Podlaskie Agro Nr 8(106)/2020

NR 8(106)/2020

ISSN

1896 - 8260

PAŹDZIERNIK 2020

Szybka pomoc Skuteczna ochrona

BERGIN® Lytopect Dietetyczne pójło elektrolityczne dla cieląt przy problemach z trawieniem MSS-systemem multioraz biegunkach, teraz z nowym BERGOPHOR zabezpieczeń • stabilizuje gospodarkę elektrolityczną • usuwa i wiąże patogeny wywołujące biegunkę • chroni i regeneruje błonę śluzową jelit • powoduje wytworzenie żelu ochronnego w jelitach dzięki specjalnie preparowanym łupinom z nasion babki (Psyllium)

W NUMERZE: QQ AKTUALNOŚCI QQDożynki w stolicy

4

QQFinał Agroligi 2020 na Podlasiu

6

QQCo trzeba wiedzieć o Powszechnym Spisie Rolnym 2020

10

QQ PORADY QQRozmowy ojca z synem

12

QQWypadek i co dalej?

16

QQ HODOWLA QQŚwietlista obora

20

QQDwa pokolenia medalistów

24

QQ MASZYNY QQDemo Tour na Podlasiu

28

QQ UPRAWY QQPodsumowanie uprawy kukurydzy na kiszonkę na Podlasiu

32

QQ MOTORYZACJA QQQuady w gospodarstwie rolnym

40

QQSamochody elektryczne

42

DRODZY CZYTELNICY, Jedno jest pewne, trzeba się przygotować na długie zbiory kukurydzy na ziarno. I miejmy nadzieję, że tym razem pogoda powiedziała już ostatnie słowo i nie zrobi nam figla w postaci choćby deszczu. Każdy rolnik będzie przystępował do nich z nadzieją, że trud włożony w uprawę wynagrodzą bogate zbiory. A jak ważna była w tym roku odpowiednia strategia uprawowa, nie trzeba nikomu tłumaczyć. Więcej w naszym podsumowaniu tegorocznych zbiorów kukurydzy na kiszonkę.

Nie zabrakło nas na podlaskim finale tegorocznej Agroligi. Krótka relacja i zwycięzcy w obu kategoriach w numerze. Gratulacji nigdy dość!

Gościliśmy w dwóch wyróżniających się gospodarstwach mlecznych – we wsi Popławy Kolonia i Głęboczek. Z jednej strony całe dekady doświadczenia, z drugiej – młodość i otwartość na nowe. Oba gospodarstwa łączy nie tylko profil produkcji, ale i autentyczna miłość do tego co się robi.

Ale to nie wszystko. Towarzyszyliśmy na ostatniej prostej trasie pokazowej zorganizowanej przez firmę Agrihandler, przeprowadzonej zgodnie z zasadą – „jak zaczynać promocję, to z przytupem i niech wszyscy o tym słyszą”. Słyszeliśmy i my.

Nie zabraknie i garści porad. Wiemy, że wielu z was nowy numer zaczyna od rozmów ojca z synem. Tym razem tematyka bardzo rzadko goszcząca na łamach czasopism rolniczych. I nasz stały współpracownik poradzi, co zrobić, kiedy już stanie się nieszczęście. My także jesteśmy zdania, że im więcej profilaktyki, tym rzadziej będziecie musieli czerpać z wiedzy praktycznej... Zapraszamy do lektury.

Artur Golak redaktor naczelny

QQ BUDOWNICTWO INWENTARSKIE QQPokazy elektronarzędzi

44

QQWywiad z prezesem firmy Prefbet

46

QQ ZDROWIE I URODA QQDbajmy o psychikę

48

QQ ROZRYWKA QQKrzyżówka

49

QQHumor

50

Zdjęcie na okładce: Panowie Maciej i Tadeusz Gołębiewscy ze wsi Głęboczek, gm. Perlejewo.

Fot. Archiwum rodzinne gospodarzy

PODLASKIE AGRO

ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72, www.podlaskieagro.pl, e-mail: biuro@podlaskieagro.pl

 Redaktor naczelny: Artur Golak , agolak@skryba.media.pl  Redakcja:

Barbara Klem, Marzena Bęcłowicz

 Współpraca:

lek. wet. Józef Wszeborowski

 DTP:

Jan Kitszel

 Reklama:

Sebastian Rutkowski 503-039-455, kierownik biura reklamy

Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788, Andrzej Niczyporuk 501-303-181, Justyna Ostaszewska 500-123-174

 Wydawca: Wydawnictwo Skryba  Druk: Bieldruk Białystok

 Nakład: 15.000 egz.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

3

||

AKTUALNOŚCI

W tym roku na Dożynkach Prezydenckich Podlasie reprezentowali mieszkańcy wsi Ciemne z gm. Suchowola. Sporządzony przez nich wieniec dożynkowy otrzymał wyróżnienie.

Dożynki Prezydenckie 2020

O rolniczym trudzie w stolicy

Nie tradycyjnie w Spale, a w Warszawie i to z dużo skromniejszą liczbą zaproszonych gości i specjalnym reżimem bezpieczeństwa.

W trzeci weekend września odbyły się w stolicy Dożynki Prezydenckie. Andrzej Duda, Prezydent RP wraz z małżonką, w otoczeniu oficjeli i zaproszonych samorządowców, podziękowali polskim rolnikom za trud włożony pracę na roli.

Na każdym kroku organizatorzy uroczystości podkreślali, że tegoroczne centralne obchody święta zakończenia zbiorów były „inne niż zazwyczaj do tej pory”. Co oczywiste, wiązało się to z panującą w naszym kraju sytuacją epidemiologiczną. Nie zabrakło jednakże tradycyjnych elementów święta rolników. W pierwszym dniu rozstrzygnięto konkurs na najładniejszy wieniec dożynkowy o nagrodę Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. O palmę pierwszeństwa rywalizowały reprezentacje jedenastu województw. Zwyciężył wieniec sporządzony przez mieszkańców wsi Poręba Radlna z gm. Tarnów (woj. małopolskie), ale i nasi gospodarze nie wyjechali z Warszawy z pustymi rękami. Gospodynie ze wsi Ciemne w gm. Suchowola za swoje dzieło otrzymały zaszczytne wyróżnienie. Ich wysiłki wspierał Ludowy Zespół Pieśni i Tańca „Skowronki” z Brańska, który zaprezentował podlaską muzykę i tańce.

– Wieniec został zrobiony ze szczerego serca przez kilkanaście gospodyń z małej wsi– powiedziała towarzysząca delegacji na Dożynkach Beata Matyskiel, wicedyrektor

Podlaskiego Muzeum Kultury Ludowej. – Zajęło im to około miesiąca. Każda przynosiła takie zboża, takie zioła, jakie miała w ogrodach.

Pa n i o m z e w s i Ci e m n e s e r d e c z n i e gratulujemy!

Drugi dzień uroczystych obchodów rozpoczęła msza św. sprawowana w kościele seminaryjnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Świętego Józefa Oblubieńca. Liturgii przewodził kard. Kazimierz Nycz, po czym wszyscy zaproszeni, uroczyście przemaszerowali na dziedziniec Pałacu Prezydenckiego, gdzie Prezydent wraz z Pierwszą Damą odebrali z rąk starostów dożynkowych tradycyjny żytni bochen chleba, świadectwo szczęśliwie zakończonych zbiorów. Andrzej Duda w przemówieniu odniósł się wprost do jego symboliki.

– W tym roku całe polskie społeczeństwo przekonało się niezwykle dobitnie, jak ważna jest praca rolników – powiedział. – Nawet ci, którzy na co dzień się nad tym nie zastanawiali, skąd w ogóle biorą się te artykuły w sklepach, w tym roku po raz pierwszy od dziesiątków lat usłyszeli, że są obawy, że może zabraknąć

jedzenia, że są obawy, że półki w sklepach będą puste (...).

– Dzięki rolnikom nikomu nie zabrakło chleba – dodał.

Na czele podlaskiej delegacji stał Artur Kosicki, marszałek województwa podlaskiego. Towarzyszyli mu m.in. Robert Jabłoński, dyrektor gabinetu marszałka, Mariusz Nahajewski, jego zastępca oraz Henryk Dębowski, radny miasta Białegostoku. Jednak nie tylko samorządowcy reprezentowali Podlaskie w Warszawie. Zaproszenie na Dożynki Prezydenckie otrzymały (i to jako jedyna organizacja społeczna z województwa podlaskiego) także panie z KGW „Kobylińskie Maczki” z gm. Kobylin-Borzymy. Ich stoisko z regionalnymi specjałami kulinarnymi odwiedził Prezydent z rodziną. Panie w Warszawie nie były osamotnione. Reprezentacji powiatu wysokomazowieckiego towarzyszył zespół Harmonica z Sokół.

Organizatorem Gościńca Dożynkowego w Pałacu Prezydenckim był Andrzej Remisiewicz, przewodniczący krajowej kapituły konkursu „Agroliga” i właściciel firmy Trans-Rol. Tekst Artur Golak,

fot. archiwum redakcji

||

Nie zabrakło także pań z KGW „Kobylińskie Maczki” z gm. KobylinBorzymy. Ich specjałami kulinarnymi zajadał się również prezydent.

W organizacji Gościńca Dożynkowego pomógł Andrzej Remisiewicz, społecznik i przedsiębiorca z Podlasia.

4

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

KÄRCHER CENTER EFEKT

ul. Bitwy Białostockiej 8 C 15-103 Białystok tel. 85 66 47 112 fax 85 66 23 720 www.karchercenter-efekt.pl

SPRZEDAŻ SERWIS

PODLASKIE AGRO

5

AKTUALNOŚCI

||

Podlascy Mistrzowie Agroligi. Tegoroczni

Gala

finałowa

Agroligi 2020 w województwie

i z zeszłego roku. W przyszłym roku nasi

podlaskim

Nasi najlepsi

wyróżnieni będą konkurować o tytuł mistrza w Warszawie. Wszystkim składamy serdeczne gratulacje i życzymy dalszych sukcesów!

Znamy już mistrzów tegorocznej Agroligi w naszym regionie. W kategorii „rolnik”, bezkonkurencyjni zostali Natalia i Damian Zaręba oraz ich rodzice, Małgorzata i Dariusz, gospodarze ze wsi Jastrząbka Młoda. W kategorii „firma”, laur pierwszeństwa przypadł firmie Agrotechnik Wojciech Dzięgielewski, którą odebrał sam właściciel wraz z towarzyszącą mu żoną i córką.

Finałowa gala odbyła się 23 września w urokliwym kompleksie hotelowym Dworek Tryumf nieopodal Białegostoku. I tym razem nie zawiedli goście. Wśród licznie zaproszonych zjawili się m.in. Mieczysław Baszko poseł na sejm Rzeczpospolitej Polskiej, Bohdan Paszkowski wojewoda podlaski oraz Stanisław Derehajło wicemarszałek województwa podlaskiego.

Licznie przybyli też rolnicy, i przedsiębiorcy związani z rolnictwem. Nie zabrakło laureatów

i wyróżnionych z poprzednich lat. Specjalnie uhonorowani zostali Agata i Cezary Kosińscy ze wsi Chrołowice w gm. Drohiczyn, krajowi mistrzowie Agroligi z roku 2019. Z rąk Wojciecha Mojkowskiego, dyrektora Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, otrzymali pamiątkowe grawertony i drobne upominki.

Imprezę zainaugurowało wystąpienie dyrektora PODR w Szepietowie, organizatora regionalnego etapu Agroligi. Wojciech Mojkowski

PODLASCY LAUREACI W KATEGORII ROLNIK: QQ Ewa i Robert Truchel z Ostrożnego, gm. Szumowo, QQ Agnieszka Winkler Gospodarstwo Agroturystyczne i Stadnina

Koni w Żarnowie z Żarnowa Pierwszego,

gm.

Augustów,

QQ Agnieszka i Robert K arwowscy z Mikut, gm. R adziłów, QQ Teresa i Dariusz R adzewiczowie z Przystawańc, gm. Puńsk.

...I W KATEGORII FIRMA QQ Firma MR Doradztwo Mirosław Roszczyc z Pilik, gm. Bielsk Podlaski, QQ Dom na Starym Gościńcu,,Tiszyna”, K atarzyna i Piotr

Panfilukowie z Rutki, gm. Dubicze Cerkiewne, QQ Zakład Przetwórstwa Mięsnego,,Protasiewicz” Tadeusz Protasiewicz, Ejszeryszki, gm. Rutka -Tartak, QQ Zielska Kolonia Agnieszka Prymaka z Knyszewicz, gm. Szudziałowo

w swoim przemówieniu podkreślił znaczenie samego konkursu, jak i uroczystości, które służą docenieniu i wyróżnieniu wysiłku i trudów ponoszonych przez rolników i przedsiębiorców, rozwijających swoje gospodarstwa i firmy. Prelegent przypomniał również, że rolnicy i agroprzedsiębiorcy wywodzący się z Podlasia rokrocznie zajmują czołowe miejsca w konkursie ogólnopolskim, nierzadko zdobywając najwyższe laury.

W takim miejscu i przy takiej okazji nie mogło zabraknąć dawki wiedzy akademickiej.

O wygłoszenie wykładu została poproszona (i wywiązała się z tego znakomicie, o czym świadczyły dalsze rozmowy ze słuchaczami już w kuluarach) dr hab. inż. Elżbieta Szymańska, prof. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Tematem jej prelekcji było „Zarządzanie rozwojem w sektorze rolnym – wzrost konkurencyjności, innowacyjności i nowych technologii w rolnictwie”. Frapującym podsumowaniem wykładu pani profesor była teza o konkurencyjności w rolnictwie.

W bliskiej przyszłości rolnicy będą konkurowali nie z innymi przedsiębiorcami, ale z łańcuchami dostaw.

C.D. NA STR. 8

6

PODLASKIE AGRO

CENY PROMOCYJNE MASZYNY DOSTĘPNE „OD RĘKI”

VFW 18000 MAXX-LINE PLUS • Waga wyposażenia PROFI ≈7.650 kg* !!!

• Ramię pompujące z wydajnym turbonapełniaczem !

• Seryjne przygotowanie pod aplikator !

• Nowość od 2020: także VFW 20000 MAXX-LINE PLUS !!!

PFW 18500 POLY LINE • Waga wyposażenia PROFI ≈7.000 kg* !!!

• Pompy przepływowe: ślimakowa Wangen lub krzywkowa Vogelsang !

• Ekstremalnie niski środek ciężkości !

• Resosorowane zawieszenie w standardzie !

• Zbiornika z tworzywa GFK „Made in Germany”

APLIKATOR DOGLEBOWY, SZCZELINOWY - SSG • Perfekcyjne nacięcie szczeliny talerzem prostym, zębatym z jednoczesną aplikacją nawozu • Zarówno na użytki zielone jak i grunty orne (talerz Ø520 mm z regulacją kąta pracy) • Opcjonalnie: docinacz frakcji stałych

APLIKATOR STOPKOWY, ŁYŻWOWY - SKATE • Wydajny i skuteczny na użytki zielone i grunty orne • Redlica aplikująca do wyboru: pojedyńcza – rozstaw 25 cm lub podwójna – rozstaw 12,5 cm (lepsza infiltracja suchej masy) • Sterowanie komfortowe: Load Sensing lub ISOBUS

We are Fliegl.

SIEDZIBA GŁÓWNA Zjazd 34, 18-520 Stawiski Tel. 86 474 26 30

ODDZIAŁ PRZASNYSZ Sierakowo 52 B Tel. 606 722 726

ODDZIAŁ MRĄGOWO ul. Lubelska 44C Tel. 89 741 63 84

ODDZIAŁ BRAŃSK ul. Armii Krajowej 4 Tel. 660 571 571

AKTUALNOŚCI C.D. ZE STR. 6

Po wykładzie przyszła pora na prezentację rolników i przedsiębiorstw nominowanych w tegorocznym konkursie. Tych ze swadą zaprezentowała Anna Fatyga, redaktor naczelna magazynu Wiadomości Rolnicze, wydawanego przez PODR w Szepietowie. A rywalizowały ze sobą tak różne gospodarstwa, jak zróżnicowane jest rolnictwo na Podlasiu. Obok dużego, zautomatyzowanego gospodarstwa nastawionego na produkcję mleka, znalazła się stadnina koni i gospodarstwo agroturystyczne oferujące kawaleryjski wypoczynek w siodle. Nie inaczej było w kategorii Firma.

Tu stanęli w szranki m.in. przedsiębiorca zajmujący się doradztwem rolniczym, producent tradycyjnych wędlin i przetwórca, mięsa, urokliwe gospodarstwo agroturystyczne z serca Puszczy Białowieskiej czy duży dostawca sprzętu rolniczego.

By nie trzymać Was dłużej w niepewności.

Mistrzem Wojewódzkim w kategorii „rolnik” zostali państwo Natalia, Damian, Małgorzata i Dariusz Zaręba. I to oni będą reprezentowali Podlasie na szczeblu centralnym Agroligi.

Gospodarze z Jastrząbki Młodej nie są dla nas anonimowi. Prezentację ich gospodarstwo zamieściliśmy w zeszłorocznym wydaniu wrześniowym (PA 7/2019). Przypomnijmy, w zeszłym roku młodzi gospodarze przy wydatnej pomocy rodziców, otworzyli największą w gm. Śniadowo i jedną z największych w Polsce północno-wschodniej, oborę nastawioną na hodowlę bydła mlecznego. Obiekt może

||

||

Wojciech Dzięgielewski z rodziną, właściciel firmy Agrotechnik, Mistrz Agroligi na Podlasiu w kategorii Firma.

pomieścić 400 krów w tym 330 mlecznych.

W sumie, razem z młodzieżą może się tam pomieścić nawet 700 zwierząt.

Wicemistrzostwo wojewódzkie przypadło Justynie i Robertowi Dołęgowskim ze wsi Dąbrowa-Moczydły w gm. Szepietowo.

W kategorii „firma” zwyciężyło przedsiębiorstwo Agrotechnik Wojciech Dzięgielewski.

Firma istnieje od 1997 r. Zajmuje się kompleksową obsługą branży rolniczej w zakresie sprzedaży i serwisu sprzętu rolniczego.

