Op zoek naar een droogpak dat eindelijk perfect past en optimale bewegingsvrijheid biedt? Om ervoor te zorgen dat het perfect past, bieden wij een unieke gratis half maatwerk aan voor de nieuw ademende Drytec 3.0. Ofwel direct bij ons thuis of bij onze premium dealers ter plaatse in Nederland of België.
OPTIONEEL MET LATEX OF NEOPREEN SEALS OF MET VASTE CAP voorkomt binnendringen van water en geeft optimale warmte
GRATIS
ASYMMETRISCHE
TI-RITS
maakt aantrekken via de voorkant mogelijk zonder extra hulp
ELASTISCH, ADEMEND TRILAMINAAT exclusief van Camaro, geeft veel meer bewegingsvrijheid en voorkomt condensatie in het pak
KEUZE UIT SCHOENEN, SOKKEN OF ROCKSOKKEN afhankelijk van uw voorkeur, de perfecte keuze
Het is wel even slikken, wanneer we horen dat we van 12x per jaar print, naar 10x per jaar print en twee keer digitaal gaan. De papierprijzen zijn torenhoog geworden en dit kunnen we helaas niet meer bekostigen voor zo veel uitgaven. Net zoals de transportkosten die enorm zijn gestegen. De reacties op Facebook zijn verbaasd, teleurgesteld, boos. Meerdere mensen zeggen hun abonnement op, rekensommetjes worden aan ons voorgelegd wat de prijsstijgingen zijn. Ik begrijp het helemaal. Ik zou het ook niet leuk vinden. Een dikke boehoe. Maar ik hoop ook dat deze mensen allicht een dag snappen dat we dit niet met plezier doen, maar niet anders kunnen. En digitaal biedt weer heel veel nieuwe mogelijkheden! Gelukkig reageren vele mensen ook positief. En dat geeft energie. Elke maand voorzien we onze lezers van de mooiste content, actueel of achtergrond, reportage of nieuws. Voor een groot deel gemaakt door onze eigen Nederlandse redacteuren. En dat zullen we blijven doen, of het nu in print is of digitaal. En gewoon 12x per jaar. Ik ben dan ook heel trots op dit eerste echte digitale nummer, met als thema Nederland. Wat zijn de leukste zoetwaterplassen in eigen land? En wat is handig om mee te nemen als je een dagje gaat duiken in Zeeland? Ook geven we je advies over de aanschaf van een pak en tips hoe je de mooiste foto’s in Zeeuws water kunt maken. Ik wil dan ook afsluiten met een dikke JAHOE en hoop dat jullie meedoen!
Judith Rietveld - hoofdredacteur
Vele wateren in Nederland, zowel de plassen, rivieren, maar ook de zee, lijken vaak op het eerste oog saai en donker. Wat valt er te zien? Wij als duikers weten gelukkig beter! Want er is heel veel moois te vinden in onze eigen wateren. Om de hoek, maar ook in de plas om de hoek. Of wat dacht je van Zeeland? Janny Bosman kan hierover meepraten. Zij is dol op het Nederlandse onderwaterleven. Deze brasem wist zij in haar lens te vangen. En zeg nou zelf, wat een plaatje.
Tekst: Judith Rietveld Foto: Janny Bosman
Soms is het net even beter als het wat minder is. Dat gaat op voor deze TUSA duikschoenen, de 3 mm Dive Slipper, voor warmwaterbestemmingen. Voorzien van een lekkere stevige, maar toch flexibele, zool. Als instapper aan te trekken. Prijs: € 74,95. www.tusa.com
Je moet niet altijd het wiel opnieuw proberen uit te vinden, hebben ze bij Mares gedacht. De Flexa Classic 5 mm neopreen handschoenen zijn gemaakt in dubbel gevoerd neopreen en voorzien van een antislip palm met rubber. Ze zijn ontworpen om maximale thermische bescherming te bieden met het beste draagcomfort. Prijs: € 39.
www.mares.com
Fijn dat je je eigen duikspullen hebt, maar wat een gezeul als je ze van de auto naar huis moet dragen, of van de auto naar de duikstek of zwembad… In het Tayg 53 duikkrat kan je alles kwijt wat je nodig hebt. Inhoud 180 liter, twee aparte opbergbakjes bovenin en uitschuifbare trekstang. Je koopt dit handige duikkrat bij duikcentrum De Beldert. Prijs € 89. www.deduikspecialist.nl
Het is al wat warmer boven water, maar het water is nog best fris. Daardoor sta je in je pak op land te zweten, terwijl je onder water nog flink afkoelt. Het gevolg is dat het vocht in het pak condenseert en jij het koud krijgt. Door de BC Flex Base Layer te dragen onder je onderpak in je droogpak, wordt het vocht geabsorbeerd, weg van je huid. Je lichaam blijft droog en daardoor blijf jij warmer! Ga langs bij de Camaro Premium dealer om te kijken, voelen en passen. Broek € 99,95 + Shirt € 129,9
www.camaro.at
Onderwaterfoto’s gemaakt in Nederland kunnen net zo spectaculair en kleurrijk zijn als opnamen uit Indonesië. Een externe flitser bij je onderwatercamera zorgt voor meer contrast, meer kleur en minder zweefvuil op je foto’s. De INON D-200 is een veelgebruikte flitser. De flitser is handmatig instelbaar, heeft een pilootlamp en een brede belichtingshoek. De INON D-200 is los verkrijgbaar of in een compleet pakket met armen, tray en optische kabel. Prijs: € 495. www.onderwaterhuis.nl
De Zeagle Fury brengt verstelbaarheid naar een hoger niveau en borduurt voort op Zeagle’s PFS (Personal Fit System) om absoluut de beste pasvorm op de markt te bieden. Het resultaat is een op maat gemaakt trimvest dat ongeëvenaard is in robuustheid. De schouders, vest en het taillepaneel zijn allemaal volledig verstelbaar. Het loodsysteem is modulair en gemakkelijk afwerpbaar. Prijs: € 699. www.amilco.nl
Leuk, duiken in eigen land met een wetsuit, maar waar zijn mijn beenpockets? Met de Technical Shorts van Fourth Element heb je altijd je pockets bij je. Je trekt deze shorts eenvoudig aan over je natpak. Gemaakt van duurzaam Supratex (gemaakt van gerecycled polyester) en beschikt over twee ruime pockets. Prijs: € 227. www.divevalley.com
Bij onze redactie is deze duikcomputer Suunto Zoop Novo zeer geliefd; eenvoudig in te stellen, zeker wanneer je je nitrox wilt aanpassen. Met eenvoudig te begrijpen belangrijkste duikdata, groot, superhelder display met achtergrondverlichting en vijf duikmodi. En het leuke is; bij SubLub krijg je er een GRATIS rubber boot bij! Prijs: € 219. www.sublub.nl
Zo kan je tenminste wat zien onder water! Met een verbluffende 3.800 lumen in een spotstraal van 10 graden, heeft de TL3800P Supreme een brandtijd van drie uur op de hoogste stand. Je hoeft je dus geen zorgen te maken dat je zonder licht komt te zitten tijdens je duik. Vier dimstanden en inclusief Goodman handschoen en hendel. Prijs: € 479. www.bigbluedivelights.com
‘Duiker vermist’ kan ook zeker in Nederland. Wat dacht je van onverwachte stromingen in Zeeland? Met de DiveAlert V2 laat je letterlijk van je horen. Deze “toeter” gilt zo had dat je deze bijna op 2 km afstand kan horen. Je plaatst deze DiveAlert tussen je inflator en inflatorslang. Bijkomend voordeel is dat hij onder water ook “toetert” daarmee kan je ook de aandacht van je buddy snel en gemakkelijk trekken. Prijs: € 94,50. www.sealifebenelux.nl
Klik & win! Code: DIVEALERT
Via een strandje lopen we het water in. De bodem loopt geleidelijk af, dus we kunnen makkelijk onze vinnen aandoen. Na het kopje onder gaan volgen we de zandbodem tot 5 meter en gaan we naar links. Deze diepte houden we eigenlijk de gehele duik aan, aangezien hier verschillende objecten liggen. Objecten die door leden van duikvereniging Quintus zijn geplaatst en onderhouden. We komen eerst uit bij een grote buis waar je doorheen kunt zwemmen. Hier treffen we een tweetal grote, dikke baarzen - de duikstek staat om ze bekend. Vooral in de herfstperiode kun je prachtige nachtduiken maken, aangezien de baarzen dan liggen te slapen in het zand. Even verderop komen we een afgezonken bootje tegen. We zwemmen verder over de
zandbodem, hier en daar bedekt met wat bladeren en takken. Leuk om tussen te speuren. We zien verschillende grondels en kreeftjes en zwemmen langs een kunstwerk van vier duikflessen. Het verhaal wil dat dit de oude duikflessen zijn van de oprichters van Quintus. Even verderop zien we een bootwrak met een schim van een grote snoek. Deze snoek heeft duidelijk geen zin in duikers en laat zich verder niet meer zien. Het wrak is volop begroeid met mosdiertjes die mooie vormen maken. Iets verderop wordt de bodem wat ruwer en zijn er wat veenbrokken te zien, wat gelijk een andere aanblik geeft. We zijn ondertussen een half uur aan het zwemmen, dus besluiten om te keren en dezelfde route terug te zwemmen. Zodra je dieper komt, kom je in het slik terecht en is er
niks meer te zien. Geen leven en vooral ook snel veel stof. Dit gedeelte vermijden we dus. We komen bij een grote boomstronk, die een schuilplek blijkt te zijn voor wederom een paar grote baarzen. Deze boomstronk is het herkenningspunt dat we weer bij de instap zijn.
zij een top 7 van zoetwaterplassen verspreid over ons kikkerlandje voor jullie samengesteld!
We gaan uiterst rechts via het strand te water. Het is opvallend dat het waterpeil erg laag is. De ballenlijn die normaal gesproken de grens markeert waarachter het dieper wordt en je niet meer mag zwemmen, ligt nu óp het strand! Vervolgens zwemmen we een stuk verder naar rechts. Een gebied waar weinig duikers komen en waar ik persoonlijk ook nog nooit ben geweest. De meeste duikers duiken in het gebied vóór de parkeerplaats/het strand, waar dan ook een aantal objecten liggen (waaronder een oude kever en een platform). Opvallend is dat juist aan die rechterkant veel leven zit; ik heb nog nooit zoveel vis gezien in Slijk-Ewijk! We duiken op de rand van het groen met het veen. Maximale diepte rond de 10 meter. Ook gelijk de rand van de thermocline, dus de kou komen we niet echt tegen. We zwemmen over een hele afwisselende bodem met veenbrokken, zand met holletjes erin, veel flora. Een geleidelijk aflopende bodem wordt afgewisseld met een snel aflopende bodem de diepte in. Daarbij zijn er dus ook veel schuilplekken voor de vissen.
We komen heel veel scholen baars tegen, van kleine tot middelgrote, en veel grondels. Een enkel kreeftje, maar vooral veel schalen van kreeften. En ook nog een grote snoek die zich geduldig laat bewonderen en fotograferen. Na een aantal minuten wordt hij het wel een beetje zat, en zwemt rustig weg. Het is een heerlijk relaxte duik. Op de terugweg is het duidelijk als we weer in het ‘duikgebied’ terechtkomen, want het zicht is hier een stuk minder goed. We maken nog een tweede duik. Dit keer stappen we op een andere plek in het water; ook aan de rechterkant, maar aan de andere kant van een schiereiland. Bedoeling is om helemaal óm dit schiereiland te zwemmen en uiteindelijk op het strand uit te komen. Dit gebied heeft een wat andere uitstraling. De vegetatie is heel anders; het zicht is trouwens ook een stuk minder goed. De bodem loopt snel af naar beneden en de bovenste meters zijn vooral begroeid met hoge waterplanten. We zwemmen precies op de rand van het groen met het veen met rechts naast ons de snel aflopende bodem. Gezien het mistige zicht voelt het erg mysterieus. Maar ook hier zijn weer veel scholen baarzen te zien, en dit keer een babysnoekje. We komen op de kop van het schiereiland een oude boom tegen die geheel rechtop staat en een bijzondere aanblik geeft met zijn grote en dikke takken. Dit is een plek waar veel vissen zich verschuilen. Heel bijzonder duiken zo: dezelfde plas, maar twee hele verschillende duikstekken!
Na het omkleden en opbouwen bij de auto is het maar een paar meter lopen het water in via een strandje. De bodem loopt heel geleidelijk af en we zwemmen een stukje langs een wirwar van waterplanten. Na een stukje uitzwemmen gaan we de diepte in en komen na een kunstmatig bandenrif op 7 meter diepte bij het onderwaterparcours uit. Van het zicht stel ik me niet zoveel voor nadat er zoveel duikers me voor zijn gegaan, maar het valt mee. Het is wel opletten dat ik bij mijn buddy’s blijf en niet per ongeluk bij een ander buddypaar aansluit, want we komen regelmatig andere duikers tegen. We volgen het parcours eerst een stuk naar rechts. We zwemmen bijna tegen een schaftkeet aan. Hier kun je mooi doorheen zwemmen. Vaak wordt er een snoek gespot in de schaftkeet, maar die is waarschijnlijk gevlucht door de drukte. We zwemmen verder langs het touwparcours tot aan een zeilboot waar het touw stopt. We zwemmen weer dezelfde route terug langs het touw om de rest van het parcours te verkennen. We komen hier op iets meer diepte uit, maximaal 10 meter. Een duiklamp is echt noodzakelijk, want op deze diepte is het erg donker. Het voelt alsof we een nachtduik aan het maken zijn! Woudfennen staat er dan ook om
bekend dat het een hele donkere duikstek is. Onder de thermocline is het een stuk helderder. We komen bij het oefenplatform uit op 7 meter. Een mooi ruim platform om meerdere cursisten oefeningen te laten doen. De bodem is van veen met soms wat blokken met holletjes zichtbaar. Je zou hier kreeftjes of grondels in verwachten, maar die zijn er in het geheel niet. Wel worden regelmatig snoeken, baarzen en snoekbaarzen gezien in deze plas, maar wij zien uiteindelijk alleen maar een klein baarsje. Voorbij het platform moet je niet niet te snel zwemmen, want daar staat een flitspaal. We zwemmen nog een stukje verder en komen een rood autowrakje tegen. Of wat daarvan over is, want zonder wielen en interieur is alleen het karkas er nog van over. We zwemmen dezelfde route weer terug. Ondiep in de rietkraag zou veel jonge vis gezien kunnen worden.
Dit recreatiegebied is favoriet bij veel duikers vanwege de diversiteit van de verschillende plassen, mooie bodemstructuren, visdiversiteit en verschillende objecten verspreid over de verschillende plassen. Wij gaan duiken bij de Kraaijenbergse Plas 8, ofwel het Witte Bruggetje. We hebben voor deze plek gekozen vanwege het meestal goede zicht op de plek en de ruime parkeergelegenheid voor een
flinke groep duikers. Middels een makkelijke instap zwemmen we vrij snel op een diepte van negen meter, waar we Frankenstein tegenkomen. Frankenstein is een levensgroot beeld van het bekende monster. Wie dit beeld hier heeft geplaatst, is niet bekend. Initieel was niet bekend dat er een beeld geplaatst was, en is er alarm geslagen omdat men dacht dat er een slachtoffer in het water lag... We zwemmen geleidelijk wat meer de diepte in - maximaal zeventien meter. Er is inderdaad goed zicht, dus we kunnen mooi
genieten
De Milligerplas is een jonge zoetwaterplas die is ontstaan vanuit een zandafgraving voor de aanleg van de nieuwbouwwijk Stadshagen te Zwolle. De onderwaternatuur van de Milligerplas is dus nog volop in de groei. Er groeit steeds meer groen in de plas waarin ook steeds meer vissen hun thuis vinden. Ook voor de duikers wordt de plas steeds aantrekkelijker gemaakt doordat er regelmatig nieuwe objecten worden geplaatst door duikverenigingen. Op dit moment zijn er nog weinig faciliteiten voor duikers aan de waterkant. We zwemmen een klein stukje uit en gaan op 4 meter naar links richting een autowrakje op 5 meter diepte. Gezien de begroeiing ligt dit wrakje hier kennelijk al langere tijd. Veel kleine baarsjes vinden in de auto een schuilplaats en kijken gespannen naar ons. Onze duiklampen doen hun oogjes oplichten. We zwemmen het nieuwe platform voorbij en in de verte zien we een schim van een snoek, maar zodra we dichter in de buurt komen zwemt hij weg. We komen aan bij een container en het oude platform. We besluiten dóór de container heen te zwemmen; dit voelt veilig aangezien hij ruim is en we de uitgang makkelijk kunnen zien. Mooi om te zien hoe onze bellen een patroon vormen tegen de bovenkant van de container. Ook bijzonder is dat er tientallen posjes langs de zijwand zitten, die we er al doorheen zwemmend mooi kunnen bewonderen. Vervolgens komen we aan bij het ondiepe gedeelte van
de Milligerplas. In deze tijd van het jaar zijn hier veel waterplanten en aan de kant riet. Daarin verschuilen zich vele kleine baarzen en voorntjes. In het veen zijn veel mosselen zichtbaar en we komen een enkel kreeftje tegen. Er zwemt iets vlak voor mijn duikbril langs: een zoetwaterkwalletje. Tijdens zoetwaterduiken zie ik die niet vaak, dus dit is een opvallende waarneming. Speurend richting het wateroppervlakte zie ik er nog een paar!
van de glooiende ondergrond. We zien een enkel kreeftje en wat grondels. Na een half uur zoeken we de ondiepte meer op, waar de bodem groen begroeid is. We hopen nog een snoek tegen te komen, maar die laat zich vandaag niet zien. Ik kan me voorstellen dat het bij warmere temperaturen wemelt van de vis. Vandaag is het daar nog te koud voor.
