Veeteeltvlees juli 2021

J U L I 2021

Rassenspecial over

miniatuurrunderen en dwerggroei Witblauw heeft alles voor nieuwe BBG-directeur Simon Noppen

Hoornloze topstier brengt nieuw bloed

op Eemster Polled Herefords

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE VAN CRV BV IN OPDRACHT VAN COÖPERATIE KONINKLIJKE CRV U.A.

VV07-Cover.indd 2

13-07-21 11:39

VOOROP IN DIERGEZONDHEID

Online n ve j i r h c s in , deliger

, voor r e l l e n S rder a a b w u betro

Oren merken = BVD-dragers opsporen Verzeker uzelf ervan dat BVD zich niet (weer) over u bedrijf verspreidt door de geboorte van BVD-virusdragers. Zeker op bedrijven met zoogkoeien kunnen dragerkalveren zeer snel veel virus verspreiden. Met BVD Oorbiopten spoort u BVDvirusdragers direct na de geboorte op. Bovendien combineert u het nemen van het oorbiopt met een handeling die u toch al doet. Zo werkt u eenvoudig aan een BVD-vrij bedrijf.

Meer weten? www.gddiergezondheid.nl/bvdoorbiopten

GD LOOPT VOOROP IN DIERGEZONDHEID VOOR GEZONDE KOEIEN EN MEER WEERSTAND veeteeltvlees JUNI 2021

VV06_p.indd 15

15

13-07-2021 11:50

INHOUD RUBRIEK E N

5 6 21 25 27 29 31 32 33 34

hoofdartikel miniatuurrassen

Van de redactie Fokkerijnieuws CRV-coöperatienieuws CRV-bedrijfsnieuws Uit de dierenartspraktijk: peniswratten door een virale besmetting Alpha- en Z-generatie: Luc Packbier Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda HOOFDA RT IK E L

8 Themaspecial over miniatuurrassen: in sommige rassen is dwerggroei in fokkerij de standaard, andere rassen mijden het REPORTAG E

12 Herefordstier Nordbaek All-in P 185 is een opvallende verschijning op het bedrijf van Eemster Polled Herefords FOKKERIJ

20 Vleesveehouders verkiezen vruchtbaarheid en gezondheid in fokdoeldiscussie 30 Ronaldo, net niet de zwaarste met 1157 kilo karkasgewicht

8 gezondheid PathoSense

fokkerij zwaarste stier Ronaldo

INTERV IE W

22 Een gesprek met de nieuwe directeur van BBG, Simon Noppen DIERGE ZON DH E ID

16 Via PathoSense gebeurt diagnostiek via genetische informatie 20 Infographic: scherp in

JULI 2021

Rassenspecial over

miniatuurrunderen en dwerggroei

16

30

Rick Eikelboom:

Simon Noppen:

‘Met meer melk krijgt het kalf een betere start. Vergelijk de gespeende kalveren maar’

‘In de fokkerij speelt het oog van de meester een grote rol’

Witblauw heeft alles voor nieuwe BBG-directeur Simon Noppen

Hoornloze topstier brengt nieuw bloed

op Eemster Polled Herefords

VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE

VAN CRV BV IN OPDRAC

HT VAN COÖPERATIE KONINKL

IJKE CRV U.A.

13-07-21 11:39 VV07-Cover.indd 2

BIJ DE COVER

Zo klein en zo lief, de dexterkoeien bij Nico en Annemiek Steintjes-Scholten uit Wehl (foto: Harrie van Leeuwen)

12

22 veeteeltvlees JULI 2021

VV07-Inhoud.indd 3

3

13-07-21 14:23

Vruchtbare koeien bereik ik door te sturen op genetische vruchtbaarheid, gebalanceerde voeding en een preventieve gezondheidsaanpak.

‘Ik voel me trots als mijn koeien bij 24 maanden voor het eerst afkalven en op 4-jarige leeftijd al 3 kalveren hebben gegeven.’

Gebroeders Cocquyt, De Mahoney, Pittem

Werkt u ook aan een gezonde en efficiënte veestapel? CRV helpt u daarbij! Bezoek nu onze website op CRV4all.nl of CRV4all.be

2 388-21 advertentie VV CocquytI_vruchtbaarheid.indd 2

05-07-21 10:48

VAN DE REDACTIE

Economie is moeilijk,

die van de boer nog meer De prijzen voor vleesvee zijn de voorbije tijd dan wel uit een dal gekropen, de rendabiliteit blijft een zorgenkind voor veel vleesveehouders. Een leek uitleggen hoe dit komt, blijkt geen makkelijke opdracht.

‘Hoe kan je nu amper overhouden als je zo veel meer krijgt voor die koe?’, vroeg een brave burger mij onlangs.

Dat ook de kosten de voorbije maanden mee zijn gestegen en daardoor die koe of althans haar opvolgers ook meer zijn gaan kosten, begreep de man moeilijk.

‘Kan je de kosten niet vastklikken of de grondstoffen kopen wanneer de prijzen laag zijn?’, stelde de burger.

Beide zijn dan wel mogelijk, maar voor veel veehouders niet eenvoudig. Speculeren heeft bijzondere en continue aandacht nodig, maar ook stockage en cashflow beperken vaak de mogelijkheden hieromtrent.

‘Verkoop dan maar even wat meer dieren nu de prijzen hoog zijn’, was zijn vervolg. Op zich ook een economische logica, meer verkopen als de prijzen goed zijn, minder als ze laag zijn.

In vrijwel alle sectoren zou dit de regel zijn, maar met koeien zal dat niet lukken. Je kan de dieren naar repro-

ductie of groei niet gewoon even aan- en uitzetten als het je past. En dit begreep de man al helemaal niet meer.

En hij is daarin niet alleen. Twee jaar terug maakte ik deel uit van een lokaal projectteam rond vleesveehouderij. Het team werd begeleid door een externe specialist met veel ervaring. Ook deze man begreep nooit waarom de veehouder niet meer controle over zijn productie of afzet kon houden. Hou toch gewoon je dieren thuis als ze te weinig opleveren, was ook zijn redenering. Maar, beste man, het is ons nog steeds niet gelukt om die koe of stier die klaar is voor slacht, gewoon thuis te houden, omdat de koopman er te weinig voor biedt.

De radars in de rendabiliteit zijn klein, de effecten kunnen soms groot zijn. Dat is ook een algemene economische wetmatigheid, maar soms moeilijk uit te leggen. Leg een leek maar eens uit wat de gevolgen zijn van één gestorven kalf of van het tien dagen ouder insemineren van de vaarzen. Een klein of laag cijfer met soms veel grotere economische gevolgen.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-Edit.indd 5

5

13-07-21 14:19

FOKKERIJNIEUWS

Excellentstatus voor zes blondes In een periode van begin juni 2020 tot en met medio mei 2021 kenden de stamboekinspecteurs van het stamboek Blonde d’Aquitaine Nederland zesmaal de excellentstatus toe.

Tijdens de bedrijfsinspecties behaalden ook zeven vaarzen de hoogst haalbare score van 89 punten voor algemeen voorkomen. Geen Lieve van de Boerlanderij, kampioene NVM in 2019, kreeg de status excellent

enkele stier behaalde deze keuringsronde 90 punten of meer.

De zes excellente koeien zijn: Iris (v. Flocon) van de gebroeders Blaauw te Doornspijk, Lieve (v. Berlioz) en Je t’Aime van de Boerlanderij (v. Armendarits) van Dennis Boerland uit Koekange, Lauret JE (Vacherin) en Lisa JE (v. Tresor) van Jan Eggerink uit Wierden en tot slot de geïmporteerde Lara Croft (v. Voltaire) van het fokbedrijf De Woeste Hoeve uit Hoogwoud.

Geslaagde afsluiter voor Franse limousinveiling

Veilingtopper Real (Engie RRE vs X Zeus RRE QM) bezit prima genoomfokwaarden

Het Franse limousinopfokstation te Lanaud sloot de opfokcampagne 2020-2021 af met een geslaagde online veiling. In de categorie Reproducteur Jeune (RJ) was de clearance rate 96 procent. De gemiddelde veilingprijs voor de RJ-stieren bedroeg 5060 euro of een plus van 293 euro ten opzichte van de veiling in maart jongstleden.

Veilingtopper werd Real van het bedrijf Thibaud uit St. Priest Le Betoux. Real werd verkocht voor 14.600 euro. Drie andere opfokstieren passeerden eveneens de grens van 10.000 euro. Vijftien stieren verkassen naar het buitenland, waarvan twee naar België.

Veilingtopper Real (Engie RRE vs x Zeus RRE QM) woog op 210 dagen 366 kg, op 400 dagen 618 kg. Tijdens de controleperiode op het station realiseerde de stier, die te boek staat als mixte type, een dagelijkse groei van 1,30 kg. Real bezit de volgende genoomfokwaarden: speenindex (ISEVR) 114, fokkerijindex (IVMAT) 131, geboortegemak (FN) 10+, melkproductie (ALait) 10++ en bespiering (DM) 10.

Gewezen COT-stieren krijgen tweede leven Het bestuur van het centraal opfokstation voor vleesveerassen (COT) heeft besloten om vanaf de komende najaarsveiling, naast het veilen van de reguliere jonge fokstieren en broutards, ook het veilen van gewezen opfokstieren van het station mogelijk te maken. Het bestuur hoopt op deze manier een aantrekkelijke activiteit toe te voegen aan zijn diensten en de gewezen fokstieren een tweede carrière te gunnen.

Deze gewezen opfokstieren zullen als eerste, direct voorafgaand aan de reguliere voorjaars- of najaarsveiling, openbaar geveild worden. Er zijn wel enkele voorwaarden. Zo moet de stier allereerst een ‘oud-COT-stier’ zijn. De stier moet dus in zijn opfok op het COT gestaan hebben, maar hoeft niet te worden aangevoerd.

De stier moet (goed)keuring van het betreffende stamboek hebben met betrekking tot

de kwaliteit, gezondheid en eventuele aanvaardbare leeftijd. De inzender moet lid zijn van een van de stamboeken.

De stier dient actueel gekeurd te zijn voor exterieur, waarbij de herkeuring binnen drie maanden voorafgaand aan de datum van de betreffende veiling plaatsgevonden moet hebben. Tot slot zijn actuele foto’s en een video nodig van de betreffende stier.

Witblauwe veilingtopper naar Duitsland Het aanbod op de juliveiling van het centraal opfokstation voor het Belgisch-witblauwras te Ciney was met elf stuks krap te noemen.

De veilingtopper Masque de la Croix de Mer ging voor 6000 euro naar een veehouder in Duitsland.

Masque de la Croix de Mer (Vidal x Benhur) werd gefokt door Jacques de Marneffe uit

6

Faimes. De stier woog op 13 maanden 604 kg en bezat een schofthoogte van 124 cm (+5).

De stier realiseerde tijdens de controleperiode van 8 tot 11 maanden ouderdom een dagelijkse groei van 1,87 kg en een voederconversie van 3,4 kg/kg. Masque kreeg een totaalscore voor exterieur van 85,2 punten met op onderdelen: schofthoogte 90 punten,

bespiering 85,2, type 80, beenwerk 83 en algemeen voorkomen 70 punten.

Van de elf stieren werden er uiteindelijk zeven verkocht. De gemiddelde veilingprijs was 4100 euro of min 333 euro ten opzichte van vorige maand.

