Relatiemagazine Archipel in het bijzonder, najaar 2022

archipel bijzonder

Rinette Zorg: nieuwe dochterorganisatie van Archipel

Sinds 1 oktober jl. is de Archipelfamilie verder uitgebreid met de komst van thuiszorgorganisatie Rinette Zorg. Samen willen Archipel, Archipel Thuis en Rinette Zorg – beide volwaardige dochterorganisaties van Archipel – de zorg en ondersteuning voor thuiswonende ouderen in de regio vergroten. Femke de Jong, directeur-bestuurder van Archipel Thuis en Rinette Zorg, Eppie Fokkema, voorzitter van de raad van bestuur bij Archipel, Yvonne Adriaansen, projectleider en beleidsadviseur bij Archipel Thuis en Ariena Smulders, manager Wmo bij Rinette Zorg, vertellen enthousiast over deze bijzondere stap.

Yvonne Adriaansen, Ariena Smulders, Eppie Fokkema en Femke de Jong

Mensen willen en blijven langer thuis wonen. Dat heeft een impact op de geboden zorg en ondersteuning: deze vinden steeds meer plaats in de thuisomgeving. Het beroep op thuiszorg wordt daardoor steeds groter. De nauwe samenwerking tussen Archipel Thuis met Rinette Zorg sluit aan bij de gezamenlijke ambitie om er nog beter te kunnen zijn voor huidige én toekomstige cliënten in de regio en bij de landelijke visie die is opgenomen in het Integraal Zorgakkoord (lees hierover meer op pagina 6). Daarnaast past het besluit bij de strategische visie van moederorganisatie Archipel waarin zij uitspreekt haar rol in wijken en buurten te willen vergroten, vertelt Eppie Fokkema, voorzitter van de raad van bestuur bij Archipel: “We willen niet alleen goede verpleeghuiszorg bieden, maar ook van meerwaarde zijn in de thuisomgeving – daar waar steeds meer mensen oud worden. De ontwikkelingen in het zorglandschap vragen meer dan ooit om er voor elkaar te zijn. Daar willen wij als Archipelfamilie bij ondersteunen.”

Femke de Jong, sinds oktober directeurbestuurder van Archipel Thuis en Rinette Zorg, voegt toe: “Archipel Thuis heeft de laatste jaren hard gewerkt aan het vormgeven van haar dienstverlening binnen de huidige structuur van volwaardige dochterorganisatie van Archipel en de vele maatschappelijke uitdagingen. Tegelijkertijd zoeken we continu naar manieren om de thuiszorg toekomstbestendig te maken. Archipel Thuis en Rinette Zorg hebben elkaar gevonden in die missie. Samen kunnen we sterker optreden en een grotere rol spelen in wijken en buurten.”

Zorg en ondersteuning in de hele keten

Rinette Zorg biedt net als Archipel Thuis thuiszorg in de regio. Maar de twee organisaties zijn ook complementair aan elkaar, vertelt Femke: “Archipel Thuis verleent naast wijkzorg ondersteuning vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), terwijl Rinette Zorg naast wijkverpleging ook huishoudelijke verzorging en

Archipel in het bijzonder

individuele begeleiding biedt vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Daarnaast organiseert Archipel laagdrempelige dagbesteding in wijkcentra voor ouderen die thuis wonen. Door onze krachten te bundelen ontstaat een complete dienstverlening voor ouderen; met zorg en ondersteuning in de hele keten: vanaf het eerste niet-pluisgevoel tot aan de intramurale verpleeghuiszorg. We hebben eerder in het proces contact met de cliënt, kunnen een beter beeld vormen van de (veranderende) situatie en zelfs preventief kijken waar zorg of ondersteuning nodig is.”

Ariena Smulders, manager Wmo bij Rinette Zorg, legt dit uit: “De huishoudelijke hulp vormt eigenlijk de basis. Deze vorm van ondersteuning wordt vaak als eerste ingeschakeld. De medewerkers zijn zo’n anderhalf uur bij een cliënt in huis en zien en horen veel. Zodoende vangen zij ook signalen op als er meer ondersteuning nodig is.

Op die manier kunnen we er vanaf een zo vroeg mogelijk stadium voor cliënten zijn, snel inspelen op vragen en waar mogelijk zelfs zware zorg voorkomen.”

Vertrouwen en respect

De komende periode wordt hard gewerkt om het overnametraject zo goed en prettig mogelijk te laten verlopen. Yvonne Adriaansen, projectleider en beleidsadviseur bij Archipel Thuis, begeleidt het traject. “Het proces verliep vanaf het begin eerlijk en transparant. Daardoor is er veel vertrouwen en respect opgebouwd,” aldus Yvonne.

“Na het officiële tekenmoment op 1 oktober is nu een kennismakingsfase aangebroken. Medewerkers maken kennis met elkaar, de organisaties en met Archipel als moederorganisatie. Leuk is dat we nu al merken dat medewerkers oprechte interesse hebben en zich tijdens bijeenkomsten ook echt openstellen voor elkaar. Vanaf januari 2023 gaan we het samenwerkingstraject verder vormgeven. In werkgroepen wordt gekeken welke verschillen en overeenkomsten er zijn en hoe we van elkaar kunnen leren op het gebied van processen en systemen. Vervolgens willen we daar structuur in aanbrengen en gaan we aan de slag met de implementatie bij beide organisaties.”

Eén gezicht

Hoe de dienstverlening er in de toekomst voor de cliënt precies uit komt te zien, wordt nog nader bepaald.

“Het proces verliep vanaf het begin eerlijk en transparant”

“Rinette Zorg en Archipel Thuis hebben overlap in het werkgebied, maar zijn ook aanvullend daarin,” legt Ariena uit. “Voor nu blijven de zorg en ondersteuning er voor cliënten hetzelfde uitzien. In de toekomst kijken we hoe we de complete dienstverlening voor cliënten het beste kunnen vormgeven.”

Ze benadrukt veel vertrouwen te hebben in die toekomst. Ariena: “Vanaf het allereerste moment hebben we ons als Rinette Zorg heel welkom gevoeld. Natuurlijk zijn er verschillen tussen Archipel Thuis en Rinette Zorg, maar er zijn ook veel overeenkomsten, bijvoorbeeld in sfeer en opbouw. Dat biedt een goede basis. Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel: mooie wijkgerichte zorg bieden.”

Eppie: “Door samen op te trekken kunnen we veel gerichter kijken wat iemand

nodig heeft en dat vervolgens integraal, vanuit één totaalconcept, aanbieden. Daarbij maakt het dus niet uit of iemand een jasje van Archipel Thuis of Rinette Zorg aanheeft. We willen ernaar toewerken dat cliënten één gezicht krijgen vanuit de Archipelfamilie. Daar gaan we komende periode samen stappen in zetten.”

