Lorenzo Viotti
Passie voor Puccini Het komende operaseizoen is het eerste van de nieuwe chef-dirigent van het Nederlands Philharmonisch Orkest en van De Nationale Opera. Hij heet Lorenzo Viotti, is 31 jaar jong en ja, hij heeft Italiaanse voorouders en een hart dat klopt voor de Italiaanse cultuur. T E K S T B O VA N D E R M E U L E N F OTO G R A F I E L I N D A S T U L I C
“Als het om opera of klassiek repertoire gaat heb ik geen voorkeur voor Italiaanse werken boven Franse of Duitse. Ik ben in Zwitserland geboren, in Frankrijk opgegroeid en heb in Lyon en Wenen gestudeerd. Alle muziek is even belangrijk voor me, maar ik heb wel een grotere affiniteit met de cultuur en vooral de beleving van de culturele geschiedenis in Italië dan met de Franse. De manier waarop Italianen met trots hun cultuur uitdragen komt uit het hart en is oprecht.” Na zijn eerste optreden bij De Nationale Opera in 2019, toen Viotti inviel om ‘Cavalleria rusticana’ en ‘Pagliacci’ te dirigeren, heeft De Nationale Opera voor de komende drie jaar maar liefst vijf opera’s van Puccini onder zijn leiding geprogrammeerd. “Puccini is ten onrechte een steeds minder gewaardeerde componist en dat komt voor een deel door een wat snobistisch deel van het publiek. Als het geen Wagner-opera’s of andere zogenaamd complexere werken zijn, is het niet goed genoeg voor dat publiek. Het is misschien wel zo dat Puccini juist dát publiek een spiegel voorzet waarin men zich wel móét herkennen. Puccini is echt een genie in het uitdragen van de menselijkheid. Je kunt je in zijn opera’s niet verstoppen achter goden en mythische koningen; echte emoties en passies worden blootgelegd en dat kan voor sommigen bedreigend zijn. Puccini is ook de eerste operacomponist die beelden creëert met muzikale en theatrale, zeer filmisch aandoende effecten.” De eerste opera van Puccini die Viotti in april en mei van 2022 zal dirigeren is ‘Tosca’. “‘Tosca’ is een geweldige opera, maar voor mij zou de opera ook ‘Scarpia’ mogen
88
ITALIË MAGAZINE
heten. In de openingsmaten horen we alles. Het thema van Scarpia, in een reeks van wisselende akkoorden, bevat alle aspecten van het meest kwaadaardige personage in het operarepertoire. Eveneens geeft Puccini in die eerste akkoorden de ‘muzikale regels’ aan. Puccini is een traditionele componist die zich aan veel regels houdt maar meteen in de eerste maten van ‘Tosca’ breekt hij met die traditionele regels. Dat wordt theatraal bevestigd als we zien hoe Scarpia zich wel en niet aan zijn eigen strenge regels houdt. Hij is de duivel die zich God waant. De architectuur van de opera is hallucinerend, met name het ‘Te Deum’ aan het slot van de eerste akte. Daarnaast zien we de keerzijden van de menselijkheid in de andere hoofdrollen: Cavaradossi is voor mij het grootste slachtoffer in de opera en hij staat tevens voor naïviteit tegenover het pure kwaad van Scarpia. Tosca is zowel
slachtoffer als manipulator, vol menselijke zwakheden.” Wat mogen we van Viotti’s Puccini-producties verwachten? “Ik werk in alle Puccini opera’s samen met regisseur Barrie Kosky. Er staat nog niets vast voor de ensceneringen van ‘Turandot’ en het drieluik ‘Il Triticco’, (‘Gianni Schicchi’, ‘Il Tabarro’ en ‘Suor Angelica’), maar we streven naar voorstellingen die niet iets nieuws doen om alleen maar iets nieuws te doen. Uit een traditionele keuken serveren we iets verrassends en we willen de passie van Puccini overbrengen.” Hoewel hij zich ook niet wil uitspreken over welke Italiaanse opera hij naar een onbewoond eiland mee zou nemen, is zijn keuze wel snel gemaakt als het om andere Italiaanse kunstuitingen gaat. “Als kind droeg mijn grootmoeder delen hiervan uit het hoofd aan mij voor en dit meesterwerk wil ik mede daarom dan meenemen: Dante’s ‘Inferno’…”• Nationale Opera: Tosca. Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Lorenzo Viotti, regie: Barrie Kosky. Vanaf 12 april 2022 (première). Operaballet.nl