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-FokkerijNieuws.indd 6

13-07-21 14:33

Laurens Hoedemaker, voorzitter Centrale Organisatie voor de vleessector, Nederland:

‘We moeten de misvattingen over de vleessector ontzenuwen. Be good and tell it, dat is de essentie van ons masterplan’ Uit: Boerenbusiness, 25 juni 2021

Enter organiseert fotokeuring voor kinderen De vleesveekeuring in Enter (Nl.) zal dit jaar andermaal niet doorgaan vanwege corona.

Traditioneel gaat de vleesveekeuring in Enter gepaard met een keuring ‘kind met kalf’. Omdat deze laatste ook dit jaar niet plaatsvindt, hebben de organisatoren een alternatief bedacht voor de kinderen.

Kinderen tot en met 12 jaar kunnen een foto van een kalf insturen naar de organisatie.

Verder zijn de voorwaarden tot deelname: het kalf moet in 2021 geboren zijn, iedere deelnemer (t/m 12 jaar) doet individueel mee en levert één foto aan, het kalf mag door meerdere deelnemers gefotografeerd wor-

den, maar het moet wel voor een unieke foto zorgen. Bij insturen van de foto moeten de naam van het dier, de naam van de eigenaar en de geboortedatum aangeleverd worden.

Uiterlijk 30 juli dienen de foto’s en de contactgegevens verzonden te zijn naar: hwh.reurink@gmail.com

Belgische maine anjou heeft een recordhouder Paul Dehaemers, fokker van runderen van het rouge-des-prés- oftewel maine-anjouras, in het West-Vaamse Veurne, is Belgisch recordhouder van het hoogste karkasgewicht in het ras.

Zijn stamboekkoe BE11340074 met JR als vader woog op een leeftijd van 8 jaar en 10 maanden zo’n 1372 kg, uitgevast of nuchter net voor de slacht bedroeg het levend gewicht 1335 kg.

Aan de slachthaak in het Brugse slachthuis werd het karkas Seurop-geclassificeerd als E+3+; het warm geslachtgewicht bedroeg 884 kilogram, omgerekend naar koud karkasgewicht is dat 867 kilogram.

Familie Dehaemers met hun recordkoe

Dubbelslag voor Kevin Watret op Royal Highland show Het Schotse witblauwfokbedrijf Solway View van eigenaar Kevin Watret uit Annan (Dumfries en Galloway) behaalde zowel in het vrouwelijk vee als bij de stieren de kampioenstitel op de Royal Highland Show 2021.

Solway View Pearl (v. Doudou de St. Remacle x Solway View Milly x Empire d’Ochain) werd eindlaureate bij het vrouwelijk vee. Pearl, geboren in juni 2020, versloeg later op de

dag in het algemeen kampioenschap stalgenoot en kampioen bij de stieren Solway View Playboy (v. Gitan du Pti’t Mayeur), die geboren werd in januari 2020.

Solway View Pearl, kampioen vrouwelijk

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-FokkerijNieuws.indd 7

7

13-07-21 15:06

RASSENSPECIAL MINIATUURRUNDEREN

Zo leuk en zo lief Dwerggroei komt bij alle diersoorten voor: bij honden, katten, kippen, paarden. Rundvee, zowel melkvee als vleesvee, blijft er evenmin van gespaard. Sommige runderrassen verheffen dwerggroei tot standaard in de fokkerij, zoals het dexterras. Andere rassen zijn van nature miniatuur, zoals het dahomeyrund.

TEKST GUY NANTIER BEKIJK DE FILM OP VEETEELTVLEES.NL OF VEETEELTVLEES.BE

S

neeuwwitje en de zeven dwergen of Klein duimpje. Heel kleine mensen spreken al sinds mensengeheugenis tot de verbeelding. Maar ook dwergrunderen. Sommige kinderboerderijen houden dwergrunderen als lokkertje. Private personen houden miniatuurrunderen meer voor de hobby onder het motto ‘zo leuk en zo lief’.

De grondslag van dwerggroei Het meest verbreide miniatuurras ter wereld is het dexter-ras. De kruishoogte van een volwassen dexter-koe bedraagt 96 tot 111 centimeter, stieren zijn 10 centimeter groter

Normale groei of ontwikkeling is een complex samenspel tussen genetica en groeifactoren in het embryonaal stadium, groeihormonen en milieufactoren. Dwerggroei is het resultaat van een stoornis in of ontwrichting van dit samenspel.

Vanwege de complexiteit zijn er ook verschillende fenotypische en genotypische vormen van dwerggroei. Op hoofdlijnen catalogiseert men de fenotypische vormen van dwerggroei in ‘disproportionele dwerggroei’ en ‘proportionele dwerggroei’ (zie tabel 1). Bij disproportionele dwerggroei (achondroplasie) is er sprake van een afwijkende kraakbeenvorming, die leidt tot verstoorde botvor-

ming van bepaalde lichaamsdelen. Het bulldogtype is daar een goed voorbeeld van: de schedel is in verhouding tot de andere maten van het lichaam te groot.

Bij de proportionele dwerggroei (chondrodysplasie) is er niets mis met de kraakbeenvorming en de latere botvorming, maar is er sprake van een ongelijkmatige ontwikkeling verderop in het groeitraject. Veelal zijn deze miniatuurrunderen het resultaat van een verstoring in de productie van de groeihormonen of van een stoornis in de cel-cel-communicatie, die tot stand komt onder invloed van bepaalde eiwitten.

Dwerggroei overerft vaak recessief. De paring van heterozygote dragers (één kopie van het gen) resulteert in 25 procent van de gevallen in homozygote dragers (twee kopieën van het gen), die weinig levensvatbaar zijn, in 50 procent heterozygote nakomelingen, die wel levensvatbaar zijn, en in 25 procent in nakomelingen die geen drager zijn. Bijzonder is ook dat heterozygote dragers van een dwerggroeigen veelal ook een of ander ‘gewenste’ eigenschap of voordeel bezitten. Door het uitselecteren van het gen verdwijnt dan ook het voordeel (zie kader rechtsboven).

Dwergrund door selectie Het meest verbreide miniatuurras ter wereld is wellicht het dexterras (zie kader p. 10). In de Verenigde Staten lopen heel wat dexter-minirunderen rond, net als in Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en het Verenigd Koninkrijk. Het Engelse stamboek telt meer dan 1400 leden en registreert jaarlijks meer dan 4000 stamboekkalveren.

Er zijn twee typen dexterrunderen: laagbenige en hoogbenige. Laagbenige dieren zijn dragers van het gen dat achondroplasie veroorzaakt (zie hiervoor), ook wel in de omgang de bulldog-mutatie genoemd. Dit genetisch defect zorgt bij paring van twee heterozygote dragers bij 25 procent van de nakomelingen voor bulldogkalveren, die over het algemeen in het derde trimester van de dracht spontaan geaborteerd worden. Hoogbenige dexters bezitten de mutatie niet.

Sinds 1970 zijn enkele dexterfokkers begonnen om de bulldogfactor uit te bannen en ze zijn enkel met hoogbenige dieren gaan fokken. Zij maken de kruising hoog-

8

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-hoofdartikel.indd 8

13-07-21 11:33

Ook het Belgisch-witblauwras kampt(e) met dwerggroei Het team van professor Michel Georges aan de Belgische universiteit van Luik ontdekte in 2009 dat een mutatie van het autosomaal RNF11-gen leidde tot ‘proportionele’ dwerggroei in het Belgisch-witblauwras. Het gen zou bij ongeveer 26 procent van de runderen voorkomen en overerft recessief. Zowel de stier als de koe moeten het dus doorgeven aan de nakomeling om tot uiting te komen.

Bij de geboorte leken de dwergkalveren (homozygoot voor het gemuteerde gen RNF11) niet anders dan normale kalveren, maar ze liepen steeds meer groeiachterstand op naarmate ze ouder werden. Het afweermechanisme (immuniteit) van deze kalveren was ook afwijkend, waardoor er meer sterfte optrad dan normaal. Eén derde van de homozygote kalveren stierf voor de leeftijd van zes maanden ouderdom als gevolg van infecties.

Veelal bezitten heterozygote dragers van een

dwerggroeigen in een runderras een of andere ‘gewenste’ eigenschap of voordeel. Zo bezaten bijvoorbeeld veel ki-stieren in het Belgisch-witblauwras een bovengemiddelde hoogtemaat. Eliminatie van heterozygote individuen in de populatie houdt dan ook een verlies aan een bepaald voordeel in, hier dus de hoogtemaat. Door zowel stieren als koeien te testen en geplande paringen te maken om een dubbele kopie van het dwerggroeigen bij de nakomeling te vermijden, is er ook geen verlies van de goede fokeigenschappen.

De belangrijkste ki-vererver die belast was met de genetische mutatie, was de veel ingezette Ilot du Bouchelet: de stier woog op 60 maanden ouderdom 1130 kg bij een schofthoogtemaat van 145 cm). Standaardcijfers dus, maar hij was jarenlang de onbetwiste nummer één voor karkasgewicht.

benig x hoogbenig, waarna zij telkens de kleinere hoogbenige dieren selecteren voor de volgende generatie.

Hierdoor wordt hun populatie hoogbenige dieren ook kleiner en benaderen ze qua hoogtemaat de laagbenige dieren. ‘Een verschil in hoogtemaat tussen de laagpotige en hoogpotige in het stamboek is er niet’, geeft Nico Steintjes, secretaris van Holland Dexter, het Nederlandse én Vlaamse dexterstamboek, aan. ‘Het verschil zit ’m alleen in het al of niet aanwezig zijn van de bulldogfactor. Ik heb meermaals op internationaal vlak aangedrongen om fenotypisch ook een differentiatie in hoogtemaat tussen beide types in te stellen, maar zonder resultaat.’

Stientjes bezit in Wehl, Nederland, zelf een dexterkudde van 56 dieren, van koe tot kalf, op 26 hectare weiland en natuurgebied. ‘Mijn dexters zijn van het hoogbenige, kleine type.’

Dexter-ossenvlees Het dexterras wordt geclassificeerd als een dubbeldoelras, voor zowel melk- als vleesproductie. Nico Stientjes: ‘De meeste van onze 150 leden bezitten slechts enkele dexters en veelal als parkvee, omdat ze de dieren, van-

Ilot du Bouchelet was jarenlang de onbetwiste nummer één voor karkasgewicht, maar bezat het dwerggroeigen

Het gentechlabo van Michel Georges ontwikkelde een test voor screening op het defect in de witblauwpopulatie. Sindsdien worden alle ki-stieren systematisch getest en geweerd uit de fokprogramma’s.

wege het handzame formaat op een beperkte oppervlakte, leuk en lief vinden. Zelf zijn ze niet bezig met fokken, maar kopen ze gebruiksvee aan.’

Stientjes, die in hoofdberoep landbouwer is, bezit met een gemengd bedrijf een stamboekkudde met 20 dragende dieren, 3 dekstieren en een aantal ossen. ‘Ik zoek de extremen in melk- of vleesproductie – zoals sommige houders in het buitenland – niet op. Ik houd het bij fokkerij en het maken van ossen voor de vleesproductie,’ geeft hij aan. ‘De ossen geven “vrouwelijk vlees”, dat langzaam is gegroeid en dus supermals is’, vervolgt hij.

‘Het met vet doorregen vlees geeft enorm veel smaak. De ossen gaan naar de slacht op een leeftijd van gemiddeld drie jaar en het vlees wordt verkocht in de eigen hoevewinkel.’

Op een leeftijd van 8 maanden gaan de ossen naar een natuurgebied waar ze twee en een half jaar verblijven.

Gras is hun enige dieet. ‘Om ze handmak te houden geef ik af en toe wat brood of wortels. Wortels lusten ze als een gek.’

