ԵՐԵՎԱՆ #68 | 2021

Page 20

SOS ԵՐԵՎԱՆ Ժամանակագրություն

Սիրուն չի. Երևանյան քաղաքային ակտիվիզմի պատմության էջերից

ԱԲՈՎՅԱՆ 1/4 Արդյունք. Ոչ միանշանակ 1910-14 թվականներին կառուցված շենքը (ճարտարապետ Բորիս Մեհրաբյան) մինչև հեղափոխությունը եղել է Գաբրիել Գաբրիել յանցի եկամտաբեր տունը, հետո պահպանվել է որպես պատմամշակութային և ճարտարապետական հուշարձան: Բայց 2004-ին դուրս է մնացել Երևանի պատմամշակութային հուշարձանների ցանկից։ Շենքի ճակատը հնարավոր եղավ պահպանել շնորհիվ հասարակական դժգոհությունների (ակտիվիստներին ու ճարտարապետներին միացան, օրինակ, Սիլվա Կապուտիկյանը և Խորեն Պալ յանը, որոնք բաց նամակով դիմեցին տարածքի սեփականատիրոջը)։ Ի վերջո այն ներառվեց նորակառույց Alexander հյուրանոցի ճակատի մեջ, ինչը, ըստ մասնագետներից ոմանց, նույնքան անհաջող լուծում է, որքան շենքի քանդումը:

Հյուսիսային պողոտայից մինչև Մաշտոցի պուրակ, մինչև Ֆիրդուս ու Կոնդ. Երևանի նորագույն պատմության խոշորագույն ակտիվիստական շարժումների հակիրճ ժամանակագրությունն ու հիմնական արդյունքները։

2005

2006 20012006

2003 2005

18 19

ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ՊՈՂՈՏԱ Արդյունք. Բացասական

ՕՊԵՐԱՅԻ ՍՐՃԱՐԱՆՆԵՐ Արդյունք. Բացասական

«ՍԵՎԱՆ» ՀՅՈՒՐԱՆՈՑ Արդյունք. Բացասական

21-րդ դարում Երևանի ամենախոշոր կառուցապատումը նաև ամենախնդրահարույցն էր. հանուն նոր շահութաբեր նախագծի վերացվեց Երևանի կենտրոնի պատմական մի ամբողջ շերտ, իսկ տարածքի բնակիչները ստիպված եղան զիջելու իրենց տները ,բազմաթիվ մասնագետների կարծիքով, ոչ համարժեք գումարի դիմաց։ Ակտիվիստները փորձում էին պայքարել մի կողմից պատմամշակութային ժառանգության, մյուս կողմից՝ բնակչության իրավունքների համար։ Պողոտայի կառուցապատումն ավարտվեց 2007 թվականին։

Ակտիվիստների մի խումբ, որոնց թվում ճարտարապետ, քաղաքային պլանավորող Սարհատ Պետրոսյանն է, փորձում է կանխել օպերայի հարակից այգում սրճարանների կառուցումը (առաջիններից մեկը «Ատլանտիկն» էր), սակայն ապարդյուն։ Շուտով Ազատության հրապարակը շրջապատվում է բազմաթիվ սրճարաններով, թեթև կոնստրուկցիաները փոխարինվում են շինություններով։

Շահումյան հրապարակում 1930-ականներին կառուցված Նիկողայոս Բունիաթյանի գլուխգործոցն ընդգրկված է եղել Երևան քաղաքի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկում: Սակայն 2000 թվականին Երևան քաղաքի պատմության և մշակույթի հուշարձանների կոմպլեքսային պահպանման և օգտագործման նախագիծը, որի մեջ ներառված է եղել 871 հուշարձան, ուժը կորցրած է ճանաչվել Երևանի քաղաքապետարանի կողմից։ 2004 թվականին Կենտրոն համայնքի թաղապետ Գագիկ Բեգլարյանը շենքի անկայուն սեյսմիկ վիճակի պատճառով շենքը քանդելու թույլտվություն է տվել։ Քանդման դեմ ելույթ ունեցավ ակտիվիստների և ճարտարապետների մի փոքր խումբ, բայց ապարդյուն։ Մի քանի տարի անց տեղում կառուցվել է կառավարական վարչական շենքերի նոր համալիր, որտեղ տեղակայված են ՀՀ արտաքին գործերի, արդարադատության, կրթության, գիտության, մշակույթի, սպորտի և երիտասարդության և սփյուռքի նախարարությունները:

#3(68) 2021


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.