GWIDA fuq kollox u fuq kulħadd
NOVEMBRU 2020
GWIDA IKBAR, ISBAĦ U B’AKTAR PAĠNI KULL L-EWWEL ĦADD TAXXAHAR! DIVISION 7
GWIDA. mt
€1.95
Intervista mal-Brimbu fil-ħabs!
CLAIRE, PAULINE U CLARE
Staqsejna lil dawn il-preżentaturi fuq dak li għaddejjin minnu bħalissa, kif ukoll ilpożittività u l-motivazzjoni tagħhom.
U TISTA’ TIRBAĦ
€1,000!
Intervista
GWIDA Novembru 2020
7
EDITUR Anthony M Baldacchino DISINJATUR James Debono QARREJJA TAL-PROVI Nicole Sammut SALES MANAGER TALPUBBLIKAZZJONI Jessica Spiteri Catania BRAND SALES EXECUTIVE Wanaha Camilleri OPERATIONS & CLIENT RELATIONSHIP MANAGER Elena Dimech RITRATT TAL-ISTORJA PRINĊIPALI Matthew Cutajar (iCam) EMAIL info@gwida.mt SIBNA FUQ FACEBOOK @Gwida.mt SIT UFFIĊJALI www.gwida.mt UFFIĊĊJU EDITORJALI, PUBBLIKATUR, UFFIĊĊJU GĦAR-REKLAMAR Content House, Mallia Buildings, 3, Level 2, Triq in-Negozju, Zone 3, Central Business District, Birkirkara, CBD 3010 TEL 2132 0713 PUBBLIKATUR
11. Intervista mal-preżentaturi simpatiċi
KONTENUT GWIDA NOVEMBRU 2020
Storja Prinċipali
11. Intervista ma’ Clare Agius Sparling - Attiva, Pożittiva u determinata li ddawwarna ma’ Malta! 16. Intervista ma’ Claire Agius Ordway - Sportiva, grazzjuża u determinata li twassal il-messaġġ tagħha bi programm! 21. Intervista ma’ Pauline Agius - Wiċċ simpatiku, ambizzjuża u determinata li tagħtik pariri siewja fuq darek!
Kompetizzjoni
26. Il-Ħames kupun biex tkun tista’ tirbaħ €1000 fi flus kontanti. 59. Tisliba bi premju 78. Kompetizzjoni oroskopju minn PaulJon
Intervisti
28. Chanel Monseigneur - Ser tirrapreżenta lil Malta fil-Junior Eurovision 39. Il-Brimbu ta’ Division 7 – Intervista ma’ Davide Tucci 45. Maxine Aquilina - Titlef lil ommha u tiddedika ħajjitha biex tferraħ lit-tfal
Skeda
30. Il-Programmi tal-Ħadd 31. Il-Programmi tat-Tnejn 32. Il-Programmi tat-Tlieta 33. Il-Programmi tal-Erbgħa 34. Il-Programmi tal-Ħamis 35. Il-Programmi tal-Ġimgħa 36. Il-Programmi tas-Sibt
Editorjal
49. Preparat għall-Milied daqs din il-qarrejja? 53. Bil-Covid-19 ser issir black friday? 61. Vjolenza domestika - Kulħadd jistħoqqlu jgħix f’relazzjoni mimlija rispett u
mħabba 62. L-istorja ta’ Kevin - Pulizija joqtollu lil ħuh kiesaħ u biered u jispiċċa waħdu 71. Saħħitna - Ħames fatti, jew għajdut? © Content House 2020 Id-drittijiet huma kollha riservati. Riproduzzjoni tar-rivista jew parti minnha hu pprojbit mingħajr permess speċjali u bil-kitba. L-opinjonijiet inklużi fil-GWIDA mhux neċessarjament huma dawk talEditur jew tal-Pubblikatur. Minkejja li kull attenzjoni raġjonevolittieħdet biex il-magażin ikun korrett u komplut, l-Editur u l-Pubblikatur mhumiex responsabbli għal żbalji u nuqqasijiet fl-artikli, reklamar, ritratti u stampi.
GWIDA tkun għall-bejgħ kull l-ewwel Ħadd tax-xahar.
Skript
65. Strada Stretta: Episodju 4/ L-ewwel Staġun: It-Tieni Parti
Riċetti
73. Riċetta ta’ Manuel Xuereb – parmiġġjana tal-brunġiel 75. Riċetta ta’ Anton B. Dougall – insalata bl-ispinaċi
Oroskopju
77. Tagħrif dwar iż-żodjaku Scorpio! 78. Iż-żodjaku ta’ dan ix-xahar.
GWIDA Novembru 2020
9
L-ITTRA TAL-EDITUR
Anthony M. Baldacchino - Editur ta' GWIDA Għeżież, Wasalna f’Novembru! Lanqas temmen kif għaddiet din is-sena wkoll! Din il-GWIDA ser tlaqqagħna ma’ ħafna personalitajiet differenti, fosthom ommijiet li jagħmlu minn kollox biex jieħdu ħsieb lil uliedhom u jkomplu bil-ħajja attiva tagħhom. F’din l-edizzjoni nixtieq inħeġġiġkom taqraw dan il-ktieb interessanti. Fl-2007 ħareġ ktieb għat-tfal li niżel fl-istorja tal-letteratura Maltija. Sqaq l-Infern, il-bidu ta’ triloġija dwar kreaturi mmarkati, maġija imma wkoll tfal f’Malta tas-seklu wieħed u għoxrin. Kien suċċess fenomenali. Hu u ż-żewġ kotba l-oħra fit-triloġija tal-Fiddien, miktubin minn Simon Bartolo u Loranne Vella, kisru kull rekord ta’ bejgħ ta’ kotba għat-tfal bil-Malti, u kellhom ’il fuq minn 1,000 kopja mibjugħa fl-ewwel jum ta’ pubblikazzjoni. Tlettax-il sena wara, wieħed mill-awturi tal-Fiddien – Simon Bartolo – irritorna għad-dinja tal-kotba għat-tfal, tal-maġija u l-misteru, u l-avventura. Il-Kreatura tal-Bir huwa l-ewwel ktieb fi triloġija ġdida – Ruxxmata Kreaturi – fejn niltaqgħu mal-aħwa Nadja u Antonin. Avventura li tlaqqagħna ma’ nies eċċentriċi, irwejjaħ differenti, ġojjelli forma ta’ brimb, kejkijiet tajbin u sopop strambi, xita, tattwaġġi, siġar, fjuri, vażuni, bagalji, eċitament, kurżità, sorpriżi u, fuq kollox, biża’. Biża’ minn mostri antiki li ħadd ma jaf minn fejn ġejjin jew kif se neħilsu minnhom. F’dan l-ewwel ktieb, Antonin u l-bqija ta’ familtu jsibu ruħhom wiċċ imb wiċċ ma’ kreatura tal-qedem li, jekk toħroġ mid-dlam kiesaħ tal-ġiebja li tgħix fih, aħjar inwarrbu u ninħbew kollha kemm aħna! Il-Kreatura tal-Bir li tagħti l-isem lill-ktieb, hija kreatura talqedem. Meta n-nanniet kienu għadhom tfal, il-bużnanniet kienu jirrakkuntawlhom stejjer dwarha. Stejjer li kienu tant antiki li ħadd ma jiftakar liema nannu jew bużnannu qalhom għall-ewwel darba. Hija kreatura tad-dlamijiet – għax hekk jingħad fl-istejjer li kienu jqabblu l-għannejja fl-irħula tal-inħawi meta jrabbu biżżejjed kuraġġ
10 GWIDA Novembru 2020
biex isemmuha wara li jixorbu xi pinta nbid. Il-Kreatura tal-Bir huwa mżewwaq b’illustrazzjonijiet atmosferiċi tal-artist José Luís Ocaña. Fl-ewwel ġimgħa mill-pubblikazzjoni tiegħu, dan ir-rumanz ġdid ta’ Bartolo tela’ sparat fil-quċċata tal-klassifika tal-bejgħ tal-kotba għattfal hawn Malta. Il-maġija fil-kitba ta’ Bartolo għadha qawwija daqs meta nqraw dawk l-ewwel paġni, illum mitiċi, minn Sqaq l-Infern. Il-Kreatura tal-Bir jinsab għall-bejgħ mill-ħwienet tal-kotba kollha, kif ukoll online b’pustaġġ b’xejn direttament minn merlinpublishers.com Ħudu gost aqraw il-GWIDA u niltaqgħu x-xahar id-dieħel! Grazzi
P.S. Nawguraw lil Jessica Spiteri Catania u r-raġel tagħha għattwelid tal-ewwel tarbija tagħhom Nora Elle! Awguri u grazzi tal-ħidma tiegħek ma' GWIDA.
Storja Prinċipali
CLARE AGIUS SPARLING
Irtokk: Mateja Camilleri bi prodotti Guerlain mingħand FRANKS Xagħar: Alexander's with L'oreal Professionel Hwejjeġ: GILDA Sbuħija: Neo Derma Dwiefer: Revamp by DEA Ritratti: Matthew Cutajar (iCam)
Attiva, Pożittiva u determinata li ddawwarna ma’ Malta! Apparti li hija waħda mit-tliet nisa ta’ Ilsien in-Nisa, Clare qed tipproduċi u tippreżenta programm fuq ONE bl-isem ta’ The Local Traveller, kull nhar ta’ Erbgħa fid20:45. Dan hu programm interessanti fuq Malta u li fih Clare qed teħodna dawra sħiħa fi rkejjen li mhux komuni narawhom. Fi żmien il-pandemija, ħafna ġew imċaħħda milli jsiefru, imma Clare ratha bħala opportunità. Nistgħu nsiru turisti ta’ pajjiżna stess. Ma’ Clare tkellimna fuq ħafna affarijiet kurrenti, ara x’qaltilna... Kien hemm xi post li għoġbok l-aktar millpostijiet li ffilmjajt għall-programm The Local Traveller? Ħadt pjaċir ħafna nżur postijiet li qatt ma żort qabel, fosthom il-Maqluba. Ħadt gost hemm ninżel u nara ambjent differenti. Post għall-kwiet li xtaqt nibqa’ fih għal sigħat twal. Xi ħaġa li ħadt pjaċir nagħmel hi l-isports bħal diving, rock climbing, etċ... Meta mmur ġo sit li qatt ma mort qabel, nogħxa. Xi ngħidu għal Kemmuna, qatt ma żort Kemmuna bħal meta dawwarni Salvu. Rajt kull kantuniera, apprezzajt kull nifs nadif li tista’ tieħu u ħadt gost nara l-passjoni ta’ Salvu. Salvu
hu l-unika persuna li joqgħod Kemmuna u qed naħsibha nagħmel ġimgħa hemm miegħu bħala vaganza. Tkun vaganza vera rilassanti kieku! Sabiħ li qed niltaqa’ ma’ Maltin li jkollhom storja x’jirrakkontaw li huma nies ta’ sugu, nies li jirriflettu s-soċjetà Maltija, dak li hu lokali. Ħadt gost niltaqa’ ma’ Ċikku ta’ Skutu u għad baqagħli niltaqa’ ma’ ħafna iżjed Maltin u nżur ħafna iktar postijiet. Waqt il-ġbid dejjem nidħqu flimkien. Niftakar fl-ewwel programm iltqajt ma’ Arnold. Dan Arnold, l-ewwel bdejna nfittxu l-wirdien imbagħad sabli xaħmet l-art. Trid tarani nipprova nersaq lejh, għax ngħiduha kif inhi, mhux normali li jien inkun viċin kreaturi uniċi hekk. Kif affettwatek il-pandemija? Nafu li int persuna pożittiva ħafna u ma tħobbx il-garr... Dejjem żammejt mar-regoli u dak li jintqal mill-Awtorità tas-saħħa però psikoloġikament ma tantx affettwatni. Ovvja li qed ngħix iżjed konxja imma din għalija mhux negattiva. Anzi mill-ewwel innuttajt li infurzar hawn iżjed, prudenza wkoll, alumenu mill-maġġoranza tan-
GWIDA Novembru 2020
13
Storja Prinċipali
nies. Jien nemmen li biex tgħix sew trid tafda l-ġudizzju tiegħek li jkun infurmat sew minn sorsi tajbin, taddatta kemm jista’ jkun malajr u l-bqija, trid tgħix. Jien la nġib id-dinja fit-tarf u lanqas għandi xi aspettazzjonijiet m'għola s-sema tal-ħajja allura nagħraf x'inhuma l-affarijiet sempliċi li jikkuntentawni u nżomm pożittiva. Bħala omm ma dejqitekx li trid tibgħat it-tfal l-iskola? Ngħidlek id-dritt, kelli ftit ansjetà fuq it-tfal. Bżajt li ħa jimirdu jew jiġrilhom xi ħaġa, imma meta waslet l-iskola mhux talli bgħatthom minn qalbi, iżda anke huma riedu li jmorru. Jien naħseb li psikoloġikament għalihom kienet ħafna aħjar milli baqgħu ġewwa. Kemm ser idumu t-tfal jilagħbu flimkien? Kemm ser idumu t-tfal ġewwa? It-tfal għandhom bżonn interazzjoni mhux biss ma’ sħabhom, imma għandhom bżonn jerġgħu jaddottaw irrelazzjoni mal-għalliema tagħhom. Din hija ta’ benefiċċju kbir għat-tfal! Meta l-ġenituri jmorru biex jgħallmu lil uliedhom, it-tfal jeħduhom for granted, jirribellaw kontrina, imma mal-għalliema din tkun mod ieħor. L-għalliema jgħallmuk tħaddan ir-rispett u t-tfal jagħtu aktar kas u jitgħallmu aktar. Naħseb l-irwol ta’ ġenitur qiegħed hemm biex ngħallmu l-valuri u l-manjieri, u affarijiet li jaqgħu taħt il-limiti ta’ familja, imma fejn tidħol edukazzjoni, l-iskola ma jirbħilha ħadd. X’taħseb minn skola mid-dar? Fil-bidu tal-pandemija għamilnieha u wliedi bdew sejrin tajjeb ħafna. Però qatt mhu ser tibdel l-iskola proprja. L-emozzjoni ta’ kuntatt uman hu ħafna importanti għattfal tagħna. Nitkellem fuq uliedi, dawn immissjaw ħafna lil sħabhom u lill-għalliema, u naħseb xħin marru lura l-iskola kien għalhekk li ħadu r-ruħ. Dejqitek li ma tistax issiefer? Għall-bidu dejqitni, imma malajr sibt soluzzjoni! Bdejt indur postijiet f’Malta u Għawdex fis-sajf, li qatt ma żort. Jien waħda minn dawk li dejjem kont inħossni fgata jekk ma nsifirx. Jien naħseb li jekk inti jkollok saħħa li taddatta għaċ-ċirkustanzi
14 GWIDA Novembru 2020
Storja Prinċipali
inkomplu sejrin bil-programm daqshekk fit-tul. Bħala tim kien ikbar għax il-kunċett ta’ dan il-programm dejjem kien biex inkunu flessibbli ma’ xulxin. Aħna kollha bi tfal żgħar, min ser isiefer u min għandu xi qadja. Dejjem xtaqna li nkunu tim ta’ nisa li jekk ma setgħetx waħda, tkun tista’ l-oħra. Imma aħna t-tlieta dejjem konna t-tlieta li qatt ma fallejna programm. Mażżmien bqajna aħna għax l-involviment għall-programm ħassejnieh li jikkumplimenta ħajjitna tajjeb ħafna. Id-dinamika ta’ bejnietna saret il-passjoni tagħna; wkoll li niddiskutu u nibqgħu nfittxu li nitgħallmu flimkien. L-oħrajn kollha li bdew magħna, kollha għadna ħbieb sal-lum il-ġurnata, nitkellmu u nifirħu lil xulxin, imma hija xi ħaġa naturali li min beda u min spiċċa. li titfagħlek il-ħajja, ma ġġib xejn bi kbir. Trid tieħu kollox skont kemm tiflaħ u dejjem tibqa’ pożittiv. Jekk ser toqgħod tgħid, “Għax imma...” jew “għax kieku...”, ir-riżultat tiegħek ser ikun differenti u ser tħossok dejjem ħażin. Trid dejjem tara kif tista’ tadatta għall-ħajja u tgħix! Jiena persuna li nobgħod ħafna l-garr, allura nevitah anke fuqi nnifsi. Din is-sena Ilsien in-Nisa speċjali għax jagħlaq 10 snin! Sabiħ hux! Tiskanta għax lanqas naf kif għaddew 10 snin. Tgħid lin-nies barra u kulħadd fehma waħda, “Kif jista’ jkun?”. Dan għalija nieħdu kumpliment għax ma rawhomx għaddejjin u fl-istess ħin kumpliment ukoll għax ma xjaħniex ħafna! Meta bdejna, qatt ma immaġinajna li ser
16 GWIDA Novembru 2020
Clare, bejnietkom tagħmlu ħafna programmi imma int issegwi xi wieħed minnhom? Ħa nkun onesta miegħek! Aħna naraw l-ewwel wieħed ta’ kull skeda ħalli nagħtu r-rispons tagħna, imma l-bqija ma narax. Biex nirrilassa noqgħod nara xi serje marraġel. Qatt ma poġġejt bilqiegħda u rajt programm Malti mill-bidu sal-aħħar. Jien għandi r-raġel Ingliż u jekk ser inpoġġi miegħu, miskin dan mhu ser jifhem xejn! Apparti minn dan il-ħin ftit li jkolli mal-familja, inħobb nirrilassa. Ħa narawk tirreċta aktar? Din is-sena kelli L-Interrogazzjoni. Kienet l-aħħar prestazzjoni li saret qabel il-Covid-19 fi Frar. L-2021 irridu naraw x’ser iġġib magħha. Inħobb inżomm proġett wieħed ta’ drama tajjeb f’sena.
Storja Prinċipali
CLAIRE AGIUS ORDWAY
Sportiva, grazzjuża u determinata li twassal il-messaġġ tagħha bi programm! Kulħadd jaf lil Claire għall-partijiet komiċi li kien ikollha, jew għal xi programm fuq it-twelid. Claire għamlet patt magħha nnifisha li tibdel ħajjitha u tkun sportiva aktar minn qatt qabel. Fil-pandemija fuq il-mezzi soċjali, ta’ sikwit konna naraw filmati tagħha flimkien ma’ wliedha jagħmlu xi sports. Din is-sena fuq l-iskeda ta’ ONE qed tippreżenta żewġ programmi oħra apparti Ilsien inNisa. Tkellimna ftit fuqhom u Claire bit-tbissima tagħha qatgħetilna kull kurżità li kellna. Fil-pandemija rajniek ħafna tagħmel l-eżerċizzju mat-tfal. Imma tobbligahom jew minn jeddhom? It-tfal tiegħi trabbew f’din il-ħajja, biss biss minn meta twieldu dejjem jafuni niġri! It-tnejn iż-żgħar jafuni dejjem
18 GWIDA Novembru 2020
nagħmel l-isports u l-kbir ftit jiftakarni mhux sportiva. Jien kienet xi ħaġa differenti għalija. Qatt ma trabbejt bl-isports u gymwear ma kienx jidħol id-dar. Imma llum, fil-gwardarobba, iktar għandna ħwejjeġ tal-eżerċizzju milli ħwejjeġ normali, kollha kemm aħna. Din is-sena, kull nhar ta’ Tnejn filgħaxija qed tagħmel il-programm Reboot. Kif nibet ilprogramm? Jien qatt ma ridt immur gym, qatt m’għoġobni u dejjem irreżistejt illi mmur l-gym. F’Jannar niftakar kont ċempilt il-kowċ tal-isports tiegħi u kkonvinċieni niġi għal ġimgħa biss. Għedtlu li ma kontx ser inħallas membership għal xahar sħiħ, imma bil-ġurnata għax il-gym ma kienx xi ħaġa
Storja Prinċipali
għamilt Dak li jgħodd u meta kont fi żmien li t-tifel tiegħi kien involut fl-isports, għamilt il-programm Determinati. Dejjem programmi speċifiċi għal ċertu tip ta’ nies. Tant tgħallimt din id-darba li xtaqt ngħaddih anke b’Reboot. Waqt Reboot, it-telespettaturi ser jarawni nagħmel sports differenti, biex kulħadd ikun jaf x’jista’ jagħmel. Qed nagħmel minn crossfit li hu sport iebes, għal zumba fil-pool ma’ nies naqra anzjani, biex in-nies ikollhom l-għażliet kollha u imbagħad ikunu jistgħu jagħżlu. Imbagħad fil-programm qbadna sitt persuni li qed nittrenjawhom għal Tough Mudder, parteċipanti ħelwin li qed jagħmlu l-isports. Fih ukoll riċetti nutrittivi u pariri tas-saħħa. Bażikament qisu ktieb ta’ informazzjoni fuq fitness u nutrizzjoni.
