HODOWLA Biegunka,
a odwodnienie u cieląt
Bez wody nie ma życia
Częstym problemem w hodowlach bydła są biegunki u cieląt. Tej dolegliwości sprzyjają m.in. nieprawidłowe żywienie lub utrzymywanie krów w warunkach niewłaściwego dobrostanu. Ich wynikiem może być odwodnienie – kolejne poważne zagrożenie, szczególnie dla najmłodszych cieląt. Dość szybko może to doprowadzić do chorób, a nawet śmierci. Dlatego należy stale monitorować stan zwierząt pod tym kątem. Biegunka powoduje odwodnienie organizmu, kwasicę metaboliczną i spadek odporności. Z tego powodu, powinno się podawać zwierzętom elektrolity. Pomagają one szybko nawodnić organizm, dostarczyć mu niezbędną energię i wyrównać pH krwi. Przyśpieszają one również regenerację błony śluzowej jelit. Następstwami biegunek u cieląt jest duża utrata płynów przez chore zwierzę i niechęć do picia. To właśnie z tego powodu następuje mocne odwodnienie. Nasilanie tego zjawiska powoduje zagęszczanie krwi i utratę płynów pozakomórkowych. Idąc dalej… mniejsze wypełnienie naczyń krwionośnych, niższa objętość wyrzutowa serca i słabe wysycenie tkanek tlenem. Efekt? Możliwość pojawienia się arytmii serca, obniżone ciśnienie krwi, niewydolność nerek, hipotermia, śpiączka, agonia. W najgorszych przypadkach dochodzi do padnięcia zwierzęcia. Objawy odwodnienia są widoczne, kiedy cielęta tracą ok. 10% masy ciała. W biegunce i odwodnieniu cieląt bardzo często występuje kwasica metaboliczna, której towarzyszą zaburzenia równowagi
24
kwasowo-zasadowej. Dzieje się to w wyniku utraty elektrolitów, w tym: sodu, potasu, magnezu i wodorowęglanów. Wszystkie te procesy, powodują zwiększenie produkcji kwasu mlekowego. Trzeba pamiętać, że kwasica jest efektem jelitowym utraty węglowodanów. Rozwój tej jednostki chorobowej jest ściśle związany z syntezą kwasu mlekowego, do którego dochodzi w niedotlenionych tkankach organizmu cieląt. Duże wpływ na powstanie kwasicy metabolicznej ma kwas D-mlekowy. Przedostaje się on z krwi do mózgu i może powodować również objawy nerwowe jak np.: zaleganie, utratę odruchu ssania, śpiączkę, a nawet śmierć. Kwas D-mlekowy jest wydalany przez nerki, ale z powodu odwodnienia organizmu, proces ten jest spowolniony. Trudno zredukować dużą ilość kwasu D-mlekowego w organizmie, ale nie jest niemożliwe. Aby osiągnąć pozytywny efekt, używa się dużych ilości substancji alkalizujących. Tak więc... jeszcze dla przypomnienia. Typowymi objawami biegunek, które powinny zwrócić uwagę każdego hodowcy to: częste oddawanie kału o wodnistej konsystencji,
apatia oraz suchość błon śluzowych. Ponadto, można również wcześniej zaobserwować, że ściany kojca są ubrudzone zaciekami świadczącymi o biegunce. Brak szybkiej reakcji może doprowadzić do ciężkiego stanu zwierzęcia, jakim jest silne odwodnienie. A to z kolei objawia się: suchością błon śluzowych, zapadaniem gałek ocznych, utratą elastyczności skóry, niechęcią do jedzenia i picia, czy wstawania. Aby ograniczyć skutki odwodnienia, potrzebna jest szybka reakcja hodowcy. Należy działać, gdy tylko zauważy się pierwsze objawy. W przypadku gdy cielę zalega, jest odwodnione, z biegunką i nie wstaje, trzeba wezwać lekarza weterynarii. Zastosuje odpowiednie leczenie, w postaci wlewów dożylnych lub kroplówek dootrzewnowych. Silne odwodnienie doprowadza do zgonu cielęcia po ok. 12 godzinach.
QQlek. wet.
Michał K amiński
QQtech. wet.
B łażej Kochanowski
Gabinet weterynaryjny w Poświętnem, k.Łap
PODLASKIE AGRO