Jest autoryzowanym dealerem takich marek

Rodzina Zarębów przyjmuje zasłużone gratulacje za wygranie podlaskiej edycji Agroligi 2020 w kategorii Rolnik.

8

jak: Fendt, Valtra, JCB, Fliegl, Lely, Kuhn, Peecon, Bednar, Wielton, Vredo, Holaras, Thaler, Kemper, Quicke, Expom, Mandam czy Grano System.

Wicemistrzem w tej kategorii Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego,,KBS” Sp. z o.o. z Potoczyzny gm. Mońki.

Wszystkim, naszym mistrzom, wicemistrzom i laureatom serdecznie gratulujemy, a tym pierwszym życzymy też powodzenia na etapie ogólnokrajowym w Warszawie.

Tekst i fot. Artur Golak,

fot. archiwum redakcji

||

Wszyscy z zainteresowaniem wysłuchali wykładu

dr hab. inż. Elżbiety Szymańskiej z SGGW.

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Trwa Powszechny Spis Rolny 2020

Śpieszmy się spisać

1 września rozpoczął się Powszechny Spis Rolny 2020, który potrwa do 30 listopada br. Obejmuje on wszystkie gospodarstwa rolne w kraju.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o Powszechnym Spisie Rolnym 2020 obowiązkową formą zbierania informacji jest samospis internetowy. Polega on na samodzielnym wypełnieniu interaktywnego formularza spisowego, który jest dostępny na stronie https://spisrolny.gov.pl/. Aplikacja jest intuicyjna i prosta w obsłudze. To najwygodniejsza metoda udzielenia odpowiedzi podczas PSR 2020. Pozwala na wypełnienie formularza w dogodnym dla respondenta miejscu i czasie, bez kontaktu z rachmistrzem spisowym.

Samospis powinien być zakończony w ciągu 14 dni od pierwszego skutecznego zalogowania do aplikacji. W tym czasie użytkownik może logować się wielokrotnie, a stan danych będzie za każdym razem zapamiętywany. Po upływie 14 dni, dane do logowania tracą ważność, a spis zostanie dokończony przez rachmistrza.

Po wejściu na stronę aplikacji należy zaznaczyć, czy prowadzi się gospodarstwo indywidualne (osoba fizyczna), czy firmę lub organizację (osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej).

Jeżeli spisu dokonuje osoba fizyczna i prowadzi gospodarstwo indywidualne może zalogować się na trzy sposoby: QQ poprzez wpisanie numeru PESEL i numeru gospodarstwa (numer gospodarstwa znajduje się w lewym górnym rogu listu Prezesa GUS, który był wysłany do rolników), QQ poprzez wpisanie numeru PESEL i numeru producenta ARiMR, Q Qza pomocą Krajowego Węzła Ident yfikacji Elektronicznej (np. Profil Zaufany oraz systemy informatyczne niektórych banków).

Jeśli użytkownik gospodarstwa rolnego nie ma danych do logowania, może je uzyskać dzwoniąc na infolinię – tel. 22 279 99 99 wew. 1, a następnie opcja nr 2 – Pomoc i informacje o Powszechnym Spisie Rolnym 2020. Konsultant ma możliwość zweryfikowania respondenta, podania numeru gospodarstwa rolnego lub, jeśli gospodarstwo nie znajduje się w wykazie, nadania umownego numeru gospodarstwa rolnego.

W przypadku zalogowania się poprzez węzeł krajowy, metoda ta zostaje na stałe przyporządkowana do użytkownika i nie 10

będzie można jej zmienić podczas kolejnego logowania.

Samospisu może dokonać osoba, która jest użytkownikiem gospodarstwa rolnego. Jeśli jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, może zalogować się poprzez wpisanie identyfikatora i hasła, które jest używane do logowania w Portalu Sprawozdawczym GUS. Po wypełnieniu formularza, wyświetli się strona z podsumowaniem samospisu. Jeśli dane na formularzu są kompletne i poprawne, to w podsumowaniu użytkownik uzyska potwierdzenie, że samospis został zakończony. Ponadto respondent zostanie zapytany o chęć uczestnictwa w loterii spisowej. Osoby, które dokonają samospisu i wyrażą zainteresowanie, otrzymają na wskazany przez siebie adres e-mail unikalny kod umożliwiający udział w loterii. Należy go zarejestrować na stronie loterii https://loteria.spisrolny.gov.pl/w trakcie trwania akcji (1.10.2020 – 22.11.2020).

Formularz spisowy podzielony jest na jedenaście działów. Nie wszystkie pytania (a nawet całe działy) będą dotyczyły każdego gospodarstwa rolnego. Wszystko zależy od zakresu prowadzonej działalności rolnej.

Dane należy przedstawić według stanu na 1 czerwca br., lub za okres 12 miesięcy, liczony od 2 czerwca 2019 r. do 1 czerwca 2020 r. włącznie. Na formularzu zbierane są m.in. informacje na temat: QQ użytkowania gruntów ogółem w gospodarstwie rolnym (niezależnie od tytułu władania, tj. własne lub dzierżawione od innych), QQ powierzchni zasiewów, QQ pogłowia zwierząt gospodarskich, oraz sposobu i systemów ich utrzymywania, QQchowu i hodowli ryb, QQzużycia nawozów mineralnych, wapniowych (w masie towarowej według nazw handlowych), i organicznych, QQogólnej powierzchni nawożonej nawozami naturalnymi, jak i nawozami mineralnymi, wapniowymi, QQ liczby niestandardowych urządzeń i zabiegów środkami ochrony roślin, QQ korzystania ze wsparcia wykwalifikowanych doradców przy podejmowaniu decyzji w zakresie stosowania środków ochrony roślin, QQ samooceny znajomości zasad integrowanej ochrony roślin,

QQ liczby,

powierzchni budynków inwentarskich i pojemności pozostałych budynków gospodarskich, QQ liczby maszyn i urządzeń rolniczych w gospodarstwie rolnym, QQ procentowego udziału sprzedaży produkcji gospodarstwa rolnego w łącznych dochodach gospodarstwa domowego oraz w wartości ogólnej, QQ pracujących w gospodarstwie rolnym (użytkownik, członkowie rodziny oraz pracownicy najemni).

Użytkownicy gospodarstw rolnych w ramach spisu rolnego są obowiązani do udzielania dokładnych, wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi.

W przypadku braku dostępu do Internetu, wystąpienia problemów podczas samodzielnego wypełniania formularza, czy też innych ważnych okoliczności uniemożliwiających dopełnienie obowiązku spisowego w drodze samospisu możliwe jest dokonanie spisu poprzez Infolinię spisową. Wystarczy zadzwonić pod numer 22 279 99 99 wew. 1 i wybrać opcję 1 – „Spisz się przez telefon”.

Dodatkowo w gminach udostępnione są stanowiska komputerowe do przekazania danych w ramach samospisu internetowego.

Pracownicy gmin zapewniają także pomoc w wypełnieniu formularza spisowego.

Z respondentami, którzy nie spiszą się samodzielnie, skontaktuje się rachmistrz spisowy w celu przeprowadzenia wywiadu telefonicznego. W przypadku, gdy sytuacja epidemiczna na to pozwoli, dane będą także zbierane przez rachmistrzów spisowych w drodze wywiadu bezpośredniego.

Spis rolny jest jedynym badaniem, które pozwala pozyskać kompleksowe dane na temat rolnictwa. Informacje zebrane w spisie są potrzebne, żeby ocenić stan polskiego rolnictwa i móc kształtować politykę rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce, jak i w naszych gminnych „małych ojczyznach”.

Zwracamy się do użytkowników gospodarstw rolnych z gorącą prośbą. Weźcie udział w spisie w drodze samospisu, wykazując się postawą obywatelską dla dobra naszych społeczności lokalnych. Spiszmy się jak na rolników przystało, bo #liczysięrolnictwo!

Tekst Edyta Kalwajtys,

Urząd Statystyczny

w B iałymstoku

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

tel. +48 12 43 44 110

www.avantpolska.pl

CZAS NA MOC ATRAKCYJNA OFERTA LEASINGOWA AVANT 860i

Już za 2.790 zł netto/m-c w leasingu operacyjnym AVANT Finance cena ładowarki: 226.700 zł netto

AVANT 735

Już za 1.930 zł netto/m-c w leasingu operacyjnym AVANT Finance cena ładowarki: 156.810 zł netto Opłata wstępna 30%, okres leasingu 60 miesięcy, wykup 1%.

Zawarcie umowy jest uzależnione od oceny zdolności leasingowej klienta.

Niniejsza informacja nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 i następnych kodeksu cywilnego.

PODLASKIE AGRO

11

PORADY Słodkie

sekrety żywienia bydła mlecznego

Rozmowy ojca i syna.

Wysłodki buraczane, czyli cukierki są nie tylko dla dzieci 11

Wysłodki buraczane, jako wysokoenergetyczna pasza dla bydła mlecznego, zdobyły sobie szturmem serca hodowców oraz żołądki i podniebienia krów. Wszystko co już wiedzieliście na temat tego składnika diety oraz kilka informacji, które będą dla Was nowością, taką samą jak dla nas. Zapraszamy do uważnej lektury kolejnego odcinka rozmów ojca i syna.

QQ Oto ojciec – Zbigniew Lach…

Zbigniew L ach: W naszych ostatnich spotkaniach skupialiśmy się na lucernie i kukurydzy. Na przygotowaniu z nich kiszonek.

Czas przygotowywania kiszonek w 2020 r. przechodzi do historii. Teraz przez kolejny rok rolnicy będą żywić swoje bydło tym co zakisili. Oczywiście same kiszonki to za mało. Co Twoim zdaniem powinno być jeszcze w palecie pasz treściwych?

M ichał L ach : Tych pasz jest niezmiernie dużo. To są źródła białka, skrobi, tłuszczu typu inert itd. Myślę jednak, że warto porozmawiać o paszy treściwej, która jest też po części paszą objętościową.

Porozmawiajmy o wysłodkach buraczanych.

Zbigniew: To ciekawa pasza, która występuje na pewno w dwóch odsłonach. Być mo12

że jeszcze gdzieś jest jej stara trzecia odsłona. Ta stara wersja to wysłodki mokre o zawartości 10% suchej masy.

Michał: Powiedzmy otwarcie. To stara forma, bardzo trudno się kisi i kisi się bardzo źle.

Słyszę jednak jeszcze czasami, że krowy chętnie ją jadły.

Zbigniew: Tak. Jadły, bo nic lepszego nie miały. Dziś wciąż kisimy wysłodki, ale prasowane o zawartości suchej masy 20-22%.

I te kiszą się doskonale. Mają jednak swoje ograniczenia. Po pierwsze, jest to pasza dla tych, którzy mają blisko do cukrowni, bo wożenie wody kilometrami jest zwyczajnie nieekonomiczne. Drugie ograniczenie, to limitowana pojemność żwacza.

Zwłaszcza w okresie fresh, czyli w pierwszych 3-4 tygodniach laktacji. Trzecie to miejsce na zakiszenie. Nie każdy hodowca ma zwyczajnie wolny plac pod takie kiszenie.

M ichał : Ograniczeń, o których mówisz, na pewno nie przeskoczymy. Przemysł paszowy nie lubi próżni i dla tych hodowców, którzy doceniają walory pokarmowe wysłodek buraczanych kiszonych, ale z powodów np. logistycznych nie są w stanie z nich korzystać, produkowane są wysłodki buraczane suszone. Generalnie w trzech różnych wersjach: jako wióry, wysłodki suszone granulowane i wysłodki suszone granulowane melasowane. I o wersji suszonej chciałbym porozmawiać.

Zbigniew: Zacytuję Twoje słowa: „….dla tych hodowców, którzy doceniają walory pokarmowe wysłodek buraczanych”. Czas powiedzieć o tych walorach. Jeśli mówisz „wysłodki” to o czym myślisz?

Michał: O paszy, która nie jest ani treściwa, ani objętościowa lub – jak kto woli – jest to pasza i treściwa, i objętościowa. Dwa w jednym. Treściwa bo koncentracja energii w kg suchej masy na to wskazuje, a wynosi ok. 1,55-1,7 Mcal NEL. Zbigniew: Zwróć uwagę, że to niemal tyle, ile jest w śrucie zbożowej...

Q… Q i jego syn – Michał Lach.

M ichał : I na tym polega fenomen tej paszy. Nie ma w niej skrobi, a energii niemal tyle ile w śrucie pszennej zawierającej ok. 65% skrobi.

Zbigniew: Jest energia, a nie ma skrobi i nie ma też tłuszczu, bo jego zawartość w wysłodkach na poziomie poniżej 1% to tyle co nic. Energia z wysłodków to energia ze świetnie strawnych węglowodanów strukturalnych.

M ichał : To jest ta zaleta wysłodków. Jest energia, a nie ma skrobi. Jak nie ma skrobi, to nie ma ryzyka zakwaszania pH treści żwacza. Nie ma ryzyka subklinicznej lub ostrej kwasicy, a potem ochwatów. Taki C.D. NA STR. 14

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

Tylko wysłodki i MELASA drink sprawiają, że Twoje krowy mają ogromny apetyt na jeszcze więcej TMR-u

• • • •

Poprawia bilans energetyczny Zapobiega chorobom metabolicznym Doskonale uzupełnia dawkę pokarmową przez cały rok Poprawia bilans białkowy, gdyż daje szansę bakteriom żwacza na optymalną syntezę białka w żwaczu • Zwiększa opłacalność produkcji mleka • STOP kwasicy i ketozie Producent: Pfeifer & Langen Polska S.A., ul. Mickiewicza 35, 60-837 Poznań, tel. (23) 675 01 74, www.diamant.pl Nr rejestrowy: BDO 7693 PODLASKIE AGRO

Zamów produkt u naszych dystrybutorów na stronie:

www.sklep.diamant.pl 13

PORADY C.D. ZE STR. 12

jogurt z energią dla krowy. Wysłodek granulowany w wilgotnym środowisku, a takie jest przecież w żwaczu, pęcznieje i zwiększa niemal dwa razy swoją objętość, a działa podobnie jak pasze objętościowe.

Stymuluje odłykanie, przeżuwanie i ruchy żwaczowo-czepcowe. To niezwykle prożwaczowa, prozdrowotna pasza.

Zbigniew: W wysłodkach granulowanych melasowanych dochodzi jeszcze walor smakowy. Krowy, czy bydło w ogóle, uwielbiają nutę karmelową. A taką ma mój ulubiony wysłodek granulowany o nazwie ciągnącego się cukierka.

Michał: Masz zwyczaj nie wymieniania nazw handlowych. Jednak czasami z różnych powodów robisz wyjątek. Tym razem zrobisz?

Z bigniew : Tak. Dlatego, że wraz z moim nauczycielem, a prywatnie przyjacielem prof. Zygmuntem M. Kowalskim, osobą znaną powszechnie w środowisku hodowców bydła, przez wiele lat braliśmy udział we wprowadzaniu tej paszy na polski rynek. Przez lata w wielu miejscach naszego kraju edukowaliśmy hodowców w zakresie stosowania tej paszy i żywienia w ogóle.

Byliśmy i jesteśmy ambasadorami tej marki. Mija 17 lat obecności tej paszy na rynku. Producent w sposób szczególny uhonorował nas za włożoną przez lata pracę.

I właśnie z tych powodów nie będę ukrywał, że jest to wysłodek melasowany Tofi z Glinojecka. Powiedz, w jakich przypadkach warto, bądź nawet należy, wprowadzać do dawek tofiki?

M ichał : Są na pewno dwa scenariusze.

O pierwszym powiem ja, a Ty o drugim.

Na pewno się na to zgodzisz. Energia, energia i jeszcze raz energia. Gdziekolwiek i cokolwiek czytamy, to zawsze deficyt energii dla krowy jest zagadnieniem kluczowym.

Dotyka i produkcji mleka, i rozrodu, i zdrowia. Głównym źródłem energii w dawkach dla krów są bezsprzecznie węglowodany ze skrobią na czele. Ale jej podaż w dawkach jest ograniczona. Bezpieczny jej udział to 25% w suchej masie dawki. Czasami u hodowców, z którymi pracuję wiele lat, pozwalamy sobie na 2-3% więcej. Jednak w pewnym momencie dochodzę do ściany.

Więcej skrobi już dać nie mogę, a energii wciąż brakuje.

Zbigniew: Bardzo duża część serwisów żywieniowych wprowadza w tym momencie tłuszcz tzw. chroniony.

Michał : Nie, nie. Na ten tłuszcz mam jeszcze czas. Będzie potrzebny nieco później. Najpierw jednak wysłodki. Jeśli są.

14

Jest w nich energia, a nie ma ograniczeń co do ilości stosowania. Bo nie dają burzliwej fermentacji.

Zbigniew: Mówisz, że nie ma limitu stosowania. To ile byś zalecił?

M ichał : Tak, jak powiedziałem. No limit.

Kilogram jest ok, ale i 5 kg też jest ok. Ilość musi wynikać z matematyki, z bilansu.

Tak naprawdę jest tylko jedno ograniczenie. Jeśli w dawce jest melasa buraczana np. 1,5 kg, wówczas stosując wysłodki buraczane melasowane, w których jest 20% melasy, muszę bacznie przyglądać się ilości cukru w dawce, bo nie chcę przekroczyć jego – cukru – granicy 5% w suchej masie dawki.

Zbigniew: A co z tym tłuszczem?

Michał: Pozwól, że na temat tłuszczu w żywieniu krów mlecznych porozmawiamy innym razem, bo to temat na całą rozmowę.

Teraz chciałbym wysłuchać Ciebie w temacie drugiego scenariusza stosowania tofików.

Z bigniew : Drugi – jak to powiedziałeś – scenariusz dotyczy okresu fresh. To jeden z dwóch kluczowych okresów w cyklu produkcyjnym. Pierwszy to okres close-up, czyli trzy tygodnie przed porodem. Tam miejsca na wysłodki nie ma.

Wyjaśnię to za chwil kilka. Drugi, to właśnie fresh, czyli pierwsze 3-4 tygodnie laktacji. Musimy przyjąć i zaakceptować fakt, że w tym czasie żwacz po okresie odpoczynku, wolniejszego, znacznie wolniejszego tempa pracy w zasuszeniu, nie działa jeszcze na pełnych obrotach. Udział skrobi w dawce na górnym poziomie, o którym mówiłeś jest niedopuszczalny. Dodatkowo możliwości żerne krowy stanowią ok. 8085% docelowych wartości, które pojawią się dopiero za dwa miesiące. Reasumując.