Xagħar: Cyra Make up: Mateja Camilleri bi prodotti Sisley mingħand Franks Malta Ħwejjeġ: Esprit Żraben: L1 shoestore by Tiptoes Ritratti: Matthew Cutajar (iCam)
li jogħġobni. Bdejt immur mal-kowċ u ħadt pjaċir. Fuq ilprofil tiegħi ta’ Instagram, ta’ sikwit kont nippubblika filmati qosra u n-nies bdew jibagħtuli ħafna messaġġi. Qaluli li kont ispirazzjoni għalihom u kienu ħafna li saqsewni kif inlaħħaq bil-programmi u tlett itfal. Aktar ma beda jgħaddi żmien aktar bdejt ninbidel u nieħu l-gym bis-serjetà. Jekk tlajt ilħabel ridt nagħmel iktar, jekk erfajt xi weight partikolari ridt nagħmel iktar, u qisu n-nies raw bidla fija li għexuha miegħi permezz tal-mezzi soċjali. Matul il-pandemija bdejt nistudja online fuq in-nutrizzjoni u l-fitness, u tant tgħallimt li xtaqt ngħaddi t-tagħlim tiegħi permezz ta’ programm televiżiv. Jien qatt ma kelli programm għall-massa, imma għallġeneru ta’ nies li jinteressaw ruħhom f’ċertu suġġett. Infatti f’ħajtek għamilt ħafna programmi skont ilperjodu li kont għaddejja minnu... Eżatt... Meta kont l-Università kont għamilt il-programm Chat Room b’diskussjoni maż-żgħażagħ. Meta kelli t-tfal
Mill-isports kollu li qed tagħmel, x’qed iħajrek l-aktar? Jien kollox nitħajjar nagħmel u aktar mal-isport kien idejjaqni, aktar sirt inħobbu. Eżempju crossfit, l-isfidi li jkolli huma kbar; weighlifting għalija vera nbati, imma peress li jagħtini sfida u ma niħux pjaċir nagħmlu, iktar isaħħaħli l-adrenalina biex nagħmlu. Is-sodisfazzjon li nħoss wara lezzjoni fejn ma ħassejtnix komda u jirnexxili nagħmilha, hija wisq kbira. Ngħid jien għelibt lili nnifsi għax dik imbagħad tgħinni fil-ħajja! Jien dejjem hekk imxejt anke meta għamilt il-maratona kompluta. Qabel ma għamiltha kont qrajt li din kienet ser tkun avventura li tibdlek u ma kontx emmintha dak iż-żmien. Però tant tagħtini saħħa mentali wara, li naqbel magħha! X’kont tagħmel mela? Kont inqum fit-3 ta’ filgħodu biex inlaħħaq mal-familja u nieħu ħsieb it-tfal, u nsib ċans niġri. Mentalment kont nisfida lili nnifsi u dik għenitni ħafna tant li issa nemmen li nista’ negħleb kull sfida li jkolli. Irnexxieli nirbaħ ħafna ostakli! 42 kilometru mhux ċajta aħseb u ara l-ħin kollu tiġri, imma kont determinata li nagħmilha! Għamilt 6 xhur niġri 50 kilometru kull ġimgħa biex nipprepara għaliha u jien kelli t-tfal żgħar dak iż-żmien. Kont għażilt il-ġiri biex ma naffettwalhomx ħajjithom u stajt immur meta rrid. Kont niġri billejl ħalli matul il-ġurnata nkun mal-familja. Il-maratona għamiltha tliet darbiet u minn din skoprejt xi nħobb ukoll. X’jgħidulek it-tfal? It-tfal issa drawni u jaħsbu li kull omm hija attiva u sportiva għax hija normali għalina. Kien il-kbir li rani nikber u nissaħħaħ. Imma l-aħħar darba ggustajthom għax lil Lyla ftaħt qalbi magħha u għedtilha, “Poġġewni nikkompeti u jien m’iniex atleta” u din weġbitni, “Int m’intix atleta? Tagħmel dak l-eżerċizzju kollu kuljum!”. Jien nittrenja biss imma f’għajnejn uliedi hija xi ħaġa
GWIDA Novembru 2020 19
Storja Prinċipali
20 GWIDA Novembru 2020
Storja Prinċipali
normali. Aħna l-ħin kollu deħlin u ħerġin bil-basktijiet tat-training, minn filgħodu sa filgħaxija. Ilsien in-Nisa għalaq għaxar snin! Liema kienu l-aktar mumenti li ħadt pjaċir fihom? Kull sena kien ikun hemm xi ħaġa għal qalbi. L-unika forsi xi ħaġa li tlift kienet meta n-nisa kienu jsiefru. Jien qatt ma sifirt mingħajr it-tfal. Meta t-tfal kienu żgħar ma kontx irrid nitlaqhom. Kelli dik il-biżgħa li nħallihom warajja. Ma ridtx li jgħaddi lejl u ma nkunx irqadt magħhom. L-ewwel darba li sifirt mingħajrhom kienet f’Taste & Travel għax kienu kibru. Meta għamilt il-programm Determinati kont sifirt mat-tifel biex ikolli lil xi ħadd minnhom miegħi. Mill-bqija kull sena kellu s-sabiħ tiegħu u dejjem kellna programmi tajbin li nemozzjonaw ruħna fihom. Aħna qisna aħwa, niġġieldu mbagħad ikollna mumenti sbieħ. L-istess bħall-familja! Xi tgħidli fuq Dak li jgħodd? Dak dejjem isaħħarni dwar ir-rispons li jkollu. Jien dejjem ngħid possibbli ħa nerġa’ nsib xi ngħid fuq l-irwol ta’ ġenitur. Ilni nitkellem minn mindu kelli l-kbir, imma emminni l-affarijiet jinbidlu. Dejjem ikolli stejjer ta’ ġenituri ġodda magħna. Jien dejjem ġo fażi ġdida u dejjem nitgħallem. Dak il-programm nibnieh fuq il-mistoqsijiet li jibagħtuli l-ġenituri. Jafni nwelled it-tlitt ulied li għandi għax għamilt l-ewwel programm eżatt xħin twieled l-ewwel wieħed li kien jismu ‘Minn Ġidd għall-Ġidd’. L-ewwel twelid kien diffiċli ħafna u kont għamilt riċerka fuq it-twelid tat-tarbija kkumparat maż-żminijiet u tant għoġbitni li xtaqt nagħmel xi ħaġa. Jien dejjem hekk; mill-fażi li nkun għaddejja noħloq programm... forsi issa nagħmel wieħed tal-anzjani la nixjieh! Dak li jgħodd jixxandar kull nhar ta’ Tlieta fil-17:30 fuq ONE.
GWIDA Novembru 2020
21
Storja Prinċipali
Ħwejjeġ: Me Boutique Xagħar: d salon Irtokk: Mateja Camilleri bi prodotti DIOR mingħand FRANKS Dwiefer: Rebecca’s Beauty Salon Ġojellerija: Carisma Collections Ritratti: Matthew Cutajar (iCam)
PAULINE AGIUS
Wiċċ simpatiku, ambizzjuża u determinata li tagħtik pariri siewja fuq darek! It-tielet mara f’Ilsien in-Nisa hija Pauline! Pauline tħobb ħafna tivjaġġa. Fil-fatt fil-bidu ta’ din is-sena kont intervistajtha fuq il-vjaġġi li tħobb tagħmel. Ma stajtx ma nistaqsix x’qed tagħmel issa fi żmien li l-vjaġġi huma problema. Apparti minn hekk Pauline qed tippreżenta programm Indhouse li jixxandar kull nhar ta’ Ġimgħa fil17:30 fuq ONE, fejn flimkien mal-mistiedna taghha jagħtu ħafna pariri siewja fuq id-dar. Peress li tagħmel Indhouse jitolbuk ħafna pariri n-nies? Uħħħ! In-nies ħelwin għax ikollok ħafna rispons minn kull tip, imma jimmaġinaw li jien inkun naf kull ħaġa li jkun hawn fis-suq bl-amment. Ikolli mistoqsijiet ħelwin bħal “Taf fejn nista’ nsib xi banketta vjola?” jew “Qed infittex mejda hekk (u jibagħtuli xi stampa), fejn nista’ nsibha?” jew “X’ l-aħjar li nagħmel madum ileqq jew matt?”. Niggustahom! Dan il-programm qisu t-tarbija tiegħi għal żewġ raġunijiet; ilu għaddej 8 snin, imma primarjament għax jien bdejt naħdem fuq it-televiżjoni proprju fuq id-disinn tad-djar u hi linja għal qalbi ħafna. Linja li qatt ma studjajtha u m’iniex esperta fiha, imma grazzi għall-mistiedna professjonisti
fil-programm, ma nistax ninnega li minn dan il-programm tgħallimt ħafna! Vera jkun hemm affarijiet li nkun nista’ nwieġeb lin-nies fuqhom u ngħinhom. Peress li kellek ħafna ħin ġewwa fi żmien ilpandemija, biddilt xi ħaġa mid-dar? Jien pandemija u mhux, il-ħin kollu nibdel xi ħaġa. Imma x’tippretendi? Jien il-programm jinfluwenzani ħafna! Immaġina nara l-programm u xħin inħares lejn id-dar niddeċiedi li rrid inbiddel il-cushions, nerġa’ nagħmel programm ieħor u nibdel xi ornament... il-ħin kollu nbiddel fid-dar għax tant inkun aġġornata bl-aħħar affarijiet li niġi ispirata nibdel l-affarijiet tiegħi stess ...dejjem għall-aħjar sintendi! Int tħobb ħafna ssiefer imma l-ajruport għalaq... x’għamilt? Ħa tbikkini jaqaw? Apparti l-isfidi li ġab miegħu dan is-sajf, il-fatt li ma nistgħux nivjaġġaw kien uġigħ kbir. Niftakar nagħmel l-intervista miegħek f’Jannar li għadda u kont għedtlek bil-vaganza twila li qed nippjana għas-sajf 2020, imma ovvjament, bħal ħafna nies fid-dinja, kellna GWIDA Novembru 2020 23
Storja Prinċipali
nħassruha. Sofrejt bi kbir u kienet weġgħa ta’ qalb! Ħafna mill-biki li bkejt kien għax kont qed nittama li forsi s-sitwazzjoni tinbidel u xħin tgħaddi tkun aktar faċli li nsiefru. Imbagħad bħal kull min għandu t-tfal żgħar qisek toqgħod pass lura u tagħżel is-saħħa f’dan l-istadju. Il-fatt li din is-sena għadni ma missejtx ma’ safar, hija diffiċli naċċetta! Daqt immissu Diċembru u din ser tkun l-ewwel sena f’ħajti wara ma nafx kemm li ma sifirt imkien. Kif affettwatek il-pandemija? Għall-bidu ħadt qatgħa kbira u affettwatni ħażin għaġeb! L-ewwel ġurnata kont waħħalt l-eye lashes u meta rrealizzajt li ser noqgħod ġewwa qgħadt naqlagħhom waħda waħda b’idi bin-nervi li qabduni. L-ewwel ġimgħa kellha impatt kbir imma jien dejjem hekk niffaċċjahom l-affarijiet, l-ewwel nieħu dak ix-xokk inizjali mbagħad inkun naf li rrid nadatta u li rrid nagħmel kuraġġ u nħares ’il quddiem. Kellna sfidi kbar għax il-programmi fuq it-televiżjoni ma waqfux. Aħna konna ftit mill-uniċi li ddeċidejna nibqgħu għaddejjin daqqa mill-istudio, imbagħad bin-nies fuq Skype u mbagħad anke mid-djar tagħna stess. Aħna akkost ta’ kollox bqajna għaddejjin allura kelli nibqa’ naħdem normali. Imma dan kien perjodu lili għallimni ħafna. Nemmen li kollox jgħaddi fil-ħajja u dan kien perjodu li tgħallimna ħafna fih. Kien hemm prassi li segwejt fi żmien il-Covid-19 li huma ta’ benefiċċju u ddeċidejt li nżommhom. Eżempju jien ma kontx xi persuna li nħobb l-online shopping tal-bżonnijiet ta' kuljum bħal groceries, ħaxix u frott. Dejjem kont immur nixtri fiżikament; illum nagħżel li nixtri online għax niffranka t-triq u l-ħin. Il-programm Indhouse żammni għaddejja bla waqfien, għax peress li kulħadd kien id-dar u kellu ħafna ħin fuq idejh kien hemm ħafna nies jagħmlu xogħlijiet fid-djar tagħhom. Tista’ tgħid li kien żmien li fih saru ħafna xogħlijiet fid-djar. Ma rridux naraw biss kif ġejna affettwati b’mod negattiv imma anke b’mod pożittiv ukoll. Kollox hekk fil-ħajja. It-tfal u l-iskola... kif ħadtha li t-tfal reġgħu lura l-iskola? Ovvjament kif ingħalqet l-iskola kellna naddattaw għal rutina ġdida. Tiegħi t-tnejn għadhom żgħar allura ma kienx hemm il-pressjoni enormi talakkademja minħabba li għandi wieħed imur child care u l-ieħor kien għadu kindergarten, imma kien hemm kwistjoni oħra li bdiet tinkwetani. It-tifel ż-żgħir, Nate, li kien għadu kemm beda ċ-child care u beda jiltaqa’ ma’ tfal oħra, f’daqqa waħda spiċċa d-dar, allura dak il-kuntatt waqaf f’salt. Jien 24 GWIDA Novembru 2020
Storja Prinċipali
u l-krafts ma tantx aħna ħbieb, avolja c-childcare kien jibagħtuli kontinwament ħafna eżerċizzji, imma m’iniex kapaċi f’dan ir-rigward. Kont naqra inkwetata fuq l-iżvilupp tat-tifel, peress li issa mhux qed jintegra ma’ sħabu u jagħmel affarijiet li kien għadu kemm jibda jagħmel. It-tifel, Ben li għandu 5 snin, ridt nokkupah ħafna iktar fil-ħin. Konna nsajru flimkien, nilagħbu xi logħba, ipenġi, jara programmi favoriti tiegħu, jaħdem ix-xogħol li kienet tibgħat l-għalliema tal-kindergarten tiegħu, kif ukoll xtrajt xi kotba b'ittri u numru biex ikollu x'jaħdem. Però jibqa' l-fatt li l-iskola, lill-għalliema u lil sħabu kien jimmissjahom ħafna! Kont ħerqana ħafna li tkompli l-iskola, u meta kont naf li ser jiftħu Skolasajf, bħala ġenituri konna minn ta’ quddiem li applikajna. Rajna li s-sitwazzjoni ma kinitx ta’ periklu għas-saħħa ta’ wliedna, u ddeċidejna li nibagħtuhom. Ara kemm stagħġibna bil-maskri, visor, temperatura... għat-tfal saret xi ħaġa normali! Kważi iktar domt biex nidra jien milli huma. Ilsien in-Nisa, 10 snin ... X’tiftakar? Niftakar ħafna episodji, biss biss jien kelli żewġt itfal f’dawn l-għaxar snin! Ma nistax naqra l-futur għax ma nafx x’ser nagħmel, imma dan il-programm jibqa’ marka kbira fil-karriera tiegħi. Mhux biss għattul imma għat-tip ta’ proġett li hu. Il-fatt li jkollok taqsmu ma’ żewġ persuni għal qalbi; kemm ma' oħti Clare Agius u kif ukoll ma' Claire (li jien u hi naqblu ħafna) nħossni vera komda naħdem. Il-ħbiberija tagħna hija b’saħħitha ħafna u issa nafu lil xulxin vera sew! Jien l-iżgħar waħda fosthom allura nitgħallem ħafna mingħandhom ukoll! Ikun hemm ħafna sitwazzjonijiet fejn indur fuqhom u naf li ser jgħinuni u jkun hemm mumenti fejn allaħares ma jkunux huma għalija. Jiena kburija wkoll li naħdem ma’ żewġ nisa b’saħħithom, b’karattru sod u nista’ ngħid li kont ixxurtjata ħafna f’ħajti li x-xogħlijiet kollha għamilthom ma’ nies akbar minni, allura li minnhom stajt nitgħallem. Vera li awtomatikament timmatura aktar malajr u tħossok akbar milli int, imma naħseb għall-karattru, tkun b’saħħtek aktar. Imma ddejqek li taħdem m’oħtok? Le ta! Hija sensittiva ħafna għax ġieli ma tkunx faċli biex tissepara bejn il-ħajja personali u dak li hu xogħol. Imma issa ormaj it-tnejn li aħna għandna esperjenza biżżejjed biex dak li hu xogħol jibqa’ xogħol. Drajna lil xulxin b’tali mod li tkellimna jekk ma qbiliniex u naħseb li dik tgħin ħafna. Imbagħad dejjem hemm Claire Agius Ordway biex iżżomm il-bilanċ.