Stevige gesprekspartner voor de regio

Ook de organisaties onderling hebben elkaar veel te bieden, vertelt Yvonne:

“Denk bijvoorbeeld aan een groot scholingsaanbod en meer doorgroeimogelijkheden. Archipel heeft veel expertise in huis op het gebied van bijzondere aandoeningen, Rinette Zorg heeft een mooie huishoudelijke hulp-tak. Die combinatie maakt het voor medewerkers interessant om bij de Archipelfamilie te (blijven) werken.” Ariena voegt toe: “Een ander gevolg van de samenwerking is dat we een steviger gesprekpartner vormen voor gemeenten, zorgverzekeraars en het zorgkantoor, omdat we als één partij optrekken. We kunnen daardoor beter meedenken over veranderingen in de zorg en uiteindelijk dus ook meer betekenen voor thuiswonende mensen in de regio. Kortom: één plus één is hier geen twee, maar drie!” ■

“Samen kunnen we sterker optreden en een grotere rol spelen in wijken en buurten”

Integraal Zorgakkoord: domeinoverstijgende samenwerking als sleutel tot succes

Half september jl. ondertekende een groot aantal partijen in de zorg, waaronder ziekenhuizen, de geestelijke gezondheidszorg, eerstelijnsorganisaties en de ouderenzorg, samen met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het Integraal Zorgakkoord (IZA). Het doel van het akkoord: de zorg voor de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar houden door samen te werken over zorgdomeinen heen – een ontwikkeling waarin in onze regio de afgelopen jaren al flinke stappen zijn gezet.

Veel uitdagingen in de zorg gaan over domeinen en organisatiegrenzen heen. Verbinding in de sector in de breedste zin van het woord is van levensbelang om samen de zorg in de toekomst toegankelijk en betaalbaar te houden voor eenieder die dit nodig heeft. In Zuidoost-Brabant resulteerde dit al in de ontwikkeling van een regio-aanpak. Zo werken regionale partijen, waaronder Archipel, uit allerlei domeinen sinds eind 2018 samen in het Bestuurlijk Netwerk Precies! aan oplossingen die het leven van ouderen en het werk van professionals makkelijker maken. Daarnaast hebben zorgorganisaties zich in ‘proeftuin’ GROZzerdam verenigd om ingrijpende en duurzame veranderingen binnen het zorgstelsel, de samenleving en de financiering van zorg te realiseren.

“De laatste jaren is het bewustzijn gegroeid dat we er alleen niet komen,”

Archipel in het bijzonder

vertelt Ellen Huijbers, huisarts, medisch directeur van huisartsengroep De Ondernemende Huisarts (DOH) en voorzitter van het Bestuurlijk Netwerk Precies! “De focus is verschoven naar samenwerken voor het grotere geheel. Het IZA helpt ons om te kijken waarin we nog stappen in kunnen zetten en de beweging die we in de regio al maken, te versterken. Bijvoorbeeld door met Transvorm – het samenwerkingsverband van werkgevers in de sectoren zorg en welzijn – samen op te trekken in het ontzorgen van professionals en te kijken hoe we hen kunnen behouden voor ons mooie zorgvak.”

Toegang tot gezondheid en het verkleinen van gezondheidsverschillen

En dat is hard nodig. Zo stijgen alleen al in Zuidoost-Brabant de personele tekorten in 2030 naar 5700 medewerkers, ook omdat

het aantal ouderen dat (complexe) zorg en/of ondersteuning nodig heeft, steeds verder toeneemt. “Het IZA heeft als grote prioriteit het veiligstellen van de toegang tot zorg. Daarbij wordt veel verwacht van het dempen van de zorgvraag door preventie. Daar ligt wat mij betreft echt dé uitdaging voor onze regio: de toegang tot gezondheid en het verkleinen van gezondheidsverschillen,” vertelt Colette de Vries, programmadirecteur van Precies!

“Hoe we dat gaan doen? Bijvoorbeeld door inzet van het hele netwerk op zelf- en samenredzaamheid van mensen. Zo houden we ook de wijkzorg toegankelijk voor als het echt niet anders kan. Daarvoor is al veel ontwikkeld, alleen het gebruik moet groter. Dat vraagt om gedragsverandering van ons allemaal. Daar gaan we stevig op inzetten in 2023.”

Passende zorg

Een belangrijke pijler van het IZA is werken aan passende zorg. “Dat begint met het op tijd in gesprek gaan met de mensen waar het om gaat: wat is belangrijk voor hen, waar komen ze hun bed voor uit?” vertelt Colette. “En denk ook aan het digitaliseren van hulp en zorg, waardoor er op andere vlakken juist ruimte overblijft voor persoonlijke aandacht. Vanuit die visie werken we samen met partners in de regio aan een digitaal platform (zie kadertekst op volgende pagina) en hebben we de online -‘Morgen gezond weer op- kaart’ ontwikkeld.”

Thuis wat kan “Een ander mooi voorbeeld is het project ‘Thuis wat kan’ van Precies!,” vult Ellen aan. “Het aantal kwetsbare thuiswonende

ouderen met complexe zorgvragen groeit. Dat vergroot de kans op acute situaties die om snel handelen vragen en het liefst thuis. Daarom hebben we in samenwerking met thuiszorg, huisartsen(posten), ziekenhuizen en verzekeraars diverse oplossingen uitgewerkt. Zo zetten huisartsenposten zorgvragen direct door naar de wijkzorg die de oudere dan thuis bezoekt. Dat willen we ook doen vanuit de spoedeisende hulp. Ook hebben verpleegkundigen inmiddels een rugzak bij zich met diagnostische apparatuur voor in de thuissituatie. De extra investering in wijkverpleging in het IZA is hard nodig.”

Colette: “Precies! is er voor netwerkuitdagingen waar we het liefst een regionale oplossing voor willen. De oplossingen waar we aan werken vragen om partnerschap van ouderen, gemeenten, aanbieders en verzekeraars. Er ligt een mooie basis, ook met het regionaal preventie-akkoord dat door ruim 70 partijen is ondertekend. Inclusief bedrijven. De uitdaging waar we voor staan is er één van ons allemaal, niet alleen van de zorg. Of zoals we ook wel zeggen: ‘It takes a village to grow old happily’.”

“De laatste jaren is het bewustzijn gegroeid dat we er alleen niet komen”

Ellen Huijbers en Colette de Vries

Afspraken over resultaten Katinka van Boxtel, lid raad van bestuur bij Archipel, voegt toe: “De afgelopen jaren zijn er in de regio fantastische projecten en samenwerkingen ontstaan, zoals Precies! en GROZzerdam waarin Archipel in participeert. Op allerlei vlakken zijn verbeteringen doorgevoerd. Hierdoor is een mooie basis gelegd. De uitdaging is nu om dat wat we doen, ook concreet en meetbaar te maken. Op welke manier dragen projecten en samenwerkingen bij aan het doel van het IZA, namelijk het goed, toegankelijk en betaalbaar houden van de zorg?

Hoe zetten we de energie en creativiteit binnen de regio om in concrete resultaten? Hoe koppelen we de mooie initiatieven aan data? We hebben ons met het IZA gecommitteerd aan een integrale aanpak. Dat vraagt, naast samenwerking, ook om doel- en resultaatgericht werken, om écht anders denken. Ik zie daarom een kans in het maken van afspraken over resultaten waar we ons allemaal aan committeren.

Bij Archipel hebben we onlangs de vraag gesteld hoe we denken dat de zorg er bij onze organisatie in 2030 uitziet en welke stappen we daarin moeten gaan zetten de komende jaren. Dat zijn de vragen waar we ons in de zorg nu over moeten buigen. Het helder krijgen van de stip op de horizon, met de reis van de burger als belangrijkste uitgangspunt: want daar draait het tenslotte om.” ■

Platform voor een gezond en gelukkig leven

Begin volgend jaar wordt een regioplatform gelanceerd waarop inwoners van Zuidoost-Brabant alles kunnen vinden op het gebied van gezond leven.