Mniejsza objętość żwacza, duże potrzeby energetyczne i duży limit skrobiowy.

Tofik pasuje idealnie. I nie tylko z powodu jego energetyczności i bezskrobiowości.

Granulowany wysłodek „uczy” większego pobrania pasz.

Michał : Ta nauka ma związek ze smakiem tej paszy?

Zbigniew: Pewnie tak. Ale bardziej istotna jest fizyka tej paszy. U zwierząt monogastrycznych apetyt regulowany jest poziomem glukozy we krwi. U krów uczucie sytości – w dużym uproszczeniu – regulowane jest

QQ

Zbigniew Lach

Konsultacje z zakresu żywienia, rozrodu, genetyki i ekonomii. lachzbigniew62@gmail.com

fizycznym wypełnieniem żwacza. Mówiliśmy wcześniej, że granulki zwiększają swoją objętość. Kiedy krowa pobierze wysłodki w ilości 2-3 litry, to za kilkanaście minut objętość wzroście dwukrotnie. W pewnym stopniu żwacz jest rozpychany. Wysłodek granulowany stymuluje do pobierania większej ilości paszy. Jeśli hodowcy mają zakiszone własne prasowane wysłodki, to w okresie fresh ich stosowanie powinno mieć marginalne znaczenie. Bo w jednym litrze ich objętości jest tylko 20% części treściwej!

Reszta to woda. A wodę krowa ma w poidle.

Michał: Mówiłeś jeszcze, że wysłodki i okres minus trzy tygodnie nie idą w parze. Co jest tego powodem?

Zbigniew: W paszach pochodzących z buraka jest wysoki poziom potasu. W katalogu pasz treściwych wysłodki są tą paszą, która ma wysoki jego poziom. Jest go 1,4-1,5%.

Potas jest tym pierwiastkiem, którego w suchej masie dawki okresu minus trzy tygodnie nie powinno być więcej niż 0,5-0,55%.

Dlaczego? Bo to właśnie potas, jego nadmiar jest głównym powodem występowania zalegania poporodowego. Dlatego w tym okresie ograniczamy pasze bogate w potas. Wysłodki eliminuję z diety tych krów.

Dodam jeszcze komentarz dotyczący wysłodek granulowanych. Z powodów, o których nie czas i miejsce teraz mówić, zmontowałem dawkę na 42 kg mleka bez udziału śrut zbożowych. Oprócz pasz objętościowych były tylko źródła białka i tofiki. I prognozowane 42 litry były produkowane. Inny aspekt ich stosowania to dieta dla krów, przygotowywanych do wystaw hodowlanych. Takim krowom w ogóle nie podaje się śrut zbożowych. Szczególnie ważne są paszowe działania w noc przed konkursem.

Motywatorem większego apetytu, większego wypełnienia krowy są właśnie namaczane suszone granulowane wysłodki podawane co dwie godziny. Bo prezentująca się na ringu krowa musi być wypełniona.

Michał: Nie do wiary! Tego na studiach nie słyszałem. Myślę, że temat związany z „cukierkami”, które dają smak, energię i strukturę możemy uznać za wyczerpany. Skoro jednak rozpoczęliśmy temat o energii to ten wątek będziemy pewnie kontynuować.

Zbigniew: Energia, jej źródła, potrzeby i konsekwencje braku są tematem niezwykle szerokim. Zatem zapraszam Cię na tradycyjną już kawę i spotykamy się po przerwie.

QQ Michał L ach

Doradztwo żywieniowe, analiza pasz, bilansowanie dawek. tel. 607161682 mlach@agrofit.pl,

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

15

PORADY Bezpieczne

gospodarstwo

Wypadek i co dalej?

Pomimo systematycznie zmniejszającej się liczby wypadków w gospodarstwach rolnych wciąż, niestety, mają one miejsce.

Wiele osób nie wie jak zachować się, by zminimalizować skutki nieszczęśliwego zdarzenia. Od szybkości udzielenia pomocy zależeć może zdrowie i życie poszkodowanego. Istotna jest też wiedza, jak dochodzić praw do odszkodowania od ubezpieczycieli, nie pomijając także KRUS.

Pierwszą czynnością powypadkową musi być udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy przedmedycznej. Dlatego też w każdym gospodarstwie, a także w kombajnach i ciągniku, powinna znajdować się apteczka pierwszej pomocy, umieszczona w łatwo dostępnym miejscu. Na jej wyposażeniu powinny się znajdować środki opatrunkowe takie jak: QQgaza (najlepiej kilka opakowań), QQ wata lub lignina, QQ bandaże różnej szerokości, QQopaska uciskowa, QQchusta trójkątna QQśrodki dezynfekcyjne, np. woda utleniona QQ rękawiczki gumowe, QQ ustnik do przywracania oddechu lub maska do resuscytacji.

Teraz uwaga dla tych, którzy zaopatrzyli się w apteczki z supermarketów. W wielu przypadkach jej wyposażenie jest niepełne, dlatego też należy uzupełnić skład o brakujące elementy. Wielu z nas nie wie lub zapomina, że wyposażenie apteczki też ma ograniczoną datę przydatności, dotyczy to np. opatrunków sterylnych. I nie jest istotne, że apteczka nigdy nie była otwierana. Warto co jakiś

||

Prasa, jedna z najczęściej spotykanych maszyn

w polskich gospodarstwach, nie ma przed jej

użytkownikami żadnych tajemnic. Jej nieumiejętna obsługa jest corocznie przyczyną wielu groźnych, również śmiertelnych, wypadków. Tu skończyło się tylko na pokiereszowanym ramieniu...

16

||

To już ewidentne świadectwo braku rozsądku. Maszyna jest w ruchu, a „pasażer” nie tylko, że nie przebywa w kabinie, ale także ogranicza widoczność operatorowi i skutecznie rozprasza jego uwagę. To już tylko krok do poważnego zdarzenia w trakcie pracy na polu.

czas dokonać kwerendy zawartości i wymienić przeterminowane medykamenty i środki opatrunkowe. Rozwiązaniem najlepszym byłoby wręcz wymiana całej apteczki. Nie bez znaczenia są warunki w jakich będzie przechowywana. Wystawienie jej na np. silną ekspozycję promieniowania słonecznego, też może przyczynić się do pogorszenia właściwości środków opatrunkowych, lateksowych rękawiczek czy środków dezynfekcyjnych.

Osoba udzielająca pierwszej pomocy powinna posiadać podstawową wiedzę o tym jak ją przeprowadzić – z poszanowaniem zasad bezpieczeństwa swojego i ratowanego.

Osobiście polecam kursy pierwszej pomocy prowadzone przez wykwalifikowanych ratowników medycznych. Również na wielu stronach internetowych można zapoznać się z zasadami udzielania pierwszej pomocy. Lepsza wiedza teoretyczna niż żadna!

Osoba przystępująca do czynności ratujących życie powinna dokładnie obejrzeć poszkodowanego i dowiedzieć się (o ile jest jest przytomny w stopniu umożliwiającym komunikację) co mu dolega. Następnie udzielić pierwszej pomocy. W międzyczasie należy wezwać pogotowie, o ile jest to potrzebne. Wykorzystując czas do przyjazdu karetki, za pomocą gazy, waty i bandaży, zatamować krwawienie, jeżeli takowe występuje. W przypadku zwichnięcia lub złamania, należy unieruchomić

kończynę i dopiero po tych czynnościach przenosić poszkodowanego. Gdy poszkodowany jest nieprzytomny, sprawdzamy czy oddycha i czy ma puls. W razie ich braku przystępujemy do przywrócenia oddechu i akcji serca – oczywiście gdy umiemy to robić. Osoby udzielające pierwszej pomocy często boją się wykonywanie reanimacji, bo nie są pewne posiadanych umiejętności. Przywracania oddechu i akcji serca, jak najszybciej po zdarzeniu, może uratować życie poszkodowanemu, bo dojazd karetki na tereny wiejskie trwa dość długo i ofiara wypadku może nie doczekać fachowej pomocy ratowników medycznych.

Nie bójmy się udzielać pomocy – każda pomoc jest lepsza niż jej brak!

Najczęściej w gospodarstwie dochodzi do zwichnięć, złamań czy skaleczeń. W tych przypadkach postępowanie jest dużo prostsze.

Zatamowanie krwawienia, usztywnienie stawu czy złamania nie powinno stanowić większych problemów. Dopiero po tych czynnościach zawozimy poszkodowanego do najbliższego lekarza lub punktu medycznego.

Wynikiem wypadku może być amputacja części ciała (palców lub kończyn) i w takim przypadku należy zabrać je do szpitala. Jeżeli jest możliwość, to w chłodnym, czystym pojemniku, np. lodówce turystycznej. Dzisiejszy C.D. NA STR. 18

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

17

PORADY C.D. ZE STR. 16

postęp w medycynie daje duże szanse na przyszycie uszkodzonej części ciała, a rehabilitacja powypadkowa umożliwi odzyskanie sprawności – choćby częściowej – uszkodzonej części ciała.

Po dostarczeniu poszkodowanego pod fachową opiekę, zadania członków rodziny wcale się nie kończą. Należy zawiadomić instytucje ubezpieczeniowe, w tym podstawową dla rolników, jaką jest Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Zgłoszenie należy dokonać w możliwie najkrótszym czasie od zdarzenia, ułatwi to prowadzenie postępowania powypadkowego. Dobrze jest zabezpieczyć miejsce wypadku, a jeżeli jest to możliwe, zrobić kilka zdjęć w celu łatwiejszego ustalenia okoliczności wypadku. Należy zebrać wszelkie dokumenty medyczne związane z wypadkiem, ułatwia to później uzyskanie odszkodowania lub skuteczniejszą drogę w postępowaniu sądowym. Dokumentacja powypadkowa pozwoli w łatwiejszy sposób dochodzić nam świadczeń z tytułu ubezpieczenia oraz udokumentuje stopień utraty zdrowia poszkodowanego, również w przypadku sporu z ubezpieczycielem, np. na tle opinii sporządzonej przez lekarza-orzecznika. Wszystkie wnioski i pisma, kierowane do ubezpieczycieli, powinno się przechowywać. Może się zdarzyć, że skutki wypadku będą przyczyną pogorszenia się stanu zdrowia w późniejszym czasie. Błędem jest więc wyrzucanie dokumentacji już po wypłacie odszkodowania! Bogata dokumentacja medyczna umożliwi też skuteczniejsze dochodzenie swoich praw przed sądem.

Moje wieloletnie doświadczenie wskazuje, że wielu rolników zaniedbuje rehabilitację powypadkową, chcąc, jak najszybciej, wrócić do pracy. To postępowanie z gruntu błędne,

||

Niezabezpieczony wał WOM jest jak kuszenie losu lub jawne proszenie się o kłopoty. „Przecież to działało

od lat”... Rutyna zabija tak samo jak niesprawny i źle obsługiwany sprzęt rolniczy.

ponieważ skutki wypadku np. złamania, mogą QQzlikwiduj nierówności, stopnie, progi i schobyć odczuwalne przez długi okres, nawet dy, jeżeli jest to możliwe, stosując np. podo końca życia. Odpowiednia rehabilitacja pochylnie i rampy zwala powrócić do dawnej sprawności i właści- QQuprzątnij szlaki komunikacyjne z narzęwie zakończyć proces leczenia. KRUS posiada dzi, pasz, słomy czy worków – niech bęsieć sanatoriów, w których ma świetna bazę dą drożne Q Q rehabilitacyjną. Zachęcam do korzystania zabezpiecz solidnymi klapami lub barierz niej dla własnego dobra. Wskazane jest skokami wszelkie otwory w gruncie tj. włazy do szamb, zbiorniki czy silosy rzystanie z rehabilitacji jak najszybciej, po wyrażeniu zgody przez lekarza prowadzącego. QQ wyłączaj maszyny i urządzenia przed ich naOstatnim etapem postępowania powypadprawą czy regulacją kowego powinno być wykonanie działań pro- QQzadbaj o stan techniczny drabin, barier ochronnych oraz narzędzi stosowanych filaktycznych tak, aby w przyszłości wypadek w gospodarstwie się nie powtórzył. I tutaj przeważnie nic się nie Q Q dzieje, bo i po co... Tymczasem profilaktyka przechowuj środki chemiczne w miejscach zapobiegająca wypadkom w gospodarstwie niedostępnych dla osób postronnych zwłaszjest wbrew pozorom prosta i zawiera się w kilcza dzieci ku hasłach, które dla dobra swojego i swoich QQszanuj energię elektryczną, ta nie tylko pobliskich trzeba przyswoić: maga, ale również zabija!

QQ nie pracuj po spożyciu alkoholu!

Nie powtarzajmy własnych błędów! Życzę QQ nie śpiesz się – zastanów się nim podejmiesz zdrowia i dbajcie Państwo o siebie! pochopne działania Tekst i fot.

QQ stosuj ubranie i obuwie robocze oraz środBartłomiej Królik, ki ochrony osobistej, np. okulary ochronne, Główny Specjalista Okręgowego Inspektoratu Pracy półmaski czy rękawice w B iałymstoku

KRUS nagradza Setka nowych jednośladów trafiła, lub w najbliższym czasie trafi, do nowych właścicieli – małych laureatów konkursu e-learningowego „Bezpiecznie na wsi mamy – upadkom zapobiegamy”.

W Centrali Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Warszawie 9 października br., dr Aleksandra Hadzik, prezes KRUS, spośród prawidłowo nadesłanych zgłoszeń wylosowała 100 dzieci, do których trafią wymarzone jednoślady. Od 29 czerwca do 30 września br. do organizatora konkursu wpłynęło w sumie 1.470 zgłoszeń. W tym samym czasie strona internetowa kursu zanotowała przeszło 10.000 wejść. Lista osób, którym za pośrednictwem 18

Oddziałów Regionalnych KRUS zostaną przekazane hulajnogi jest dostępna na stronie internetowej Kasy od 15.10.2020 r.

W tym samym dniu rozstrzygnięto także ogólnopolski konkurs testowy z zakresu bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym – Bezpieczna Obsługa Zwierząt Gospodarskich.

Przypomnijmy – tematyka konkursu dotyczyła kampanii prewencyjnej na rzecz ograniczenia liczby wypadków przy pracy i chorób zawodowych związanych z obsługą zwierząt, przebiegającej pod hasłem „Nie ryzykujesz gdy znasz i szanujesz”. Udział w konkursie wymagał zarejestrowania się na przeznaczonej dla konkursu stronie internetowej, a następnie

udzielenia odpowiedzi na 20 pytań jednokrotnego wyboru. Uczestnikiem konkursu mogła być osoba pełnoletnia, podlegająca w dniu rozwiązywania testu ubezpieczeniu społecznemu rolników. W konkursie ogłoszonym na początku sierpnia br., trwającym do 15.09.2020 r., uczestniczyło 706 osób.

Wszyscy nagrodzeni, tj. 100 osób, wypełnili test bezbłędnie w czasie od 1’44 do 5’28 minut. Zwycięzcy otrzymają nagrody rzeczowe – wózki narzędziowe, które zostaną im przekazane przed końcem br. za pośrednictwem oddziałów regionalnych KRUS. Nagrodzonym gratulujemy szczęścia, a wszystkim uczestnikom obu konkursów, zdobytej wiedzy, która, na pewno, okaże się przydatna w pracy na gospodarstwie.

Oprac. (AG)

na podst. źródeł

KRUS

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

19

HODOWLA

||

Porodówka i szkoła w jednym. Ściółka i swobodny dostęp do robota. Zwierzęta uczą się nawyków, które

przydadzą się po „przeprowadzce” do części produkcyjnej. Na mniejszym zdjęciu obora gospodarstwa

rodzinnego Gołębiewskich. Budynek o wymiarach 28x56 m, wysokość w kalenicy 10 m, wloty powietrza w ścianach bocznych wysokie na 2,75 m. Jakość zdjęć świadczy najlepiej, ile w środku jest światła, a jak jego wpływ przejawia się na dobrostan zwierząt – żadnemu hodowcy tłumaczyć nie trzeba.

Automatyzacja

produkcji w gospodarstwie rodzinnym

Obora pełna światła

Szkoda, że sami nie mogliśmy widzieć tego osobiście, ale łatwo wyobrazić sobie pierwsze wrażenie jakie wywołuje obora w gospodarstwie rodzinnym Gołębiewskich we wsi Głęboczek gm. Perlejewo. Każdy hodowca wchodzący tam pierwszy raz zwraca uwagę, że coś jest tu inaczej, choć na początku trudno powiedzieć co. Jest bardzo jasno (o czym świadczą najlepiej zrobione w środku zdjęcia), przestrzennie. Jest więcej miejsca niż można ocenić po kubaturze budynku. I dopiero po dłuższej chwili następuje konstatacja. Okna. A to dopiero początek.

Dla Macieja Gołębiewskiego punktem odniesienia jego inwestycji w rodzinnej wsi była chęć zachowania statusu gospodarstwa rodzinnego. Oznacza to minimalny wkład pracy z zewnątrz, ograniczony do najbardziej złożonych czynności agrotechnicznych, wymagających specjalistycznego sprzętu i wiedzy. Całą resztę natomiast wykonywać własnymi siłami.

W nowoczesnej hodowli krów mlecznych taki komfort może zapewnić tylko wysoki stopień automatyzacji całego procesu hodowlanego, ale gospodarz naszej dzisiejszej prezentacji nie naśladował bezkrytycznie tego, co podpatrywał u innych rolników. W przypadku jego inwestycji, automatyzacja hodowli nie ingerowała w naturalny cykl biologiczny krów, raczej wykorzystywała naturalne, wynikające z instynktu zachowanie zwierząt.

Na etapie koncepcyjnym szczególną uwagę poświęcił zagadnieniom związanym z udojem automatycznym. Udój to czynność zajmująca 20

najwięcej czasu, jednak pozwalająca na bezpośredni kontakt ze zwierzęciem, dzięki któremu można ocenić jego kondycję i stan zdrowia.