26 GWIDA Novembru 2020
IRBAĦ €1,000 MA’ GWIDA
5/ 6
Kull ma trid tagħmel hu li ġġemma’ 6 kupuni – wieħed minn kull edizzjoni tal-Gwida li ser joħorgu din is-sena, jigifieri: KUPUN 1: Mill-edizzjoni ta’ LULJU, KUPUN 2: Mill-edizzjoni ta’ AWWISSU, KUPUN 3: Mill-edizzjoni ta’ SETTEMBRU, KUPUN 4: Mill-edizzjoni ta’ OTTUBRU, KUPUN 5: Mill-edizzjoni ta’ NOVEMBRU (li jidher hawn taħt) u KUPUN 6: Mill-edizzjoni ta’ DIĊEMBRU
Kupun 5 – NOVEMBRU 2020 Opinjoni Kellha tiftaħ l-iskola din is-sena? Iva / Le X’taħseb li l-aħjar online lessons jew lezzjonijiet normali fil-klassi? Lezzjonijiet online / klassi Int ġenitur / tieħu ħsieb lit-tfal? Iva / Le
Ibgħat dan il-kupun flimkien mal-5 l-oħra sal-31 ta’ Diċembru 2020 fuq GWIDA, KOMPETIZZJONI, Content House, Mallia Buildings, 3, Level 2, Triq In-Negozju, Zone 3, Central Business District, Birkirkara, CBD 3010
Ibgħat is-sitt kupuni flimkien f’Diċembru
Skeda
NHAR TA’ ĦADD TVM 06:30 TVAM News 07:00 Hygieia 07:30 Malti Pur - l-oriġini u l-manifattura ta’ diversi prodotti Maltin, fostħom: in-newl, iż-żaqq, il pastizzi, il-ħasira, iċ-ċeramika eċċ. 08:00 MEA 08:30 Ħadt L-Aħbar 09:30 Raħal Twelidi 10:00 Ħarifa Maltija 10:30 Malta U Lil Hinn Minnha 12:00 Aħbarijiet 12:15 Ħadd Għalik - Dan il-programm għall-familja kollha għandu garanzija ta’ divertiment u daħq. Logħob bejn opposti ma jonqosx! 15:00 Aħbarijiet
15:05 Ċappas - L-artisti Xandru Mallia, Mario Cassar u bosta mistednin u karattri oħra, li minn ħin għall ieħor jinvadu l-garaxx tagħhom 16:00 Kompendju 17:00 Wonderama 18:00 Aħbarijiet Għall-Persuni Neqsin Mis-Smigħ 18:15 Għawdex Illum 18:45 Ninvestigaw X’qed Nieklu 19:35 Tal-Ewwel 19:45 Mill-Palazz - Din is-sensiela kulturali hija maħsuba biex, permezz tal-Palazz ta’ Sant’Anton, tqarreb lil-udjenza lejn l-istorja ta’ pajjiżna. 20:00 Aħbarijiet 21:00 Malta’s Got Talent - Malta Got Talent huwa programm popolari mad-dinja kollha bl-għan li jagħti opportunita’ lil min għandu talent moħbi f’diversi oqsma u dixxiplini. 22:30 Gramma 23:00 Fil-Gnien Ma’ Melo 23:30 News / Sports Update 30 GWIDA Novembru 2020
TVM2 6:00 Euronews 7:15 Wirt U Eredi (R) 7:45 Luxdesign (R) 8:45 Knots (R) 9:15 Aħbar Tajba (R) 9:30 Quddies Tal-Ħadd 10:30 Rome Reports (R) 11:00 Sensilhena (R) 11:30 Ilsienna (R) 12:00 Paq Paq (R) 12:30 Fil-Ġnien Ma’ Melo (R) 13:00 Mill-Palazz (R) 13:15 Animal Diaries (R) 14:00 Tgħid X’inhu? (R) 17:00 Kieku Kien (R) 17:30 Storja Teatru (R) 17:45 Madagascar (R) 18:15 Dot EU 18:30 Quddiesa Tal-Ħadd 19:30 Lenti (R) 20:00 Aħbarijiet Bl-Ingliż 20:05 Kunjomijietna (R) 20:15 Tertuqa 25 (R) 20:45 90 Minuta 21:45 @Magic (R) 22:15 Gadgets (R) 23:00 Gourmet Challenge (R) 23:30 F’Ġieħ L-Imħabba (R) ONE 7:45 ONE News 08:00 Quddiesa 08:30 Paperscan 10:00 Ieqaf 20 Minuta (R) 10:30 Prim Ministru Intervista 11:30 Il-Kelma (R) 12:30 Telebejgħ 13:00 Araniissa (R) 15:30 ONE News 15:45 Duurella (R) 16:15 100 17:30 L-Argument 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Ieqaf 20 Minuta 20:45 Prim Ministru Intervista 21:15 Min Imissu (R) 22:30 Distintivi (R) 23:30 One News NET 07:00 Net News 07:30 Family Affair 08:15 Telebejgħ 09:15 Analiżi 10:00 Telebejgħ
10:30 Il-Quddiesa 11:15 Sabiex Nirnexxu 12:00 NET News 12:30 Telebejgħ 14:00 Jienint 15:00 NET News 15:05 Meander Arti U Kultura 15:45 X’Sar Minnhom 16:00 Sport Extra 16:30 Family Affair – Programm ta’ Divertiment għall-Familja kollha mmexi minn Eileen Montesin u l-familja tagħha. 18:00 NET News 18:10 Flusek 18:45 Live Score 19:30 NET News 20:15 Life & Style 20:45 Replay 21:45 Net News 21:50 Replay 22:15 Life & Style 22:30 Il-Kunsill 23:00 NET News 23:30 Xandiriet Għal Matul Il-Lejl RAI 1 05:55 A Sua Immagine 06:30 Unomattina In Famiglia 07:00 TG 1 10:30 A Sue Immagine 10:55 Santa Messa 12:00 Recita Angelus De Piazza San Pietro 12:20 Linea Verde 14:00 Domenica In 17:20 Da Noi... A Routa Libera 18:45 L’Eredita Week End 20:00 Telegiornale 20:35 Sollti Ignoti – Ll Ritorno Italia 1 07:04 Black-Ish - Purple Rain 07:24 Tom & Jerry 07:43 Conosciamoci Un Po’ 08:13 Siamo Fatti Cosi’ 08:43 The Flinstones 09:43 The Vampire Diaries 12:25 Studio Aperto 13:00 Sport Studio Xxl 14:00 E-Planet 14:25 Station 19 16:15 The Brave 18:05 Camera Cafe’ 19:31 C.S.I. New York 21:15 Movie 23:45 Pressing Serie A
Skeda
NHAR TA’ TNEJN TVM 06:15 Sorelle (R) 07:00 TVAM 09:00 Ħarifa Maltija 09:30 Kieku Kien 10:00 FITAM 12:00 News 12:15 Niskata 15:05 Żiżi 15:10 Wonder Grove 15:15 Taħbil Il-Moħħ 15:20 Naqraw Flimkien 15:25 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle - Min kien Pete?... U Lorna?... X’jaħseb Neil dwar dak li kienet għaddiet minnu Lorraine? Leo ċempel lil Frederick... x’qallu dwar Steve? U Leo x’inkwiet għandu dwar Sully? Immorru lura għal ġurnata taż-żwieġ ta’ Roy ma’ Lorraine... għaliex kien ċempillu Pete? 16:30 Maltarti 16:45 Illum ma’ Steph - B’taħlita ta’ suġġetti u esperti u b’naqra tbissima dan il-programm huwa sinonimu mar-ritorn lura d-dar wara ġurnata xogħol. 18:00 Aħbarijiet għall-persuni neqsin mis-smigħ 18:30 Ilsienna 19:00 Popolin 19:45 Skritt 20:00 Aħbarijiet 20:47 Tertuqa Trailers 21:00 L-Ispettur - S’issa rajna li l-Ispettur kellu għeluq sninu u ltaqa’ ma wliedu li kien ilu ftit ma jarahom. Biss qabel din il-laqgħa, l-Ispettur reġa ltaqa’ ma’ persuna li kien bagħat il-ħabs 30 sena ilu. 22:05 Realta 23:00 Raħal Twedidi 23:45 Sorelle TVM 2 06:15 Popolin 07:00 Tertuqa 35 07:30 Teeny Break 07:45 Taħbil il-Moħħ 07:50 Wonder Grove 07:55 Żiżi - Żiżi se jipprovdi esperjenza awdjoviżiva bil-Malti għal tfal żgħar 08:00 Ilsienna Short 08:15 Storja Teatru 08:30 Hygieia 09:00 Champions League Magazine 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Insights 14:00 Euronews 14:30 Malta u lil hinn minnha 16:00 News 16:15 Gadgets 17:00 MEA
17:30 Holy Mass 18:30 Żiżi 18:35 Wonder Grove 18:40 Taħbil il-Moħħ 18:45 Teeny Break 19:00 Għawdex Illum 19:30 Venere 20:00 News in English 20:05 Tal-Ewwel 20:15 Sports Għawdex 20:45 Offside 22:30 Paq Paq 23:00 Maltipur 23:30 Tgħid x’inhu 23:45 Maltarti ONE 07:45 ONE News 08:00 Quddiesa 08:30 Pjazza (R) 09:30 In D House (R) 10:30 Espresso - Programm prinċipali ta’ kull filgħodu, matul il-ġimgħa fuq ONE, ippreżentat minn Wayne Aquilina, bis-sehem ta’ Agnes Pandolfino, diversi mistiedna u kokijiet. 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:45 Primetime Preview 16:30 Duurella 16:45 Mhux kemm taf (R) 17:30 Flimkien ma’ Nancy 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Primetime 20:35 Reboot - Claire mhux minn dejjem kienet sportiva iżda minn mindu bdiet, inbidlet f’ħafna affarijiet. Mill-programm Claire ser tkun qed twasslilna l-enerġija tagħha u tħeġġiġna biex inkunu attivi.
21:15 Follow Up 22:15 Gizelle 23:30 ONE News NET 07:00 NET News 07:30 Family Affair 09:00 Life & Style 09:30 Saħħtek 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna – Stephanie Chircop u Dulcima Aquiline b’intervisti ħelwin ma’ personalitajiet, logħob u divertiment għall-familja kollha! 15:00 NET News 15:05 Dejjem Tiegħek Becky 15:55 Missio Tfal 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te - Marco Calleja Vassallo, Mireille Bonello u Valerie Vella ser iwasslulna programm ħelu u mimli divertiment. 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Life & Style 20:45 Profili 21:45 NET News 21:50 50 Sena in-Nazzjon 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 06:45 Unomattina 07:00 TG1 09:55 Storie Italiane 11:55 E’ sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 17:05 La vita in diretta 18:45 L’Eredità 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno Italia 1 06:40 Sorridi, Piccola Anna -- La Lettera 07:10 Marco Dagli Appennini Alle Ande -- Un Uomo Cattivo 07:40 Papa’ Gambalunga -- Julia Si Ribella 08:10 Heidi -- Il Nonno Fa Acquisti 08:40 Una Mamma Per Amica 10:30 The Mentalist -- Nastri Rossi 12:25 Studio Aperto 12:58 Meteo.It 13:00 Grande Fratello Vip 14:05 I Simpson 15:25 Big Bang Theory 16:22 The Middle 17:12 Friends 18:07 Grande Fratello Vip 18:22 Studio Aperto Live 19:31 C.S.I. New York -- Gente Coi Soldi 21:20 Film 23:35 Tiki Taka
GWIDA Novembru 2020
31
Skeda
NHAR TA’ TLIETA TVM 06:15 Sorelle 07:00 TVAM 09:00 Ħajjitna Ktieb 09:30 Malti Pur 10:00 FITAM 12:00 News 12:15 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Żiżi 15:15 The adventures of Annie & Ben 15:15 Taħbil il-moħħ 15:20 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Mill-Għalqa tad-dar - Darryl Grima u l-bidwi Lino Cini ser jispjegawlna fuq il-ħaxixu kif jista’ jitkabbar fid-djar. 16:45 Illum ma’ Steph 18:30 Storja Teatru 18:45 Tgħid x’inhu 19:00 Popolin - Flimkien ma’ Quinton Scerri ser naraw diskussjonijiet, filmati ħelwin u intervisti. 19:45 DOT EU 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 20:47 Tertuqa Trailers
07:45 Taħbil il-Moħħ 07:50 The Adventures of Annie & Ben 07:55 Żiżi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Mill-Għalqa tad-dar 08:30 Fil-Ġnien ma’ Melo 09:00 Sport Għawdex 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Realta’ 14:00 @ Magic 14:30 Trish Paris Kitchen 15:00 Hygieia 15:30 Gourmet Challenge 16:00 News 16:15 Storja Teatru 16:30 Luxdesign 17:30 Żiżi 17:35 The Adventures of Annie & Ben 17:40 Taħbil il-Moħħ 17:45 Teeny Break 18:00 Latvia vs Malta 20:00 News in English 20:05 Skritt 20:15 Tiġrijiet Biss 20:45 TVM Sports 21:30 Ninvestigaw x’qed nieklu 22:30 Tertuqa 23:00 Grammi 23:30 Ħarifa Maltija 00:00 Ħeadline News ONE 07:45 ONE News 08:00 Quddiesa 08:30 Pjazza (R) 09:30 Better Living (R) 10:30 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:45 Primetime Preview 16:30 Follow up (R)
F’Ġieħ L-Imħabba - Erminia kellmet lil Giuseppe dwar Riccardo Fuentes dwar affarijiet oħra, iżda dan inħasad u beda jirrabja. Giuseppe ltaqa’ ma’ Gino imma x’qallu fuq Emilio Garsena u l-laboratorju taddroga tiegħu? Emilio fejn kien qed jistennieha lil Erminia… għaliex ma riedx jitlaq mingħajrha? 22:00 Headline News 22:05 Venere 22:30 Paq Paq 23:00 MEA 23:30 News and Sports Update 23:45 Sorelle 21:00
TVM 2 05:00 Euronews 06:15 Popolin 07:00 Raħal Twelidi 07:30 Teeny Break
32 GWIDA Novembru 2020
17:30 Dak li jgħodd 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Primetime - Aktar mistednin interessanti intervistati minn Owen Bonnici. 20:35 Ħabrikt 21:00 100 22:15 Legends of country
23:00 23:30
On d road ONE News
NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 08:50 Missio Tfal 09:00 Life & Style 09:30 Profili 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News 15:05 Dejjem Tiegħek Becky 15:55 Storja u Talba 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Life & Style 20:45 Newsroom 21:45 NET News 21:50 Saħħtek 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 09:00 TG 1 09:07 Che tempo fa 09:09 Unomattina 09:30 TG1 FLASH 09:35 Parlamento Telegiornale 09:40 Linea Verde Meteo Verde 09:40 Unomattina 09:55 Storie italiane 11:55 E’ sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 17:05 La vita in diretta 18:45 L’Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:25 Film Italia 1 7:30 8:30 10:30 11:00 11:25 11:50 13:30 13:55 15:20 16:25 17:15 18:00 18:50 19:00 19:35 20:40 22:20 23:25
La Dolce Vita Destinazione Finale (2000) Camera Cafe’ Centovetrine Ix Fatti E Misfatti Mattino Cinque Il Mammo Forum Lo Sportello Di Forum Grande Fratello Stasera Italia Ricette all’italiana Cotto e mangiato TG5 Grande Fratello Mattino Cinque Uomini e donne Caduta libera
Skeda
NHAR TA’ ERBGĦA TVM 06:15 Sorelle 07:00 TVAM 09:00 Paq Paq 09:30 Madagascar 10:00 FITAM - Flimkien ma’ Andreana DeBattista, Melanie se twasslilna programm FITam. Fitness, kif tikkura lilek innifsek u l-importanza li nkunu attivi, kollha f’programm wieħed. 12:00 News 12:15 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Żiżi 15:15 Wonder Grove 15:15 Taħbil il-moħħ 15:20 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Maltarti 16:45 Illum ma’ Steph 18:30 Wirt u Eredi 19:00 Popolin 19:45 Super 5 Lottery 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 20:47 Tertuqa Trailers 21:00 L-Erbgħa fost il-Ġimgħa huwa programm ta’ diskussjoni u attwalità li se jitratta temi soċjali u politiċi. Fil-programm qed jinħoloq spazju fejn l-esperti, l-opinjonisti u n-nies imġarrba jistgħu jiltaqgħu u jiddiskutu b’mod miftuħ u informattiv fuq kull suġġett li jkun qed iqanqal l-interess tal-pubbliku. 23:00 Ħajjitna Ktieb 23:30 News and Sports Update 23:45 Sorelle TVM 2 05:00 Euronews 06:15 Popolin 07:00 Kieku Kien 07:45 Teeny Break 07:35 Taħbil il-Moħħ 07:50 Wonder Grove 07:55 Żiżi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Mill-Għalqa tad-dar 08:30 Għawdex Illum Subtitled 09:00 Tiġrijiet Biss 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Raħal Twelidi 13:00 Catherine’s Family Kitchen 14:00 Euronews 14:30 Storja Teatru/Tgħid x’inhu? 15:00 Venere 15:30 Lenti 16:00 News
16:15 Mill-Għalqa tad-dar 16:30 Ħarifa Maltija 17:00 Madagascar 17:30 Holy Mass 18:30 Żiżi 18:35 Wonder Grove 18:40 Taħbil il-Moħħ 18:45 Teeny Break 19:00 Sensilhena 19:30 Hygieia 20:00 News in English 20:05 Il-Bolla 20:15 3 Pointer 20:45 TVM Sports 21:30 CL Magazine Programme 22:00 Kieku Kien 22:30 Gadgets 23:15 Paq Paq 23:45 Maltarti 00:00 Headline News ONE 07:45 ONE News 08:00 Quddiesa 08:30 Pjazza (R) 09:30 Dak li jgħodd (R) 10:30 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:45 Primetime Preview 16:30 Duurella 16:45 Pink Panther (R) 17:30 #Pajjiżi 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:45 The local traveller
Division 7 - Il-Brimbu spiċċa maqful ġo ċella, u n-Niċċa issa jidher li għandu problemi ħafna akbar milli deher li se jkollu, u dan wara li Matthew Cachia u Robbie sabulu ħafna droga moħbija f’waħda mill-moħbiet tiegħu, u anki xi katavri fil-friża. Kif ser joħroġ minnha? 22:30 Distintivi 23:30 ONE News 21:15
NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 08:50 Storja u Talba 09:00 Life & Style 09:30 Newsroom 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News 15:05 Dejjem Tiegħek Becky 15:55 Missio Tfal 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Life & Style 20:45 Dritt Għall-Punt 21:45 NET News 21:50 Il-Kunsill 22:20 Sport Extra 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 08:25 Che tempo fa 08:27 Unomattina 09:00 TG 1 09:35 Parlamento Telegiornale 09:38 Unomattina 09:50 TG 1 09:55 Storie italiane 11:55 E’ sempre mezzogiorno 13:30 TELEGIORNALE 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 5 17:05 La vita in diretta 18:45 L’Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:25 DOC 23:45 Porta a Porta Italia 1 8:30 il gioco della mantide 10:00 La Dolce Vita 10:30 Camera Cafe’ 11:00 Centovetrine Ix 11:25 Fatti E Misfatti 11:50 Mattino Cinque 1:30 Il Mammo 13:55 Forum 15:20 Lo Sportello Di Forum 16:25 Grande Fratello 17:15 Stasera Italia 18:00 Ricette all’italiana 18:50 Cotto e mangiato 19:00 TG5 19:35 Grande Fratello 20:40 Mattino Cinque 22:20 Uomini e donne 23:25 Caduta libera
GWIDA Novembru 2020 33
Skeda