“Het platform is opgezet vanuit het gedachtengoed van positieve gezondheid,” vertelt Ellen. “Samen willen we de veerkracht en fitheid in de regio verbeteren. Er bestond al veel informatie alleen werd die versnipperd aangeboden. Inwoners konden door de bomen, het bos niet meer zien. Op het platform wordt alles samengebracht. Denk aan modules gericht op zelfhulp en hulp aan anderen, maar ook aan een aanbod per wijk en de mogelijkheid voor het leggen van contact met buurtbewoners.” Colette: “Mensen empoweren voor een gezond en gelukkig leven. Daar gaat het platform aan bijdragen.”

Archipel in het bijzonder

“De afgelopen jaren zijn er in de regio fantastische projecten en samenwerkingen ontstaan”

Eigen regie in de Gasterij en bij de schoonmaak

In de Gasterijen van Archipel wordt regie gekoppeld aan duurzaamheid en vitaliteit, vertellen Frans van de Sande en Latoya Lambooij, beiden coördinator Facilitaire Diensten.

Frans: “We hebben daarover een

enquête gehouden onder bezoekers, medewerkers en cliënten. Daaruit kwam naar voren dat alle gasten graag de gezonde en duurzame kant op willen. Daarvoor is een werkgroep samengesteld.”

Dat is in de Gasterijvisie verwerkt, in vier pijlers: “Voor medewerkers en vrijwilligers kijken we nu naar gezonder aanbod én bestelgemak. Stel, je werkt op de ene locatie maar hebt toevallig rond de lunch een vergadering op een andere. Dan kun je vanaf voorjaar 2023 via een nieuwe app je broodje bestellen dat dan op tijd voor je klaar staat. Je bepaalt dus zelf wat je waar eet; waar ben ik en waar heb ik dan zin in?”

De eigen regie van zowel cliënten als medewerkers is en blijft belangrijk binnen Archipel. Hoe krijgt die regie vorm in de Gasterijen en de schoonmaak?

Frans van de Sande en Latoya Lambooij

Moet kunnen

Ook de eigen eet- en drinkregie van cliënten krijgt de aandacht: “Zij zijn over het algemeen ouder. We willen hen vooral niet hun aanbod ‘afpakken’ dat ze al zo lang gewend zijn en we blijven ook van hun vertrouwde eetmomenten af. Toch gaan we ook voor hen het aanbod bijstellen. De volgende generatie bewoners is al veel meer in aanraking gekomen met gezonde voeding.

Duurzaamheid speelt natuurlijk in heel Nederland. Af en toe frietjes of een kroketje moet blijven kunnen. Die dragen bij aan werk- en leefgeluk en mentale gezondheid, dus vitaliteit. Maar het kan wel een iets duurzamere kipkroket worden in plaats van rundvlees. We hebben nu ook altijd minstens één soep waar geen vlees in zit.” Het nieuwe bestellen is in een pilot op het Archipel-dienstencentrum aan de Karel de Grotelaan beproefd, en dat verloopt supergoed, aldus Frans. Het voordeel van de app spreekt voor zich: “Niet alleen bestelgemak maar ook veel minder verspilling. Door de app wordt alles geproduceerd op de behoefte van de dag.”

Latoya vertelt over de andere Gasterijpijlers: “Op de menukaart gaan we verschillende gezonde en duurzame keuzes aanbieden. Er komt komend voorjaar ook een nieuwe lunchkaart waaruit cliënten en gasten van buiten gaan kiezen. We houden in beide rekening met mensen met een kleine portemonnee. Er moet echt voor iedereen keuze zijn in de Gasterij. In alle Archipel Gasterijen gaan we bovendien dezelfde producten tegen

dezelfde prijzen aanbieden. Je broodje gezond in Berkenstaete wordt hetzelfde in Akkers.”

Ook in een ander opzicht is de medewerker in regie, vertelt ze: “De vier vaste locatiekoks en de advieskoks die ook de woongroepen ondersteunen, voeden het systeem. De koksvakgroep stelt zelf de menu’s en de menukaart samen. Hun gezonde recepten voldoen aan de nieuwe Gasterijvisie. Sterker nog; medewerkers kunnen ook zelf hun gezonde recepten aanleveren. Aan recepten in het systeem worden naast de bestelapp ook direct inkoopnummers en -bedragen gekoppeld, plus de portionering, eventuele allergie-informatie en de voedingswaarden. Klik je een recept aan, dan staan de ingrediënten meteen in bestelling bij de leverancier.”

Dat systeem gaat op termijn ook voor de cliënten zijn werk doen, vult Frans aan: “In Gagelbosch werken we met een menucommissie met bewoners.

Zij stellen per cyclus van vier weken het menu samen dat naderhand ook wordt geëvalueerd en eventueel aangepast. De bewoners denken dus zelf mee. En dat blijft zo.”

Verantwoord schoon

Nog een aspect waarin de eigen regie een hoofdrol kreeg, is de schoonmaak. Daarover vertellen Sanne Feuler, na zestien jaar in de hotellerie sinds kort projectleider Facilitaire Diensten en Manouk Bergs, coördinator Facilitaire Diensten algemeen en op locatie Akkers. Samen droegen zij met schoonmaakpartner CSU Cleaning Services, in de persoon van projectmanager Renate Huijnen, en manager Facilitaire Diensten Marianne Mutsaers bij aan het locatieoverstijgende project voor de herinrichting van de schoonmaak per 1 oktober dit jaar.

Sanne stapte bij Archipel op de rijdende intercity van dit project: “Alles is vernieuwd maar we blijven met partner CSU werken. Samen hebben we de basis op orde gemaakt. Wat betreft cliënt in regie hebben bewoners mogelijkheden voor extra diensten.”

Archipel in het bijzonder

“Er moet echt voor iedereen keuze zijn in de Gasterij”

Eén schoonmaaklijn

Manouk: “We grepen dit moment aan om de visies op schoonmaak en van Archipel beter op elkaar te laten aansluiten. Tegelijk konden we één schoonmaaklijn trekken in de locaties. De beschikbare budgetten vanuit de Wlz waren leidend en die hebben we beter kunnen verdelen. Er ligt nu meer focus op cliëntgebonden ruimtes dan bijvoorbeeld opslag. Cliënten kunnen kiezen voor basis, maatwerk en eigen keuze. De basis is standaard op orde; dat is verantwoord schoon. Maatwerk is

schoonmaak waar nodig vanwege het ziektebeeld, bijvoorbeeld bij ongelukjes. Ook dat regelen wij. Wil een cliënt iets extra, bijvoorbeeld het afstoffen van een vitrinekast met veel beeldjes, dan kan dat tegen betaling. Als de cliënt dat belangrijk vindt, regelen we dat met CSU of de bewoner kan er zelf iemand voor laten komen. Met nieuwe cliënten gaat CSU in gesprek; wat wordt de basis en wat wordt desgewenst extra ingekocht.” Sanne: “Deze standaardisatie is per 1 oktober op alle locaties ingevoerd. Dat vergde veel communicatie, om iedereen mee te krijgen, ook met de CSU-medewerkers. Zij hebben zo lang op een vaste manier gewerkt.

