaat de mest recht naar beneden en zeker bij grote hoeveelheden krijg je dan veel gespetter en dus verontreiniging van het gras. Wij willen juist dat de mest mooi naar achteren loopt en zo tussen het gras vloeit.” Voordeel van deze opbouw is dat de slangen die naar het bemesterelement lopen nauwelijks buigen als het element wordt uitgeheven. De kans op knikken en uiteindelijk scheuren van de slang wordt daardoor veel kleiner. De aanvoer van de mest gebeurt vanaf twee verdeler-snijmolens die voor op het bevestigingsframe staan. Vanaf de verdeler gaat de mest naar het buisje in het frame. De elementen zelf worden door een duwend werkende cilinder op de grond gedrukt. Opnieuw een punt waar gewicht wordt bespaard, volgens Willian van den Broek, omdat een duwende cilinder kleiner is dan een trekkend werkende cilinder. De elementen zijn per twee opgehangen in het frame en hebben een rijafstand van 18,75 centimeter. Bijzonder is dat de bemester één element precies in het midden heeft. De machine heeft in totaal 33 elementen, zodat je nooit hoeft te verspringen als je vanuit het midden werkt.

ELF SECTIES De elementen zijn per twee stuks afsluitbaar en de machine is voorbereid om er ook 33 secties van te maken. Dan kan hij ook fungeren als precisiebemester. De eerste exemplaren worden echter uitgeleverd met elf secties. Voor de aansturing maakt Van den Broek gebruik van een eigen be-

dieningskast. Op termijn wil hij de machine geheel Isobus-gestuurd maken, zodat hij ook via de trekkerterminal te bedienen is. De machine is verder uitgerust met een doorstroommeter die in combinatie met de werkbreedte en de rijsnelheid de afgegeven dosering vastlegt. Er is een dubbel hydraulisch circuit aanwezig, waarbij het eerste zorgt voor het heffen en dalen van de elementen, inclusief de afsluiting. Het tweede circuit is voor de bodemregeling. Voor het transport klapt de machine in vijf verschillende delen op.

‘WE GEBRUIKEN NU SPECIAAL TREKSTAAL, DAT DE HELFT DUNNER IS EN TOCH DRIE KEER STERKER DAN GEWOON STAAL’ De eerste machine voor Coöperatieve Werktuigen Vereniging Ons Belang in Zegveld is enkel uitgerust met een sleufkouter. Het is ook mogelijk om de bemester uit te voeren met 35 centimeter grote schijven. Ook deze worden in eigen huis gemaakt. Zonder schijven weegt de machine nu precies 2980 kilo en daarmee voldoet hij aan de wens van de werktuigencoöperatie om onder de 3000 kilo te blijven. Dat zal met de schijven niet lukken, heeft Van den Broek al berekend. “Dan zullen we ongeveer op 3250 kilo uitkomen, maar dat is nog steeds veel lichter dan veel andere bemesters in de markt.” De komende weken zal een uitgebreide test van de machine plaatsvinden bij de start van het mestseizoen, waarna in de loop van de zomer waarschijnlijk een tweede en een derde exemplaar zullen worden gebouwd. Als ook die de test hebben doorstaan, wil Van den Broek volgend jaar de bemester echt op de markt brengen, voor iedereen die ook met de bemester wil afslanken.

De bemester kan worden uitgerust met een ‘normale’ sleepbuis, maar ook met de Slurry Swivel waarbij de slang altijd over de bemester gaat en je 180 graden bochten kunt maken.

Door de elementen per sectie te sluiten en uit te heffen is het goed mogelijk rond een greppel niet te bemesten.

Dankzij het C profiel en de bevestiging van de elementen aan de voorzijde komt het zwaartepunt zeer dicht op de trekker.

Door het werken met losse elementen met een grote slag heeft deze Slurry injector een zeer goede bodemvolging.

De bemester heeft brede scharnierpunten, die voor voldoende stevigheid moeten zorgen. Bij het uitklappen is er een extra automatische pen-gat-vergrendeling.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - VITALE VOLHOUDERS

‘Dit is familie voor me’

Tekst en foto: Marjolein van Woerkom

VITALE VOLHOUDER: JAAP DE BOER

Jacob Jan de Boer, beter bekend als Jaap, vierde vorig jaar zijn vijftigjarig jubileum bij loonbedrijf Kees Bakker in Dirkshorn. Hij kwam er op zijn vijftiende en is nooit meer weggegaan. “Ik kon hier doen en laten wat ik wilde.” Hij wijst naar de witte bouwhelm die in de John Deere 6155R hangt. “Die moet je verplicht opzetten als je de trekker uitgaat op een bouwplaats. Ik heb er niks mee, maar dat moet tegenwoordig”, legt hij uit. Hetzelfde geldt voor deze trekker. Veel te groot naar zijn zin. “Het enige wat je nog kunt doen is olie verversen en filters vervangen. De rest moet uitgelezen worden met een computer. Dat is niet waar ik van houd. Vroeger liepen we alles zelf na”, vertelt hij. Hij denkt terug aan de David-Brown, waar hij uren op heeft doorgebracht. “We waren altijd buiten, nooit ziek. Ik genoot van het werk. Dat waren nog eens tijden.” Jacob Jan de Boer (65) - iedereen kent hem als Jaap - begon in 1971, op zijn vijftiende, bij het huidige loonbedrijf Kees Bakker in het Noord-Hollandse Dirkshorn. “Mijn vader was tuinder, maar stopte daarmee. ‘Er valt niets in te verdienen’, zei hij tegen mij, dus ik mocht ook niet naar de tuinbouwschool.”

‘IK KWAM ALLEEN NOG THUIS OM TE SLAPEN. DE REST VAN DE TIJD WAS IK ALTIJD HIER’ Buurtgenoot Herman Bakker, die in 1962 een eigen loonbedrijf was begonnen in het agrarisch werk, kon wel een werknemer erbij gebruiken. “Dat werk vond ik prachtig. De eerste twee jaar zat ik nog op de LTS. Na school, in het weekend en

NAAM: Jacob Jan de Boer, beter bekend als Jaap

BEDRIJF: loonbedrijf Kees Bakker

GRONDIG 2 2022

VITALE VOLHOUDER - ONDERNEMEN MET CUMELA

in de zomer was ik altijd daar”, zegt Jaap. Nadat hij zijn LTS had afgerond, kwam hij er in vaste dienst. “Ik kwam alleen nog thuis om te slapen. De rest van de tijd was ik altijd hier”, vertelt hij. Tot aan zijn trouwen heeft hij elke dag bij de Bakkers gegeten.

‘IN DE ZOMER ZAT MIJN VROUW MET HAAR MOEDER IN EEN CARAVAN OP TEXEL EN WAS IK AAN HET WERK’ HERMAN De loonwerker leerde zijn enige medewerker veel. “Trekker rijden kon ik al, maar met iets erachter, dat had ik nog niet eerder gedaan”, vertelt Jaap. “Herman leerde me de ploeg afstellen, kool omspitten, alles eigenlijk. Het was pakken en gaan, en al doende leren”, zegt de 65-jarige. In de jaren zeventig betrof het nog een hoop handwerk: kool zetten en plukken, uien schoffelen, aardappelen opzoeken, hooien. “Daar waren we echt weken mee bezig. Nu ploeg je alles in één dag, bij wijze van spreken, maar toen werkten we achter elkaar door. De één zat overdag op de ploeg en de ander ’s nachts.” Door de intense samenwerking werden de twee algauw vier handen op een buik. “Hij was een tweede vader voor me”, glimlacht Jaap. “Herman had in de zomer tijdens het beregenen altijd zo’n ijspetje op, met zo’n puntje aan de voorkant waar schaatsers ook mee lopen. Dus ik deed er ook eentje op. Daar stonden we dan met z’n tweeën in het land, allebei in overall, allebei met zo’n petje. We hadden in het vervolg altijd petjes op. Iedereen herkende ons daaraan.” Zijn blik keert naar binnen. “Hij was nooit ziek, maar toen hij ziek werd, was het mis”, vertelt hij. Herman overleed in 1997 op 58-jarige leeftijd aan botkanker. “Dat vond ik niets”, zegt Jaap. Zoon Kees Bakker was intussen ook in het bedrijf gekomen en werd hierdoor in het diepe gegooid. Jaap en de vrouw van Herman, Nel, vingen hem op. “Ik had beloofd dat we door zouden zetten.

Schouders eronder en gaan, zoals we altijd hadden gedaan. We zouden wel zien waar het schip zou stranden.”