NHAR TA’ ĦAMIS TVM 06:15 Sorelle 07:00 TVAM 09:00 Għawdex Illum 09:30 Venere 10:00 FITAM 12:00 News 12:15 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Żiżi 15:15 The Adventures of Annie & Ben 15:15 Taħbil il-moħħ 15:20 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Mill-Għalqa tad-dar 16:45 Illum ma’ Steph 18:30 Gourmet Challenge 19:00 Popolin 19:45 Il-Bolla 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 20:47 Tertuqa Trailers 21:00 XTRA 22:00 Headline News 22:05 Kieku Kien 22:30 Tertuqa 35 23:00 Wirt u Eredi 23:30 News and Sports Update 23:45 Sorelle TVM 2 05:00 Euronews 06:15 Popolin 07:00 Wirt u Eredi 07:30 Teeny Break 07:45 Taħbil il-Moħħ 07:50 The Adventures of Annie & Ben 07:55 Żiżi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Il-Bolla 08:25 Kunjomijietna 08:30 Ilsienna 09:00 3 Pointer 09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 Madagascar 13:00 Kevin Dundon Modern Irish Food 14:00 Euronews 14:30 Sensilhena 15:00 Kieku Kien 15:30 Fil-Gnien ma’ Melo 16:00 News 16:15 Tgħid x’inhu 16:30 Ninvestigaw x’qed nieklu 17:30 Holy Mass 18:30 Żiżi 18:35 The Adventures of Annie & Ben 18:40 Taħbil il-Moħħ 18:45 Teeny Break 19:00 MEA 19:30 Ħajjitna Ktieb
34 GWIDA Novembru 2020
20:00 News in English 20:05 DOT EU 20:15 Ruggers 20:45 TVM Sports 21:30 Latvia vs Malta 23:30 Ilsienna Short 23:45 Storja Teatru 00:00 Headline News ONE 07:45 ONE News 08:00 Quddiesa 08:30 Pjazza (R) 09:30 #Pajjiżi (R) 10:30 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:45 Primetime Preview 16:30 Zona Sport 17:00 Popcorn 17:45 Mhux kemm taf - Game show ippreżentat minn Matthew Sant Sultana addattat għall-familja kollha. Game show b’laqta komika, b’mistoqsijiet fuq xogħlijiet Maltin bħall-parrukkier, ħajjat, pastizzar etċ... 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Primetime 20:35 Dirett
21:00
22:30 23:30
Ilsien In-nisa - Programm divertenti mit-tliet nisa Clare Agius, Claire Agius Ordway u Pauline Agius. Reboot ONE News
NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 08:50 Missio Tfal 09:00 Life & Style 09:30 Dritt għall-Punt 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News 15:05 Dejjem Tiegħek Becky
15:55 16:00 16:30 18:00 18:10 19:30 20:15
Storja u Talba Telebejgħ Kikkra Te NET NEWS NET Live NET NEWS Life & Style
20:45 Fattigi 21:45 NET News 21:50 JienInt 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl Rai 1 08:27 Unomattina 09:00 TG 1 09:07 Che tempo fa 09:35 Parlamento Telegiornale 09:38 Unomattina 09:50 TG 1 09:55 Storie italiane 11:55 E’ sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 5 17:02 Previsioni sulla viabilità 17:05 La vita in diretta 18:45 L’Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:25 In diretta dallo Studio 5 ITALIA 1 8:30 Icaro 10:00 La Dolce Vita 10:30 Camera Cafe’ 11:00 Centovetrine Ix 11:25 Fatti E Misfatti 11:50 Mattino Cinque 13:30 Il Mammo 13:55 Forum 15:20 Lo Sportello Di Forum 16:25 Grande Fratello 17:15 Stasera Italia 18:00 Ricette all’italiana 18:50 Cotto e mangiato 19:00 TG5 19:35 Grande Fratello 20:40 Mattino Cinque 22:20 Uomini e donne
Skeda
NHAR TA’ ĠIMGĦA TVM 06:15 Sorelle 07:00 TVAM 09:00 Lenti 09:30 Wirt u Eredi 10:00 FITAM 12:00 News 12:15 Niskata 12:30 Press Conference by Prof Gauci Covid 19 update 13:00 Niskata 14:45 Teleshopping 15:00 News Update 15:05 Żiżi 15:15 Wonder Grove 15:15 Taħbil il-moħħ 15:20 Teeny Break 15:35 Ilsienna Short 15:40 Sorelle 16:15 Teleshopping 16:30 Maltarti 16:45 Illum ma’ Steph 18:30 @ Magic - Dorian u Amber blaħħar aħbarijiet mix-xena mużikali kemm f’Malta kif ukoll barra. 19:00 Popolin 19:45 Super Star Lottery 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News
Serataron - Spettaklu għatteleviżjoni Maltija b’divertiment u varjet mmexxi minn Ronald Briffa. 22:30 Insights 23:30 News and Sports Update 23:45 Sorelle 21:00
TVM 2 05:00 Euronews 06:15 Popolin 07:00 Ilsienna 07:30 Teeny Break 07:45 Taħbil il-Moħħ 07:50 Wonder Grove 07:55 Żiżi 08:00 Ilsienna Short 08:15 Tgħid x’inhu 08:30 Ħarifa Maltija 09:00 Ruggers
09:30 Holy Mass 10:30 TVAM (Repeat) 12:30 XTRA 14:00 Euronews 14:30 Malti Pur 15:00 Kompendju 16:00 News 16:15 Mill-Għalqa tad-dar 16:30 Paq Paq 17:00 Ħajjitna Ktieb 17:30 Holy Mass 18:30 Żiżi 18:35 Wonder Grove 18:40 Taħbil il-Moħħ 18:45 Teeny Break 19:00 Dine or Dishes 20:00 News in English 20:05 Il-Palazz 20:15 GFA Round up 20:45 Sports Panorama 22:00 Malta u lill Hinn Minnha 23:30 Skritt 23:45 Maltarti 00:00 Headline News ONE 07:45 ONE News 08:00 Quddiesa 08:30 Pjazza (R) 09:30 Flimkien ma’ Nancy (R) 10:30 Espresso 12:30 ONE News 12:40 Teftif 13:00 Kalamita 15:30 ONE News 15:45 Primetime Preview 16:30 Duurella 16:45 Dirett (R) 17:30 In D House - Programm immexxi minn Pauline Agius fejn tagħtina pariri fuq l-interior design, dekorazzjonijiet fid-dar, u kif nistgħu nsebbħu d-dar tagħna. 18:30 Pjazza 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Primetime
20:35
21:45
Min Imissu – Imiss li niltaqgħu ma’ Mario Morales, Programm speċjali ma’ Candy Rocks, imiss programm ma’ Angie Laus u fl-aħħar tax-xahar niltaqgħu ma’ Alvin Cacciattolo Kick Off
22:45 23:30
Mhux kemm taf (R) ONE News
NET 07:00 NET News 07:30 NET Live 08:50 Storja u Talba 09:00 Magħkom 09:30 Jekk Jogħgobkom 10:30 Telebejgħ 12:00 Net News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Bejnietna 15:00 NET News 15:05 Dejjem Tiegħek Becky 15:55 Missio Tfal 16:00 Telebejgħ 16:30 Kikkra Te 18:00 NET NEWS 18:10 NET Live 19:30 NET NEWS 20:15 Flusek 20:45 Meander Arti w Kultura 21:15 Replay Preview 21:45 NET News 21:50 Replay Preview 23:00 NET News 23:30 Xandiriet għal matul il-lejl RAI 1 08:00 TG 1 08:25 Che tempo fa 08:27 Unomattina 09:35 Parlamento Telegiornale 09:55 Storie italiane 11:55 E’ sempre mezzogiorno 14:00 Oggi è un altro giorno 15:55 Il Paradiso delle Signore 5 17:02 Previsioni sulla viabilità CCISS Viaggiare informati 17:05 La vita in diretta 18:45 L’Eredità 20:00 TELEGIORNALE 20:30 Soliti Ignoti - Il Ritorno 21:20 5In diretta dallo Studio 5 ITALIA 1 8:30 In Fuga Dalla Legge () 10:00 La Dolce Vita 10:30 Camera Cafe’ 11:00 Centovetrine Ix 11:25 Fatti E Misfatti 11:50 Mattino Cinque 13:30 Il Mammo 13:55 Forum 15:20 Lo Sportello Di Forum 16:25 Grande Fratello 17:15 Stasera Italia 18:00 Ricette all’italiana 18:50 Cotto e mangiato 19:00 TG5 19:35 Grande Fratello 20:40 Mattino Cinque 22:20 Uomini e donne 23:25 Caduta libera
GWIDA Novembru 2020 35
Skeda
NHAR TA’ SIBT TVM 06:30 TVAM NEWS LOOP 07:00 Żiżi Wonder Grove The Adventures of Annie & Ben Taħbil il-moħħ Teeny Break 09:30 Ċappas 10:30 Ilsienna 11:00 Fil-Ġnien ma’ Melo 11:30 Hygieia 12:00 News 12:15 Dine or Dishes
Sibtek – Diversi personalitajiet jinġabru s-Sibt fuq dan ilprogramm. Intervistat fuq Sibtek,il-ġurnalist Liam żvela li bħalissa għaddej b’taħriġ biex issir xandar tal-aħbarijiet. “Il-proċess jinvolvi ħafna taħriġ mhux biss kif tidher imma kif twassal il-messaġġ lin-nies. Forsi minn hawn u ftit xhur oħra tarani naqra l-aħbarijiet” qal Liam lil Ryan ta’ Sibtek. 15:00 News Update 15:05 Sibtek…cont 16:15 Teleshopping 16:30 Lenti 17:00 Luxdesign 18:00 News for the Hearing Impaired 18:15 Gadgets - Minn mindu faqqgħet il-pandemija, l-programm ħa xejra differenti u l-preżentaturi qed jippreżentaw mill-kumdità tad-dar tagħhom. Biss din is-sena Rachel jidher li daqshekk ser tkun qed tiffilmja fil-kċina, iżda għandha uffiċju ddissinjat apposta. 19:00 Animal Diaries 19:35 Kunjomijietna 19:45 LOTTO 20:00 News, Sports News, Weather report and Financial News 13:15
36 GWIDA Novembru 2020
20:47 Tertuqa Trailers 21:00 Queens 22:00 Headline News 22:05 Home 22:30 Malti Pur 23:00 Madagascar 23:30 News and Sports Update TVM 2 06:00 Euronews 06:45 Lenti 07:15 Tertuqa 35 07:45 Sports Panorama 09:00 GFA Roundup 09:30 Holy Mass 10:30 ROLEX MIDDLE SEA RACE 12:30 Raħal Twelidi 13:00 Sorelle catch up weekend 16:00 Teleshopping 16:30 Europa League Magazine Programme 17:15 Mewta Siekta 17:45 Rome Reports 18:15 Aħbar Tajba 18:30 Holy Mass from Ta’ Pinu 19:30 Għawdex Illum Subtitled 20:00 News in English 20:05 Skritt 20:15 Knots 20:45 TVM Sports 21:30 Champions League Magazine 22:00 Wirt u Eredi 22:30 Venere 23:00 Kieku Kien 23:30 L-Ispettur Bonnici ® 00:30 Headline News ONE 07:45 ONE News 08:00 Quddiesa 08:30 Better Living 09:30 Dirett (R) 10:00 #Pajjiżi 10:45 Popcorn (R) 11:30 In d house (R) 12:30 ONE News 12:40 Teftif 12:45 Hazzzard 14:45 Ħabrikt (R) 15:00 The Local Traveller (R) 15:30 ONE News 15:45 Dak li jgħodd (R) 16:30 Flimkien ma’ Nancy 17:30 Il-Kelma 17:45 On d road 18:30 Pink Panther 19:15 ONE Sport 19:30 ONE News 20:15 Ieqaf 20 minuta 20:45 Arani Issa 23:30 ONE News NET 07:00
Net News
07:30 Net Live 08:50 Missio Tfal 09:00 Telebejgħ 10:30 50 Sena in-Nazzjon 11:30 Telebejgħ 12:00 NET News 12:05 Il-Quddiesa 12:30 Telebejgħ 13:30 Flusek 14:00 Sport Extra 14:30 Il-Kunsill 15:00 NET News 15:30 Dak Żmien Ħelu
16:30 18:00 18:10 19:10 19:30 20:15 20:30 21:45 21:50 23:00 23:30
Family Affair NET News Jekk Jogħgobkom Imkejjen Storiċi NET News Life & Style The Entertainers Net News The Entertainers NET News Xandiriet għal matul il-lejl
Rai 1 08:30 UnoMattina in famiglia 09:30 TG 1 L.I.S. 10:30 Buongiorno benessere 11:25 Gli imperdibili 11:29 Che tempo fa 11:30 Passaggio a Nord-Ovest 12:20 Linea Verde Life - Agrigento 14:00 Linea Blu - Porto San Giorgio 15:00 Linea Verde Tour 15:30 A Sua immagine 16:25 ItaliaSì! 18:45 L’Eredità Week End 20:35 Ballando con le Stelle Italia 1 7:30 8:30 10:00 10:30 11:00 1:05 3:05 4:50 5:25 6:15 9:10 10:00
La Dolce Vita Inganni () La Dolce Vita Camera Cafe’ Il Mammo Scherzi a Parte Questa è la mia terra Grande Fratello Melaverde Stasera Italia Movie Grande Fratello
GWIDA SpeĊjali
IL-BRIMBU TA’ DIVISION 7
Ritratti: Marlon Polidano
“Il-proġetti tiegħi nagħżilhom bi ħsieb... MalBrimbu rbatt qalbi mill-ewwel” – Davide Tucci F’Ottubru beda t-tmien u l-aħħar staġun mis-serje Division 7, l-aktar drama segwita f’pajjiżna, b’kitba u direzzjoni ta’ Jason Zerafa u Glen Callus. Kif stajtu taraw fl-ewwel episodju, il-Brimbu, il-karattru li jinterpreta Davide Tucci, jispiċċa l-ħabs. Staqsejna lil Davide xi mistoqsijiet fuq dan il-karattru partikolari u kif minn dan il-karattru Division 7 biddel il-lingwaġġ tiegħu!
GWIDA Novembru 2020 39
GWIDA SpeĊjali
Tiftakar x’ġara fl-ewwel xena? Niftakar konna qegħdin fi Ġnien l-Indipendenza ġewwa Tas-Sliema. Kelli xena bil-birra f’idejja madDondon (Ray Sammut). Ray, xħin rani, ma riedx jemmen lil għajnejh; mar fuq id-direttur jistaqsih kinitx deċiżjoni tajba li għażlu lili bħala Brimbu, għax f’għajnejh dejjem kien rani f’partijiet li m’għandhom x’jaqsmu xejn mal-Brimbu. Dakinhar waqt li qed niġbdu l-filmat, għal xi raġuni, waqt id-diskors żidt kelma ħażina bil-Malti. Dak il-ħin id-direttur waqqaf ix-xena, ma kienx jaf jekk nistgħux nitkellmu ħażin fuq it-televiżjoni. Għad għandi x-xena f’moħħi, narah iċempel lid-diriġenti tal-ONE jistaqsihom nistgħux nużaw dik il-kelma. Minn dakinhar mhux talli għidna dik imma għidna ħafna iktar. Division 7 juża lingwaġġ tat-triq, bi skript normali bħalma nitkellmu fil-ġurnata ta’ kuljum. Dakinhar għalija kienet skoperta għax qatt ma bsart li ħa noħroġ biha jien. Tattoos, xagħrek abjad... Dan kollu parti mill-karattru tiegħek! Tista’ tgħidilna għaliex għamilthom? Fil-bidu tas-serje, għamilt xagħri abjad biex nidħol filkarattru. Iżda qatt ma bsart li kont ħa nagħmel erba’ snin ninterpreta l-Brimbu. Xtaqt nagħmlu differenti kemm jista’ jkun, xtaqt ninterpretah viċin dik ilpersuna li rajt meta qrajt l-ewwel linji tiegħu. Waqaft niżba’ xagħri abjad mhux għall-ħsara biss li kont nagħmillu iżda dak iż-żmien kelli auditions barra minn Malta. Meta jkollok xagħrek hekk il-profil tiegħek ikun jgħajjat għal tip ta’ karattri biss u għalhekk kellna nbiddlu l-imaġni tal-Brimbu.
Kif beda l-karattru l-Brimbu u kif sawwartu sal-lum il-ġurnata? Il-Brimbu beda xi 4 snin ilu. Kien kellimni Jason iddirettur u offrieli dan il-karattru. Xħin beda jispjegali x’għandu f’moħħu, bdejt inħoss ġibda lejh millewwel. Sa dak iż-żmien qatt ma kont għamilt xi ħaġa simili tal-karattru. Il-karattri li kont għamilt dejjem kienu jinvolvu xi għarusa li jkollu jiġġieled għaliha, iżda dan differenti. Il-Brimbu jaffaxxinani għax inħossni persuna libera bih. Bħala persuna m’iniex it-tip li nitkellem ħażin, inpejjep jew f’xi vizzju, lanqas qatt ma ħadt alkaħol f’ħajti, imma l-Brimbu dawn jagħmilhom kollha.
40 GWIDA Novembru 2020
Apparti x-xagħar, il-Brimbu jkollu jagħmel madwar 3 sigħat ta’ makeup qabel jibda. Madwar ġismu għandu ħafna tattoos. Jien m’għandix tattoos, iżda nħobbhom ħafna. It-tattoos tal-Brimbu jsiru ta’ ħabba gozz, fis-saħna tal-mument. Għandu tpenġijiet li ma jagħmlux sens apposta biex jaqblu mal-karattru tiegħu. Apparti minn hekk il-Brimbu jara t-tattoos bħala forma ta’ vendikazzjoni fuqu nnifsu. Jekk tinnotta, għandu ħafna tattoos fuq l-aktar partijiet li jweġgħu. Ried jittestja l-limiti tiegħu nnifsu b’dawn l-affarijiet. Minn karattru kalm u rilassat spiċċajt fl-aħħar episodju tas-seba’ staġun qtilt lil kulħadd. X’ġara? Il-pjan oriġinali ta’ minn fejn jibda u minn fejn ser jispiċċa dan il-karattru dejjem hekk kien. Sa millewwel ġurnata, Jason kien qalli li dan il-karattru ser
GWIDA SpeĊjali
jibda kummidjant u dak li għandu f’moħħu jgħidu, iżda fir-realtà għandu jispiċċa f’realtà li ma kienx qed jistenna. Spiċċa b’għażla li jew jieħu azzjoni jew imur il-ħabs. L-għażla li għamel spiċċa biex weħel xorta l-ħabs u bħalissa qed jiskonta sentenza. X’inhu l-ikbar rimors tal-Brimbu issa li qiegħed il-ħabs? Il-Brimbu jħobb jiġri min-naħa għall-oħra, iħobb ikun liberu. Ċertament din tal-ħabs ma rahiex ġejja. Ġietu appuntu fl-agħar mument ta’ ħajtu. F’mument fejn kellu jieħu ħsieb it-tifla Hayley li jħobb ferm. Kien qiegħed diġà bejn ħaltejn biex jara jħallix id-dinja kriminali li nqabad fiha u jkompli jieħu ħsieb lil din it-tifla. Sfortunatament ma rnexxilux “iċekken iċ-ċirku” bħalma kien iħobb jgħid hu. Lil din in-neputija spiċċa jieħu ħsiebha biex jagħmel ċert li oħtu tgħaddi mill-programm ta’ rijabilitazzjoni fuq droga; kien wasal f’punt fejn beda jħoss ġibda paternali għal din it-tifla. Xtaq jgħinha tikber u ssir mara indipendenti. Ċertament issa li sar ħabsi għandu ħafna rimors. Fis-seba’ staġun ipprova jgħatti kemm jista’ l-problemi li bdew jinqalgħulu, kien kważi
rnexxielu jagħlaq it-toqob kollha u xtaq jibda kapitlu ġdid, iżda ma rnexxielux! X’inhu l-messaġġ li tixtieq twassal b’dan ilkarattru? Jekk hawn xi nies li jsegwu Division 7 u qed iħossu li ħajjithom qiegħda f’post fejn m’għandhomx għażla u għandhom ħabta jagħżlu azzjonijiet mingħajr ma jaħsbu, infakkarhom li dejjem għandek għażla fil-ħajja. Mhux sabiħ li tispiċċa l-ħabs hi x’inhi s-sitwazzjoni. Il-Brimbu spiċċa f’sitwazzjoni minħabba l-ebusija ta’ rasu. Dan hu karattru fittizju f’dinja fittizja iżda ċertament li hawn ħafna persuni li qed jaqraw din l-intervsita li qed jgħixu f’realtajiet simili għal dawk tal-Brimbu. Nixtieq li nieħu l-opportunità, grazzi għallGwida, li naqsam ħsieb partikolari. Jekk int qed tagħmel ċertu affarijiet li għalik jistgħu jwassluk f’konsegwenzi koroh jew tagħmel ħsara lil xi ħadd, ftakar dejjem li l-azzjoni li ser tagħmel ser taffettwa mhux lilek biss imma lil dawk ta’ madwarek u l-ambjent li qed tgħix fih. Xi ħaġa li nistgħu nżommu ġo moħħna u għalhekk proġetti bħal dawn huma sbieħ illi nesponu realtajiet differenti. Mhux kulħadd jgħix dawn l-esperjenzi, iżda bis-saħħa ta’ Division 7 nistgħu niltaqgħu ma’ esperjenzi differenti, esperjenzi reali li qed jiġru f’pajjiżna, fit-triq tagħna, maġenbna.