Het bedrijf van Nico Stientjes voldoet aan alle bio-eisen, maar is niet SKAL-gecertificeerd. ‘Ik ga mezelf niet extra

Tabel 1 – Verschillende fenotypische en genotypische vormen

gen

runderras

fenotype

dwerggroei als gevolg van hormonale stoornissen of disrupties in de cel-celcommunicatie GH1 brooksville-miniatuur brahman milde dwerggroei RNF11 Belgisch witblauw dwerggroei met pathogene resistentie PRKG2 Amerikaanse angus dwerggroei met rugwerveldefecten Japans bruin vee chondrodysplastische dwerggroei EVC2 Tiroler grijs rund chondrodysplastische dwerggroei GON4L fleckvieh dwerggroei IGF1R holstein dwerggroei dwerggroei als gevolg van structurele stoornissen ACAN dexter bulldogtype dwerggroei COL2A1 holstein bulldogtype dwerggroei

categorie

(vermoedelijk) overervingspatroon

proportionele dwerggroei proportionele dwerggroei disproportionele dwerggroei disproportionele dwerggroei disproportionele dwerggroei proportionele dwerggroei proportionele dwerggroei

autosomaal, recessief autosomaal, recessief autosomaal, recessief autosomaal, recessief autosomaal, recessief autosomaal, recessief autosomaal, incomplete dominantie

disproportionele dwerggroei autosomaal, recessief disproportionele dwerggroei autosomaal, dominant

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-hoofdartikel.indd 9

9

13-07-21 11:33

RASSENSPECIAL MINIATUURRUNDEREN

De dahomey-minikoeien van Richard Maatkamp hebben geen ‘binnen’ en beschikken enkel over een beschutting. Ze groeien op met een grasrantsoen (vers gras of kuilgras) en elke dag wat brok

belasten met allerlei controles om een label te kunnen voeren. De klanten die hier aan huis kopen, vertrouwen ons. Wij zetten de deuren van ons bedrijf wagenwijd open en stellen ons daardoor kwetsbaar op.’

Miniatuur puur natuur De miniatuurkoetjes die sinds de jaren negentig van de vorige eeuw in de weiden van de familie Maat-

kamp in het Nederlandse Aalten grazen, zijn dahomeyrunderen. Richard Maatkamp: ‘In tegenstelling tot het dexterrund dat door menselijke selectie mini is geworden, is dit niet het geval bij het dahomeyrund. De kleine lichaamsmaten van het dahomeyrund zijn een gevolg van een natuurlijke aanpassing van het dier aan het milieu, puur natuurlijke selectie dus.’

Holland Dexter telt 150 leden in België en Nederland Dexter is het kleinste ras van de Europese runderrassen. Het ras is ontstaan in Ierland.

De minikoeien danken hun naam aan een zekere heer Dexter. Deze man vestigde zich in 1750 in Ierland, dicht bij het graafschap Kerry in het zuidwesten van het groene eiland. Hij gaf de aanzet om het dexterras te fokken. De eerste dexters werden in 1882 geëxporteerd naar Engeland.

Daar werd het ras populair parkvee van de Engelse adel. Hun makkelijk te hanteren formaat en prettige karakter hebben daar vast aan bijgedragen. Groot-Brittannië exporteerDe Nederlandse dexter-ki-stier Wilhof Lukas bezit op vijfjarige leeftijd een kruishoogte van 113 cm en is vrij van achondroplasie

10

de dexters naar Zuid-Afrika, Amerika en WestEuropese landen.

Dexters zijn er in drie verschillende kleuren: zwart, rood en ‘dun’. Zwart is dominant over rood. Dun, ook wel verdunningsfactor genoemd of wildfactor, ligt op een ander chromosoom dan zwart en rood en zorgt ervoor dat de zwarte kleur (niet de rode kleur!) chocoladebruin wordt. Het vererft recessief.

Bij dexters kunnen kalveren rood geboren worden en in de loop van het eerste levensjaar langzaam verkleuren naar zwart als gevolg van de Telstarfactor. Kenmerkend is dat deze rode kalveren zwarte wimpers hebben.

De Telstarfactor is een mutatie van de roodfactor en zit op hetzelfde gen als rood en zwart. De Telstarfactor vererft recessief.

Er zijn twee typen dexters: laagbenige en hoogbenige. Laagbenige dieren zijn dragers van achondroplasie of de bulldogmutatie.

Hoogbenige dexters hebben de mutatie niet.

Indien één van de twee ouders hoogbenig is, kan er nooit een bulldogkalf geboren worden.

De kruishoogte van een volwassen dexterkoe is 96 tot 111 centimeter en de koe weegt tussen de 270 en 320 kilogram. Stieren zijn 10 centimeter groter en wegen rond de 450 kilogram. In verhouding tot hun grootte is het

lichaam breed en lang, met een goed afgeronde achterhand.

Het ras is geschikt als melkkoe en als vleeskoe. De meeste veehouders richten zich echter op slechts één eigenschap. Dexters produceren rijke melk, met een hoog percentage aan melkvet (4%). Een normale melkproductie van een dexter bedraagt tussen de 7,5 en 9,5 liter per dag. Doorgaans is 50 tot 60 procent van een afgemest dier bruikbaar voor de verwerking tot vlees. Het rundvlees van dexters is doorgaans wat donkerder van kleur en goed gemarmerd.

Vereniging Holland Dexter is de stamboekvereniging voor dexters in Nederland en Vlaanderen. De circa 150 leden van de vereniging hebben samen ongeveer 400 stamboekdexters. De fokkers kunnen hun dieren laten testen op de aanwezigheid van achondroplasie bij VHL Genetics (het laboratorium Van Haeringen) in Wageningen. Op de bedrijven is natuurlijke dekdienst standaard. De inteeltcoëfficiënt in bij de Nederlandse dexters daalt al jaren. De uitwisseling van sperma met het buitenland, de aankoop van buitenlands fokvee alsook een heel toegankelijk online paringsprogramma liggen aan de basis van deze evolutie.

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-hoofdartikel.indd 10

13-07-21 11:34

Het kleinste runderras ter wereld Het dahomeyrund is het kleinste runderras ter wereld. Het ras vindt zijn oorsprong in Dahomey, het huidige Benin, en in de omliggende landen aan de westkust van Afrika.

Het dahomeyrund behoort tot de West-Afrikaanse korthoornrassen. Het dahomeydwergrund is een oorspronkelijk rund, dat wil zeggen dat het door evolutie zo ontstaan is en niet het gevolg is van gerichte selectie.

Het ras heeft zich gewoon aan zijn leefomgeving aangepast voor zijn voortbestaan.

Dahomeyrunderen zijn taai, sober en kalven makkelijk af. Het Europese dahomeytype is wat zwaarder en bespierder dan het WestAfrikaanse type. Dit is te verklaren door de hogere voedingswaarde van het gras in Europa.

Als melk- of vleesleverancier heeft het ras weinig tot geen betekenis De schofthoogte

van koeien varieert tussen de 80 en 100 centimeter, voor stieren varieert deze tussen de 85 en 110 centimeter. De kleurvariatie is groot binnen het ras. De kleur is wel overwegend zwart (70%), maar grijs, rood en andere kleurvarianten bestaan ook.

Bij veel dahomeyrunderen wordt het voorhoofd gesierd door een pony, relatief grote vriendelijke ogen kenmerken zowel stier als koe, het hoofd wordt niet boven het lichaam gedragen en vormt een horizontale lijn met het lichaam.

Het dahomeyrund behoort heden ten dage tot de zeldzame runderrassen. In Europa worden dahomeys gehouden als hobbykoeien op paardenweiden en andere kleine stukken weiland, maar ook voor landschapsonderhoud.

Dahomey (zie kader hierboven) is een zeldzaam ras geworden in zijn West-Afrikaans oorsprongsgebied als gevolg van verdringing door de grote zeboerunderen. Richard Maatkamp verhaalt: ‘Onder invloed van de zich steeds meer over West-Afrika verspreidende zeboes, die voor meer melk en/of vlees tekenden, verdwenen er steeds meer dahomeykuddes. Maar de oorspronkelijke dwergrunderen hadden een voordeel ten opzichte van de grotere zeboes, ze waren namelijk ongevoelig voor de door tseetseevliegen overgebrachte slaapziekte. Hierdoor konden de kleine runderen overleven in de moerasachtige lagunen aan de West-Afrikaanse kust, waar zeboes moeilijker konden overleven, omdat ze wel vatbaar zijn voor besmetting door de tseetseevlieg.’

Maatkamp is van kinds af altijd geboeid geweest door de fokkerij: eerst met volièredieren, nadien met schapen en nu met neerhofdieren (pluimvee en andere, kleine boerderijdieren) en miniatuurkoeien. ‘Ik zocht voor mijn anderhalve hectare weiland een geschikt runderras om mee te fokken’, legt Maatkamp uit. ‘De zoektocht bracht mij bij het dahomeyrund. Het ras bezit heel mooie kenmerken om mee te fokken. Het is zelfredzaam, waardoor de dieren hier het jaar rond buiten kunnen verblijven; het is een sterk ras, ziekteresistent en heeft weinig nodig voor zijn onderhoud. Het kost mij met andere woorden weinig arbeidstijd en dat is prettig werken als je fulltime een baan buitenshuis hebt.’ De dieren in Aalten hebben dus geen ‘binnen’ en beschikken enkel over een beschutting. Ze groeien op met een grasdieet (vers gras of kuilgras uit balen) en een weinig brok, elke dag. ‘Brok hebben ze in feite niet nodig, maar het helpt om de dieren handmak te hebben. Verder hebben ze het jaar rond de beschikking over een liksteen.’

Dahomeyrunderen worden makkelijk 20 jaar. Maatkamp: ‘Ikzelf bezit een jonge kudde. Vrouwelijke dieren heb ik nog niet naar de slacht hoeven te brengen, omdat de vraag voor de fokkerij zeer groot is. Dekstieren heb ik al wel eens vaker naar de slacht gebracht. Op 3 à 4 jaar

De schofthoogte van dahomeykoeien varieert tussen de 80 en 100 cm, bij stieren varieert deze tussen de 85 en 110 cm

ouderdom wegen ze zo’n 300 kg en dat levert 150 kg geslacht gewicht op. Het vlees is sterk gemarmerd en bezit veel smaak.’

Professionele aanpak Richard Maatkamp is eveneens verantwoordelijke stamboekregistratie bij het Nederlandse dahomeystamboek.

Het stamboek telt zo’n 60 leden, goed voor zo’n 240 dieren. ‘In een kleine populatie is het zaak om heel goed te registreren om verwantschap en inteelt te vermijden. Dat hebben wij heel professioneel aangepakt en prima op orde. De stamboomgegevens van de dieren zijn digitaal vrij toegankelijk voor alle leden. De stamboekfokkers kunnen bovendien vrij beschikken over een online paringsprogramma om inteelt te voorkomen.’

De fokker geeft verder aan dat de leden ook regelmatig dieren importeren uit andere Europese landen met een stamboek, zoals Duitsland, Zwitserland en Noord-Italië, om inteelt te vermijden.

Bij het fokken van dwergrunderen loert steeds de bulldogfactor om de hoek. ‘Dat gevaar bestaat nu eenmaal bij alle dieren die je selecteert op “zo klein mogelijk”. Stamboekleden zijn verplicht hun dekstieren hierop te testen, zodat het nooit een probleem wordt.’ l

Samenvatting – Ondanks dat in veel gevallen dwerggroei ook gelinkt is aan gunstige en gewenste fokeigenschappen, wordt het veelal geweerd in officiële fokprogramma’s.