Doordat de Boschmolenplas een grote en uitgebreide duikstek is, kun je verschillende duiken maken zonder maar iets te overlappen. De plas is rondom geheel afgesloten, waardoor je alleen te water kunt bij de duiklocatie. Er is geen mogelijkheid voor andere watersporten dan duiken in deze plas, waardoor je als duiker dus ook niet hoeft op te letten voor vaarverkeer. De eerste duik gaat naar de linkerkant van de duikstek. We zwemmen uit via het 9 meter platform naar de piratenboot (14 meter). Deze boot ligt hier al lange tijd, en dat is te zien aan zijn begroeiing en zijn vervallen staat. We speuren naar vis en hopen op een winterclustering deze tijd van het jaar, maar helaas is er geen vis te zien. Wel een grote wolk kleine garnaaltjes. De Boschmolenplas is een oude grindafgraving, die gevuld is met grondwater, waardoor er eigenlijk altijd goed zicht is (gemiddeld 10-15 meter). Na de piratenboot gaan we de diepte in; hier wordt het gelijk ook een stuk donkerder en is een duiklamp noodzakelijk. Via de kleiwand stijgen we heel geleidelijk weer op. We zien mooie kleiformaties waarnaast je je als duiker erg klein en nietig voelt. Over de rand van een kuil komen we al snel bij het bootwrakje ‘De Kantelaar’ (11 meter). Deze is zo genoemd omdat hij bij het afzinken ongepland op zijn kant terechtkwam. Door bergers is hij op een later moment alsnog recht op de bodem gelegd, maar zijn naam is nooit meer veranderd. Met de lamp schijn ik
onder het bootje en zie daar (eindelijk!) wat visjes. Meerdere grondels hebben hier hun schuilplek. Ook zie ik een vis met blauwe vinnen, die gelijk wegschiet. Waarschijnlijk heb ik hier toch een schim gezien van de zonnebaars, de naamgever van het duikteam. We zwemmen door een aantal containers heen, met wederom wolken kleine garnaaltjes. In de verte zie ik een grote baars zwemmen. We gaan ondiep weer terug, waar we onze veiligheidsstop al zwemmend kunnen maken bij diverse kleine objecten die hier geplaatst zijn. De tweede duik maken we naar de rechterkant van de duikstek. We zwemmen minder diep (gemiddeld op 8 meter), zodat we van een beeldentuin kunnen genieten. Een leuke variatie aan objecten zoals de Eiffeltoren, een bar en een beeld van een duiker. Reeds bij de briefing aan het begin van de dag is ‘Kevin’ benoemd, een Minion die in 2016 door een duiker is geschonken aan de Boschmolenplas. Aan het eind van de tweede duik komen we eindelijk bij Kevin aan. Wow, wat een groot en machtig ding! Ik schat hem zeker 5 meter hoog in. Ik begrijp nu waarom Kevin de Minion een prominente plek heeft gekregen bij de duiklocatie, en waarom hij veelvuldig op foto’s van de Boschmolenplas staat! In totaal liggen we ondanks de kou bijna 90 minuten onder water, maar ik heb me geen minuut verveeld. Ik heb mijn ogen uitgekeken.
Je kunt op verschillende plekken bij Bussloo duiken, waarvan de bekendste instap Bussloo Schurinkshof is. Hier is een onderwaterparcours aangelegd, en de instap is geschikt gemaakt voor duikers. Bussloo Schurinkshof is dan ook een gewilde en bekende duikstek voor duikers in Midden-Nederland. Het hele jaar door is het hier leuk duiken; in de winter op het parcours met de objecten is altijd wel wat te zien, in het voorjaar de jagende snoeken in het zonnetje, in de zomer vis zoeken tussen de begroeiing en in de herfst genietend van het nog steeds warme water. In de winter kunnen er soms zelfs ijsduiken plaatsvinden.
Na een stukje uitzwemmen komen we bij het touw van het onderwaterparcours. Er liggen in Bussloo meerdere touwen voor verschillende zwemroutes. Aan de touwen hangen kaartjes met aanwijzingen richting welk object dit touw loopt. Wij volgen het touw richting de stadsbus. Richting de diepte zien we een snoek in het groen die we een stukje volgen. Nadat hij snel wegzwemt, keren wij weer om en zetten koers naar de stadsbus. We kunnen door de bus heen zwemmen. De stoelen zijn verwijderd, maar de chauffeursplek is nog duidelijk zichtbaar. We kunnen op verschillende plekken de bus verlaten, aangezien enkele ramen en het luik van de nooduitgang zijn verwijderd. We zwemmen
via de voorruit de bus weer uit als we opnieuw een grote snoek zien. Deze laat zich rustig bewonderen. Hij ligt vlak naast het bushokje en de geparkeerde fiets, net alsof hij aan het wachten is op de bus! Wij vervolgen onze route via het touw. We komen aan bij het pijpenrif met grote gestapelde rioleringsbuizen. Je kunt hier doorheen zwemmen of erlangs. Tussen en onder de buizen zitten de schuilplaatsen van veel kleine visjes. We zwemmen ondiep weer terug. De bodem is heuvelachtig, dus het kompas is nodig om op koers te blijven. Ondiep wisselen velden met waterplanten af met zandbodem. Als je goed oplet, zie je hier veel leven. Kleine visjes verschuilen zich in het groen, waterinsecten lopen over de bladeren van de waterplanten en enkele kikkervisjes zijn zichtbaar
op de zandbodem. Ook zien we opvallend grote mosselen in het zand liggen. Later op de middag maken we nog een duik waarbij we weer andere objecten tegenkomen; een oefenplatform op zes meter, een bouwsteiger met een beeldhouwwerk van twee bouwvakkers die elkaar de hand schudden en bloempotten met waterlelies. Onder de bouwsteiger zien we wederom een grote snoek, die zich rustig laat bekijken en om ons heen zwemt. Vervolgens het bandenrif. Hier loopt geen touw van het onderwaterparcours, dus je moet weten waar je het kunt vinden. Ik had er weleens van gehoord, maar het nog nooit zelf gevonden. Het bandenrif blijkt een bijzonder kunstwerk te zijn: een vierkanten stellage waar vanuit het midden naar elke hoekpunt banden hangen. Bijna aan het einde van de duik worden we gepasseerd door een paling. Deze worden niet vaak gezien in Bussloo!
Een nieuw duikseizoen staat voor de deur en voor sommigen is het al begonnen. Dit is het moment om je duikmateriaal nog eens te controleren en eventueel te (laten) herstellen. Hoe doe je dat en wat kun je zelf doen? En wat kun je beter aan een professional overlaten? De antwoorden vind je hier.
MASKER, SNORKEL EN VINNEN
Controleer je masker en je maskerbandje. Het masker kun je spoelen in een sopje en schoonmaken met een borstel. Mocht het masker erg vuil zijn, dan kun je het naar een duikwinkel brengen. Daar kan het masker gedemonteerd en gereinigd worden. Het maskerbandje moet heel en zonder scheurtjes zijn. Check ook even of de klemmen/buckles van de maskerband nog heel zijn. Aan snorkels is meestal weinig eer te behalen. Even spoelen en checken of het mondstuk en de clip nog intact zijn is voldoende. Veel vinnen hebben tegenwoordig rubberen bungee-vinbanden/vinstraps. Het is verstandig die te controleren op scheurtjes. Oudere vinnen hebben vaak klik- of klapmechanismes. Controleer deze ook. De kunststof veroudert en wordt broos. Ook de kunststoffen vinbanden/-straps even checken. De vinnen zelf zijn meestal redelijk robuust. Even nakijken op scheuren of knikken kan geen kwaad.
Een trimvest kun je prima zelf controleren. Check of alle banden en gespen in orde zijn, blaas het vest op en controleer de (snel)afblaasventielen/ (dump)valves. Vergeet de trekontluchter in de inflatorslang niet. De metalen draad in de inflatorslang corrodeert en breekt soms en/of de bevestigingspennen kunnen losschieten. Controleer ook of de aansluiting van de inflatorslang
op de inflator niet lekt. Soms is de aansluitnippel iets losgedraaid. Die kun je weer voorzichtig vastdraaien. Soms is ook het ventiel in de inflatorslang kapot of gecorrodeerd; deze kun je (laten) vervangen. Blaas daarna het vest helemaal op tot één van de overdrukventielen afblaast. Laat het vest een dag staan. Als het goed is, is het vest nog steeds hard opgeblazen. Zo niet, dan lekt het. Laat het dan in een duikwinkel controleren. Zelf controleren met een plantenspuit met een afwasmiddel oplossing kan ook. Kleine reparaties doe je met een afdichtingsmiddel zoals Aquasure. Wel goed de handleiding lezen ! Het is belangrijk een trimvest op zijn minst jaarlijks en zeker na een duikvakantie in zout water, te reinigen door er via de inflator of via één van de snelontluchters ruimschoots water in te laten lopen, het vest goed te schudden en daarna weer via de inflatorslang leeg te laten lopen. Er zijn speciale shampoos voor vesten - zoals bijvoorbeeld B.C. Life van McNett - op de markt om het vest ook goed te desinfecteren en bacteriën en schimmelst te verwijderen. Ook een trimvest moet regelmatig onderhouden worden. In de inflatorkop en de ontluchters zitten rubberen ringen en ventielen. Zeker bij de - overigens prachtige - I3 systemen van Aqua L ung en de vergelijkbare systemen van Mares is zo’n servicebeurt essentieel. Volg de aanwijzingen van de leverancier op, of denk aan eens in de twee jaar. Reken op € 35 tot € 50 voor een servicebeurt van een BCD.
Ademautomaten zijn complexe instrumenten. Een aantal zaken kun je zelf nalopen. In de eerste plaats kun je mondstukken controleren op scheurtjes. Als de automaat niet op een fles of op een dichte fles geschroefd zit, dan zou er geen lucht uit de automaten moeten komen. Als er wel (een beetje) lucht uit komt, laat dan de automaat nakijken of onderhouden. Sluit de automaat aan op een gevulde fles. Als het goed is, lekt er geen lucht uit de automaat. Adem uit de primaire en secundaire automaat. Dit zou soepel moeten werken en de lucht zou fris moeten zijn. Een vieze smaak of zand wijst op vuile tweede trappen. Die zou je moeten laten onderhouden. Controleer ook de slangen
op scheurtjes, bobbels en lekkages, eventueel met een water/zeepmengsel. Kijk of de bajonetaansluitingen van de inflator en eventuele droogpakslang zijn gecorrodeerd (groene aanslag), of ze schoon zijn en nog soepel werken. Een beetje teflon- of siliconenspray doet soms wonderen. Check of de ventielen van de inflatorslangen en de aansluiting tussen de hogedrukslang en de manometer niet lekken. Ademautomaten moeten volgens de richtlijnen van de fabrikant onderhouden worden. Veelal geven deze aan dat automaten elk jaar een onderhoudsbeurt zouden moeten krijgen. Moderne automaten zoals de de Aqua L ung Leg3nd automaten of de nieuwe Mares automaten hebben
een ‘A utomatic C losing D evice’, die de eerste trap afsluit wanneer die van de fles wordt gehaald. Onderhoud is dan minder vaak nodig (één keer in de twee jaar bij Aqua L ung). Bij een automaatservice wordt de automaat
Plan het onderhoud van je duikmateriaal na het duikseizoen in de periode van november tot en met maart. Duikwinkels hebben dan meestal geen wachttijden en het helpt de duikwinkels in een wat rustigere periode.
volledig gedemonteerd, de metalen delen worden ultrasoon gereinigd en alle (rubberen) ringen, membranen en kunststof onderdelen worden door nieuwe vervangen. De kosten van het onderhoud van automaten verschillen per merk (Apeks en Atomic zijn bijvoorbeeld duurder dan de meeste andere merken) en per configuratie (één of twee eerste trappen). Reken op € 100 tot € 175 per set. Laat je automaten alleen door een voor dat merk gecertificeerde servicemonteur onderhouden en zorg
dat je de vervangen onderdelen na de servicebeurt te zien krijgt Een onderhoudsbeurt is niet altijd nodig. Als een automaat nog goed werkt, hoeft deze soms alleen even opnieuw afgesteld te worden. Dat kost maximaal enkele tientjes. Moet de automaat helemaal open , dan wordt meestal de volledige serviceprijs gerekend.
PAKKEN, CAPS & HANDSCHOENEN Natpakken, caps en handschoenen kun je zelf op slijtage en beschadigingen
controleren. Er zijn uitstekende neopreenlijmen in de handel, waarmee je kleine beschadigingen zelf kunt herstellen. Wil je de reparatie netjes gedaan hebben of zijn de beschadigingen groter, breng het pak dan naar een duikwinkel of een gespecialiseerd herstel-atelier. Het is onvoorstelbaar hoe goed deze in staat zijn om beschadigingen te herstellen. Ritsen van natpakken kunnen vaak hersteld en vaak zelfs vervangen worden. Je zou je dan wel af kunnen vragen of het pak de moeite en kosten nog waard is.
Eén of twee keer per jaar - of zoveel vaker als je buddy’s dat nodig vinden - je neopreen materiaal met een neopreen shampoo desinfecteren en opfrissen is aan te bevelen. Ritsen kun je met een speciaal smeermiddel - bijvoorbeeld Zipper Lubricant van Gear A id - smeren. Droogpakken zijn op onderhoudsgebied kritischer. Checken is eenvoudig: je merkt gauw genoeg wanneer er iets mis is. Spoel in ieder geval een pak na het duiken in zout water goed af, of maak een ‘spoelduikje’. Smeer r itsen regelmatig: metalen ritsen met was en kunststof ritsen met een speciaal smeermiddel zoals Zipper stick van Gear A id. Vraag even in de winkel naar de precieze instructie voor kunststof ritsen. Je smeert namelijk niet de hele rits in. Latex en neopreen seals behandel je regelmatig met talkpoeder. Siliconen seals hebben geen onderhoud nodig, maar dien je wel regelmatig te controleren op beginnende scheurtjes. Ze zijn erg kwetsbaar voor nagels en bijvoorbeeld schelpzand. Rol je pak voor transport zodanig op of leg het zodanig weg dat de rits niet geknikt wordt en hang het pak uit als je thuis bent. Voor de rest kun je weinig aan het onderhoud doen. Inflators en deflators kun je het best door een duikwinkel laten onderhouden. Droogpakken worden zelden of nooit voor een onderhoudsbeurt gebracht , meestal alleen ter reparatie.
Alle duikinstrumenten en zeker de druksensoren van duikcomputers –juist ook van de horlogemodellen die je eigenlijk meteen weer om doet - varen wel bij het spoelen in schoon zoet water. Controleer regelmatig en zeker voor je op vakantie gaat de batterij van je duikcomputer. Laat eventueel de batterij
vervangen bij een duikwinkel. Deze winkels gebruiken de juiste batterijen, onderhoudskitjes en instrumenten en ze voeren na de batterijwissel een druktest uit. Mochten er problemen ontstaan dan zijn ze verzekerd. Het resultaat van de druktest kun je als laatste duik op je duikcomputer zien (en controleren). Kompassen horen geen luchtbellen te hebben. Dat belemmert de werking van het kompas. Van de meeste gangbare merken kunnen de ‘capsules’ vervangen worden. Je hoeft dan geen nieuw kompas
te kopen, maar je hoeft enkel de capsule te vervangen. Voor manometers geldt in grote lijnen hetzelfde. Het meest voorkomende euvel is dat de draaibare aansluiting tussen de hogedrukslang en de manometer lekt omdat de rubberen ringen van de swivel versleten zijn. Het vervangen van de swivel – kost een paar e uro – is dan voldoende.
FLESSEN
Flessen vergen over het algemeen weinig onderhoud. Het beste is ze in ieder geval
in een droge ruimte op te slaan. Eén keer in de vijf jaar moeten ze hydrostatisch gekeurd worden. Het is raadzaam om dan ook de rubberen ringen en de kunststof plaatjes te laten vervangen, het metalen materiaal ultrasoon te laten reinigen en het geheel te laten smeren. Dat wordt e en kraanrevisie genoemd. De kosten voor e en fleskeuring liggen tussen zo rond de € 60 tot € 80 en een kraanrevisie rond de € 20 tot € 30. Jaarlijks een visuele inspectie hoort ook, maar wordt in de praktijk weinig gedaan. Wanneer je twijfels hebt over de kwaliteit van een vulstation of je vermoedt vocht in je fles, vraag dan een visuele inspectie aan . Flessen die “uit de keur” zijn worden meestal niet in duikwinkels gevuld.
SAVE THE DIVE-SET
Ook al onderhouden jij en je buddy jullie duikmateriaal nog zo goed, dan heeft het nog steeds de neiging om het op de meest onhandige momenten te begeven. Een save the dive-set met reservemateriaal en wat gereedschap doet dan wonderen. Meerdere duikorganisaties geven cursussen in het gebruik en onderhoud van duikmateriaal, zoals de PADI Equipment Specialist specialty. In zo’n cursus leer en oefen je wat je zelf kunt doen en wat je aan een specialist moet overlaten. Een praktische, leerzame en leuke cursus voor de winterperiode.
Erik Huigen runt samen met Arjan de Graaf Pacific Diving in Reeuwijk. Ze weten alles over de techniek achter duikmaterialen en zijn expert op het gebied van onderhoud. In hun winkel vind je een uitgebreid assortiment van de bekende duikmerken en je kunt alle PADI-opleidingen volgen. www.pacific-diving.nl
Duiken in een wetsuit in koud, Nederlands water? Dat klinkt misschien niet heel aanlokkelijk, tenzij je het juiste pak gebruikt! Wat is nu een goed wetsuit en wat houdt ‘semidroog’ eigenlijk in? En wat heb je nog meer nodig qua materiaal? Ons DUIKEN-panel geeft antwoord op je vragen.
Ik ga duiken in Nederland, maar ik wil absoluut geen droogpak. Wat voor soort natpak heb ik dan nodig?