GWIDA Novembru 2020 41
GWIDA SpeĊjali
Għal dawk li huma priġunieri ta’ ħajja inġusta, nixtieqkom li tirrealizzaw li f’ħajtek hemm familjari li jieħdu ħsiebek u jagħtu kasek. Kull għażla taffettwa mhux biss lilek imma lil dawk ta’ madwarek li jħobbuk. Dawk ta’ madwarek, minħabba azzjoni tiegħek, ser ikollhom jgħixu r-riperkussjonijiet ukoll minkejja li dawn lanqas biss kienu parti mill-ħsibijiet jew azzjoni tiegħek. Imma biex tagħżel karattru, irid ikun straordinarju? Il-proġetti tiegħi dejjem nagħżilhom bi ħsieb. Jien ninġibed
lejn il-karattru fuq livell personali, imbagħad naraw affarijiet loġistiċi. Mal-Brimbu rbatt qalbi mill-ewwel. Flimkien mat-tim ta’ Division 7, qed nimxu b’pass tajjeb fejn kulħadd qed jieħu pjaċir bil-karattru tiegħu. Kull attur hu kburi li hu parti minn din is-serje. Division 7 jintwera kull nhar ta’ Erbgħa fid-9:15pm fuq ONE. Bħalissa qed jintwera t-tmien u l-aħħar staġun ta’ dan is-serje popolari.
Intervista
CHANEL MONSEIGNEUR
Ser tirrapreżenta lil Malta fil-Junior Eurovision
Chasing Sunsets ser tkun il-kanzunetta li ser tirrapreżenta lil Malta fil-Junior Eurovision ta' din is-sena. Il-kanzunetta ġiet magħżula minn vot tal-ġurija u vot tal-pubbliku li kien maqsum nofs bin-nofs. Chanel Monseigneur il-kantanta ta' disa' snin ħa tkun qed ittajjar il-bandiera Maltija. Din il-kanzunetta ġiet miktuba minn Emil Calleja Bayliss filwaqt li l-mużika hija ta' Peter Borg, Joe Roscoe u Aleandro Spiteri Monseigneur, tlieta mill-membri ta' Red Electrick. Chanel ser tirrapreżenta lil Malta fil-Junior Eurovision waqt xandira diretta fuq TVM fid-29 ta' Novembru. Kif qed tħossok issa li ser tirrapreżenta lil Malta? Ferħana ħafna, kultant għadni ma nistax nemmen! U eċitata wkoll.
Il-kanzunetta tiegħek titratta l-isbuħija tal-għabex. Fejn tħobb l-iżjed tara nżul ix-xemx? Għajn Tuffieħa jew ximkien fejn il-baħar.
X’inhu l-pass li jmiss? Qiegħda naħdem ħafna mat-team tiegħi fuq verżjoni ġdida ta' Chasing Sunsets u vokalment mal-vocal coach tiegħi Claire McCartin. Kuljum ikolli lesson, rehearsals, recording jew xi intervista. Ħafna xogħol imma nieħu pjaċir!
Il-kuġin tiegħek wieħed minn Red Electrick – x’taħseb fuq il-band u liema kanzunetta togħġbok l-iktar tagħhom? Jogħġbuni ħafna mhux biss għax hemm il-kuġin tieghi Aleandro; dejjem immur narahom fil-kunċerti li jagħmlu
44 GWIDA Novembru 2020
Intervista
flimkien mal-familja tiegħi. Kollha bravi u nammirahom ħafna ħafna... 'Living in the real world' hija waħda millpreferiti tiegħi u ħadt sehem fiha bħala backing vocal, u togħġobni ħafna GORGEOUS! Tixtieq kieku tagħmel dwett magħhom fuq din iddiska? Ġieli kantawha miegħek? Nixtieq kieku nkanta GORGEOUS magħhom :) Fejn kont meta smajt bl-aħbar li int ser tirrapreżenta lil Malta? Kont id-dar ma' ħija nilgħab, u f'daqqa waħda l-mummy bdiet tgħajjat u qaltli li rbaħt u bdejna nwerżqu u naqbżu. Ommi bdiet tibki u mbagħad il-mobile ma waqafx! Innanna u n-nannu wkoll ċemplulna jibku! Kien hemm xi messaġġ li rċivejt minn xi ħadd partikolari li għoġbok? Irċevejt ħafna messaġġi sbieħ mingħand ħafna ħbieb u kollha qegħdin għal qalbi għax jagħmluli ħafna kuraġġ! Speċjalment messaġġi mingħand parteċipanti Maltin li kkompetew miegħi. Jekk dħalt l-iskola, x’qalulek sħabek talklassi? Qed insegwi l-iskola online, però kemm il-kap tal-iskola, għalliema u ħbieb tal-klassi kollha ferħuli u ħadt pjaċir ħafna nisma' mingħandhom. Liema kantant/a l-iktar li tammira u tixtieq tkanta miegħu/magħha? Kantanta Maltija ma' Michela Pace; u kantanta barranija ma' Lady Gaga! Liema kanzunetta l-iktar li togħġbok millJunior Eurovision? Għaliex? Togħġobni l-iktar tar-Russja għax għandha messaġġ sabiħ – My New Day! Messaġġ ta' tama wara l-Covid! Però hemm ħafna kanzunetti sbieħ u se jkun żgur spettaklu sabiħ! X’ser inkunu qed naraw fil-prestazzjoni ta’ Novembru? Dik sorpriża! Issa taraw f'Novembru! Imma naħseb li t-tfal se jieħdu pjaċir jarawha. Għalissa jkollna nibqgħu bil-kurżità! Awguri millqalb Chanel!
GWIDA Novembru 2020 45
Intervista
MAXINE AQUILINA
Ritratt: Albert Camilleri
Titlef lil ommha u tiddedika ħajjitha biex tferraħ lit-tfal Waħda mill-ġurija ta’ Malta’s Got Talent, Maxine Aquilina fl-ewwel programm stqarret li kienet tilfet lil ommha. Ommha kienet tfisser ħafna għal din l-artista, iżda t-telfa t’ommha mlietha b’kuraġġ biex tgħin lil tfal morda bilkanċer. Flimkien mal-ħabiba tagħha Angie ħarġu bl-idea ta’ Jays of Sunshine li bis-saħħa ta’ hekk qed igawdu ħafna tfal. Biex insiru nafu aktar dwar dan tkellimna ma’ Maxine. X’wassalkom biex tagħmlu dan? X’tagħmel f’din l-organizzazzjoni? Sfortunatament kemm jien u anke l-kollega tiegħi Angie tlifna lil ommijietna bil-kanċer. Ridna li nagħtu xi ħaġa lura lill-komunità u b’hekk ftaħna Jays of Sunshine. Din hi fondazzjoni li tagħmel festini u torganizza events lit-tfal u żgħażagħ li bħalissa għaddejjin b’xi trattament tal-kanċer. Lil dawn nagħtuhom ukoll wishlist u nagħmlu mill-aħjar li nistgħu sabiex naqtgħulhom xewqithom u nagħmluielhom realtà. Ma’ liema stejjer iltqajt? Kif qed tagħmlu differenza f’ħajjiet dawn il-persuni? Iltqajna ma’ ħafna tfal ħelwin u l-familji tagħhom. Tfal minn kull klassi tas-soċjetà, tfal b’kull storja li ddaħħlek
46 GWIDA Novembru 2020
f’qoxortok. Kull darba li nagħmlu ħolma realtà għal dawn iċ-ċkejknin u nagħmlulhom avveniment ta’ pjaċir, aħna nkunu qisna raġġ ta’ dawl f’ġurnata msaħħba. Kulma nagħmlu hu li f’wiċċ imdejjaq naraw tfeġġ tbissima filwaqt li noħolqulhom memorji sbieħ mal-familja tagħhom. X’inhuma l-isbaħ wishlists li kitbu t-tfal ta’ Rainbow Ward? Waħda li baqgħet ittimbrata f’moħħi kienet ta’ tifel li kien nieqes mid-dawl. Dan it-tifel fil-wishlist kiteb li xtaq pjanu. Dan it-tifel għaġġibni għax illum il-ġurnata jaf idoqq il-pjanu tajjeb ħafna. Naħseb storja bħal din ser tibqa’ tispirani għal ħajti. X’jgħidulkom it-tfal meta jirċievu s-sorpriża? Tiftakar xi mument partikolari? Waħda mis-sorpriżi favoriti li għamilna kienet ta’ tifel li kiteb lista sħiħa ta’ annimali ġo żoo. Ovvjament ma stajniex inġibulu l-annimali kollha li xtaq għax f’Malta m’hawnx, għalhekk ħsibna biex nibagħtu lilu u lill-familja tiegħu Londra biex imur iż-żoo għall-Milied. Trid tara kif baqa’ mbellah, ma setax jemmen u baqa’ jgħidilna jekk hux vera sejjer jara dawn l-annimali kollha.
Intervista
Kif affettwat il-pandemija lil dawn il-pazjenti? Il-Covid-19 hija sitwazzjoni vera kerha għall-pazjenti tagħna. Kien hemm żmien meta kienu fi kwarantina stretta, imsakkrin ġo kamra fil-ward tagħhom u kulma setgħu jidħlu kienu biss viżitatur wieħed jew ġenitur. Dak iż-żmien qajla qtajna xewqat. Kellkom xewqa kbira li tmorru Londra. Irnexxielkom? S’issa għad le imma ilna noħolmu li mmorru Londra sabiex inferrħu lit-tfal li qed jieħdu l-kura hemmhekk u naqtgħulhom ix-xewqiet tagħhom. Għaliex hu daqshekk għal qalbek ix-xogħol volontarju mat-tfal? Ngħidlek il-verità minn dejjem kien ta’ pjaċir għalija li naħdem mat-tfal. Wara li rajt kif il-kanċer jista’ jaffettwa lill-persuna u l-familja tagħhom, qisu kont naf li għandi nagħmel differenza fil-ħajjiet ta’ dawn iż-żgħar meta jkunu għaddejjin minn tant żmien trawmatiku għalihom. Nixtiequ nawguraw lil Maxine u Angie għal din l-idea fantastika li ħafna qed jibbenifikaw minnha. Jekk tixtieq tgħin b’xi mod tista’ tfittex lil Jays of Sunshine fuq Facebook.
Editorjal
PREPARAT GĦALL-MILIED DAQS DIN IL-QARREJJA?
Irċivejna din l-ittra mingħand qarrej tal-GWIDA. Din il-persuna xtaqet tibqa’ anonima imma qaltilna li nistgħu nippubblikaw l-ittra tagħha. Jekk int tħoss li qed tirrelata ma’ din l-ittra tista’ tgħoddha li qed tibgħatha għalik. Għażiż editur, Ir-raġel dejjem jixtrili affarijiet bla sens għall-Milied. L-aħħar darba xtrali sett xemgħat tal-kannella, ifuħu ma ngħidlekx imma jien tqallagħni l-kannella u lanqas biss inkun irrid inxommha. Ta’ qabel, Sur Editur, tani vażun; vażun kbir aħdar bl-abjad mentri l-kċina tagħna kollha fuq il-kannella u l-ħitan miżbugħin blu. X’ser nagħmel bih? Niftakar fl-ewwel Milied li konna flimkien kien tani papoċċ tas-sodda tal-Juventus. Ħsibtu qed jiċċajta imma rajtu baqa’ serju! Vera ffissata fuq il-Juventus imma mhux ser inwaqqa’ t-tim tiegħi għaż-żufjett billi nilbishom f’saqajja. Ħallejtu hemm mal-kollezzjoni. Din is-sena nagħlqu għaxar snin miżżewġin u dan ilMilied ser ikun speċjali għalina t-tnejn. Kellna sena bħal kulħadd iebsa, kemm minħabba l-pandemija u kemm għax it-tnejn kellna t-tlajja’ u l-inżul, għalhekk nixtieq li r-rigal ta’ din is-sena jkun wieħed speċjali. Qed niktiblek x’nixtieq f’din l-ittra forsi tippubblikaha fil-GWIDA. IlGWIDA jaqraha kull xahar. Ħa ngħidlek ħa qatgħa meta waqfet għal ftit xhur għax ma baqa’ jaqrali xejn imma issa ħa r-ruħ għax qed jaqra xi ħaġa li jħobb! Allura naf li din l-ittra b’xi mod ser tasallu! L-aktar ħaġa li nixtieq: weekend break Għajjejt b’dil-pandemija, nixtieq break. Nixtieq li nqatta’ ftit ħin mar-raġel. Xi mkien hekk sabiħ ġo xi lukanda
lussuża. Inqum filgħodu bil-breakfast in bed; croissants taċ-ċikkulata, te kark bi tnejn zokkor kif inħobbu jien, imbagħad żewġ slices ħobż tal-Franċiż! Diġà qed nimmaġinani rilassata f’banju jaħraq mimli ragħwa u r-raġel maġenbi b’xi tazza xampanja f’idejna. Iva weekend break sabiħ, xi mkien fejn għandu l-jacuzzi ħa jħolli naqra r-rukelli ta’ dahri waqt li ngħidu kelmtejn flimkien. Bilpandemija iktar qed ikunu siguri l-lukandi tafx! L-aħħar darba ħabibti qaltli li għall-kolazzjon jiġu jeħdulek l-ordni u tgħidilhom xi trid. Qisu buffet imma jġibulek huma! Xi trid aktar! Inħossni qisni reġina, għal darba minflok qed insefter jien qed jiġi jaqdini xi ħadd. Imbagħad xi ngħidu għall-ispa. Immur nagħmel xi head massage, kemm għandi bżonn Sur Editur! Rasi daż-żmien ma niflaħhiex bil-ġenn, u għandi daqsxejn ta’ migraine żgħira; head massage jkun perfett! Kemm nirrilassa. Malta, Għawdex kullimkien sabiħ! Għawdex biex ngħidlek jogħġobni aktar għax inkun qisni sifirt. Dik il-ħaġa li taqbad il-vapur inħossni qed naqta’ ta’ veru u nintefa’ fi gżira li kulma taf tlissen hu kwiet. Għawdex, il-gżira li fiha ltqajt mar-raġel; hemm sibtu qiegħed fil-Grotta Sur Editur! Kien ħelu jiżfen u mbagħad ġie u bdejna nitkellmu flimkien. X’ma nħobbux lil Għawdex jien. Hemm ħafna lukandi hemm bil-veduta ta! Mhux li kien xħin niftaħ it-tieqa filgħodu naraw il-veduta taċĊittadella jew ta’ ġnien mimli ħdura. Ħa ngħidlek issa qed nitwebbel! GWIDA Novembru 2020 49
Editorjal
Ħaġa oħra li nixtieq Imbagħad la nkunu fiż-żifna nixtieq immur niekol barra. Taf int niġi servuta ġol-aqwa restoranti li għandna fil-pajjiż. Inħobb l-ikel kollu; Ċiniż, Indjan, Amerikan, Taljan... L-aktar Taljan; dawk il-platti sbieħ bl-għaġin, dik il-pizza Napolitana... kemm jinżlu għasel! Kemm ilna bil-pandemija ħriġna ftit meta tawna l-vawċers, imma issa reġa’ beda jaħdem ħafna r-raġel u bilkemm għandna ċans nitkellmu ftit. Jiġi mix-xogħol, nieklu, naraw x’hemm fuq il-GWIDA ħalli nara filgħaxija, naraw it-televixin u norqdu. Kuljum praċett jiġri hekk! Ġo restorant mhux ser innefqu ħafna; ikla romantika bixxemgħat u b’xi bukkun tajjeb. Din żgur jirbaħ il-points! Ħa ngħidlek rajt film, fejn ir-raġel ħa siegħa leave mixxogħol, mar xtara l-ingredjenti u sajjar lill-mara ikla bnina! Mhux li kien jaħasra r-raġel jagħmilli hekk, kemm inwerżaq! Kieku ta’ ħdejna toħroġ tittawwal biex tara x’ġara! Kulma jrid jixtrili ftit petali tar-roses, xemgħa (mhux tal-kannella!!), jagħmilli xi appetiser (imqar bruxketta) u jsajjar l-ikla. Jew minflok isajjar għax ir-raġel tiegħi ma tantx jinqala’ jċempel u jordna takaway. Imbagħad minn ġol-friġġ joħroġ il-kejk favorit tiegħi; xi cassatella siciliana! Jista’ ma jagħmilhiex hu ta, jordna minn xi confectionery. Hekk serata tal-ħolm. Inżejnu flimkien! Aħna Sur Editur, għandna dar kbira. Kienet ħalliethielna ommi, Alla jaħfrilha u fil-Milied inħobb inżejjen kullimkien! Kullimkien fhimt? Anke fit-toilet ikun hemm id-dekorazzjonijiet. Trid tara sħabna meta jiġu d-dar tagħna, x’jagħmlu! Kulħadd jieħu r-ritratti! Darba fuq it-televixin ġabu d-dar tiegħi għax kienu qalu li qatt ma raw bħalha. Nixtieq li r-raġel jgħinni ftit inżejjen.
50 GWIDA Novembru 2020
Din is-sena għall-għaxar snin anniversarju, nixtieq li nixtri siġra tal-Milied ġdida. Minn dawk tal-LEDs li mhux trid tħabbel rasek jekk is-sett tad-dawl hux ser jaħdem jew le! Nixtieq waħda kbira, bajda silġ li nkun nista’ nagħmillha l-baubles jien. Tiżjin mingħajr presepju mhu xejn! Nixtieq li din is-sena nixtri presepju ġdid u nagħmlu fl-intrata; m’għandniex wieħed hemm. Għandi wieħed f’kull kamra ta! Imma hemm nixtieq wieħed ftit kabbari li jdawwalli d-dar u jagħti sens ta’ merħba lill-mistednin. Forsi ma tafx kif nikkonvinċi lir-raġel jixtrihuli u din is-sena nżejnu flimkien! Ma naħsibx li nixtieq ħafna affarijiet Sur Editur. Tgħid ir-raġel jagħmilli xi waħda minn dawn? Ngħidlek ta jien... Nibgħatlek! Grazzi. Awguri Sinjura f’isem GWIDA li dal-Milied ikun kif tixtieq qalbek. Jekk inti r-raġel tagħha qalleb ftit il-GWIDA; sibnielek erba’ kuntatti tajbin għalik! Jekk għandkom xi ittra għall-editur fuq kwalunkwe suġġett ibagħtuha fl-indirizz tas-soltu.