ALTIJD AAN HET WERK Nooit heeft Jaap gedacht: ik ga ergens anders werken. “Ik kon en kan hier doen en laten wat ik wilde. Of we nu wekenlang aan het hooien waren of dagen achtereen kool stonden te snijden, ik vond het allemaal prachtig. Ik pakte het aan, ik had er zin in. Je dacht er ook niet over na. Het ging gewoon zo. Zeker hier. We zitten hier op zware grond, dus als het droog is, moet je erbij zijn. Dan kun je niet een dag wachten omdat het toevallig zondag is.” Het werk ging dus altijd door. “Als er een machine kapot ging, maakte je die ’s nachts, zodat je de volgende ochtend weer aan het werk kon. Dat hoorde erbij”, zegt Jaap. Op vakantie ging hij niet. “In de zomer zat mijn vrouw met haar moeder in een caravan op Texel en was ik aan het werk. Ik hoef daar niet heen. Het hele landbouwgebeuren trekt me gewoon. In winter was er voldoende tijd om die uren te compenseren. Dan kon ik gewoon een dag gaan schaatsen.” Maar hoe vond hij dan een vrouw als hij altijd aan het werk was? “Hier in de schuur”, lacht hij. “Ze is familie van Herman en had ook de landen tuinbouwschool gedaan. Ze snapte het werk, ze snapte de seizoenen, ze snapte mijn ritme. Het klikte”, zegt hij. Lachend: “Ze werkt nu op de meldkamer bij de brandweer. Nu mijn werk wat regelmatiger aan het worden is, wordt dat van haar onregelmatiger.”

GEMOEDELIJKHEID Tijden veranderen echter. Bedrijven worden groter, boeren en tuinders stoppen. Machines worden groter. Jaap vindt het werk minder leuk worden. “Om de vijf huizen had je hier wel een tuinder. Met een eenrijige aardappelrooier reden Herman en ik de hele ochtend van de één naar de ander”, aldus Jaap. Nu zijn veel van die tuinders verdwenen. De eenrijige werd een tweerijige en later kwam de bunkerrooier. Nu hebben ze een vierrijige Dewulf, die ergens verderop in een schuur staat. Hij is te groot voor de eigen schuur.

NIEUWE SERIE: VITALE VOLHOUDERS Regelmatig krijgen we e-mails binnen over jubilea: vijfentwintig, veertig of zelfs vijftig jaar in dienst. Bijzonder in deze tijden, waarin veel mensen ‘jobhoppen’; na vijf jaar willen ze toch weer wat anders. Vandaar deze serie, waarin we ‘vitale volhouders’ uitlichten die lang doorwerken in de sector, als trekkerchauffeur, als directeur, als kraanmachinist, als planner, maar het kan net zo goed de oudste in werking zijnde machine zijn. Hoe houden zij het zolang vol? Wat is het geheim?

‘ZONDER GPS REDEN WIJ AL RECHT; JE KON ER EEN LINIAAL NAAST LEGGEN’

PLAATS:

DIENSTJAREN:

TIP:

Dirkshorn (NH)

50, sinds 1971

ROL OP HET BEDRIJF:

GROOTSTE VERANDERING:

hoe zorg je voor een lang dienstverband? “Er moet een klik zijn.”

manusje van alles

de komst van GPS

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - VITALE VOLHOUDERS

Jaap mist vooral de gemoedelijkheid. “We werkten veel en hard, maar het was ook heel gezellig. Met een heel koppel op het land waren we aan het hooien. Met kopjestijd bleef je altijd op het land. Nu eet je in je eentje een boterham in je trekker of je gaat tussendoor naar huis.” De huidige tijd spreekt hem sowieso niet zo aan. “Alles moet groot en hard. Daar vind ik niets aan. Ik werk secuur en lever liever goed en net werk af”, klinkt het. Goed en snel gaat niet samen, stelt hij. “Dat secure, dat netjes werken, dat heb ik met de paplepel ingegoten gekregen. Dat krijg je er nu na vijftig jaar niet meer uit.”

GPS

‘HET MOOIE VAN HET WERK IS HET BUITEN ZIJN EN DAT BEN IK NOG STEEDS’

De grootste verandering was voor hem wel de komst van GPS. “Daar kon je niet onderuit. Klanten vroegen erom. De grote loonbedrijven in de buurt begonnen hier als eerste mee en klanten stelden: je mag alleen komen als je GPS hebt”, vertelt Jaap. Dus ook bij loonbedrijf Kees Bakker werden de trekkers uitgerust met GPS. “Ik vond het totaal overbodig. We konden al kaarsrecht rijden, dus waarom moesten we GPS? Zonder GPS reden wij al recht; je kon er een liniaal naast leggen. Als er een kronkel in ons spoor zat, hadden we er al de pest in”, vertelt hij. Jaap werkt er nu wel mee, maar een expert is hij niet. “Ik weet de aan- en uitknop, maar als iemand de instellingen verandert, weet ik niet hoe ik verder moet.”

DE VOLGENDE GENERATIE De derde generatie weet dat wel. Bij Maarten

Bakker (25) zit het loonwerk ook in de genen. Hij rent al van jongs af aan mee. Een nieuwe generatie betekent echter ook andere ideeën. Zo is Maarten samen met een medewerker het grondverzet ingestapt en draait hij mee op een eigen Komatsu. Er wordt een andere richting ingeslagen; de tijd gaat voort. “Al die nieuwe technologische ontwikkelingen, zoals GPS, daar groeit de jongere generatie mee op. Zij weten precies hoe het werkt, maar alles moet snel en groot. Een nieuwe kraan is zo gekocht. Ik ben nog van de zuinigheid.” Niet dat Jaap het niet meer naar zijn zin heeft. “Het mooie van het werk is het buiten zijn en dat ben ik nog steeds”, zegt hij. Zolang hij maar bezig kan blijven. Is het niet op het loonbedrijf, waar hij in de avonden en in het weekend bijvoorbeeld heeft meegebouwd aan een nieuwe kantine, dan is het wel thuis; het eigen huis verbouwen, steigerhouten meubelen maken of klussen in het nieuwe huis van zijn dochter. “Thuis zitten is niks voor mij. Ik ben altijd bezig.” Noch zijn dochter, noch zijn zoon heeft zijn landbouwfascinatie geërfd, maar zijn oudste kleinzoon daarentegen wel. “Hij is gek van machines. Een speelgoedtrekker, trekkerboekjes, trekkerfilms”, glimt Jaap. “Voor mijn eigen twee kinderen had ik nauwelijks tijd. ’s Ochtends werden ze geboren en ik zat om tien uur alweer op de trekker. Nu heb ik tijd om te genieten van mijn kleinkinderen.” “Werken moet je overal”, besluit hij. “Ik woon hier tegenover op loopafstand en de klik was er gewoon. Dit is familie voor me. Daarom hoop ik dat ik nog een paar jaar blijven mag.”

WIJ ZIJN OP ZOEK NAAR VITALE VOLHOUDERS De cumelasector kent heel wat medewerkers met lange dienstverbanden. Een bijzondere prestatie, waar vaak bijzondere verhalen achter schuilgaan. Verhalen die we graag een podium willen geven in dit vakblad. Wat dan de vragen zijn die we je graag zouden willen stellen? Hoe was het vroeger? Van welke jong geleerde zaken maak je nog elke dag gebruik? Wat is er dankzij de mechanisatie beter geworden? En wat is het geheim van een lang dienstverband? Voor deze serie zijn we op zoek naar mensen die boven de 68 jaar zijn of al meer dan vijftig jaar in dienst zijn en nog steeds met plezier in de sector werken. Uiteraard mag je ook meedoen als je een machine hebt die al veertig jaar of langer meegaat, want ook dat is een vitale volhouder. Aanmelden kan via: grondig@cumela.nl.

GRONDIG 2 2022

ECONOMIE - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

IN KORT BESTEK - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

CUMELA KOMPAS ANALYSE CO2-EMISSIE CUMELABEDRIJVEN GEDAALD

De CO2 uitstoot van de cumelasector blijft dalen, zo blijkt Grondig 2 uit een analyse van gegevens uit Cumela Kompas. Daarmee Dossier R20 Bijzonderheden: opmaak. zet de dalingStandaard door die ook al in de periode 2016-2018 te zien was. Gemiddeld produceert een bedrijf nu 377 gram Cumela Kompas Analyse CO per gefactureerde euro. 2 CO2-emissie uit brandstof (ton per € 100.000 bruto marge) 50.0 45.0 40.0

Beste Geralde, Ik heb een inschrijving gedaan op een bestek en nu wil de opdrachtgever een onderbouwing van mijn prijzen. Moet ik die geven?