Minimaal een 7 mm is aan te raden. Dat heeft natuurlijk te maken met de temperatuur die we hier in Nederland hebben. Dat varieert in de winter vaak tussen de 2 tot 6 graden en in de zomer tussen de 17 en 20 graden. Het voordeel van een 7 mm wetsuit ten opzichte van een droogpak, is dat je meer bewegingsvrijheid en meer ‘gevoel’
hebt met het water. Een nadeel is dat het minder warm is dan een droogpak en je dus ook nat bent na de duik. Een 7 mm biedt minder bewegingsvrijheid dan een 5 mm, maar biedt wel meer isolatie. Door de dikte van het pak heb je ook meer lood nodig dan bij een 3 of 5 mm. Houd daar dus rekening mee. Heel belangrijk van een wetsuit is dat het goed aansluit. Je kent het misschien wel: je stapt het water in en even denk je: oh, dat valt mee! Maar als je eenmaal kopje onder bent, voel
je een hele sloot water je rug bereiken. KOUD!!! Uiteraard stroomt er water bij een wetsuit naar binnen, dit laagje water zorgt voor warmte. Maar als dat water te veel kan bewegen door te veel ruimte, kan je het heel koud krijgen. Geef daarom liever iets meer uit aan een kwalitatief goed pak dat de warmte geeft die je nodig hebt. Dan krijg je het minder snel koud en heb je ook veel langer plezier van je duik! Let echt goed op de pasvorm en laat je hierin voorlichten. Tevens is het
belangrijk dat je een goede bescherming hebt, bijvoorbeeld op je knieën. Als je per ongeluk op mosselbanken terechtkomt of op stenen uitglijdt, dan is je wetsuit niet direct beschadigd.
Is een baselayer handig?
Heb je net dat beetje extra isolatie nodig onder je natpak, dan is een ondervest of Step-in Hooded zeker een goede optie. Deze ‘baselayer’, de naam zegt het al, draag je onder je wetsuit. Dit extra laagje draagt bij aan extra warmte en comfort. Ze zijn in verschillende materialen verkrijgbaar, waaronder neopreen en SCS titanium gecoat neopreen. Ook verschillen ze in diktes; van 1 tot zelfs 5 mm en ze zijn ook als shorty verkrijgbaar van sommige merken. Wil je een vaste
cap of liever zonder? Het kan allebei. Bedenk goed wat voor duiken je gaat maken en stem daarop je keuze af.
Voor welke type water is een 7 mm geschikt?
In principe voor alle koudere wateren, vanaf een paar graden boven nul tot een graad of 20. Uiteraard is dit ook afhankelijk van de kwaliteit van het pak. Het ene wetsuit biedt veel meer isolatie dan de ander, het verschil kan dan heel groot zijn. In het neopreen is veel kwaliteitsverschil. Bij het ene merk is het ‘gewoon’ neopreen, de ander heeft er isolerend materiaal in verwerkt. Zo heeft Bare bijvoorbeeld Omnired Technology in haar pakken verwerkt, dat je lichaamswarmte omzet in warmteenergie en dat weerkaatst wordt naar je lichaam. Andere merken hebben ook een dergelijke technologie toegepast zoals de Fireskin lining van Beuchat. Sommige wetsuits hebben op bepaalde plekken minder neopreen, zoals in de armen en benen. Of dat voordelen heeft, valt te betwisten. Wanneer een pak een hoge kwaliteit neopreen gebruikt en de pasvorm goed is, zijn er weinig voordelen van dunner neopreen op bepaalde plaatsen. Soms kan het wel voordeel hebben om op plaatsen waar het wetsuit extra flexibel moet zijn, om een dunner neopreen te gebruiken. Bijvoorbeeld onder de oksels of in de knieholtes. Dat doet men dus om de pasvorm te verbeteren.
Wat zijn gesealde naden?
Ook bij natpakken is het belangrijk dat de naden goed geseald zijn. De isolatie wordt namelijk minder wanneer er regelmatig nieuw water in je pak stroomt. Hoe langer het water in je pak blijft,
hoe minder je afkoelt. Daarom hebben natpakken tegenwoordig ook vaak seals zodat het water niet te veel ververst zodat het warm blijft. Ook bij neopreen handschoenen werkt dit hetzelfde: door een seal toe te voegen bij de polsen loopt het water er niet uit en blijven je handen op temperatuur.
Hoe werkt neopreen eigenlijk?
Tijdens het productieproces ontstaan lucht- of stikstofbelletjes in het materiaal waardoor het een isolerende werking krijgt. Er zijn verschillende soorten, tegenwoordig is het flex neopreen heel populair. Bij dit type creëert de structuur veel flexibiliteit. Neopreen verschilt in kwaliteit, waarbij meer kwaliteit meer voordelen heeft zoals flexibiliteit, dikte, isolatiewaarde en duurzaamheid.
Semidry: wat is het?
Een semi-droogpak is een duikpak met een waterdichte rits, maar geen droogpak. Er komt dus nog steeds water in het pak, alleen heel erg weinig. Ten opzichte van een droogpak heb je dus meer bewegingsvrijheid, omdat het pak van neopreen is. Een groot voordeel
is dat het warmer is dan een 7 mm en veel goedkoper dan een droogpak. Een nadeel is wel dat de droogrits minder bewegingsvrijheid biedt dan in een pak waar deze niet in zit. De pasvorm is daarom heel belangrijk. Maak ook de juiste keuze tussen een metalen of kunststof rits. Voor koud water is een semidry heel geschikt, boven de 20 graden moet je toch echt een ander pak aantrekken. Een semi-droogpak gebruikt bij de nek een neopreen seal die veruit het meeste water tegenhoudt. Niet altijd alles, want het is geen droogpak, maar in de praktijk wel (bijna) al het water. Bij de polsen en enkels worden veelal gladde neopreen seals gebruikt.
Een cap is ook aan te raden? Ja, dat is in Nederland toch wel heel erg belangrijk. Via je hoofd verlies je namelijk erg veel warmte en dit kan echt heel veel uitmaken tijdens de duik! Qua dikte is een 5 of 7 mm verstandig. Caps zijn er in meerdere maten en ook het materiaal kan verschillen. Een goede glideskin gezicht- en nekseal is belangrijk, zodat het goed afgedicht op je huid. Verder dient de cap over een vorm van ventilatie te beschikken, waardoor lucht kan ontsnappen, maar water niet naar binnen kan.
Duikpak, check. Wat voor soort ademautomaat is geschikt voor Nederland?
Ten eerste is het belangrijk dat je een ademautomaat gebruikt die voldoet aan de CE-keuring voor koud water. Ademautomaten met een CEkeuring voor koud water worden onder andere omstandigheden getest dan ademautomaten zonder CEkeuring voor koud water. Je moet dan denken aan testomstandigheden in temperaturen kouder dan 10 graden. Koudwatergeschikt is dus erg belangrijk! Verder is het belangrijk dat de automaat voorzien is van heat exchangers. Dat betekent dat ze een soort van warmtewisselaars hebben die heel snel de temperatuur aannemen van de omgeving en die dat weer geleidelijk doorgeven aan de 1e of 2e trap. Sommige
ademautomaten hebben een Lip Shield. Dat is een stukje bescherming dat je over het mondstuk heen schuift waardoor je lippen zijn beschermd tegen het koude water. Verder is het belangrijk dat de ademautomaten een 1e trap hebben die voorzien zijn van een ACD (Auto Closure Device) systeem. Daardoor kan er geen vuil of water in de 1e trap komen: om bevriezing tegen te gaan is dat heel belangrijk.
Wat voor soort duikcomputer is handig in Nederlandse wateren?
Een duikcomputer met een overzichtelijk display. Ook in water met minder zicht
op de knop heel makkelijk je display kan aflezen.
Moet ik een lamp meenemen?
Jazeker! Die heb je echt nodig. We gaan immers duiken om te kunnen genieten van het mooie, kleurrijke onderwaterleven. In Nederland kan het soms donker zijn of heb je wat zweefvuil. Met een lamp haal je de prachtige kleuren veel beter naar voren. Een robuuste lamp is zeker belangrijk. Stel, je laat hem vallen of je stoot hem per ongeluk ergens tegenaan onder water, dan is hij niet gelijk defect. Ook is het handig als je een lamp kiest die dimbaar is in bepaalde standen. Bij meerdere duiken op een dag creëer je dan een langere brandtijd door hem bijvoorbeeld de eerste duik alvast wat te dimmen. Ook met te veel zweefvuil onder water kan je door middel van je lamp te dimmen zorgen dat je minder reflectie krijgt en dus beter zicht. Waterdichtheid is uiteraard een must. Verder is het belangrijk dat je de juiste graden (hoek) hebt, dus dat je geen lamp kiest om video-opnames mee te maken, maar echt een soort spot die wat gerichter is. Een lamp gebruik je in donker water ook om mee te communiceren en daarnaast is het natuurlijk gelijk een veiligheidsmiddel. Daarom is een lamp met SOS- signaal zeker aan te raden.
✔ Minimaal 7 mm
✔ Kies voor soepel neopreen
✔ Pasvorm is uitermate belangrijk
✔ Zorg dat je wetsuit goede bescherming heeft op de cruciale punten
✔ Het pak moet tegen een stootje kunnen
✔ Gebruik een 5 of 7 mm cap
✔ Gebruik een baselayer voor extra warmte
✔ Bij gebruik van een losse cap: minimaal 5 of 7 mm
✔ Ademautomaat met CE-keuring voor koud water en voorzien van warmtewisselaar
✔ Duikcomputer met overzichtelijk display en licht
✔ Lamp met verschillende standen, spot en werkdiepte van 100 meter
TUSA Zensee, de nieuwe standaard voor frameless maskers. De Zensee is compact van formaat, licht in gewicht, bijzonder comfortabel en biedt een spectaculair panoramisch zicht. Jouw onderwaterervaring zal nooit meer hetzelfde zijn.
FRAMELESS DESIGN
Comfortabel / Compact Enkele lens / Panoramisch zicht
3D SYNC TECHNOLOGY
Vormt zich naar alle hoofden gezichtsvormen en is voozien van Freedom Dry Technology
Ook leverbaar als PRO VERSIE M1010S; CrystalView Optisch glas met UV 420 bescherming tegen schadelijke UV-stralen en een Anti-Reflectie coating die (door de zon veroorzaakte) schittering op het wateroppervlak vermindert. De bijgeleverde Anti-Fog Freedom Film voorkomt beslaan van het masker.
De smaak te pakken van duiken in Nederland? In een droogpak duik je het hele jaar door! Of als je een koukleum bent, dan trek je ‘m ook gewoon lekker aan in de zomer. Wij hebben onze favoriete droogpakken voor duiken in eigen land op een rijtje gezet!
Duiken in een droogpak kan in Nederland heel veel comfort bieden, maar het vinden van het perfecte pak kan een uitdaging zijn. Het is als een relatie: het moet goed zitten! Dus voordat je je hart verliest aan een
droogpak, ga naar een speciaalzaak en laat je adviseren door de experts. Zorg ervoor dat je pak perfect past en comfortabel is. Probeer verschillende droogpakken uit en ontdek de verschillen tussen trilaminaat en neopreen. Maar
wees niet bang, er zijn opties voor elk budget. Kwaliteit gaat lang mee, dus het kan op de lange termijn zelfs goedkoper zijn. En als je op zoek bent naar een speciale touch, zijn kleuraanpassingen en extra toevoegingen bij sommige
Onderwaterverwarming 3.0
Venture Heat verwarmingsvesten zijn 100% waterdicht en daarom ideaal geschikt voor onder zowel een natpak als een droogpak. Ze zijn licht van gewicht en compact van formaat. Eenvoudig in de bediening, degelijk en betrouwbaar van uitvoering.
Duurzaam: Oplaadbare Lithium-ion accu’s met aan/uitschakelaar en vermogenindicatie.
Ritssluiting voor gemakkelijk aan- en uittrekken.
Onder water bedienbaar met de oplaadbare draadloze afstandsbediening.
merken ook mogelijk. Houd ook rekening met de accessoires: is een cap inbegrepen? Wordt er een inflatorslang meegeleverd?
Of een transporttas?
NEDERLAND, DROOGPAKKENLAND?
R ogier de Boer van Amilco Benelux zit al jaren in de droogpakkenwereld en kent alle ins en outs. Hij is van mening dat een droogpak meer mogelijkheden biedt in Nederland dan een natpak : “Nederland is eigenlijk ook wel een droogpakkenland. Als je het vergelijkt met Denemarken of met Duitsland: daar duiken ze veel vaker met droogpakken dan dat wij dat doen. In principe volstaat een wetsuit prima, maar wil je bijvoorbeeld wat langer doorduiken in het voorjaar of in het najaar, dan adviseer ik toch echt een droogpak.” Er bestaan vele droogpakken op de markt van neopreen, trilaminaat met front of backzip. Van confectie tot maatwerk, alles is mogelijk. Rogier: “Het voordeel van een natpak is echter wel dat het tijdens zomerse dagen hartstikke lekker is om het water in te stappen en wat verkoeling te krijgen. Het voordeel van een droogpak is daarentegen weer dat je er droog in- en uitgaat en je daardoor comfortabel meerdere duiken per dag kan maken. Zelfs al is het in de zomer aan de oppervlakte warm, als je gaat duiken in een plas met stilstaand water, dan heb je op diepte nog steeds te maken met thermoclines en dan kan het toch ineens goed koud zijn. Dus daarom zou ik in Nederland ook absoluut een droogpak adviseren.” Ook als je bijvoorbeeld al wat ouder bent, reageert je lichaam anders op kou dan als je wat jonger bent. Veiligheid speelt dan ook een grote rol. “Buiten dat is er in het voor- en in het najaar super goed zicht en het is veel rustiger onder water qua duikers,” aldus Rogier. De keuze is groot, dus wij hebben onze favoriete merken droogpakken, in zowel neopreen als trilaminaat, voor je op een rijtje gezet.
Materiaal: ferguson trilaminaat
Doelgroep: sport- en techduikers
Rits: metaal of T-Zip
Nekseal: latex of neopreen
Deflator: Apeks of Si Tech
Rits: metalen rits
Bretels: ja
Versteviging: kniebescherming met cordura X-treme
Schoenen: standaard softboots, optioneel sokken of HD boots
Pockets: 2x en uitvouwbaar
Inclusief: opbergtas, cap, wax en inflatorslang
Maten: elk pak wordt standaard op maat gemaakt
Prijs: € 1.349 www.deduikspecialist.nl
DRY TEC LITE 3.0
Materiaal: lichtgewicht, ademend en flexibel 3-laags elastisch trilaminaat
Doelgroep: sport- en techduikers
Rits: T-Zipp next generation
Nekseal: latex of neopreen
Polsseals: latex (of opt. naar keus)
Deflator: Si Tech
Bretels: ja, X-strap Suspenders
Versteviging: op knieën
Pockets: optioneel 1 of 2
Schoenen: boots, thermo of rock socks
Maten: 24 heren & dames, standaard + maatwerk - zonder meerprijs, ook half maatwerk
Inclusief: droogpaktas, inflator en deflator
Prijs: vanaf € 1.695 www.camaro.at
Duikcentrum de Beldert tel. 0344-624505
De Artic 450 EX is het complete droogpak met frontrits voor de veeleisende duiker. Verstevigd op het zitvlak, kruis-, arm-, kuit- en beengedeelte.
Optioneel kun je ook kiezen voor verwisselbare siliconen nek- en polsseals. Inclusief opbergtas, wax, inflatorslang en 6 mm cap. Verkrijgbaar in tien verschillende kleuren en wordt op maat gemaakt.
Facebook: Articbenelux.nl kshop.nl
droogpak is het complete pak met frontzipper voor de alles eisende metalen of kunststof Zipp rits en ritsbescherming, 2 EX pockets bungee koord, bretels, latex polsseals, latex neckseal met neopreen bescherming, flex soles. Verstevigd vlak, kruis, arm, been en kuit gedeelte. Optioneel verwisselbare silicone opbergtas, ritsenwas, inflatorslang is in 7 kleuren leverpasvorm doordat het pak
De Camaro Dry Tec Lite 3.0 is vervaardigd van hoogwaardig ademend trilaminaat. Het pak heeft een comfortabele pasvorm en biedt alle bewegingsvrijheid. De naden zijn zorgvuldig geconstrueerd en stevig. Camaro biedt semimaatwerk voor de prijs van een confectiemaat. Camaro-droogpakken worden in eigen huis gemaakt in Oostenrijk. Camaro biedt drie jaar gratis reparatieservice op alle defecten, ook op de rits.
Materiaal: Nylon Micro RipStop
trilaminaat, dit materiaal weegt
slechts 395 gram per m2
Doelgroep: alle duikers
Nekseal: 4 mm neopreen met smoothskin aan de buitenzijde
Deflator: Apeks low-Profile
Rits: YKK Aquaseal frontrits
Bretels: 4-punts bretels
Versteviging: op onderarmen, kruis, zitvlak en onderbenen en kniestukken
Pockets: 2x grote Techpockets
Maten: 19 heren: S tm 4XLS en 11 dames maten: XS tm XLS. Ook
Made to Measure.
Prijs: € 2.459
www.amilco.nl
Materiaal: poly/butyl/poly trilaminaat
Doelgroep: ervaren duiker
Nekseal: latex seal met neopreen kraag
Polsseals: latex
Deflator: Si Tech
Rits: BDM metalen frontrits en extra beschermrits
Bretels: ja
Versteviging: schouder en knie
Pockets: 2x pockets
Schoenen: vaste semi-harde duikschoenen
Maten: heren S tm 4XL en dames
S tm L
Prijs: € 1.475
www.scubapro.eu
ARGONAUT 2.0 FLEX
Materiaal: Cordura TM Flex
Doelgroep: sport- en techduikers
Rits: YKK frontrits kunststof
Nekseal: latex
(3 opties mogelijk)
Polsseals: latex
Deflator: Apeks of Si Tech
Bretels: ja
Versteviging: schouders, ellebogen en knieën
Pockets: 1, 2, of geen
Schoenen: keus uit heavy duty boots, techboots of neopreen sokken
Inclusief: Argotas, cap, omkleedmatje, slang en talk
Maten: elk pak wordt standaard op maat gemaakt
Prijs: € 2.437 www.divevalley.com
Materiaal: Polyester/butyl rubber Trilaminaat
Doelgroep: alle duikers
Rits: YKK metalen frontrits
Nekseal: heavy duty latex met neoprene warmneck
Polsseals: heavy duty latex
Deflator: Si Tech
Bretels: ja
Versteviging: knie
Pockets: Cargo large zakken links en rechts met afwatering, bungy koord en D-ring.