Brak bezpośredniego, codziennego kontaktu z krową musi zastąpić… raport generowany przez robota udojowego. Dla wielu starszych wiekiem rolników brzmi to trochę jak herezja, ale dzięki systemowi zarządzającemu, hodowca ma znacznie więcej danych dotyczących każdego zwierzęcia indywidualnie i to odnoszących się do wszystkich aspektów jego życia, począwszy od długości przebywania przy stole paszowym, poprzez okresy rui po wycielenie, niż miałby dzięki krótkiemu kontaktowi dwa razy dziennie w trakcie konwencjonalnego dojenia.

– Dla czytelników Podlaskiego Agro tytułem wyjaśnienia warto wspomnieć skąd wziął się nasz robot udojowy R9500 – mówi Jacek Abramczyk, regionalny dyrektor sprzedaży AMS w firmie GEA. – Otóż jest to jednostka

udojowa zapożyczona bezpośrednio z automatycznej karuzeli DairyProQ, tej samej, która w trakcie łódzkich Targów Ferma zdobyła Złoty Medal. Urządzenie obsługiwane przez jednego operatora jest wstanie wydoić 400 krów w przeciągu godziny. Przeniesienie z przemysłowych warunków zautomatyzowanego stanowiska udojowego wprost do rodzinnego gospodarstwa gwarantuje w skali gospodarstwa rewelacyjne osiągi oraz stabilną ciągłość pracy przez 24 h, siedem dni w tygodniu. Niewielkie wymiary (3,5m x 1,5m) dają ogromną elastyczność również w przypadku przeróżnych modernizacji. Zalecamy zawsze, aby przed robotem zrobić wygrodzoną poczekalnię, wstawiamy tam specjalną bramkę z identyfikacją, która upoważnia dostęp do doju tylko tym krową, którym dój w danym czasie przysługuje.

C.D. NA STR. 22

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

63-800 Gostyń, ul. Ogrodowa 6 tel. 65 572 50 90, 65 572 94 81 email: biuro@zuptor.pl www.zuptor.pl

LINIA DO PRODUKCJI PASZY WYDAJNOŚĆ 1 t/h

LINIA ROZDRABNIAJĄCO-MIESZAJĄCA WYDAJNOŚĆ 2 t/h

rollforce.pdf 1 23/01/2019 14:43:54

NAJLEPSZA OFERTA U NASZYCH DYSTRYBUTORÓW LISTA DYSTRYBUTORÓW NA WWW.ZUPTOR.PL

MIESZALNIA PASZ Z GNIOTOWNIKIEM 3 t/h

rolland tech kom- Podlaskie Agro.pdf 1 09/10/2020 WYDAJNOŚĆ 17:14:06

Rollforce Compact 4 modele 6 – 12 m3

5

lat współpracy !!!

Rollforce 8 modeli 13 - 22 m3

TECH-KOM - Żabikowo 1 / 63-000 Środa Wlkp +48 61 285 42 97, +48 696 823 449 biuro@tech-kom.pl PODLASKIE AGRO

21

HODOWLA C.D. ZE STR. 20

Konstrukcja robota umożliwia hodowcy komfortowy dostęp do zwierzęcia od tyłu, co w przypadku krów „problemowych” pozwala na dokonanie inspekcji wymienia, zastosowania leków jak i ręczne założenie aparatu. Wszystko odbywa się w bezpiecznych i komfortowych warunkach.

– Zastosowanie krótkich węży mlecznych umożliwia nam szybki, delikatny jak i kompletny dój na niskim podciśnieniu co owocuje znaczną poprawą zdrowotności wymienia – opisuje maszynę Jacek Abramczyk. – Mleko z każdej ćwiartki jest indywidualnie badane pod kątem koloru, przewodności, temperatury jak i somatyki. Wszystkie pomiary odbywają się w przepływie, na poziomie ćwiartkowym bez użycia jakichkolwiek reagentów. Oznacza to rzetelne wyniki w czasie rzeczywistym na podstawie których hodowca może szybko podejmować skuteczne działania. Pełny dój ćwiartkowy umożliwia rzeczywistą separację mleka z pojedynczego strzyku. Jest to bardzo wartościowa funkcja, która w przypadku leczenia jednego zainfekowanego strzyku zapobiega wylewaniu reszty mleka ze zdrowych ćwiartek w kanał. Dodatkowo na wydajność jak i zdrowotność wymienia wpływa zastosowanie technologii „In-liner everything” – wszystko w kubku. W pełni elektryczne, inteligentne ramię wyposażone w kamerę bardzo szybko zakłada kubki udojowe.

I choć brzmi to bardzo „technicznie”, to w rzeczywistości system jest intuicyjny, a wszystkie czynności są swoim logicznym następstwem.

– Zaraz po założeniu kubków rozpoczynają się po kolei wszystkie procesy: mycie, stymulacja, przedzdajanie, dój właściwy i w końcu diping – tłumaczy ekspert GEA. – Wszystko w kubku za jednym założeniem.

Rozwiązanie takie gwarantuje nam znaczną poprawę wydajności jak i higieny – brak zakażeń krzyżowych. Mamy w pełni kontrolę nad wszystRobot udojowy Monobox 9500 w pełnej krasie i szczegóły kimi procesami i dostosujemy konstrukcyjne. Rozwiązanie zaczerpnięte z produkcji je indywidualnie do panująwielkonakładowej, przeszczepione do gospodarstwa rodzinnego. cych na oborze warunków. System dipujący GEA „Apollo” znany ze swo- produkcji i poprawy zdrowotności wymienia. jej skuteczności na karuzelach jak i halach Więcej mleka w schładzalniku, mniej zapaleń udojowych, dba aby po doju wrażliwy strzyk i zdrowsze stado ma bardzo pozytywny wpływ nie miał możliwości kontaktu z patogena- na końcowy wynik ekonomiczny.

Maciej Gołębiewski zdecydował się na temi środowiska zewnętrznego, bez wcześniejszego zabezpieczenia dipem. Zdecydo- chologię obory w ruchu kierowanym, umożliwanie stawiamy na profilaktykę. Wszystkie wiającej skuteczny nadzór jednej osoby, jednak te procesy przyczyniają się do zwiększenia ze znacznymi modyfikacjami.

||

||

Wóz paszowy Blattin King 130NT: pojemność 13m3, 140 noży i tyle samo przeciwnoży, poziomy system mieszania oparty na 4 wałach gwarantujący szybkie

cięcie materiałów paszowych oraz ich wymieszanie. Zgodnie z zapewnieniami naszego gospodarza przygotowanie 3,0-3,1 t. paszy zabiera z zegarkiem w ręku nieco ponad 20 minut.

22

PODLASKIE AGRO

HODOWLA – Ruch kierowany w naszym wykonaniu zapewnia wszelkie pozytywne cechy ruchu wolnego – podkreśla Jacek Abramczyk. – Konfiguracja taka pozwala nam w pełni wykorzystać potencjał robota jak i praktycznie zlikwidować nakład pracy związany z doganianiem krów do robota.

Szczególne warte uwagi jest wspólne rozwiązanie właściciela obory i ekspertów z firmy GEA. Wydzielona porodówka to także… szkoła!

– Robot udojowy został zlokalizowany na końcu części produkcyjnej – mówi Maciej Gołębiewski. – Za robotem znajduje się porodówka.

Dostęp do robota jest z obu stron. Zwierzęta mają już założone pasy z czujnikami na szyję, a w systemie zaprogramowana jest opcja „treningowa” dla każdej sztuki. Jałówki mają swobodny dostęp do robota, nagradzane są porcjami paszy. W bezpieczny sposób uczą się korzystać z robota, będąc nadal w otoczeniu zwierząt w tym samym wieku i bez ustalonej pozycji hierarchicznej w stadzie. To umożliwia „naukę” w sposób bezstresowy i naturalny.

Zwierzę w praktyce porusza się tak jak w części produkcyjnej obory. Kiedy zwierzę opuszcza robota, bramki kierują je z powrotem do porodówki. To sprawia, że po wycieleniu taka sztuka jest dużo spokojniejsza, pierwszy udój sprawia mniej kłopotów a samo zwierzę szybciej się uczy i chętniej korzysta z robota. Porodówka i szkoła w jednym.

Ruch odbywa się praktycznie jak w części produkcyjnej.

– Nie ma tu elektroniki, która podwyższa cenę inwestycji i w przypadku awarii nastręcza

dodatkowe kłopoty – zaznacza Maciej Gołębiewski. – Mechaniczne bramki wejściowe, to tak zwane bramki pływające. Bramki wyjściowe to klasyczne „kowbojki”. Krowa uczy się odepchnąć bramkę by wyjść. Wchodzi, wychodzi, przemieszcza się dużo swobodniej. Jest przygotowana do życia pośród krów starszych. Z taką „wiedzą” łatwiej zniesie stres związany z dołączeniem do stada.

– Skomunikowanie robota z porodówką jak i separatką daje nam możliwość doju na robocie również krów z tych obszarów – dodaje Jacek Abramczyk. – Wykonując kompleksowy projekt ważne jest, aby wszystkie strefy tworzyły ergonomiczne, przyjazne miejsce pracy, które przekłada się później na maksymalne ograniczenie nakładu pracy związanego z obsługą całego stada.

Takie podejście do hodowli daje efekt.

W gospodarstwie Gołębiewskich stado liczy sobie 150 szt. a stanowisk dla krów mlecznych jest 70. Wydajność od sztuki to 10.095 kg mleka rocznie. Cała produkcja trafia do Mlekovity.

W oborze przywiązuje się wagę do najdrobniejszych szczegółów. Choćby zainstalowany płytowy wymiennik ciepła. Szczegół? Może, ale jaki przydatny.

Może to i szczegół, ale w gospodarstwie – Mleko płynące z robota trafia do wyrodzinnym do szczegółów należy przywiązywać miennika płytowego PK – mówi Maciej Gołęwagę. Dbanie o jakość mleka zawsze się zwróci. biewski. – W wymienniku tym mleko oddaje Na zdjęciu wymiennik płytowy PK. część ze swojej temperatury. Czynnikiem chłodzącym w PK jest zimna woda. Udo- poprawia się mikrobiologia mleka – mleko jone mleko ma 33-35°C. Trafiając ostatecz- nie jest przemrożone, tylko stopniowo pranie do schładzalnika mleko jest już częś- widłowo schłodzone. ciowo schłodzone do temperatury ok. 15°C. Tekst. Artur Golak, My oszc zędzamy energię elek tr yc zną, fot. M aciej Gołębiewski , GEA

||

Dziękujemy Panu Maciejowi Gołębiewskiemu oraz firmie GEA za nieocenioną pomoc w przygotowaniu materiału w tym trudnym czasie.

„Zielona” produkcja w Mieścisku Od października br. w zakładach De Heus w Mieścisku (woj. wielkopolskie) przy wytwórni pasz uruchomiono pierwszy kogenerator. W ten sposób firma w praktyce realizuje program zrównoważonej produkcji poprzez działanie na rzecz ochrony środowiska.

Kogeneracja, to sposób produkcji, który obejmuje wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej w ramach jednego i tego samego procesu technologicznego. Ciepło ze spalin oraz ciepło pochodzące z pracy silnika jest odzyskiwane i ponownie wykorzystywane.

To nie tylko ogranicza zużycie paliw nieodnawialnych, ale także poprawia wydajność całego cyklu z 40% do 80%.

W trakcie procesu produkcji pasz zużywane są olbrzymie ilości energii oraz pary wodnej.

PODLASKIE AGRO

Para powstała w procesie kogeneracji pokrywa 30% zapotrzebowania wytwórni, a dodatkowe ciepło pozwoli na pełne ogrzanie obiektu w sezonie grzewczym. Wydajność energetyczna kogeneratora jest znacznie wyższa niż w przypadku tradycyjnego systemu oddzielnego wytwarzania energii i ciepła. Pozwala uzyskać nawet 1,7 MW energii z każdych 2 MW dostarczonych w formie paliwa, poprawiając jego efektywność. W klasycznym systemie wartość ta byłaby niższa o połowę. Kogenerator o mocy 856 kW zapewni wytwórni w Mieścisku energię elektrycznej na poziomie 80% jej rocznego zapotrzebowania. Kolejną wartością uzyskaną dzięki instalacji jest dwukrotne ograniczenie emisji CO2 na 1 MWh. Dwutlenek węgla powstały w procesie produkcji energii

i ciepła może być wykorzystywany przemysłowo, np. w szklarniach.

– Wieloetapowy proces wdrażania kogeneracji w Mieścisku objął dokumentację projektową i administracyjną, instalację, odbiór techniczny, próbne uruchomienie i uzyskanie koncesji Urzędu Regulacji Energetyki – powiedział Włodzimierz Cichocki, kierownik wytwórni pasz De Heus w Mieścisku. – Ten ostatni krok był konieczny do rozpoczęcia regularnej produkcji energii elektrycznej, a „przy okazji” – choć w przypadku kogeneracji jest to jak najbardziej celowe działanie – zaspokojenia części zapotrzebowania na parę technologiczną i uzyskania ciepła do ogrzewania wody użytkowej i technologicznej.

Oprac. (AG)

23

HODOWLA

||

Nie. To nie jest cała rodzina „naszego” dzisiejszego gospodarza. Krzysztof Szmurło z żoną Gertrudą, synowie: Zbigniew, Marcin i Jarosław z żonami i wnuki, których jest w sumie 11. Poniżej, materialne dowody uznania dla wysiłków rodziny. Na nowe nagrody już brakuje miejsca...

Z wizytą w gospodarstwie Gertrudy i Krzysztofa Szmurło w Popławach Kolonii w gm. Brańsk

Multimedaliści

Srebrny medal od Sławoja, złoty od Bieruta – na pewno pamiętacie monolog Pawlaka wymieniającego swoje wyróżnienia.

Krzysztof Szmurło pamięta tylko te najważniejsze – mistrza wojewódzkiego Agroligi w 2012 r. i mistrza krajowego rok później, wręczonego przez parę prezydencką. O innych tytułach świadczą tylko nagrody, puchary statuetki i wyróżnienia, które już nie mieszczą się na półkach...

Dziennikarze w gospodarstwie rodziny Szmurło nie są gośćmi szczególnie rzadkimi. Popławy odwiedzali żurnaliści z mediów regionalnych, byli także dziennikarze magazynów i portali branżowych. Na początku goście, zwłaszcza spoza naszego regionu, dziwili się, że w tak niewielkiej gminie funkcjonuje kwitnące, doceniane przez rolniczych ekspertów, gospodarstwo specjalizujące się w produkcji mleka. Dziś nikt już się nie dziwi, a Krzysztof Szmurło nie jest dla nikogo postacią anonimową. Doceniają go przedsiębiorcy i inni rolnicy. Nawet teraz rozmawiamy w przerwie pokazów zorganizowanych przez firmę Agrihandler na polach Szmurłów.

– Rodzice przekazali mi gospodarkę w 1989 r.

– opowiada pan Krzysztof. – Gospodarstwo miało wtedy ok. 23 ha, zabudowania, hodowlę trzody chlewnej, zasiewy, ale także 40 24

szt. bydła mlecznego. Jak na owe czasy nie było to mało.

W 2002 r. rodzina podejmuje decyzję, która określiła profil hodowli aż do teraz. W tym roku powstała nowa obora o wymiarach 60x35 m z dobudowaną halą udojową 2x8 stanowisk Westfalia GEA. Obora typu wolnostanowiskowego na ściółce z rusztami i kanałem na gnojowicę wzdłuż korytarza paszowego. Krowy mają zrobiony wybieg, mogą swobodnie przemieszczać się, niezależnie od pory roku. Na Podlasiu to nieczęste dobrodziejstwo. A stado liczy sobie pół tysiąca sztuk z czego dojonych jest ok. 220. Gospodarze rocznie uzyskują – bagatela – 2,2 mln kg mleka. Przy takiej skali produkcji, szacunek budzą parametry mleka.

– Zawartość tłuszczu waha się, sezonowo może spaść do 4,0% tłuszczu – mówi Krzysztof Szmurło. – W optymalnym okresie laktacji

to 4,2-4,3% tłuszczu i białko 3,5%. Odbiorcą jest spółdzielnia mleczarska Spomlek.

Mój rozmówca mówi to tonem absolutnie spokojnym, jakby takie parametry były rzeczą najbardziej oczywistą na świecie. Na moją reakcję też odpowiada spokojnie.

– Zwierzęta są zadbane, dobrze żywione, hodowla odbywa się z poszanowaniem biologii krów, to i są dobre parametry – uśmiecha się. – No i to zasługa syna, który zajmuje się stadem.

Państwo Gertruda i Krzysztof doczekali się czwórki dzieci. Dwóch synów i córka mają dyplomy SGGW, trzeci syn obronił się na wydziale zarządzania w Białymstoku.

Co by nie powiedzieć, następców rodzice już mają i to świetnie przygotowanych do zarządzania jednym z największych gospodarstw C.D. NA STR. 26

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

25

HODOWLA

||

Traktory JCB, Ferrari wśród ciągników rolniczych. Marka New Holland też nie może czuć się pominięta...

C.D. ZE STR. 24

na Podlasiu. Obrabiają ok. 500 ha ziemi z czego ich własnością jest ok. 400 ha. Część gruntów już jest podzielona na dzieci, ale gospodarstwo pracuje jako jedność. Jak tłumaczy „nasz” gospodarz tak jest dużo prościej – jeden areał, jeden park maszynowy, jedna obora i wspólne decyzje. Działa to idealnie. Jeden z synów specjalizuje się w uprawie, drugi świetnie sprawdza się odpowiadając za stado.

A jaka jest struktura zasiewów.

– Kukurydzy siejemy 150 ha z czego dwie trzecie trafia na kiszonkę, reszta na ziarno – opowiada senior rodziny. – 180 ha obsiewamy zbożem – głównie oziminą. A reszta to łąki.

Produkcja rolna jest na tyle wysoka, że wystarcza nie tylko na wyżywienie krów, ale nadwyżki trafiają na rynek. Zapasy? Są! Jest jeszcze pryzma kiszonki z zeszłego roku. Jak mówi

Krzysztof Szmurło, gdyby przez rok nie zbierał, to i tak daliby sobie radę.