Beste aannemer,

35.0 30.0 25.0 20.0

ONDERBOUWING VAN PRIJZEN

Grondverzet

Gemengd 2018

Agrarisch 2019

Cumelasector

2020

De CO2-emissie van een gemiddeld cumelabedrijf bedroeg in 40,9 ton per € 100.000,- bruto marge. InmidCO22018 -emissienog cumelabedrijven gedaald De CO2isuitstoot van de cumelasector blijftton dalen, zo blijkt uit een analyse van gegevens uit Cumela dels dit gedaald naar 37,7 CO in 2020, een daling 2 Kompas. Daarmee zet de daling door die ook al in de periode 2016-2018 te zien was. Gemiddeld

van 7,8 procent. Het de uitstooteuro. in het grondproduceert een bedrijf nu 377valt gramop CO2dat per gefactureerde verzet en de cultuurtechniek duidelijk lager ligt dan bij De CO2-emissie van een gemiddeld cumelabedrijf bedroeg in 2018 nog 40,9 ton per € 100.000,- bruto agrarische bedrijven. Wolmarge. Inmiddels is dit gedaaldAdviseur naar 37,7 toncertificering CO2 in 2020, eenRichard daling van 7,8 procent. Het valt op dat de uitstoot in het grondverzet en de cultuurtechniek duidelijk lager ligt dan bij agrarische bedrijven. ting verklaart dit uit het brandstofverbruik per uur, dat bij Adviseur certificering Richard Wolting verklaart dit uit het brandstofverbruik per uur, dat bij agrarische loonbedrijven hoger is. Bijhoger de grondverzetbedrijven daalde, na een kleine toename in agrarische loonbedrijven is. Bij de grondverzetbe2019, de uitstoot van 29,8 ton per € 100.000,- bruto marge in 2018 naar 27,7 ton in 2020, een daling drijven daalde, na een kleine toename in 2019, de uitstoot van 6,9 procent. van 29,8 ton per € 100.000,- bruto marge in 2018 naar Maatregelen 27,7 een daling van 6,9 procent. Woltington ziet in dat2020, bedrijven verschillende maatregelen nemen om de CO2-uitstoot te verlagen. Het gaat onder meer om de aanschaf van zuiniger machines met een lagere CO2-uitstoot, de inzet van Wolting ziet dat bedrijven verschillende maatregelen neelektrisch handgereedschap, de inkoop van groene stroom, het gebruik van ledverlichting en het men de CO2-uitstoot te verlagen. Het meer gebruikom van biodiesel of HVO of toevoegingen. Verder zijngaat er nogonder cursussen als Het Nieuwe Rijden, bewustwording creëren onder het personeel, zorgen voor de juiste bandenspanning en machines om de aanschaf van zuiniger machines met een lagere niet stationair laten draaien. Wolting nuanceertde de uitkomsten “Het weer en de omstandigheden waarin CO -uitstoot, inzet vanwel. elektrisch handgereedschap, de cumelabedrijven het 2 werk uitvoeren, heeft invloed op het brandstofverbruik en daarmee de uitstoot”, zegt hij. “Het kan inkoop groene stroom, het de gebruik ledverlichting dus best zovan zijn dat er een jaar komt waarin uitstoot van gelijk blijft of zelfs hoger komt te liggen. Mogelijk ook hebbenvan de droge zomers of vanHVO. 2017 tot en met 2020 helpt gezorgdisvoor en het gebruik biodiesel Wat verder hetde daling van CO2uitstoot.” creëren van bewustwording het personeel, deverwachting juiste is dat afnemers Ook in de landbouw is CO2 een item datonder steeds belangrijker wordt. De steeds meer zullen vragen naar producten met een lagere CO2-voetafdruk. Dit speelt met name in de bandenspanning en machines niet stationair laten draaien. melkveehouderij vanwege de maatschappelijke aandacht voor klimaat en broeikasgassen (methaan, Ook in de landbouw is CO2 een item dat steeds belangrijker wordt. De verwachting is dat afnemers steeds meer zullen vragen naar producten met een lagere CO2-voetafdruk. Dit speelt met name in de melkveehouderij. Momenteel kunnen loonwerkers nog uit de voeten met sectorgegevens en wordt er gerekend met de CO2-uitstoot per euro loonwerk, maar bedrijven moeten er volgens Wolting rekening mee houden dat ook hier meer gedetailleerde gegevens zullen worden gevraagd. Deze voorlopige cijfers zijn gebaseerd op de brandstofkosten van in totaal 97 bedrijven die in de periode 2018-2020 hebben deelgenomen aan Cumela Kompas. Op basis van de gemiddelde brandstofprijs (CBS) is het aantal liters bepaald. De CO2-emissie per liter brandstof ligt op dit moment op 3,262 kilo. Wil je meer te weten komen over de kengetallen van jouw bedrijf, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking Cumela Kompas, neem daarvoor contact op met de Ondernemerslijn op (033) 247 49 99 .

Een opdrachtgever mag om een toelichting van de inschrijving vragen op basis van verschillende gronden. 1. Artikel 2.55 van de Aanbestedingswet. Allereerst mag om algemene toelichting worden gevraagd, waarbij volgens de jurisprudentie de volgende eisen gelden: 1. de opdrachtgever heeft kennisgenomen van alle inschrijvingen; 2. het verzoek moet vermelden welke punten én waarom deze punten volgens de opdrachtgever onnauwkeurig zijn of niet overeenstemmen met de technische specificaties; 3. het verzoek moet gelijktijdig aan alle inschrijvers worden gestuurd die in dezelfde situatie zitten. 2. Wanneer een opdrachtgever vermoedt dat een inschrijving abnormaal laag is, mag de opdrachtgever inlichtingen vragen over de samenstelling van de inschrijving. Vereist wordt daarbij dat in het verzoek wordt opgenomen dat het vermoeden bestaat dat de inschrijving in verhouding tot de opdracht (let op: dus niet in verhouding tot de begroting van de opdrachtgever!) abnormaal laag lijkt en welke onderdelen het betreft en over welke punten een toelichting moet worden gegeven. Als inschrijver moet inzicht worden gegeven in de tijdbesteding, uurtarieven, materiaalkosten en redenen van overige kosten. 3. De ontleding van de aanneemsom voldoet niet aan de Standaard RAW (01.01.04). Een verzoek tot informatie op basis van deze grond mag alleen worden gericht aan de inschrijvers die voor gunning in aanmerking lijken te komen, waarbij moet worden aangegeven waarom de opdrachtgever vermoedt dat de ontleding niet klopt. Het is dus soms noodzakelijk om je inschrijving te onderbouwen, maar de opdrachtgever moet wel aangegeven op welke punten een onderbouwing moet plaatsvinden en waarom dat nodig is. Geralde Bouw-van de Bunt, adviseur juridische & GWW-zaken

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - CUMELARIA

FLIKKEN MAASTRICHT BIJ LOONBEDRIJF COBBEN

Nuttige Inloopdag Combinatie LvCM “De kracht van de combinatie” is de treffende samenvatting van team Loonwerk Combinatie LvCM in het land van Cuijk en Maasduinen. Op de inloopdag op 11 februari konden klanten kennis maken met de nieuwste ontwikkelingen van de partners en natuurlijk de nieuwste machines bewonderen, waaronder een Kaweco Double Twin Shift en een Lemken Azurit 10. Binnen de combinatie gaan de medewerkers zich vanuit de locatie Overloon verder specialiseren in bodembewerking en teeltwerkzaamheden en vanuit de locatie in Haps wordt de vakkennis op oogstgebied en

mest uitrijden gebundeld. Machines delen en gebruik maken van elkaars kennis en sterke punten waren de speerpunten bij de oprichting van de loonwerkcombinatie. Daarom waren ook partner(loon)bedrijven aanwezig om samen het gesprek aan te gaan. Op deze inloopmiddag heeft Loonwerk Combinatie LvCM zo laten waar ze voor staat. Dat bleek goed aan te slaan. Klanten vonden het leuk weer eens ontspannen te buurten en stelden het op prijs dat ze vanuit één aanspeekpunt via de specialisatie goed worden bediend en ontzorgd.

Cumelabedrijf Cobben in het Limburgse Geulle neemt het uitbreiden van activiteiten naar een andere branche heel serieus. Rob en Chantelle Cobben stelden hun locatie beschikbaar voor de lunch van veertig gasten die op 18 januari in Geulle de opnamen voor een uitzending van Flikken Maastricht verzorgden. “Ze stonden spontaan aan de voordeur met het verzoek of onze locatie beschikbaar was”, vertelt Chantelle. Uiteraard was dit geen probleem en de datum van de opnamen werd vastgelegd. Bedrijvenadviseur Irma Gottenbos, die deze dag op bezoek was, probeerde nog een foto te maken met Victor Reinier en Angela Schijf, maar om privacyredenen doet de crew van Flikken Maastricht dat niet. Zelfs niet in ruil voor een ritje op de grote Fendt die Victor wel interessant vond. Dus ging Irma toen maar even samen met Rob op de foto. Daarna gingen beiden weer snel over tot de orde van de dag, want het werk ging door.