Schoenen: Vaste HD heavy duty schoenen
Inclusief: droogpakslang, cap, wax en droogpaktas
Maten: Heren: S t/m 3XL, dames: XS t/m 2XL. Maatwerk: € 200
Kleuren: blauw, rood, navy, geel en oranje
Prijs: € 1.250
www.procean.nl
Dit pak is ontwikkeld in samenwerking met een bekende groep grotduikers (Cavebase Team). Het pak is licht van gewicht, extreem flexibel en heeft een anatomische pasvorm met cave cut design. Dankzij de verstelbare elastische tailleband aan de achterkant van het droogpak creëer je de perfecte pasvorm zonder overtollig materiaal. Met de X-Mission kun je elke duikuitdaging aan en zijn pasvorm en prestatie synoniem aan elkaar.
De naden zijn gestikt, gelijmd en vervolgens dubbel afgetapet voor maximale waterdichtheid. De I-Safebanden op beide armen houden polsinstrumenten op hun plek. Officieel gecertificeerd als schimmelen bacteriebestendig. De Definition Dry is speciaal ontwikkeld voor ervaren duikers die een goed droogpak in het middensegment zoeken – een no-nonsense pak dat lang meegaat.
De Flex-versie van de Argonaut kan wel tegen een stootje. Het pak heeft een goede pasvorm, is slijtvast en uiterst duurzaam. Het profiel van de Argonaut is een klassiek ontwerp met telescopisch torso en front entry. Het materiaal is ontworpen voor militair gebruik en de flexibele butyl laag zorgt voor een ideale balans tussen duurzaamheid en comfort. Dit droogpak is vooral favoriet bij duikinstructeurs. Eind 2023 beschikbaar in een nieuwe kleurvariant!
Jawel, alles van Procean is van Nederlandse bodem! Zo ook dit droogpak. Het leuke zijn de kleuraccenten op de mouwen en benen, die je zelf kunt kiezen. De Technical colour is beschikbaar voor zowel mannen als vrouwen. Wanneer je kiest voor maatwerk, staan alle mogelijkheden open.
Materiaal: X-light ripstop/ ButylRubber/Nylon light trilaminaat
Doelgroep: alle duikers
Rits: YKK plastic dryzip frontrits
Nekseal: latex
Polsseal: heavy duty latex
Ventiel: Si Tech
Bretels: ja
Versteviging: knie
Pockets: Cargo large zakken links en rechts met afwatering, bungy koord en D-ring.
Schoenen: flexboots
Inclusief: droogpakslang, cap, wax en droogpaktas
Maten: S t/m 3XL
Kleuren: blauw, rood, navy, geel en oranje
Prijs: € 1.550 www.procean.nl
Materiaal: Hyper flexibel
neopreen
Doelgroep: recreatieve duiker
Rits: rugrits
Nekseal: neopreen
Polsseals: latex
Inflator: XR
Bretels: ja
Versteviging: knieën, schouders en zitvlak
Pockets: 1 brede pocket met ritssluiting op rechterbeen
Schoenen: Vaste boots van 4 mm neopreen met stijve zool
Inclusief: Tas, slang, neopreen cap. De tas kan je ook als omkleedmat gebruiken
Maten: XS – 3XL
Prijs: € 1.290 www.mares.com
Materiaal: heavy-duty nylon en cordura RipStop
Doelgroep: sport & techduikers
Nekseal: 4 mm neopreen met smoothskin aan de buitenzijde
Deflator: Apeks Low-Profile
Rits: YKK Aquaseal frontrits
Bretels: 4-punts bretels
Versteviging: onderarmen, kruis, zitvlak, onderbenen, kniestukken
Pockets: 2x grote Techpockets
Schoenen: Tech Dry Boots
Maten: 19 heren: S tm 4XLS en 11 dames maten: XS tm XLS. Ook Made to Measure.
Prijs: € 2.499 www.sublub.nl
Materiaal: cordura nylon Oxford 4-laags stof.
Doelgroep: alle duikers
Nekseal: 4 mm neopreen met smoothskin aan de buitenzijde.
Deflator: Si Tech
Rits: kunststof YKK frontrits
Bretels: 4 puntsbretels
Versteviging: kniebescherming
Pockets: Op ieder been is één Below pocket geplaatst voorzien van een D-ring en drainage gaten zodat het water weg kan lopen.
Maten: 16 heren S tm 3XLS en 6 dames XS tm XL, ook Made to Measure
Prijs: € 1.599 www.amilco.nl
Dit pak is zeker niet alleen voor grotduikers. Het is een slimfit droogpak, dat nog beter aansluit dan andere technische pakken door zijn perfecte pasvorm. Hij voldoet aan alle eisen voor comfortabel droogpakduiken, terwijl het materiaal super licht is. Omkleden was nog nooit zo gemakkelijk. Gegarandeerd dat jullie beste buddy’s worden.
Het instapmodel van de XR-lijn, de neopreen XR3 Neo Boots, is ideaal wanneer je net begint met droogpakduiken. De overstap van je neopreen wetsuit naar droogpak is dan niet gelijk heel groot, maar je blijft toch droog! Met vaste schoenen, een neopreen nekseal en latex polsseals, en grafietbescherming op de plekken die het nodig hebben.
Door de cave cut design, is overtollig materiaal geëlimineerd. Hierdoor behoud je een optimale bewegingsvrijheid, maar ervaar je weinig weerstand in het water. Je zal snel vertrouwd zijn met de unieke eigenschappen van dit droogpak. De ervaren en technische duiker zal de bewegingsvrijheid enorm kunnen waarderen. Het droogpak is geoptimaliseerd voor self-supporting en door de anatomisch gevormde romp kunnen technische duikers gemakkelijk hun kranen en stage bottle bedienen.
Het Slim Fit / Cave cut design met anatomisch gevormde romp, armen en benen elimineert overtollig materiaal en biedt hierdoor een betere bewegingsvrijheid. Het pak is licht van gewicht en voorzien van vele functies zoals een elastische band op de rug om een nog perfectere pasvorm te creëren. Dit pak kan voor iedere duiker is geschikt voor elke duiker want de AquaTrek Evo heeft de allures van een topmodel met de prijs van een instapdroogpak.
Wie veel in Zeeland gedoken heeft, is er vast bekend mee. Het plannen van je duik aan de hand van de getijdentabel. Maar hoe nauwkeurig is die nu eigenlijk? En klopt deze altijd? De Nederlandse Onderwatersport bond (NOB) ontwikkelde samen met Rijkswaterstaat een 3-stappenplan om je duik nog beter te kunnen plannen.
Iedereen leert op school over eb en vloed. Eb en vloed ontstaan door de aantrekkingskracht van de zon en de maan op het water op de aarde. Een getijdencyclus van eb en vloed samen duurt 12 uur en 25 minuten. Bij eb is het laagwater en bij vloed is het hoogwater. Deze cyclus van 12 uur en 25 minuten herhaalt zich voortdurend. Dit komt door een constante stand van de maan ten opzichte van de aarde. De zon beïnvloedt de getijden ook nog, maar omdat de zon veel verder weg staat, is de invloed van de zon veel kleiner dan de invloed van de maan. Het getij schuift van het zuidwesten in Nederland naar het noordoosten. Hierdoor zitten er
verschillen in de tijden dat het hoog- en laagwater is. Ook zijn de hoogteverschillen tussen hoogwater en laagwater verschillend per locatie. In Zeeland zijn deze verschillen het grootst. Hier kan het water bij laag water 3,5 meter (en meer) ondieper zijn dan tijdens hoogwater.
Tijdens de duikopleiding leren we over stromingsduiken. We plannen aan de hand van de getijdentabel. In de getijdentabel kun je per dag kijken wanneer het hoogwater is en wanneer het laagwater is. Je kunt dit voor een jaar vooruit kijken. Wel dien je rekening
te houden met de correcties die aangegeven zijn per duikplaats. Ook kun je in de getijdentabel zien wat de hoogteverschillen zijn. Dit is handig om te weten tijdens de planning van je duik. Een sepiarek die je bij laagwater op 7 meter diepte hebt gezien, die kom je bij een volgende duik met hoogwater niet tegen op 7 meter. Ook bij het te water gaan via de dijk is het belangrijk om te weten hoe het water staat als je eruit komt. Als er geen trappen of steigers zijn, en je moet over de stenen klauteren, dien je hier goed over na te denken. Waterstanden zijn dus belangrijk en de tijden van de kentering zijn ook
erg belangrijk. Maar hoe zit het nu met stroomsnelheden tijdens de duik? In de getijdentabel kun je dit niet aflezen. Een stroomsnelheid van 15 cm per seconde is misschien nog relaxed, maar als het 60 cm per seconde stroomt, is het voor veel duikers niet leuk meer en kan het stress opleveren. Zeker als de stroming de verkeerde kant op staat.
De NOB heeft samen met Rijkswaterstaat de laatste 4 jaar gewerkt aan een nieuwe methode om je duik te plannen op basis van zowel de getijdentabel als de actuele stromingsgegevens. De stroomsnelheden van 34 Zeeuwse duikstekken zijn toegankelijk gemaakt via een stromingstabel. Elke 6 uur worden de gegevens van de stroming bijgewerkt op basis van de meteorologische gegevens en meer dan 100 andere factoren. En de tabel geeft voor elke 10 minuten de stromingsgegevens weer. Zo kun je dus ook goed inschatten hoe de stroming van jouw duik zal zijn en dit kun je dus 10 minuten voor het te water gaan nog via je telefoon volgen.
EEN PRAKTIJKVOORBEELD
23 februari 2023. Volgens de getijdentabel zou het om 11:50 laag water zijn. Dat gaat over het getij in Stavenisse. Voor een duik bij Plompe Toren kijk je in de herleidingstabel met correcties. Deze correcties zijn afgeleid van ervaringen van sportduikers. In de herleidingstabel zie je dat er voor Plompe Toren een correctie van -23 minuten bij laagwater nodig is. Je komt dan uit op 11:27 uur en als je er dan een half uur voor die tijd –om 10:57 uur – in gaat en een half uur daarna er weer uit, kun je een mooie duik
maken. De praktijk is anders, het stroomt harder dan leuk is en pas na drie kwartier wordt de stroming acceptabel. Maar dan ben je waarschijnlijk al bijna door je lucht heen. Op de dag van dit voorbeeld viel het laagwater bij Plompe Toren in werkelijkheid om 11:50; 23 minuten later
dan je met de oude vertrouwde methode had uitgerekend. En dat viel nog mee, want er zijn ook dagen dat het wel drie kwartier of meer kan schelen. Maar één ding is duidelijk: als je alleen op de getijdentabel afgaat, kun je voor vreemde verrassingen komen te staan.
De NOB heeft een 3-stappenplan uitgewerkt voor het plannen van je duik. Deze ziet er als volgt uit:
1. Check de getijdentabel.
Plan je duiktijd globaal op de lange termijn zoals gebruikelijk met de getijdentabel. Houd rekening met de correctiegegevens voor de duikstek waar je naartoe gaat. De getijdentabel vind je onder andere op www.getij.rws.nl
2. Check de stromingsgegevens
De actuele stromingsgegevens plan je op je laptop of telefoon door naar www.duikgetijden.nl te gaan. Je krijgt dan een kaart van Zeeland te zien met alle beschikbare duikplekken met stromingsgegevens. De plekken liggen vooral in de Oosterschelde, vier in de Westerschelde en één plek bij de Blokkendam (Noordzee) aan de Brouwersdam. Kies je locatie en klik op de kleine button linksonder.
Als het venster met de stroomsnelheden opengaat, kun je minimaal 24 uur vooruitkijken. In dit geval is dat meer dan 40 uur en de laagste punten van de curve geven de kenteringen aan. Kies de kentering waarop je wilt duiken. Met klikken en slepen kun je inzoomen.
Als je de cursor langs de tijdlijn beweegt, wordt de snelheid van de stroom om de 10 minuten in centimeters per seconde weergegeven. Het kan dus altijd 5 minuten eerder of later uitvallen en die 16:10 moet je dus lezen als “ergens tussen 16:05 en 16:15”. Toch is dit vele malen nauwkeuriger dan we ooit met de getijdentabellen konden berekenen.
3. Laatste check op de dag zelf.
Als je over drie weken een duikweekend in de Oosterschelde wil plannen, gebruik je in eerste instantie de getijdentabel (stap 1). Dan zie je hoe de getijden in grote lijnen vallen. Kort voor je in de auto stapt controleer je het verloop op de site (stap 2). Nu heb je al een veel duidelijker beeld. Maar hoe verder je vooruitkijkt, hoe minder zeker de voorspelling is. Rijkswaterstaat stelt niet voor niets de verwachtingen vier keer per dag bij. Dus eigenlijk zou je het minder dan 6 uur voor de duik moeten doen. Je controleert nog éé n keer aan de waterkant de actuele stromingsgegevens. Dit doe je net voordat je het water in gaat.
In Zeeland zijn deze verschillen het grootst. Hier kan het water bij laag water 3,5 meter (en meer) ondieper zijn dan tijdens hoogwater.Tekst & foto’s: Patrick Kranenbroek
van Santen werkte mee aan het 3-stappenplan. Hij vertelt over hoe het plan is ontstaan.
Wat is de aanleiding geweest voor de NOB om hiermee aan de slag te gaan? In de module Getijdenwaterduiken voor de 2* opleiding had de NOB al sinds 2017 verwezen naar de website Waterberichtgeving van Rijkswaterstaat om daar geactualiseerde getijdengegevens vandaan te halen en niet meer van de getijdentabel. Maar een half jaar na publicatie van het lesboek veranderde RWS die site met als gevolg dat de pagina’s in het cursusboek niet meer in de voorgestelde vorm te vinden waren. Bovendien had vrijwilliger HES van Schoonhoven met de Oosterschelde 30 jaar als praktisch enig duikgebied het gevoel dat ook de gegevens van RWS niet klopten. Daarom hebben we RWS de stelling voorgelegd dat de stroomkentering niet samenviel met het
HW en LW. Dat was bekend bij RWS, “maar niemand had ze daar ooit naar gevraagd”. Bovendien monitorden en berekenden ze de stroomgegevens al op een flink aantal plaatsen in de OS. Toen eenmaal duidelijk was welke gegevens wij nodig hadden en welk voordeel dat voor duikers zou opleveren, kon RWS deze gegevens beter zichtbaar maken en toepassen op 34 duikplekken. Verwacht je straks een grotere spreiding van duikers op de drukke duikstekken, doordat er wellicht meer buiten de kentering gedoken wordt? Er wordt juist méér op de kentering gedoken. De werkelijke kentering dan. Als meer duikers deze nieuwe 3-stappen methode gaan gebruiken, zal het wellicht wat drukker worden omdat iedereen op de werkelijke kentering gaat duiken. En niet meer op de onnauwkeurige kentering volgens de traditionele getijdentabellen. Tegelijkertijd geeft deze nieuwe data goed weer van hoe laat tot hoe laat het comfortabel duiken is. Dat kan soms wel een
periode van 1,5 uur zijn. Daar zal dan nog wat spreiding in tijd zijn. Binnen welke marges van stroomsnelheid kan er gedoken worden? En vanaf wanneer juist afgeraden? De NOB adviseert om een maximale stroomsnelheid van 0,6 knoop (30 cm/sec) aan te houden. Met die stroomsnelheid is het allang geen comfortabele duik meer. Bij 0,4 knoop (20 cm/sec) maak je een comfortabele duik. En met een stroomsnelheid van 0,4 knoop heb je dan meestal een heel ruim duikvenster. Gaan de getijdentabellen veranderen of blijven getijdentabellen en stromingstabellen los van elkaar? De traditionele getijdentabellen zijn onderdeel van het 3-stappen plan. Als je volgende week een duik wilt maken, kijk je eerst op de getijdentabel zodat je een globaal idee hebt over de kentering op die dag. Kom je dichterbij je geplande duikdag, dan worden de actuele stromingsgegevens interessant. Je weet dan hoe laat je het water in kunt gaan en ook hoe laat je er weer uit moet zijn.
Rijkswaterstaat meet de stroomsnelheden van de Zeeuwse duikstekken. Hoe ze dat precies doen, legt RWS adviseur Hydro MeteoTheo van Dam uit.
Hoe worden stroomsnelheden gemeten voor 34 Zeeuwse duikstekken?
We maken berekeningen voor de hele Noordzee, de Rijnmaasmonding,
Wester- en Oosterscheldegebied met een 2D-model, en dat model maakt voor dat hele gebied een verwachting voor de komende 48 uur. De berekening is gelimiteerd door de voorspelhorizon van het meteomodel wat we gebruiken voor het aandrijven van het model. Wat je in de viewer ziet, zijn dus geen meetpunten maar punten die voor de NOB speciaal als uitvoerpunt zijn geconfigureerd. Per punt word de verwachte wind, waterstand en stroomrichting en -snelheid ontsloten. Hoeveel mankracht is hiermee bezig? De verwachtingen worden gemaakt door het Hydro Meteo Centrum van Rijkswaterstaat (HMC). Het HMC is d é provider van hydro- en meteoverwachtingen op de Noordzee en de
open zeearmen langs de Nederlandse kust. Naast verwachtingen maakt het HMC ook allerhande producten om de berekende verwachtingen te visualiseren. Eé n van die producten is de viewer van de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB). Het HMC is een onderdeel van het Water Management Centrum Nederland en is gesitueerd in Middelburg en Rijswijk. Het HMC is 24/7 bemenst en dat doen we met 10 collega’s. Hoe is de samenwerking met de NOB verlopen?
Rijkswaterstaat vindt het belangrijk om samen te werken met verschillende stakeholders en partners binnen Scheepvaart- en Watermanagement. We zijn dan ook blij dat we nauw konden samenwerken met de NOB. Na de aanloopperiode hebben we een scrumsessie georganiseerd waarbij we met vertegenwoordiging van NOB op het HMC de zaken op een rij hebben gezet. Na nog een sessie om nog kleine dingen fijn te slijpen was het werk klaar en kon de viewer online worden gezet.