– In het dexterras is selectie op dwerggroei standaard.

– Het dahomeyrund is van nature miniatuur.

– Er bestaat een test om de bulldogfactor te elimineren.

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-hoofdartikel.indd 11

11

13-07-2021 16:34

BEDRIJFSREPORTAGE EIKELBOOM-VAN WAKEREN

Melkrijke moeders,

vleesrijke vaders

Gefokt in Canada, geboren in Denemarken en sinds een paar maanden in dekdienst in Dwingeloo. De indrukwekkende Nordbaek All-in P 185 is 18 maanden en zo’n 800 kilo zwaar. Hij loopt bij een kudde hoornloze koeien in Dwingeloo.

Tijd om een kijkje te nemen bij Rick en Jasmijn van Eemster Polled Herefords.

TEKST ALICE BOOIJ

12

H

oornloosheid is volop in het nieuws. Aan de herefords van Rick Eikelboom en Jasmijn van Wakeren gaat de discussie echter helemaal voorbij. Zij zijn genetisch hoornloos. ‘Hoornloosheid is zo breed verspreid in het herefordras dat je juist moet zoeken naar gehoornde dieren. Wij gaan voor de hoornloze hereford, dit type past qua eigenschappen beter bij ons’, vertelt Rick Eikelboom (34), sinds elf jaar herefordfokker.

‘We wilden geen knuffelkoe, maar een serieus vleesras’, vertelt Rick. Hij werkt bij een zorginstelling en is daar verantwoordelijk voor bouw- en vastgoedprojecten. Jasmijn (29) werkt bij Looop, waar ze reststromen uit de humane voedingsmiddelenindustrie doorzet naar vooral de varkenshouderij.

Meer ontwikkeling De koeien zijn voor hen een leuke hobby, die ze bovendien delen met een stel dat op de boerderij ernaast woont. ‘We werken allemaal buiten de deur, dus we moesten een koe hebben met

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-BedrijfHereford.indd 12

13-07-21 11:29

BEDRIJFSPROFIEL

Dwingeloo

Genetisch hoornloze herefords, rechts de Amerikaans-Canadees gefokte Nordbaek All-in P 185

veel gebruikersgemak. We wilden geen weilanden met vangrail eromheen’, luidt de verklaring van Rick en Jasmijn om te kiezen voor de hereford.

De start was met zowel gehoornde als ongehoornde herefords, maar de vleesveehouders wilden meer ontwikkeling in de koeien. ‘De dieren waar wij mee startten, waren lager en breder van type, maar we zochten naar meer maat en lengte’, vertelt het stel. Tijdens hun vakanties, van Engeland naar Denemarken en Duitsland, gaan ze ook naar collega-herefordfokkers ‘om te buurten en te vergelijken’. Zo kregen ze een helder beeld van hun ideale hereford en van het selecteren en fokken van een ‘heel functionele koe’. Ze willen dat de koeien zelfredzaam zijn, makkelijk en vlot bewegen en oud kunnen worden.

Een van de kenmerken die voor het stel belangrijk is, is de uier. ‘Dat klinkt misschien wat gek voor vleesveehouders, maar ze moeten goede uiers hebben’, klinken de vleesveehou-

naam bedrijf Eemster Polled Herefords eigenaren Rick Eikelboom en Jasmijn van Wakeren plaats Dwingeloo

aantal dieren 30 herefords, 12 moederdieren grondgebruik 12 ha, waarvan 7 ha rondom het huis

ders vastberaden. ‘Wanneer koeien een ondiepe uier hebben met niet te dikke spenen die wel keurig recht onder de uier staan, kunnen de kalveren er ook gemakkelijker en dus sneller bij’, is hun ervaring. ‘Hoe sneller het kalf de eerste melk krijgt, des te beter het is.’ Rick voegt eraan toe dat ze ook selecteren op koeien uit melkrijke lijnen. ‘Met meer melk krijgt het kalf meteen een betere start. Vergelijk gespeende kalveren maar. De één heeft het beter gedaan dan de ander, dat is de invloed van moeder en melk.’

Selectie en fokkerij heeft ze naar een veestapel gebracht die er mag zijn, zo blijkt ook uit de keuringsresultaten. Om hun beste dieren te laten zien gaan Rick en Jasmijn graag naar de keuring. Voor de beste presentatie ging Jasmijn zelfs naar een workshop in Schotland om de zogenaamde Fluffy Moosecursus te volgen bij Romany Herefords om optimaal te leren scheren en dieren voor te brengen op de keuring. ‘Het is een sport om het dier op de beste manier te presenteren. Het verschil is enorm’, zo geeft ze aan. En de resultaten zijn er ook al. De nationale fotokeuring afgelopen september – met 88 herefordinzendingen – bracht beloning voor de jonge dieren Stal Eemster Bo P (v. Horstinge Nicholson) en Stal Eemster Baloe P (v. Netherhall 1 OZ Daffy), die hun rubrieken wonnen.

Grote oversteek van embryo Rick en Jasmijn zoeken niet alleen naar melkrijke koeien, maar ook naar stieren die met name vleeseigenschappen inbrengen. Met de aankoop van Nordbaek All-in P 185 hebben ze weer een volgende stap in de fokkerij gezet om hun veestapel te verbeteren. ‘Kijk eens naar die breedte in de achterhand en de bespiering over de rug. Hij is stoer hè?’, geeft Rick bewonderend aan, terwijl hij de stier beschrijft. ‘Op een jaar leeftijd woog hij al 675 kilo. Hij heeft een goede rug, scherp beenwerk en goede klauwen. En natuurlijk is hij hoornloos.’

De 18 maanden oude stier van naar schatting 800 kilo levend gewicht heeft een hele ‘reis’ over de wereld gemaakt voordat hij in Dwingeloo aankwam. Met een Amerikaanse vader en een Canadese moeder combineert hij de kwaliteiten van twee populaties. Als embryo maakte hij de grote oversteek naar Europa. ‘Zijn kwaliteiten zijn geen toeval, hij is zwaar geselec-

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-BedrijfHereford.indd 13

13

13-07-21 11:29

BEDRIJFSREPORTAGE EIKELBOOM-VAN WAKEREN

In de eigengebouwde en mobiele ‘Feed & Treat-trailer’ kunnen de dieren bijgevoerd en vastgezet worden

teerd’, geeft Rick aan. De Amerikaanse genen van zijn vader leveren de aanleg om vlees aan te zetten, zijn Canadese moeder loopt op een van de meest succesvolle Canadese herefordbedrijven. ‘De Canadese herefords hebben de eigenschap van een laag geboortegewicht en ze hebben moederlijnen met veel melk. De kalveren worden gemakkelijk geboren en groeien daarna heel snel. Die combinatie vinden is juist de sport in de fokkerij.’

Nordbaek All-in P werd door Deense herefordfokkers als embryo gekocht en geïmporteerd in Denemarken met nog 24 andere herefordembryo’s. ‘De Deense fokker wilde nieuw bloed in zijn veestapel en hoopte zo uit verschillende lijnen een nieuwe goede stier te krijgen.’ Van de 25 embryo’s sloegen 23 embryo’s aan en zo had de fokker stieren over. ‘We zijn er meteen op afgegaan’, vertelt Rick, die door de coronamaatregelen nog tot eind mei geduld moest hebben voordat de stier ook daadwerkelijk naar Eemster Herefords in Drenthe kon komen. ‘Hij zal het vleestype toevoegen aan onze veestapel’, zo is de verwachting van Rick.

Ossen voor het vlees Dat vleestype is belangrijk, want naast 90 procent afzet van vee naar collega-fokkers verkopen ze ook vlees in pakketten.

‘Dan doen we selectief hoor, we hebben een vaste groep mensen die vlees afneemt’, vertelt Jasmijn. ‘Het is een mooie nevenactiviteit.’ Ze ossen hun stieren en weiden ze jaarrond op goede graasgronden. ‘Van alleen schrale natuurstukken krijg je geen goede vleeskwaliteit’, geeft ze aan.

Op een leeftijd van 23 tot 24 maanden zijn ze honderd procent grasgevoerd. Om ze af te mesten gaan ze drie maanden op een intensief rantsoen met brok. ‘Dan komen ook de intramusculaire vetten’, geeft Rick aan. Voor het afmesten hebben ze een ‘gepersonaliseerd brokje’, aldus Jasmijn.

‘Met zo’n brokje kun je de vleesaanzet sturen. Je wilt niet nog meer vetaanzet op de kont en de rug, je wilt juist gemarmerd vlees.’

‘Daar zit het onderscheidend vermogen en de kwaliteit van de hereford’, voegt Rick toe. ‘Dat gemarmerde vlees geeft zoveel smaak. Het randje vet dat aan de buitenkant zit, kun je eraf snijden.’ De markt voor het herefordvlees is groot, zo ervaren ze. ‘We kunnen er nog wel meer uit halen. We denken er nog weleens aan om herefordhamburgers in een foodtruck te

14

verkopen’, verklapt Jasmijn. ‘Eigenlijk willen we de hele keten van a tot z bedienen. Van kalf tot aan de consument.’

Het ‘avontuur’ met de nieuwe stier krijgt volgend voorjaar een vervolg. Dan zullen de eerste kalveren geboren worden.

De piek van de geboorten ligt in het voorjaar, februari-maart, zodat de koeien en kalveren de grasgroei volop kunnen benutten voor de melkproductie. ‘Na juli maken we de koeien niet meer drachtig’, legt Jasmijn uit. ‘Anders worden ze te laat in het seizoen geboren.’ Het jongvee wordt met 15-16 maanden geïnsemineerd om rond de twee jaar – weer in het voorjaar – voor het eerst te kalven. ‘De meeste stieren gaan voor de fokkerij weg en van een aantal stieren maken we ossen.’

Naast het gras in de wei krijgen de koeien bijgevoerd in de vorm van mineralen en lokvoer. Daar hebben de vleesveehouders een zogenaamde ‘Feed & Treat-trailer’ voor. Rick heeft op een aanhangwagen een dak gemaakt, plaatste er voerhekken op en verstevigde de constructie met steunpoten. Eigenlijk een voerhuis op wielen, dat ze makkelijk kunnen verplaatsen en dat als voederplaats voor de koeien dient. ‘Ik kan de koeien dankzij die trailer ook vastzetten voor ki of voor een behandeling’, zegt Rick. Voordat Nordbaek All-in P kwam, maakten ze gebruik van kunstmatige inseminatie, om zo de mogelijkheid te hebben om de beste stieren te gebruiken en daarmee speciale genetica binnen te halen. ‘Dit zal in de toekomst altijd deels zo blijven, om variëteit te behouden.’ l

Herefords in beeld Tijdens de reportage is er ook een video gemaakt van de mooie herefords bij Rick en Jasmijn Eikelboom-van Wakeren.

Foto en film op veeteeltvlees.be of .nl

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-BedrijfHereford.indd 14

13-07-21 11:30

Réjoui d’Argenton Jasper x Ingénu

46 mnd: 1282 kg, 148 cm (+4)

De zoon die zijn vader overtreft Ki-code: 941977 ⊲ Drinkvermogen: 112 ⊲ Vitaliteit: 106 ⊲ Sterftecijfer: 92 ⊲ Karkasindex mannelijk: 113

Wilt u sperma van Réjoui of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op CRV4all.nl/shop of CRV4all.be/shop

369-21 Ad VV-JULI-Réjoui .indd 2

16-06-21 11:20

DIERGEZONDHEID DIAGNOSTIEK ZIEKTEVERWEKKERS

Diagnostiek via

genetische informatie Via een nieuwe onderzoekstechniek kunnen veehouder en dierenarts snel in beeld hebben welke ziekteverwekkers de oorzaak zijn van zieke dieren. De techniek maakt daarbij gebruik van ‘sequencing’, waarbij de genetische informatie van ziekteverwekkers onderzocht wordt.