We hadden dus met veel stakeholders te maken.” Manouk: “We hadden eigenlijk wat weerstand verwacht maar dat viel reuze mee. We horen vooral terug dat de afstemming nu zo helder is. Alles is duidelijk, ook voor mantelzorgers en familie.” Sanne: “Ik denk ook dat we de communicatie goed aangepakt hebben. We hebben op alle locaties informatiebijeenkomsten gehouden waarvoor alle teams zijn uitgenodigd. We hebben iedereen, ook cliënten en mantelzorgers, persoonlijk kunnen informeren en het was duidelijk dat vragen en opmerkingen bespreekbaar waren. Die waren er amper.” Manouk: “Geen nieuws is goed nieuws, dus!” ■

“We hadden eigenlijk wat weerstand verwacht maar dat viel reuze mee”

Manouk Bergs en Sanne Feuler

Archipel viert 25 jaar beademingszorg

Dit jaar biedt Archipel 25 jaar beademingszorg. Wat in 1997 begon met de oprichting van een speciale afdeling, is een kwart eeuw later uitgegroeid tot een eigen expertisecentrum gericht op de begeleiding, behandeling en verzorging van mensen die het grootste deel van de dag afhankelijk zijn van beademingszorg. Om dit te vieren organiseerde Archipel op 11 oktober jl. een symposium over deze bijzondere vorm van zorg.

intramurale zorgsetting en de drijfveer om er ook voor mensen met een bijzondere aandoening te kunnen zijn, heeft Archipel 25 jaar geleden een afdeling opgericht voor mensen met hoog intensieve zorg, zoals beademingszorg.”

Regiofunctie

“We zijn begonnen op Dommelhoef en hebben sinds 2014 in de Noordertoren op locatie Landrijt een expertisecentrum voor hoog intensieve somatische zorg (HISZ), waar we gespecialiseerde zorg bieden aan mensen met zeer complexe lichamelijke aandoeningen, zoals ALS, MS of een dwarslaesie,” vervolgt Ron. “Ongeveer de helft van deze mensen krijgt invasieve

beademing (beademing via een buis in de luchtpijp) of non-invasieve beademing (beademing via een masker). Er komt veel deskundigheid bij kijken om deze zorg te verlenen én om 24 uur per dag de veiligheid te waarborgen. Door heel Landrijt liggen bakens, waardoor bewoners zich vrij kunnen bewegen. Ook kijken we wat we aan zorg en ondersteuning kunnen organiseren als iemand bijvoorbeeld op bezoek of vakantie wil. We willen dat mensen kunnen léven, met zoveel mogelijk vrijheid en kwaliteit. In de loop van de jaren hebben we een mooie regiofunctie opgebouwd. Daarnaast zijn we nauw gaan samenwerken met stakeholders, zoals het Centrum voor Thuisbeademing (CTB)

“Beademingszorg is een specialistische zorg,” vertelt Ron van Wees, transitiemanager - projectleider bij Archipel. “Mensen met beademingszorg hebben een hoog intensieve zorgvraag, terwijl het aantal mensen dat deze zorg nodig heeft, heel gering is. Voor een klein deel is thuis wonen niet mogelijk, omdat de zorg te zwaar is. Tegelijkertijd is het voor veel zorgorganisaties niet haalbaar om deze mensen op te vangen, omdat het hen ontbreekt aan de juiste specialistische kennis en faciliteiten. Door de behoefte aan een

Archipel in het bijzonder

Sander Steijns , Ron van Wees en Dr. Michael Gaytant

“Samenwerking is nodig om de veiligheid en kwaliteit te waarborgen”

Melissa Muller en zorgmedewerker

en de Vereniging Samenwerkingsverband Chronische Ademhalingsondersteuning (VSCA), om deze zorg in de keten en het hele land goed te kunnen bieden.”

Symposium beademingszorg

Tijdens het symposium stond Archipel samen met medewerkers, stakeholders én (ex)cliënten stil bij het 25-jarig jubileum van de beademingszorg. Na een korte introductie, waarin werd teruggeblikt op de afgelopen 25 jaar, hadden bezoekers de keuze uit drie workshops. Dr. Michael Gaytant, internist bij het UMCU, staflid bij het CTB en bestuurslid bij de VSCA, vertelde over chronische beademing en de oorzaken en behandeling ervan. Ook legde hij uit welke acties de vier CTB’s in Nederland hebben genomen om de beademingszorg te verbeteren (zie kadertekst). Sander Steijns, verpleegkundig specialist en cursusleider bij het CTB, ging tijdens zijn workshop in op de ontwikkelingen bij het CTB. Daarnaast vertelde hij over de start van het learning managament systeem voor het thuisinstellen, zodat zowel medisch als niet-medisch geschoolde mensen, bijvoorbeeld mantelzorgers, de juiste kennis en training krijgen.

In de derde workshop deelden Melissa Muller en Edjoe Osinski, twee ervaringsdeskundigen, hun verhaal over het leven met beademingszorg. Edjoe: “Gedurende een revalidatietraject van acht maanden woonde ik in Noordertoren waar ik hoog intensieve zorg kreeg, waaronder

beademingszorg. Het prettige is dat ik mijn zelfstandigheid kon behouden en veel vrijheid had om zelf dingen te ondernemen. Ik heb nu geen beademingszorg meer nodig en kan weer thuis wonen, waar ik word

ondersteund door een zelf samengesteld zorgteam. Geweldig dat dit mogelijk is.”

Symposium beademingszorg

Toch zijn er nog genoeg uitdagingen om ook in de toekomst goede beademingszorg te kunnen bieden, vertelt Ron: “Beademingszorg is kostbare zorg, vanwege de speciale apparatuur en intensieve verzorging. Medewerkers moeten speciaal getraind worden voor de verschillende handelingen. Gelukkig merken we dat zij heel enthousiast zijn over het werken op de afdeling. Er is een grote aanwas aan nieuwe medewerkers en zorgstudenten, dat is bijzonder in deze tijd. Het is onze droom om met de HISZafdeling door te groeien en onze expertfunctie verder te verbeteren. Ook willen we kijken hoe we mensen na revalidatie kunnen begeleiden naar het wonen in de thuissituatie. Daarnaast is het zaak om de samenwerking in de keten te versterken. Die samenwerking is hard nodig om de veiligheid en kwaliteit te waarborgen en om de zorg betaalbaar te houden.” ■

Beademingszorg: een bijzondere vorm van zorg

Beademingszorg is nodig wanneer het eigen lichaam niet meer in staat is (volledig) zelfstandig te ademen. Dit komt bijvoorbeeld voor bij progressieve spierziektes, zoals ALS, maar kan ook het gevolg zijn van een aandoening aan de zenuwen, zoals bij MS, of bij een verlamming. Bij beademingszorg wordt de beademing op kunstmatige wijze, geheel of gedeeltelijk, overgenomen door speciale apparatuur. In Nederland zijn er zo’n 4.100 mensen met chronische beademingszorg.

De eerste mensen die chronisch beademd werden waren poliopatiënten in de jaren ’50. Sindsdien is er veel veranderd. Denk aan de doorontwikkeling van apparatuur, waardoor een groot deel in de thuissituatie beademd kan worden. Zij worden hierbij ondersteund en begeleid door het CTB, gevestigd in vier ziekenhuizen in Nederland. De ongeveer 10% die hoog-complexe zorg nodig heeft, verblijft (tijdelijk) in een gespecialiseerd verpleeghuis. In regio Zuidoost-Brabant wordt deze gespecialiseerde verpleeghuiszorg geboden door het HISZ expertisecentrum van Archipel. Vanuit het expertisecentrum wordt nauw samengewerkt met het CTB om goede zorg te kunnen verlenen. Zo wordt speciale scholing voor mantelzorgers en familieleden georganiseerd, om goede zorg in de thuissituatie te kunnen bieden.