REVEL & EL A TE zijn de nieuwste BARE wetsuits voor mannen en vrouwen die pasvorm, comf o rt en f lexibiliteit combineren voor voor uits t ekende prestaties. Ontworpen met op watersport g eïnspireerde styling, anatomisch correct e 3Dpatronen en een unieke combinat i e tussen e lastisch neopreen en fluweel voelende toplaag van het neopreen. De Bare Revel en Elate zorgen voor een comfortabele ervaring in en op h e t water.
GE
Des ignli jn en weerspie gelen de geest en en er gie van waters por tl iefh e bber s
AN ATOM I SC H CORRECT PATROO N
Ui t ste k ende 3-Dime ns io nale pasvorm do or het hele pak.
HIG H -STR E TCH NEO PRE EN
Neopree n m i x gen e ree rt extr e me niveaus van r ek, c o mfort en mobiliteit.
VOO R KO UD & WARM WAT ER
Ver krijg ba a r i n 7mm, 5 m m, 3 /2 mm fu l ls u it en 2mm sho rty
In het grootste duikgebied van Noordwest-Europa, in Zeeland, ligt internationaal Duikcentrum de Grevelingen. Het is al ruim 25 jaar een begrip op de internationale duikmarkt voor heerlijk duiken in het zilte Zeeuwse zeewater én je hebt enorme keus in de 500 m2 duikwinkel! Een interview met eigenaar Martijn Hanson.
Waarom een eigen duikcentrum?
Duikcentrum de Grevelingen is van oudsher een familiebedrijf waar ik als eigenaar vanaf jongs af aan ben ingerold. Ondertussen ben ik al bijna 30 jaar werkzaam in deze branche. Onze locatie is uniek gelegen in het grootste duikgebied van Noordwest-Europa met een grote diversiteit aan duiklocaties aan het Grevelingenmeer, Veerse Meer en de Oosterschelde. Je kan met de auto meerder locaties per dag bezoeken. Onze locatie zit vlak bij de meest bezochte duikstek van de Benelux, De muur bij Den Osse. Verder zitten we drie minuten van de haven van Scharendijke waar het duikwrak de Serpent ligt.
Familiebedrijf? Vertel?
Mijn vader is het duikcentrum met buurman Bas (later van de Kabbelaar) begonnen in een boerenschuur van mijn opa. Een compressor was aangeschaft en een houtkachel voor de warmte en draaien maar. Later is er verkoop van duikmateriaal bij gekomen en naarmate de bijbehorende camping groeide, deed het duikcentrum dat ook. Eind jaren 90 is er een geheel nieuw pand met een parkeerplaats gebouwd.
Welke faciliteiten heeft Duikcentrum de Grevelingen?
Wij bieden binnen gekoeld vullen 200
en 300 bar aan. Buiten vullen 200 en 300 bar met een multicoin betaald automaat. We hebben 500 m2 winkelplezier en een reparatieafdeling voor kleine spoedreparaties en batterijwissels van computers. Daarnaast hebben we een duikschool en verhuren we duikmateriaal. Op de naastgelegen camping Muralt, zijn er diverse mogelijkheden voor het regelen van een overnachting hetzij in een camper of chalet.
Hoe zit het met opleidingen?
Wij bieden aan SSI, NOB, PADI en CMAS aan. SSI is het meest populair, omdat dit gelieerd is aan ons duikcentrum en staat voor een hoge kwaliteit van opleiden.
Wat is jullie huisrif?
Ons huisrif is aan de muur van de Kerkweg. Daar ligt ook het Grevelingenrif dat door mijn vader en buurman Bas begin jaren 90 samen met de marine is aangelegd. Wij hebben zelf deze naam mogen bedenken aan de keukentafel bij ons thuis.
Jullie winkel is behoorlijk groot te noemen.
Wij hebben al bijna 40 jaar een duikwinkel en kunnen eigenlijk wel elk duikmerk ter wereld leveren. Wij verkopen alles van A tot Z aan duikmateriaal.
Wat maakt jullie uniek in vergelijking met andere duikscholen?
Wij gaan voor een een-op-een benadering. We hebben standaard een dag extra voor de opleiding en we hebben zowel mannelijke als vrouwelijke instructrices die meertalig zijn. De persoonlijke behandeling en alles in de tempo van de klant doen, is ons uitgangspunt. We zijn dus erg flexibel in de planning.
Hebben jullie nog leuke plannen? Hopelijk mogen we nog een stukje uitbreiden naast de winkel. Daar is nog een parkeerplaats van 200 vierkante meter die we graag bij de winkel zouden betrekken. En het bieden van overnachtingsmogelijkheden zou ook nog een mooie optie zijn.
✔ Duik-, snorkel- en zwemmaterialen
✔ Vulstation 200 en 300 bar
✔ Onderhoud duikmateriaal
✔ Openingstijden: woensdag tot zondag; in het hoogseizoen 7 dagen in de week.
✔ Adres: Elkerzeeseweg 34 in Scharendijke
Hij had een droom. Een droom over een eigen duikcentrum. En niet zomaar een duikcentrum, nee, het grootste PADI-opleidingscentrum van Nederland. Hugo Groeneweg wist zijn droom waar te maken met PADI 5* IDC Center Luckydivers in Rotterdam.
Waarom een eigen duikcentrum?
Ik had mijn bedrijf verkocht en was op zoek naar een nieuwe uitdaging. Ik wilde van mijn hobby mijn werk maken. Toen ik de mogelijkheid kreeg om dit duikcentrum in 2005 van de vorige eigenaren over te nemen, werd mijn droom werkelijkheid. Met een team van instructeurs, cursisten en andere enthousiastelingen bouwden wij dit duikcentrum uit tot wat het nu. En deze locatie? Die hield ik aan vanwege de ligging. Lekker centraal in Rotterdam met voldoende ruimte om (kosteloos) te parkeren. Vanaf hier ben je zo weer op de snelweg op naar een volgende duik.
Welke faciliteiten hebben jullie allemaal? Als grootste PADI-opleidingscentrum mag je van ons natuurlijk veel verwachten. Naast alle PADI-opleidingen kun je bij ons voor veel meer terecht. In onze winkel verkopen wij alles wat je nodig hebt voor het duiken. Van masker tot ademautomaat, van trimvest tot kompas en alles daartussen. Voor elk budget wat wils. Daarnaast verzorgen wij het onderhoud van het materiaal en kun je bij ons al het materiaal huren. Ook organiseren wij jaarlijkse diverse duiktrips. En zij wij altijd bereikbaar voor advies en een gezellig duikpraatje.
Alle mogelijke PADI-opleidingen kan je bij jullie volgen? Als PADI 5* IDC Center bieden wij alle mogelijke duikopleidingen aan. Dus van introductieduik tot aan stafinstructeur. Een enthousiast team van maar liefst 35 instructeurs en divemasters
staan klaar om iedereen de fijne kneepjes van het duiken te leren.
Waar maken jullie de trainingsduiken?
Voor onze zwembadduiken gaan wij met onze cursisten naar het Alexanderhof in Rotterdam zwembad Groenoord in Schiedam, de Dolfijn in Maassluis en de Boogert in Oud-Beijerland. Gelegen in hartje Rotterdam hebben wij natuurlijk geen ‘huisrif’ voor de deur. Wel jammer, maar wij gaan met onze cursisten vaak naar de Zevenhuizerplas, dat is hier vlakbij. De plas heeft drie officiële duiklocaties. Vooral de verscheidenheid van het onderwaterleven is enorm en je ziet vaak grote snoeken. Het is ook een ideale plek om goed te leren duiken.
Hebben jullie ook een eigen duikwinkel?
We hebben een eigen duikwinkel en via de webshops is ook alles te verkrijgen: waterproofshop.nl, Teclineshop.nl en luckydivers.nl. Onze hoofdmerken zijn Waterproof, Tecline, Scubapro, Mares en Bare. Verder voeren wij bijna alle andere merken van de duiksport.
Als we kwijt zijn onder water, weet jij bij wie we moeten zijn om te helpen zoeken… Klopt! Wij zijn hoofsponsor van Recovery Divers die verloren spullen onder water in opdracht van particulieren en diverse organisaties weer terug proberen te vinden. Dankzij deze organisatie zijn er voor ouders belangrijke vermiste spullen van hun kinderen teruggevonden.
De flexibele data en de grote staf voor het geven van de cursussen. Op bijna elk gewenste startdata starten wij met de cursus. Het draait bij ons om de passie voor duiken én deze passie overbrengen op iedereen die interesse heeft. Ontspanning, gezelligheid en samen duiken staat bij ons voorop. En onze groepen houden wij klein. Zo is er altijd voldoende persoonlijke aandacht voor elke cursist. Ook organiseren we regelmatig themadagen met daarna een BBQ. Ook onze clean up dagen worden goed bezocht door onze clubleden en klanten van de winkel. Met ruim 150 leden zijn we een van de grootste duikverenigingen van Nederland.
✔ Eigen duikwinkel
✔ Vulstation 200 en 300 bar, 100% O2 en trimix tot 300 bar
✔ Onderhoud duikmateriaal
✔ Alle PADI-opleidingen
✔ Centraal in Rotterdam
✔ Openingstijden: ma/wo/do: 14.00 –20.00 uur, vrij: 12.00 – 22.00 uur en za: 10.00 tot 16.00 uur.
Di + zo gesloten.
✔ Adres: Metaalhof 17 Rotterdam
Maurits was al werkzaam in de duikbranche toen hij lang geleden bij een goed duikcentrum in Egypte dacht: dit moet in Nederland toch ook mogelijk zijn. Een duikcentrum met alles erop en eraan direct aan het water. En dat is gelukt: samen met zijn vrouw Mieke runt hij Scuba Adventures Europe bij Duiklocatie Boschmolenplas.
Het ís dus mogelijk! Een duikcentrum direct aan het water in Nederland. Vertel. De geschiedenis van Scuba Adventures Europe en Duiklocatie Boschmolenplas begint bij de oprichting van het duikcentrum Aegir Divecenter in 1972 door Jacques Berben in Stein. In 1998 startte ik daar met werken en ik nam het bedrijf in 2004 over. Maar er was niets te duiken. De duiker en de duikbranche veranderden. Om in de toekomst succesvol te blijven was een ding belangrijk: We moesten naar de duiker toe in plaats van de duiker die naar de winkel kwam. In 2010/2011 werd ik benaderd door de eigenaar van Duikschool Stingray: ”of ik de duikschool en het beheer van Duiklocatie Boschmolenplas van hem wilde overnemen”. Dit was de kans! Samen met mijn vrouw Mieke werden plannen gemaakt voor een eigen duikwater, een overzichtelijke duikwinkel, een vulstation, werkplaats en een horecafaciliteit. Na enkele jaren van bureaucratie en financiering konden we in 2020 starten met de bouw van een nieuw pand dat eind 2020 in gebruik werd genomen. Ondanks de beperkingen door de corona-uitbraak, blijft het duikcentrum zich in 2023 inzetten om het mooiste en meest uitgebreide duikcentrum van de Benelux te zijn.
Welke faciliteiten biedt jullie duikcentrum?
Een eigen duiklocatie (privéwater van 100ha), een vulstation perslucht tot 300 bar en verhuur van complete duikuitrustingen en losse uitrustingstukken. Ook hebben we een winkel met zeer ruim assortiment duiken snorkelmaterialen. Daarnaast verzorgen we de servicedienst voor onderhoud en reparatie van ademautomaten, trimvesten, droogpakken, duikcomputers,
fleskeuringen en duikpakken enz. En als klap op de vuurpijl een eigen horecagelegenheid met terras aan de Boschmolenplas.
Hoe zit het met opleidingen? Wij hebben geen eigen duikschool (meer) maar faciliteren duikscholen en verenigingen d.m.v. duiklocatie en verhuur. Duikscholen, instructeurs en verenigingen komen naar onze duiklocatie en maken gebruik van onze faciliteiten. Ze hoeven zelf geen uitrustingen meer aan te schaffen, te onderhouden en het belangrijkste: geen natte spullen mee naar huis!
Jullie hebben dus een ‘privé’-huisrif, dat is wel heel uniek! Klopt helemaal! Duiklocatie Boschmolenplas is een “attractiepark” dat is ingericht voor duikers. Onder het wateroppervlak vind je op verschillende dieptes onder andere ruime platforms, wrakken van schepen tot wel 18 meter lang, Replica ven de Santa Maria van Columbus, Replica van een Apache helikopter, een beeldengalerij en Kevin de Minion. Door het bijzonder heldere water is een zicht van 12 meter niet ongewoon
Jullie hebben een eigen duikwinkel, wat verkopen jullie zoal?
Een zeer ruim assortiment materialen van hoge kwaliteit voor snorkelaar ,recreatieve en technisch duiker. A-merken zoals Scubapro, Atomic, Oceanic, Bare, Suunto, Shearwater, OMS, Fourth Element enz. Voor droogpakken hebben wij ons gespecialiseerd in de topmerken DUI (Diving Unlimited International) en Bare. Wat maakt jullie uniek in vergelijking met andere duikscholen?
Natuurlijk de “5-eenheid” en onze decennia lange ervaring als duiker en professional in de duiksport. Wij willen graag onze fascinatie en passie voor de onderwaterwereld en de duikbeleving delen! Daarom adviseren wij onze klanten persoonlijk, als duikers onder elkaar, middels onze zeer ruime opgedane ervaring. Samen met de klant selecteren wij de duikuitrusting die het beste past bij zijn/haar duikavontuur.
TIP!
Lees de reportage van Janny Bosman over nachtduiken in de Boschmolenplas. Een hele bijzondere ervaring!
✔ Eigen duikwinkel
✔ Vulstation tot 300 bar
✔ Onderhoud duikmateriaal
✔ Eigen duikplas
✔ Horecagelegenheid met terras
✔ Verhuur complete uitrustingen
✔ Openingstijden: zie website duiklocatieboschmolenplas
✔ Adres: Bosmolenweg 3 in Heel
“Of ik de duikschool en het beheer van duiklocatie Boschmolenplas wilde overnemen? Eh, JA!”
Gaaf, dat jullie zelf een duikschool zijn gestart destijds.
We zijn klein begonnen en een paar jaar later kwam de samenwerking tot stand met SubLub. We maakten vanaf het begin gebruik van het zwembad Aqualaren in Zuidlaren. Het starten van de winkel daar was dan ook een logische keuze. In 2012 is SubLub Zuidlaren geopend gecombineerd met de duikschool Karibu Divers. De locatie is fantastisch. We zitten aan een doorgaande weg en Zuidlaren is vanuit zowel Assen als Groningen makkelijk te bereiken. Ons huisrif ’t Veenmeer is op drie minuten rijden.
Vertel eens over de opleidingen. Ons aanbod voor cursussen is heel uitgebreid. Je kunt bij ons terecht voor een snorkelcursus, PADI Rescue diver cursus, specialty’s, freedive-cursus tot en met je instructeursopleiding. We geven zelf diverse cursussen. Het adviseren in de winkel en het lesgeven onder water is een goede combinatie. Het leuke van lesgeven is om iemand een vaak heel nieuwe ervaring te kunnen geven. Het blijft ook mooi om te zien hoe iemand onzeker binnenkomt en na de cursus vol vertrouwen en enthousiasme gaat duiken. Veel cursisten zien we later weer terug voor vervolgcursussen omdat ze zo enthousiast geworden zijn en/of om hun
eigen duikuitrsting te kopen.
Waar maken jullie de zwembadduiken? Zwembad Aqualaren in Zuidlaren wordt elke dinsdagavond door ons voor allerlei duikcursussen afgehuurd. Klanten kunnen ook op afspraak hun nieuwe uitrusting testen voor ze het buitenwater ingaan.
En een ‘huisrif’, hebben jullie dat? Ons huisrif is - in het noorden - het alom bekende Veenmeer in Tynaarlo. Het is op maar 3 minuten rijden van onze SubLub winkel en duikschool Karibu Divers. We zijn daar kind aan huis en beschikken daar over onze eigen Duikhut. Vanuit de Duikhut lopen we zo het water in om te genieten van snoeken, baarzen, zeelt, karpers, voorntjes en kreeftjes. Een enkele keer kom je ook Stoffel de Schildpad tegen.
Jullie hebben dus ook een eigen duikwinkel.
Klopt! Duikwinkel SubLub Zuidlaren is 5 dagen in de week geopend. Wij leveren niet alleen een enorme verscheidenheid aan duikmaterialen, maar ook aan merken. We hebben meerdere favoriete merken die kwaliteit bieden. Kom maar langs en we vertellen je alles zodat jij jouw beste keus kunt maken.
Wat maakt jullie uniek?
De combinatie van duikschool, de winkel SubLub Zuidlaren en het duikteam Karibu Divers. Onze cursisten en duikteamleden zitten in de leeftijdscategorie van 10 tot 75 jaar jong. Wat wij vaak horen is dat zij het fijn vinden dat we ons aanpassen aan hun mogelijkheden. We zorgen daarnaast voor voldoende tijd en rust om te oefenen. We werken in kleine groepen waarbij plezier ook belangrijk is! Veel cursisten melden zich na het behalen van het brevet voor het duikteam aan, met als resultaat een groot en gezellig team met elk jaar weer veel activiteiten.
✔ Duikwinkel
✔ Duikschool
✔ Vulstation 200 en 300 bar
✔ Serviceruimte
✔ Verhuur materiaal
✔ Leslokalen
✔ Openingstijden: di tm vrij: 11.00 uur tot 18.00 uur, za 10.00 uur tot 17.00 uur. Zo & ma gesloten.
✔ Adres SubLub Zuidlaren: Verlengde Stationsweg 12 Zuidlaren
Na jaren in het buitenland duikles te hebben gegeven, keerden Peter Halberstadt en Kim Halberstadt-Stevens terug naar Nederland. De passie voor het duiken bleef en zo ontstond het idee om zelf een duikschool te starten. Maar daar bleef het niet bij; ook kwam er een winkel bij en het duikteam Karibu Divers.
“Onze
jong”
Alles wat je nodig hebt voor een heerlijke duikdag in eigen land, vind je bij Duikcentrum de Beldert: een ruime winkel, een eigen huisplas én lekkere broodjes van Sandra! Ook alle SSI-opleidingen kun je hier volgen. En dat allemaal in Zoelen. Een interview met eigenaar Gerard van der Heijden.
