KARIERA I BIZNES
50 LAT TEMU
NIXON ODCIĄŁ DOLARA OD ZŁOTA
Początek kadencji Joe Bidena zbiegł się w czasie z pewną szczególną rocznicą. Pół wieku temu, w 1971 roku, inny amerykański prezydent, Richard Nixon, podjął decyzję o tym, że dolar nie będzie już połączony ze złotem. Zapoczątkowało to nową erę w historii polityki monetarnej.
BARTOSZ ADAMIAK Aby wyjaśnić, dlaczego wydarzenie to miało tak znaczący wpływ na kształt świata (w tym na obecną sytuację), należy przypomnieć kilka faktów. HISTORYCZNA ROLA ZŁOTA
Z początku złoto, z uwagi na swoje własności, było pieniądzem w bardzo dosłownym znaczeniu – wyrabiano z niego monety, a o ich wartości decydowała zawartość kruszcu. Z czasem wygoda i względy praktyczne spowodowały pojawienie się banknotów, które były kwitem na złoto zdeponowane w państwowym skarbcu. W teorii obywatel mógł pójść z takim banknotem do banku i odebrać swoje złoto. WIELKI KRYZYS I KONFISKATA ZŁOTA
Jak powiedział XIX-wieczny myśliciel Alexis de Tocqueville, „nie ma takiego okrucieństwa ani takiej niegodziwości, której nie popełniłby skądinąd łagodny i liberalny rząd, kiedy zabraknie mu pieniędzy”.
30
wroclife.pl nr 2/2021
Przełom lat 20. i 30. XX wieku to krach na Wall Street i Wielki Kryzys. Jednym ze sposobów na zwalczanie skutków kryzysu była grabież wykonana na własnych obywatelach. Nie bądźmy jednak surowi w ocenie ówczesnych rządzących USA. W dalszej części tekstu przekonamy się, że niewiele w tym względzie się zmieniło. W 1933 r., na mocy rozporządzenia wykonawczego nr 6102, wydanego przez prezydenta Franklina D. Roosevelta, zakazano obywatelom amerykańskim posiadania złota pod postacią monet, sztabek, a nawet certyfikatów. Rozporządzenie nakazywało obywatelom dostarczenie do 1 maja 1933 r. całego posiadanego złota do Rezerwy Federalnej i wymienienie go na dolary po niekorzystnym kursie 20,67 USD za uncję. Za złamanie rozporządzenia groziła kara w wysokości 10 000 USD lub 10 lat więzienia. 26 LAT BRETTON WOODS
Po zakończeniu II wojny światowej, podczas konferencji w Bretton Woods,
ustanowiono nowy system walutowy, w którym dolar powiązany był ze złotem, zaś wszystkie inne waluty wyceniane były względem dolara. Ustalono, że uncja złota kosztować będzie 34,71 USD, a przykładowo funt szterling wyceniony został na 4,03 USD. System ten utrzymał się przez 26 lat i – zdaniem wielu ekspertów – jego odrzucenie od początku obliczone było na możliwości, jakie niesie ze sobą nieograniczony dodruk pieniądza. Są jednak i inne opinie, jak np. ta, którą przedstawia amerykański prawnik i dziennikarz Jim Rickards. Jego zdaniem, decyzja o zawieszeniu parytetu złota z 1971 r. miała być tymczasowa. Wersję tę miał potwierdzać m.in. ówczesny sekretarz skarbu Paul Volcker, późniejszy prezes FED, a powodów, dla których zawieszenie okazało się trwałe, było kilka: Po zawieszeniu wymienialności na złoto w sierpniu 1971 r., dolar został zdewaluowany z 35 USD do 38 USD, a później do 42,22 USD za uncję złota.