Om de kwaliteit van de beademingszorg in de keten te verbeteren en meer in afstemming te kunnen werken, is in samenwerking met alle stakeholders in 2012 een Veldnorm Chronische beademing ontwikkeld. De in 2021 geschreven Richtlijn Chronische Beademing is een doorontwikkeling hiervan. Ook is een scholingsprogramma opgezet om zowel zorgverleners als mantelzorgers en andere betrokkenen van de juiste kennis en vaardigheden te voorzien.

Archipel in het bijzonder

Zorgmedewerker en Edjoe Osinski

Jong en oud komen samen

De monumentale boerderij uit 1852 tegenover de Watermolen van Opwetten onderging een mooie metamorfose. Met behoud van het erfgoed is er nu alle ruimte en modern comfort voor de kinderopvang door Kids Society Erica en de dagbesteding door Archipel.

Marcel Strolenberg, directeur van Kids Society Erica, en Riet Odekerken, manager dagbesteding bij Archipel, zijn trots op de gezamenlijke inspanning. Riet: “We zijn lang samen bezig geweest omdat we denken dat jong en oud samen veel voor elkaar kunnen betekenen op deze mooie plek. We hebben hier vijf dagen per week dagbesteding voor mensen met een indicatie die nog thuis wonen. Elke dag zijn er meerdere activiteiten, specifiek voor ouderen én gezamenlijke momenten.” Marcel: “Voor kinderen zijn er voorschools peuteraanbod, kinderdagopvang en buitenschoolse opvang met elementen kunst, cultuur, bewegen en sport. De ouderen en de kinderen hebben samen met dieren geknuffeld en gespeeld, samen gekookt en gegeten, zijn in de tuin bezig geweest en hebben liedjes gezongen. Precies wat we willen. Onze conclusie is dat kinderen en ouderen erg op elkaar lijken. Dat merken we ook in de samenwerking tussen de teams.” Riet: “Die is ook heel bijzonder. In het team heeft iedereen natuurlijk de eigen specialiteit en professie maar ze vullen elkaar heel goed aan. Mensen die hier werken krijgen zo een veel breder werkveld. Ook de vrijwilligers die eerder voor ons actief waren in Jo van Dijkhof (voorheen de dagbestedingslocatie in Nuenen) en meeverhuisden zijn enthousiast.”

Voorbeeldig

Nuenense dorpsbouwmeester Harrie van Helmond is al even positief: “Ik denk dat alle potentie er is om er een voorbeeldig project van te maken; de herbestemming van de boerderij is een mooie eerste stap. Niet alleen voor de doelgroepen maar ook hoe we als Nuenen in het buitengebied

Archipel in het bijzonder

onze bouwopgave moeten invullen. De kracht zit in de locatie. Het team Ruimtelijke kwaliteit en de Monumentencommissie konden al vanaf het begin meedenken. Het project wordt landschappelijk ingepast in het Dommeldal en wat betreft zichtlijnen. De hele kavel is beschermd als monument. Het gaat niet op een zorginstituut lijken maar wordt een stuk van levendig Nuenen. De architectuur is moderne bebouwing die zich thuis voelt op de kavel, vanuit de eigenheid van de plek. Ook die kwaliteit is duurzaamheid. Daar zijn we heel blij mee.”

“We zijn lang bezig geweest omdat we denken dat jong en oud samen veel voor elkaar kunnen betekenen op deze mooie plek”

Marcel Strolenberg en Riet Odekerken

foto: DCI Media

Gehucht

Intussen wordt er al hard gewerkt aan de volgende fase van het Leeflandgoed. Architect Frank Willems van architectenbureau WillemsenU en manager Vastgoed van Archipel Bart Smits lopen keurend rond in fase 1; de gerestaureerde en gerenoveerde boerderij, met het dakterras met glijbaan, speel-, wandel- en zittuin. Bart vertelt hoe de plannen voor het landgoed er al lagen: “Enkele jaren geleden hebben we het concept opnieuw opgezet, omdat deze mooie plek iets spraakmakends verdient, in verbinding met de buurt en de Nuenense gemeenschap, zonder zonder traditionele intramurale setting. Natuurlijk komen er Archipelcliënten wonen; dat is onze kerntaak. We verwachten een dertigtal bewoners

met een zorgvraag. Maar er kunnen ook andere leeftijdsgroepen komen, zoals mensen met een zorggerelateerde opleiding die kunnen bijdragen aan het landgoed; daarvoor komen er 18 wooneenheden. Leven is meer dan alleen zorg, én leven is het meervoud van lef; daarom heet het ook Leeflandgoed. Er komt ook geen zorgmanager maar een maatschappelijk ondernemer.”

Fase 2

Toevallig kijkt de tuin uit over wat fase 2 gaat worden, wijst Bart: “De oude schuur en nog een heel stuk grond. We hebben ook het huis opzij aangekocht. Afhankelijk van hoe het loopt, kan dat ook nog ingepast worden. Fase 2 is al in gang gezet.

We denken nog dit jaar eruit te zijn met het team Ruimtelijke kwaliteit en met de aanvraag van de wijziging van het bestemmingsplan; dan kunnen het vergunningentraject en de aanbesteding gaan lopen. En net als in fase 1 kijken we weer naar hergebruik van bouwmaterialen.” Frank schetst hoe de volgende fase eruit gaat zien: “In goede samenwerking en overleg met de Monumentencommissie en vanzelfsprekend met duurzaamheid. Het stedenbouwkundig plan is al goedgekeurd. De oude kapschuur wordt teruggebracht, die is zo kenmerkend. Ook de andere stal gaat benut worden. Eigenlijk moeten de gebruikers alles gaan veroveren; wat gaan we ermee doen? Dan wordt het veel meer eigen. Zowel in architectuur als in doelgroepen hebben we de verbindingen gelegd tussen jong en oud. Dat gebeurt ook in de volgende fase. Dat wordt een vermenging van functies, een soort gehuchtje. Heel knap van Archipel dat ze de stap durven zetten naar een heel andere opzet. Er komen moestuinen,

een fruitboomgaard en gebouwen rondom een soort kruispunt, zoals het vroeger had kunnen zijn. Ook de zes eiken gaan we behouden; die zijn een cadeau en daar bouwen we omheen. We maken bewust een structuur dat mensen elkaar ontmoeten en kunnen rondlopen. Daarom heeft elk gebouw buitenruimte, waar je de vogels hoort en contact hebt met de natuur en omgeving. Het gebied opent zich naar de omgeving en nodigt ook uit om er onderdeel van te worden. Er gaat van alles gebeuren wat je tevoren misschien niet bedacht hebt.” Bart knikt: “Staatsbosbeheer is ook bezig om het gebied rond de Kleine Dommel meer open te stellen. Daar kunnen wij ook op aansluiten. Bij de ingebruikname willen we het terrein nog niet compleet ingericht hebben. Dat willen we deels samen met de bewoners doen. Of zij een moestuin of een jeu-de-boulesbaan willen, is natuurlijk ook een mooi voorbeeld van eigen regie.” ■

Archipel in het bijzonder

Frank Willems en Bart Smits

“De kracht zit in de locatie”

Harrie van Helmond

Landelijke en regionale expertisecentra voor gerontopsychiatrie

Het zorglandschap is de afgelopen jaren flink veranderd. Er zijn steeds meer bijzondere aandoeningen waaraan een klein aantal mensen lijdt, terwijl de zorg groot en ingewikkeld is. Sinds enkele jaren werken verschillende organisaties in de langdurige zorg samen met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de ontwikkeling van expertisecentra om de zorg voor mensen met een bijzondere aandoening te verbeteren. Na de vorming van expertisecentra voor Korsakov doorlopen momenteel verschillende organisaties eenzelfde traject voor Huntington (vergevorderd stadium) en gerontopsychiatrische zorg.