Waarom ben je een eigen duikcentrum gestart in Nederland?
Mijn passie voor duiken heeft me ertoe gebracht om op zoek te gaan naar een eigen locatie met een mooie duikstek. Ik ben toevallig terecht gekomen bij een boerderij aan de waterkant van recreatieplas De Beldert dankzij een tip van het recreatieschap in 1995. Deze unieke locatie is centraal gelegen in het midden van het land en biedt bijna altijd goed zicht onder water, met uitschieters tot 15 meter. Ik ben al sinds mijn 18e duikinstructeur bij NOB-IDD en begon op deze locatie met een klein duikschooltje in het “oude deel” van een boerderij met slechts vier cursisten en wat eenvoudig duikmateriaal. Ik besloot mijn fulltime baan in te ruilen voor een carrière als zelfstandig ondernemer/duikinstructeur en langzaam groeide mijn duikschool uit tot een groter duikcentrum. In 2016 hebben we een nieuw pand gebouwd waar ons duikcentrum nu is gevestigd.
Hoe zit het met opleidingen?
We bieden SSI-duikopleidingen aan, zowel recreatief van Open Water
Diver tot en met instructeur, als technisch. Afgelopen jaar hebben we ook de technische XR opleidingen van SSI aan ons aanbod toegevoegd. De beginnersopleidingen zijn erg
populair omdat we veel lesobjecten onder water hebben, waaronder diverse opleidingsplatformen en een trimrek om het uittrimmen te leren.
Waar maken jullie de zwembadduiken?
Daar wij een zeer heldere buitenwaterplas hebben, kunnen wij de zwembadduiken gewoon bij ons in confined buitenwater doen. Deze doen we ook echt op het platform dat op 3 meter diepte zweeft. De overige duiken maken we zoveel mogelijk zwevend naast het platform of elders in de plas. Als huisrif hebben we veel onderwaterobjecten zoals een wrak, cockpit Boeing, auto en een parcours wat je kan volgen langs meerdere objecten.
Je hebt een fantastische duikwinkel. Dank je wel! Uiteraard hebben wij als duikcentrum een grote duikwinkel met een breed assortiment voor zowel de recreatieve als de technische duiker, en met een grote voorraad. We verkopen veel verschillende merken, waardoor we van alles veel hebben. Voor beginnende duikers hebben we ook veel goed 2e hands materiaal beschikbaar. Onze favorieten zijn eigenlijk onze eigen huismerken, zoals de op maat gemaakte Artic droogpakken, DTD technisch duikmateriaal en klein materiaal van Problue en Divepro. We hebben goede
ervaringen met deze merken en ze hebben zich bewezen in de praktijk.
Hebben jullie nog leuke toekomstplannen?
Jazeker! De locatie aanpassen aan een zomerse sfeer, zoals Caribische stijl… En verder uitbreiden met horeca.
✔ direct gelegen aan het water
✔ twee instapsteigers
✔ verhuur duikmateriaal
✔ vulstation tot 300 bar en mogelijkheid nitrox vullen
✔ leslokaal (ook te huur)
✔ parkeerterrein
✔ schone toiletten
✔ overkapping om onder om te kleden
✔ verkoop duikmateriaal recreatieve en technische duiker
✔ testcentrum voor diverse duikmerken
✔ Openingstijden zomer: ma, wo, do: 13.00 uur tot 21.00 uur, za & zo: 09.00 uur tot 17.00 uur. Di gesloten.
✔ Adres: Zoelense Zandweg 1 te Zoelen
Het Botterwrak in Vinkeveen is misschien wel het meest bedoken wrak van Nederland. Hans van der Weide uit Weesp is een gepassioneerd wrakduiker en werd nieuwsgierig naar de naam en de herkomst. In maart 2001 startte zijn jarenlange zoektocht naar alle ins en outs van het wrak. Na 21 jaar speurwerk kwam hij eindelijk achter de ware identiteit van de vissersboot. Dit onderzoek is nu gebundeld in het boek: ‘Het Botterwrak in Vinkeveen’.
Hans, waar vinden we het Botterwrak precies?
Het Botterwrak ligt in de Vinkeveense plassen in de provincie Utrecht. Het bestaat uit drie plassen, waarvan de Noordplas bij de duikers het bekendste is.
Het is een populaire duikplas. Rondom de plas liggen een aantal kunstmatige eilanden, waarvan Zandeiland 4 bij de duikers het bekendste is. Hier zijn veel voorzieningen voor de duiksport. Zo is er een brug aangelegd naar het eiland, zijn
er 85 parkeerplaatsen, toiletten, douches en omkleedruimtes. En er is zelfs een duikwinkel met een vulstation aanwezig op het eiland. Onder water zijn vele duikobjecten te vinden, waarvan de bus en het Botterwrak de bekendste zijn.
Wanneer begon je met duiken?
In 1993 en inmiddels ben ik Master Scuba Diver met een NAS-1 certificaat (Nautical Archaeological Society). Wrakduiken is mijn passie en daarom duik ik ook veel op de Noordzee. Ik was betrokken bij de identificatie van de Jacoba, de Petrel en de Anglia - destijds nog onbekende wrakken. Ook ben ik secretaris van de Stichting Maritiem Onderzoek Nederland en ben ik actief binnen de Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water. Tijdens de wintermaanden duik ik vooral in zoet water, waaronder de Vinkeveense Plassen.
Hoe is jouw liefde voor wrakduiken ontstaan?
Ik dook bij Divestore Europe in Hilversum. Die gingen af en toe met kolossale RIB’s de Noordzee op. Toen wilde ik meer weten van de schepen waar we op doken. Wat later waren mijn vrouw (die duikt ook) en ik heel vaak te vinden op de Fogo Isle, daar begon
ik kleine verslagen te maken over de geschiedenis van de door ons bezochte wrakken. Nu ben ik mede-eigenaar van de Bernicia, een omgebouwd
vissersschip waarmee we vanuit Scheveningen de Noordzee optrekken. Daarnaast duik ik heel regelmatig in het binnenwater, ik woon in de buurt van de Vinkeveense Plassen en de Spiegelplas. Dat zijn meestal nachtduiken met wat aprés-dive gezelligheid met het Twindive-team.
Het Botterwrak wekte ineens jouw interesse...
Tijdens een duik in maart 2001 bekeek ik de motor in het wrakje heel uitvoerig. Mijn oog viel op een plaatje dat aan de zijkant van een cilinder zat. Vanwege de begroeiing was het niet te lezen. Bij een volgende duik probeerde ik het plaatje schoon te maken, in de hoop om gegevens te ontdekken om het wrak te identificeren. Omdat schoonmaken onder water niet lukte besloot ik heel voorzichtig het plaatje te demonteren en thuis te reinigen en te conserveren. De motor bleek een Kromhoutmotor te zijn. Omdat er geen motornummer in het plaatje geslagen was, liep in eerste instantie het spoor dood en werd de zaak in de ijskast gezet. Maar de interesse bleef.
Hoe is je zoektocht daarna verlopen? Door diverse tips van verschillende mensen heb ik nogal wat sporen gevolgd, die allemaal dood bleken te lopen. In 2004 zocht ik ook contact met het Kromhoutmuseum in Amsterdam. Het onderzoek leverde wel veel contacten op. Eén tip over een motoronderdeel,
een laatste poging vanuit het Kromhoutarchief, bleek echter wel resultaat op te leveren. Dit was december 2022. Dat leidde uiteindelijk tot de identificatie.Daardoor was ik in staat om vrijwel de hele geschiedenis van het wrak te achterhalen. Het is leuk dat een aantal van bovengenoemde contacten nu ook zelf artikelen publiceren over het wrak.
Kun je iets vertellen over de geschiedenis van het Botterwrak?
Het wrak heeft, zoals veel botters, een gevarieerd bestaan geleid vanaf zijn tewaterlating in 1911. Na de Noordzee, Zuiderzee, IJsselmeer en Vinkeveense Plassen was hij bijna in de anonimiteit
verdwenen. Dat was het lot van de meeste botters in die tijd. Deze heeft geluk gehad, denk ik maar.
Hoe ziet het Botterwrak eruit?
Heel veel duikers zullen hem wel eens gezien hebben, de Vinkeveense Plassen zijn terecht heel populair als duikstek. Ik heb het wrak een paar jaar geleden eens door middel van fotogrammetrie in beeld gebracht, dat model is nog steeds te zien in Sketchfab. Het wrak is ongeveer 13,5 meter lang en 4,6 meter breed. Door de aanwezige dekbalken is de structuur van het wrak intact gebleven. Van het schip is alleen de romp nog over. Op de achtersteven staat een klein ijzeren
stuurhutje op een paar dekbalken.
Heb je het wrak in al die jaren zien veranderen?
Omdat ik er regelmatig op duik, vallen de veranderingen niet zo op. Nu ik ook wat oudere foto’s heb bekeken, begint de boeg wat uit elkaar te vallen en het achterschip ligt aanmerkelijk dieper in het zand. Binnen in het achterschip ligt ook veel meer zand. Het lijkt wel of het zachtjes van de helling glijdt en met zijn kont de bodem in wordt gedrukt.
Wat voor boot was het en waar werd hij voor gebruikt?
Het was een Urker botter, in eerste instantie een zeilschip, waarmee op de Noordzee werd gevist. Later is er een motor in geplaatst, en na de sluiting van de Afsluitdijk werd ermee op het IJsselmeer gevist.
Hoe kunnen onze lezers je boek bestellen?
Het boek kost 15 euro en daar komen 5 euro verzendkosten bij. Het boek kan bij mij besteld worden door een e-mail met je naam en adres te sturen naar hans@wrakdata.nl
OVER HANS VAN DER WEIDE
Hans van der Weide is een gepassioneerd wrakduiker. Hij is secretaris van de Stichting Maritiem Onderzoek Nederland en hij is actief binnen de Landelijke Werkgroep Archeologie Onder Water. Zijn jarenlange onderzoek naar de herkomst van het Botterwrak, beschrijft hij in het boek: ‘Het Botterwrak in Vinkeveen’.
Voor mooie naaktslakken hoef je niet per se naar het buitenland. Ook in Nederland zijn er genoeg te vinden. Maar wist je dat ze veel meer kunnen dan alleen mooi zijn? Wij hebben enkele sluwe slakken op een rijtje gezet; van meesters in slimme verdedigingstechnieken tot gemene rovers van voedsel.
BLAUWTIPJE ( JANOLUS CRISTATUS)
Je hoeft waarschijnlijk niet lang na te denken waarom deze zeenaaktslak ‘blauwtipje’ heet. Dat heeft hij te danken aan de prachtige blauwe toppen op de cerata (de kleine uitsteeksels op hun rug). We zeggen nu wel hij, maar het kan ook een zij zijn, het blauwtipje is namelijk een hermafrodiete soort. Dat betekent dat elk exemplaar zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen heeft. Deze slakken bevruchten elkaar meestal kruislings, waarbij elk slakje eieren en sperma tegelijkertijd afgeeft. Dit draagt bij aan de genetische diversiteit van de soort en verhoogt hun kansen op voortplanting en overleving in het wild.
Max. grootte: 40 mm Waar: Oosterschelde
Dit slakje is niet alleen visueel indrukwekkend Hij heeft namelijk ook een opmerkelijke vaardigheid ontwikkeld om zich te voeden. In plaats van gewoon te jagen op prooien, voedt hij zich met de tentakels van kwallen, die giftig kunnen zijn voor andere zeedieren. De opgegeten tentakels gaan door de spijsverteringsklier. Ze belanden uiteindelijk in de oranje cnidosacs, waar ze worden opgeslagen totdat ze nodig zijn voor verdediging. Cnidosacs zijn organen die speciale cellen cnidocyten bevatten en die stekende structuren hebben. Deze structuren kunnen worden afgevuurd als een verdedigingsmechanisme tegen roofdieren of om prooi te vangen. Bij sommige zeenaaktslakken worden gestolen stekende cellen opgeslagen (in dit geval dus de tentakel) in de cnidosacs, waar ze kunnen worden gebruikt voor eigen verdediging.
Max. grootte: 55 mm.
Waar: Oosterschelde, het Grevelingenmeer, Westerschelde, Noordzee en Waddenzee
Dat is nog eens een originele manier om je te beschermen tegen roofdieren: jezelf bedekken met een slijmlaag! Als de bruine plooislak zich bedreigd voelt, scheidt hij een dikke slijmlaag af die zijn lichaam bedekt. Deze slijmlaag maakt het voor roofdieren moeilijk om de slak vast te pakken en op te eten. Bovendien is deze slijmlaag giftig voor sommige soorten vissen en andere zeedieren. Door deze slimme verdedigingsstrategie kan het slakje veilig leven tussen rotsen en planten. Max. grootte: 30 mm Waar: Oosterschelde, Westerschelde en Grevelingenmeer. Ze worden echter niet heel veel waargenomen, door hun perfecte manier van camoufleren.
Dit slakje doet het even helemaal anders als het gaat om verdedigingsstrategieën. In plaats van het afscheiden van giftige stoffen of het uitscheiden van slijm, heeft de gestippelde mosdierslak kleine uitstulpingen op zijn lichaam die lijken op de poliepen van de hydropoliep, een ongewerveld zeedier. Deze uitstulpingen worden cerata genoemd en zijn bedekt met stekende cellen die de slak kan afvuren als hij wordt aangevallen. Deze stekende cellen kunnen pijnlijk zijn voor roofdieren en kunnen ook worden gebruikt om prooien te vangen. Hij is daarnaast een meester in camouflage en kan zich verbergen tussen de hydropoliepen waarop hij jaagt. Dit maakt het moeilijk voor roofdieren om de slak te vinden en aan te vallen.
Grootte: 30 mm Waar: Oosterschelde en in de monding van de Westerschelde
Duikcentrum de Beldert tel. 0344-624505
Duikcentrum de Beldert tel. 0344-624505
Facebook: Articbenelux.nl
Facebook: Articbenelux.nl
Het Artic 450 EX droogpak is het complete droogpak met frontzipper voor de alles eisende droogduiker. Geleverd met metalen of kunststof TZipp rits en ritsbescherming, 2 EX pockets met bungee koord, bretels, latex polsseals, latex of neopreen neckseal met neopreen bescherming, telescopische romp en flex soles. Verstevigd op zitvlak, kruis, arm, been en kuit gedeelte. Optioneel is neck en polsseals in verwisselbare silicone uitvoering. Incl. opbergtas, ritsenwas, inflatorslang en 6mm kap. De overlay is in 7 kleuren leverbaar. Perfecte pasvorm doordat het pak gratis op maat gemaakt wordt.
De Artic 450 EX is het complete droogpak met frontrits voor de veeleisende duiker. Geleverd met metalen of kunststof T-Zip rits voorzien van ritsbescherming, twee pockets met bungeekoord, bretels, latex polsseals, latex of neopreen nekseal met neopreen bescherming, telescopische romp en flex-zool schoenen. De Artic 450 EX is verstevigd op het zitvlak, kruis-, arm-, kuit- en beengedeelte. Optioneel kun je ook kiezen voor verwisselbare siliconen nek- en polsseals. Inclusief opbergtas, wax, inflatorslang en 6 mm cap. Verkrijgbaar in zes verschillende kleuren en wordt op maat gemaakt.
Het Artic 450 EX droogpak is het complete droogpak met frontzipper voor de alles eisende droogpak duiker. Geleverd met metalen of kunststof TZipp rits en ritsbescherming, 2 EX pockets met bungee koord, bretels, latex polsseals, latex of neopreen neckseal met neopreen bescherming, telescopische romp en flex soles. Verstevigd op zitvlak, kruis, arm, been en kuit gedeelte. Optioneel is neck en polsseals in verwisselbare silicone uitvoering. Incl. opbergtas, ritsenwas, inflatorslang en 6mm kap. De overlay is in 7 kleuren leverbaar. Perfecte pasvorm doordat het pak gratis op maat gemaakt wordt.
www techduikshop nl
www.techduikshop.nl
Een maaltje stelen, daar is deze slak niet vies van. Hij steelt de chloroplasten uit de algen die hij eet en gebruikt ze om zelf fotosynthese te verrichten. De chloroplasten worden in de darmen van de groene wierslak opgeslagen en kunnen tot enkele weken blijven werken, waardoor de slak een energiebron heeft om te overleven. Deze slakken worden daarom ook wel “kleine zonnebanken” genoemd. Ook heeft dit slakje een unieke manier van voortplanting; het vrouwtje legt geen eieren, maar draagt de eieren in haar lichaam totdat ze uitkomen. De jonge slakken worden dan geboren als kleine, volledig gevormde versies van de volwassenen. Dit vergroot hun overlevingskansen. Grootte: 70 mm Waar: Oosterschelde, het Grevelingenmeer en de Westerschelde
Een superkracht om jaloers op te worden… De ruwe wratslak kan zichzelf regenereren. Dit betekent dat als een deel van het lichaam van de slak beschadigd raakt of afbreekt, het in staat is om te genezen en te regenereren. Dit is wel heel handig voor deze slakken, omdat ze zich vaak tussen rotsen of scherpe objecten bewegen, waar ze zichzelf gemakkelijk kunnen beschadigen. Dankzij deze ‘superkracht’ heeft de ruwe wratslak een betere kans om te overleven en zich voort te planten in zijn uitdagende omgeving. Nog een leuk weetje: De ruwe wratslak is pas eind mei 2020 voor het eerst waargenomen in de Oosterschelde.
Grootte: 15 mm Waar: Oosterschelde
De gloednieuwe Oceama RAY-duiklamp is een innovatieve heldere duiklamp met variabele focus. De lichtbundel is traploos instelbaar tussen 5° spot en 70° groothoek. De Oceama Ray heeft een moderne mono-LED met een lichtopbrengst van maar liefst 1500 lumen en is uitgerust met 2 dimstanden (100% en 50%), alsmede een SOS-signaal. De krachtige lithium-ion batterij zorgt voor een brandduur van maximaal 2 uur. De Oceama RAY wordt geleverd in een luxe semi-hardcase met een 18650 Lithium-Ion accu, laadstation + micro usb-kabel en polskoord met veiligheidssluiting.
