CLUSTER BOUWINDUSTRIALISATIE & OFF-SITE PRODUCTION
"Voldoende schaalgrootte. Daar draait het om." In 2019 liep de cluster Bouwindustrialisatie & Off-site construction af. Er namen een vijftigtal ondernemingen en instellingen aan deel. Ze wisselden ervaringen uit en onderzochten de kansen en uitdagingen. We gingen op bezoek bij Luc François, senior projectleider bij het WTCB en coördinator van de cluster. De eerste vraag is natuurlijk: wat is bouwindustrialisatie? Bouwindustrialisatie – Samen werken aan de toekomst, het zeer lezenswaardige verslag van de cluster, zegt het als volgt: "Niet zozeer de productie van volledige gebouwen in een industriehal is het streefdoel, wel de toepassing van de industriële logica op het ontwerp, de voorbereiding, de planning, de realisatie en het latere gebruik van gebouwen." Luc François: "Het is dus meer dan prefab. Het is een proces, waaraan de hele keten deelneemt met als doel beter, sneller en goedkoper te bouwen. In het ideale geval wordt er gewerkt met een bouwteam met daarin ontwerpers en
Industrialisatie moet al beginnen in de ontwerpfase.
20 Bouwbedrijf • juni 2021
aannemers maar ook producenten. En het eigenlijke bouwen doe je met een planning en realtime opvolging, die zeggen wanneer welke bouwelementen en producten naar de bouwplaats gaan, wanneer welke teams van uitvoerders daar moeten zijn enzovoort."
Stroomopwaarts
Bouwindustrialisatie vereist onder meer dat een ontwerp zover mogelijk vooruitdenkt en in een vroege fase knopen doorhakt. Dat vermindert het risico op faalkosten. Luc François: "We stellen bij het WTCB vast dat het vaak fout loopt waar de ingrepen van de verschillende bouwpartners samenkomen op de bouwplaats. Een klassiek voorbeeld is het plaatsen van ramen. Voor goede energieprestaties moet de aansluiting op de muren, het venstertablet en de isolatie perfect zijn. Dat lijkt een detail maar het is geen detail!" Maar er bestaan nog andere redenen waarom industrialisatie vraagt dat je vooruitdenkt. Neem bijvoorbeeld een modulaire badkamer. Het voordeel van dergelijke modules gaat verloren wanneer de klant na de plaatsing ineens beslist dat hij liever andere tegels heeft of
Het project waarvan sprake was het Innovatief BedrijfsNetwerk Bouwindustrialisatie & Off-site construction, dat drie jaar lang liep. Het werd opgezet door 3E, WOOD.BE en het WTCB. Het VLAIO verleende financiële steun. Bij de deelnemers talrijke leden van de Confederatie zoals Bostoen, Ibens, BAM, Vanhout, Dewaele, Renotec, Siboma, Machiels Building Solutions en Willemen. Ook de Confederatie Bouw Limburg nam deel aan de cluster.
het plafond een andere kleur moet krijgen. Zoiets moet vooraf beslist worden. Luc François: "Op dat punt is er nog veel werk aan de winkel. Bij bouwindustrialisatie moet je vroeg in het proces en samen met de andere partners bepalen hoe je gaat bouwen met de componenten die er zijn. Ook de vorige Vlaamse bouwmeester, Leo Van Broeck, is het daarmee eens. Nu zijn de meeste ontwerpen van architecten eigenlijk prototypes. Daardoor ont-
