02 Magazine voor leden van coöperatie Agrifirm
06 | 2021
Better Together
Familie Mostert: voorlopers in vleespluimvee
Agrifirm over de grens: Oekraïne
Nieuwe strategie Royal Agrifirm Group
PAGINA 6
PAGINA 14
PAGINA 18
voorwoord
2
Samen uitdragen dat we er toe doen “Geef ons ruimte om te ondernemen en te ontwikkelen.” Deze dringende oproep deden we als jonge agrariërs aan de landbouwspecialisten in de Tweede Kamer. We presenteerden het manifest
Wij zijn de toekomst. De boeren die de burger de
namens jonge boeren en tuinders: een gezamenlijke
komende drie decennia van voedsel en bloemen
oproep van vijftien jongerenraden en het NAJK.
voorzien. Dat moeten we vooral uitdragen en er
De eerste reacties op het manifest ‘Maakt u met ons
trots op zijn. Iedere dag zetten we grote en kleine
beleid, dan worden onze dromen werkelijkheid’ zijn
stappen vooruit en uiteindelijk komen we verder.
heel positief. Een politicus gaat liever in gesprek met
Die inspanningen moeten leiden tot een verdien-
een ambitieuze jongere dan iemand die enkel met
model. Niet langer moeten we ten koste van alles
de vuist op tafel slaat om zijn ongenoegen te uiten.
compromissen sluiten.
Het draagvlak voor de land- en tuinbouw is veel
Twee jaar geleden bezochten we Tweede Kamerlid
groter dan we beseffen. We denken al snel dat
Jacco Geurts van het CDA. Hij adviseerde toen:
mensen in de stad “ons boeren” niet erg mogen,
‘ga als partijen met elkaar in gesprek, zorg dat je
maar als je met hen in gesprek gaat hoor je hoeveel
één geluid in Den Haag laat horen en laat je niet
belangstelling en waardering ze hebben voor ons
tegen elkaar uitspelen.’ Dat doen we met dit manifest:
werk. Slechts een kleine groep is zo boos als in de
alleen met elkaar kunnen we veranderingen
media wordt geschetst.
bewerkstelligen. Om te kunnen blijven boeren hebben we geld en plezier in ons werk nodig. We hebben een mooie toekomst als we samen de schouders eronder zetten.
Lennaert Haanstra Voorzitter Jongerenraad Agrifirm
3
inhoud
4
10
In de regio Noord- en Zuid-Holland
in Vogelvlucht
Familie Prins uit Nijenveen 12
Innovatie Toekomstbestendige bollenteelt
Jonge boeren en tuinders schrijven manifest
22
Jonge boeren Luuk Winkelmolen
23
24
Coöperatienieuws
26
Trendwatching Marktgestuurd ondernemen bij voedselproductie
28
Van de boer Alleen oogsten wat je verkoopt
campagne
mooi werk
Gebruik je boerenverstand
Veldbonenteelt voor plantaardige vleesvervangers
24
16
COLOFON
Better Together is het ledenmagazine van coöperatie Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar. Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 - 4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, Wouter Borre Concept en realisatie JEEN communicatie Drukwerk Bek, Veghel
in vogelvlucht
4
Melkveehouderij Prins Jan en Femke Prins uit Nijeveen (DR) Jan en Femke runnen samen op ca. 100 hectare een melkveehouderij met 210 melk- en kalfkoeien en 170 stuks jongvee. Hun melkveehouderij is echt een bedrijf in ontwikkeling.
“Dit is de oude kippenstal, waar Jan zijn ouders ooit mee begonnen zijn. In 2005 zijn zij gestopt met de kippen en is de schuur omgebouwd tot jongvee- en droge koeienstal. Momenteel ligt ons jongvee hier nog, maar ook zij zullen over een tijd verhuizen. Dan gaat deze schuur plat.”
“Onze nieuwe ligboxenstal is onze trots. Sinds half mei hebben we deze in gebruik. De verhuizing van de koeien verliep gelukkig soepel. In deze stal is er ruimte voor 230 melkkoeien. Alles in deze stal draait om efficiëntie, arbeidsgemak en dierenwelzijn. De ruime wachtruimte, die gekoppeld is aan de draaimelkstal, zorgt ervoor dat je in principe binnen 2 uur in je eentje alle koeien kunt melken.”
5
in vogelvlucht
“Hier zie je onze oude melkveestal. Deze staat momenteel leeg.
“Dit is de oude
Na de zomervakantie starten
melkstal. Deze zal
we met de renovatie, zodat
binnenkort ook plat gaan.
ons jongvee hier naartoe
Onze dochter heeft stiekem
kan verhuizen.”
al de wens uitgesproken om van de melkput een zwembad te maken.” “Begin jaren ‘70 zijn Jan zijn ouders hier komen wonen. In 2014 hebben wij met hen een ‘huizenruil’ gedaan en zijn wij hier samen met onze drie kinderen ingetrokken. In 2019 hebben wij het gehele bedrijf van Jan zijn ouders overgenomen, maar gelukkig zijn zij nog steeds erg betrokken bij het bedrijf.”
Meer weten over de nieuwe ligboxenstal van de familie Prins, waarbij Exlan Advies een belangrijke rol vervuld heeft? Bekijk de (foto)reportage op www.agrifirm.com of scan de QR code.
interview
6
Familie Mostert loopt voorop in de markt
7
interview
De broers Mostert zijn echte voorlopers in de vleespluimveesector. Twaalf jaar geleden waren zij een van de eersten die begonnen met scharrelkuikens. Recent zijn de laatste twee stallen omgebouwd naar scharrelpluimvee. Nét voor de grote supermarktketens aankondigden dat ze in 2023 volledig overgaan op vlees van de scharrelkip. Henri (50), Johan (45) en Erik (33) Mostert runnen samen een pluimveebedrijf van scharrelvleeskuikens volgens het Beter Leven Keurmerk 1 ster. Met elk een eigen locatie in Oosterwolde en Kamperveen runnen de broers hun eigen bedrijf en in maatschap met elkaar. Johan en Erik schuiven aan tafel om hun ervaringen en visie te delen. Overschakelen naar scharrelkuikens is een hele stap. Een ander ras kuikens dat trager groeit, dieren blijven langer op het bedrijf, er komt extra daglicht in de stallen en de dieren lopen in een overdekte buitenuitloop. Hoe hebben jullie die overgang ervaren? Erik: “Voor mij is het inmiddels niet meer dan normaal. Ik woon zelf op de ouderlijke locatie. Dertien jaar geleden is mijn vader daar als een van de eerste boeren overgestapt van regulier vleespluimvee naar scharrelkuikens. Mijn vader was toen 60 jaar en wilde graag nog verder. Hij had er erg veel plezier van, je hebt minder rondes per jaar en alle kuikens blijven even lang zodat je tussendoor geen dieren hoeft uit te laden. Ondernemer
De hele manier van werken past gewoon erg goed.