TEKST WIM VEULEMANS Oprichters PathoSense: Hans Nauwynck en Sebastiaan Theuns

S

inds kort kunnen veehouders gebruikmaken van PathoSense. Dit is aldus de ontwikkelaars een innovatief, diagnostisch platform dat alle virussen en bacteriën die betrokken zijn bij infectieuze ziekten bij vee, kan identificeren. Het gaat bijvoorbeeld om virussen als het respiratoir syncytieel virus (rsv), het coronavirus en mycoplasmen bij luchtwegaandoeningen.

‘Naast het grote netwerk via DGZ Vlaanderen bieden we PathoSense ook aan via een aantal private laboratoria zoals Dialab en Velab, maar we zijn ook in gesprek met Arsia in Wallonië en enkele andere private laboratoria.’ Aan het woord is Hans Nauwynck, professor en veterinair viroloog aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent en een van de ontwikkelaars van de innovatieve onderzoekstechniek.

Blind zoeken naar pathogenen De techniek is door Hans Nauwynck en zijn collega Sebastiaan Theuns ontwikkeld in een spin-off van UGent. Met de

techniek is het mogelijk om ‘blind’ te zoeken naar de aanwezigheid van genetisch materiaal van de ziekteverwekkers of pathogenen (virussen of bacteriën) in een staal. Daardoor is een brede identificatie van virussen, mycoplasma’s en andere bacteriën (grampositieve en gramnegatieve bacteriën) mogelijk bij acuut zieke dieren. Een dierenarts hoeft, kortom, niet op voorhand aan te geven op welke ziekteverwekkers gezocht moet worden.

PathoSense is bovendien niet afhankelijk van de beperkingen van de meer gekende PCR-test (die pathogeen-specifiek is), waardoor het ingezet kan worden voor alle problemen en alle diersoorten. ‘Zo zijn dierenartsen die gespecialiseerd zijn in reptielen momenteel belangrijke klanten’, lacht professor Nauwynck.

PathoSense biedt een compleet pakket aan van staalname tot en met de diagnostische interpretatie. Hiervoor maakt het gebruik van een totaalpakket dat aan de dierenartsen aangeboden wordt. ‘Zij krijgen dan toegang tot een aparte app waarmee ze stalen kunnen aanmelden op ons platform,

Hoe werkt PathoSense?

1. Monstername op de plaats waar de ziekte zich afspeelt. Dat betekent via een neusswab voor de bovenste luchtweginfecties, via een longspoeling voor de diepere luchtweginfecties, rectale swab of swab van de darminhoud voor enteritis, serum voor de systemische infecties of een swab van aangetaste weefsels of de geaborteerde foetus.

2. Via de swab worden de pathogenen

16

meteen opgezuiverd.

3. Het monster aanmelden via de mobiele PathoSense-app op de smartphone.

4. Opslag en transport van het monster dient te gebeuren bij 4°C en kan via DGZ, Dialab, Velab, via transportbedrijf Miedema (Nederland en Duitsland) of per expresse-koerier.

5. Sequencing en diagnostiek in het PathoSense-lab.

6. Het PathoSense-rapport wordt via app aan de dierenarts bezorgd alsook als bijlage bij het beproevingsverslag van DGZ. De doorlooptijd is een week. De kostprijs vanuit PathoSense bedraagt 100 euro per staal exclusief extra kosten vanwege de derde partij.

Meer info over PathoSense vind je op deze website: www.pathosense.com

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-Neusswap.indd 16

13-07-21 11:19

Dr. Chantillon: ‘Uitsluitsel over aanwezigheid pathogenen’ Laurens Chantillon, dierenarts en specialist rundveegezondheidszorg in opleiding aan de kliniek inwendige ziekten van de grote huisdieren (UGent, bij prof. Pardon) zette PathoSense al meermaals in, zowel op rundveebedrijven met gezondheidsproblemen als bij casussen in de kliniek.

‘Met een PCR-test blijft bij een negatieve uitslag steeds de vraag of er geen ander virus betrokken is waarnaar niet gezocht werd’, vertelt hij. ‘Met PathoSense hebben we dat probleem helemaal niet meer en kunnen we met zekerheid een virusinfectie uitsluiten of juist bevestigen. Onze eigen onderzoeksgroep heeft meegewerkt aan de PathoSense-detectie en de gevoeligheidsbepaling voor Mycoplasma bovis. De test is zeer nuttig voor een snelle bevestiging van

Mycoplasma-infecties en op dit moment testen we op verschillende bedrijven hoe via resistentiebepaling de behandeling meer effectief kan zijn.’

Voor de dierenarts is de app duidelijk en de rapportering overzichtelijk. Het is belangrijk dat de dierenarts de testuitslag in verhouding tot het ziektebeeld en de bedrijfssituatie interpreteert.

Voor Chantillon is de selectie van geschikte dieren zeer belangrijk om PathoSense zinvol in te zetten. ‘De test werkt het best bij acuut zieke dieren die een hoge hoeveelheid virus bevatten. Om dragerdieren of klinisch nietzieke uitscheiders te detecteren zijn andere technieken vermoedelijk meer geschikt. Wij gebruiken PathoSense in het kader van onze bedrijfsbezoeken voor luchtwegproblemen

aangevuld met bedrijfs- en klinische gegevens van de dieren’, verduidelijkt Nauwynck. ‘Hierdoor weten wij vooraf welke stalen we gaan ontvangen en hoeveel. Via deze app krijgen de dierenartsen ook de resultaten van het onderzoek toegestuurd, waarna ze de diagnostiek kunnen bespreken met de veehouder.’

‘We hebben ook een gepatenteerde nieuwe swab ontwikkeld om het staal bij het dier te nemen, die vergelijkbaar is met de gekende neusswab die momenteel iedereen kent van de coronatest’, legt Nauwynck uit. ‘Deze swab zal niet alleen de pathogenen collecteren, maar ook opzuiveren. Daardoor kunnen we in ons labo ook versneld sequencing – een techniek die via genoomonderzoek in de dna-structuur kijkt – toepassen. Anders zou het twee dagen extra kosten om de stalen op te zuiveren, wat de techniek meteen ook duurder zou maken.’

Ook zicht op resistentie De dierenarts krijgt na de analyse een volledig overzicht van de aanwezige pathogenen. ‘Het is immers zelden één pathogeen dat een dier ziek maakt. Vaak gaat het om complexen van pathogenen’, vult Nauwynck aan. ‘Het is vaak de combinatie van pathogenen die een ziekte tot uiting doet komen.

Hierdoor kan de dierenarts gerichter gaan behandelen.’

Bijkomend maakt de nieuwe onderzoekstechniek het mogelijk om de resistentie voor bepaalde antibiotica te gaan bepalen in de genetische code. ‘Zo kunnen we de dierenarts in het advies bij de diagnostiek al meegeven welke antibiotica tegen bijvoorbeeld Mycoplasma bovis niet zullen werken en welke wel’, verduidelijkt hij.

Via de techniek is ook de virulentie of het ziekmakend vermogen van het pathogeen te bepalen. Sommige uitgescheiden toxines, zoals bij E. coli, zorgen immers voor een zwaarder ziek dier. ‘Ook hierdoor kan er adequater behandeld worden’, aldus de Gentse prof. ‘En tot slot kan onze techniek ook leiden tot een beter autovaccin, een vaccin dat gemaakt is op basis van het pathogeen dat de problemen veroorzaakt op het bedrijf.’

De professor ziet voor de rundveesector een aantal grote

meestal op longspoelingen. Het poolen van stalen – maximum 5 – waarop dan slechts één analyse moet gebeuren, is ook mogelijk. Dat maakt het praktisch en financieel haalbaar.’

In de Gentse dierenkliniek wordt PathoSense meer en meer als vervanger van het PCRonderzoek op een pool van longspoelingen ingezet. Voor het identificeren van de bacteriële bijbesmettingen is het wel nog steeds nodig om op individuele stalen bacteriële kweek en gevoeligheidsbepaling uit te voeren. ‘Samengevat is PathoSense een zeer waardevolle aanvulling op het huidige pakket diagnostische testen, die, in de juiste handen, controle en preventie van verschillende virusinfecties kunnen verbeteren’, aldus Chantillon.

Dierenartsen krijgen een totaalpakket met app en staalnamekit ter beschikking

voordelen. Zo is de techniek betaalbaar. ‘Ik ben er nogal voorstander van om van een aantal dieren een mengstaal te nemen, bijvoorbeeld om te achterhalen wat de veroorzaker is van hoest bij kalveren. Dan kan een mengstaal genomen worden van een vijftal dieren. Op die manier krijgt men een beter beeld van wat er circuleert binnen de rundveestapel, geeft Nauwynck aan. ‘Het gaat om een kleine, beperkte hoeveelheid materiaal. Er is geen noodzaak meer om weefsel of volledige dieren te gaan onderzoeken. Een dierenarts kan gericht een staal nemen, wat de kost ook meteen beperkt.’

PathoSense verwacht jaarlijks een 1500 stalen te onderzoeken in Vlaanderen, maar heeft ook ambitie richting buitenland. PathoSense is momenteel een robot aan het ontwikkelen voor deze toepassing, waardoor opschaling mogelijk is.

‘Deze robotten kunnen vervolgens in buitenlandse partnerlaboratoria geplaatst worden’, vult Hans Nauwynck aan.

‘Wanneer al deze robotten zullen aangesloten worden op een centrale computer, dan zullen op lange termijn de rundveesector en de verantwoordelijke gezondheidsdiensten via een dashboard in beeld hebben welke ziekteverwekkers in een streek rondgaan.’ l

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-Neusswap.indd 17

17

13-07-21 11:19

INFOGRAPHIC SCHERP-IN

Zwerfvuil niet belangrijkste oorzaak van scherp in Nu het weideseizoen in volle gang is getreden, loert het gevaar voor scherp in door zwerfvuil van recreanten zoals wandelaars en fietsers . Uit de autopsieverslagen blijkt echter dat, tegen de algemene gedachte in, de oorzaak van scherp-in vooral te zoeken is op het eigen bedrijf.

TEKST GUY NANTIER

H

et zwerfvuil langs de Vlaamse en Nederlandse wegen vormt niet alleen een belasting voor het milieu, maar ook een gevaar voor koeien: stukjes van weggegooide blikjes of ander zwerfvuil belanden na het maaien wel eens in het veevoeder. In de magen van de dieren veroorzaken die stukjes letsels, die de dieren ziek maken en die tot de dood kunnen leiden. Volgens een masterstudie aan de universiteit van Wageningen, Nederland, en geëxtrapoleerd naar Vlaanderen, zouden jaarlijks tot 6200 Vlaamse koeien ziek worden door zwerfvuil.

Milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux greep de masterstudie aan voor een nieuw pleidooi voor statiegeld, dat het volume van flesjes en blikjes in het zwerfafval met 70 tot 90 procent kan doen dalen. ‘De strijd tegen zwerfafval kost de Vlaamse gemeenten nu al 155 miljoen euro per jaar’, zo luidt het bij de milieuorganisatie. Ook Boerenbond ondersteunt de invoering van statiegeld. De veehouders zijn immers het slachtoffer van vervuiling waar zij geen grip op hebben en dat kost hun jaarlijks volgens de studie 4,5 tot 6,8 miljoen euro.