Gerontopsychiatrie is een term die vaak wat uitleg nodig heeft, vertelt Anouk Matser, gezondheidszorgpsycholoog bij Archipel: “Kortgezegd is het een verzamelnaam voor verschillende complexe psychische stoornissen bij volwassenen en ouderen. Kenmerkend is de stapeling van problemen. Naast de chronische psychiatrische problematiek spelen er ook problemen op andere gebieden, zoals gedrag, cognitie, stemming en

Archipel in het bijzonder

lichamelijke gezondheid. Vaak heeft iemand een bewogen leven achter de rug en al langer psychiatrische problemen, maar het kan ook zijn dat de problemen zich pas in een latere levensfase uiten. De complexe en uiteenlopende klachten vragen om gespecialiseerde zorg en behandeling, zoals we die bijvoorbeeld bieden bij twee Archipellocaties.

Binnen locatie Eerbrand hebben we twee woongroepen (Wlz-ggz) waar we al jaren

samenwerken met de Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven (GGzE). Daarnaast hebben we op Landrijt bedden voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek (ZZP 7) in combinatie met cognitieve stoornissen, dementie en/of gedragsproblemen. Hier heeft GGzE een consultatiefunctie. Juist omdat het zo’n specialistisch vakgebied is, is het belangrijk om samen op te trekken om zo de juiste zorg te kunnen verlenen.”

“De complexe en uiteenlopende klachten vragen om gespecialiseerde zorg”

Kennis delen en ontwikkelen Esther Hoogenhout is klinisch neuropsycholoog en inhoudelijk manager bij GGzE Nestor, gespecialiseerd in onder meer ambulante en klinische behandelingen voor mensen met gerontopsychiatrische problematiek. Zij vertelt: “Archipel en GGzE trekken al langer met elkaar op in de regio om een passend aanbod te creëren op het gebied van gerontopsychiatrie. Door de diverse klachten kan de zorgbehoefte erg uiteenlopen. Voor de één is behandeling of klinisch verblijf bij GGzE passend. Wanneer iemand door bijvoorbeeld toenemende lichamelijke klachten steeds meer zorg en ondersteuning nodig heeft, is diegene vaak beter af in een gespecialiseerde woonzorgvoorziening zoals Landrijt of Eerdbrand. Daarnaast kijken we hoe we elkaar kunnen aanvullen. Zo ondersteunt GGzE organisaties met specifieke kennis, waardoor we de expertise zo dicht mogelijk bij de cliënt kunnen brengen.” Anouk: “Een mooi voorbeeld hiervan is de consultatiefunctie van GGzE bij Archipel. Ook betrekken we verschillende specialisten van GGzE in het team en wordt een deel van onze scholing door de organisatie verzorgd. Op die manier kunnen we veel van elkaar leren en de zorg steeds verbeteren.”

Transitie expertisecentrum Momenteel werken verschillende zorgorganisaties aan de ontwikkeling van landelijke en regionale expertisecentra om de zorgkwaliteit en kennisdeling rondom gerontopsychiatrie te verbeteren. De transitie naar een expertisecentrum bij Archipel is een natuurlijk gevolg van het aanbod dat er op dit moment is in de regio, vertelt Esther: “Er is al veel kennis opgebouwd die onder meer is toegepast in het zorgprogramma voor gerontopsychiatrie. De transitie is een mooie kans om de gespecialiseerde woonzorg verder te ontwikkelen en meer aandacht te creëren voor de doelgroep en de specifieke

behoeftes. Ketensamenwerking op dit vlak is erg belangrijk.” Anouk: “We zien bijvoorbeeld kansen om professionals verder te scholen en met elkaar na te denken over een passende financieringsstructuur. Ook kijken we waar we de verbinding kunnen versterken ten aanzien van kennis en onderzoek met andere zorgorganisaties in het land die deze zorg bieden. Het einddoel is om samen een landelijk dekkend zorglandschap te creëren, waardoor iedere cliënt toegang heeft tot de juiste gespecialiseerde zorg en expertise.”

Lerend netwerk

Naast Archipel zijn er nog meer zorgorganisaties die een expertisecentrum worden voor gerontopsychiatrie. Zo doorlopen zorgorganisaties Atlant, gelegen in Gelderland, en Noorderbreedte, gelegen in Friesland – beide al jaren gespecialiseerd in het vakgebied gerontopsychiatrie – het traject om landelijke erkenning te krijgen als expertisecentrum. “Het bijzondere van deze ontwikkeling is dat we echt met elkaar werken om passende zorg te kunnen bieden voor deze diverse groep mensen,” vertelt Janneke Bakker, programmamanager specialistische doelgroepen bij Noorderbreedte. “Samen ontwikkelen we bijvoorbeeld producten zoals het zorgprogramma en doen we onderzoek. Hierdoor kunnen we nog

betere zorg leveren. Door intensiever met elkaar op te trekken weten specialisten elkaar bovendien beter te vinden. De expertisecentra zijn benaderbaar voor consultaties en denken echt met elkaar mee; dat is mooi om te zien.”

“De samenwerking draagt er ook aan bij dat we gerontopsychiatrie beter in kaart kunnen brengen,” vult Ester Willemse, programmamanager Expertisecentra bij Atlant aan. “Daarnaast willen we met elkaar de kennisinfrastructuur verbeteren door het vormen van een lerend netwerk waarin we samen optrekken rond thema’s. Zo zijn we bezig met een kennisagenda om elkaar te voeden met kennis. Dit doen we niet alleen via de expertisecentra, maar ook vanuit het kenniscentrum van de Vereniging voor Gerontopsychiatrie, waarin organisaties samenwerken.”

Trots gevoel

De transitie wordt naar verwachting in 2023 afgerond. Janneke: “Momenteel zijn alle deelnemende organisaties druk bezig met proefaudits om te kijken of er aan de criteria wordt voldaan. Volgend jaar volgen de echte audits. We merken dat we elkaar steeds beter weten te vinden; we doen het echt samen.” Ester: “De blik is meer naar buiten gericht. We denken verder dan de eigen organisatie en kunnen van elkaar leren, maar ook iets brengen. Dat zorgt voor een trots gevoel.” ■

Anouk Matser, Ester Willemse en Janneke Bakker

Zorgorganisaties werken efficiënt samen voor een betere zorgverlening

Niet weten waar je terecht kunt met vragen en verwarring over de zorg en ondersteuning van verschillende zorgverleners. Het zijn enkele knelpunten waar de steeds groter wordende groep thuiswonende kwetsbare ouderen, onder wie mensen met dementie, en hun mantelzorgers tegenaan lopen. Dat kan en moet anders, vonden zorgorganisaties in Zuidoost-Brabant. De afgelopen jaren sloegen zij de handen ineen in een efficiëntere samenwerking om de zorgverlening voor deze groep mensen en hun omgeving te verbeteren.

Moet ik hiervoor bij de zorgtrajectbegeleider, wijkverpleegkundige of toch de praktijkondersteuner ouderenzorg zijn? Het is een veelgehoorde vraag van thuiswonende kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers. Door de zorg

Archipel in het bijzonder

en ondersteuning van verschillende zorgverleners is het vaak onduidelijk bij wie je waarvoor terecht kunt. Ook bij zorgverleners heerst soms onduidelijkheid omdat er te weinig onderling wordt afgestemd.