Broers Henri (50), Johan (45) (links op de foto)
De opstart ging soepel. Agrifirm en Slachterij Plukon
en Erik (33) Mostert (rechts op de foto)
waren er ook echt om je in het zadel te helpen, omdat het concept nog nieuw was. Zij waren op
Bedrijf
dat moment ook de enige die het scharrelconcept
> 53.000 scharrelkuikens in Oosterwolde
aanboden, je kon er ook niet zomaar aan meedoen.
> Twee locaties met 30.500 en 39.000
Nog steeds komt onze Agrifirm-adviseur regelmatig
scharrelkuikens in Kamperveen
kijken voor begeleiding.”
>>
interview
8
De specialisten van Agrifirm en Exlan Advies hebben een unieke tool ontwikkeld: >> Op de locatie van Johan in Kamperveen zijn
de Scharrelscan. Zo krijgt de vleespluimvee-
net de laatste stallen overgeschakeld naar
houder direct in beeld wat een overschakeling
scharrelkuikens. Waarom zijn jullie overgestapt?
naar scharrelkuikens betekent qua stal-
Johan: “Net als mijn broer Henri heb ik een locatie
inrichting, wetgeving, milieu en financiën.
waar vroeger eenden zaten. In 2013 is Henri
Voor alle facetten heeft Agrifirm de kennis
overgeschakeld naar scharrelkuikens. Ik ben eerst
onder één dak om pluimveehouders te helpen
overgegaan naar de Goed Nest Kip. Dit concept
bij de strategische keuze om wel óf juist niet
werkt ook met traag groeiende kuikens, maar zonder
naar scharrel om te schakelen.
uitloop en extra daglicht in de stal, waardoor je minder aanpassingen aan de stal hoeft te doen.
www.agrifirm.nl/aanbod/scharrelscan
In december hebben we besloten om over te stappen op scharrelkuikens. Want als je een beetje oplet en kijkt naar Waarin onderscheidt het
de maatschappelijke belangen, zie je gewoon dat scharrel de toekomst is. Tegelijkertijd kwam Plukon vragen of wij over wilden gaan en net daarna meldden Albert Heijn, Plus, Jumbo en Lidl dat ze vanaf 2023
“Je ziet gewoon dat scharrel de toekomst is.”
alleen nog maar Nederlandse
scharrelconcept zich? Johan: “Met name op dierenwelzijn. Het zijn heel beweeglijke dieren, die trager groeien. Ze hebben meer ruimte, daglicht en een overdekte buitenuitloop.” Erik: “Het voordeel van scharrel is ook
scharrelkip in de schappen leggen.”
dat het puur voor de Nederlandse markt is. In de exportmarkt zie je meer schommelingen in
Hoe vinden jullie het om scharrelkuikens
prijs en afzet. Ook hebben we nu bijvoorbeeld geen
te houden?
beperkingen met vogelgriep, omdat al het vlees
Erik: “De uitval in de eerste weken ligt al jaren enorm
gewoon in Nederland blijft.”
laag op 0,25%. In alle dertien jaar hebben we maar twee keer medicijnen nodig gehad. Dat is geweldig.
Het scharrelconcept gaat van een nichemarkt
Het loopt lekker, de uitval is zo verschrikkelijk laag,
naar een standaard houderijvorm. Wat betekent
dat maakt het echt plezierig werken.”
dat voor jullie?
Johan: “Je wilt elke ronde een zo goed mogelijk resultaat neerzetten en een zo mooi mogelijk dier afleveren. Dat is een mooie uitdaging. We doen alles zelf, zoals de lichtbakken maken voor extra daglicht in de stal
Erik: “Door de jaren heen zie je een stabiele prijs voor scharrelvleeskuikens. Het is natuurlijk wel de vraag hoe dat straks gaat, blijft dat zo? Het voordeel voor ons is dat we stapsgewijs naar volledig scharrel toegegaan zijn, op ons eigen tempo. Binnenkort
en de overdekte buitenuitloop
gaan we bijvoorbeeld met zonne-energie werken,
die we nu nog aan mijn
nu hoorden we dat dat ook een concepteis wordt.
stallen bouwen. Dat vind ik mooi om er zelf bij te doen voor de afwisseling.”
Het is mooi dat je dat zelf al hebt gedaan.” Johan: “Als je nog geen ervaring met scharrel hebt is het een flinke stap. Voor ons niet, we hebben al zoveel meegemaakt. Wij zijn dus ook stapje voor
9
de volledig gesloten markt naar een meer volwassen markt met meerdere voerleveranciers, kuikenbroederijen en afnemers. Het voordeel van een volwassen markt is ook dat je makkelijker
“Je wilt elke echt je eigen ding. Als ik op vakantie kan ik de dieren vertrouwd ronde een zo goed gaachterlaten bij mijn vader en Als je alleen bent neem je mogelijk resultaat broers. misschien andere beslissingen neerzetten en een zo en gaat het wellicht wat sneller, omdat je nu eerst met elkaar mooi mogelijk dier over investeringen overlegt en kijkt naar het gezamenlijke belang afleveren.” in plaats van alleen je eigen locatie.”
kan uitbreiden als je dat wilt.” Hoe zien jullie de toekomst van de Hoe is het om het bedrijf als broers
sector tegemoet?
te runnen?
Erik: “Over tien jaar is scharrel de standaard in
Johan: “Het voordeel is dat je elkaar kunt helpen
vleespluimvee. Dan komt er weer een kleine groep
in drukke tijden. Het vangen van de kuikens en
die iets extra’s gaat doen. Als je wilt blijven bestaan
ontsmetten van de stallen laten we doen, verder
moet je mee met zulke dingen. Ik zie voor nu met
kunnen we alles zelf. Dus schoonmaken, nieuwe
scharrel de toekomst goed in. Het vlees is wat
kuikens ontvangen, dat doe je allemaal samen.
duurder dan reguliere kip, maar wel goedkoper dan
Normaal kun je op een bedrijf met deze omvang
andere vleessoorten. Mensen gaan minder vlees
niet zonder personeel werken.” Erik: “Omdat we
eten, maar dan is scharrelkip nog steeds een gezond
allemaal een eigen locatie hebben, zijn je stallen
en betaalbaar stuk vlees uit Nederland.”
interview
stapje meegegaan van
in de regio
10
Agrifirm is een landelijke coöperatie, maar juist ook regionaal actief. Wat speelt er in de verschillende districten? Eva Rademaker - Van Klink is de nieuwe voorzitter van het district Noord- en Zuid Holland en Herman van Eijl is een van de nieuwe districtsleden. Ze stellen zich voor en vertellen over de thema’s die spelen in hun district.