Traumatische reticuloperitonitis (TRP of scherp in) is een ernstig ziektebeeld. De oorzaak is het opvreten van scherpe voorwerpen die zich in het voer bevinden.

Scherp in bij runderen wordt regelmatig aangetroffen bij sectieonderzoek. Het percentage scherp in als doodsoorzaak bij volwassen runderen bedroeg volgens Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ) 10,1 procent in 2020.

Volgens DGZ was in 2020 scherp in de tweede belangrijkste doodsoorzaak van sterfte bij volwassen runderen ouder dan twee jaar. In 2019 lag het percentage op 9,3 procent en was het de derde belangrijkste oorzaak. Als we de percentages van de laatste zes jaar bekijken, zien we dat die tamelijk stabiel zijn, zo’n 9 procent met een uitschieter – in de laagte dan – van 5 procent in 2018.

Oorzaak vooral op het eigen bedrijf De Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) in Nederland heeft een analyse uitgevoerd van de sectiebevindingen bij runderen in de periode 2005 tot en met 2019. Uit die analyse blijkt dat zowel het aantal als het percentage runderen met scherp in ten opzichte van het totaal aantal runderen ingestuurd voor sectieonderzoek, toeneemt.

Vooral vanaf 2015 is een duidelijke toename zichtbaar: van 5,4 procent in 2015 naar 9,8 procent in 2019. Runderen met scherp in zijn voor 93,3 procent van de gevallen van het melkveetype ouder dan één jaar.

De GD trof bij het merendeel van de runderen met verschijnselen van scherp in echter geen scherp voorwerp meer aan. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn dat de scherpe voorwerpen in die gevallen het maagdarmkanaal al hebben verlaten, dat ze niet gevonden zijn door inkapseling in ontstekingsweefsel, te klein zijn om waar te kunnen nemen of al door het lichaam zijn opgelost. Als er wel een scherp voorwerp werd gevonden, was het metaal dat waarschijnlijk afkomstig was van het eigen bedrijf, zoals spijkers, schroeven, metaalboortjes, stalen veegborstelharen, afrasteringdraad en ijzerdraad afkomstig uit autobanden waarmee een kuil werd afgedekt.

Zwerfafval onwaarschijnlijke oorzaak

Hoe scherp in voorkomen op het bedrijf?

Het is belangrijk om secuur te werken bij het klussen en verbouwen.

Plaats ter preventie van scherp in magneten op de opraapwagen en op de voermengwagen.

18

Een duurdere oplossing is om alle koeien preventief een kooimagneet in te geven, alleen hebben (kooi)magneten geen effect bij niet-magnetische metaaldelen, zoals roestvrij staal.

GD kan op basis van de analyse van deze sectiebevindingen berichten die regelmatig in het nieuws verschijnen over een toename van scherp in bij runderen veroorzaakt door opgegeten zwerfafval, zoals verhakselde (drank)blikjes en stukjes hard plastic, niet bevestigen.

DGZ treedt deze conclusie bij, al plaatst deze er nog een extra kanttekening bij: ‘Wij hebben uiteraard enkel gegevens van de dieren die binnenkomen voor een diagnose. Vaak echter komen dieren die hieraan sterven, niet binnen voor autopsie, dus daar kunnen er wél tussen zitten die aan zwerfvuil gestorven zijn.’ l

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-InfographicScherp.indd 18

13-07-21 11:10

Percentage gevallen van scherp in volgens autopsieverslagen (bronnen: DGZ/GD)

NEDERLAND

VLAANDEREN

IN 2019

IN 2019

9,8%

9,3%

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-InfographicScherp.indd 19

19

13-07-21 11:10

FOKKERIJ FOKDOELENQUÊTE CRV

Fokdoel zet

vruchtbaarheid en gezondheid voorop De fokdoelenquête van Coöperatie CRV leverde geen grote verschuivingen op voor de verschillende rassen. Vleesveehouders hechten vooral belang aan vruchtbaarheid en gezondheid. De bwb-rascommissie stelt alvast voor om het fokdoel voor Belgisch witblauw uit 2016 te behouden.

TEKST WIM VEULEMANS

D

it voorjaar organiseerde Coöperatie CRV onder haar leden in Nederland en Vlaanderen opnieuw een vijfjaarlijkse fokdoeldiscussie. Circa 300 vleesveehouders namen deel aan deze enquête, elk vanuit hun eigen ras. Iets meer dan de helft van de deelnemers bestond uit houders van het Belgisch-witblauwras.

Ook blonde d’Aquitaine- en limousinhouders waren ruim vertegenwoordigd in de fokdoeldiscussie.

In de toekomst wil het overgrote deel van de vleesveehouders optimaliseren (30% in Nederland en 48% in Vlaanderen) in hun huidige bedrijfsvoering en dat met het huidige aantal dieren. Groeien in aantal dieren is maar voor 11 à 12 procent van de veehouders een toekomstdoel. In Vlaanderen geeft 13 procent aan op kortere termijn te gaan afbouwen of stoppen.

Vruchtbaarheid belangrijkst Op dierniveau ligt in Nederland de nadruk van vleesveehouders op het verhogen van de vleesaanleg (16%), een beter exterieur van de dieren (15%) en het verbeteren van de vleeskwaliteit (13%). Dat laatste komt ook in Vlaanderen naar voren, maar wordt voorafgegaan door het verbeteren van de vruchtbaarheid (16%).

Kijken we naar de verschillende rassen, dan valt op dat bij limousin meerdere vleesveehouders meer willen fokken op hoornloosheid. Melkgift komt ook bij diverse rassen naar voren, zoals bij blonde d’Aquitaine, limousin, hereford en charolais. West-Vlaams rood maakt zich zorgen over inteelt en beschikbaarheid van stieren.

Vruchtbaarheid krijgt nog meer aandacht in de fokdoelenquête. In Vlaanderen geeft 28 procent van de vleesveehouders aan het drachtig worden van de dieren als een probleem te ervaren, 14 procent benoemt de leeftijd van eerste inseminatie als probleem. Deze vaststelling is te noteren bij nagenoeg alle vleesrassen. Ook thema’s als gezondheid, groeikracht, beenwerk en kalvervitaliteit staan boven aan de agenda van de vleesveehouders.

20

bwb-index leeftijd (1e inseminatie) karkasgewicht koe beenwerk sterfte bij geboorte sterfte op 14 mnd. bespiering eindbeoordeling

huidige verdeling (%)

verdeling uit enquête (Vl.) (%)

verdeling uit enquête (Nl.) (%)

20 30 10 5 5 10 20

21 29 13 6 5 11 14

18 26 14 9 5 11 14

Tabel 1 – Huidige en volgens de enquête gewenste verdeling van de bwb-index

Ook de rascommissie Belgisch witblauw besprak recent de vaststellingen in de fokdoelenquête. Op basis van de resultaten stelt de rascommissie aan de coöperatie voor om het fokdoel voor het Belgisch-witblauwras vanuit het Vlaamse stamboek te behouden zoals omschreven in 2016: een dier dat een makkelijke opfok kent, een hoge dagelijkse groei heeft, een eerste kalf op 24 maanden en weer vlot drachtig wordt. Hierbij moet er ook voldoende aandacht gaan naar het beenwerk en de bespiering.

Tevredenheid over bwb-index Naar tevredenheid stelt de rascommissie ook vast dat de twee jaar eerder geformuleerde bwb-index (tabel 1) goed de werkelijke en door vleesveehouders gewenste situatie inschat. De gewichten die veehouders in Nederland en Vlaanderen geven aan de verschillende kenmerken, komen goed overeen met de gewichten die de rascommissie gaf. De kenmerken beenwerk en sterfte bij geboorte krijgen procentueel iets meer gewicht bij de respondenten, de fokwaarde eindbeoordeling dan weer iets minder.

De rascommissie onderzoekt momenteel nog welk effect een eventuele aanpassing van de bwb-index op de witblauwpopulatie kan hebben. De resultaten voor de andere rassen worden ook besproken met de verschillende stamboekorganisaties. l

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-Fokwaarden.indd 20

13-07-21 11:00

CRVCOÖPERATIENIEUWS

Opnieuw prijskampen in aantocht Dankzij de versoepelingen van de coronamaatregelen is het gelukkig ook weer mogelijk om de organisatie van prijskampen op te starten. Zo staat op 31 juli de nationale prijskamp Belgisch witblauw – Grote Prijs Keukens Redant – in ErpeMere gepland. De prijskamp in BeverenWaas gaat door op 8 augustus.

Dieren inschrijven voor deze twee prijskampen is niet meer mogelijk.

De afdeling Oosterkempen heeft de prijskamp in Geel ten Aard verplaatst naar 4 september. Witblauwfokkers uit regio Oosterkempen kunnen dieren voor de keuring aanmelden tijdens de stierenpresentatie, die dit jaar plaatsheeft op 27 juli in het PC Ten Aard. Ook fokkers die niet uit de regio Oosterkempen komen, zijn uitgenodigd voor deze avond.

In Nederland staat vooralsnog, afhankelijk van de coronamaatregelen, op

5 september de keuring in Geffen gepland.

De jaarmarkt in Leuven gaat door op maandag 6 september en ook dit jaar vindt er weer een interprovinciale prijskamp plaats.

Nieuwe stalnamen Nevenstaande aanvragen voor stalnamen zijn het afgelopen kwartaal bij CRV binnengekomen. Als veertien dagen na publicatie geen bezwaar tegen een van deze stalnamen is ingediend, krijgt de naam de officiële status.

Voor meer informatie en inschrijvingen voor de prijskamp in Leuven kunt u terecht bij Stijn Veulemans: stijn.veulemans@telenet.be of 0473 29 08 05.

stalnaam

naam

PC / woonplaats

van Stercorando Meulenveld Bokumshoeve Hof de Eendragt Noorderwaard’s

melkveebedrijf J. J. C. van Emst R. H. M. Urlings G. J. M. Damhuis A. J. Meijering Noorderwaard Texel

Katlijk Nuth Tilligte Zaamslag Oosterend (N.H.)

CRV en VeeteeltVlees organiseren grensoverschrijdende videokeuring blondes en bwb Ongeveer anderhalf jaar na de laatste keuringen liggen bij enkele organisatoren de plannen klaar om nog deze zomer nieuwe keuringen te organiseren. Maar niet elke organisatie kan deze handschoen meteen opnemen. Coöperatie CRV en VeeteeltVlees hebben daarom het plan opgevat om jaarlijks voor één of twee vleesrassen een grensoverschrijdende videokeuring met bedrijfsloten te organiseren. Het blonde d’Aquitaine- en het Belgisch-witblauwras bijten in 2021 de spits af.

Aan de videokeuring kunnen leden van Coöperatie CRV uit Vlaanderen en Nederland deelnemen. Elke vleesveehouder kan zich daarbij in één categorie met een bedrijfsgroep inschrijven. Het gaat daarbij om een bedrijfsgroep van drie vrouwelijke dieren die geregistreerd zijn

bij CRV (afstamming) en raszuiver zijn (87,5% of 7/8). Voor witblauwen gaat het om de leeftijdscategorieën van 12 tot 15 maanden (geboren tussen 1 mei en 31 augustus 2020) of 16 tot 20 maanden (geboren 1 januari 2020 en 30 april 2020). Voor blonde d’Aquitaine dient het te gaan om een groep van drie vaarzen van 12 tot 30 maanden (geboren tussen 1 maart 2019 en 31 augustus 2020).