Snoeibedrijf Haven overgenomen door firma A. de Jonge Firma A. de Jonge uit Sint Jansklooster heeft afgelopen week Snoeibedrijf Haven uit Marknesse en zijn machinepark overgenomen. Donderdagochtend werden de laatste krabbels gezet, waarna de deal door de twee partijen officieel werd beklonken. Het in 2010 door Sijbrand Haven opgerichte snoeibedrijf is gespecialiseerd in het snoeien van windsingels en het onderhoud daarvan. De afgelopen jaren was er al een nauwe samenwerking met Firma A. de Jonge, waardoor beide bedrijven elkaar konden versterken. Dat leidde tot de stap om gezamenlijk verder te gaan. Bram de Jonge, Karel de Jonge en Wim Odink zijn blij met de overname van het bedrijf. Sijbrand Haven gaat gedeeltelijk bij A. de Jonge aan het werk als uitvoerder. Directeur Bram de Jonge: “Hij kent het vak, de klanten en zijn machines. Daarnaast is hij gespecialiseerd in het grootschalig snoeien van allerlei hagen en singels. Die expertise kunnen we nu dus ook aanbieden.”

GRONDIG 2 2022

CAO & ZO - ONDERNEMEN MET CUMELA

COMPENSATIE PERSONEEL IN QUARANTAINE

FUHLER HYBRID AFGELEVERD Fuhler Hybrid is de prikkelende tekst op de nieuwste aanwinst van Loon- en Verhuurbedrijf Fuhler BV in Emmen. Michel (links op de foto) en Bert Fuhler ontvingen onlangs de sleutels van deze nieuwe Scania multi-battery Plug-in Hybrid-truck uit handen van Scania-accountmanager Jos Mellema (rechts). Deze plug-in-hybride combineert een 265 kW (360 pk) Scania-dieselmotor met een 115 kW elektromotor en drie batterijen met een vermogen van 90 kWh. Hiermee kan Fuhler in de binnenstad of dorpskern overschakelen naar volledig elektrische aandrijving. De drieasser is uitgerust met een Palfinger Epsilon-kraan en een Palfinger Palift-haakarmsysteem. De Fuhler Hybrid zal voornamelijk worden ingezet voor het ophalen van bladafval voor BOV Recycling Emmen, onderdeel van Loon- en Verhuurbedrijf Fuhler BV.

ANDRE EN THEO ZWAAIEN AF Andre Baks en Theo Bleumink, in 2012 (en soms nog iets eerder) deelnemers van het eerste uur in de adviesraad van het Zone College, hebben na tien jaar trouwe bijdrage afscheid genomen. Zoals regionaal bekend is het Zone College de grootste groene opleider van Oost-Nederland. Samen met Rik Luimes van het Zone College werden Andre Baks en Theo Bleumink bedankt voor hun grote inzet in de sectoradviesraad. Zij staan hun plaats af aan nieuwe leden van de adviesraad.

De maand is weer omgevlogen en nog steeds, het is nu 15 februari, hebben we te maken met beperkingen door corona. Niet in het werk gelukkig, maar als werkgever voel je ongetwijfeld de gevolgen van de quarantainemaatregelen. Gelukkig zijn er sinds 26 januari versoepelingen van kracht. Als een werknemer zelf geen klachten heeft, mag hij aan het werk en hoeft hij niet in quarantaine. Hoe zit het vervolgens met de dagen waarop je medewerkers als gevolg van quarantaine niet hebben kunnen werken? Niet ziek, dus de verzuimverzekering geeft niet thuis. Die kosten komen voor jou als werkgever. Er is heel lang gezocht naar een manier om werkgevers hiervoor te compenseren, maar een simpele oplossing werd niet gevonden. Ook zou een simpele oplossing altijd weer leiden tot ongelijkheid, want de ene werkgever wordt mogelijk meer geconfronteerd met medewerkers in quarantaine dan een andere. Vergelijk het met de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), een regeling die snel in elkaar is gezet. Daar was iedereen op dat

HOE ZIT HET MET DE DAGEN WAAROP JE MEDEWERKERS ALS GEVOLG VAN QUARANTAINE NIET HEBBEN KUNNEN WERKEN? moment blij mee, maar nu we twee jaar verder zijn en de definitieve beoordelingen worden gemaakt, komen de haarscheurtjes boven. Als je loonsom daalt ten opzichte van de refertemaand, ook buiten jouw schuld, word je namelijk buitenproportioneel gekort. Het ziet er naar uit dat de rechter hier nu een rechtvaardiging in gaat aanbrengen. Wat dat voor individuele kwesties betekent, is zeer afhankelijk van feiten en omstandigheden. Wat betreft de compensatie voor de vele uren die het personeel in quarantaine heeft gezeten, kan het een simpele oplossing zijn om één van de werkgeverspremies, bijvoorbeeld de premie voor het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof), te verlagen. Dit blijft een aandachtspunt in de lobby. Het is dan niet direct herleidbaar naar een compensatie van kosten voor een individuele werkgever, maar het gaat er uiteindelijk om dat de werkgeverslasten lager worden, toch? Jacqueline Tuinenga beleidsmedewerker sociale zaken

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - CUMELA.NL

DAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

Hoogtepunten van Cumela.nl/nieuws VASTLEGGEN GEGEVENS BIJ BEWERKING VAN MEST

KOSTEN VAN DIESEL EN FOLIE STIJGEN DOOR De dieselprijzen tikten in de eerste vier weken van januari een nieuw record aan en dat betekent ook aantrekkende prijzen voor oliegerelateerde producten. Door deze oplopende prijzen blijft het voor jou als ondernemer noodzakelijk om je kostprijs scherp in de gaten te houden. Laat je niet verrassen. Veel bedrijven hebben met de jaarwisseling een herijking van hun eigen kosten gemaakt en een indexering toegepast. “Van meerdere klanten horen we dat ze in de kostprijsberekening nu uitgaan van een dieselprijs van € 1,25 per liter, terwijl die op 1 januari 2021 nog € 0,95 was”, vertelt André de Swart, bedrijvenadviseur van Cumela. “De dieselprijs is in januari 2022 echter alweer verder gestegen. Zo is er in deze maand

weer € 0,13 bijgekomen. Een dergelijke grote stijging zou een reden kunnen zijn om weer een indexatie toe te passen.” Omdat een gemiddeld cumelabedrijf niet bestaat, is het aan elk bedrijf voor zich om uit te rekenen wat deze stijging voor zijn marge inhoudt. De Swart raadt bedrijven aan om daar niet mee te wachten en in deze bijzondere tijden een vinger aan de pols te houden. “Waar praten we over? Nou een prijsstijging van € 0,13 betekent bij een verbruik van acht liter per uur een tariefverhoging van € 1,- per uur. Of je dat moet doen, moet elke ondernemer voor zichzelf afwegen. Wat wel belangrijk is, is om te onthouden dat de stijgingen maar niet ophouden en je daarom goed moet weten wat het voor jou betekent.”

Naast een zorgvuldige werkwijze bij het behandelen van mest gelden daarbij ook aanvullende administratieve verplichtingen. Zowel het bedrijf dat de mestbehandeling uitvoert als het bedrijf waarvan de mest wordt behandeld, moet hierover informatie in de administratie vastleggen. Bij het behandelen van mest kan het gaan om het scheiden van mest in een dikke en dunne fractie of om veel verder gaande behandelingen met technische installaties, zoals vergisten, composteren en de behandeling van dikke of dunne fractie. Natuurlijk doe je dit op een zorgvuldige wijze, zodat er nuttige producten ontstaan en er geen verliezen naar de omgeving of het milieu ontstaan.

RUIMTE VOOR MAÏS VASTLEGGEN Het verplicht melden van de percelen waarop maïs zal worden geteeld, is in 2021 ingevoerd als onderdeel van het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn. Vorig jaar waren er begin februari al 16.000 meldingen gedaan, dit jaar zijn het er pas 10.000. Wees je ervan bewust dat dit elk jaar opnieuw moet worden gemeld. Op deze aangemelde percelen mag pas na 15 maart mest worden uitgereden. Tot aan deze datum kunnen percelen ook weer worden ingetrokken.

GRONDIG 2 2022

VOORZITTER - ONDERNEMEN MET CUMELA

VOLG DE ENERGIETRANSITIE KRITISCH EN BLIJF AANGEHAAKT!

OMGEVINGSWET OPNIEUW UITGESTELD De invoering van de Omgevingswet wordt opnieuw uitgesteld. Minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft besloten de invoeringsdatum te verschuiven naar 1 oktober of wellicht zelfs 1 januari 2023. De belangrijkste reden hiervoor zijn opnieuw ict-problemen bij de overheid. Uit de informatie van het ministerie valt op te maken dat het vooral mis gaat bij de publicatie van nieuwe plannen via de huidige systemen. Om te voorkomen dat er direct na invoering problemen ontstaan, heeft de minister nu besloten de wet opnieuw uit te stellen. Het betekent een nieuwe vertraging voor een wet die oorspronkelijk al in 2017 had moeten ingaan.