Intensiever samenwerken in vier stappen Met het project Efficiënt Casemanagement willen de deelnemende VVT-organisaties – verschillende organisaties waar zorgtrajectbegeleiders werkzaam zijn en die samen optrekken binnen het VVT Platform

Cliënt en Sandra Dillen

Zuidoost-Brabant , waaronder Archipel –en de drie huisartsengroepen DOH, SGE en PoZoB eraan bijdragen dat kwetsbare ouderen zo lang mogelijk veilig en vertrouwd thuis kunnen wonen, door

Snel en veilig communiceren

In de laatste stap wordt een ondersteunend communicatiesysteem geïntroduceerd, VIPLive, om de communicatie tussen zorgverleners en met mantelzorgers te verbeteren. In VIPLive, of via de app van VIPLive, kunnen zorgverleners en mantelzorgers snel en veilig met elkaar communiceren, waardoor er minder tijd verloren gaat door slechte telefonische bereikbaarheid en wachttijden. Zo kan met slechts één berichtje zowel de mantelzorger, de apotheker alsook de wijkverpleegkundige worden geïnformeerd dat medicatie is aangepast.

Cliëntgerichter werken

meer samen te werken en optimaal gebruik te maken van elkaars informatie en expertise. Hiervoor zijn vier stappen ontwikkeld, vertelt Janneke Verhees, consulent ouderengeneeskunde bij Huisartsencentrum Parklaan (DOH): “Stap 1 is gericht op het creëren van afstemming in het werkproces van zorgverleners. In stap 2 wordt een periodiek overleg afgesproken en worden afspraken gemaakt over het eerste aanspreekpunt, de informatie-uitwisseling en de taakverdeling. Stap 3 richt zich op het organiseren van een periodiek multidisciplinair overleg.”

“Gedurende het traject zijn we het gesprek aangegaan met zorgverleners om te kijken in welke ‘stap’ zij zich bevinden en hoe we de samenwerking in de praktijk konden faciliteren en intensiveren,” vertelt Janneke. “We zijn klein begonnen en vanuit successen gaan uitbouwen. Deze aanpak op huisartspraktijkniveau bleek een goede aanpak. Het succes van het project is daarnaast dat we elkaar zien, ontmoeten en zo vertrouwen opbouwen. Dat geldt voor het opstarten en intensiveren van de samenwerking, maar ook zeker voor het behoud ervan.”

De reacties van zorgverleners, cliënten en mantelzorgers over de nieuwe werkwijze zijn positief. Zo vertellen zorgtrajectbegeleiders Sandra Dillen (ZuidZorg) en Helmy Timmermans (Archipel): “Omdat we structureel overleg hebben kunnen we elkaar goed bijpraten en informatie uitwisselen. De lijntjes zijn kort, zeker door het werken met VIPLive, en we doen meer in samenspraak. Ook hebben we meer zicht op de situatie van de cliënt, waardoor we sneller op zaken kunnen inspelen. Ons werk is cliëntgerichter geworden. Zo weten we wat er in een wijk speelt en kunnen we goed inschatten wat bij iemand past. Op die manier zijn we er nog meer voor de cliënt.” ■

Kort nieuws

Ontmoetingsgroep voor mensen met dementie: de Kopgroep

Iedere week vindt er op woensdagochtend een bijzondere ontmoeting plaats. In wijkcentrum de Uitwijk (Woensel) komen mensen samen die recent de diagnose dementie hebben gekregen. Wekelijks maken de twee gespreksleiders Erica en Carla van Archipel de ervaringen van mensen die leven met veranderingen door dementie bespreekbaar. Zij zorgen ervoor dat het tempo past, iedereen zijn of haar verhaal kan delen en de rode draad van het verhaal vastgehouden wordt. Er is humor en er zijn tranen. Er is verbinding en verwerking. Waardevol. Voor meer informatie: www.archipelzorggroep.nl/kopgroep ■

Archipel in het bijzonder

Meer informatie over Efficiënt Casemanagement vind je op www.vvtplatformzob.nl

“We zijn klein begonnen en vanuit successen gaan uitbouwen”

Green Deal Zorg 2.0: Hoe maak je van 1 + 1 samen 3

Zet Rolf, Bart en Yvonne bij elkaar en het gesprek gaat automatisch over duurzaamheid; van koffie tot margarine en kleding. Dat is precies waarom Archipel actief meedoet in de Green Deals Zorg om verduurzaming in de sector te versnellen.

Yvonne van Eersel, kwartiermaker Duurzaamheid bij Archipel: “Waar leg je de verbinding, waar leren we van elkaar? Duurzaamheid is groter dan Archipel, dus hoe werk je samen met regionale partners? We slaan op verschillende niveaus de handen ineen.”

Bart Nevels, duurzaamheidsexpert bij Enter Next Level, beaamt dat: “Wij zijn facilitator en verbinder in de driejarige Green Deal Zorg die gemeente Eindhoven met tal van zorgpartijen sloot. Wij ondersteunen in het uitvoeren van de praktische afspraken; nulmeting, plan van aanpak bijvoorbeeld. We leveren kennis, organiseren sessies, hebben de certificering opgestart en ondersteunen zo alle partijen. Wij hebben ook niet alle wijsheid en kennis in pacht maar het mooie is dat we nu zien dat alle partijen elkaar gaan helpen. De samenwerking en stippen op lange termijn zetten organisaties ook aan het denken. De Green Deals Zorg voeden dat. Samen brengen, samen ophalen, dus. Sinds vorig jaar gebeurt dat in de 2.0-deal in Eindhoven en daarnaast de deal voor de hele Metropool in Regio Eindhoven.”

Yvonne: “Daarin konden we onze locaties buiten Eindhoven betrekken. Nu zien we ook de veranderende rol van Enter Next Level.

In het begin was het pionieren; hoe vul je de milieuthermometer in? We helpen elkaar op weg van a naar b naar c. Ervaren partijen worden aan elkaar gekoppeld.”

Kapstok

Juist zo wordt de Green Deal geen papieren tijger, beaamt Bart: “Iedereen heeft de neiging veel op papier te zetten. Het is de kunst om concrete resultaten zo simpel mogelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan samenwerken in onderzoek naar aan het elektriciteitsnet leveren van opbrengsten van zonnepanelen. Samen kun je dat regelen. Je hebt elkaar nodig. Het mooie is de koppeling van de praktijk – voeten

in de klei, zoals Archipel – en het beleidsmatige, waarin Rolf actief is; aan elkaar knopen en naar een hoger niveau brengen.” Yvonne: “Zo voorkom je samen ook dat je de verkeerde weg op gaat. Beleid koppelen aan de praktijk en omgekeerd zorgt ervoor dat je geen dingen doet die haaks op elkaar staan.”