Vernieuwing met perspectief
Noord-Holland
Zuid-Holland
“Toen Dirk Veer als voorzitter stopte, werd ik voor deze functie gevraagd”, vertelt Eva Rademaker (37) terwijl ze de melktap op het erf schoonmaakt en bijvult. “Sinds 2019 zit ik in de Ledenraad. Eerder zat ik in het bestuur van de agrarische jongeren en later bij de Groene Hart Coöperatie. Gelukkig kan ik het voorzitterschap combineren met m’n bestaan hier op ons bedrijf en onze vier kinderen.”
In het Zuid-Hollandse
een kaasautomaat. “Een collega
Langeraar vormt Eva met haar
stopte met de melktap en bood
man, zus en ouders maatschap
deze aan. Die kans hebben we
De Vosseburch. Ze hebben zestig
meteen gepakt. Het past in ons
koeien, een kaasmakerij, een
concept om de verbinding met de
manege en bieden op de boerderij
consument te zoeken. Zo fokken
mogelijkheden tot logeren en
we nu ook met A2A2-stieren
activiteiten. De melktap hebben
om straks A2-zuivel te kunnen
ze recent aangeschaft, net als
produceren.”
11
in de regio
Bodemdaling Onderzoek rondom bodemdaling van het veenweidegebied is van groot belang voor bedrijven in de regio, vertelt Herman. “Veenoxidatie is een natuurlijk proces dat ontstaat door droogte. Er zijn mensen die dit proces willen tegengaan met onderwaterdrainage. Daarmee wordt water aangevoerd, om te voorkomen dat organische stof wordt afgebroken Vernieuwend blijven
voeding. Het klinkt misschien
door zuurstof in het veen. Veen neemt
Herman van Eijl (36) is ver-
tegenstrijdig dat een coöperatie
van nature echter slecht water op
kozen als een van de nieuwe
melkveehouders adviseert om
en het is de vraag of deze aanpak
districtsleden. Daarvoor maakte
zelf graan te telen en deze met
bodemdaling tegen kan gaan. Voor
hij vier jaar deel uit van de
losse grondstoffen gemengd aan
boeren en tuinders is het belangrijk
Jongerenraad. In Groot-Ammers,
de koeien te voeren. Maar het zijn
dat aangetoond wordt of het echt
in de Ablasserwaard, heeft hij
juist dit soort vernieuwingen die
werkt en wat de consequenties voor
met z’n broer een melkveebedrijf
perspectief bieden. Het levert ons
hen zijn van deze aanpak.”
met 115 melkkoeien, 45 stuks
meer melk per koe op, terwijl de
jongvee en 63 hectare grond.
kosten per liter niet zijn gestegen.
“Ik vind het belangrijk dat we met
Bovendien is het met het oog op
Agrifirm open blijven staan voor
de regelgeving van groot belang
vernieuwing. Blijven onderzoeken
dat we eiwit van onze eigen grond
Grondschaarste
wat rendement oplevert, ook qua
kunnen benutten.”
Eva: “In Noord- en Zuid-Holland wordt grond voor land- en tuinbouw schaars. Regelgeving rondom Natura2000-gebieden beïnvloeden de
Ontzorgen
toekomstperspectieven van agrarische
Herman: “Boeren en tuinders willen vooral ontzorgd worden
bedrijven en ook de bebouwing breidt
bij de aanschaf van producten. Efficiëntie speelt daarbij een
steeds meer uit. Naast uitdagingen
steeds belangrijkere rol. Ze verwachten niet anders dan een
bieden deze ontwikkelingen ook
goed product voor een scherpe prijs en willen niet met teveel
kansen. Nieuwe verdienmodellen
leveranciers werken. Een ruim assortiment met verschillende
waarbij de consument en natuur-
producten is voor hen belangrijk, net als een gemakkelijk
beheer mogelijk een rol spelen moeten
bestelproces en een snelle levering.”
hiervoor worden verkend.”
innovatie
12
Onderzoek in Voorhout voor een toekomstbestendige bollenteelt De bloembollenteelt staat voor flinke uitdagingen. Het areaal geschikte teeltgronden krimpt, kwaliteitseisen worden steeds scherper en het aantal beschikbare middelen neemt af. De proef-locatie Voorhout is een van de locaties van Agrifirm-GMN waar oplossingen worden gezocht voor een toekomstbestendige teelt. “De druk is groot om flinke slagen
bestrijding. “Zo werken we
Deze zijn onder andere gericht
te maken”, aldus teeltadviseur
goedaardige schimmels door
op het doortelen van virusvrij
Bram Mulder. “Na 2030 moet
de bouwvoor. Deze gaan in de
uitgangsmateriaal. Met PPS
de bollenteelt emissieloos van
bodem de concurrentie aan
Bollencoaster worden bollen
gewasbeschermingsmiddelen
met schadelijke schimmels
geteeld in plastic sleuven met
zijn en dat vergt veel onderzoek
als Pythium. Daarnaast
substraat. Een bemestingsunit is
en inspanningen.” Een van de
onderzoeken we alternatieve
aangesloten op druppelslangen
proeven in Voorhout is gericht
producten en werken we met
die in de sleuven zijn geplaatst.
op het voorkomen van Pythium,
bodemverbeteraars. Dat zijn
De bollen worden op deze manier
een schimmel die met name de
producten die gebaseerd zijn
los van de grond geteeld. Bram:
hyacintenteelt voor toenemende
op plant-eigen metabolieten
”De gedachte van dit project is om
uitdagingen stelt. “Juist in de
die ervoor zorgen dat de plant
gezond uitgangsmateriaal buiten
bollenstreek, omdat daar al zo
voedingsstoffen uit de bodem
in een jaar af te telen tot een
lang bollen worden geteeld, wordt
effectiever kan opnemen.”
leverbare bol. Door de bollen in
de schimmeldruk steeds groter.”
sleuven los van de grond te telen, PPS Bollencoaster
is de teelt niet meer gevoelig
Bodemverbeteraars
Ook Wageningen University &
voor bodemgebonden ziekten,
In Voorhout werkt Agrifirm-
Research voert met verschillende
waaronder Pythium.”
GMN bij 21 objecten met groene
partners, waaronder Agrifirm-
alternatieven voor chemische
GMN, in Voorhout proeven uit.
www.agrifirmgmn.nl
13
Succesvolle bestrijding bonenspintmijt
Biostimulanten staan in de belangstelling als natuurlijke manier om stressfactoren voor gewassen te voorkomen of bestrijden. Door bijvoorbeeld langdurig warme en droge periodes staat de opbrengst van gewassen onder druk en wordt de inzet van biostimulanten steeds interessanter. Agrifirm zet biostimulanten gericht
In het oosten van Nederland is de druk van
in voor vijf specifieke thema’s.
bonenspintmijt op het aardappelgewas, met name tijdens de bloeiperiode, groot.