Om aan de wensen van veeleisende duikers te voldoen worden in Duitsland al 10 jaar Oceama duiklampen ontwikkeld.
1
PLAN JE DUIKDAG
Spreek van tevoren goed met je buddy af waar je wilt duiken en als je in getijdenwater gaat duiken, controleer dan de getijdentabel om te kijken hoe laat de kentering is. Houd hierbij rekening met de afwijkingen die voor een bepaalde duikplaats gelden. In het Grevelingenmeer en Veerse Meer is geen getijde en kun je altijd duiken. In de Oosterschelde kan dit op sommige plekken ook, maar op de meeste plekken is er buiten de kentering een sterke stroming
aanwezig. Check je ook de stromingstabel van Rijkswaterstaat. Hoe dit werkt staat uitgelegd in het 3-stappenplan op blz 25. 2
mond. Oefen dit regelmatig. Wil je weten hoe het ook alweer zit? Lees dan: Een boeitje schieten, hoe zit het ook alweer?
NEEM VOLDOENDE LOOD MEE
4KIJK GOED WAAR EN HOE JE TE
WATER KUNT GAAN EN HOE JE ER
WEER UIT KOMT
OPPERVLAKTEBOEI
In zout water heb je tijdens het duiken meer lood nodig dan wanneer je gaat duiken in zoet water. Dit komt omdat de opwaartse kracht van zout water groter is dan die van zoet water. Je hebt daardoor in zout water meer gewicht nodig om een neutraal drijfvermogen te krijgen. Check dus goed je uitloding voordat je de duik gaat maken. In de regel is 1 à 2 kilo extra lood voldoende ten opzichte van duiken in zoet water. Hoeveel lood neem je mee eigenlijk? Check het hier. 3
Een oppervlakteboei is altijd handig om mee te nemen. Omdat er in de Zeeuwse wateren altijd boten varen is het oplaten van een oppervlakteboei heel belangrijk als je aan een opstijging begint. De mensen op de boot kunnen dan zien dat er een duiker aanwezig is. Uiteraard moet je altijd proberen te voorkomen dat je in een vaargeul of vanuit dieper water een opstijging maakt. Indien je de mogelijkheid hebt, probeer dan zo dicht mogelijk bij de kant te komen. Een oppervlakteboei neem je tijdens de duik opgerold in of aan je jacket mee onder water. De boei kun je met je octopus opblazen of via een ventiel met je
Bekijk voor je aan de duik begint goed wat een makkelijke manier is om te water te gaan en ook hoe je na de duik er weer uit komt. Toegang tot het water kan verschillen. Op sommige stekken zijn steigers of duiktrappen aanwezig, bij andere stekken kun je er zo in en uit lopen. Maar er zijn ook stekken waar je over gladde stenen moet klauteren. Denk dan ook aan het feit dat het water na een duik van 90 minuten lager of hoger kan staan en de situatie dus mogelijk veranderd is.
5DOE EEN GOEDE BUDDYCHECK
Zoals bij elke duik geldt: doe een buddycheck met elkaar. Controleer al bij de auto of je buddy en jij voldoende lucht in de duikfles hebben en of je alles bij je hebt. Controleer ook of inflators, automaten en ontluchters werken. Niets is vervelender als je over de dijk moet klimmen, een stuk moet lopen, te water gaat en er dan pas achter komt dat je de duikbril nog in de auto hebt liggen of je fles niet gevuld is. Doe dit altijd, waar je ook duikt!
6
MAAK GOEDE AFSPRAKEN MET JE BUDDY
Bespreek met elkaar wat te doen als je elkaar kwijtraakt. Buddy’s kunnen hier verschillend over denken, dus maak goede afspraken voordat je onder water gaat. Neem ook bepaalde handsignalen van tevoren door en bespreek het duikplan.
7
WAAR LAAT IK MIJN AUTOSLEUTEL?
Er zijn verschillende manieren om je autosleutel op te bergen. Er zijn waterdichte kokertjes te koop, waar je de autosleutel in doet en die je in je trimvest kunt opbergen. Ook zie je steeds meer kastjes met een cijferslot die aan een trekhaak, velg of deurklink van een auto vastgemaakt kunnen worden. Informeer je buddy waar je de sleutel hebt opgeborgen en wat de pincode van je cijferslot is. In noodgevallen moet je buddy ook alarm kunnen slaan, en niets is vervelender als hij of zij niet bij een telefoon kan.
8
WEL KIJKEN, NIET AANRAKEN
Als je onder water gaat is het motto: Leave only bubbles! Blijf af van de dieren. Raak ze niet aan, verplaats ze niet, maar kijk alleen maar. Sepiatentjes die met veel liefde zijn neergezet, zodat de sepia’s hun eieren kunnen afzetten, worden helaas flink beschadigd doordat duikers stokken verplaatsen of ze met hun vinnen omver trappen. Op al deze stokken zit leven, respecteer dat. Het is dus ook heel belangrijk dat je goed trimt, om te voorkomen dat je beschadigingen veroorzaakt. Hoe je goed trimt, lees je hier.
9
HOE BENADER IK BEPAALDE DIEREN?
Vissen, kreeften, krabben etc. zijn van nature schuw. Als je ze te snel benadert is de kans groot dat ze snel weggaan of zich verstoppen. Wees geduldig en geef ze de tijd om aan je te wennen. Als je sepia’s te snel benadert of met een felle lamp beschijnt, kunnen ze heel snel verdwijnen. Ook zeepaardjes zijn bang voor het licht en zullen zich proberen te verstoppen. Toon dus geduld en benader ze het liefst zonder lamp. Wil je je lamp toch gebruiken, schijn dan een andere kant op.
10
LET OP BOTEN , VISLIJNEN, NETTEN, FUIKEN ETC.
Check voor de duik of er vissers actief zijn op de duikstek en of er vissersboten aanwezig zijn die bijvoorbeeld fuiken ophalen. Ook kun je van de kant al zien of er fuiken uitgezet zijn. Meestal zie je dan aan de oppervlakte een tonnetje in het water drijven. Tijdens het duiken dien je ook alert te zijn op visnetten en fuiken. Neem een duikmes mee, voor het geval je verstrikt raakt. Het is echter ten strengste verboden om fuiken en
netten opzettelijk kapot te maken. Het is de broodwinning voor gezinnen die werkzaam zijn in de visserij. Veel van de duikplaatsen in de Zeeuwse wateren zijn ook visserijpercelen. 11
SPOEL JE APPARATUUR
Zout water zorgt ervoor dat er zoutkristaldeeltjes op je uitrusting komen. Met name bij je ademautomaten, console en onderwatercamera’s kan dit flink schade veroorzaken. Neem een kannetje lauw water mee om direct bij de auto een eerste spoeling te doen en als je eenmaal thuis bent, spoel dan al je duikspullen nogmaals goed na met lauw water. Lauw water zorgt ervoor dat de zoutkristallen oplossen. Bij een onderwatercamera is het belangrijk dat je tijdens het spoelen alle knopjes een keer goed indrukt. Dan krijgen de zoutkristallen minder kans om O-ringen te beschadigen, wat uiteindelijk tot lekkage kan leiden.
Niets is lekkerder dan na een koude duik een heerlijke kop koffie, thee of chocomel te drinken. Niet alleen gezellig om met je buddy de duik nog te bespreken, maar uiteraard ook lekker om weer een beetje op te warmen.
Als je over het water uitkijkt op een regenachtige grijze dag, is het haast niet voor te stellen maar onder het wateroppervlak zijn altijd volop prachtige kleurrijke onderwerpen te vinden. Goed dus, om weer eens wat extra aandacht te geven aan het fotograferen in onze eigen prachtige Zeeuwse
Onze Zeeuwse wateren worden vaak ondergewaardeerd.
Onderwaterfoto’s gemaakt in de Oosterschelde en het Grevelingenmeer kunnen net zo spectaculair en kleurrijk zijn als opnamen uit Indonesië, Mexico of het Caribisch gebied. De fotografische omstandigheden, zoals helderheid, kleurzweem en zweefvuil, zijn soms helaas wat minder ideaal. Maar met de juiste hulpmiddelen en technieken kunnen we in bijna alle omstandigheden toch prachtige
wateren.
opnamen maken. Hoog tijd om die eens nader te bekijken.
MACRO KAN ALTIJD
Als het zicht extreem slecht is, is dat niet het beste moment om een perfecte groothoekfoto te maken. Maar zelfs bij superslecht zicht is het vaak nog steeds mogelijk om hele fraaie macro-opnamen te maken. Misschien wel de allerbelangrijkste regel bij onderwaterfotografie is: dichtbij. Als je denkt dat je dichtbij bent, ga dan nog
dichterbij! Hoe minder afstand tussen je camera en het onderwerp, des te minder water tussen je lens en je onderwerp. Het water absorbeert de kleuren en vermindert het contrast. Daarnaast zorgt het zweefvuil in het water voor oplichtende deeltjes in de foto (backscatter). Als je heel dichtbij fotografeert, haal je het maximale uit het licht van je flitser en kun je kleurrijke en contrastrijke foto’s schieten. Als je camera niet zo dichtbij kan scherpstellen, dan kun je dat oplossen met een macro-
voorzetlens. Die zijn er in verschillende sterktes. Ze vergroten het beeld en verkorten die minimale scherpstelafstand van je camera. Met een krachtige lens kan die afstand verkleind worden van 20 cm naar 4 cm. Een macrovoorzetlens heeft ook invloed op de scherptediepte, zeg maar het gebied in je foto dat scherp is. Hoe krachtiger de lens, des te kleiner het scherpe gebied. Dat betekent dat je heel nauwkeurig moet scherpstellen. Eén enkel scherpstelveld (spot focus) werkt daarbij het beste. Dat kun je dan precies op het belangrijkste punt richten. Bijvoorbeeld het oog van een visje, heremietkreeftje of garnaal. De kleine scherptediepte vergt wat meer precisie en doorzettingsvermogen, maar biedt ook de mogelijkheid om van een drukke achtergrond (met zweefvuil) af te komen. Met behulp van de diafragma-instelling van je camera kun je de scherptediepte nog vergroten of verkleinen. Een volledig open diafragma van bijvoorbeeld f/2.8 geeft de kleinste scherptediepte en is dus ideaal om een rustige onscherpe achtergrond te creëren.
De Zeeuwse wateren bieden een enorme rijkdom aan dankbare macro-onderwerpen. Denk daarbij niet alleen aan de voor de hand liggende onderwerpen zoals naaktslakjes en garnalen. Ook op het eerste gezicht saaie, alledaagse onderwerpen zoals mossels, kreukels of oesters leveren met de juiste technieken fantastische plaatjes op. Als de omgeving druk of storend is, kun je met behulp van een snoot het onderwerp isoleren uit zijn omgeving. Je belicht dan uitsluitend het onderwerp, zodat de storende achtergrond donker blijft. Zit het onderwerp op een lastige plek waar je maar moeilijk met je flitsers dichtbij kunt komen, dan biedt
een fibersnoot uitkomst. Je flitser kan dan wat verder naar achter geplaatst worden. De twee dunne fibersnoot armen kun je vervolgens gemakkelijk buigen en dicht bij het onderwerp positioneren, zodat je het toch van twee kanten kunt uitlichten. Nog even een toelichting op de snoot: dit is een accessoire voor je flitser waarmee je de lichtbundel kunt verkleinen, richten of vormen. De Fiber Snoot Pro Dual is een speciale uitvoering waarbij gebruik gemaakt wordt van twee flexibele armen voorzien van glasvezels die het licht transporteren. Met deze opstelling krijg je heel gemakkelijk licht vanuit twee verschillende hoeken op moeilijk bereikbare plaatsen.
Voor een geslaagde groothoekopname hoeft het zicht ook niet perfect te zijn. Het maakt het natuurlijk wel makkelijker, maar
ook bij middelmatig zicht van twee meter is het zeker mogelijk om een fraaie goed belichte groothoekfoto te maken. Kies je onderwerp en compositie afhankelijk van de omstandigheden. Als het zicht slechts een meter is, heeft het geen nut om te proberen een foto te maken van een duiker op vijf meter afstand. Als jij het onderwerp niet duidelijk kunt zien, wordt het voor je camera ook onmogelijk om een contrastrijk plaatje van het model te registreren. Richt je bij dergelijke omstandigheden op een onderwerp dichtbij. Eigenlijk weer hetzelfde advies als bij macro: dichtbij! Bij groothoekopnamen wil je vaak een relatief groot onderwerp vastleggen of een onderwerp inclusief achtergrond. Als je dichtbij bent, kan het zijn dat je maar een deel van het onderwerp in beeld krijgt. Met behulp van een groothoeklens, vergroot je de beeldhoek van je camera en krijg je toch het gehele onderwerp
DIVING WORLD DUIKVAKANTIES
AL MEER DAN 20 JAAR DÉ LIVEABOARDSPECIALIST IN NEDERLAND & BELGIË!
BOEK JOUW COMPLETE DUIKVAKANTIE OP WWW.DIVINGWORLD.NL
in beeld. Een groothoeklens is ook zeer geschikt voor middelgrote onderwerpen. De in het voorjaar arriverende sepia’s zijn bijvoorbeeld prachtig vast te leggen met een groothoeklens. Los als portret, maar zeker ook als koppeltje met bijbehorend tentje tijdens het afzetten van de eieren. Ook een flinke Noordzeekrab of Oosterscheldekreeft leent zich uitstekend voor opname met een groothoeklens. Omdat de scherptediepte van een groothoeklens een stuk groter is en het onderwerp vaak ook, hoef je op de camera niet per se te kiezen voor een enkel scherpstelveld. Als je een wat groter scherpstelgebied kiest, komt dat de scherpstelsnelheid meestal ten goede en maak je het jezelf ook iets makkelijker. Bij een systeem- of DSLR-camera plaats je een groothoekobjectief op je camera. Belangrijk is daarbij dat je op het onderwaterhuis ook de bijbehorende domepoort inclusief verlengring gebruikt. De juiste combinatie van lens en poort zorgen voor een beeld zonder vignettering (donkere hoeken) en minimale randonscherpte. Bij compactcamera’s is het niet mogelijk om objectieven te wisselen. Er zijn gelukkig diverse goede kwaliteit voorzetlenzen om de beeldhoek te vergroten. Er zijn zelfs lenzen die een fisheye-achtig beeld opleveren met een beeldhoek van maar liefst 150 graden! Een voordeel van voorzetlenzen is dat ze onder water gewisseld kunnen worden. Je blijft dus heel flexibel en kunt tijdens één
duik zowel macro- als groothoekopnamen maken. Het is belangrijk om onder water eenmalig de voorzetlens te verwijderen en weer te bevestigen. Anders bestaat de kans dat enkele luchtbelletjes blijven ‘plakken’ tussen de poort van je onderwaterhuis en de lens, die je later terugziet op je foto’s.
GEBRUIK FLITSER
Bijna altijd zul je ook gebruik willen maken van flitslicht. Soms is er op diepte bijna helemaal geen licht, maar ook bij aanwezig omgevingslicht zul je vaak willen flitsen. Met behulp van het flitslicht kun je details ophelderen of benadrukken, kleur toevoegen en contrasten versterken. Zeker bij groothoekopnamen zijn wat langere flitsarmen gewenst voor de ideale positie van je flitsers. Het is belangrijk om de flitsers zo te positioneren en te richten, dat het gebied tussen de lens en je onderwerp NIET belicht wordt. Zo wordt het zweefvuil in het water in dat gebied niet belicht en wordt het niet zichtbaar op je foto. In de ideale opstelling laat je de twee lichtbundels samenkomen bij je onderwerp. Om te voorkomen dat het gebied aan de buitenkanten onnodig belicht wordt, kun je de lichtstraal van je flitsers afkappen of verkleinen middels snoots. Bij dit soort opnamen gebruik je vaak de grootste opening van de snoot om voldoende belichtingshoek over te houden. Als je de omgeving wilt belichten met bestaand licht en juist een detail eruit wilt laten springen, kies dan voor een opzetstuk met een kleine opening om een hele gerichte lichtbundel te krijgen.
Als de beeldhoek extreem groot wordt, spreken we van fisheye. De kenmerkende vervorming is met name aan de randen duidelijk zichtbaar. Bij foto’s op land soms storend en ongewenst, maar bij onderwaterfoto’s zorgt het juist heel vaak voor indrukwekkende krachtige opnamen. Als je niet houdt van deze vervorming (bijvoorbeeld bij modelfotografie) maar wel een zeer grote beeldhoek nodig hebt, kies dan voor een zogenaamde lineaire ultra groothoeklens. Vanwege de extreem grote beeldhoek kun je hele grote onderwerpen van zeer dichtbij toch volledig in beeld brengen. De korte afstand heeft natuurlijk weer dezelfde belangrijke voordelen als bij de eerder beschreven vormen van fotografie. De scherptediepte bij een fisheye-lens is zo groot dat je prima kunt
kiezen voor handmatig scherpstellen. Als je dat eenmalig doet op een onderwerp op ongeveer de gewenste afstand, kun je vervolgens probleemloos fotograferen zonder opnieuw scherp te stellen. Zo heb je ook geen last van een trage autofocus of een ongewenste scherpstelling op een toevallig voorbijkomend stukje zweefvuil. Een fisheye-lens verkleint het onderwerp enorm, dus de hele kleine flora en fauna valt af. Maar er zijn talloze onderwerpen die je geweldig kunt fotograferen met een fisheye. Denk bijvoorbeeld aan mosselhangculturen, kwallen, zwermen aasgarnalen, scholen vis, structuren als steigers en gemalen en natuurlijk rifoverzichten. Ook bij fisheye-fotografie zijn wat langere flitsarmen handig. Door de flitsers wat verder weg te positioneren voorkom je niet alleen zweefvuil, maar zorg je ook voor een meer egale belichting. Als de flitsers te dichtbij staan, ontstaat een duidelijke lichtvlek (concentratie van licht) in de buurt van de flitsers. Soms werkt het beter om de flitsers verder naar achteren te plaatsen dan opzij. Zo creëer je toch de benodigde afstand, maar voorkom je onderbelichting in het midden. Met behulp van dome diffusers kun je de lichtverdeling ook verbeteren. Het licht wordt dan nog meer verspreid, zachter en egaler, waardoor ook zweefvuil minder opvalt. Een noemenswaardige aparte soort fisheyevoorzetlens is de Micro Fisheye lens. Dit is eigenlijk een macro- en fisheye-voorzetlens gecombineerd. Met deze lens kun je een macro-onderwerp nagenoeg beeldvullend fotograferen en daarbij toch ook de omgeving meenemen in de opname. Het levert unieke beelden op en door de zeer korte scherpstelafstand is deze vorm van fotografie ook mogelijk in zeer uitdagende omstandigheden.