ANDER BELANGRIJK NIEUWS • • • •

Cumela eist subsidie-gelijkheid Roundup dit jaar gewoon inzetbaar Stoppen en landcode invoeren verplicht Cao-video: reiskostenvergoeding woon-werkverkeer

Ik kreeg de vraag “Jan, loopt Cumela niet te hard van stapel met die emissiereductie en elektrificatie van materieel? Loopt de organisatie niet te veel achter de opdrachtgevers en leveranciers aan?” Een boeiend gesprek volgde en het heeft me nog niet losgelaten. Dat Cumela hierover praat met overheid en opdrachtgevers klopt. Wij werken met collega-brancheorganisaties samen in De Groene Koers en er worden door het team beleid van Cumela kritische vragen gesteld aan de drie ministeries die betrokken zijn bij Schoon en Emissieloos Bouwen over subsidies en de transitie-routepaden. Dat Cumela haar uiterste best doet om dat in een realistisch tempo te laten verlopen, weet ik zeker. Persoonlijk ben ik van mening dat we als cumelasector hiermee één van de grootste uitdagingen te pakken hebben. We kunnen er van alles van vinden, maar de energietransitie gaat door. Rijkswaterstaat wil klimaatneutraal en circulair inkopen, waterschappen hebben hun eerste emissieloze aanbesteding uitgevraagd en gemeenten komen met zero-emissiezones. Dat is allemaal het gevolg van overheidsdoelstellingen. Cumelaondernemers die aannemer zijn, krijgen hier als eerste mee te maken. Later zullen de collega’s die onderaannemer of verhuurder zijn er vast ook mee te maken krijgen. Kortom, er is ontzettend veel aan de hand en er zal ook nog heel veel op ons afkomen, wat dit betreft. Elke collega moet zich afvragen wat hiervan de consequenties zijn voor zijn eigen bedrijf. Ook biedt deze ontwikkeling kansen, want of het nu waterstof of elektriciteit wordt, voor beide moet het distributienetwerk flink worden vergroot. Dat is weer werk voor onze sector. Het belang van onze sector wordt in Den Haag en daarbuiten stevig verdedigd en de stem van Cumela doet ertoe. Dat mag ook wel voor een sector die zeventig procent van het materieel in het grondverzet en het cultuurtechnisch werk bezit. Hoe snel het gaat? Dat kan ik niet zeggen, maar toch verwacht ik dat het sneller gaat dan we nu denken. Cumela houdt die trein niet tegen. Daarom is mijn advies aan alle collega’s: volg het kritisch en blijf aangehaakt! Jan Vrij voorzitter sectie Grondverzet en cultuurtechniek

ELK NUMMER LATEN WE VIA DEZE COLUMN EEN VOORZITTER VAN CUMELA AAN HET WOORD GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - TOOLBOX VOOR MEER INFO OVER VEILIG WERKEN, KIJK OP WWW.AGROARBO.NL.

Tekst: Alie Dijkstra, beleidsmedewerker arbeidsmarkt Foto’s: Cumela Communicatie, Loonbedrijf Roodenburg en KennisCentrum Steen

Spelregels social media

TIPS EN VUISTREGELS VOOR DE TOOLBOXMEETING

Social media zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Ze kunnen een goede manier zijn om met elkaar in contact te zijn of te komen of om nieuwe kennis op te doen en deskundigheid te delen. Bekende socials zijn YouTube, Instagram, Snapchat en Facebook. Zet jij wel eens iets over je werk op social media? En ken jij de spelregels die daarbij horen?

ALLE TOOLBOXEN ZIJN OOK DIGITAAL TE GEBRUIKEN VIA DE VEILIG VAKWERK-DIENST. GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR VEILIGVAKWERK.NL 66

GRONDIG 2 2022

TOOLBOX - ONDERNEMEN MET CUMELA

WAT ZIJN SOCIAL MEDIA? Social media is een verzamelnaam voor alle internettoepassingen waarmee het mogelijk is om tekst, foto’s, video’s en muziek met elkaar te delen. Social media verschillen van de ‘gewone’ media (kranten, radio, televisie). De gebruiker van social media kan namelijk direct reageren.

GEDRAGSREGELS SOCIAL MEDIA In de online-wereld gelden dezelfde gedragsregels als offline: wat offline niet netjes is, is dat online ook niet. Daarom een aantal regels voor het plaatsen van een bericht. • Scherm je profielpagina’s af voor niet-vrienden. Heb-je een privéblog of kanaal, gebruik dan een disclaimer. • Denk goed na voordat je iets publiceert of post. Een publicatie is vaak ‘voor eeuwig’ en jij bent ervoor verantwoordelijk. • Post niets wat je moeder of werkgever het schaamrood op de kaken brengt of iets wat je werkgever schaadt, zoals vertrouwelijke informatie of foto’s van wegzakte machines of ongevallen. • Schrijf in de ik-vorm en wees jezelf. Vertel de waarheid. Vertel dat dit jouw mening is, maar check eerst de feiten en onderbouw die met bronnen. Zeg wie je echt bent en - indien nodig - waar je werkt. • Heb respect voor andere (geloofs)opvattingen en culturen. • Respecteer copyrights. Gebruik geen logo’s, beeld of geluid zonder toestemming. • Citeer geen collega’s. • Lees je kritiek of een compliment over jou, je collega’s of jouw werkgever, breng dan altijd je leidinggevende op de hoogte. • Reageer niet op negatieve berichten, maar laat dit over aan je leidinggevende. • Voorkom het versturen van spam. • Bedenk dat werkgevers bekijken wat je hebt gepost als je ergens solliciteert. Welk beeld krijgen ze van jou?

LAATSTE CHECK Is je bericht - voor nu en in de toekomst - waardevol voor anderen? Plaats het dan. Bekijk de toolboxvideo die we hierover maakten via: www.cumela.nl/toolboxvideos.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - VERZEKERINGEN

B(r)anden verzekerd?

KLOPT JOUW VERZEKERING NOG?

Ben je goed verzekerd tegen brand? Geldt dat ook voor het werkmaterieel en de onderdelen? Wij stellen die vraag bewust, want we zien te vaak dat de brandverzekering niet helemaal aansluit bij de praktijk op cumelabedrijven. Wij leggen uit waar het vaak mis gaat.

‘IN PRINCIPE GELDT ER VOOR DE WETTELIJKE VAKANTIEDAGEN EEN VERVALTERMIJN VAN ZES MAANDEN’

Stel je voor dat er een flinke brand uitbreekt bij jou in de loods of werkplaats. Nadat de brandweer het werk heeft gedaan, komt de verzekeraar om de hoek kijken. Dan wordt ook duidelijk of je goed verzekerd bent of niet. Naast het gebouw en de inventaris en goederen ben je ook aanhangers, allerlei uitrustingsstukken en onderdelen van machines en de banden die je op voorraad had liggen kwijt. Als verzekerde verwacht je dan volledig schadeloos te worden gesteld, maar in de praktijk volgt er nogal eens een verrassing.

EIGEN EXPERT INSCHAKELEN Om de schade na de brand vast te stellen, maakt de verzekeraar gebruik van een expert. Op basis van de situatie wordt de schade gespecificeerd en gewaardeerd. Het is verstandig om als verzekerde ook zelf een expert in te schakelen. Dat kan normaal gesproken op kosten van de verzekeraar. Deze zogenaamde contra-expert komt op voor de belangen van jou als verzekerde en treedt in overleg met de expert van de verzekeraar. Als alles goed gaat, rapporteren beide deskundigen eensluidend over de omvang van de schade. Daar-

naast wordt vastgesteld of de verzekerde bedragen op de polis voldoende waren of dat er sprake was van onderverzekering. In dat laatste geval wordt niet de gehele schade vergoed. Het is dus van groot belang om de verzekerde waarde op de juiste bedragen vast te stellen. Dat kan door een taxatie van de verzekeraar. Daarnaast is het verstandig om na een (grote) brand direct een contra-expert in te schakelen, die jou adviseert en helpt om de schade goed vast te stellen. Jouw verzekeringsadviseur kan je hierbij adviseren en is de verbindende schakel met jouw verzekeraar, voor én na de brand. De meeste polissen kennen op de brandverzekering de volgende onderverdeling: • Gebouw: een gebouw met alles wat aan het gebouw vastzit en wat niet kan worden verwijderd zonder het te beschadigen of te verbreken. • Inventaris: inrichting en zaken die je nodig hebt voor de bedrijfsuitoefening. • Goederen: gronden hulpstoffen, halffabricaten, eindproducten enzovoort die zijn bestemd voor de bedrijfsuitoefening. Wat er exact onder de rubrieken wordt verstaan, verschilt per verzekeraar. Dit is uiteindelijk terug te vinden in de polis en de bijbehorende voorwaarden. Ook hierbij kan jouw verzekeringsadviseur een helpende hand bieden.