In de loop van de maand september zal een cameraman of -vrouw langskomen om het bedrijfslot in beeld te brengen. Een jury zal op basis van deze video’s een ranking maken.

De video’s worden ook gepubliceerd via VeeteeltVlees en Coöperatie CRV, waarbij een aparte publieksstemming mogelijk is.

Afhankelijk van het aantal deelnemende bedrijfsloten zal een eerste voorselectie nood-

zakelijk zijn, waarbij de voorselectie gebeurt aan de hand van een door de veehouder ingezonden video. De nodige ondersteuning wordt hierin voorzien.

De winnaars worden bekendgemaakt via een online webinar, waarbij de jury ook toelichting komt geven. Deze webinars met de prijsuitreiking hebben voor beide rassen apart plaats en zullen in de loop van de maand november georganiseerd worden. Voor meer informatie over deze videokeuring kan u altijd terecht bij Mario Willen of Jan Hendriks.

Inschrijven voor de videokeuring kan tot en met vrijdag 20 augustus door uw contactgegevens (naam, adres, telefoon, e-mailadres en UBN- of landbouwnummer) en levens- of diernummers van de drie dieren door te mailen aan mario.willen@crv4all.com (Vlaanderen) of jan.hendriks@crv4all.com (Nederland).

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-CoopNieuws.indd 21

21

13-07-21 14:24

INTERVIEW SIMON NOPPEN

leeftijd 39 opleiding economie, moderne talen carrière winkelbediende en filiaalmanager Colruyt, veestapeladviseur, accountmanager vleesvee en productmanager witblauw CRV, exportmanager en algemeen directeur BBG

Simon Noppen: ‘In de fokkerij speelt het oog van de meester een grote rol’

VV07-InterviewNoppen.indd 22

13-07-21 11:14

‘Witblauw is het ultieme

A-merk in vleesvee’ Drie maanden is Simon Noppen algemeen directeur bij BBG. Het ki-bedrijf heeft zich de voorbije jaren succesvol doorontwikkeld van een kleine Belgische ki naar een internationale speler gespecialiseerd in gebruikskruisingen met witblauw. Maar Noppen is ambitieus en wil verder evolueren.

TEKST WIM VEULEMANS

S

inds begin april heeft Belgian Blue Group (BBG) – in eigendom van fokkerijorganisaties awé en CRV – een Vlaming aan het hoofd staan van het internationaal sterk groeiende bedrijf.

Simon Noppen (39) was al sinds 2019 als exportmanager werkzaam bij BBG, een ki-organisatie gespecialiseerd in de wereldwijde afzet van genetica van het Belgischwitblauwras. BBG heeft ongeveer 170 stieren in productie.

Hij volgde Alain Hogge op als algemeen directeur, Hogge werd algemeen directeur bij de Waalse fokkerijorganisatie awé. Noppen staat er in voor de dagelijkse leiding van BBG, de aansturing van de medewerkers en de contacten met de verschillende internationale partners.

De Vlaming begon zijn carrière na zijn middelbare studies bij Colruyt. Eerst als winkelbediende, maar al snel klom hij op bij de grote distributieketen, onder meer als filiaalmanager. Als liefhebber van vleesvee en Belgisch witblauw volgde in 2011 de stap naar CRV, eerst als veestapeladviseur, later als accountmanager en productmanager witblauw. Simon Noppen is een selfmade man. Al tijdens zijn studies wilde hij liever zijn carrière zelf in handen nemen, en met succes. Mensen in zijn omgeving typeren hem als iemand die graag zelf zijn weg uitstippelt en doorpakt. Dat is ook te merken wanneer we aankomen bij zijn Lubbeekse woning. Samen met zijn gezin heeft hij de volledige woning gerenoveerd. Ook dit typeert de nieuwe BBG-directeur.

BBG groeit nagenoeg elk jaar. Wat verklaart het succes?

‘Eigenlijk is dat eenvoudig. Ze zien ons wereldwijd als die kleine Belgen die een goed product hebben en vooral een onklopbare dienstverlening. Dat creëert de belangrijke gunfactor en is volgens mij de sleutel van ons succes, zeker dat laatste. Een klant die op donderdag bij ons bestelt, krijgt zijn bestelling al op maandag verscheept. Weinig concurrenten doen ons dat na.’

‘Sinds de oprichting in 2001 kunnen we een gemiddelde jaarlijkse groei voorleggen van 13,7 procent. Dat maakt dat we in 2020 net geen 4 miljoen doses sperma hebben afgezet wereldwijd. In omzet is BBG zeker een groot bedrijf, in aantal medewerkers zijn we beperkt. Dat we al dat werk verzetten met een klein team, daar mogen we best trots op zijn. We zijn een bedrijf met een groot familiegevoel en dat stralen we ook uit richting onze klanten.’

Heeft BBG hinder ondervonden van de covidpandemie en de maatregelen hieromtrent?

‘Niet zozeer in cijfers, de omzet steeg nog steeds de voorbije maanden. Maar we staan graag dicht bij onze klanten. Ons team van exportmanagers reist de hele wereld rond om een goed contact te hebben met de lokale importeurs, maar dat hebben we al bijna anderhalf jaar niet meer kunnen doen. We beginnen wel te voelen dat we terug de baan op moeten. Onze concurrenten zitten ook niet stil.’

BBG begon gericht op de lokale markt, met voornamelijk zuiver ras.

Maar internationale ontwikkeling verbreedde de focus?

‘Dat klopt. Momenteel is circa 95 procent van onze afzet wereldwijd gericht op beef on dairy of gebruikskruisingen. Een kleine twintig jaar terug was dat natuurlijk niet zo en was BBG vooral gericht op zuiver ras en de eigen thuismarkt, zeg maar 300 kilometer rond Ciney. Met BBG hebben we toch missionariswerk verricht. We hebben het witblauw, samen met de fokkers, internationaal op de kaart gezet en de meerwaarde van het ras laten zien. Daar mogen we toch best trots op zijn.’

‘Het aantal inseminaties met zuiver witblauw loopt al een aantal jaren achteruit, net als het aantal vleesveebedrijven in België. De prijzen mogen recent dan wel gestegen zijn, de economische realiteit van de voorbije jaren maakt dat bedrijven vaak geen opvolger meer hebben. Ik merk ook dat de sector vergrijst en de kleine hobbybedrijven afhaken. Er zijn nog wel jonge bedrijfsleiders die verder ontwikkelen met het ras, vaak gekoppeld aan een eigen afzet.

Ze tonen op die manier waar ze voor staan en de manier waarop ze werken. Dat kan ik alleen maar toejuichen.’

Krimp voor zuiver ras, maar het kruisen met witblauw groeit sterk. Wat ligt hier aan de grond van?

‘De voorbije jaren hebben we met BBG witblauw wereldwijd gepromoot als een van de meest efficiënte vleesrassen, niet alleen in de zuivere fokkerij, maar ook voor het kruisen met melkvee. En daar plukken we nu de vruchten van. Melkveehouders die beef on dairy toepassen, zijn immers op zoek naar meerwaarde en meer efficiëntie. Witblauw is daar het antwoord op.’

‘Elke dag zijn er meer dan 200.000 nieuwe monden te voeden, in 2050 zouden we met de huidige methodieken tweemaal de aarde nodig hebben om alle monden te voeden.

Dat kan natuurlijk niet, efficiënte productie van voeding en landbouwproducten is daarop het enige antwoord.’

‘Onze ambitie met BBG is dan ook helder,

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-InterviewNoppen.indd 23

23

13-07-21 11:14

INTERVIEW SIMON NOPPEN gen fokwaarden rond vruchtbaarheid en de waarde van het kalf.’

‘Ook hier moeten we innoveren met BBG en het witblauwras. We merken wereldwijd een overaanbod van gebruikskruisingen.

Andere ki’s en rassen zoeken ook hierin hun weg. Wij moeten dus evolueren om ons product onderscheidend te houden. In een markt met overaanbod zakt vaak de prijs. Wij willen onze klanten betere kalveren geven, de markt vraagt lichte kalveren die goed vlees aanzetten. De markt vraagt, wij moeten dat bieden en genomics gaat ons daar zeker mee helpen.’

Hoornloosheid is in sommige regio’s een hot item, ook voor BBG?

‘Veehouders moeten de troeven van het ras nog meer gaan uitspelen’

we willen zo veel mogelijk sperma verkopen, in zo veel mogelijk landen van de best beschikbare stieren.’

In een internationale markt ontwikkelt alles zich snel en soms onverwacht. Hoe speelt BBG hierop in?

‘De markt en onze concurrenten staan natuurlijk niet stil. Om onze ambitie waar te maken moeten we dus innoveren en investeren. En dat met aandacht voor onze eigen troeven: een topproduct en topservice.’

‘Het is onze plicht als marktleider, maar ook aan onze aandeelhouders CRV en awé, om te blijven innoveren, maar wel steeds gericht naar de klant. De vraag moet voor ons steeds uit de markt komen. Zo zijn we een van de eerste ki’s die mengsperma in het aanbod hebben. Van zodra Europa het legaliseerde via eigen wetgeving zat het in ons aanbod. In de Angelsaksische landen was hier al langer vraag naar, maar nu komt het ook in de rest van Europa beschikbaar. De klant vraagt, en wij gaan erop in.’

Een andere evolutie binnen witblauw is genomics of merkerselectie. Welke waarde heeft deze voor het ras?

‘Voor de toepassing van genomics in de

24

zuivere fokkerij hebben we goed gekeken naar de ontwikkelingen van de techniek bij holstein. Wij zien het als een hulpmiddel in de fokkerij, niet als het leidend gegeven. In de fokkerij speelt het oog van de meester een grote rol en dat zal zo in de toekomst zijn. Als we morgen interesse hebben in een nieuwe stier, dan zullen we zowel naar de stier als naar zijn afkomst kijken, alleen kunnen we nu ook in zijn genen kijken en weten we meer over zijn mogelijke vererving. Zowel het fenotype als het genotype hebben we nu in beeld. Beide zullen dan de trigger zijn of we al dan niet de stier aankopen.’

‘Momenteel is het aantal beschikbare fokwaarden gebaseerd op dna nog beperkt voor zuiver ras, maar in het najaar volgen fokwaarden voor karkasgewicht en fokwaarden tweede bezoek. Ook vruchtbaarheid zal later nog volgen. En dan neemt de waarde van deze techniek voor veel fokkers toch nog meer toe.’

Zal merkerselectie ook een rol spelen voor gebruikskruisingen? Welke waarde heeft het daar?

‘Ook daar zijn reeds merkerfokwaarden beschikbaar, momenteel is dat een fokwaarde geboortegemak, maar in het najaar vol-

‘In zuiver ras is er momenteel weinig vraag naar, maar we investeren er wel in, en gaan dus actief op zoek naar hoornloze dieren, hetero- of homozygoot. Het is in dit deel van ons fokprogramma niet ons hoofddoel, maar we bieden het wel aan.’

‘Het verschil is dat wij vooral een kalversector kennen die dieren afmest richting acht maanden, maar in veel andere landen gaan deze kalveren richting afmesten op achttien maanden en dan spelen hoorns, of beter het ontbreken ervan, wel een rol.’

‘Zo zijn er veel biobedrijven in Duitsland die willen werken met hoornloosheid. Maar er is in de melkveesector ook druk van de grote afnemers, die via hun afzet druk richting hoornloosheid zetten op de sector.’

‘Wel, vandaag hebben wij een tiental heterozygoot hoornloze witte stieren in het aanbod en de eerste homozygote gebruikskruisingsstier komt eraan.’

Er zijn dus kansen voor witblauw internationaal, maar zijn er ook bedreigingen?