Ga lekker aan de slag en geniet van al het moois dat de Zeeuwse wateren ons te bieden hebben!
THERMISCHE WARMTE IN EN OP HET WA TER
De Bare Ultrawarmth Collectie is een doorbraak in intelligent p roduc to ntwerp A lle Bare Ultrawarmth Wetsuits en Accessoires zijn voorzien van Ultrawarm th Omnired© Infrarood Technologie d ie wetenschappelijk is gevalideerd en FDA-goedgekeur d om meer uithoudingsvermogen, sneller herstel en meer thermische energie te bieden.
13 thermoreactieve mineral en ingebed in de binnenstof zetten verspilde lichaamswarmte om i n t hermische en e rgie en reflecteren het terug naar je lichaam.
Het maakt niet uit waar ter w ereld je duikt, de Ultrawarmth Collectie zorgt ervoor d at je duikt met m aximale warmte en comfor t. Be schikbaar in verschillende producten in verschillende maten en meer d ere diktes
Sinds 2020 staat de caravan van Patrick Kranenbroek op een steenworp afstand van de Oosterschelde op het eiland Tholen. Vanuit de camping bezoekt hij veel duikstekken in Zeeland en als hij gaat duiken heeft hij altijd zijn onderwatercamera bij zich. Hij heeft al veel mooie dieren en landschappen mogen fotograferen en kent de weg inmiddels heel goed onder water. Toch heeft ook Patrick zijn favoriete duikstekken. In willekeurige volgorde beschrijft hij waarom hij zo graag op deze stekken het water in gaat.
Bij Sint-Annaland ga ik altijd het water in bij het strandje. Je kunt hier heel eenvoudig het water in lopen, zonder last te hebben van stenen, dijken of gladde wieren. Recht voor het strandje ligt een grote oesterbank en hier krioelt het van het leven. Overal waar je kijkt zie je sponzen. Geweispons, broodspons, gele wratspons, paarse buisjesspons... het zit er allemaal. En tussen deze sponzen krioelt het van het leven. Toen ik voor het eerst in mijn leven een zeepaardje zag, was dit bij Sint-Annaland. En terwijl ik het aan het fotograferen was, kwam er een tweede zeepaardje tevoorschijn. Mijn geluk kon niet op en ik heb ze samen op de foto gekregen. Grote kreeften, vele zeenaaldjes en ook flinke palingen heb ik al gezien op de oesterbank. Aan de achterkant van de oesterbank, bij de scheiding met de zandvlakte, kom ik regelmatig zeedahlia’s tegen en er zitten ontzettend veel pauwkokerwormen. Ook vind je op deze duikstek altijd vele paarse kokerwormen. Kortom: een duikstek vol met kleuren. In de winter kun je hier ook de snotolven en hun nesten tegenkomen.
Bij het Frans Kok Rif kun je meerdere soorten duiken maken. Als het heel rustig is, is het prachtig om rondom de steiger te duiken. Daar zwemmen meestal veel visjes, zitten vele soorten wier en de palen van de steiger zijn mooi begroeid. Dit is mooi te combineren met de reefballs, die recht voor de steiger liggen. In veel van de reefballs schuilen kreeften en de kans om een zeedonderpad tegen te komen is zowel in de zomer als in de winter aannemelijk. In de winter maken ze elk jaar nesten op de reefballs. Vooral als de zon volop schijnt is het hier echt prachtig. Alle kleuren van het onderwaterleven komen dan goed tot zijn recht. Op de zandvlaktes zoek ik altijd naar slakken. Met name de brede ringsprietslak en de vlokslak zijn hier volop te vinden. In het voorjaar zijn ze in grote aantallen aanwezig. De onderkant van de dijk ligt op ongeveer 8 meter diepte en die scharrel ik meestal ook helemaal af. De gehele dijk is ook zeer mooi begroeid met allerlei kleuren. Het Frans Kok Rif is ideaal voor zowel macrofotografie als voor groothoekfotografie. In de herfst zwemmen rondom de steiger en aan de bovenkant van de dijk vaak
Hoewel duikstek de Bergse Diepsluis in de ogen van veel duikers maar een kale, beschimmelde zandvlakte is, is het voor mij als onderwaterfotograaf een walhalla. De reden: nagenoeg alles is hier te vinden. Zeepaardjes, steenslijmvissen, sepia, sepiola’s, pijlinktvis, heremietkreeften, lipvissen, snotolven en zeedahlia’s. Rond de trap kun je bij hoogwater paardenanemoontjes fotograferen en in de wierzone wemelt het van het leven. Brede ringsprietslakken, ontelbare harlekijnslakken, groene wierslakken, bruine plooislakken... Als de eitjes van de snotolven en de sepia’s uitgekomen zijn, kom je de jonkies overal tegen. Wat ik zelf graag doe is bij de hangculturen het water in gaan en dan daar een tijdje rondscharrelen. De hangculturen bestaan uit vele rijen touw waarop mosselen gekweekt worden. Naast mosselen vind je hier veel zakpijpen, pauwkokerwormen en duizenden spookkreeftjes. Via het ondiepe gedeelte zwem ik dan langzaam terug naar de trap. Ik kom dan
diverse bloemkoolkwallen. Te water gaan kan hier vanaf de steiger met een commandosprong, of via het trapje aan het uiteinde van de steiger. Ook is het mogelijk aan de zijkant van de steiger te water te gaan. Let hier wel op de grote keien die bij de instap liggen. Op de parkeerplaats is een vulstation aanwezig. Deze duik is goed te combineren met een tweede duik bij Het Gemaal, dat een paar honderd meter verderop is.
langs een paar grote veenblokken, die volledig begroeid zijn met wieren en waar ik altijd veel diertjes ontdek. In het zomerseizoen zijn er bij de Bergse Diepsluis veel zeepaardjes gezien de afgelopen jaren. Ik weet bijna alle sepiatentjes te staan en heb voor mijzelf een route uitgestippeld, die ik afzwem om ze allemaal tegen te komen. Het is niet ongebruikelijk dat ik dan in een duik van 90 minuten soms wel 8 of 9 zeepaardjes tegenkom. Heel leuk vind ik het als leden van mijn duikvereniging uit Horst mij vragen om ze rond te leiden langs alle zeepaardjes en het bijkomend voordeel is dat we dan ook meestal wel een aantal sepia’s zien. Bij hoogwater zoek ik altijd tussen de onderste stenen van de dijk nog naar de steenslijmvissen, die meestal op dezelfde plek zitten. Dus ja, het is een zandvlakte; maar als je de weg kent, is er heel veel leven te vinden en voor een fotograaf dus ook veel afwisseling! Duikflessen vullen kan bij het nabijgelegen Shell- tankstation.
De Zeelandbrug vind ik een hele mooie duikstek, maar toch kom ik er niet zo vaak. Mijn ervaring is dan dat het heel erg druk is. In het weekend kom ik hier nooit, maar af en toe ga ik weleens door de week, dan valt de drukte nog wel mee. Als ik hier duik, dan duik ik altijd op de kentering. Meestal zwem ik eerst een ronde om de brugpijlers heen. Deze zijn mooi begroeid. Weduwroosjes, anjelieren, mosselen en oesters hangen aan de pijlers van de brug. Vervolgens ga ik meer richting het westen, richting duikstek
De Val. In de buurt van de brug staan meestal wat sepiatentjes, waar gestippelde mosdierslakjes zich graag ophouden. Uiteraard zijn hier in het
zomerseizoen ook sepia’s en zeepaardjes te vinden. Bij de Zeelandbrug zijn ook altijd vele fluwelen zwemkrabben te vinden, met hun mooie rode oogjes. Dat vind ik echt hele toffe beesten. Nooit bang, uitdagend en goede fotomodellen, die eenmaal op de foto heel kleurrijk overkomen. Tussen de eerste en de tweede pijler kun je veel brokkelsterren zien op de zandbodem en als je goed oplet, zitten hier ook mijn favoriete naaktslakje: het blauwtipje! Bij de Zeelandbrug zijn twee duiktrappen aanwezig om gemakkelijk het water in en uit te kunnen. Ook zijn er toiletten, omkleedruimte en is er een vulstation aanwezig.
In
Mijn favoriete slakje: het blauwtipje!
het zomerseizoen trekken de sepia’s naar de sepiatentjes.
In het weekend is het altijd heel erg druk, maar door de week valt het gelukkig mee.
Vanuit mijn camping op het eiland Tholen is het een uurtje rijden naar Geersdijk aan de noordzijde van het Veerse Meer. En toch doe ik het regelmatig - meestal met een missie: de wasroos. De wasroos is een bloemdier en komt eigenlijk niet voor in het Zeeuwse water. De laatste drie jaar zijn er een paar te vinden bij duikstek Geersdijk. Eerder zijn er al enkele gezien bij Yerseke, Den Osse en aan de Brouwersdam. De wasroos heeft lange, dikke, lichtgroene tentakels met paarse toppen. Met de tentakels vangen ze kleine visjes en steurgarnalen. De groene kleur in de tentakels wordt gevormd door symbiotisch levende algen, die veel licht nodig hebben. Om deze reden vind je de wasroos meestal ondiep (tot ongeveer 7 meter). Ik vind de wasroos zo ontzettend mooi, dat ik het er graag voor over heb om een eindje te rijden. Je kunt hier vanaf een strandje met speelvoorzieningen makkelijk
het water in lopen. Er ligt een kleine zwemlijn in het water en als je daar naar het westen zwemt, zie je een aantal palen boven het water uit steken. Hier kijk ik altijd even rond en daar tref ik meestal dan ook de wasroosjes aan. Daarna zwem ik nog verder naar het westen en geniet ik volop van het landschap. Ik ben hier al diverse keren puitalen tegengekomen. Op de terugweg zwem ik langs de keien van de strekdam in zeer ondiep water. Hier is het een kleurenparadijs van rode, bruine en groene wieren en daartussen krioelt het van de garnalen. Als de zon schijnt en je groothoekfoto’s wilt maken, dan is dit een schitterende locatie.
Ik zwem langs de hele strekdam en dan ben ik weer bij de zwemlijn van het strandje. Zo verlaat je heel eenvoudig het water, maar let wel goed op de boten! Ten oosten van het strandje is een klein haventje, waar de plezierboten aangemeerd liggen.
Duiken in Nederland blijft toch ook altijd een feestje. Maar het is natuurlijk altijd wel mooi mee genomen als ons zicht meer is dan enkele centimeters. De algengroei in de zomerperiode kan een lastige factor zijn voor goed zicht. De temperatuur en de zuurgraad van het water spelen hierbij een belangrijke rol. Maar ook andere vervuiling van ons water kan een rol spelen bij ons zicht onder water. En dat zijn niet alleen chemicaliën van industrie en landbouw. Jaarlijks spoelt er zo’n 1.400 ton aan medicijnresten in ons water. Waarbij na zeer uitgebreide zuivering op diverse niveaus nog 190 ton aan actieve stoffen in ons oppervlaktewater terechtkomt. Met name via de urine en ontlasting komt dit in ons duikwater terecht, waarvan ziekenhuizen en zorginstellingen tussen de 5 en 10% van het totaal voor hun rekening nemen. Vergeet hierbij niet dat ook vanuit het buitenland via de Rijn veel medicijnresten ons land binnen spoelen. En door de toenemende vergrijzing worden ook meer medicijnen gebruikt. Niet van alle medicijnen wordt gecontroleerd of ze in ons water voorkomen. Er zijn een aantal veelvoorkomende medicijnen die wel getest worden. Dit zijn onder andere diclofenac (pijnstiller), claritromycine (antibioticum), carbamazepine (epilepsie), oxazepam (angstremmer) en fluoxetine (antidepressivum). Deze medicijnen kunnen ook effect hebben op het onderwaterleven. Zelfs als ze maar in kleine hoeveelheden voorkomen. Pijnstillers kunnen weefselschade geven bij vissen, maar ook antidepressiva zijn verantwoordelijk voor gedragsveranderingen bij vissen en waterkreeftjes. Hormoonpreparaten zoals de pil kunnen vervrouwelijking van mannelijke vissen geven. En van mosselen en kreeftjes kan de voortplanting verstoord worden. Kortom, zaken waar je niet zo bij stilstaat als je je hoofd onder water steekt. En al helemaal niet bij het feit dat ons drinkwater voor 40 procent uit het oppervlaktewater komt. De helderheid van het water hoeft dus ook niets te zeggen over de hoeveelheid afvalresten die erin is opgelost. Een goed voorbeeld blijft de Middellandse Z ee. Mooi helder, maar wel een van de meest vervuilde zeeën ter wereld. Hierbij moet opgemerkt worden dat de definitie van watervervuiling is, dat de waterkwaliteit van die orde moet zijn, dat het schadelijke effecten heeft op mensen, dieren of planten. Dat het aantoonbaar is in ons water betekent natuurlijk niet dat het ook meteen schadelijk is. Maar wel goed om je te realiseren dat de omgeving waar we met elkaar in duiken en van drinken soms meer stoffen bevat dan je met het blote oog kan zien. En dan hebben we het nog niet eens gehad over het plastic…
ISSN: 0923-7607
Handelsregister Breda: 20039731
VOOR ABONNEMENTEN NEDERLAND:
VIPMEDIA PUBLISHING EN SERVICES
Postbus 7272, 4800 GG Breda
Tel: 076-5301721
Takkebijsters 57a, 4817 BL Breda
VOOR ABONNEMENTEN BELGIË:
VIPMEDIA PUBLISHING EN SERVICES
Tel: 03/645 56 18
HOOFDREDACTEUR: Judith Rietveld judith@duiken.nl
EINDREDACTEUR: Nique Hanskamp nique@duiken.nl
VORMGEVING: Daniel Müller
REDACTIEADRES VOOR NEDERLAND EN BELGIË: Postbus 7272, 4800 GG Breda Tel: 076-8507018 e-mail: redactie@duiken.nl
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE: Patrick Kranenbroek, Raymond Wennekes, Menno Gaastra, Franka Appelman, Erik Huigen, Arjan de Graaf
VERANTWOORDELIJK UITGEVER: Michel Florisson, algemeen directeur
ADVERTENTIES: Prijslijst op aanvraag, informatie bij Judith Rietveld, tel. 06-22 48 06 17 e-mail: judith@duiken.nl
ABONNEMENTEN : Jaarabonnement (10 uitgaven + 2 digitale uitgaven) € 64,50 (incl. verzendkosten) Abonnementen kunnen elke maand ingaan. Een jaarabonnement of halfjaarabonnement wordt automatisch verlengd. Prijswijzigingen voorbehouden. U kunt ook gebruikmaken van ons e-mailadres: abo.duiken@vipmedia.nl. Kijk voor abonnementaanbiedingen op pagina 88 of op www.duiken.nl.
OPZEGGING ABONNEMENTEN: Schriftelijk minimaal 4 weken voor de afloop van de abonnementsperiode aan: VIPMEDIA, voor Nederland: Postbus 7272, 4800 GG Breda voor België: Komiteitstraat 46-52, 2170 Merksem Of per e-mail aan: abo.duiken@vipmedia.nl Telefonisch: 076-530 17 21, voor België: tel. 03/645 56 18. Openingstijden abonnementenservice: Maandag t/m donderdag van 09:00-17.00 uur en vrijdag van 09:00-13:00 uur.
VERKOOPPRIJS: Losse nummers € 7,95 Duiken wordt geleverd via www.vipwinkel.nl, duiksportzaken, kiosken en per abonnement.
DISTRIBUTIE: Losse verkoop Nederland: Betapress BV Losse verkoop België: AMP NV
DRUK: PreVision Graphic Solutions BV Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Opname van dit tijdschrift in een leesportefeuille is niet toegestaan. De redactie werkt onafhankelijk van welke organisatie dan ook. De redactie en de uitgever zijn tevens niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd aan ons toegezonden redactionele tekst en/of foto’s worden niet geretourneerd.
Duiken is de Nederlandse uitgave van Tauchen, uitgegeven door Jahr Top Special Verlag GmbH & Co KG, Troplowitzstraße 5, D - 22529 Hamburg. Uw naam, adres en telefoonnummer worden opgenomen in ons gegevensbestand. Dit bestand wordt gebruikt voor het uitvoeren van de met u gesloten overeenkomst. Daarnaast kunnen wij uw gegevens gebruiken voor marketingdoeleinden, waaronder het uitvoeren van onderzoek om producten en diensten beter op de behoeften van abonnees af te kunnen stemmen. Ook kunnen wij en derden uw gegevens gebruiken om u te informeren over producten en diensten. Als u niet wilt dat uw gegevens voor deze doeleinden gebruikt worden, dan kunt u dit schriftelijk aan ons melden. Tevens kunt u uw eigen gegevens opvragen en verzoeken om ze te laten corrigeren of verwijderen. Stuurt u hiertoe een verzoek aan abonnementenadministratie Duiken, Postbus 7272, 4800 GG Breda
Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.
De Sealife Micro 3.0 is speciaal gemaakt voor onder water en dat merk je aan alles; Of dat nu de 3 uur batterijduur, de grote display, stevige grip, pianotoetsen, groothoek, optionele macrolenzen, waterdichtheid tot 60 meter, bedieningsgemak, compacte vorm of degelijkheid is. De camera is volledig geseald waardoor de kans op waterschade uitgesloten is. Selecteer één van de voorgeprogrammeerde duik/ onderwaterinstellingen en creëer zo de mooiste foto- of filmopnamen. Door zijn compacte formaat neem je hem gemakkelijk mee tijdens elke duik. En daardoor mis je geen moment!
