AKTUALNOŚCI Plan Strategiczny Wspólnej Polityki Rolnej
na lata
2021-2027
Minusy czy plusy
Dokument, wyznaczający rozwój polskiego rolnictwa na dziesięciolecia. W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi powstaje Plan Strategiczny dla WPR na lata 2021-2027. Rozwiązania, w nim proponowane, budzą niepokój polskich hodowców i producentów. Hodowcy bydła i producenci mleka aktywnie uczestniczyli w konsultacjach w sprawie Planu Strategicznego. Po analizie zamierzeń Komisji Europejskiej Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka uznała, że mocny akcent wspomnianego planu powinien być położony na trzy jego elementy: – promocję genotypowania bydła oraz gromadzenie informacji fenotypowej, służącej genetycznemu doskonaleniu zwierząt pod względem nowych cech, zwłaszcza wpływających na zmniejszenie obciążenie środowiska produkcją zwierzęcą oraz poprawiających dobrostan zwierząt, – rozwój systemów informatycznych obsługujących gospodarstwa produkujące mleko; – poprawę dobrostanu bydła. Hodowcy bydła powinni mieć odpowiednie wsparcie finansowe w ramach WPR, żeby mogli realizować cele środowiskowe i klimatyczne, a także, żeby poprawiać dobrostan. Płatności powinny stanowić wynagrodzenie dla hodowców bydła i producentów mleka za dostarczanie konsumentom mleka, o jak najwyższych standardach jakościowych, a w sytuacjach kryzysowych na rynku, powinny być powiązane z produkcją. Leszek Hądzlik, prezydent PFHBiPM ma wątpliwości co do potrzeby promocji ekstensywnej produkcji zwierzęcej w Planie Strategicznym, gdyż to stoi w sprzeczności z zasadniczym celem nowej polityki rolnej, czyli dążeniem do redukcji emisji gazów cieplarnianych z rolnictwa. Warunkowanie części płatności bezpośrednich od zrealizowania przez hodowców wymogów dotyczących nie stosowania antybiotyków, poprawy dobrostanu zwierząt, czy też racjonalnego stosowania nawozów musi być dopasowane do charakteru hodowli i chowu bydła. Wsparcie finansowe genotypowania, które jest nowoczesną technologią, i dziś podstawową, pozwalającą na uzyskanie wystarczająco dokładnych informacji o wartości hodowlanej zwierząt już w pierwszych tygodniach ich życia jest kluczowe dla rozwoju produkcji mleka w Polsce. Pozwala ona podejmować racjonalne decyzje dotyczące wyboru zwierząt, przeznaczonych na remont stada, a także optymalizować dobór samic przeznaczonych do rozrodu, w celu lepszego wykorzystania postępu genetycznego. Z kolei, połączenie informacji genomowej z danymi dotyczącymi 12
||
Mocny akcent w Planie powinien być położony m.in. na promocję genotypowania. Na zdjęciu: pobranie
materiału biologicznego z ucha krowy potrzebnego do wyizolowania DNA i następnie do odczytu wartości hodowlanej krowy.
fenotypu zwierząt, zwłaszcza w zakresie cech istotnych z punktu widzenia zdrowia zwierząt i ich dobrostanu, a także oddziaływania zwierząt na środowisko (np. produkcja metanu) umożliwiłoby wykorzystanie postępu genetycznego dla osiągnięcia celów „Planu Strategicznego”. Federacja uważa, że upowszechnienie genotypowania samic w małych i średnich gospodarstwach napotyka w Polsce na ograniczenia związane zarówno z kosztami samego genotypowania i oceny wartości hodowlanej, dokonywanej w oparciu o jego wyniki, jak i wynikające z braku wiedzy i narzędzi, koniecznych do wykorzystania uzyskanych informacji. Z tego względu potrzebne jest wsparcie państwa dla szerszej implementacji genotypowania w praktyce produkcyjnej, w celu podniesienia konkurencyjności gospodarstw oraz zmniejszenia negatywnego oddziaływania hodowli na środowisko naturalne. Realizacja celu przekrojowego WPR, jakim jest wspieranie wiedzy, innowacji i cyfryzacji, powinna uwzględnić możliwie szerokie wykorzystanie systemów informatycznych w przypadkach, gdy gospodarstwa rolne mają prawny obowiązek prowadzenia ewidencji zdarzeń zachodzących w stadzie zwierząt oraz okresowego składania raportów podsumowujących takie zdarzenia. Dobrym przykładem jest system Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ). Zmiany w tym kierunku powinny objąć także inne obowiązkowe systemy ewidencji (np. Książka Leczenia Zwierząt), zwłaszcza
w sytuacji, gdy nowe regulacje przyjęte na szczeblu UE (Rozporządzenie UE 2019/6) przewidują znaczne poszerzenie zakresu informacji weterynaryjnych, które będą obowiązkowo rejestrowane w gospodarstwach. Szeroka informatyzacja czynności związanych z rejestracją i przetwarzaniem takich danych, oraz ich przekazywaniem między bazami danych, przyczyni się do zwiększenia wiarygodności gromadzonych informacji, ułatwi działania kontrolne oraz zmniejszy obciążenie rolników czynnościami związanymi z obowiązkową sprawozdawczością. Polska Federacja podkreśla, że stworzyła kilka lat temu system do zarządzania stadami bydła mlecznego i produkcją mleka, który jest ciągle rozwijany. Ten system to Stado OnLine, w którym dostarczamy hodowcom informacje z oceny wartości użytkowej bydła oraz narzędzia do realizacji celów hodowlanych. Uważamy, że takie systemy jak IRZ powinny być nastawione na współpracę w ramach wymiany danych, z aplikacjami takimi jak Stado OnLine. Celem WPR jest m.in. „poprawa reakcji rolnictwa na potrzeby społeczne”, w tym w zakresie dobrostanu zwierząt. W tym kontekście Plan Strategiczny w opinii PFHBiPM powinien wspierać takie inwestycje w infrastrukturę gospodarstw, które służą poprawie dobrostanu zwierząt. W szczególności, należy wspierać modernizacje budynków inwentarskich, mającą na celu przejście z systemu uwięziowego na bezuwięziowy. Tekst Barbara Klem,
fot.
PFHBiPM
MLECZNE AGRO