Editorjal
BIL-COVID-19 SER ISSIR BLACK FRIDAY? Is-27 ta’ Novembru hi l-ġurnata s-sewda – niket u dwejjaq? Xejn minn dan – din hi l-ġurnata magħrufa bhala Black Friday. Din hija l-festa għal dawk in-nies li jħobbu jixtru u jonfqu qabel il-festi tal-Milied. Kollox oriġina mill-Istati Uniti tal-Amerika, fejn ħafna nies jibdew ix-xiri tal-Milied minn kmieni. Ġurnata li ilha popolari mill-1952 u f’pajjiżna daħlet ukoll riċenti. Din il-ġurnata hi magħrufa għar-roħs ta’ prezzijiet fuq diversi oġġetti; roħs li jibda mill-Ħamis filgħaxija u jispiċċa l-għada l-Ġimgħa. Għall-Amerikani, Black Friday hija l-ewwel nhar ta’ Ġimgħa wara Thanksgiving, festa nazzjonali fejn jitlaqqgħu l-familji u li fiha jiftakru fl-affarijiet sbieħ li kellhom matul dik is-sena. Ħafna kumpaniji fl-Amerika jagħtu kemm il-Ħamis u anke l-Ġimgħa off lill-impjegati ħalli jkunu jistgħu jgawdu l-weekend mimli xiri. Fl-Amerika din il-ġurnata ġiet irreġistrata bħala l-aktar ġurnata busy f’dak li għandu x’jaqsam ma’ kummerċ. Imma għaliex Black Friday? L-ewwel darba li ġiet intużata din il-frażi kien fis-sena 1869, meta żewġ negozjanti kbar ħadmu flimkien sabiex jixtru kemm jistgħu deheb fil-pajjiż. Dan għamluh b’għan ewlieni li d-deheb isir skars u jerġgħu jbigħuh bi prezz għoli. Kien
nhar il-Ġimgħa fix-xahar ta’ Settembru meta dan il-pjan inkixef u l-istokk tas-suq waqgħa tant li kien viċin il-kollass u ħafna spiċċaw falluti. Iżda l-iktar storja magħrufa dwar l-oriġini ta’ Black Friday teħodna lura fil-ħamsinijiet meta l-pulizija f’Philadelphia użaw dan it-titlu wara li raw influs ta’ nies imorru jixtru l-għada ta’ Thanksgiving. Ħafna turisti u nies tal-lokal ħonqu l-ħwienet biex jixtru u jippreparaw għal-logħba taħraq tal-Army-Navy li kellha ssir l-għada. Il-pulizija kellhom uġigħ ta’ ras dakinhar biex jikkontrollaw in-nies u jipprevjenu s-serq. Fl-1961 din il-ġurnata tant saret popolari li n-negozjanti bdew isejħulha Big Friday biex jitneħħew xi konnotazzjonijiet negattivi, imma n-nies xorta baqgħu jsejħulha hekk. Kien fl-1980 meta t-terminu Black Friday beda jieħu xejra pożittiva. F’Malta wkoll issa mdorrijin li niċċelebraw din il-festa ta’ xiri! Infatti ftit ġranet qabel inkunu qed nistennew ir-reklami dwar din il-ġurnata tant mistennija. Il-Kamra tal-Intrapriżi Żgħar u Medji, fl-2018, qalet li 9% tan-negozji qalu li dik is-sena Black Friday kienet ħafna aħjar missena ta’ qabel. Kważi tliet kwarti tan-negozji rrapurtaw żieda ta’ bejn 10% u 30% fuq ġurnata normali ta’ bejgħ. L-2018 kienet sena rekord ta’ bejgħ u profitti għannegozji. Sfortunatament fil-Black Friday tas-sena l-oħra,
GWIDA Novembru 2020 53
Editorjal
s-sitwazzjoni politika telfet ftit mir-ritmu tal-bejgħ f’din il-ġurnata partikolari. Minn survey ta’ din l-organizzazzjoni, 53% tan-negozji qalu li Black Friday ma laħqitilhomx l-għanijiet tagħhom. Kienu biss 8% li kkonfermaw li kellhom żieda fil-bejgħ. Din is-sena ħafna huma mħassba jekk din il-ġurnata hux ser issir jew le. Hemm żewġ fatturi, in-negozji ħadu daqqa ta’ ħarta fi żmien il-Covid-19 li hemm min s’issa għadu ma rkuprax minnha. Imma din il-ġurnata tista’ tgħin biex ittaffi ftit mill-problemi u b’inċentiv, in-nies jitħajru jixtru. Iżda l-ikbar problema hija d-distanza soċjali fejn fil-ħanut ma jistgħux jidħlu aktar nies milli dak immarkat fuq tabella fuq il-faċċata. Staqsejna lill-kelliem mill-Kamra tal-Intrapriżi Żgħar u Medji fuq dan u hu assigurana li din is-sena Black Friday ser issir żgur u fil-bidu t’Ottubru bdew ilpreparamenti tagħhom sabiex jirreklamaw din il-festa. Kif tista’ ssir? Hemm ħafna metodi ta’ kif qed jimmaġinaw li tista’ ssir Black Friday. Żgur mhux bi kju twil u rassa għax hemm ikunu qed imorru kontra d-direttivi tas-saħħa. B’hekk din is-sena din il-ġurnata ser tkun differenti milli mdorrijin narawha. P Kumpaniji barranin qed jgħidu li minflok ser ikun hemm ġurnata, ser tkun imqassma fuq aktar ġranet li tagħmilha
54 GWIDA Novembru 2020
eħfef għan-nies sabiex iżuru l-ħwienet rispettivi. Ċertament li r-roħs fuq affarijiet speċjali ser jibda minn qabel. Diġà bdejna narawha dieħla f’Malta s-sena l-oħra fejn kumpaniji minnhom estendew irroħs b’ġimgħa sħiħa minflok f’ġurnata waħda. P Kumpaniji kbar saħansitra qed joffru appuntament lill-klijenti sabiex iżuru ix-showroom jew ħanut; b’hekk jaċċertaw li fix-showroom jew ħanut ikun hemm nies li huma interessati biex jixtru u n-numru ta’ klijenti ma jaqbiżx dak stipulat. P Ċertament din is-sena trid taħsiblu kmieni. Għalhekk aqbad u agħmel lista ta’ dawk l-affarijiet li trid tixtri ħalli meta jibda r-roħs ta’ Black Friday int tibbenifika! Din is-sena litteralment ma tistax tħalli għall-aħħar! P U online? Wara Black Friday, inkunu qed nistennew is-Cyber Monday. Ġurnata ta’ roħs din id-darba online, imma dan mhux roħs normali. Dawk ilħwienet li għandhom sit elettroniku minn fejn tista’ tixtri online mistennija jmorru tajjen għax dan jagħmilha aktar faċli għal dawk li ħa jixtru biex jibqgħu fil-kumdità ta’ darhom u jixtru dak li jridu filwaqt li jirrispettaw id-direttivi tas-saħħa. Kumpaniji kbar qalu li ser ikunu qed jirreklamaw kemm jistgħu dawn l-iskontijiet speċjali, ħalli n-nies ma jkollhomx għalfejn jiġu fl-istabiliment.
Editorjal
Ikun għaqli għalik jekk il-lista tal-affarijiet li tixtieq, tniżżlilha l-prezzijiet li trid int. Dan sabiex tkun tista’ tqabbel liema huwa l-orħos u mbagħad fejn jaqbillek ixtri! Aħna ħsibna fik u preparajnielek din il-lista sabiex tgħinek aktar: Baġit li nixtieq nonfoq: ______________ L-isem tal-ħanut
Il-prodott li nixtieq nixtri
Il-prezz oriġinali
Il-prezz ta’ Black Friday
Ġurnata tas-SALE
Ngħiduha kif inhi kulħadd iħobb jiffranka, u din il-ġurnata hi ideali għal dawk li jixtiequ jixtru ħafna affarijiet bir-roħs. Għalhekk x’qed tistenna? Poġġi bilqiegħda, aħseb ftit, ikteb x’tixtieq u dakinhar tar-roħs, mur u ibbenifika.
56 GWIDA Novembru 2020
TISLIBA BIL-PREMJU NOVEMBRU L-Ewwel Premju Joseph Falzon, Balzan €20 Vawċer minn Gold Market It-Tieni Premju Sebastian Borg, Siggiewi Ktieb minn Horizons It-Tielet Premju Godwin Zahra, Rabat, Malta Ktieb minn Faraxa Ir-Raba’ Premju Emanuel Micallef, Qormi Ktieb minn Merlin Library
Soluzzjoni GWIDA Settembru Mimdudin 1 Ħabiba; 3 Qartas; 8 Avvanzati; 10 Bewsa; 11 Xotta; 13 Laxka, 15 Qariba; 19 Tut; 20 Assi; 21 Lotta; 23 Setta; 25 Tuta; 26 Gabarrè; 27 Bnadi; 29 Dinja; 30 Żball; 31 Gramm; 32 Unika; 33 Anwar
Weqfin 1 Ħalba; 2 Bravura; 4 Tribali; 5 Sqew; 6 Skjava; 7 Tnax; 9 Volpi; 12 Total; 14 Xita; 16 Rħisa; 17 Bastun; 18 Fastidju; 22 Tqarbin; 24 Tellar; 26 Gidma; 27 Baga; 28 Amar
1.
Mimdudin
Annimal felin gustuż jikkaċċja l-ġrieden u l-għasafar (6) 3. Materjal magħmul minn karti ppressati, ġeneralment għall-kaxxi (6) 8. Ġesù msallab fuq is-salib (9) 10 u Dawn in-nazzjonijiet jiffurmaw 21. bejniethom l-Amerika (5,5) 11 u 31. Kjass totali, paniku (5,5) 13. Huma dawn li jirriflettu d-dawl tax-xemx (5) 15. Nofs mija (6) 19. Tagħtas jekk tieħu xi wieħed (3) 20 Għajn, oriġini (4) 21. Ara 10 Mimduda (5,5) 23. Il-kontra ta’ sbuħija (5) 25. Strument mużikali assoċjat mal-anġli (4) 26. Il-ġabra ta’ ittri li jiffurmaw il-kliem (7) 27. Kunjom Alexandre, l-awtur tar-rumanz
Tisliba Bil-Premju Novembru Ibgħat is-soluzzjoni lill-GWIDA/ Tisliba Novembru, Content House, Mallia Buildings, 3, Level 2, Triq in-Negozju, Zone 3, Central Business District, Birkirkara, CBD 3010 mhux aktar tard minn nhar l- Erbgħa 18 ta’ Novembru.
Il-Konti ta’ Montekristo (5) 29. Għadd maħdum (5) 30. Kappella l-Belt dedikata lill-Madonna tal-Pilastru? (5) 31. Ara 11 Mimduda (5,5) 32. Passatemp (5) 33. Speċi ta’ virga bit-tarf għamla ta’ qanpiena biex titfi x-xemgħat (5) 1. 2. 4. 5. 6.
Weqfin
Qalziet għandu tnejn minn din il-waħda (5) Issibha biex tgħollik mill-art imwaħħla maż-żarbun fuq in-naħa ta’ wara (7) Dokument li juri sħubija f’għaqdiet (7) Tista’ tkun waħda mużikali jew erba’ kelmiet maħżuża (4) Il-kapitali Franċiża (6)
7. 9. 12. 14. 16. 17. 18. 22. 24. 26. 27. 28.
Tip ta’ qafla bis-snien u l-ilsien issibu filqliezet, ġgieget jew dbielet (4) Problema, kull ħaġa li ma tiftehimx ċar (5) Missier il-missier għal uliedu (5) Grupp ta’ nies li fil-Qorti jsibu ħtija jew jeħilsu akkużat (4) Il-belt kapitali Russa (5) Ħolm ikrah (6) Qattiel, ġeneralment imqabbad minn ħaddieor biex jikkommetti omiċidju (8) Vjaġġ, qadja minn post għal ieħor (7) Kull pajjiż għandu tiegħu (6) Brikkun, makakk (5) Il-karattru eċċentriku meta raġel jilbes ta’ mara fil-pantomima (4) Magħrufa għal Grande Grande Grande, din il-kantanta ċelebri Taljana (4)
Isem Indirizz Mob/Tel
GWIDA Novembru 2020 59
Intervista
‘WAQQAF IL-VJOLENZA DOMESTIKA, HAWN L-GĦAJNUNA’ Kulħadd jistħoqqlu jgħix f’relazzjoni mimlija rispett u mħabba Kull relazzjoni, kemm jekk dik intima u dik li mhix, għandha tkun ibbażata fuq l-imħabba u r-rispett. Jeżistu ċirkostanzi fejn dawn iż-żewġ fatturi jkunu neqsin jew mhux dejjem preżenti u għaldaqstant importanti li wieħed jitkellem dwar is-servizzi ta’ sapport li jeżistu għall-persuni li jkunu qed jesperjenzaw xi forma ta’ vjolenza fir-relazzjonijiet tagħhom. Il-vjolenza domestika tista’ sseħħ f’relazzjoni intima jew inkella bejn individwi li jiġu minn xulxin. L-aggressur u l-vittma jistgħu jkunu koppji miżżewġin, għarajjes li ma jgħixux taħt l-istess saqaf, koppja li qiegħda tikkoabita, persuni separati jew inkella koppji li kellhom xi wild flimkien. Jista’ jkun il-każ ukoll li l-aggressur u l-vittma huma nies li jiġu minn xulxin, bħal pereżempju wild jabbuża lil ommu. Ġeneralment f’dawn is-sitwazzjonijiet l-aggressur jeżerċita poter u kontroll fuq il-vittma tiegħu. L-intenzjoni tkun li jħalli impatt fuq il-vittma tiegħu u dan iseħħ permezz ta’ abbuż fiżiku, emozzjonali, psikoloġiku, finanzjarju, sesswali jew spiritwali. Il-kontroll jista’ jseħħ ukoll permezz ta’ fastidju u stalking. Kull forma ta’ abbuż imsemmi hawn fuq iseħħ b’intenzjoni biex l-aggressur ikompli jeżerċita aktar poter fuq il-vittma tiegħu. M’hemm l-ebda profil li jiddeskrivi aggressur. L-esperjenza u r-riċerka turi li l-aggressur jista’ jkun ta’ kull nazzjonalità, età, klassi soċjali, orjentazzjoni sesswali, etc. L-istess il-vittma. Kulħadd jista’ jkun vittma ta’ vjolenza domestika u din tista’ sseħħ għal raġunijiet differenti. Dawn jinkludu: vjolenza fuq bażi ta’ ġeneru, mentalità patrijarkali; (dik il-mentalità fejn raġel għandu jkun moqdi meta jrid mhux skont il-bżonn; u t-twemmin li r-raġel jingħata superjorità fuq il-mara) u kultura fejn il-vjolenza hija aċċettabbli, fost oħrajn. Fatturi soċjali oħrajn bħal eżempju droga u alkoħol ġeneralment jiggravaw u jintensifikaw l-atti ta’ vjolenza talaggressur.
Dawn is-sitwazzjonijiet iħallu effetti fuq il-vittma u għalhekk hija importanti li l-vittma tirċievi s-sapport li għandha bżonn. L-effett tal-vjolenza domestika ma jitħalliex fuq il-vittma biss imma anki fuq it-tfal u qraba tal-vittma. Apparti mill-fatt illi meta tkun xhud ta’ dawn is-sitwazzjonijiet hija esperjenza trawmatika fiha nnifisha. Membri tal-familja jistgħu wkoll ikunu fil-mira tal-aggressur bi skop li jeżerċita aktar kontroll fuq il-vittma tiegħu. Irridu niftakru li l-ġenituri huma l-ewwel mudelli fil-ħajja ta’ kull persuna, jiġifieri dak li t-tfal jaraw u jesperjenzaw jista’ jiġi kkuppjat. Id-Dipartiment tal-Vjolenza Domestika fl-Aġenzija Appoġġ joffri diversi servizzi, fosthom servizzi għall-vittmi ta’ vjolenza domestika u uliedhom, aggressuri rġiel u nisa kif ukoll għallġenituri li qegħdin jiġu abbużati minn uliedhom. Il-vittmi jiġu mitkellma u megħjunin biex jifhmu s-sitwazzjoni tagħhom waqt li jiġu provduti appoġġ u tingħata għajnuna biex jinħoloq pjan ta’ sigurtà għalihom u t-tfal tagħhom. Minnaħa l-oħra l-aggressuri jingħataw għajnuna biex jaħdmu fuq l-imġiba u twemmin abbużiv. Jekk taf lil xi ħadd li għaddej minn din is-sitwazzjoni u tixtieq titlob l-għajnuna biex tressaq lill-persuna għas-servizzi tal-vjolenza domestika, l-assistenza qiegħda hemm għalik ukoll. Dan għaliex il-vjolenza domestika mhix il-problema talindividwu iżda tas-soċjetà kollha. Min jixtieq xi għajnuna jew aktar informazzjoni dwar isservizzi offruti, għandu jagħmel kuntatt mad-Dipartiment tal-Vjolenza Domestika fl-Aġenzija Appoġġ fuq in-numru tattelefon 2295 9000. Dak li jingħad jibqa’ dejjem kunfidenzjali. F’każi ta’ emerġenza wieħed għandu jagħmel kuntatt massupportline 179.
GWIDA Novembru 2020 61
Editorjal
KEVIN GĦEX ĦAJTU FIT-TRIQ
Pulizija joqtollu lil ħuh kiesaħ u biered u jispiċċa waħdu Addattament Claudia Cini
Meta Kevin, tfajjel Kolumbjan, wasal f’waħda mid-djar talFondazzjoni Hogares Claret imwaqqfa minn Dun Gabrijel Montoya, kien kważi għex ħajtu kollha fit-toroq. It-tfajjel irnexxielu jgħix billi jqalleb fiż-żibel u jbigħ oġġetti li setgħu jiġu riċiklati. Kien jieħu d-droga u spiss kien jidħol f’xi ġlieda. Meta l-ġenituri ta’ Kevin u ħuh akbar minnu mietu, l-aħwa spiċċaw jgħixu waħedhom f’raħal fil-kampanja. Biex jgħixu kien ikollhom jisirqu, iżda jum fost l-oħrajn is-suldat li kien imqabbad jieħu ħsieb ir-raħal fejn kienu jgħixu l-aħwa subien, żar id-dar tagħhom. Qalilhom li s-serq ma kienx permess u qatel lil ħu Kevin kiesaħ u biered, quddiem għajnejh stess. Minn dakinhar ’il quddiem, Kevin dejjem kien waħdu. Darba, meta spiċċa bla flus, mar fi knisja. Il-qassis qallu li ma setax jgħinu, iżda mara li semgħet kollox, tat lil Kevin xi flus bil-patt li jmur għand il-pulizija. It-tfajjel hekk għamel, u l-pulizija ħaduh f’waħda mid-djar ta’ Hogares Claret f’Medellin. Għall-bidu Kevin xtaq jitlaq. Ma setax jidra jsegwi diversi regoli li jimxu magħhom l-iscouts, iżda wara xi ġimgħat beda jħossu tajjeb. Hu u sħabu kienu jitgħallmu ħafna affarijiet li kienu ser jiġu bżonn aktar tard f’ħajjithom. Il-ħajja fl-iscouts għenet lil Kevin jirranġa ħajtu. Bħala scouts, is-subien jitgħallmu jkunu responsabbli, isiru mexxejja tajbin u juru simpatija. Kevin u sħabu bdew jaraw lilhom infushom f’dawl ġdid u jsiru konxji ta’ x’jistgħu
62 GWIDA Novembru 2020
jagħmlu għalihom infushom waħedhom u bl-għajnuna taloħrajn. Għall-ewwel darba f’ħajtu Kevin sab lil min jifhmu u jgħinu, u ħbieb li jħobbuh u jirrispettawh. Issa seta’ jippjana l-futur tiegħu. Jixtieq ħafna jitgħallem isajjar, iżda l-vera ħolma tiegħu hija li jsir footballer professjonali. Ħafna huma l-ġuvintur li minkejja li jkunu temmew żmienhom fid-dar, jibqgħu jmorru jgħinu lil subien oħra li darba huma stess kienu fl-istess sitwazzjoni tagħhom. Fosthom hemm ġuvni li jżur id-dar fejn hemm Kevin darba fil-ġimgħa, u jaqta’ x-xagħar ta’ min ikun jixtieq, filwaqt li jgħallem is-sengħa ta’ barbier lil dawk interessati. Dun Gabrijel, li meta kien tifel kien fl-iscouts, iqis il-metodi u r-regoli tal-iscouts bħala parti mit-terapija li tgħin lit-tfal u liż-żgħażagħ li jaslu fid-djar tal-Fondazzjoni Hogares Claret. Grazzi għal donazzjonijiet ta’ flus li aħna nagħtu, ċkejkna kemm huma ċkejkna, tfal f’sitwazzjonijiet simili madwar id-dinja kollha, jirċievu dak kollu neċessarju biex jgħixu ħajja diċenti. Bis-saħħa ta’ ħafna benefatturi Maltin u Għawdxin, Missio Malta (l-Uffiċċju Missjunarju) fil-Belt u l-Mosta, jibgħat fondi lil diversi komunitajiet fejn hemm il-missjunarji sabiex jgħinu mill-aħjar li jistgħu lill-foqra u abbandunati, fost oħrajn. Aktar informazzjoni tista’ tinkiseb minn fuq il-websajt www.missio.org.mt, minn ‘Facebook’ jew fuq 2123 6962.