ONDERDELEN EN BANDEN In de praktijk zien we dat veel verzekeraars de polis en polisvoorwaarden niet hebben afgestemd op de specifieke situatie bij cumelabedrijven. In loodsen en schuren staan werkmaterieel, aanhangers en opleggers, allerhande uitrustingsstukken, enzovoort. Ook ligt er bij cumelabedrijven vaak een behoorlijke voorraad onderdelen van motorrijtuigen, inclusief banden.

GRONDIG 2 2022

‘SCHADE AAN BANDEN WORDT MEESTAL VERGOED, MITS DE OORZAAK VAN DE SCHADE ONDER DE (CASCO) DEKKING VALT’

VERZEKERINGEN - ONDERNEMEN MET CUMELA

‘EEN AANTAL VERZEKERAARS SLUIT SCHADE AAN (LUCHT) BANDEN ECHTER GEHEEL UIT’

n de praktijk blijkt dat alles lang niet altijd meeverzekerd te zijn. Zo zien wij dat de dekking op inventaris vaak juist datgene uitsluit wat voor onze bedrijven belangrijk is. Uitgesloten zijn motorrijtuigen, waaronder ook werkmaterieel en (onder)delen daarvan vallen. De achterliggende gedachte is dat motorrijtuigen zelfstandig dienen te worden verzekerd en dat is in de meeste gevallen ook zo, alleen worden de onderdelen en de banden nogal eens vergeten. Dit kan bij bijvoorbeeld brand tot een forse ongedekte schade leiden. Het is daarnaast verstandig om zelf ook eens de (dag)waarde op te tellen van alle niet zelfstandig verzekerde machines die bij elkaar in een loods staan. Regel daar vervolgens een aparte verzekeringsdekking voor. De meeste banden zitten natuurlijk vast aan een machine. Schade aan banden wordt meestal vergoed, mits de oorzaak van de schade onder de (casco)dekking valt. Er wordt dan wel een aftrek wegens normale slijtage toegepast, waar verzekeraars verschillend mee omgaan. Een aantal verzekeraars sluit schade aan (lucht)banden echter geheel uit of dekt alleen schade aan banden in samenhang met een cascoschade aan het verzekerde object.

DRINGEND ADVIES Laat je goed informeren en adviseren door je verzekeringsadviseur. Je mag natuurlijk ook contact opnemen met Cumela Verzekeringen via (033) 247 49 60 of door een e-mail te sturen aan verzekeringen@cumela.nl.

Tekst: Herman Koelewijn, Cumela Verzekeringen Foto’s: Cumela Communicatie

Advertentie

michelin TRAILXBIB

COMPROMISLOZE LEVENSDUUR EN RESPECT VOOR UW BODEM VF standaard: tot 40% lagere druk om hetzelfde gewicht te dragen, vermindering bodemverdichting Versterkt karkas en lange levensduur, dankzij MICHELIN ULTRAFLEX technologie Groot zelfreinigend vermogen, minder vuil op de weg wanneer u het veld verlaat Verkrijgbaar in 9 VF afmetingen pro.michelin.nl

www.youtube.com/user/AgMichelin

GRONDIG 2 2022

Advertorial

MUNTJEWERF NEEMT EERSTE DL320-7 IN GEBRUIK Met de levering van de eerste Stage V wiellader door hun Doosan-dealer had Fa. P. Muntjewerf en Co. in oktober een bijzondere primeur. Deze bijna 160 jaar oude onderneming blijft zich steeds opnieuw uitvinden en onderstreept met de nieuwe aanwinst eens temeer dat duurzaamheid en technologische vooruitgang prima samengaan binnen een traditioneel familiebedrijf. De ingebruikname van de 19,5 ton wegende Doosan DL320-7 vormt een mooie gelegenheid om langs te gaan in het NoordHollandse Breezand, waar Muntjewerf zich heeft toegelegd op het composteren van tuinen bollenafval, de handel in mest en compost, het transport van bouwen sloopafval, container- en zeefverhuur en de inzet van mobiele graafmachines bij graaf- of sloopwerken. In de persoon van Frank Muntjewerf staat inmiddels alweer de vijfde generatie aan het roer van dit veelzijdige bedrijf.

MET PAARD EN WAGEN

Piet Muntjewerf ging in 1863 van start met paard en wagen, kruiwagen en schep. In die periode werd veel werk verzet bij de inrichting van de Anna Paulownapolder. Denk daarbij aan de aanleg van wegen en het opzetten van een waterhuishouding. Destijds bestond het werk veelal uit transport van zand en grind. In 1919 kwam er een motorvlet voor transport over water. In 1939 werden paard en wagen vervangen door de eerste vrachtauto’s en in 1950 schafte de ﬁrma de eerste hydraulische draadkraan aan voor hijswerkzaamheden.

“Onze transportactiviteiten bestonden tot beginjaren ’80 uit het vervoeren van graan, aardappelen, witlof en suikerbieten. Met platte wagens werden tevens kuubkisten met gerooide bloembollen naar de schuur gebracht”, licht Frank toe. “Vanaf 1978 zijn we ons meer gaan richten op het transport van bouwen sloopafval, wat later één van de hoofdactiviteiten zou worden. In 1999 zijn we gestart met het composteren van bollenafval. Dit gebeurt veelal bij de kwekers op eigen terrein. Op onze hoofdvestiging wordt mest en compost verwerkt.”

VERTROUWEN OP DOOSAN

Een in eigen beheer ontworpen, zelfrijdende compostomzetter vormt het technische hart van het bedrijf. Verder beschikt Muntjewerf over diverse mobiele zeeﬁnstallaties, containerwagens en grondverzetmachines. “Voor de open overslagwerkzaamheden vertrouwen we al vele jaren op Doosan. Naast de nieuwe Doosan DL320-7 wiellader draaien er een Doosan DX180LC-3 rupsgraafmachine uit 2017 en Doosan DX190W-5 mobielegraafmachine uit 2019. Kleine beurten, zoals olie verversen, doen we zelf. Reparaties en groot onderhoud laten we over aan onze dealer.” Vragend naar het waarom van de keuze voor Doosan noemt Frank Muntjewerf direct de veelgeprezen prijs/kwaliteitverhouding. “Dat hebben ze echt goed voor elkaar”, stelt de directeur vast. “We hebben ook andere merken gehad of mee demo gedraaid, maar qua prijs loopt het dan al gauw uit de hand. Doosan levert de machines heel compleet. Bovendien staat er een fantastisch serviceapparaat achter. Onze dealer staat niet alleen met raad en daad voor ons klaar, maar biedt ook altijd toegevoegde waarde bij het aanpassen van machines.”

Advertorial

PROBLEEMLOZE JAREN

Een mooi voorbeeld hiervan is de vorige Doosan DX180 binnen de compostverwerking, die bij de dealer werd uitgerust met de bredere onderwagen van een 35-tonner. Ook de Doosan DL320-7 – die na zes probleemloze jaren een DL300-5 aﬂost – is geheel naar wens opgebouwd. Zo is de shovel gespoten in de rode bedrijfskleur met gele accenten en voorzien van onder andere een hydraulische snelwissel, joystickbediening, elektrische spiegels met verwarming en 400 kg extra ballast. Automatische vetsmering is standaard op deze machine. Muntjewerf zet de Doosan in bij alle voorkomende werkzaamheden op eigen locatie en om die reden kan het hefframe worden voorzien van een 4-kuubs AA volumebak, puinbak, vorkenbord of vijf meter lange rubberen plaat om het terrein mee aan te vegen. De Doosan graafmachines zijn zowel actief binnen de compostering als op projecten, zoals sloopklussen of het afgraven van tuinen. In de zomer vormt de rupsgraafmachine vaak een twee-eenheid met de mobiele zeef, zodat de mobiele graafmachine wordt ingezet om compost te laden op breedladers.

VOOR MEER INFORMATIE, NEEM CONTACT OP MET DE DOOSAN DEALER BĲ JOU IN DE BUURT! Anema Arum V.O.F. Staad B.V. ELM Bouwmachines B.V. Handelsonderneming Snippe Erica B.V. Nĳland Service B.V. R & L Machinery B.V.