Deze zijn gebaseerd op de stressfactoren
Voor de bestrijding zijn geen middelen
voor gewassen:
beschikbaar, dus ging Agrifirm op zoek naar
> bodemweerbaarheid;
oplossingen met een lage milieu-impact.
> beworteling/zetting; > temperatuur en droogtestress;
De schade van de bonenspintmijt kan leiden tot wel
> plantweerbaarheid;
50% opbrengstderving en zo duizenden euro’s per
> bewaarkwaliteit.
hectare bedragen. In vier weken tijd kan al het blad opgevreten zijn. Een effectieve bestrijding loont.
Zo voert Agrifirm heel gericht uitgebreide en
In samenwerking met Koppert Biological Systems
meerjarige proeven uit om hoogwaardige en
koos Agrifirm voor de inzet van roofmijten.
perspectiefvolle producten te vinden. Uitgangspunt is en blijft een bewezen product dat invulling
Succesvolle pilot
geeft aan een concrete behoefte in de teelt.
De aanpak komt erop neer dat, rondom de langste dag, om de vijf meter zakjes worden opgehangen
Om bijvoorbeeld beworteling en knolzetting te
met eitjes en roofmijten in verschillende stadia.
stimuleren, zet Agrifirm inmiddels twee producten
Dit zorgt voor de beste opbouw van de roofmijten-
in. Het eerste is een product op basis van
populatie. In een tweede ronde kunnen zonodig
bacteriestammen, dat stikstof bindt en fosfaat uit
zakjes worden bijgeplaatst. De pilot, in 2020,
de grond vrijmaakt, maar ook de beworteling en
verliep succesvol. "Bij de behandelde randen
knolzetting stimuleert. Dit middel wordt in de rij
werd geen schade gemeten, vanaf het punt
toegepast tijdens het poten van aardappelen of het
waar geen zakjes hingen trad er wel schade
planten van bollen. Het tweede is een productlijn
op", vertelt teeltspecialist Fokko Prins. Na deze
op basis van algen en is geschikt om in de teelt van
veelbelovende pilot is de aanpak dit jaar voor
pootgoed hetzelfde te bereiken via bladtoepassing.
alle telers beschikbaar. Wil je meer weten over de toepassing van Meer weten? Neem dan contact op met je
biostimulanten op jouw bedrijf? Neem dan
specialist of kijk op agrifirm.nl/aanbod/roofmijten
contact op met jouw specialist of kijk op www.agrifirm.nl/biostimulanten
innovatie
Stressfactoren tegengaan met biostimulanten
Agrifirm over de grens
14
Agrifirm over de grens: Oekraïne In Oekraïne werkt Agrifirm in een joint-venture samen met Theeuwes
De Oekraïense joint-venture,
Holding, een familiebedrijf dat al meer dan honderd jaar bestaat en
genaamd CHV Korm, produceert
actief is in de handel en verwerking van agrarische grondstoffen in
en vermarkt nutritionele concepten
binnen- en buitenland. Algemeen directeur John Vandenboorn startte
voor varkens, koeien en pluimvee.
er in 2007 met tien medewerkers en heeft het bedrijf uit laten groeien
De focus ligt op specialties als
naar een lokale marktleider met 200 medewerkers. Hij voorziet grote
prestarters en milkreplacers,
kansen op het gebied van eiwitproductie van Europese bodem.
op maat gemaakte vitamine- en mineralenmengsels en bypassproteïneproducten. Naast deze voertak heeft CHV Korm recentelijk de soja-activiteiten van de
15
Agrifirm over de grens
medeaandeelhouder over-
broeikasgasemissies. Naast
zomer verwacht.” Naast de
genomen en produceert nu
deze positieve bijdrage aan
voordelen voor eenmagigen
zelf soja-expeller cake, een
de CO2-voetafdruk, voorkomt
blijkt dat expeller met een extra
belangrijke eiwitbron in Oekraïne.
deze Europese expeller ook
behandeling ook voordelen voor
afhankelijkheid van import uit
melkvee biedt. “Lokale praktijk-
Expeller heeft veel potentie
Zuid-Amerika. Met de non-GMO-
proeven en in vitro-analyses tonen
“Toen ik hier pas kwam,
variant en ketentransparantie
aan dat het opgewaardeerde
concentreerde ik me op het
hebben we heel wat troeven in
product, Galaxy genaamd, een
maken van voer”, herinnert
handen om het succes van deze
hoge pensbestendigheid oplevert”,
John zich. “Eiwit betrok ik in de
grondstof verder uit te bouwen.”
aldus John. “Verdere proeven
vorm van sojaschilfers van de
dienen echter meer bewijs te
medeaandeelhouder en ik heb er
Upgrade
leveren voor we tot marketing
in die eerste jaren veel ervaring
Inmiddels hebben John en zijn
kunnen overgaan. We moeten dus
mee opgedaan. De expeller uit
team dusdanig veel ervaring
nog even geduld hebben, maar
de Oekraïne heeft een negatieve
opgedaan met soja-expeller, dat
de vooruitzichten zijn positief.”
klank in Noordwest-Europa.
ze toe zijn aan het upgraden van
Maar met de juiste communicatie
het product. “Voor de eenmagigen
Van commodity naar niche
en westers management biedt
werken we in het project NewPro
Het uiteindelijke doel van deze
expeller ook kansen, die zich
met een gepatenteerd proces
projecten is het upgraden van
al vertalen in een gestage
waarin we de expeller na olie-
de expeller naar een kwalitatief
exportgroei naar Nederland en
persing extra behandelen. Dit
nicheproduct voor klanten in
Duitsland. De positionering ten
doen we om de anti-nutritionele
Noordwest-Europa.
opzichte van sojameel wordt
factor TIA verder te reduceren.
John: “We willen de komende
steeds beter. Dit is zoötechnisch
Voerproeven op onze lokale
jaren de omslag maken van
van aard, omdat expeller bewezen
varkens- en pluimvee-testlocaties
commodity- naar nicheproduct
betere resultaten laat zien in
en op de Agrifirm Research
en van lokaal naar internationaal,
vergelijking met sojameel. Ook
Farm Laverdonk tonen aan dat
om een grote toegevoegde waarde
duurzaamheid speelt een rol.
NewPro betere resultaten laat
aan onze klanten te kunnen
Expeller is ‘Europese proteïne’ en
zien dan sojameel. Dit komt door
leveren. Het is toch fantastisch als
wordt dus niet van ver gehaald.
de mildere behandeling van de
afnemers in Nederland, Duitsland
Je bent zo in Polen en levert
sojaboon, waardoor de natuurlijke
en Polen met onze producten
zodoende een positieve bijdrage
componenten behouden blijven.
uit Oekraïne betere technische
aan de vermindering van de
De eerste productie wordt deze
resultaten halen?”
mooi werk
16
Wie?
