3 minute read
O edukacji w Europie
Krzysztof Jaworski
Relacja z konferencji sieci ministerstw edukacji European Schoolnet
Advertisement
Eminent (Expert Meeting IN Education NeTworking) to flagowa coroczna konferencja Unii Europejskiej. European Schoolnet skupia ministerstwa edukacji 33 krajów oraz innych liderów edukacji, takich jak eksperci Future Classroom Lab, przedstawiciele Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego zajmujący się edukacją, a także naukowców i partnerów związanych z wdrażaniem różnych projektów UE. Podczas obrad omawiane były aktualne tematy i problemy, mające realny wpływ na proces uczenia (się) w Europie. Ze względu na COVID-19 wydarzenie po raz pierwszy odbyło się w formule online, a nagrania sesji dostępne są na portalu YouTube. Rozmowy i wykłady w dużej mierze dotyczyły szkoły w czasie pandemii oraz doświadczeń różnych krajów w zakresie organizacji edukacji zdalnej i hybrydowej.
Niezależnie od tego, czy głos zabierali przedstawiciele Portugalii, Malty czy Chorwacji, to omawiane problemy związane z organizacją nauczania zdalnego okazały się bardzo podobne. Wśród nich trzeba wymienić: zapewnienie dostępu do edukacji, infrastruktury oraz internetu, zjawisko uczniów znikających z systemu oświaty czy zaspokajanie potrzeb psychospołecznych młodych ludzi. To tylko niektóre tematy, wybrzmiewające podczas konferencji.
Bardzo ciekawym punktem programu była sesja „Jak sztuczna inteligencja może pomóc w tworzeniu cyfrowych narzędzi edukacyjnych po COVID-19?”. Jeden z prelegentów, Xavier Prats Monne z sieci Teach for All, zwrócił uwagę na trzy lekcje, które wynieśliśmy z edukacji online. Pierwsza z nich dotyczy potrzeby indywidualizowania procesu nauczania. W czasie nauki zdalnej
48 AKTUALNOŚCI SZKOŁA W PANDEMII REFLEKSJE 2/2022
okazało się, że dotychczasowe przyzwyczajenia dotyczące form i metod pracy nie sprawdziły się. Aby zaangażować młodych ludzi w proces edukacyjny, należało wprowadzić coś ponad to, co było codziennym nawykiem wyniesionym z sali lekcyjnej. Pozostanie przy podającym trybie prowadzenia lekcji nie prowadziło do zadowalających efektów, zwłaszcza przy odczuwalnych niedostatkach bezpośredniego kontaktu.
Przykładem narzędzia, które pozwala na indywidualizację nauczania podczas zajęć online, jest platforma Nearpod. Daje szansę na nielinearne uczestnictwo młodzieży w lekcji, realizację zadań oraz zapoznanie się z treściami dostarczonymi przez nauczyciela. Pozwala więc na aktywny udział w lekcji – zarówno nauczycieli, jak i uczniów. Potrzeba i widoczność aktywności ze strony uczniów i uczennic jest szczególnie istotna, kiedy mamy do czynienia z wyłączonymi kamerkami. Nearpod ponadto pozwala obserwować, komentować i aktywizować działania uczniów w czasie trwania zajęć lekcyjnych.
Kolejny punkt wystąpienia dotyczył zapewnienia dostępu do technologii. Rekomendowane jest rozwiązanie, które umożliwia także wykorzystanie urządzeń mobilnych (jak tablety i smartfony) w realizacji zajęć online. I w tym przypadku dobrym rozwiązaniem może być Nearpod, który posiada przeznaczoną do tej usługi aplikację, umożliwiającą intuicyjne i proste korzystanie z zasobów i aktywności przygotowanych przez osobę prowadzącą zajęcia.
Mobilne urządzenia są o wiele bardziej naturalne dla dzieci i młodzieży niż ich stacjonarne odpowiedniki. W wielu krajach spoza naszego kręgu kulturowego były też szansą na jakiekolwiek uczestnictwo dzieci w lekcjach, poprzez wykorzystanie aplikacji typu WhatsApp lub Skype. Potencjał smartfonów lub tabletów można wykorzystać nie tylko w czasie zajęć zdalnych, ale również w pracy stacjonarnej, eksplorując ich możliwości dotyczące wielu aspektów procesu edukacyjnego.
W trzecim punkcie swoich rozważań prelegent podkreślił, że samo wprowadzenie do tej pory omówionych zmian w obszarze technologii, w formie aplikacji i urządzeń oraz dostępu do odpowiedniej jakości internetu, niewiele zmienia. Technologia w rękach słabo wykształconych i nieprzygotowanych do jej wykorzystywania nauczycieli i nauczycielek może mieć negatywny wpływ na uczniów i uczennice. Kluczem do przeobrażenia edukacji jest kształcenie i profesjonalne wsparcie kadr systemu oświaty. W działaniach dotyczących zmian w tym obszarze nie potrzebujemy wcale większej obecności technologii, ale lepszego i pełniejszego jej wykorzystania. Konferencja dała mi możliwość uświadomienia sobie, że w różnych zakątkach Europy, a być może nawet świata, problemy, przed którymi stają nauczycielki i nauczyciele, są podobne. Dotyczą one przede wszystkim istoty edukacji, którą stanowią relacje i ich trwałość, to od nich bowiem zależy jakość procesu nauczania.
Wspólnota doświadczeń i prób rozwiązania wspomnianych trudności może nieść siłę i wartościową zmianę. Całościowe spojrzenie na rzeczywistość szkolną pomaga tworzyć na przykład sieci współpracy, wsparcia i wspólnie planować rozwiązania, które mogą ułatwiać nauczycielom i nauczycielkom radzenie sobie ze stawianymi przed nimi wyzwaniami.
Krzysztof Jaworski
Koordynator i trener projektów edukacyjnych w Stowarzyszeniu Cyfrowy Dialog. Metodyk w Centrum Mistrzostwa Informatycznego. Ambasador polskiej edycji Samsung Solve for Tomorrow. Absolwent programu Future Classroom Lab realizowanego przez European Schoolnet w Brukseli. Uczestnik międzynarodowych konferencji Scratch w Budapeszcie i USA (MIT, Boston).