ONDERNEMEN MET CUMELA - STOP DIEFSTAL

Aantal inbraken gehalveerd

Tekst: Toon van der Stok Foto’s: Cumela Communicatie

STOP DIEFSTAL-CAMPAGNE ZEER SUCCESVOL

Na jaren van oplopende diefstallen van GPS-apparatuur is het aantal inbraken bij cumelabedrijven in 2021 bijna gehalveerd dankzij de Stop Diefstal-campagne. Na de start nam het aantal inbraken af met 45 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Een mooi succes van de campagne, waarbij meer dan 10.000 items werden gemarkeerd en geregistreerd. NIET TE VERWIJDEREN

‘IN TOTAAL HEEFT CUMELA MEER DAN 50.000 EURO GEÏNVESTEERD IN HET STOPPEN VAN DIEFSTALLEN’

GRONDIG 2 2022

Cumela startte de campagne vorig jaar om een eind te maken aan het al maar oplopende aantal diefstallen van GPS-apparatuur. Alleen al in 2020 werd er bij 43 bedrijven ingebroken en werden er 196 GPS-sets gestolen, met grote schade tot gevolg. Niet alleen het vervangen van de apparatuur kost namelijk veel geld, stilstand door het ontbreken van apparatuur kost nog veel meer. De campagne werd vorig jaar op 5 februari gestart door Tweede Kamerlid Joba van de Berg van het CDA door het plakken van de eerste Stop Diefstal-stickers bij loonbedrijf Breure in Klaaswaal. Dit bedrijf was een jaar eerder ook slachtoffer van diefstal van meerdere GPS-sets. Na het startschot meldden zich vorig jaar ruim 500 bedrijven bij Cumela voor een markeringsset. De eerste 300 sets werden gratis ter beschikking gesteld door een bijdrage van Cumela Verzekeringen, het verzekeringsbedrijf van Cumela. In totaal heeft Cumela daarmee meer dan € 50.000,- geïnvesteerd in het verminderen van het aantal diefstallen bij leden en klanten.

De set bestaat uit een aantal labels die op de apparatuur kunnen worden geplakt en dankzij speciale lijm niet meer te verwijderen zijn. Daarnaast krijgen bedrijven stickers die op machines en gebouwen kunnen worden geplaatst om aan te geven dat de apparatuur beveiligd is. Klanten van Cumela Verzekeringen blijven de komende tijd gratis markeringssets ontvangen. Leden kunnen ze tegen een gereduceerd tarief bestellen bij de leverancier. Onderdeel van het registreren is het opnemen van de apparatuur in de Stop Heling-app. In deze app kan iedereen heel simpel gegevens van apparatuur opnemen, zoals type, serienummer en datum van aanschaf. Bij diefstal zijn dan in elk geval alle gegevens bekend, wat de opsporing voor de politie een stuk eenvoudiger maakt. Uit de cijfers over afgelopen jaar leidt projectleider Gerwin Otten af dat de campagne voor bedrijven succesvol is geweest. “We zien dat het aantal inbraken bij cumelabedrijven vanaf april vorig jaar met 45 procent is gedaald. Daarbij is er slechts één keer ingebroken bij een bedrijf dat zijn apparatuur ook had gemarkeerd . Helaas waren er wel inbraken bij bedrijven die wel sets klaar hadden liggen, maar die nog niet hadden bevestigd.”

VEEL AANDACHT VOOR STOP DIEFSTAL-CAMPAGNE De media hebben de campagne Stof Diefstal, die vorig jaar werd afgetrapt door Joba van den Berg (Tweede Kamerlid voor het CDA) breed uitgemeten. Opsporing Verzocht heeft een diefstal in zijn programma gebracht en diverse landelijke en regionale kranten, tven radioprogramma’s hebben de campagne uitvoerig belicht. Recent is er overleg geweest met Caroline van der Plas van BoerBurgerBeweging om de problematiek opnieuw bij de politiek onder de aandacht te brengen.

STOP DIEFSTAL - ONDERNEMEN MET CUMELA

JAARTAL

INBRAKEN

INDICATIEVE SCHADE*

2020 (JANUARI-DECEMBER)

196

€ 1.600.000,-

2020 (21 APRIL-DECEMBER)

34 (100%)

170 (100%)

€ 1.300.000,-

2021* (28 APRIL-DECEMBER)

19 (-45%)

130 (-24%)

€ 658.500,-

MINDER GPS-DIEFSTALLEN BIJ CUMELA-LEDEN In 2021 zijn er aanzienlijk minder diefstallen bij leden van Cumela geweest dan in 2020. In 2021 zijn ruim 500 Stop Diefstal-sets (10.000 persoonlijke labels en 5000 waarschuwingsstickers) uitgeleverd om dure GPS-apparatuur te beveiligen. Vorig jaar zijn er bij één inbraak twee gemarkeerde sets gestolen. In de tabel geven we een overzicht van bij Cumela gerapporteerde en bekende GPS-diefstallen bij cumelabedrijven.

WERKTERREIN VERLEGD Landelijk was er zeker geen sprake van een dalend aantal diefstallen, zo blijkt uit cijfers van de politie, weet Otten. “Het lijkt er dus echt op dat het dievengilde het werkterrein heeft verlegd’, stelt hij vast. Het belangrijkste effect van de campagne is dat de geregistreerde en gemarkeerde apparatuur veel lastiger te verhandelen en te transporteren is. Zonder markering en registratie is het voor de politie heel lastig om bij een aanhouding van een verdacht persoon te achterhalen of hij echt rechtmatig eigenaar is van de apparatuur die hij of zij in bezit heeft. Is die gemarkeerd en geregistreerd, dan kan de politie heel snel navraag doen. Blijkbaar hebben de inbrekers dat ook in de gaten, want hun werkterrein lijkt te zijn verlegd naar de andere bedrijven. Vorig jaar bleef het aantal meldingen van GPS-diefstallen bij de politie namelijk op hoog niveau.

Veilig Ondernemen Oost-Nederland. Laatstgenoemde blijft de Stop Diefstal-campagne gebruiken bij zijn veiligheidsprojecten in het buitengebied, genaamd Keurmerk Veilig Ondernemen Buitengebied. Daarnaast heeft Cumela de GPS-diefstallen ook bij de CEETTAR aangekaart. Samen met de Europese collega’s zijn we bezig om de fabrikanten te bewegen om diefstalpreventie een plaats te geven in het ontwerp van de apparatuur. Om in politietermen te praten: “Er zijn nog veel sporen uit te lopen”, aldus Otten. Hebben de labels en registratie bijgedragen aan het terugdringen van de diefstallen? Heeft de media-aandacht ertoe geleid dat de internationale bendes hun werkgebied hebben verlegd? Het lijkt erop, ook al kunnen we het de dieven niet vragen. In elk geval zien we bij veel leden dat de kostbare apparatuur veilig wordt opgeborgen. Wat er niet op zit, kan ook niet worden gestolen. Overleg wel met je verzekeraar of de apparatuur dan wel is verzekerd. Wie nog beveiligingssets wil bestellen, kan daarvoor nu terecht bij het Platform Veilig Ondernemen Oost-Nederland (www.pvo-oostnederland.nl/stopdiefstal/stop-diefstal-set).

‘HET WERKTERREIN VAN DE DIEVEN IS BLIJKBAAR VERLEGD NAAR BEDRIJVEN ZONDER REGISTRATIE’

Joba van de Berg plakte een jaar geleden de eerste stickers bij de start van de campagne.

IEDEREEN KAN MEEDOEN Nu bij veel cumelabedrijven de apparatuur is gemarkeerd en geregistreerd, stopt Cumela met de Stop Diefstal-campagne. Omdat we wel zoveel mogelijk bezitters van GPS-apparatuur willen helpen, is de campagne door Cumela kosteloos beschikbaar gesteld aan LTO, LLTB en het Platform

De labels worden vastgezet met een lijm waarmee het onmogelijk is deze te verwijderen zonder schade aan te richten.

GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - BEDRIJFSPANDEN

Nieuwe technieken helpen BEDRIJFSPANDEN VOORDELIG VERWARMEN

Veel ondernemers zijn op zoek naar de beste alternatieve manieren om hun bedrijfsgebouwen te kunnen verwarmen. Een hele zoektocht in deze tijd, waarbij ondernemers zelf van het gas af willen en je bij nieuwbouw verplicht gasloos moet bouwen. Wij helpen je om deze lastige materie en de verschillende (nieuwe) opties met bijbehorende kosten helder te krijgen.

‘VEELAL IS VOOR EEN WERKPLAATS EEN VLOERVERWARMING DIE DE KOU UIT DE LUCHT HAALT VOLDOENDE’

De gemiddelde cumelaondernemer wil graag zijn kantoor en de werkplaats verwarmen. De warmtebehoefte in de werkplaats is relatief beperkt. Veelal is een vloerverwarming die de kou uit de lucht haalt voldoende. Het is helemaal een optimale uitkomst wanneer er ook nog op de grond wordt gesleuteld. Het voordeel is dat de vloerverwarming in de werkplaats ook kan worden doorgetrokken naar het kantoor. Het verwarmen van een kantoor voor middel van vloerverwarming gaat tegenwoordig heel goed. De warmte voor de vloerverwarming kan op verschillende manieren worden geleverd. Dit kan traditioneel via een cv-ketel op gas, alleen mag dit bij nieuwbouw niet meer. Wat dan overblijft, zijn een elektrisch cv-ketel en een warmtepomp.