Waar Ad gaat, gaat Sam. Hond Sam wijkt niet van de zijde van
Teler Ad Raaijmakers
Ad Raaijmakers. In de auto, op de trekker en, zoals hier, op het land, waar Raaijmakers de groei van zijn veldbonen controleert. Hij heeft
Wat?
dit jaar voor het eerst veldbonen ingezaaid. Hij kreeg hiervoor hulp van
Gewascontrole
Helicon-studenten. Het inzaaien van veldbonen luisterde nog best nauw.
veldbonen
“Ik moest bijvoorbeeld rekening houden met de juiste zaaidiepte en de rijafstand. Daarnaast was het van belang dat ik voldoende bonen
Waar?
zaai en dat ik in rijtjes zaai om schimmelziekte te voorkomen.”
Best (NB)
Omdat de akkerbouwer geen zaaimachine heeft voor veldbonen, gebruikte hij de maiszaaimachine.
Wanneer?
“Dat ging goed met de winterveldbonen.” De teelt
20 mei 2021
van de veldbonen maakt onderdeel uit van het project ‘Plantaardige eiwitten van Hollandse bodem’. Dit is een project van ZLTO in samenwerking met ME-AT, Agrifirm en Herba Ingredients.
17
mooi werk
strategie
18
Nieuwe strategie Royal Agrifirm Group
Samen het verschil maken
19
strategie
CEO Dick Hordijk van Royal Agrifirm Group
De wereld heeft een andere manier van voedsel-
werk aan de winkel. “Op dit moment moeten we
productie nodig om de bevolking te kunnen voeden
7,5 miljard mensen voeden, en dat aantal groeit
en een duurzame voedselketen voor toekomstige
hard. Elk jaar is de wereld in september al door de
generaties waar te maken. “De Nederlandse
jaarvoorraad grondstoffen heen. Als we zo door
boeren, Agrifirm en onze partners kunnen het
blijven gaan, komen we in de problemen met onze
verschil maken.” Daar is CEO Dick Hordijk van
voedselproductie en putten we de aarde uit.”
overtuigd en dat is dan ook het uitgangspunt van de nieuwe strategie van Royal Agrifirm Group.
Wereldkampioen Het is een ongemakkelijke waarheid, realiseert Dick Hordijk zich, iets wat we niet graag horen.
“We kunnen niet langer wachten, we moeten
Toch is het belangrijk om onder ogen te zien, niet
nu echt volgende stappen gaan zetten.” Het
in de laatste plaats omdat de toekomst juist voor
zijn dringende woorden die CEO Dick Hordijk
de Nederlandse boer en tuinder kansen biedt.
spreekt aan de vooravond van de lancering van
“In Nederland zijn we wereldkampioen efficiënt
de nieuwe strategie. Die strategie bouwt voort
produceren. Ook op het gebied van dierenwelzijn,
op het doel van de coöperatie: het realiseren van
terugdringen van antibiotica en het beperken van
een verantwoorde voedselketen voor toekomstige
gewasbeschermingsmiddelen lopen we voorop.
generaties. Een ambitieus doel, vindt ook Hordijk.
Daar verdienen we als sector ook wel wat meer
Maar om dat te kunnen realiseren, is er nog veel
respect van de maatschappij voor. Maar we zijn
>>
strategie
20
>> nog niet klaar, we moeten stappen blijven zetten
Wereldwijde trends
om ervoor te zorgen dat we onze vruchtbare bodem niet uitputten en onze voorsprong behouden.
De nieuwe strategie van Agrifirm is een reactie op
De oplossing zit hem niet in het halveren van de
verschillende consumenten- en markttrends.
veestapel, we hebben structurele oplossingen
Deze trends in het kort:
nodig die de voedselketen veranderen.”
> De wereldwijde bevolkingsgroei zorgt voor druk op het milieu. Een groeiende wereldbevolking
Heft in handen
zal in 2050 50% meer voedsel nodig hebben.
Waarom voelt Agrifirm zich geroepen om deze
Een efficiëntere voedselproductie is een
handschoen op te pakken? “We kunnen als sector,
topprioriteit. Er moet in 20-30 jaar meer voedsel
en als onderneming, niet achterover leunen
worden geproduceerd, zonder meer land vrij
en wachten tot anderen, zoals de overheid of
te maken.
retail, het voor ons invullen. Omdat we onze verantwoordelijkheid hebben, omdat we zelf het heft in handen willen houden, maar zeker ook omdat wij als geen ander de kennis hebben die nodig is om
> Eiwittransitie: mensen gaan meer plantaardig eten. De akkerbouw wordt wereldwijd steeds belangrijker. > Steeds meer mensen, vooral jongere generaties,
deze verandering teweeg te brengen”, vindt Hordijk.
hebben één simpele vraag: wat heb jij gedaan
“De Nederlandse boer heeft die voorsprong in
om mijn voedsel te produceren? Consumenten
kennis, innovatie en ervaring. Wij als Agrifirm weten
geven steeds vaker de voorkeur aan eerlijk
ook veel over dieren, bodem en teelten en hebben
voedsel, geproduceerd in balans met de natuur.
bovendien de juiste partners en, niet in de laatste plaats, onze leden. Onze Ledenraad heeft 900.000 euro beschikbaar gemaakt voor coöperatieprojecten, zodat wij ondernemers kunnen ondersteunen met kennis, ons netwerk en financiële middelen.
> De efficiencyverhoging in de agrarische sector verlaagt de kostprijs van de boeren. Een te laag inkomen dreigt boeren uit hun bedrijf te halen. > Wereldwijd neemt de gemiddelde omvang van de agrarische bedrijven toe.
Samen kunnen we het verschil maken.” Randvoorwaarden Hordijk benadrukt dat de afgelopen jaren al
ontdekt dat consumenten best meer willen betalen
belangrijke stappen zijn gezet binnen de coöperatie.
voor producten, als ze maar weten waarvoor ze betalen.