Rolf van der Vleugel, projectleider Green Deal Zorg gemeente Eindhoven, knikt: “De Green Deal Zorg is een kapstok, een fijn communicatiemiddel. Afhankelijk van de punten die deelnemers halen, krijgen zij een bronzen, zilveren en uiteindelijk gouden certificaat Milieuthermometer Zorg. Ons belangrijkste doel is dat de Deal slaagt. Je kunt wetgeving zien als de stok, maar we gebruiken liever de wortel, dus samenwerken op een positieve manier. Dan bereik je met z’n allen het meest.” Yvonne onderstreept dat met een concreet voorbeeld: “Vastgoed verduurzamen en zo klimaatneutraal mogelijk maken. De gemeente heeft al veel ervaring opgedaan met het stadhuis renoveren. Die kennis is gedeeld, vooral wat betreft dakisolatie en zonnepanelen. Wij liften mee op de aanbesteding en nu ligt er een mooi voorstel voor een aantal panden van Archipel.” Rolf: “Zo kun je kijken waar de kansen liggen en zo kunnen wij helpen. Dat is onze rol. We zijn met zoveel partijen in gesprek, dan helpt het dat Enter Next Level eerste aanspreekpunt is. Zij kunnen aan het project trekken, het leiden en verder brengen. Daardoor kunnen wij juist bezig blijven met de grote lijnen en het

Archipel in het bijzonder

“We slaan op verschillende niveaus de handen ineen”

overzicht over de behoeften van de zorgpartijen en bewaken van de voortgang bewaken. Zeker bij inkoop geldt de wet van de grote getallen maar überhaupt in gezamenlijk optrekken wordt ook de duurzaamheidsvisie breed uitgedragen. De zorgpartijen nemen de verantwoordelijkheid en zetten meer stappen. Yvonne als ambassadeur krijgt iedereen mee bij Archipel, ook cliënten en bezoekers. Dat is het sneeuwbaleffect van dit mooie project.”

Van ’moeten’ naar ‘willen’

Yvonne beschrijft hoe Archipel actief is in de Green Deal Zorg: “We zetten beleid uit tot 2030 en 2050; dan moeten respectievelijk de 55% en 95% CO2-reductie - dus nagenoeg klimaatneutraal - en gasloos opereren zijn behaald. Dat valt op papier te plannen maar je moet een grote groep meekrijgen. Door van ‘moeten’ naar ‘willen’ te gaan, krijg je een heel andere dynamiek. Archipel zelf en iedereen die

bij ons werk, woont, vrijwilligerswerk doet en op bezoek komt, dienen te veranderen in houding en gedrag. Dat lukt. We durven ook om te denken, zoals in discussies over duurzaam vervoer. Waarom zou je de fiets niet meer belonen dan gebruik van de auto? Omdenken is nodig om uit vaste patronen te komen. De tijd is er ook rijp voor, door de hoge energieprijzen; dat is een natuurlijk moment. De boodschap van ‘jij bent hier een belangrijk onderdeel van’

Archipel in het bijzonder

Rolf van der Vleugel, Yvonne van Eersel en Bart Nevels

komt aan. Daarom hadden we bijvoobeeld ook de energiebox - een gesubsidieerd project vanuit de gemeente met energiebesparende producten voor alle Eindhovenaren - van de gemeente tijdens de Archideeldagen *.”

Ze beaamt ook dat alle Dealpartijen elkaar tegenkomen waar het schuurt: “We praten kritisch over de fase vóór afval, ook met leveranciers; wat kun je doen om afval te voorkomen. En; is het wel afval of kan het toch worden hergebruikt. Daarom onderzoeken we bijvoorbeeld de mogelijkheden van biotonnen en -vergisters, slimmer omgaan met incomateriaal, groene en teruggavevoorwaarden voor medicatie. Bovendien duiken we in verplichte afvalscheiding. Archipel heeft een stuk of zeven afvalstromen waarmee we moeten voldoen aan de thermometereisen.

Maar Eindhovenaren hebben die stromenscheiding thuis niet; dan is het lastig hun houding te veranderen.”

Prikkelend

Rolf: “Klopt. Gemeente Eindhoven kiest voor nascheiding omdat dat voor de stad het meest efficiënt is. Het is een interessant punt dat prikkelende discussies oplevert; hoe kunnen we toch samen tot een goede oplossing komen. We snappen elkaar, er is wederzijds vertrouwen en juist omdat we al sinds 2018 samenwerken, is de band heel goed.

We kunnen vrijuit praten. En dat biedt mogelijkheden voor Green Deals in andere sectoren, zoals bijvoorbeeld het onderwijs of mkb maar ook de Green Deal Kantoren die al loopt. Daar kijken we nu naar omdat

Archipel in het bijzonder

De a l Z o rg 2.0

“Het is de kunst om concrete resultaten zo simpel mogelijk te maken”

we zien welke puzzelstukjes - wortel of stok - goed werken in de MRE Green Deal Zorg 2.0. Daar hebben inmiddels ook kleinere zorgpartijen belangstelling voor, zoals tandarts-, huisarts- en fysiotherapiepraktijken.” Bart: “Die belangstelling inventariseren we nu. Zo duiken we de haarvaten van de samenleving in.” En dat helpt bij gemeentelijke ambities, aldus Rolf: “Eindhoven en Helmond zijn in de Europese Unie voorbeeldstad in het versnellen van klimaatdoelen. Daardoor krijgen we extra middelen en mogelijkheden om bijvoorbeeld innovaties door te ontwikkelen. Dan zijn de korte lijntjes goed om de komende jaren te blijven samenwerken. Zo blijven we elkaar stimuleren en versterken.” Yvonne geeft daar een voorbeeld van: “In Helmond zitten ook zorgpartijen waarmee we optrekken. Wat energie betreft willen wij heel graag van de 23 graden Celsius binnentemperatuur naar 21, en naar 19 graden in de kantoren. Wat is luxe, wat is

noodzaak? We moeten energie besparen en CO2-uitstoot verminderen, en daar samen de balans in vinden. We gaan samen voor verduurzaming.” ■

* De Archideeldagen is een jaarlijks terugkomend intern inspiratie- en kennisdeelevenement van Archipel.

Kort nieuws

Samen innoveren

Het Onderzoek, Innovatie en Ontwikkelingsplatform (OIO) van Archipel heeft zowel een interne als externe rol. Binnen Archipel organiseert het OiO platform ideecafés. Dit met als doel om de wensen en behoeftes op te halen vanuit de werkvloer. Extern delen we de kennis en ervaringen vanuit het OiO platform zowel binnen UKON als in de regio. Er is er recent een UKON webinar gegeven door Joan Vermeulen en Mariska Haazen met als onderwerp; van idee naar impact. Sinds 2018 is er

in de regio een samenwerking vanuit Archipel, Vitalis en Oktober (de implementatie versterkers van IFOZ) samen met Lunet zorg (VG) en Centrale24 binnen het regionale ZorgInnovatiePlatform (ZIP). Eind november organiseerden we vanuit het ZIP een bijeenkomst voor innovatieambassadeurs in onze regio, met als doel best practices delen, van elkaar leren en het regionale netwerk versterken. Op deze manier profiteren we met elkaar van opgedane kennis en ervaring. ■

Filmtip

Voor de ziekte van Huntington hoopt Archipel in 2023 de erkenning te krijgen van ‘Regionaal Expertise Centrum’. Samen met professionals, cliënten en hun mantelzorgers hebben we een mooie film gemaakt waarin we laten zien wat Archipel kan betekenen voor mensen met deze ziekte. ■

Archipel in het bijzonder

Werken in de zorg doe je vanuit je hart. Omdat je het verschil wil maken of omdat liefdevolle zorg gewoon ‘in’ je zit.

Bij Archipel waarderen we jouw inzet. Zo bieden we extra scholing, ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en volop ondersteuning om je goed te blijven voelen in je werk. We geven jou en je team eigen verantwoordelijkheid, en ook support wanneer het nodig is.

Bijvoorbeeld met slimme innovaties die jouw werk vergemakkelijken en het leven van onze cliënten fijner maken. Zo organiseren we onze zorgverlening beter voor iedereen.

Ben jij geïnteresseerd in werken in de zorg? Dan zien we jou graag op werkenbijarchipel.nl

JIJ HEBT AANDACHT VOOR DE ZORG