ELEKTRISCHE KETEL Een elektrische ketel is een ketel die stroom gebruikt om water te verwarmen. Dit wordt wel eens toegepast in panden die gasloos moeten worden verwarmd en waar een warmtepomp niet passend is. Je moet dan denken aan panden waar een beperkte vraag naar energie is. Een elektrische ketel kun je vergelijken met een traditionele ketel die op gas draait, alleen gebruik je nu stroom in plaats van gas. Ze verwarmen beide het water. In principe verwarmt een boiler ook water, maar een slimme boiler in combinatie met zonnepanelen legt een overschot aan opgewekte stroom vast in warm water. Je hebt dan tegen lage kosten een vat warm water. In de winter is dit echter onvoldoende en moet je gaan bijverwarmen met gas of stroom. Een boiler wordt vaak in het cv-netwerk ingeplugd.

WARMTEPOMP Als een bedrijf kiest voor een warmtepomp, kiest het ervoor om de energie die nodig is uit de lucht of uit de aardwarmte te halen. Deze energie wordt afgegeven aan een lage-temperatuur-verwar-

GRONDIG 2 2022

VOORBEELD Stel dat je voorheen je bedrijfspand verwarmde met 3000 kuub gas per jaar. Dit bij een kostenplaatje van € 2000,- voor een traditionele ketel en ongeveer € 3000,- aan jaarkosten. In een vergelijkbare situatie kun je kiezen voor een warmtepomp. Deze pomp kost ongeveer € 15.000,- na aftrek van subsidievergoedingen. De totale jaarkosten komen dan uit op € 1900,- per jaar. Dat zijn dan afschrijving, onderhoud en een stroomverbruik van 9000 kWh per jaar. Het verwarmen door middel van een elektrische cv-ketel vraagt om een investering van € 3000,- en de totale jaarkosten komen uit op ruim € 2000,- per jaar. Dit laatste is inclusief afschrijving, onderhoud en een stroomverbruik van bijna 30.000 kWh. Uit dit voorbeeld valt op te maken dat het kantelpunt ligt bij een gebruik van 3000 kuub gas. Dan zijn de jaarlijkse kosten van een warmtepomp gelijk aan die van de elektrische cv. Is er nog meer energie nodig, dan wordt het voordeel van de warmtepomp steeds groter. In 2022 is de subsidie op warmtepompen hoger en zal de startinvestering daardoor nog lager uitkomen. Op jaarbasis heeft de warmtepomp in het voorbeeld 9200 kWh nodig. Een gedeelte van de stroom komt uit eigen energieopwekking en een ander deel wordt alsnog afgenomen van de netbeheerder. 10.000 kWh staat gelijk aan een investering van € 10.000,- ofwel dertig zonnepanelen. Een bijkomend voordeel van een warmtepomp is ook dat je in de zomer kunt gaan koelen. Een volledig elektrische ketel heeft een stroombehoefte van 30.000 kWh. De benodigde zonnepanelen vergen een investering van € 30.000,-, wat neerkomt op negentig zonnepanelen.

BEDRIJFSPANDEN - ONDERNEMEN MET CUMELA

mingssysteem. De warmtepomp verbruikt elektriciteit om de vloeistof rond te pompen tussen de warmtewisselaar en het verwarmingssysteem. 1 kWh aan stroomverbruik levert 3,5 kWh op aan warmte: dit is de zogenaamde COP-waarde. Wanneer een warmtepomp onvoldoende warmte uit de lucht kan halen, gaat het systeem elektrisch bijverwarmen. Dit laatste is wat minder efficiënt, maar zo kan in een winter toch worden voldaan aan de vraag naar warmte. Een andere mogelijkheid is om het systeem in de winter te ondersteunen met een traditionele gasketel. We spreken dan over een hybride warmtepomp. Met een warmtepomp of een volledig elektrische cv-ketel neemt het stroomverbruik fors toe. De gemiddelde stroomprijs van de netbeheerder bedraagt voor een bedrijf ongeveer € 0,23 per kWh. Als je ervoor kiest om de stroom voor een groot deel zelf op te wekken, worden de kosten voor stroom lager. Zelf opgewekte stroom kost maar ongeveer € 0,05 per kWh. De ideale combinatie die ik in het veld terugzie, zijn dan zonnepanelen in combinatie met een warmtepomp of een elektrische cv-ketel.

ANDERSOM DENKEN Als een bedrijf een keuze gaat maken voor een verwarmingssysteem is het goed om ook naar de alternatieve technieken te kijken. Je doet immers een investering voor de komende vijftien tot twintig jaar. De investering in alternatieve technieken is aan de voorkant substantieel hoger, maar de operationele kosten laten zien dat de nieuwe technieken gecombineerd met slimme keuzes een goede oplossing kunnen zijn voor een juiste verwarming. Je zou het ook andersom kunnen benaderen. Stel dat je kosten op jaarbasis minimaal € 1100,lager zijn, wat mag je dan op jaarbasis extra investeren in de komende twintig jaar? Kortom, als je een verbouwing overweegt, laat dan de opties goed uitwerken voor je eigen situatie. Mocht je vragen hebben, stuur dan gerust een e-mail: adswart@cumela.nl.

‘ALS JE EEN VERBOUWING OVERWEEGT, LAAT DAN DE OPTIES GOED UITWERKEN VOOR JE EIGEN SITUATIE’

Tekst: André de Swart, adviseur bedrijfskundige zaken Foto’s: Cumela Communicatie

Advertentie

DELVANO veldspuiten Gemaakt vóór en door professionals

Zuidweg 13-15 Krabbendijke Tel: 0113-502610

delvano.nl GRONDIG 2 2022

ONDERNEMEN MET CUMELA - TERRANIMO

Is de praktijk klaar voor Terranimo?

NEDERLANDSE VERSIE KLAAR VOOR GEBRUIK

Eerder lieten we je al kennismaken met het Deense Terranimo, een model om de bodemdruk te berekenen. Nu is het klaar voor gebruik en is er ook een Nederlandse versie. We nemen je mee in dit systeem en kunnen meteen al een koppeling maken met de praktijk.

‘TERRANIMO HEEFT ZICHZELF BEWEZEN ALS EEN BETROUWBAAR MODEL VOOR HET INSCHATTEN VAN BODEMEFFECTEN’

76 Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

GRONDIG 2 2022

Jammer genoeg kon de Agritechnica ook dit jaar niet fysiek plaatsvinden vanwege de wereldwijde coronapandemie. Wel zijn de tweejaarlijkse innovatiemedailles verbonden aan deze beurs uitgereikt. Eén van die medailles ging naar Claas voor het integreren van het bodemverdichtingsmodel Terranimo in zijn Cemos-trekkermanagement. Dit systeem kan daarmee in het veld tijdens de werkzaamheden het risico op ontstaan van bodemverdichting berekenen. Door deze informatie visueel op het monitorscherm in de trekker weer te geven, kan de chauffeur direct aanpassingen doen aan bijvoorbeeld de bandenspanning of machine-instellingen. Deze technologie geeft een chauffeur een goed inzicht in het bodemverdichtingsrisico in het veld. Door het optimaal instellen van de machine

kan de chauffeur ook direct zien welk effect bepaalde afstellingen hebben op de bodem. Claas zet een grote stap door deze techniek gebruikersvriendelijk te introduceren in de cabine en geschikt te maken voor dagelijkse praktijk.

HET SYSTEEM Terranimo (www.terranimo.dk) is gebaseerd op wetenschappelijke modellen die bodembelasting simuleren. Daarnaast beschikt het model over databases van bodems, machines en banden. Na het kiezen van de combinatie machine, banden, bodemsoort en vochttoestand berekent het systeem de bodemdruk en het effect op verdichting tot op een diepte van anderhalve meter.

Grondig 2 - 2022

Articles inside

Nederlandse versie van Terranimo

Stop Diefstal-campagne zeer succesvol

Zijn banden verzekerd bij brand?

Nieuwe technieken voor verwarmen bedrijfspanden

TOOLBOX: spelregels social media

CUMELA.NL

VOORZITTER

CUMELARIA

CAO & ZO

VITALE VOLHOUDERS Jacob Jan de Boer

Nieuwe VDB-bemester

Hyundai HW140A compleet vernieuwd

Bokashi inslurven

Continental VF TractorMaster Hybrid bespaart diesel

Heuver zet gebruikte grondverzet en landbouwbanden online

Isobus-ploeg is voor de specialisten

Nexat-werktuigendrager voor CTF-rijpadensysteem

STERK WERK Loonbedrijf Seelen, Maasbree

REDACTIONEEL

TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

VENT & VISIE: Jan Schouten Volvo Trucks Nederland

COMMENTAAR

IN ACTIE Zwaan Opperdoes BV

Overzicht cameragestuurde schoffels

Voordeel halen uit de gemeenteraadsverkiezingen