“We hebben hard gewerkt aan het creëren van de
Dit soort inzichten moeten we gebruiken, in combinatie
randvoorwaarden voor een duurzamere voedsel-
met onze kennis over duurzame oplossingen, alter-
keten. We hebben goede inzichten gekregen en zijn
natieve manieren van produceren of nieuwe ketens.”
samenwerkingen aangegaan, intern en extern. Nu de urgentie groeit, moeten we meer daadkracht
Kleine bewegingen
tonen om de situatie te verbeteren. En dat kunnen
Duurzame oplossingen, alternatieve manieren van
we.” Een van de randvoorwaarden die Hordijk noemt
produceren. Waar hebben we het dan over? In ieder
is een goed inkomen voor de boer. “Daar wordt lang
geval niet over één grote, overkoepelende oplossing,
niet altijd invulling aan gegeven en precies daarom
legt Hordijk uit. “Het gaat juist om veel kleine
waren er ook boerenprotesten. De boeren snappen
stappen, kleine bewegingen. Daarmee kunnen we
de vragen van de maatschappij heel erg goed,
het verschil maken, en die stappen worden al gezet.
maar er moet wel een verschuiving in prijzen zijn
Er zijn al bedrijven die bijvoorbeeld hun manier van
om dat mogelijk te maken. Wij hebben met onze
telen hebben aangepast waardoor ze veel minder
publiekscampagne 'Gebruik je boerenverstand'
gewasbescherming nodig hebben of de biodiversiteit
21
strategie
verbeteren, die met aangepaste huisvesting en voeding het antibioticagebruik terugdringen, of die produceren binnen een korte keten en zo een nieuw verdienmodel opbouwen. De 900.000 euro vanuit het Agrifirm Coöperatiefonds is bedoeld voor coöperatieprojecten om nieuwe wegen te verkennen of in te vullen. Maar onze focus ligt niet alleen bij Nederlandse projecten. We zien het als onze verantwoordelijkheid om ook over de grens stappen te zetten. Zo willen we bijvoorbeeld graag bijdragen aan een duurzamere varkenshouderij in China.” Resultaat De zoektocht naar alternatieve werkwijzen steekt Agrifirm op een concrete manier in, passend bij de efficiëntie en nuchterheid van de Nederlandse boer en tuinder. “Het moet wel resultaat opleveren. Als een oplossing zich niet binnen twee jaar in de stal of op het land heeft bewezen, houdt het op. Onder onze leden zijn er genoeg boeren die wel wat durven te proberen en we gaan het dan ook op minimaal drie boerenerven toepassen om samen uit te vinden wat werkt. Dat is belangrijk, we moeten kunnen laten zien dat we met echte oplossingen bezig zijn. We zijn geen dromers.”
Global Goals van Agrifirm De Agrifirm Global Goals zijn de doelstellingen die de organisatie heeft om bij te dragen aan het realiseren van een verantwoorde voedselketen. Vanuit de wereldwijde consumenten- en duurzaamheidstrends zijn zes doelstellingen geformuleerd. Deze doelstellingen zijn:
1
2
3
4
5
6
1. Duurzame inkomens 2. Betere efficiëntie 3. Diergezondheid 4. Gezonde bodem 5. Transparante ketens 6. Klimaatvriendelijk
jonge boeren
22
Luuk Winkelmolen, varkenshouder en bestuurder Jongerenraad
‘Kansen om als jongeren samen te werken’ Als tiener was Luuk Winkelmolen (28) het kranten rondbrengen snel zat. Hij zocht een leuker bijbaantje en kon op zaterdagen en in de vakanties aan de slag op een varkensbedrijf. Dat dat ertoe zou leiden dat hij nu in maatschap verantwoordelijk is voor een bedrijf met 5.000 vleesvarkens, had hij toen niet kunnen vermoeden. Sinds vorig jaar maakt de ambitieuze Limburger deel uit van het dagelijks bestuur van de Jongerenraad. Het vakantiewerk beviel destijds zo goed, dat Luuk van de havo overstapte naar de MAS. Een stage bracht hem in 2011 op het bedrijf van Carolien en Evert Hendrikx-Van de Laak. “Ik zag dat zij de dingen anders aanpakten”, vertelt Luuk. “Hoe ze omgaan met biosecurity bijvoorbeeld en blijven investeren om de gezondheidsstatus hoog te houden.” Toen bleek dat hun twee kinderen hen op termijn niet wilden opvolgen, liet Luuk weten dat hij wél
Testcase
interesse had. Carolien en Evert waren resoluut:
In november 2019 kocht Hendrikx- Van de Laak
Luuk moest eerst naar de HAS.
een bedrijf in Sevenum, vlakbij Koningslust, de woonplaats van Luuk. “Ik heb daarvoor het
Niet zo moeilijk
businessplan geschreven en praatte mee bij de
Luuk: “Ik dacht eigenlijk dat ik dat niet kon. Maar
bank. Eigenlijk was dat een soort testcase. Dit jaar
in 2013 startte de opleiding Bedrijfskunde en
zijn we een maatschap aangegaan. We hebben nu
Agribusiness hier in Venlo en ben ik begonnen.
een gesloten bedrijf met 500 zeugen in Lottum en
Ik ben blij dat ik het heb gedaan, als student kom
5.000 vleesvarkens in Sevenum en maken deel uit
je overal binnen. Bovendien was het niet zo moeilijk
van de Varketing Group.”
als ik had gedacht. Ook in het dagelijks bestuur van
De Jongerenraad van Agrifirm vindt hij superleuk.
de Jongerenraad heb ik er profijt van. In het dagelijks
“Ik zie vooral ook kansen om als jongeren samen
bestuur kom je net iets dichter bij het reilen en zeilen
projecten op te pakken, bijvoorbeeld op het gebied
van zo’n grote coöperatie. Daar leer ik veel van.”
van innovatie. Samen heb je toch meer slagkracht.”
23
Jonge boeren en tuinders schrijven manifest
ondernemers die het manifest presenteerden, met links Agrifirm Jongerenraadsvoorzitter Lennaert Haanstra.
Donderdag 22 april presenteerden
vragen de boeren om beleid
met plotselinge beleidswijzigingen
jonge boeren en tuinders een
dat ruimte biedt aan innovatie.
en maak een wet voor compensatie
manifest met hun toekomstvisie
NAJK-voorzitter Roy Meijer:
als dit toch onvermijdelijk is,
aan de landbouwspecialisten van
“Jonge boeren en tuinders zitten
zodat rekening gehouden wordt
de Tweede Kamer. Dat gebeurde
vol energie en creativiteit om
met de terugverdientermijnen.’’
tijdens een online debat dat door
uitdagingen aan te gaan.
Het voorstel is doelen te stellen
de jonge boeren geïnitieerd is.
Wij zijn ambitieus en onderdeel
in plaats van detailregelgeving
Via het manifest doen de jonge
van de oplossing in plaats van
zodat ondernemers hun eigen
boeren en tuinders een oproep
het probleem.”
vakmanschap kunnen inzetten
aan de politiek om ruimte te
om de doelen te behalen. Tevens
geven voor ondernemerschap
Langetermijnperspectief
wordt gevraagd de positie van
en ontwikkeling.