Taka ilość ziemi wymaga i sprawdzonego parku maszynowego. W rękach gospodarzy z Popław są trzy ciągniki marki JCB w tym Fastrac 8330 o mocy 348 KM i 8310 – najszybsze produkowane ciągniki na świecie.

W gospodarstwie liczą się maszyny o mocy od 180 KM wzwyż. Flotę uzupełniają traktory New Holland.

W gospodarstwie specjalizującym się w hodowli bydła mlecznego, sprzęt do zbioru kukurydzy musi być wysokiej jakości, przystosowany do szybkiego sprzątnięcia zbiorów i odpowiedniego ich zabezpieczenia. Na podwórku stoi kombajn New Holland Elevation CX 6080. Obok przyczepa samozbierająca Strautmann Terra-Vitesse CFS 5201. I nieco starsza, ale nadal spełniająca wszystkie oczekiwania Pöttinger Jumbo.

Gospodarka osiągnęła taki punkt rozwoju, że najbliższe plany skupiają się na utrzymaniu tego co już osiągnęli. Mają doświadczenie, mają wyprawowaną markę, potwierdzoną licznymi nagrodami i wyróżnieniami. Poza tym rozbudowa gospodarstwa mlecznego to nie pojedyncza inwestycja, a cały wieloletni plan działań. Zwiększa się stado, należy rozbudować obory, dokupić dodatkowy areał ziemi. Idąc dalej i chcąc więcej łatwo można pogorszyć to co już się osiągnęło.

Na koniec pytam o sekret powodzenia. Odpowiedź jest taka sama jak i cały wywiad. Spokojna i prosta. Trzeba mieć do tego zamiłowanie. Trzeba to lubić. Naszym zdaniem to coś więcej, pracę na roli trzeba kochać i tę miłość zaszczepić innym...

No cóż... Możemy tylko pogratulować i życzyć dalszych sukcesów!

Tekst i fot. Artur Golak

||

Ważne, by zwierzęta w hodowli, zwłaszcza tak licznej, mogły zachowywać się zgodnie z profilem biologicznym swojego gatunku. Obora wolnostanowiskowa umożliwia swobodne przemieszanie się zwierząt, krowy mogą korzystać również ze swobodnego wybiegu.

26

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PAKIET „SUPER ROLNIK 2021”

Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” przygotowało dla rolników, w których posiadaniu lub współposiadaniu jest gospodarstwo rolne specjalną ofertę ubezpieczeniową w ramach Pakietu „Super Rolnik 2021”.

W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia W ramach powyższego Pakietu można ubezw Pakiecie „Super Rolnik 2021” rolnikowi przypieczać budynki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego. Ochroną można także objąć sługuje zniżka specjalna za kompleksowe ubezbudowle, w tym m.in. silosy, podjazdy, płyty pieczenie posiadanego mienia. Wysokość zniżobornikowe i hale brezentowe, a także obiekty ki może wynieść nawet 20%, zgodnie z zasadą, małej architektury, których piękno i pomysłoże im większa liczba i rodzaj zawartych ubezpiewość wykonania niejednokrotnie możemy podziwiać w ogrodach czeń w pakiecie, tym większa zniżka, a w efekcie mniejsza składka naszych rolników. do zapłaty przez rolnika.

Dodatkowo, w ramach Pakietu „Super Rolnik 2021”, można ubezpiePonadto, przy zawieraniu umowy ubezpieczenia w Pakiecie „Super czyć następujące mienie: ziemiopłody, zwierzęta gospodarskie, sprzęt Rolnik 2021” Ubezpieczony otrzyma kupon zniżkowy, uprawniający rolniczy, materiały i zapasy gospodarstwa rolnego, ruchomości do zwolnienia z opłaty składki członkowskiej w przypadku zawarcia domowe i stałe elementy wykończeniowe budynków. Ubezpieczenie następujących umów ubezpieczenia: OC posiadacza pojazdu mezapewni ochronę mienia od pożaru i innych zdarzeń losowych, z moż- chanicznego i/lub autocasco, upraw rolnych z dopłatami do składki liwością rozszerzenia o ryzyko powodzi. Zakres ubezpieczenia może z budżetu państwa, zwierząt gospodarskich z dopłatami do składki obejmować również kradzież z włamaniem, rabunek, rozbój uliczny z budżetu państwa. oraz kradzież stałych elementów wykończeniowych (zewnętrznych) Kupon zniżkowy może być wykorzystany przez rolnika wielokrotnie, budynku mieszkalnego, szyby i przedmioty szklane od stłuczenia przy umowach ubezpieczenia zawieranych na rzecz ubezpieczonego oraz instalacje odnawialnych źródeł energii (instalacje fotowoltaiczne, rolnika z rocznym okresem ważności kuponu. solarne, wiatraki, pompy ciepła itp.), umowę obowiązkowego Pakiet „Super Rolnik 2021” jest atrakcyjną ofertą zarówno ubezpieczenia OC rolnika, sprzęt rolniczy: kombajny zbożowe, dla rolników będących już Członkami Towarzystwa, jak i dla maszyny rolnicze samojezdne, sprzęt rolniczy (zagregowany tych, którzy dopiero wstąpią w poczet jego Członków. Pakiet z maszyną rolniczą samojezdną) oraz ciągniki i przyczepy rolten zapewnia kompleksową ochronę ubezpieczeniową, donicze od wszystkich zdarzeń (Agrocasco) w tym także i od rystosowaną do indywidualnych potrzeb rolników, a przy tym, zyka kradzieży. co istotne, bardzo przystępną cenowo.

Zapraszamy do kontaktu: Biuro Regionalne w Białymstoku, ul. Warszawska 6, 15-950 Białystok, tel/fax (85) 743 66 61, 743 69 94, e-mail: biuro10@tuw.pl Informacja stanowi materiał promocyjny Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” z siedzibą: 02-793 Warszawa, ul. H. Raabego 13

PODLASKIE AGRO

27

MASZYNY

Pokazy

sprzętu rolniczego na P odlasiu

Ostatni przystanek

Agrihandler Demo Tour – ogólnopolski cykl pokazów maszyn rolniczych miał swój ostatni przystanek 18 września w gospodarstwie Krzysztofa Szmurło, w miejscowości Popławy, gm. Brańsk.

Popławy nie były jedynym punktem na Podlasiu w programie imprezy. Kilka dni wcześniej, bo 15 września, „pociąg” firmy Agrihandler zatrzymał się w gospodarstwie Jana Zawadzkiego we wsi Ciemnoszyje, gm. Grajewo.

Mimo tego, że organizator cyklu pokazów – firma Agrihandler – jest stosunkowo nową marką, powstała bowiem 1 maja br. – to w rzeczywistości, jest to nie kto inny jak siostrzana spółka firmy Interhandler, wyłącznego dystrybutora marki JCB w Polsce. Nowy podmiot jako autoryzowany dealer zajmuje się sprzedażą i serwisem tak uznanych marek jak: Amazone, Schuitemaker, Veenhuis, Vervaet, Evers Agro oraz JCB. Pogoda w piątkowe przedpołudnie w Popławach dopisała, choć silny, porywisty wiatr nie dawał o sobie zapomnieć nawet na chwilę.

Mimo tego, goście, którzy zjawili się w liczbie kilkudziesięciu osób, nie mogli żałować. A,

proszę nam wierzyć, było co oglądać. W pokazie można było zobaczyć m.in. trójkołowy beczkowóz samojezdny Vervaet Hydrotrike XL, przyczepę samozbierającą Schuitemaker Rapide 8400+, siewnik i aerator do napowietrzania marki Evers Agro, ładowarki: JCB 542-70 i WLS 427 Agri, ciągniki: JCB 4190 i 8330 oraz rozsiewacz nawozów i siewnik Amazone Cirrus.

O sukcesie całego przedsięwzięcia nie przesądziły tylko i wyłącznie pojazdy oraz maszyny rolnicze, choć trudno znaleźć wyższą półkę, niż ta, reprezentowana w całym cyklu pokazów. Goście mogli nie tylko z bezpiecznej odległości oceniać sprzęt przy pracy, ale dzięki zainstalowanemu pod wiatą telebimowi przyglądać się najdrobniejszym szczegółom pracy maszyn. Każdy przejazd filmowy był z najbliższej odległości z towarzyszącego mu pick-up’a i transmitowany na żywo. A, jeżeli ktoś do oceny potrzebował większego dystansu,

||

„Łapka w górę” (uśmiech). Tak młodsi podsumowali zbiór traw w wykonaniu tandemu: traktor JCB Fastrac 8330 i przyczepy samozbierającej Schuitemaker Rapide 8400+.

Na mniejszym zdjęciu docenić można precyzję pracy szerokich zgarniaków, umożliwiających płynny przepływ trawy do przyczepy.

proszę bardzo. Widok z drona naprawdę zapierał dech w piersiach.

Prezentacja rozpoczęła się z przytupem.

W roli gwiazd wystąpiły: ciągnik JCB Fastrac 8330 oraz przyczepa samozbierająca Schuitemaker Rapide 8400+. Ten pierwszy to Ferrari wśród ciągników. O mocy 348 KM i 1440 Nm maksymalnego momentu obrotowego jest w stanie rozpędzić się do 70 km/h (malkontenci mogą pokręcić nosem – innym model serii Fastrac trafił w zeszłym roku do Księgi Rekordów Guinnessa, rozwijając maksymalną prędkość... 247,5 km/h). Przyczepa samozbierająca to najnowszy model z oferty marki Schuitemaker. Jej pojemność całkowita 49 m3.

Może być także wyposażona w system regulacji ciśnienia powietrza w oponach. To pozwala na dostosowywanie nacisku maszyny do rodzaju podłoża, na którym pracuje. Dzięki temu C.D. NA STR. 30

||

„Może się przyda...”. Pokaz statyczny pozwolił z bliska na zapoznanie się ze szczegółami konstrukcyjnymi.

Z pytaniami należało już udać się do ekspertów i techników Agrihandler.

28

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

Model

TH357D

TH408D

Silnik

PODLASKIE AGRO

Maks. wys. podnoszenia

Maks. udźwig

kW/KM

mm

kg

7 000

3 500

7 600

4 000

9 800

3 500

Cat® C3.4B Stage IV

83/111

Cat C4.4 ACERT™ Stage IV

93/124

Cat® C3.4B Stage IV

83/111

Cat® C4.4 ACERT™ Stage IV

93/124

Cat® C4.4 ACERT™ Stage IV

106/142

Cat C3.4B Stage IV

83/111

Cat C4.4 ACERT™ Stage IV

93/124

Cat® C4.4 ACERT™ Stage IV

106/142

®

®

TH3510D

Moc

®

29

MASZYNY C.D. ZE STR. 28

nawet mocno obciążona przyczepa nie niszczy uprawianego pola. Te możliwości szczególnie docenią rolnicy podczas zbioru traw i kukurydzy na cięższych i dłużej trzymający wilgoć glebach. Później, zgodnie z zasadą suspensu było tylko lepiej.

Zapytani przez nas rolnicy nie wskazywali na konkretne maszyny, które budziły ich szczególne zaciekawienie. Na pewno, jeszcze przez pokazem dynamicznym, uwagę gości przyciągał beczkowóz samojezdny marki Vervaet. Eksperci pytani byli także o aplikatory doglebowe.

Nasze obserwacje, już później, potwierdzili organizatorzy imprezy. Ostatni akord w długiej trasie pozwolił pokusić się o podsumowanie przebiegu całej kampanii reklamowej.

|| ||

Jeszcze w bezruchu i na ziemi, ale już wkrótce będzie w powietrzu, a obraz przekazany na telebim pozwoli nadać prezentacji nowego wymiaru. Drony to przyszłość rolnictwa, choć jak na razie, to tylko w takiej formie.

– To ósmy, a zarazem ostatni, przystanek na trasie Agrihandler Demo Tour – powiedział Jerzy Petrykowski, dyrektor ds. rozwoju i działalności handlowej w firmie Agrihandler.

– Cały cykl podsumowujemy bardzo pozytywnie i mamy nadzieję, że finał w Popławach w gospodarstwie Krzysztofa Szmurło nie zawiedzie oczekiwań naszych i naszych gości.

Szczególne jesteśmy zadowoleni z frekwencji, oraz tego, jak jesteśmy przez rolników odbierani. Nie ukrywam też, że udało się nam „wstrzelić” w dobry okres, choć specyfika pracy na roli powoduje, że rolnicy, odbiorcy naszej oferty, nigdy nie mają nadmiaru wolnego czasu.

Zapytaliśmy też o dobór maszyn do pokazów dynamicznych.

– Rozwijamy konkretne tematy sprzedażowe i nie ograniczamy naszej oferty do konkretnych maszyn – podkreślił Jerzy Petrykowski.

– Proponujemy klientom całościowe rozwiązania, dostosowane do zmieniających się potrzeb i oczekiwań. Tu przykładem mogą być choćby beczki do gnojowicy, czy aplikatory, które ze względu na wprowadzane przepisy

30

będą w określonych typach działalności rolniczej obowiązkowe.

Nie mogło zabraknąć pytań o podlaskich rolników. Czy nasi czytelnicy to „trudni” klienci?

– Śledząc nasz Demo Tour muszę potwierdzić, że każdy producent rolny ma nieco inne preferencje i oczekiwania wobec nowego sprzętu – mówi Roman Żołnacz, wyłączny dystrybutor maszyn marki JCB. – Podlasie to region, gdzie szczególnie rozwinęła się hodowla bydła mlecznego. Tu oczekiwania od maszyny – a uszczegóławiając – od aplikacji i osprzętu, który będzie przez te maszyny stosowany, może się w szczegółach różnić. Podlascy rolnicy szczególną uwagę przykładają do działania hydrauliki oraz osprzętu wykorzystującego ten rodzaj napędu. Ma to znaczenie np. przy wybieraniu pasz z silosów w sposób, który zapobiegnie natlenianiu kiszonki. To samo dotyczy np. frezów, czy łyżko-krokodyli, które powinny działać z maksymalną precyzją i dokładnością, która ograniczy straty w nabieraniu paszy.

Tekst i fot. Artur Golak

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

QUADRO 4-belkowy agregat do uprawy pożniwnej i głębokiego spulchniania

optymalne wymieszanie idealnie przygotowane pole pod siew wszechstronny na każdym polu Info: Marcin Piecha Tel.: +48 518 825 425 | marcin.piecha@koeckerling.de Paweł Masłowski Tel.: +48 509 517 852 | pawel.maslowski@koeckerling.com

PODLASKIE AGRO

31

UPRAWA Podsumowanie

uprawy kukurydzy na kiszonkę na P odlasiu w 2020 r .

W roku trudnych warunków

Bieżący rok dla plantatorów kukurydzy na kiszonkę upływa pod znakiem wyjątkowego splotu okoliczności, który finalnie wpłynął na rezultat plonowania. Dobre wyniki, które osiągnęli nasi rolnicy, były raczej wynikiem starannego doboru odmian, dostosowanych do trudnych warunków pogodowych i glebowych, niż łaskawiej aury, która, drugi rok z rzędu, na Podlasiu (jak i w całej Polsce) nie rozpieszczała. O podsumowanie wyników tegorocznej uprawy kukurydzy na kiszonkę zapytaliśmy ekspertów czołowych firm nasiennych działających w naszym regionie. Może ich wnioski i spostrzeżenia pomogą podjąć decyzję o przyszłorocznych zasiewach? Zapraszamy do lektury!

PIONEER Ryszard Wojciechowski, regionalny kierownik sprzedaży na Podlasiu oraz Wschodnim Mazowszu

Przebieg pogody w tym roku wyraźnie wpłynął na rozwój kukurydzy.

Kwiecień i maj, które były chłodne, spowodowały opóźnienie w procesie dojrzewania roślin, czego konsekwencją jest przesunięcie terminu zbiory kukurydzy o ok. 2-3 tygodnie w stosunku do lat wcześniejszych.

Na polach obserwujemy często bardzo wysokie rośliny kukurydzy (do 3,5 m). Przyczyną dużej wybujałości roślin jest suma opadów jaka miała miejsce w miesiącach maj-czerwiec. Łącznie na Podlasiu spadło ok. 300 litrów wody na m2, co ułatwiło roślinom mocny rozwój części wegetatywnej. W lipcu, kiedy kukurydza rozpoczyna kwitnienie i odbywa się zapylenie kolb, opady deszczu nie były już tak intensywne a miejscami prawie w ogóle nie wystąpiły. Brak wody w tym okresie negatywnie odbija się na przyszłym plonie kolb a dokładnie ziarna. Aktualnie przy zbiorach kukurydzy na kiszonkę w większości rejonach Podlasia spotykamy wybitnie wysoką kukurydzę przy nie zawsze w pełni wykształconych kolbach. Przełoży się to na wysokie plony zielonej masy z hektara, ale niestety z obniżonymi parametrami żywieniowymi kiszonek.

Firma Corteva Agriscience, do której należy marka Pioneer®, każdego roku wykonuje szereg doświadczeń polowych na Podlasiu. Dzięki tym doświadczeniom możemy rekomendować odmiany kukurydzy marki Pioneer®, które najlepiej plonują i sprawdzają się w tym regionie Polski. Oto trzy najlepsze propozycje dla Podlaskich gospodarstw mlecznych; P8329, P8834 (Nowość), P9241. To odmiany do uprawy z przeznaczeniem na wysokoenergetyczna kiszonkę.

Odmiana P8329 należąca do odmian średnio wczesnych o liczbie FAO 240/250. W początkowym okresie rozwoju wyróżnia się szybkim wigorem wzrostu. Ziarno o cechach łączonych typu Flint/Dent dzięki temu zawiera w sobie cechy obu typów kukurydzy. Polecana od średnich klas ziemi do zwięzłych, gliniastych w obsadzie max. 90 tys. roślin na ha. Rośliny bardzo wysokie z wysoko osadzoną kolbą. Średni plon kiszonki w rejonie Podlasia 50 ton/ha.

Odmiana P8834 (NOWOŚĆ). Należy do grupy średnio wczesnej o liczbie FAO 250. Wyhodowana w technologii Aqua Max. Ponadprzeciętna tolerancja na okresowe niedobor y wody w glebie.