EPISODJU 4/ L-EWWEL STAĠUN
IT-TUFFIEĦA MĦASSRA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
X’ġara s’issa? L-għarus ta’ Lydia, Guido qabbad investigatur privat biex jiskopri fejn tinsab Lydia. Fl-aħħar Mario qed jemmen lil Luċija li Lydia kienet verament ħarbet minħabba fih u t-tarbija hija tiegħu. Lydia tkun ser tiżvela li hi tqila ma’ Lilly iżda… Lilly: Mhu ħa ngħid lil ħadd ta... serraħ rasek.
Lydia: Jiena tlaqt mid-dar għax... (Lydia tkun ser tikxef li hi tqila imma taqleb id-diskors fl-aħħar sekonda) Jien ħrabt għax kelli niltaqa’ mal-għarus tiegħi. Lilly: Veru? U x’ġara? Lydia: Ma ġiex!
Lilly: Ja bagħal li hu! ...ftehemtu u ma ġiex?
Lydia: Ma riedx jaf bija, ma ltaqax miegħi. Ma kellimtux, ma rajtux iktar minn dakinhar. Lilly: Kemm hu kelb.
Lydia tispjega lil Lilly li kienet iltaqgħet ma’ Mario fid-dar tagħhom stess. Mario kien jiġi bil-ħut ibigħ fid-dar tagħhom. Lydia hawnhekk iġġedded il-memorji ta’ meta Luċija fetħet il-bieb u Mario kien rifes l-għatba għall-ewwel darba b’kaxxa ħut f’idejh flimkien ma’ ħuh u missieru. Luċija ggwidathom biex jidħlu bil-ħut fil-kċina tal-palazz. Kien hemm fejn Lydia u oħtha Victoria kienu qed jaqraw ktieb. Lydia b’serqa lemħet lil Mario u t-Tnejn għamlu kuntatt bil-ħarsa. Lilly pronta staqsietha min kien qabad ma’ min l-ewwel. B’ Lydia tgħidilha li ħadd ma kellem lil ħadd imma darba kien ġie ma’ missieru jħalli l-ħut u bħas-soltu mxew wara Luċija. Mario waqaf fil-ġnien fejn kienet Lydia u oħtha qed jilagħbu. Għajnejn Lydia kienu mgħottija b’xalla u pruvat taqbad lil Victoria. Lydia kienet konvinta li ser taqbadha b’Victoria tgħajtilha u tiġri mal-ġnien. Mario baqa’ jħares lejn dawn l-aħwa jilagħbu. Lydia kien ħerqana biex taqbad lil Victoria iżda bdiet issibha diffiċli b’għajnejha mgħottija. Lydia ħasbet li sabet lil oħtha u malajr għajtet “qbadtek” imma indunat li kellha l-persuna ħażina quddiemha. Lydia tibda tħoss l-idejn tal-persuna bil-mod u f’mument tieqaf ħesrem. Kienet qed taqbad lil Mario, b’dan ħa l-opportunità, resaq qrib u prova jbusha. Lydia kienet taħt xokk, neħħiet ix-xalla u tara lil Mario viċin tagħha. Dehret ftit konfuża, għoġbitha l-affari imma ma riditx turih, anzi wrietu bil-kontra! Mario tbissem imma laqqat daqqa ta’ ħarta f’wiċċu. Mario nħasad, deher insultat u telaq ħdejn ħuh u missieru. Waqt li Lydia baqgħet tirrakkonta lil Lilly, fil-knisja tal-viċin kien hemm Violet li marret tqerr għand Patri Raphel. Violet kienet għadha kemm lestiet mill-qrara bil-patri jagħtiha l-assoluzzjoni. Eżatt xħin lestiet u kienet ħierġa mill-knisja, persuna jiġi minn wara daharha u jħuf warajha. Baqa’ jsegwiha sakemm din Violet indunat u ddur lejh waqt li nfexxet f’għajta. Violet: Madonna x’qatgħa tajtni, mela trid toqtolni bil-qatgħa.
Johnny: Vera saret perikoluża Strada Stretta, imma biex ma tagħrafx ir-raġel ta. (Johnny kien wieħed mill-pulizija fi Strada Stetta, waqaf jittanta lil martu waqt li biesha) Violet: Kif tridni nagħrfek minn warajja, kont diġà ħa nfajjarlek daqqtejn bil-basket (titbissem) ...Nieżel id-dar dalħin? Johnny: Kont duty mas-surġent, spiċċajna kmieni minn interrogazzjoni u qalli mmur nieħu kafè miegħu. Għidt aħjar ninżel id-dar nieħu kafè miegħek. Violet: Jien mhux se ndum imma d-dar ta! Johnny: Sewwa qisek ma tridnix.
Violett: U jaħasra John, moħħok għandi, sejra nġarrab libsa. Violet kienet diġà miftiehma u ma kinitx ser tħassar il-pjanijiet. B’Johnny jistaqsiha jekk hux ħa ddum u din Dak Li Mitluf U Dak Li Misjub - 69
GWIDA Novembru 2020 65
EPISODJU 4/ L-EWWEL STAĠUN IT-TUFFIEĦA MĦASSRA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
twieġbu li ma kinitx taf xħin ser tasal. Johnny:
Ma jimpurtax, innaqqar xi ħaġa għand ommi filkas ...imbagħad illejla xħin tasal, noqogħdu ftit flimkien xi tgħid. (waqt li qabdilha qaddha u taha ħarsa seduttiva, Violet dehret imbarazzata u neħħietlu jdejh)
Violet:
Iva Johnny!
Johnny: Violet:
Violet, taf x’qalilna t-tabib ...jekk trid tinqabad... Iva hawn barra titkellem! Issa llejla naraw. Violet titlaq u tħalli lil żewġha ftit iddiżappuntat. Kien diġà għamilha fatta li kien ser iqatta’ ftit ħin ma’ martu iżda din ma wrietx interess. Fl-2015, l-istorja tad-djarju kienet qed tqanqal ħafna kurżitajiet lil Sylvana u Julia. B’Julia jirnexxilha ssib persuna li jista’ jgħinhom fir-riċerka. Christopher, ġuvni grazzjuż li għamel xi żmien iffissat fuq Julia. Christopher beda jqalleb id-djarju ta’ Lydia waqt li jistagħġeb bis-sbuħija ta’ dawn il-wirt għażiż.
Julia:
Sylvana:
Christopher:
Julia:
Christopher:
Julia:
Christopher:
Julia:
Sylvana: Christopher: Julia:
Christopher:
Issa fhimtni għala ġġenninna fuqu dan l-imbierek diary? Tista’ forsi tissuġġerilna xi mod kif nistgħu nsibuha? Jekk dejjem għadha ħajja. Ara d-diary jien ma qrajtux....... Lanqas aħna għadna ma qrajnieh kollu. Imma jidher li fih xi partikolari relevanti ħafna ...fejn naf, ibda b’isimha, u isem xi familjari ...tkun tista’ tillinkja ma’ familja partikolari. Id-dati jgħinu immens ukoll. Għidli taf xi nies l-Insinwa wkoll. Eh iva kieku nkellmilkom ħabib tiegħi jaħdem hemm. Tajjeb. Meta trid nibdew! Ifhem nirringrazzjak, imma aħna bdejna naħsbu mmexxu l-indaġini naqra aħna ...ma naffordjawx inqabbdu lil xi ħadd fhimt ...għidna forsi tagħtina xi pariri kif immexxu. Tinkwetax! Jien ngħinkom, anke senza interessi. (waqt li ħares lejn Julia u din ħarset lejh tifflertja miegħu. Sylvana nħbiet wara tazza te li kellha quddiemha, imbarazzata bl-isparks li kien hemm fuq il-mejda bejniethom) Thanks Chris, vera napprezza. Min-naħa tagħkom komplu aqraw, ħalli jekk taraw xi ħaġa rilevanti li tista’ tgħinna, insibuha. Sylvana wiegħdet kopja lil Christopher ħalli jkun jista’ jaqrah u jfittex ftit. Wiegħdu lil xulxin biex iżommu kuntatt u jinfurmaw lil xulxin ma’ kull informazzjoni ġdida li tista’ tiġi għal idejhom. Tgħid jirnexxilhom isibu aktar fuq Lydia u l-passat tagħha minn dak is-sempliċi djarju? Sadanittant s’issa l-protagonista tagħna kienet mingħajr djarju. Tilfitu. Iżda b’ħanxra daqsiex Lilly ħarġet tgħajjat mill-kċina “SIBTU”. Tridu taraw wiċċ Lydia x’għamel, kif imtliet bil-ferħ. Lilly tgħidilha li sabet id-djarju fl-art ħdejn is-sink ta’ barra. Imma Lydia kienet ċerta li ċċekkjat kullimkien u f’dak il-post ma kinitx ratu!
Lilly:
X’tikteb fih għid? Tintilef kultant! Lydia ħadet id-djarju f’idha, qallbet il-paġni biex tara ssibx xi ħaġa li kienet qed tfittex! Anzjuża u ppanikjata Lydia ntebħet li tilfet ir-ritratt li kien hemm mehmuż. Staqsiet lil Lilly jekk ratx ritratt tagħha, b’din tistaqsiha ta’ min kien. Lydia tgħidilha li kellha ritratt ta’ Mario.
Lilly: Lydia:
U int ritratt hekk iżżommu ...dak waqagħlek minn bejn il-paġni. Le, le hawn kien żgur l-aħħar li rajtu. Ħaduli hu żgur!
66 GWIDA Novembru 2020
Dak Li Mitluf U Dak Li Misjub - 70
EPISODJU 4/ L-EWWEL STAĠUN
IT-TUFFIEĦA MĦASSRA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
Lilly: Lydia: Lilly: Lydia: Lilly: Lydia: Lilly:
Min? Alvio! Anke l-ktieb għandu kien! U le jaħasra, tibdiex tiffissa. X’jambih Alvio? Ma nafx ...imma hu ħadu, qrah ...u anke r-ritratt ħadli. Iva stenna qabel tibda tqatta’ xagħrek, id-djarju ma sibniehx ...insibu r-ritratt ukoll. Ikkalma! Le ma nikkalmax, qed iħawwad fl-affarijiet tiegħi. Kif kien dar-ritratt ...kbir? Żgħir? Lydia turiha d-daqs tar-ritratt u tgħid lil Lilly li fih kien hemm Mario u hi. Lilly tipprova tmur tfittex minn fejn sabet id-djarju waqt li Lydia tkun ser tinfaqa’ f’bikja sħiħa għax tkun tilfet ritratt għażiż ferm għaliha. Sadanittant Mario mar ħdejn il-palazz jistenna lil Wiġi. Wiġi kien l-unika persuna li qara l-ittra ta’ Lydia apparti ommha Marie għalhekk kien jaf fejn setgħet ħarbet. Fil-pront għajjat lil Wiġi iżda dan ma kienx jaf min jaħbat. Xħin sar jaf min kien, bl-herra wieġbu li ma kellux xi jgħidlu u keċċieh lil hemm ma jmurx tarah is-sinjura.
Mario: Wiġi:
Mario: Wiġi:
Mario: Wiġi:
Mario: Wiġi:
Mario:
Is-sinjura ħalliha f’idi jekk toħroġ għas-sodisfazzjon. Qed naħdem sieħbi m’intix tara. Tini ċans, lanqas taf x’ħa nsaqsik. Ma nafx u lanqas ma rrid inkun naf (Wiġi baqa’ mgħaddas f’xogħlu, iħott il-kaxxi minn ġol-vann) Int qrajtha l-ittra ta’ Lydia. Fejn kellha tistennieni? Jekk din xogħol Luċija, illejla noqtolha lil dik il-mara! Ma tafx ma tindaħalx! Ma nafx x’għandha x’taqsam Luċija ...Min qalli, ma tafux. Serraħ moħħok! (Wiġi mxebba’ b’Mario quddiemu, deffes idejh fil-but u joħroġ sikkina u ppuntaha lejn Mario) Itlaq ’il barra. Hawn proprjetà privata u s-sinjura tiegħi ma tiħux gost tirċievi mistiedna li jiġu minn jeddhom. (Jaqbad lil Wiġi minn għonqu u jniżżlu fl-art. B’ras Wiġi jħabbathielu mat-trakk u s-sikkina tiġri fl-art) Jien mhux lis-sinjura tiegħek ġejt nara imma lilek. Issa rrispondini ...fejn kellha tiltaqa’ miegħi? Wiġi beda jokrob bl-uġigħ imma aktar ma beda jgħajjat bl-uġigħ, iktar Mario beda jagħfaslu rasu mat-trakk. Wiġi ma kellux triq oħra ħlief li jgħid lil Mario bil-kontenut tal-ittra.
Wiġi:
Mario: Wiġi:
Mario: Wiġi:
Il-Belt ...ħdejn xi ħanut tal-bjankerija, ma nafx x’jismu ...ħallini qed tweġġagħni! X’iktar kien hemm fl-ittra? Ma niftakarx kollox issa ...ajma ...mhux li ħa tistenniek hemm ...ajma! X’iktar? Ajma idi ...U fuq il-baby, biex taħarbu, tiżżewġu u trabbu l-baby ...ma nafx iktar. Ħallini mhux biċċa tiegħi din. Mario issa kien ħa li ried u għalhekk ħalla lil Wiġi jqum, b’dan jonfoħ għax kien qed jaqta’ nifsu. Mario ħarab minn fuq il-post.
Wiġi:
Ajma Madonna! Il-pulizija nirrappurtak fhimtni ...Aħrab għax nirrappurtak! Fil-Belt, Oscar kien ħiereġ barra mill-iskola tal-arti ma’ sħabu. Kollha kienu qegħdin jidħqu waqt li jinbxu lil xulxin, fil-pront Angela tkun qiegħda fuq in-naħa l-oħra tat-triq, Oscar innotaha u sellem lil sħabu biex jingħaqad magħha. Angela dehret anzjuża imma kienet taf li għandha bżonn tkellmu għalhekk resqitu lejha.
Oscar:
Ħsibtni mhux se nerġa’ narak! Dak Li Mitluf U Dak Li Misjub - 71
GWIDA Novembru 2020 67
EPISODJU 4/ L-EWWEL STAĠUN IT-TUFFIEĦA MĦASSRA (It-Tieni Parti) Skript miktub minn Audrey Brincat Dalli Produzzjoni SharpShoot Media ltd. Adattament għall-GWIDA minn Anthony M. Baldacchino
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela: Oscar:
Angela:
Naf. Mhux jien għidtlek! Jien ma ġejtx infittxek għax ħsibt li nġibek fl-inkwiet. Imma għad għandek bżonni hux? ...Biex tpinġini! Mela! Meta trid. Tajjeb għax ...jekk trid inkomplu illejla ...iIlejla jien nista’. Kieku tajjeb. Li tieħu ħsieb ...mhux se ttik inkwiet hux? Le, ma’ Iris irranġajt. Jekk tkun trid niltaqgħu ħinijiet oħra u nagħtik xi ħaġa f’idejk dirett. Le mhux problema ...aħjar ix-xogħol. Inti taf, għax l-aħħar darba ħtaftni. Sorry! (Angela tħares lejn l-arloġġ ta’ Oscar u dan jintebaħ) Dan aħjar ineħħih hux għax jekk tarah dik... Le ...dik xiħa, taf tinduna. Żommu hemm. Nirranġa jien ...għandek xi ħaġa biex tħallas, xi ħaġa oħra? Ma nafx, għandi xi ħaġa żgħira fil-but. Tajjeb, tajjeb ...għandek kemm għandek.Tiġi issa miegħi? Nibdew. Oscar jinduna li ma kellux affarijiet biex jaħdem allura jaħrab lejn l-iskola, jitla’ t-taraġ sitta sitta u jmur fil-klassi biex iġib lapes u karta u jistieden lil Angela biex imorru dak il-ħin stess. Ma kienx ser jirrifjuta opportunità bħal dik. F’dik il-lejla Violet waslet fid-destinazzjoni li kellha! Fil-palazz tas-sinjura Marie. Marie kienet il-klijenta tagħha għax kienet ser tħitilha l-libsa tat-tieġ ta’ bintha. Luċija ddaħħal lil Violet ħdejn Marie biex tipprovalha l-libsa. Violet tippreżentalha libsa sabiħa addattata għal tieġ fir-rebbiegħa u Marie marret tilbisha biex tipprovaha. Violet spiċċat waħidha tħuf fid-dar u nnutat rittatt ta’ Lydia ma’ oħtha Victoria, għolliet il-frame biex tħares lejhom sew. Il-bieb infetaħ u Marie ġiet bil-libsa tagħha.
Violet: Marie:
Prosit x’żewġ tfajliet sbieħ. Żgur ma kinitx diffiċli biex issib għarus. Liema waħda l-għarusa? Lis-sinjura tiegħek inħallasha biex tlestili libsa. Tridni nibgħat ngħidilha li n-nies li għandha magħha tħallashom biex jiġu jtaqtqu flok jagħmlu xogħolhom? Violet kienet taħt xokk b’dan il-kumment, poġġiet il-frame postu u kompliet bil-libsa. Marie avżatha li l-labar kienu jdejquha u biex toqgħod attenta li ma tniggiżhiex. Violet isserrħilha rasha li kienet ser tagħmel mill-aħjar. Kien hawn li Marie qabdet konversazzjoni biex issir taf fuq din Violet. Skopriet li miżżewġa u m’għandhiex tfal. Iżda dan suġġett kien wisq debboli għal Violet, tfixklet u laqtet lil Marie. L-oħra werżqet xħin niggżitha. Violet skużat ruħha u stednitha biex titla’ fuq banketta biex tkun tista’ taħdem sew iżda Marie ma riditx.
Violet: Marie:
Imma ma rridx nagħmillek xogħol ħażin. Ippermettili biss inġib banketta. (Violet tqum minn għarkupptejha biex iġġib banketta imma Marie taqbadha minn idejha) Għalxejn iġġib banketta. Waħda minn saqajja hi iqsar mill-oħra. Fhimt issa!