De jonge boeren en tuinders
boeren en tuinders in de keten
stellen in hun manifest: “Jonge
te prioriteren en ruimte te geven
Het manifest is een initiatief
boeren en tuinders werken hard
om samen te werken aan verduur-
van jonge boeren en tuinders:
aan innovaties om emissies
zaming en een eerlijkere prijs.
jongerenraden van coöperaties
terug te dringen, ondanks dat
in de land- en tuinbouw en het
deze innovaties kostbaar zijn.
Bekijk de overhandiging en het
Nederlands Agrarisch Jongeren
Daarom pleiten wij voor een
manifest op www.agrifirm.nl/
Kontakt (NAJK). In het manifest
langetermijnperspectief. Stop
jongerenmanifest
Gezocht: vijf nieuwe jongerenraadsleden Ben jij tussen de 20 en 32 jaar en ben je (toekomstig)
Meer informatie? Neem contact op met Hendrik
agrarisch ondernemer? Lijkt het jou leuk om mee te
Arends, Commercieel directeur Coöperatiezaken,
denken met het bestuur en de directie van Agrifirm,
op telefoonnummer 06 – 53 94 57 78
te zorgen voor verbinding tussen het districtsbestuur en de jongeren in de regio, ambassadeur te
Je kunt ook direct solliciteren: stuur een mail
zijn voor de coöperatie en kennis te maken met
met je gegevens en je motivatie naar
bestuurswerk? Dan is de Agrifirm Jongerenraad
cooperatiezaken@agrifirm.com
iets voor jou!
jonge boeren
Een aantal van de jonge
24
eft Agrifirm Met deze campagne he onnen in de de SAN Award 2020 gew mpagnes’. categorie ‘corporate ca erde Dit is een gerenomme reclameprijs.
Consumentencampagne Gebruik je boerenverstand
Wees trots op ons Nederlandse kwaliteitsproduct Jan (l) en Jaap Kreuger
Vorig jaar riep Agrifirm de Nederlandse consument
mee in de wereldtop. Toch zijn we niet in staat om
op hun boerenverstand te gebruiken. Dit jaar geeft
deze positieve punten goed voor het voetlicht te
de coöperatie de consumenten handvatten hoe
brengen. De berichtgeving in de media is overwegend
ze dat kunnen doen. De hoofdboodschap hierbij is:
negatief.” Zoon Jan vult aan: “Het is belangrijk om
kies voor Nederlandse producten in de supermarkt,
als boer je verhaal te vertellen. Om te laten zien wat
ga voor seizoensproducten en koop rechtstreeks
je doet en uit te leggen waarom. Daar creëer je meer
bij de boer.
begrip mee. Daarom doen we ook vaak mee aan de AH-boerderijdagen en houden we zelf open dagen.
De publiekscampagne bevat inspirerende video’s,
Veel mensen weten niet echt hoe het er op een
een artikel over hoe het nu echt zit met de import
varkensbedrijf aan toegaat.”
en export van voedingsmiddelen en een handige seizoenskalender waarop de consument kan zien
Nederlands kwaliteitsproduct
wanneer ze welk, in Nederland geproduceerd
Jaap vervolgt: “Met de video kunnen we het ware
voedsel, het beste kunnen kopen. Ook maakte
verhaal van ons bedrijf laten zien. We laten zien dat
jongerenraadslid Iris van Leeuwen een video waarin
het varken het ideale kringloopdier is. Veel afval uit
ze uitlegt hoe je op een etiket kunt zien dat een
de humane voedselindustrie zoals stoomschillen,
product uit Nederland komt. De video’s staan sinds
patatafval, reststromen van de bierproductie,
half mei online, net zoals het import-export artikel.
schroot van onder andere sojabonen en brood
In de zomer zal de seizoenskalender beschikbaar
en koekjesafval wordt in het veevoer verwerkt
komen en volgt een podcastserie.
en omgezet door de varkens naar hoogwaardige eiwitten. Afval wordt voer, dat is toch positief?”
Positief geluid
“De gesprekken over voedsel moeten minder gaan
Varkenshouders Jaap en Jan Kreuger zijn onderwerp
over prijs, maar meer over kwaliteit”, aldus Jan.
van een van de video´s van de campagne. Toen ze
“Jammer genoeg gaan veel consumenten in de
gevraagd werden hoefden ze daar niet zo lang over
supermarkt voor het goedkoopste product,
na te denken, legt vader Jaap uit. “We willen graag
wat soms nog niet eens in Nederland
meewerken aan een campagne die een positief
geproduceerd is. Met deze video willen we
geluid over onze sector laat horen. In de agrarische
laten zien: wees, net als wij, trots op ons
sector doen we heel veel dingen goed. Denk aan
Nederlandse kwaliteitsproduct!”
het reduceren van emissies, antibioticagebruik en gewasbeschermingsmiddelen en de aandacht voor
Bekijk het verhaal van varkenshouders Jan
diergezondheid en -welzijn. Hier draaien we echt
en Jaap op www.gebruikjeboerenverstand.nl
25
Vaak zijn er veel mooie plannen
Daarom is er een werkgroep
zitting in deze werkgroep.
om kringlooplandbouw, natuur-
opgericht om te praten over
We willen ook onze leden de
inclusieve landbouw of meer
deze wet- en regelgeving en
mogelijkheid bieden actief mee
biodivers boeren vorm te geven.
de problematiek die het ver-
te praten over dit onderwerp.
Echter werkt wetgeving dit soort
oorzaakt. Deze werkgroep wil
mooie plannen soms tegen. Het
de problematiek op de agenda
Wil je hier meer over weten of
Deltaplan Biodiversiteitsherstel,
zetten van de politiek en het
wil je je aanmelden? Kijk dan op
waar Agrifirm partner van is,
Ministerie. Roy Floot en Ruud
www.agrifirm.nl/evenementen
erkent deze problematiek.
Tijssens van Agrifirm hebben
Project ‘natuurinclusieve landbouw’ in pilotfase Natuurinclusieve landbouw krijgt veel aandacht. Er zijn verschillende maatregelen die ondernemers kunnen nemen rondom deze duurzame vorm van landbouw. Maar welke maatregelen zijn specifiek voor jouw bedrijf geschikt en wat zijn de kosten en baten waar je rekening mee moet houden? Om deze vragen van ondernemers te beantwoorden is Agrifirm een project gestart rondom natuurinclusieve landbouw. In een tool met verschillende kaarten zijn maatregelen voor natuurinclusieve landbouw uitgewerkt. De maatregelen zijn gekoppeld aan een aantal factoren, zoals grondsoort, provincie en afnemer. Ook wordt er per maatregel gekeken naar het verdienmodel: van kosten en opbrengsten tot eventuele subsidies. De kaarten bundelen alle belangrijke informatie rondom specifieke maatregelen voor natuurinclusieve landbouw en je ontdekt al snel of een maatregel geschikt is voor jouw bedrijf. Het project zit in de pilotfase en wordt getest bij een aantal ondernemers. www.agrifirm.nl/projecten
coöperatienieuws
Praat mee over coherente wet- en regelgeving
trendwatching
26
Van push naar pull produceren. Hoe ziet deze trend eruit en hoe spelen ondernemers daarop in?