Nadaje się na słabsze stanowiska. Wysoki potencjał plonowania potwierdzony na polach produkcyjnych i w wynikach COBORU. Łączy w sobie cech odmiany kiszonkowej (wysoka dobrze ulistniona roślina) oraz topowej odmiany ziarnowej (wysoki plon o szybkim oddawaniu wody z ziarna) Polecana na wysokoenergetyczna kiszonkę dla krów mlecznych w osadzie nie przekraczającej 85 tys. ha. Średni plon zielonej masy 55 ton. ha.

Odmiana P9241 z grupy średnio późnych o liczbie FAO 270/280 z grupy odmian Aqua Max. Tolerancyjna na wysokie temperatury oraz okresowe niedobory wody. Z uwagi na bardzo dobrą tolerancje na wiosenne chłody nadaje się na wczesne siewy. Uniwersalna co do wymagań glebowych, polecana na każde stanowisko – od wilgotnych i zimnych, do suchych i piaszczystych. Rośliny średniowysokie o grubych mocnych łodygach z nieco niżej zawieszona kolbą. Mimo średniego wzrostu osiągają wysokie plony kiszonki, sięgające 60 ton/ha o znakomitych parametrach jakościowych.

ZORZA Emilia Fink-Podyma, manager produktu z firmy Saatbau

Firma Zorza posiada w swojej ofercie m.in. produkty marki Saatbau Dublino (FAO 260). To kolejna odmiana w ofercie Saatbau zarejestrowana w Polsce w 2016 r. Po dwóch latach badań (2013-2014) odmiana uzyskała rekordowe plony suchej masy na poziomie 106% wobec wzorca. Najwyższy potencjał plonowania odmiana potwierdziła, po raz kolejny, w suchym 2018 r., po raz kolejny uzyskując najlepszy wynik w grupie odmian późnych. Dublino to, przede wszystkim, rekordowe plony kiszonki i pewność stabilnego plonu w bardzo różnorodnych warunkach pogodowych. Istotnym jest, że ze względu na bardzo dobry wczesny wigor i tolerancję na wiosenne chłody, odmianę z powodzeniem można uprawiać w rejonach o chłodnej wiośnie, na glebach lekkich oraz ciężkich i zlewnych.

Wysokie, mocno ulistnione rośliny zachowują dobrą kondycję podczas okresowych niedoborów wody.

32

||

Dublino

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

33

UPRAWA FARMSAAT Mariusz Syczewski, farmpartner na Podlasiu

Kończący się rok na pewno długo utkwi nam w pamięci, głównie poprzez swoje zawirowania w pogodzie i oczekiwania co do końcowego plonu. Zasiewy na ogół były przeprowadzone w suchą i ogrzaną glebę, stąd były spodziewane szybkie wschody. Niestety, natura rządzi się swoimi prawami i przyszedł okres chłodów, który opóźnił wschody a kiełkujące już siewki odczuły niskie temperatury. W dalszej części wegetacji kukurydza nadrabiała stracony czas, gdyż obfite deszcze, szczególnie na lżejszych glebach, zapewniły jej solidny wzrost, a na niżej położonych polach rośliny nikły w oczach z nadmiaru wody.

Gdy wydawało się że będzie duży plon masy i ziarna, nagle w najważniejszym momencie dla nalewania ziarna, przyszła susza połączona z wysokimi temperaturami, co najbardziej odczuły rośliny na glebach lżejszych. W skrajnych przypadkach zaowocowało to znikomym rozwojem kolb. Odmiany firmy Farmsaat idealnie dopasowały się tego roku i wydały zadowalający plon kukurydzy na kiszonkę. Dobra genetyka połączona z odpowiednim doborem nasion ma w tym sezonie bardzo duże znaczenie o czym mogli przekonać się rolnicy, którzy pierwszy lub kolejny rok zaufali odmianom firmy Farmsaat Z odmian na kiszonkę można polecić odmiany: Farmoritz FAO 250. Odmiana ta podniosła bardzo wysoko poprzeczkę jeśli chodzi o plon na kiszonkę, budując potężne rośliny

w połączeniu z ogromną kolbą do 22 ziaren w obwodzie i bardzo mocnym efektem stay green. Odmiana ta z całą pewnością zagości na dłużej na polach, co potwierdzają rolnicy, którzy ją posieli lub mieli okazję widzieć na poletkach demonstracyjnych.

Farmirage FAO 260, uprawiana już trzeci rok, charakteryzuje się bardzo dużym potencjałem plonotwórczym nawet na słabszych glebach, co gwarantuje nam bardzo wartościową kiszonkę z której otrzymamy dużo mleka o wysokich parametrach.

Farmrock FAO 250. Nowość. Odmiana trójliniowa nadająca się na wszystkie stanowiska. Na słabszych świetnie radzi że stresem, spowodowanym suszą lub wahaniem temperatur. Nie bez znaczenia jest także bardzo korzystny stosunek ceny do jakości.

KWS Andrzej Majewski, product manager d/s kukurydzy

Bardzo zimna i sucha wiosna nie pomogła w początkowym rozwoju kukurydzy. W połowie maja było tak zimno, że skiełkowane rośliny przykrył na kilka godzin śnieg. Byliśmy pełni obaw co z tego będzie, ale kukurydza przeżyła największe chłody. Niestety, później w czerwcu było bardzo zimno. Niektóre odmiany zareagowały odrzuceniem zawiązków pierwszej kolby, miały zakłócony przebieg kwitnienia. Najbardziej ucierpiały wrażliwe na zimno odmiany w typie dent, ale tych odmian nie rekomendujemy na kiszonkę dla bydła. Zbiory kukurydzy na kiszonkę były opóźnione o kilka tygodni, a zbierana sieczka często nie miała wymaganej minimalnej suchej masy. Badaliśmy, co kilka dni, zmiany zawartości suchej masy, na bieżąco, na wybranych odmianach i jednocześnie kalibrowaliśmy satelitarny monitoring suchej masy kukurydzy, który od sezonu 2021 będzie dostępny dla wybranych odmian na kiszonkę hodowli KWS. To pożyteczne narzędzie w rękach rolnika, pomocne w wyznaczeniu terminu zbioru kukurydzy na kiszonkę, gdyż pokazuje na bieżąco sytuację na polu i prognozuje zmiany zawartości procentowej sm na kolejny tydzień. Na chwilę obecną tylko firma KWS proponuje taki system. Jest on już używany w Niemczech i Czechach.

Polecając odmiany na kiszonkę opieramy się na sprawdzonych rozwiązaniach, gdyż widzimy, że każdy sezon jest inny. Na pośledniej jakości gleby polecamy odmianę Agro Polis (FAO 240), odmiana o ziarnie flint/dent. Na polach produkcyjnych dała 23 t sm całych roślin/

ha i 68 t świeżej masy/ha na dobrych glebach. Odmiana ta uzyskuje wysoki udział ziarna w kiszonce.

Ziarno przed zbiorem na kiszonkę bardzo wolno oddaje wodę dlatego możliwe jest rozdrobnienie każdego ziarna i uniknięcie jego strat podczas skarmiania kiszonki.

Doskonała strawność całych roślin, dzięki silnemu efektowi stay green. Rośliny wysokie i bogato ulistnione, bardzo zdrowe.

Najwyższe plony ogólne sm dała odmiana Kentos (FAO 260). Na słabszych i suchych stanowiskach było to 48-60 t świeżej masy/ha (17-19 t sm/ha), a na dobrych glebach było to ponad 80 t świeżej masy/ha (23 t sm/ha). Ponad 55% udziału kolb w plonie i wydłużony efekt stay green.

Potężne i bogato ulistnione rośliny, z długimi kolbami.

Odmiana, która jest bardzo uniwersalna, na różne stanowiska glebowe to Figaro (FAO 240). Szczególnie polecana na kiszonkę i ziarno. W roku 2020 plonowała bardzo stabilnie, i na glebach słabszych z okresowym brakiem wody, uzyskaliśmy plony w wysokości 48-58 t świeżej masy, a na dobrych stanowiskach ponad 70 t śm/ha (21 t sm/ha). Odmiana ta stabilnie plonuje w różnych warunkach glebowo-pogodowych.

MAS SEEDS Tomasz Marciniak, przedstawiciel regionalny W tym roku pomimo chłodnej wiosny i długich wschodów odmiany kukurydzy kiszonkowej MAS Seeds doskonale poradziły sobie w tych warunkach. Hulk kolejny rok z rzędu wykształcił potężne, mocno ulistnione rośliny i duże dobrze zaziarnione kolby. Niejednego z rolników zaskoczył grubą łodygą, szerokimi liśćmi i tonami zielonej masy, które dalej przekładają się na wysokie parametry kiszonki i litr y w yprodukowanego mleka. Warto podkreślić że Hulk nadaje się na wszystkie typy gleb.

34

Kolejną odmianą jest Mas 26.B, który w jednym z gospodarstw na Podlasiu na klasie 4 zapewnił plon zielonej masy 55,9 t/ha. Odmiana jest bezpieczna i stabilna w uprawie kukurydzy na kiszonkę. Co roku zapewnia pełne pryzmy wysokoenergetycznej paszy.

Godnym uwagi mieszańcem jest również nowość Mastodon (FAO 250). To również wysoka roślina o dużych kolbach, która zapewnia bardzo dobry plon zielonej masy z wysoką zawartością skrobi i suchej masy. Mastodon to gwarancja plonu w gospodarstwach mlecznych.

||

MASTODON

PODLASKIE AGRO

UPRAWA PROCAM Błażej Opulski, specjalista ds. upraw kukurydzy, rzepaku, traw i motylkowych

Sezon wegetacyjny 2020 dla kukurydzy nie był łatwy, jednak udało jej się pokonać tegoroczne trudności podczas wzrostu i wydać obfite plony. Mowa oczywiście o znanych już zbiorach odmian z przeznaczeniem na kiszonkę.

Na terenie Podlasia i podobnie w całym kraju, w okresie siewów miały miejsce niskie temperatury i susza glebowa, która powodowała trudności w uprawie. Siew kukurydzy w zimną i suchą glebę powodował nierównomierne i opóźnione wschody. Niska temperatura i brak wilgoci był następstwem stresu roślin, który objawiał się żółtym wybarwieniem, niekiedy nawet przemrożeniem liści. W takich warunkach ograniczone zostało również przyswajanie składników pokarmowych.

Długotrwały okres stresowy powodował u roślin kukurydzy wydłużanie pierwszych faz rozwojowych, co miało wpływ na ostateczny plon, ponieważ kukurydza w tym czasie generuje wielkość kolby. W tych warunkach bardzo dobrze poradziły sobie odmiany odporne na spadki temperatur, cechujące się szybkim i energicznym wzrostem początkowym. Odmiany takie jak SM Kurant, Kanonier i Ligato wypadły bardzo korzystnie, a dodatkowa zaprawa Super Power dodawała im wigoru i odporności na warunki stresowe. W pierwszej połowie czerwca sytuacja meteorologiczna zmieniła się na korzyść roślin, i trwała już do końca lipca. Wysokie temperatury i częste opady spowodowały wyrównanie roślin i ich intensywny wzrost.

W tym roku odmiany średnio wczesne najlepiej wykorzystały tegoroczną sumę temperatur efektywnych do zbudowania optymalnego plonu. Na Podlasiu zbiory roślin kukurydzy na kiszonkę rozpoczęły się na dobre od połowy września i są oceniane od dobrych do bardzo dobrych, dochodzące na mocnych stanowiskach do ponad 60 t/ha. Takie wyniki możliwe były do uzyskania m.in. dzięki odmianie SM Kurant (FAO 250). Jest to typowa odmiana kiszonkowa, cechująca się bardzo wysokim i stabilnym plonowaniem nawet w trudnych i mniej sprzyjających warunkach, jakie mieliśmy w tym roku. Posiada bardzo dobry wigor początkowy i wysokie zdolności adaptacyjne do różnych warunków gleb.

Jest idealną odmianą dla wysokowydajnych gospodarstw mlecznych, ponieważ gwarantuje uzyskanie paszy o najwyższej jakości, poprzez bardzo duży udział ziarna w masie ogólnej, wysoką zawartość skrobi oraz obniżoną wartość niestrawnych włókien celulozowych. Kuranta wyróżnia również mocny Stay Green, dając dużą elastyczność podczas zbioru.

Na Podlasiu duża część gospodarstw założyła plantacje kukur ydzy po zbiorze żyta i traw jednorocznych przeznaczonych na kiszonkę. Mimo opóźnionego siewu, rośliny te wypadły bardzo dobrze.

W opóźnionych siewach duży udział przypadł odmianie Kanonier (FAO 240), która idealnie pasuje na te warunki. Posiada bardzo szybki, najwyżej oceniony w doświadczeniach COBORU, wigor początkowego wzrostu.

Ponadto niskie wymagania glebowe i odporność na susze pozwoliły uzyskać tej odmianie plon 54,1 t/ha świeżej masy, wysianej 18 maja po zbiorze trawy jednorocznej. W terminowym siewie na glebie I Va-I Vb zebrano jej 69,29 t/ha świeżej masy. Na wyróżnienie zasługuje również zarejestrowana w 2018 roku odmiana Ligato (FAO 230), która mimo wczesnego FAO plonuje bardzo wysoko – ok. 62 t/ha śm. A to za sprawą wybitnie wczesnego wigoru i dobrej tolerancji na wiosenne chłody.

Ligato wykorzystało swój potencjał, czyli szybki i energiczny start, który umożliwił zbudowanie wysokich i masywnych roślin w wyjątkowo grubą i w pełni zaziarnioną kolbę, która istotnie podniosła wartość zbieranej zielonki z roślin kukurydzy.

RAGT NASIONA Mateusz Hachuła, doradca terenowy

Chcielibyśmy polecić Państwu odmiany,które sprawdzają się w uprawie na kiszonkę na terenie całego kraju.

RGT Rancador (FAO 210-220). Odmiana zarejestrowana w 2018. Cechuje się bardzo wysokim plonem sm przy bardzo wysokiej zawartości energii energii, m.in. duży udziałowi ziarna. Odmiana jest przez wielu klientów uprawiana w użytkowaniu ziarnowym, ale pokrój rośliny, połączony z bardzo dobrym ulistnieniem, sprawia, że z roślin można wyprodukować wysokoenergetyczną kiszonkę. Kiszonka z odmiany RGT Rancador jest najwyższej jakości i wysokiej strawności. Wysoki efekt stay green to gwarancja dobrego terminu zbioru na kiszonkę, a w przypadku uprawy na ziarno, oddawanie wody z ziarna. Odmiana może być uprawiana na wszystkich stanowiskach, od bardzo dobrych, do najsłabszych, gdzie cechuje się bardzo dobrą adaptacją. Odmianę cechuje wysoka zdrowotność, która zapewnia bezpieczeństwo uprawy – od siewu do zbioru. Wczesność odmiany daje możliwość wysiewu pszenicy w optymalnym terminie lub w uprawie na ziarno z lekkim opóźnieniem. Przez rolników europejskich oceniana na najwyższym poziomie za plon ziarna i suchej masy oraz wysokie plony biogazu.

RGT Babexx (FAO 210/230). To sprawdzona w szerokiej uprawie odmiana kiszonkowa. Bardzo dobry wigor początkowy zapewnia dobry start i szybki rozwój roślin. Wysokie i mocno ulistnione rośliny RGT Babexx są podstawą kiszonki o wysokiej zawartości skrobi i podobnie jak wcześniejsza odmiana wysokiej zawartości energii. RGT Babexx może być uprawiana na wszystkich rodzajach stanowisk. Odmianę cechuje wysoka 36

tolerancja i adaptacja do zimnych gleb. RGT Babexx możemy w latach o wysokim plonie suchej masy część plonu pozostawić do zbioru na ziarno. Bardzo dobr y stay green to szerokie okno terminu zbioru na kiszonkę i wspomaganie oddawania wody w ostatnim okresie dojrzewania Korzystna struktura plonu i wysokie zrównoważone wartości odżywcze zaspokoją wymagania producentów mleka. RGT Babexx to bardzo uniwersalna odmiana ceniona przez producentów za wyjątkową stabilność i wysoki plon.

RGT Rancador i RGT Babexx polecamy do uprawy producentom którzy wymagają od odmian kukurydzy połączenia plonu suchej masy i wysokiej energii. Wszyscy którzy osiągają wysokie wydajności mleka mogą sięgnąć po kukurydze z naszej hodowli I zapewnić sobie bezpieczeństwo produkcji.

PODLASKIE AGRO

UPRAWA SAATBAU Emilia Fink-Podyma, manager produktu

Tegoroczny okres wegetacji kukurydzy był po raz kolejny nietypowy i bardzo różny od dwóch poprzednich – 2018 i 2019 r. Wyjątkowo chłodny okres wystąpił w czasie początkowego rozwoju roślin kukurydzy. Zimny maj spowodował opóźnienie procesu wegetacji nawet o 2-3 tygodnie. Warunkiem uzyskania wysokich plonów okazała się precyzja doboru terminu ale również techniki, czyli głębokości i prędkości siewu. Plony zielonej masy okazały się wyjątkowo zróżnicowane w tym roku. W województwach, które dotknęła susza, po raz kolejny były niższe, a zielonka często posiadała zbyt wysoką zawartość suchej masy. W innych rejonach, gdzie przebieg opadów był bardziej stabilny plony zielonki są bardzo zadowalające. Bieżący 2020 r. pokazał po raz kolejny, jak nieprzewidywalna stała się pogoda. W takich warunkach warto stawiać na odmiany bardzo stabilne w przekroju lat. Analizując wyniki plonów z własnego gospodarstwa, czy wyniki z doświadczeń warto wybierać te odmiany, które w przekroju lat (np. w ostatnich trzech latach) plonują wysoko ale przede wszystkim na podobnym poziomie w różnych warunkach.

