ԵՐԵՎԱՆ #68 | 2021

Page 16

ՔԱՂԱՔԱՄԵՋ Երաժշտություն

Երևանի սպիտակ ռոյալը Տարեսկզբին Երևանում երկու դաշնամուրային պատմություն քննարկվեց։ Փետրվարի սկզբին քաղաք ժամանեց Yamaha համերգային ռոյալ, որն ընծա էր Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տանը Ճապոնիայի կառավարության կողմից (ի թիվս մի քանի այլ երաժշտական գործիքների): Որոշ ժամանակ անց հայտնի դարձավ «Դարի ղողանջ» հիմնադրամի նախագծի մասին՝ 105 ռոյալների միջոցով կնշվի Հայոց ցեղասպանության հերթական տարելիցը: Առաջին դաշնամուրները Երևանում հայտնվել են 19-րդ դարի երկրորդ կեսին, իսկ 1927-ին բերվեց թերևս ամենանշանավորը։ Հետևում ենք լեգենդար սպիտակ գործիքի անցած ուղուն։

8 ռուբլի դաշնամուրը երկու անգամ տեղափոխելու համար

Ըստ պրոֆեսոր Շուշանիկ Ափոյանի հեղինակած «Հայկական դաշնամուրային արվեստի պատմություն» դասագրքի՝ երևանյան առաջին դաշնամուրների հանգրվանը 1850-ին հիմնադրված Հռիփսիմյան օրիորդաց վարժարանն էր։ Նախ պետք է նշել, որ դաշնամուրը մուտք էր գործել Այսրկովկաս դեռ 19-րդ դարասկզբին: Գործիքն ի սկզբանե տարածվել էր խոշոր մշակութային կենտրոն Թիֆլիսում, որտեղ, անշուշտ, համբավ ունեին նաև հայազգի երաժիշտները։ Ոգեշնչվելով տարածաշրջանում հետզհետե զարգացող երաժշտական անցուդարձից ու մտածելով հեռանկարների մասին՝ 1866-ից իրականացվող կրթական բարեփոխումների ընթացքում Հռիփսիմյան վարժարանը նախաձեռնում է ներմուծել նաև երաժշտական կրթական բաղադրիչ։ Այսպիսով, 1870-ականներին արդեն գործում էին դաշնամուրի կամընտրական դասընթացները՝ ուսանողուհիների խանդավառ ցանկությամբ ու իրենց իսկ նյութական միջոցներով։

14 15

#3(68) 2021

1882-ի մայիսի 1-ին երևան է գալիս քաղաքում դաշնամուրի գոյությունը հաստատող առաջին տպագիր արձանագրությունը։ Կարիքավորներին օգնություն ցուցաբերելու նպատակով Երևանում հաճախ կազմակերպվող բարեգործական համերգներից մեկի մասին գրում է «Պսակ» թերթի 1882-ի 10-րդ համարը՝ բերելով կատարված դրամական ծախսերի մանրամասն ցուցակ: Վերջինս այսպիսի կետ է պարունակում. «Դաշնամուրի երկու անգամ տեղափոխուիլն 8 ր[ուբլի]»։ Իմիջիայլոց, Հռիփսիմյան վարժարանի 1898-ին կառուցված շենքը (ճարտարապետ՝ Իվան Վագապով, վերակառուցող՝ Վասիլի Միրզոյան [1905]), որ գտնվում է ներկայիս Ամիրյան փողոցում, Երևանում պահպանված 19-րդ դարի սակավաթիվ կոթողներից է, ու, ցավոք, այժմ անորոշ կարգավիճակ ունի։

Արմավենին ու խալիները՝ ներառյալ

Արդեն 20-րդ դարասկզբին դաշնամուրը վստահաբար երևանցիների շրջանում ամենից «հարգված» երաժշտական գործիքն էր։ Քաղաքում դաշնամուրի նկատմամբ ձևավորված

↖ Երևանի կոնսերվատորիայի դահլիճը, 1940-ական թվականներ


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.