Produceren wat de markt vraagt René Veldman SECTORMANAGER FOOD & AGRI, RABOBANK
“De tijden zijn voorbij dat de markt je als het ware werd aangereikt, dat je als agrarisch
“Een pullstrategie moet aansluiten bij je bedrijfsopzet.”
ondernemer verzekerd was van afzet van je producten. Je kunt
daarvan ook afhankelijk en vergt
nog altijd een gangbaar product
specifieke investeringen. Daarom
produceren tegen de laagste
is het zo belangrijk dat je er op
kostprijs, maar het is de vraag of
de lange termijn vertrouwen in
je daarmee op de lange termijn
hebt. Meerkosten moeten worden
nog wel in Nederland kunt
verwaard zodat investeringen
opereren. We zien, bijvoorbeeld
worden terugbetaald.
in de varkenshouderij, dat het
In bepaalde sectoren ontwikkelt
middensegment opschuift
de vraaggestuurde markt zich
naar vraaggestuurd werken:
sterk door wet- en regelgeving,
produceren wat de markt
maar ook door vragen vanuit
vraagt. Daarbij kun je ervoor
de retailhandel. De concepten
kiezen om zelf een keten op te
in de vleeskuikenhouderij zijn
zetten. Daarvoor moet je jezelf
daar een voorbeeld van. We
en je product goed in de markt
zien dat kapitaalkrachtige
zetten. Nog belangrijker: je
bedrijven hun afzetstrategie
moet weten wie je afnemer is
relatief makkelijk kunnen
en met hem in gesprek gaan.
veranderen, maar dat het juist
Zorgen dat je voldoet aan de
voor minder kapitaalkrachtige
vraag van de klant en bijstuurt
ondernemers noodzakelijk is om
wanneer nodig. Dat moet wel
toekomstbestendig te blijven.
passen, anders is aansluiten
Wie de overstap maakt naar
bij een keten een goede optie.
de vraaggestuurde markt moet
Produceren voor een specifiek
innovatief zijn, tijdig acteren en
concept in de markt, maakt je
risico willen en kunnen nemen.”
27
Prins Leliecultures B.V., spelen mijn vader en ik voortdurend in op de vraag van onze klanten
en zetten ons in om hen zoveel mogelijk te ontzorgen. We kweken
Freddie Prins
hier in Breezand voornamelijk
OPKWEKER VAN VIRUSVRIJ
lelies en calla’s op, en nog een
UITGANGSMATERIAAL
aantal kleinere gewassen, alle contractteelten. Het materiaal
Dat zouden we goed kunnen combineren
krijgen we aangeleverd uit landen
met de huidige gewassen. In de
als India, Indonesië, China en
toekomst zijn er nog veel moge-
Chili. Ook daarbij ontzorgen we
lijkheden en kansen om de kwaliteit
de klant. Zo ondersteunen wij
van uitgangsmateriaal op een
op verzoek bij de aangifte bij
duurzame manier te verbeteren.
de douane van het materiaal
We vinden dat zelf erg belangrijk
dat binnenkomt bij de grens.
en niet alleen omdat wet- en
Eenmaal hier verzorgen we in
regelgeving dat voorschrijven.
onze kassen het opkweekproces
Daarom doen we mee met
dat tussen de vijf en acht
het project Fundamentele
maanden duurt, en dat aan
Systeemsprong van de WUR.
strenge hygiënische eisen
Juist omdat wij voor klanten
voldoet. Klanten houden we in
opkweken is het nog moeilijk
die periode regelmatig op de
om zonder chemie te kweken;
hoogte van de voortgang.
met eigen materiaal kun je
Deze nichemarkt waarin
meer risico’s nemen dan met
kwaliteit en klantgerichtheid
het materiaal van klanten.
belangrijk is, past mij goed.
We beginnen hier dan
Ik houd van uitdagingen en ben
ook vaak met biologische
perfectionistisch. Op dit moment
bestrijding, maar zijn toch
volg ik een Masteropleiding
nog vaak genoodzaakt om
Business Administration.
terug te vallen op chemische
De kennis die ik daar op doe,
middelen. Het project biedt
benut ik binnen ons bedrijf.
ons de mogelijkheid om op grote
Op termijn zouden we een
schaal proeven te doen en kennis
bredere markt willen bedienen
te vergaren, zodat we virusvrij
door aardappelen vanuit
uitgangsmateriaal op termijn ook
weefselkweek op te kweken.
duurzaam kunnen telen.”
trendwatching
“Met ons bedrijf Aad
“We zetten ons in om onze klanten zoveel mogelijk te ontzorgen.”
van de boer
Alleen oogsten wat je verkoopt Alleen oogsten wat je verkoopt en dan ook nog
elke dag gezaaid en geoogst en daarna dagvers verpakt.
met zo weinig mogelijk schakels ertussen:
Alles moet dus snel kunnen gaan. We leveren aan de
voor vader en zoon Adrie en Corné van den Einden
betere retailers, leveranciers van maaltijdboxen en
een logische zaak.
gastronomische eindklanten in binnen- en buitenland. Als wij in Berlijn leveren, is dat van oogst tot wassen,
“Op ons familiebedrijf Green Specialties in het
verpakken, labelen en transport dus binnen 24 uur bij
Brabantse Lierop telen wij spinazie, rucola en baby-
de klant. We houden continu de vraag van de klant voor
leaf in de vollegrond. Alles op dezelfde manier op
ogen. We kijken naar wat in de markt past en wat ook
beddenteelt. Beregening gaat automatisch met
bij ons goed past. Daarmee bouwen we concepten in
ondergrondse leidingen met sproeiers. We zijn
een breed assortiment. We zijn bijvoorbeeld drie jaar
technisch dus goed ingericht.
geleden begonnen met biologische teelt, omdat we
Dat moet ook wel, want
klanten hebben die daar expliciet naar vragen.
onze producten worden
Zo gaan we steeds een stapje verder om het verschil te maken voor onze klanten. We oogsten alleen wat we verkocht hebben: verkoop is dus leidend. Dat is best moeilijk, want onze producten zijn natuurlijk beperkt houdbaar. Misschien is dit de moeilijke weg, maar het past ons uitstekend. We streven vanwege de dagversheid van onze producten en de marge die het ons biedt naar een zo kort mogelijke keten. We hebben alle disciplines van het proces in eigen huis. Zo kunnen wij altijd kwaliteit en beschikbaarheid voor onze klanten garanderen.” Meer informatie? Kijk op www.greenspecialties.nl