Odmianą, która nie zwodzi od kilku lat jest na pewno Brigado (FAO 250). Odmiana ta została zarejestrowana na kiszonkę w Polsce w 2018 roku jako odmiana numer 1, z najlepszym wynikiem plonu suchej masy (ok. 22t/ha) wśród wszystkich odmian badanych przez COBORU w procesie rejestracji na kiszonkę w latach 2016-2017. Wybitny potencjał plonotwórczy odmiany potwierdziły badania porejestrowe (PDO) w bardzo suchym 2018 r., w którym po raz kolejny odmiana uzyskała najlepszy wynik plonu suchej masy. W kolejnych latach Brigado utrzymuje się w czołówce odmian w doświadczeniach PDO i zyskało już wielu zwolenników wśród rolników dzięki wysokim i stabilnym plonom suchej masy oraz ziarna. Nie zawiodło również w roku bieżącym gwarantując rolnikom najwyższe plony, również w rejonach dotkniętych niedoborem wody, a w doświadczeniach COBORU po raz kolejny osiągnęło bardzo stabilny plon na poziomie 104% wobec odmian wzorcowych. Ekstremalnie mocny wigor początkowy sprawia, że odmiana bardzo szybko rozpoczyna wegetację wiosną i buduje rekordowo wysokie rośliny z dobrym udziałem kolb. Cechy te gwarantują uzyskanie najwyższych plonów jednostek pokarmowych z hektara. Wyjątkowa tolerancja na chłody umożliwia wykorzystanie Brigado także w rejonach Polski trudnych klimatycznie do uprawy kukurydzy.

Wśród nowości warto zainteresować się odmianą Tipico (FAO 230). Potęgę tej odmiany bardzo dobrze opisują wyniki doświadczeń

38

rejestrowych. Po pierwszym roku badań uzyskała wynik 109% wobec odmian wzorcowych, a w 2019 roku plonowała aż o 13% lepiej niż odmiany wzorcowe. Plonowała lepiej niż odmiany o FAO 240 czy 250.

W bieżącym bardzo różnicowanym, pod względem przebiegu pogody, roku potwierdza swoją stabilność uzyskując po raz kolejny rekordowe plony zielonej masy. Tipico zdecydowanie wyróżnia się wysokością roślin i bardzo łatwo odnaleźć ją wśród innych odmian na polu. Swoją wyrostowość uzyskuje, miedzy innymi, ze względu na znakomity wigor roślin, zapewniający intensywny wzrost początkowym podczas chłodnej wiosny. Ważnym jest również wyjątkowo mocny efekt, jak na odmianę wczesną, efekt stay-green. Gwarantuje to duże bezpieczeństwo podczas żniw na zielonkę i umożliwia późnienie zbiorów bez strat.

PODLASKIE AGRO

MOTORYZACJA

||

Quady to nie tylko doskonałe pojazdy do pracy w lesie, ale także do aktywnej rekreacji.

Quad –

pojazd użytkowy, idealny do pracy w gospodarstwie rolnym

Do pracy nie tylko w polu

Jesień to czas szczególnie intensywnych prac na roli. Wielu z nas poszukuje wtedy najlepszych rozwiązań, które odciążą nas w codziennym trudzie i pomogą obowiązki wykonać szybciej. Doskonale wywiążą się z tego quady, które coraz częściej spotkamy w gospodarstwach rolnych. I nie bez powodu.

Co takiego quady mają w sobie, że w ostatnich latach tak chętnie są wykorzystywane przez rolników na całym świecie? Przede wszystkim to, że mimo niewielkich rozmiarów, pozwalają na wykonanie wielu czynności, a przy tym są bardzo zwrotne. Wjadą wszędzie tam, gdzie nie dojedziemy zwykłym samochodem ani traktorem. Jeśli przez nasze pole przechodzi rów – z pewnością go pokonamy. Głębsze bruzdy w ziemi – też nie będą stanowiły szczególnego wyzwania.

Wszystko to dzięki wysokiemu, mocnemu zawieszeniu, terenowym oponom i napędowi na cztery koła. Jeśli masz piec na drewno lub węgiel, na pewno będziesz potrzebować pojazdu, którym bez trudu przetransportujesz opał na swoje podwórko. Umożliwi to quad wyposażony w hak z możliwością podczepienia przyczepki, taki jak chociażby amerykański

Polaris Sportsman 570 EPS, który bez trudu przewiezie cały ładunek. Z doczepioną do quada przyczepą wjedziesz do lasu, by załadować pocięte drewno. Jeśli prace w lesie są jeszcze przed tobą, to na pewno quad posłuży jako pojazd, którym wjedziesz w gęstwinę – jego niewielkie rozmiary i duża moc sprawiają, że zdecydowanie łatwiej będziesz poruszać się po leśnym gąszczu niż np. dużym ciągnikiem rolniczym. Może służyć także do wyciągnięcia powalonych drzew z lasu. Wystarczy podczepić wyciągarkę, a jej koniec owinąć wokół kłody i ruszyć przed siebie. W taki sam sposób w szybkim tempie przeciągniemy tarasujące drogę powalone drzewa.

Quady możemy także wyposażyć w rozsiewacze, którymi jeszcze przed zimą posiejemy zboże ozime lub wiosną jare. W zależności od jego rodzaju, możemy rozsiewać ziarno

Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji na temat możliwości jakie daje quad lub poznać ofertę quadów i akcesoriów do nich, skontaktuj się z autoryzowanym punktem sprzedaży i napraw quadów w województwie podlaskim Andzik, Anna Bereziecka, w jednej z dwóch lokalizacji: ►► ul. Hetmańska 67, 15-727 Białystok ►► ul. Jana Pawła II 26 lok. U3, 19-300 Ełk telefon: 515 122 959 e-mail: andzik.rowery@gmail.com 40

nawet na przestrzeni od 1,5 do 13 m. Uniwersalizm rozsiewacza sprawia, że nie tylko posłuży nam do zasiania upraw. Doskonale sprawdzi się przy rozsypywaniu nawozów. Do polewania pola płynnymi środkami ochrony roślin lub najzwyczajniej w świecie podlewania wodą posłuży opryskiwacz, który również da się podczepić do quada. Czterokołowiec poradzi sobie nawet w trudnych, np. podgórskich warunkach w terenie o wysokim nachyleniu.

Do pielęgnacji trawy przyda się nam także kosiarka. Osoby, które mają duże podwórka i chciałyby by ich gospodarstwo wyglądało nieskazitelnie, na pewno będą zadowolone z tej opcji. Quad jest lżejszy niż traktor, nie uszkodzi wierzchniej warstwy gleby, nie pozostawi śladów opon w trawie. W ten sposób szybko i efektywnie wykosimy nawet hektary.

Koszenie małą ręczną kosiarką przewodową, z akumulatorem lub kosą mija się z celem i będzie zwykłą stratą czasu.

Quada możemy także wykorzystać do podgarniania paszy dla zwierząt – wystarczy z przodu zainstalować pług. Na dodatek ten sam pług posłuży zimą do odgarniania śniegu i odśnieżania drogi. Na wsi każdy musi dbać o przejezdność własnej drogi!

Tekst Anna Bereziecka fot.

Andzik

PODLASKIE AGRO

MOTORYZACJA Elektryczny

crossover

Kia

jeszcze nie jeździłeś

Kia e-Niro na jednym ładowaniu może przejechać

Renomowany niemiecki instytut ADAC nawet 458 km. To zdecydowanie więcej sprawdził realne zasięgi aut na prąd oraz niż jej elektryczni konkurenci. to, jakie straty energii powstają podczas ich ładowania. Na podstawie tych danych można wysnuć wniosek, że najlepszy potrzebujemy 100 kWh prądu. W rzeczywisto- ma akumulator o pojemności 64 kWh. Zastości będzie go więcej, bo część zostanie prze- sowano w niej silnik elektryczny o mocy 150 samochód elektryczny to Kia e-Niro.

Czego potrzebuje elektryczny samochód, żeby można było o nim mówić, że jest uniwersalny? To oczywiście zasięg na jednym ładowaniu baterii. Niemieccy eksperci sprawdzili więc ile energii zużywają pojazdy podczas normalnego użytkowania. Elektryki poddano testom na dynamiczne przyspieszanie oraz jazdę autostradami i drogami ekspresowymi z wyższymi prędkościami.

W długą trasę

Instytut sprawdził 20 najpopularniejszych modeli. Największym deklarowanym zasięgiem może pochwalić się Tesla: Model X 100D (451 km) oraz Model 3 Long Range (429 km). Oba auta mają jednak ogromne baterie,mieszczące odpowiednio 100 i 75 kWh energii. No i są drogie. Kolejne dwa miejsca natomiast zajęły Kia e-Niro i e-Soul (z akumulatorem 64 kWh), których wynik, to 400 km.

Można powiedzieć, że samochody Kia nie mają pod tym względem konkurencji, przynajmniej póki co. Nissan Leaf z baterią o podobnej pojemności (62 kWh) realnie przejeżdża tylko 300 km – o ponad 100 mniej niż e-Niro. Kiepsko wypadło też Audi e-tron (zasięg 330 km) i VW e-Golf (zasięg 201 km).

Straty prądu

kW, czyli 204 KM, który generuje maksymalny moment obrotowy o wartości aż 395 Nm. Model e-Niro z takim układem napędowym przyspiesza od 0 do 100 km/h w zaledwie 7,8 sekundy, co jest znakomitym wynikiem wśród crossoverów.

Natomiast druga wersja modelu ma akumulator o pojemności 39,2 kWh, który współpracuje z silnikiem elektrycznym o mocy 100 kW (136 KM). Jednostka ta wytwarza maksymalny moment obrotowy o identycznej wartości jak mocniejszy silnik, czyli również 395 Nm i przyspiesza od 0 do 100 km/h w 9,8 sekundy.

Deklarowany zasięg mocniejszej wersji, to aż 458 km na jednym ładowaniu, co stawia go na szczycie „elektryków”. Przy „normalnej” jeździe jest to ok. 400 km. Dla porównania Audie e-tron ma zasięg 330 km, zaś VW e-Golf jedynie 201 km.

Jazda e-Niro będzie jeszcze bardziej ekonomiczna, gdy będziemy korzystać z własnego źródła zasilania, czyli z paneli fotowoltaicznych.

Zaoszczędzimy także na czasie ładowania, który w przypadku Niro (64 kWh) będzie o ok. 40% krótszy niż w Tesli (100 kWh).

Oprac. MaSz

QQ

Gwarancja Kia

7 lat lub 150.000 km na akumulator i silnik elektryczny

QQ

7 lat lub 150.000 km na perforację nadwozia

QQ

7 lat aktualizacji mapy w systemie nawigacji

QQ

5 lat lub 150.000 km na powłokę lakierową

QQ

gwarancja może przejść na kolejnego właściciel

ARTYKUŁ REKLAMOWY

Inny test polegał na zmierzeniu tego, jakie straty energii mają miejsce podczas ładowania elektryków. Co to w ogóle oznacza? Załóżmy, że bateria ma pojemność 100 kWh. Ale to nie oznacza wcale, że aby ją napełnić od 0 do 100%

znaczona na straty. Można to trochę porównać do przelewania wody z wiadra do butelki.

Butelka się napełni, ale część wody rozleje się wokół niej podczas nalewania. Tak samo jest z prądem. Te straty są spowodowane choćby tym, że podczas ładowania baterie się nagrzewają, a przecież ciepło to energia. Dodatkowo mają one systemy chłodzenia, które również potrzebują prądu do działania.

Samochody ładowano ładowarką o mocy 22 kWh AC od 50 do 100%. I tak sześć razy z rzędu. A potem policzono ile średnio energii weszło do baterii, a ile pobrano z sieci energetycznej. W przypadku Tesli straty wyniosły prawie 25%. To oznacza, że uzupełniając baterię, zużyjemy aż 17 kWh więcej. Powyżej poziomu 20% uplasował się też mały Seat Mii Electric. Dwanaście modeli zmieściło się w widełkach 10-20%, a tylko jeden poniżej 10%. Była to Kia e-Niro. Jej wynik to jedynie 9,9% strat – zdecydowanie najlepszy wynik w całym zestawieniu.

Kia Niro to wyjątkowy crossover, który podbił serca wielu Polaków. Obecnie na rynku pojawiła się elektryczna wersja tego modelu, która wyróżnia się przestronnością wnętrza i funkcjonalnością, oszczędnością i wyjątkowo dużym zasięgiem na jednym ładowaniu. Model e-Niro świetnie oddaje postęp, którego Kia dokonała w ostatnich latach w projektowaniu wygodnych, bezawaryjnych i oszczędnych aut. Wnętrze auta jest bardzo przestronne, a wysokiej jakości materiały gwarantują komfort podróżowania.

Samochód można w y pos aż yć w silnik 136 lub 204 konny. Mocniejsza wersja

Fot. Kia

Tak tanio

42

PODLASKIE AGRO

BUDOWNICTWO INWENTARSKIE Mlek-Mar i Makita w Wysokiem Mazowieckiem

Elektryzujący pokaz

Pokazy elektronarzędzi zawsze cieszyły się sporą popularnością, nie tylko wśród majsterkowiczów. Nie inaczej było również 7 października br. w Wysokiem Mazowieckiem, kiedy to przy Centrum Handlowym przy ul Białostockiej zaparkował samochód pokazowy z narzędziami popularnej marki Makita. Obecni mogli nie tylko obejrzeć, ale również przetestować całą gamę elektronarzędzi z nowoczesnej linii urządzeń akumulatorowych, narzędzi pneumatycznych oraz sprzętu ogrodniczego.

Prezent ację prowadził Michała Domżała, doradca techniczny marki Makita, k tór y wraz z ekipą techniczną reprezentującą japońską markę, jeździ specjalnie wyposażonym samochodem po całej Polsce i „na żywo” prezentuje wszystkim zainteresowanym, co potrafi najnowsza generacja

wymaga stosowania dodatkowych narzędzi, a w samej maszynie zastosowano wiele nowoczesnych rozwiązań, jak np. XPT, która podwyższa odporność na pył i wilgoć.

Przy tej okazji warto wspomnieć o kilku innych technologiach, k tóre wprowadziła firma Makita. Jedną z najbardziej pr z ydatnych jest LXT (Lithium Ion Xtreme), która daje wyjątkową wytrzymałość baterii Elektronarzędzia to kategoria „musisz to mieć” każdego oraz kilkukrotnie wyżmajsterkowicza, a sprzęt marki Makita od zawsze wyróżnia się szą moc od tradycyjnych akumulatorów dobrą jakością i adekwatną do niej ceną.

Ni-Cd, równocześnie niemal wszystkie prace moż- zmniejszając jego wagę.

Godne uwagi są również nowoczesne kona wykonać w terenie przy pomocy ręcznych narzę- siarki akumulatorowe, które mają kilka dodatdzi i to, na dodatek, zasila- kowych zalet, w porównaniu do swoich spalinych z akumulatorów, bez nowych lub przewodowych odpowiedników. konieczności podłączania Jeżeli chodzi o kosiarki z kablem, to sprawa kabla do sieci elektrycznej. jest jasna. Nikt nie lubi plątać się z przewoJuż tradycyjnie, duże zainteresowanie wzbu- dem, rozwijać przedłużaczy i ciągle pilnować, dziły narzędzia ogrodowe, wśród nich aku- żeby przypadkiem kawałek przewodu nie mulatorowa pilarka łańcuchowa model Ma- znalazł się w polu rażenia ostrza kosiarki. Tych kita DUC353. Pilarka ma prowadnicę długości wszystkich zmartwień nie mamy w przypadku 35 cm i jest zasilana zestawem akumulatorów wyboru kosiarki akumulatorowej. A jeśli choLi-Ion o łącznym napięciu 36V, napędzającym dzi o zestawienie z urządzeniem spalinowym, bezszczotkowy silnik z zewnętrznym wirni- to plusem jest dużo lżejsza praca i wygodkiem. Dzięki temu rozwiązaniu, uzyskujemy niejsze manewrowanie, dzięki niższej masie bezpośredni napęd łańcucha, co znacząco kosiarki. Wyraźnie przyjemniejsze koszenie zwiększa wydajność urządzenia. Zastosowanie przy znacznie niższych decybelach, no i oczytej technologii daje możliwości zastosowania wiście brak zmartwień z paliwem, olejem czy akumulatorowej pilarki łańcuchowej porów- ewentualnym przeglądem silnika.

Osoby, których zabrakło na pokazie w śronywalne z jej spalinowym odpowiednikiem.

Urządzenie uruchamia się poprzez wciśnięcie dowe południe mogą żałować. Jednak nic włącznika i spustu. Nie wymaga, jak w przy- straconego. Zainteresowani mogą odwiedzić padku silnika spalinowego, pociągania za linkę gospodarza tego wydarzenia – sklep rolniczorozrusznika. Spustowy włącznik daje również -ogrodniczy Mlek-Mar w Wysokiem Mazomożliwość kontroli prędkości łańcucha, która wieckiem i tam dopytać o wszelkie sprzęty może być zmniejszona przy bardziej finezyj- japońskiego producenta. Sklep mieści się nych pracach, wymagających większej kontroli w Centrum Handlowym przy ul. Białostockiej. nad pilarką. Regulacja naciągu łańcucha nie Tekst Artur Golak, fot. archiwum redakcji

||

elektronarzędzi. Pieczę nad wszystkim sprawował Paweł Ogilba, regionalny koordynator sprzedaży firmy Makita.

Obaj panowie przy dźwiękach muzyki płynącej z odpornego na deszcz radia (oczywiście produkcji Makita – uśmiech), w asyście pracowników lokalnego dealera, firmy Mlek-Mar, prezentowali fantastyczne możliwości swoich urządzeń. I tak na przykład: można było na własne oczy obejrzeć, jak w kilka sekund, bez żadnych odpadających opiłków, pan Michał przecina rurę stalową ręczną przecinarką do metalu. Czy jest możliwe, by z pomocą akumulatorowej dziurkarki wykonać otwory przelotowe w stali o grubości 8 mm? Ekspertowi Makity zajęło to również kilka sekund, bez jakiegokolwiek wysiłku, poza przytrzymaniem narzędzia i wciśnięciem przycisku.

Dawniej takie możliwości oferowały tylko duże i ciężkie urządzenia stacjonarne, stanowiące wyposażenie, wyspecjalizowanych zakładów. Dziś, dzięki nowoczesnej technologii, 44

PODLASKIE AGRO

BUDOWNICTWO INWENTARSKIE Co nowego

dla budownictwa inwentarskiego

–

rozmowa z Jerzym

Michalakiem,

Cieplej w narożach

Barbara K lem: We wrześniu 2019 r. uroczyście otwieraliśmy razem z załogą Prefbetu nowy zakład produkcji silikatów. Mija rok, jak spisuje się inwestycja?