68 GWIDA Novembru 2020
Dak Li Mitluf U Dak Li Misjub - 72
Intervista
70 GWIDA Novembru 2020
Tabiba
SAĦĦITNA
Ħames Fatti, jew Għajdut? Għeżież qarrejja, Illum nixtieq naqsam magħkom ħames fatti dwar saħħitna, li wħud minnhom huma vera, però oħrajn jitqiesu iktar bħala għajdut… iżda li xorta għad nisimgħu ċerti nies jaħsbu li huma vera. L-obeżità: ‘jekk inti persuna obeża, tista’ twaħħal fil-ġenetika!’ Minħabba li l-obeżità żdiedet b’rata mgħaġġla f’dawn l-aħħar diċenji, ċerti riċerkaturi barranin għamlu diversi studji dwar ir-relazzjoni tal-obeżità ma’ fatturi ġenetiċi. Però, mill-1980 sal-2014, ir-rati tal-obeżità fl-ewropa qwaddrupplaw, allura, dawn ir-riċerkaturi sostnew li dan seħħ b’rata wisq mgħaġġla sabiex fatturi ġenetiċi jkunu involuti biex wieħed jiħxien iżżejjed. Għalhekk, huwa importanti li wieħed jagħmel eżerċizzju fiżiku regolari, filwaqt li jiekol ikel bnin bil-qies. It-telf ta’ piż: ‘it-tnaqqir huwa dejjem idea ħażina!’ Fil-verità, wieħed m’għandux għalfejn isum biex jitlef il-piż. Infatti, li wieħed jieħu diversi snacks bnini, u spissi fil-ġurnata, jgħin sabiex tiżdied ir-rata tal-metaboliżmu tal-ġisem, u b’hekk wieħed ikun jista’ jaħraq iktar kaloriji. Dan l-aġir jaf jgħin ukoll biex wieħed ikollu inqas ġuħ sa ma jasal il-ħin tal-pranzu, u naturalment, wieħed jispiċċa jiekol inqas. Infatti, ħafna esperti tad-dieta u nutrizzjoni, jirrakomandaw li wieħed jiekol ftit u spiss, minflok ċena waħda kbira. Dan jista’ jwassal għal telf ta’ piż. It-tipjip: ‘jekk ilek tpejjep għal ħafna snin, ma tistax tnaqqas ir-riskju ta’ mard kardjovaskulari, anke jekk
Minn Dr. Georgiana Farrugia Bonnici BSc (Hons). Rad, M.D. MSc FM
tiddeċiedi li tieqaf!’ Huwa fatt magħruf illi r-rata tal-qalb tiġi għan-normal sa kwarta biss wara li wieħed ikun pejjep l-aħħar sigarett. Nafu wkoll li sena biss wara li wieħed jieqaf ipejjep, ir-riskju li jaqbdu attakk tal-qalb, jonqos bin-nofs. Madanakollu, huwa meta jkunu għaddew 10 snin mill-waqfien tattipjip illi wieħed inaqqas totalment ir-riskju ta’ mard kardjovaskulari… jiġifieri, qisu qatt ma kien pejjep f’ħajtu. Qatt mhu tard biex tieqaf tpejjep! Id-dimensja: ‘din il-kundizzjoni tista’ taqbad lillanzjani biss!’ Filwaqt li l-età hija fattur importanti li żżid ir-riskju li wieħed taqbdu dimensja, ċerti nies jibdew juru sintomi ta’ dimensja minn ħafna snin qabel ma jixjieħu, bħal ngħidu aħna, meta jkunu għad għandhom biss bejn l-40 u l-50 sena. Huwa dejjem importanti li wieħed jirrikorri għallgħajnuna għand it-tabib tiegħu, jekk hu jew qraba jkunu qed jinnotaw sintomi ta’ dimensja, bħal li wieħed jinsa, ipoġġi affarijiet mhux f’posthom, jew jintilef spiss. Jekk iddimensja tiġi trattata fi stadju bikri, dan iwassal biex wieħed jiggrava inqas ’il quddiem. L-istress: ‘dejjem huwa assoċċjat ma’ negattività!’ Filwaqt li l-istress żejjed fil-ħajja ta’ kuljum jista’ jwassal għal ansjetà, għejja jew anke dipressjoni, li wieħed isib bilanċ flammont ta’ stress hekk imsejjaħ pożittiv, li għandu f’ħajtu, jgħin ukoll biex wieħed ikun produttiv. Huwa fatt magħruf, illi bis-saħħa ta’ daqsxejn stress f’ħajjitna, aħna nkunu nistgħu nibqgħu għaddejjin bil-pjanijiet ta’ kuljum.
GWIDA Novembru 2020
71
RiĊetti
TART BIL-BASAL, LANĠAS U ASPARAGI MA’ ZALZA TALĠOBON CACIOTTA RiĊetta ta’ Manuel Xuereb
Ingredjenti
Direzzjoni
P 300g għaġina sfiljurata P 2 mgħaref żejt taż-żebbuġa P 2 basliet imqattgħa fin P sinna tewm imqatta’ fin P kuċċarina sagħtar frisk imqatta’ P mgħarfa zokkor ismar P mgħarfa ħall balsamiku P melħ u bżar P 2 lanġasiet P mazz żgħir asparagi P 6 biċċiet parma ham P 200g ġobon caciotta P 150ml krema P ftit weraq tal-insalata biex isservi
Iftaħ l-għaġina f’rettangolu kbir u taqqab bil-furketta. Ħalliha toqgħod għal 10 minuti. Poġġi fuq folja tal-ħami miksija bil-karta tal-ħami u aħmi 200° C għal 1520 minuta. Ħejji l-basal karamellizzat billi ssaħħan mgħarfa żejt taż-żebbuġa ġo kazzola, żid il-basla u t-tewm u sajjar għal 3 minuti. Żid is-sagħtar, zokkor ismar, ħall balsamiku u melħ u bżar. Sajjar għal 10-12-il minuta. Saħħan iż-żejt tażżebbuġa li jifdal f’taġen u malajr iggrilja l-flieli tal-lanġas u l-asparagi min-naħat kollha. Imbagħad aqbad il-ġobon u poġġi ġo kazzola żgħira bil-krema. Dewweb flimkien fuq nar baxx sakemm jitħalltu sew. Fl-aħħar iksi l-għaġina bil-basla kkaramelizzata. Irranġa fuqha ftit weraq tal-insalata, imbagħad poġġi fuqhom l-asparagi, il-flieli tal-lanġas, il-ġewż u l-parma ham. Servi fuq platti ma’ ftit zalza tal-ġobon caciotta.
GWIDA Novembru 2020 73
RiĊetti
SPAGETTI BIL-PESTO KLASSIKU RiĊetta ta’ Anton B Dougall
Ingredjenti P 450g spagetti P 250g qarabagħli P 500g spinaċi FRISKA P 200g spinaċi TAL-FRIŻA P pesto P ħabaq imqatta’ P żejt taż-żebbuġa P ġobon maħkuk... l-aħjar li tuża Parmiġġan jew Grana Padano
Direzzjoni 1. Poġġi borma kbira mimlija bl-ilma fuq in-nar, żid ftit melħ malli l-ilma jiftaħ jagħli u għalli l-għaġin. 2. Meta l-għaġin ikun sar, saffih u għaddih mill-ilma kiesaħ biex l-għaġin ma jibqax isir. Ħalli l-għaġin fil-passatur sakemm joqtor tajjeb. 3. Aħsel tajjeb il-qarabagħli u qattgħu f’roti ftit ħoxnin. 4. Aħsel tajjeb l-ispinaċi. Neħħilha z-zkuk, għalliha għal 3 minuti, neħħiha millborma u poġġiha ġo passatur. Jekk se tuża spinaċi tal-friża, oħroġha ftit tal-ħin qabel issajjarha biex il-friża tilħaq tinżel. 5. Saħħan iż-żejt f’taġen kbir u qalli l-qarabagħli. Ħawwad ta’ spiss. 6. Saħħan il-pesto f’taġen kbir u bil-galbu ħawwad l-ispagetti miegħu. 7. Qiegħed l-ispagetti ġo platt u żejnu bil-qarabagħli, spinaċi u ħabaq. 8. Roxx il-ġobon maħkuk fil-wiċċ u servi.
GWIDA Novembru 2020 75
Oroskopju
IŻ-ŻODJAKU MA’ PAULJON
Tagħrif dwar iż-żodjaku Scorpio! Wasal ix-xahar ta’ Novembru, xahar li għalina l-Maltin ifisser ixxahar fejn niftakru aktar f’dawk l-għeżież tagħna; dawk li ħallew din id-dinja u marru lejn fl-eternità spiritwali. Dan huwa xahar li fih niftakru iżjed fil-memorji tagħhom, però għandna niftakru fihom is-sena kollha u proprju huwa għalhekk li dan ix-xahar ta’ Novembru jlaqqagħna ma’ żewġ żodjaki ferm sensittivi. Iż-żodjaku ta’ Scorpio u ż-żodjaku ta’ Sagittarius; żewġ żodjaki li jagħtuna dik is-sensittività u direzzjoni, iżda f’dan l-artiklu se nitratta dwar iż-żodjaku ta’ Scorpio. Scorpio (♏) jippreżenta s-simbolu tal-iskorpjun li (hemm dik l-espressjoni fejn jekk l-iskorpjuni ma jaslux b’rashom jaslu b’denbhom) huwa t-tmien żodjaku fil-kalendarju żodjaku. Dan iż-żodjaku ta’ Scorpio jaqa’ taħt l-element tal-ilma fejn flimkien maż-żodjaki ta’ Pisces u Cancer jifforma trio ferm pożittiv, trio li kapaċi joħloq tbissima, kapaċi joffri ideat ferm interessanti, kif ukoll prospetti dwar tkabbir fil-karriera jew proġetti. Iżda fuq kollox huma persuni li kapaċi joffrulek kumpanija u wisq aktar jgħinuk tħossok aktar sigur. Sfortunatament JEKK il-kalendarju żodjaku jkollu jbiddel ilformat tiegħu għal kif qed ikun propost, jiġifieri li isir bi 13-il żodjaku, sfortunatament iż-żodjaku ta’ Scorpio l-aktar li ser ikun milqut! Dan għaliex minn żodjaku normali ta’ erba’ ġimgħat kif inhu ffurmat fil-preżent ser ikun imqassam biss fuq perjodu ta’ 10 ijiem biss u ħafna minnkom ser tispiċċaw taħt xi titlu ta’ żodjaku ieħor! Fatt ieħor interessanti huwa li antiċipajna qamar kwinta uniku! Qamar ta’ darba kull dsatax-il sena li deher nhar is-Sibt 31 ta’ Ottubru waqt il-lejla tant magħrufa tal-Halloween! Fatt interessanti dwar dan il-qamar kwinta (jekk tliftu, ser jerġa’ ikun magħna fl-2039) huwa illi kellu d-dija tiegħu kaħlanija, flok dik id-dehra magħrufa safranija bi ftit ħamranija u bħala forma kellu dehra daqsxejn iżgħar! L-effett ta’ dan il-qamar kwinta fuq il-kalendarju żodjaku ser ikun varjat fejn ser joħloq tibdil għall-mod kif ser ikun imwassal it-tbassir. Ser jaffettwa l-imġiba tagħna nfusna b’mod speċjali, kif sejrin naħsbu u nippjanaw.
Barra dan ovvjament jasal ukoll dak il-qamar imsejjaħ bħala n-new moon li jibda mill-Ħadd 15 ta’ Novembru. Dan ukoll ikompli jġib ċertu ċaqliq, fosthom ċaqliq ta’ stabilità u regolarità f’dak li aħna ser ikun hemm bżonn inwettqu. Iż-żodjaku Scorpio din is-sena ser iġib bosta u diversi ċaqliq li mhux normali jseħħ, iżda żgur huwa ċaqliq importanti sabiex iwassalna lejn dak li huwa ferm utli għalina għax-xhur li aħna lkoll resqin lejhom! Fatti interessanti dwar il-karattru ta’ żodjaku ta’ Scorpio. L-iSkorpjuni huma magħrufin li jħobbu jsiefru u jivjaġġaw. Sfortunatament l-ewwel imħabba li jesperjenzaw tibqa’ filmemorja tagħhom. Iħobbu jkunu fil-kumpanija tal-ħbieb u jekk jista’ jkun fiċ-ċentru tal-attenzjoni. Il-ħajja sesswali u romantika tal-iSkorpjuni hija mimlija passjoni mill-aktar profonda u din żgur tinżel tajjeb mal-partner. Meta l-iSkorpjuni jkunu f’sitwazzjoni ta’ tensjoni, jaraw kif jagħmlu sabiex iżommu l-madwar kemm jista’ jkun fi klima pożittiva. Il-privatezza ta’ dawn in-nies hija importanti ħafna għalihom tant li ħadd ma jitħalla jidħol fiha. Fatt magħruf huwa li l-iSkorpjun ser issibu hemm meta l-aktar għandek bżonnu. Nies famużi Maltin taħt iż-żodjaku ta’ Scorpio: Aurelio Belli, Michael Stivala, Howard Keith Debono, Mario Micallef, Fabian Scerri De Carlo, Mario Coleiro, Emmy Bezzina, Roger Tirazona, Dorothy Bezzina, Gianluca Bezzina, Julie Pomorski, Norman Vella, Simone Debattista, Samira Bezzina, Gordon Bonello, Mario Philip Azzopardi. L-aktar jum ideali għaż-żodjaku ta’ Scorpio huwa dak tat-Tlieta u evita l-Ġimgħa. L-aktar xahar ideali għalik huwa dak ta’ Mejju u evita Awwissu. Il-kristalli ideali għalik bħala Scorpio huma t-Topaz u Bloodstone. Jekk tixtieq aktar informazzjoni dwar iż-żodjaku personali tiegħek, kulma għandek tagħmel huwa li tibgħat ismek u d-data tat-twelid f’ittra postali u tindirizzaha hekk: PaulJon (GWIDA) Po Box 27 Paola jew żur is-sit tiegħi www.pauljon13.com u imxi mal-linji gwida. Namaste.
GWIDA Novembru 2020 77
Oroskopju
IŻ-ŻODJAKU TA’ SCORPIO MIT-23 TA’ OTTUBRU SAL-21 TA’ NOVEMBRU Aquarius mill-20 ta’ Jannar sat-18 ta’ Frar
Leo mit-23 ta’ Lulju sat-22 ta’ Awwissu
Pisces mid-19 ta’ Frar sal-20 ta’ Marzu
Virgo mit-23 ta’ Awwissu sat-22 ta’ Settembru
Aries mill-21 ta’ Marzu sad-19 ta’ April
Libra mit-23 ta’ Settembru sat-22 ta’ Ottubru
Taurus mill-20 ta’ April sal-20 ta’ Mejju
Scorpio mit-23 ta’ Ottubru sal-21 ta’ Novembru
Gemini mill-21 ta’ Ġunju sat-22 ta’ Lulju
Sagittarius mit-22 ta’ Novembru sal-21 ta’ Diċembru
Cancer mill-21 ta’ Ġunju sat-22 ta’ Lulju
Capricorn mit-22 ta’ Diċembru sad-19 ta’ Jannar
Iż-żodjaku għalik ser iġiblek aktar stabbiltà madwarek minn dak li kont qed tesperjenza dan l-aħħar. Din l-istabbiltà sejra tinħass l-aktar fil-mod kif int se tibda tippjana, kif int se tibda tqassam u kif int se tibda tagħraf dak kollu għaqli għalik. Però l-importanti li tibda tagħraf iżjed aktar lilek u dak li int tixtieq. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser li int ma tistax tibqa’ aktar tittrateni fid-deċiżjonijiet li tkun trid tieħu sabiex b’hekk tkun aktar flessibbli f’dawk is-sitwazzjonijiet li qabel kont tkarkar bihom. B’hekk minn issa dawn jibdew ikunu solvuti fi żmien aċċettabbli u tagħraf tħares ’il quddiem b’aktar trankwilità u direzzjoni pożittiva. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser direzzjoni ġdida u stabbiltà fil-karriera tiegħek. Int dejjem xtaqt tkun tista’ tavvanza f’dak li int tixtieq u għalkemm dan kien iseħħ, kien jiġri b’mod kajman. Issa l-karriera sabet dik iċ-ċavetta ideali sabiex tavvanza b’aktar ritmu lejn dak li ġej lejk. Agħraf dan. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser direzzjoni aktar preċiza ta’ fejn int trid tkun fil-ħajja u fejn eżattament int trid tasal. Għalkemm din se tagħmlek aktar stabbli fil-madwar tiegħek, xorta waħda int trid tagħraf iżżomm saqajk mal-art sabiex dak li minn issa takwista tkun kapaċi biżżejjed tkompli tkattru u ssaħħu fiż-żmien li ġej. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser direzzjoni u riflessjoni, kemm mill-att dwar il-ħajja ta’ madwarek, imma wkoll sabiex tkun kapaċi ssib ħin għal aktar rilassament. Sitwazzjoni li verament għandek bżonn! B’dan il-mod int tibda tħossok aktar int u aktar motivat. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser xi ftit ta’ pawsa mir-ritmu li qbadt fil-karriera tiegħek. Dan sabiex int tikkonċentra aktar fuq dak li riesaq lejk. Meta jinħass li int stabilixxejt din il-pawsa ser terġa’ taqbad ir-ritmu u hekk int tkattar iżjed mingħajr ma jinqalgħu kumplikazzjonijiet. Għalhekk int għandek tagħraf sew dan. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser li int trid tagħraf li ma tibqax fi stat ta’ iżolament. Maqtugħ minn ċertu aspetti tal-ħajja imma bil-mod tibda tiftaħ ċertu toroq biex tal-inqas tisma’ ideat ġodda. Dawn jafu joffrulek forma ta’ direzzjoni. Għalkemm int magħruf li tħobb timxi biss fuq dak li tħoss, wasal iż-żmien li dan jinbidel. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser li int trid tagħraf li ċirkustanza fil-passat ikkaġunat sitwazzjonijiet diffiċli. Madwarek wasal il-waqt li int b’tant pożittività tibda tħares ’il quddiem b’aktar determinazzjoni sabiex dak li riesaq lejk tkattru u jkun ta’ risposta qawwija lejn il-passat li esperjenzajt. Għalhekk issa ħares biss ’il quddiem. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser li int trid tagħraf fejn trid timxi, liema direzzjoni għandek taqbad. Ħares biss lejn l-opportunitajiet li hemm resqin lejk. Huma dawn l-opportunitajiet li resqin lejk li issa ser tkun iffukat fuqhom biex ikollok id-direzzjoni li tant qed taspira għaliha. Għalhekk irrifletti sew. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser li trid iżżid aktar abbiltà, kemm fil-karriera kif ukoll fil-madwar kollu tiegħek. Minn issa int trid tkun iffukat fid-direzzjonijiet tiegħek u ma tridx tibża’ minn xi deċiżjonijiet li trid tieħu. Dan int ser tagħmlu biss fl-interess tiegħek sabiex minn issa tkompli titkattar u tissaħħaħ. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser tibdil f‘dak li għandu x’jaqsam malkarriera tiegħek. Il-probabilità hi li tħoss li wasal iż-żmien għall-bidla. Dan ilek taħseb fuqu imma issa dan ser ikun fit-triq tiegħek sabiex dan il-pass jista’ joffri diversi opportunitajiet li qatt qabel ma kont esperjenzajt. Issa emmen iżjed f’ħiltek. Namaste.
Iż-żodjaku għalik ser ifisser aktar tħassib dwar direzzjonijiet differenti li int se tibda twettaq personalment. Dan se jagħmlek aktar konxju dwar fejn int trid tmur. Agħraf li dan huwa żmien ideali għalik. Irrifletti sew! Namaste.
KOMPETIZZJONI OROSKOPJU MINN PAULJON
Nixtieq il-kummenti tagħkom dwar din il-paġna
_______________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________ Isem u Kunjom: ____________________________________Mobile Number: ______________________ Indirizz: ________________________________________________________________________________ Ibgħat it-tweġiba tiegħek b'dan il-kupun lil PaulJon Kompetizzjoni Oroskopju, PO BOX 27, PAOLA sat-18 ta’ Novembru 2020. l-aħjar kumment jirbaħ il-kalendarju żodjaku valur ta’ €15 u tiġi mħabbra fl-artiklu li jmiss. Namaste Ir-rebbieħa tal-kompetizzjoni tax-xahar ta’ Ottubru hi MS. REBECCA GALEA mill-Għargħur.
78 GWIDA Novembru 2020