Jerzy Michalak: Byłbym w pełni zadowolony, gdyby nie pandemia. Zakład osiągnął pełną zdolność produkcyjną i nic tylko sprzedawać.

Zakład stworzyliśmy na miarę lokalnych potrzeb, więc nie mamy dużych zdolności produkcyjnych. Produkujemy od 60 do 70 tys. m3 silikatów w skali roku. Jesteśmy zadowoleni z osiąganej jakości i ilości. Natomiast, co innego móc wyprodukować, a czym innym jest satysfakcja rynkowa. Stan magazynu mówi sam za siebie. W budownictwie wielorodzinnym widoczny jest zastój.

B.K. Mimo trudnego roku, Prefbet nadal się rozwija. „Za chwilę” będziemy otwierać kolejną Waszą inwestycję – zakład produkcji wyrobów betonowych...

J.M.: Zapraszamy (uśmiech). Zakład pozwoli na rozwinięcie produkcji elementów drobnowymiarowych, będących uzupełnieniem naszego asortymentu. Produkujemy je od lat. Jesteśmy jedyni w kraju, jeśli chodzi o strop teriva z wykorzystaniem bloczków z betonu komórkowego, do tego stopnia, że wywarzamy we własnym zakresie również belki stropowe. Jeśli chodzi o fundamenty, to dotychczas były to dość proste elementy, a my wychodzimy z ofertą bloczków fundamentowych szalunkowych. Znacznie lżejszych, pozwalających na szybką realizację części fundamentowej obiektu, poprzez układanie ich na sucho. Działają na zasadzie szalunku traconego. Dziś tego typu rozwiązania są bardzo popularne na zachodzie i południu Europy, wkraczają już do Polski południowej, natomiast u nas jeszcze tego nie ma.

Linia jest na tyle wszechstronna, że pozwoli nam na produkcję wielu innych wyrobów poza pustakami fundamentowymi. Opuszczać ją będą elementy architektury ogrodowej z przeznaczeniem na np. ogrodzenia, skarpy – wyroby szlachetne, w których beton imituje wyroby naturalne granit, czy piaskowce.

prezesem

Prefbet Śniadowo

B.K.: Odbiorcą niemal 40% produkcji Prefbetu jest wieś. W budownictwie inwentarskim furorę robią Wasze bloczki z betonu zwykłego z wkładką styropianową. Jakieś nowości w tym temacie?

J.M.: Dla budownictwa wiejskiego nadal będziemy produkować powyższe bloczki, ale system wzbogacimy o element narożny również z izolacją. Ich produkcję przeniesiemy do nowego zakładu, a co za tym idzie, produkt będzie bardziej gładki, ściana bardziej jednolita.

Nowością są natomiast elementy z betonu antymikrobiologicznego. Mamy już badania, przygotowujemy się do ich produkcji. Będą to materiały odporne na destrukcję biologiczną. Byłaby to niewielka linia w oparciu o zmodernizowanie istniejącego węzła. Na początek powstawałaby ruszty i płyty idealne do obór oraz „elki” i „tetki” do silosów na kiszonki.

B.K.: To dużo, ale wiem, że macie Państwo plany dalszego udoskonalania procesu produkcji?

J.M.: Wykorzystujemy regionalne programy pomocowe i, w ich ramach, realizujemy obecnie dwa projekty. Jeden będzie sfinalizowany na przełomie tego i przyszłego roku, chodzi o urządzenie separujące elementy z betonu komórkowego. Pozwoli to osiągnąć lepszą jakość wyrobu. Drugi projekt, to wprowadzenie na rynek innowacyjnych wyrobów z betonu komórkowego, jakim będą wielkowymiarowe elementy zbrojone. Mamy pomysł produkcji dużych płyt 24x60x276cm. Będą one montowane w pionie i tylko sprzętem. Pozwolą na realizację modułowych jednokondygnacyjnych domów jednorodzinnych tanich i szybko wznoszonych. Jesteśmy już po badaniach i próbach, planujemy to uruchomić w drugim półroczu 2021 r.

B.K.: Kiedy umawialiśmy się na rozmowę, Pan wyjeżdżał świętować sukces – mistrzostwo Polski w sztafecie 4x400 m młodzieży z klubu lekkoatletycznego „LUKS Prefbet Śniadowo”. A więc nie tylko beton i silikaty (uśmiech)?

J.M.: Od prawie 20 lat Prefbet jest głównym sponsorem klubu, prowadzonego przez Andrzeja Korytkowskiego. Jego zapał i chęć pracy z młodzieżą jest imponująca, więc nic dziwnego, że klub osiąga duże efekty na arenie krajowej. Więc i trudno nie pomagać. Wspomagamy też lokalny klub piłkarski.

Z racji tego, że mamy oddział w Zambrowie, to trochę się dostaje Olimpii Zambrów. Z racji pandemii dostało się Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego, równowartość samochodu. Wspomagamy lokalnie pogorzelców, poszkodowanych w innych żywiołach pogodowych i sytuacjach losowych. Bardzo aktywną osobą jest Gabriela Piszczatowska, szefowa GOK-u w Śniadowie. Perełka, jeśli chodzi o działalność kulturalną. Nie da się być obojętnym na inicjatywy, jakie podejmuje z młodzieżą.

B.K.: Życząc sukcesów, dziękuję za rozmowę.

Barbara Klem

Fot. Prefbet Śniadowo

POLECAMY:

Termobloczek TR 24

46

Pustak szalunkowy PS 24

Bloczek silikatowy N24 DR

Pustak z betonu komórkowego 42 WP

PODLASKIE AGRO

Producent Termobloczka TR

REKLAMA

Oddział Śniadowo, tel. 86 217 62 95 Oddział Łomża, tel. 86 218 06 72 Oddział Zambrów, tel. 86 475 04 24

www.prefbet.pl

Termobloczek TR – to pierwszy na polskim rynku bloczek z betonu zwykłego z wkładką styropianową.

Standardowo obory muruje się ze zwykłego pustaka i ociepla styropianem. Termobloczek TR to takie 2w1 – z zewnątrz beton, w środku styropian. Betonowa część wykonana jest z materiału o wytrzymałości 20MPa, umiejscowiona w środku izolacja ze styropianu EPS 100 o gęstości min. 20KG/m3. Użycie termobloczka gwarantuje przyspieszenie prac budowlanych i pozwala na oszczędności.

Z termobloczkiem wybrałem się do projektanta – mówi rolnik. – Powiedział, że śmiało mogę budować. Policzyłem koszty- z jednej strony cena termobloczka, z drugiej koszt pustaków i styropianu w przypadku standardowej budowy.

Wziąłem pod uwagę krótszy czas realizacji – w przypadku użycia termobloczka i wyszło mi jasno co powinienem zrobić.

Zwierzęta mają za sobą zimę w nowej oborze i nie narzekam.

BLOCZEK I STYROPIAN W JEDNYM trwała trwała elewacja elewacja

szybka szybka budowa budowa

ciepła obora PODLASKIE AGRO

47

ZDROWIE I URODA

Rusza

projekt ukierunkowany na problematykę zaburzeń nerwicowych pracowników z P odlasia

Stop nerwicy

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MD Care” sp. z o.o. zaprasza do udziału w projekcie organizowanym w ramach Regionalnego Programu Polityki Zdrowotnej. Projekt ukierunkowany jest na profilaktykę zaburzeń nerwicowych związanych ze stresem i pod postacią somatyczną, u osób pracujących na terenie województwa podlaskiego.

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Dane epidemiologiczne wskazują, iż w 2013 r. w Polsce średnio aż 37,1% osób pracujących wskazało czynniki psychologiczne, jako mające największy wpływ na pogorszenie stanu zdrowia. W województwie podlaskim wskaźnik ten był największy w skali kraju i wyniósł 55,2%. Jest to też jedna z głównych przyczyn absencji w pracy. Należy również założyć, że w wyniku pandemii COVID-19 odsetek problemów związanych ze zdrowiem psychicznym będzie jeszcze większy, a udział w projekcie pozwoli rozwiązać niektóre z nich.

W ramach projektu zostaną zorganizowane warsztaty dotyczące sytuacji kryzysowych w miejscu zatrudnienia. Przedstawione zostaną opracowane modele zarządzania sytuacją kryzysową, w tym również postępowania w przypadku mobbingu. Poruszona będzie tematyka związana z kosztami emocjonalnymi ponoszonymi przez pracowników, w związku z potencjalnie złą sytuacją panującą w miejscu pracy. Pozwoli to na zmniejszenie absencji chorobowej, poprawę efektywności pracy, a także przyczyni się do zmniejszenia kosztów ubezpieczeń społecznych, w tym zdrowotnych, związanych z leczeniem zaburzeń nerwicowych (np. świadczenia medyczne, procedury

medyczne, zasiłki chorobowe, renty).

Na potrzeby realizacji projektu utworzony został Centralny Ośrodek Profilaktyki Nerwic, gdzie pomoc profesjonalisty otrzymają osoby potrzebujące osobistej konsultacji, zaś na specjalnej platformie internetowej skorzystają z e-konsultacji i z e-diagnozy (badanie przesiewowe).

Aby przeprowadzić badania przesiewowe, do pracowników i pracodawców kierujemy ankiety, które pozwolą określić ogólny odsetek występowania zaburzeń nerwicowych w przedsiębiorstwie. Następnie pracodawca otrzyma informację zwrotną dotyczącą ogólnego poziomu stresu występującego wśród pracowników. Każdy pracownik otrzyma indywidualny wynik i sugestie, co do dalszego postępowania i możliwych działań profilaktycznych.

W wyniku realizacji projektu planuje się objąć programem łącznie 30.640 osób, w tym przeszkolić 16.740 pracowników wraz z kadrą kierowniczą, 30.000 osób poddać badaniom screeningowym, a także zakłada się, iż po skończeniu udziału w projekcie 18.400

osób podejmie, lub będzie kontynuowało, zatrudnienie.

To pierwszy tego typu projekt w regionie, ukierunkowany na problematykę zaburzeń nerwicowych pracowników, o tak szerokim zasięgu i ogromnych możliwościach diagnostycznych, a także edukujących. Zapraszamy serdecznie do współpracy pracowników i pracodawców firm zatrudniających powyżej dziesięciu osób.

Szczegółowych informacji udziela:

Centralny Ośrodek Profilaktyki Nerwic NZOZ „MD CARE” Sp. z o.o.

Dworaki-Staśki 46 18-218 Sokoły www.stopnerwicy.pl tel. 508 510 705 email: stopnerwicy@mdcare.pl

NOWOŚCI OD AMVI COSMETICS

AMVI Cosmetics to polska marka naturalnych kosmetyków do pielęgnacji twarzy i ciała stale przekazująca 1% przychodu ze sprzedaży każdego produktu na rzecz wsparcia kobiet chorych na raka piersi. W tym zakresie współpracuje z fundacją Rak’n’Roll. Produkty AMVI Cosmetics nie są testowane na zwierzętach, w większości są wegańskie i bezglutenowe.

Rozświetlające serum do twarzy z witaminą C zostało Ujędrniający krem do dekoltu i biustu dzięki precyzyjnemu połączeniu składników aktywnych, intensywnie pielęg- wzbogacone o niezwykle stabilną i nowoczesną formę nuje delikatną skórę dekoltu oraz kobiecych piersi. Unikalna witaminy C, która uaktywnia się dopiero w czasie konformuła na bazie hydroglikolowego ekstraktu z Kigelia afri- taktu ze skórą, działając przez długi okres po aplikacji. cana, który zawiera wyjątkowe ilości flawonoidów i saponin, Bogata formuła aktywnych składników roślinnych nawilża poprawia elastyczność i sprężystość skóry likwidując pierwsze i pielęgnuje oraz chroni przed działaniem niekorzystnych oznaki starzenia. Lekka konsystencja sprawia, że krem szybko czynników środowiskowych. Skóra wygląda na młodszą, piękniejszą i zyskuje zdrowy blask. się wchłania nie pozostawiając tłustego filmu.

Oprac. MB, Fot. AMVI Cosmetics

48

PODLASKIE AGRO

ROZRYWKA Rączy rumak

Wpływowy opiekun

Ceni rodzinne pielesze

Silny argument

Mieszkanka USA

Buda z desek

Pochyła powierzchnia

20

15

Rzeka lub ryba

Schlebia władcy

Fotel o esowatych nogach

Piłkarze z Madrytu

Pracował przy szafocie

16

4

5

Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło krzyżówki wylosujemy trzy i nagrodzimy sosami ufundowanymi przez firmę Roleski.

Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem biuro@podlaskieagro.pl.

Na rozwiązania czekamy do końca listopada br.

Uwaga!

W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika.

Wróżba, przepowiednia

18

Kwitnie jesienią Bokserski zwód

Wodna katastrofa

7

1

Okres wstrzemięźliwości

Odkrycie państwa Curie Kuzynka karpia

4

5

6

7

Solenizanta z 23 listopada Szczodry prezent

Statek Noego

8

Część układu oddechowego

12

Akcja na bramkę rywala

9

Łatwo topliwa masa

Prośba do narodu

17 8

Miara gruntu

9

Japońska kasta

Podziemia kościoła

3

6

Wyjście piłki poza boisko

Powieś- Niedopaciowa łek paCyganka pierosa

22

2

2

Składnik marynaty

Przełożony klasztoru

Czarodziej Płaci świadczenia na rzecz własnych dzieci Oszukiwanie, zwodzenie Jarmark

Sytuacja bez wyjścia

Cyrkowy konik

Szkliwo

Dawna Konieczmoneta ność, francuska potrzeba

14 11

100 centów

3

Stop Cecha żelaza muzyki z marszowęglem wej

Wygłasza przemówienie

Step południowoamerykański

Portret nagusa

Izba więzienna lub klasztorna

Psia noga

21

Czerwony oznacza pożar Manifestacja

Drążek sterowy

Uliczny chodnik

13 Duszące wyziewy

Imię Szewińskiej lub Kwiatkowskiej

1

Zbieg okoliczności

Żeton z kasyna

19

Statek do badań podwodnych

WspółZakrywa wytwórdziurę ca

Zabytek

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Zakochani w podróżach.

Mężczyzna wygnany z raju

10

11

12

13

14

15

16

17

10

18

19

20

21

22

TRIO Z PIEKŁA RODEM

Dla fanów ostrych doznań kulinarnych firma Roleski stworzyła specjalny zestaw sosów bardzo ostrych. W jego skład wchodzą trzy ogniste sosy z dodatkiem wyjątkowych papryczek – ghost pepper, carolina reaper oraz habanero.

Zestaw sosów bardzo ostrych Roleski został skomponowany w taki sposób, aby znalazły się w nim trzy sosy o różnym poziomie ostrości. Degustację warto rozpocząć od najłagodniejszego, czyli Roleski Habanero z wyczuwalną nutą BBQ. Kolejnym w skali ostrości jest sos Roleski Ghost Pepper o wyjątkowo egzotycznym składzie. Królem pikantności w zestawie jest sos Roleski Carolina Reaper, w składzie którego znaleźć można jedną z najostrzejszych papryczek świata.

MB, Fot. Roleski

PODLASKIE AGRO

49

ROZRYWKA „Na trybunach nie ma żony Michała Bą– Kogo będą chować? – pyta jakiś przecho- kiewicza. Może dlatego, że nie jest żonaty.” „Zawodniczka nawiązała łączność z koniem.” dzień, widząc kondukt pogrzebowy, na czele „Siatkarze plażowi są często samotni, którego idzie mężczyzna z wilczurem, a za nim bo nie mają czasu na założenie rodziny. Ale kilkudziesięciu mężczyzn. są za to bardzo rodzinni.”

– Teściową tego z psem... „Obrona Mike’a coraz bardziej śmierdzi. Jak – A na co zmarła? dworcowa knajpa.”

– Zagryzł ją ten wilczur... „Polak walczy z Murzynem – to ten w czer– Tak? Chętnie bym sobie pożyczył tego psa...

– To ustaw się pan na końcu kolejki! wonych spodenkach.” „Szurkowski, cudowne dziecko dwóch *** W 1968r., po słynnym wystawieniu „DziaJak długo należy patrzeć na teściową jed- pedałów.” „Na stadionie nikt nie siedzi, nikt nie stoi – dów”, delegacja polska bawiła w Mos- nym okiem?

– Tak długo aż się muszka ze szczerbinką wszyscy stoją.” kwie. Chruszczow zwraca się do Gomułki: „Nogi piłkarzy są ciężkie jak z waty.”

– Podobno u was w teatrze wystawiono anty- zgra... „Można to wyczytać z wyrazu twarzy konia, radziecką sztukę? *** gdy jest zbliżenie.”

– No, tak, „Dziady” – z pokorą potwierdza Złote usta komentatorów sportowych: „Teraz widać, ile kręci się tu dziwnych owaGomułka. „Ta radość jest niesamowita. Ludzie się bawią, – I coście zrobili? tańczą się..” – B. Tomaszewski dów podobnych do nietoperzy.”

– Zdjęliśmy sztukę. „Kibiców szwedzkich nie ma zbyt dużo, ale „Jeśli Tyson podniesie się po tym ciosie, – Dobrze. A co z reżyserem? za to nie grzeszą uroda” – A. Zydorowicz to będzie największy cud od zmartwych– Został zwolniony z pracy. „Dostałem sygnał z Warszawy, że mają wstania Łazarza.”

– Dobrze. A autor? już państwo obraz, więc możemy spokojnie *** – Nie żyje. we dwójkę oglądać mecz.”

– Dlaczego na polowaniu strzelał pan – A to już nadgorliwość, towarzyszu... „Pani Szewińska nie jest już tak świeża w kro- do swojego kolegi? – pyta sędzia myśliwego na rozprawie. *** ku, jak dawniej.”

– Wziąłem go za dzika, Wysoki Sądzie. „Mówię państwu, to jest naprawdę niezwyCo to jest: brązowe, stoi na łące i obraca się – A kiedy spostrzegł pan swoją pomyłkę? wokół własnej osi? kła dziewczyna. Dwie ostatnie noce spędziła – Kiedy dzik odpowiedział ogniem... Świstak przy rzucie młotem. poza wioską.” ***

50

PODLASKIE AGRO