‘Die zijn er zeker. Soms lopen we tegen onze beperkingen aan, ook die vanuit de overheden opgelegd worden. Recent is er in het Verenigd Koninkrijk toestemming gegeven vanuit de overheid om gene-editing mogelijk te maken. In de Europese Unie kan dat niet. Wel, dat kan onze Britse collega’s meer mogelijkheden geven, denk maar aan hoornloosheid.’

‘Het ras wordt vaak ook onder een vergrootglas gelegd in de maatschappij, tegenstanders spelen vaak handig in op de emotie, maar veehouders moeten de troeven van het ras nog meer gaan uitspelen, zeker in hun eigen omgeving. We hebben daarvoor alle troeven in handen. Het ras heeft een lagere methaanuitstoot dan alle andere vleesrassen, het hoogste karkasaandeel en het is top in voederconversie. Het is het ultieme A-merk van het vleesvee, dat verklaart waarom het wereldwijd zo geliefd is.’ l

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-InterviewNoppen.indd 24

13-07-21 11:15

CRVNIEUWS

CRV Dier en CRV Bedrijf vervangen VeeManager Het vertrouwde programma VeeManager wordt vervangen door CRV Dier en CRV Bedrijf. De nieuwe apps zijn ontwikkeld in samenwerking met veehouders. Ze zitten dan ook logisch in elkaar en zijn zeer gebruiksvriendelijk.

CRV Dier is de app voor het invoeren en raadplegen van de dagelijkse gebeurtenissen rondom de veestapel, zoals inseminatie, dracht en geboorte, maar bijvoorbeeld ook behandelingen. Via de app kan ook direct een afspraak worden gemaakt voor de ki. De app CRV Bedrijf is gemaakt voor het opstellen en raadplegen van bedrijfsoverzichten. Ook alle overzichten die wettelijk bijgehouden moeten worden, zoals stallijsten en diergezondheidsoverzichten zijn in CRV Bedrijf beschikbaar. De overzichten zijn aangepast aan zowel de Nederlandse als de Vlaamse wetgeving. CRV Dier en CRV Bedrijf wisselen gegevens met elkaar uit. Zo zijn de data in beide apps altijd actueel.

Onderdeel van de nieuwe software is ook een nieuwe manier van inloggen. Deze garandeert dat data en privacy van gebruikers nu en in de toekomst goed beschermd blijven. Alle veehouders krijgen een persoonlijke pagina waarop ze kunnen inloggen met een e-mailadres en wachtwoord. De persoonlijke Mijn CRV-pagina geeft toegang tot persoonsen bedrijfsgegevens en deelnameoverzichten en er kan rechtstreeks worden doorgeklikt

naar programma’s zoals CRV Mineraal, CRV Dier en CRV Bedrijf. Ook facturen van CRV en verleende machtigingen voor het delen van data kunnen via Mijn CRV worden geraadpleegd.

De nieuwe apps zijn in samenwerking met veehouders ontwikkeld en er wordt continu gewerkt aan verbeteringen. Gebruikers vinden in ieder scherm een knop voor het stellen van vragen en geven van feedback.

Gebruikers van VeeManager Compleet kun-

nen nu al zonder extra kosten kennismaken met CRV Dier.

Wilt u meer weten over CRV Dier en CRV Bedrijf? Op de CRV-website vindt u meer achtergrondinformatie en een aantal instructiefilmpjes. Kijk op: crv4all.nl/service/crv-dier/ of crv4all.be/service/crv-dier/ Aanmelden voor CRV Dier kan rechtstreeks op: crv4all.nl/aanmelden-crv-dier/ of crv4all.be/aanmelden-crv-dier/

Bwb-proefstier Leandro van ter Bos ki-code 945137 verkoper:

Geert Demasure, Avelgem

schofthoogte: 126 cm (+4) 15 mnd.

fokker:

Idem

gewicht:

haarkleur:

zwart/wit

geboren:

05-11-2019 606 kg 15 mnd.

34 cm op 15 mnd.

Schofthoogte 85,00

Besp.

89,70

Type 86,10

Beenwerk 71,00

BENHUR DU CHAMP BOUVAL

Alg. voorkomen 85,00

Eindbeoordeling 88,40

Wat een fenomeen: Leandro weet alle hedendaagse vereisten van de fokkers te combineren.

Op 15 maand weegt hij 606 kg en meet hij 126 cm (+4). Moeder Loreta behaalde maar liefst 90,4 punten eindbeoordeling en was te bezichtigen op de CRV-stand op Agribex 2019. De genomicfokwaarden doen ook het beste vermoeden: gestalte 104, bespiering 123, vleestype 128, algemeen voorkomen 123 en maar liefst een eindbeoordeling van 129 punten. Leandro is, behalve op de Attributbloedlijn, uitermate vlot in te zetten.

FETICHE D’IZIER COURTOISE DE SAINT-ROCH ILOT DU BOUCHELET

WILMOTS DU FALGI 90 / 87 / 87 / 72 / 80 / 88 URSULE DU FALGI

QLIO DU FALGI ATTRIBUT DU FOND DE BOIS

GLAIEUL DU PONT DE MESSE DECENCE DU PONT DE MESSE

LORETA VAN TER BOS 95 / 91 / 88 / 86 / 85 / 90

TYSON DU BATY D’EPRAVE PARURE 1 VAN TER BOS

PARURE DE SOMME

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-CRVNieuws.indd 25

25

13-07-2021 15:46

STARTEN MET SUCCES

GESPECIALISEERD IN OPFOKMELK

- KALVERMELK OP MAAT-

VOOR MELK- EN VLEESVEE

vanlommel.be/veevoeder -

T +32 (0)14 411 396 -

DE EERSTE KEUS VAN VLEESVEEHOUDERS

26 augustus

Thema: bwb-indexen

U kunt uw advertentieruimte reserveren t/m 10 augustus e-mail: advertenties@crv4all.com

De Federatie Vleesveestamboeken Nederland is op zoek naar een:

voorzitter Het dagelijks bestuur van de Federatie Vleesveestamboeken Nederland is op zoek naar een nieuwe voorzitter, die leiding kan geven aan de vereniging.

Voor deze functie is een uitgebreid functieprofiel opgesteld.

Onderstaand is reeds een beknopte profielschets weergegeven met taken en kerncompetenties die gelden voor deze functie.

De voorzitter: • is enthousiast en heeft een passie voor vleesvee; • kan uitstekend communiceren; • heeft ruime bestuurlijke ervaring; • heeft de kwaliteiten en het charisma om intern en extern het boegbeeld van de federatie te zijn; • beschikt over een open houding en het vermogen de (leden en bestuurders van de) federatie te verbinden met ketenpartijen, andere sectoren, maatschappelijke groeperingen kennisinstellingen en overheden; • kent de vraagstukken waar de federatie mee te maken heeft en is in staat de vraagstukken van nu te tackelen, maar heeft ook oog voor de middellange en lange termijn;

26

• vertegenwoordigt de federatie in verschillende bestuurlijke overleggen (onder andere VleesveeNL); • komt op voor en behartigt de belangen van de federatie op alle niveaus en ontwikkelt en onderhoudt daartoe netwerken binnen en buiten de vleesveesector; • beschikt over een zeer goed ontwikkeld politiek-bestuurlijk gevoel en is in staat om aan verschillende tafels op een strategisch-tactisch niveau effectief te opereren; • heeft daarnaast een brede blik op de politieke, maatschappelijke en technologische ontwikkelingen in de landbouw en de verschillende beelden die er over de agrarische sector bestaan.

Sollicitaties kunnen per e-mail worden gestuurd aan ons secretariaat: secretaris@fvvsb.com.

In geval van vragen over de vacature kunt u zich wenden tot de heer Bas Wilborts, te bereiken via: wilborts@fvvsb.com of 06 -21 51 75 42.

veeteeltvlees JULI 2021

VV07_p26.indd 26

13-07-2021 16:16

UIT DE DIERENARTSPRAKTIJK PIET DE MEUTER Aan de hand van voorbeelden uit hun dagelijkse praktijk schrijven vier dierenartsen over diergezondheid in de vleesveehouderij. Om en om beschrijven Anthony De Schryver, René Bemers, Piet De Meuter, en Hans Van Loo maandelijks vastgestelde ziektebeelden, uitgevoerde behandelingen en/of mogelijke preventiemaatregelen.

fot waar

Peniswratten door een

virale besmetting naam aandoening papilloma of wratten verschijnselen wratten die op het lichaam van het rund verschijnen oorzaak bovine papillomavirus (BPV) behandeling door opbouw van eigen immuniteit, autovaccin, goede hygiëne en besmette dieren afzonderen

Recent kwam van een vleesveehouder de vraag om advies over een stier van het blonde d’Aquitaineras. De stier was nagenoeg slachtrijp. Sedert een aantal weken had er zich een bloederige massa ontwikkeld aan de top van de penis van het dier. Behalve het fysieke ongemak kon het dier nog vlot urineren en waren er eigenlijk weinig andere klachten.

Eenmaal gesedeerd, liet het dier zich goed onderzoeken. Ik stelde vast dat het bij deze stier om zuiver wrattenweefsel ging dat volledig rond de penistop was gegroeid.

Runderwratten of -papilloma zijn haast altijd goedaardige tumoren. Ze geven, behalve soms spectaculaire beelden, weinig echte problemen bij de dieren. Deze wratten worden veroorzaakt door een bovine papillomavirus of BPV. Van dit virus zijn er verschillende types, waarbij elk type bepaalt waar de wratten zich manifesteren. Dit soort virussen is ook soortspecifiek, andere diersoorten kunnen dus niet geïnfecteerd worden.

Uitzonderingen zijn BPV1 en BPV2, die wel overdraagbaar zijn op paarden.

De wratten ontwikkelen zich vaak pas enkele maanden nadat de dieren in contact zijn geweest met het virus. Tegelijkertijd ontwikkelt het dier ook een eigen weerstand tegen het virus. De runde-

ren immuniseren dus zichzelf tegen deze virale aandoening. Die opbouw van weerstand kan echter lang duren – vaak één tot twee jaar – aangezien het virus zich in de wratten zelf verschuilt.

In sommige uitzonderlijke gevallen wordt de weefselmassa echter zo groot, dat het noodzakelijk is om de immuniteit van het dier wat op te krikken. Hiervoor wordt dan een ‘autoloog-vaccin’ of autovaccin ingezet. Dit vaccin, beschikbaar via DGZ (via maatwerk ook bij GD), wordt ontwikkeld uit het lichaamseigen weefsel van het dier en is dus dierspecifiek. Dit vaccin helpt dan altijd om het wrattenvirus te neutraliseren. Bij peniswratten werkt dit echter teleurstellend beperkt, wat ook geldt voor de vervelende tepelwratten bij runderen.

Buiten het autovaccin is er weinig andere behandeling mogelijken en vaak is die behandeling ook niet nodig. Chirurgisch verwijderen is weinig zinvol. Bijkomende hygiënemaatregelen en het vermijden van onderling contact om verspreiding van het virus tegen te gaan is wel zinvol. Aangezien dit dier reeds een mooi gewicht had en er weinig ongemak was, besloten we om het dier verder af te mesten zonder bijkomende ingreep. In de weken erna kwamen er in dezelfde box nog enkele dieren met identieke symptomen.

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-DAP.indd 27

27

13-07-21 11:37

CRV Uitgeverij zoekt een:

Coördineer jij onze advertenties en online marketing?

medewerker advertentieverkoop en marketing CRV Uitgeverij is verantwoordelijk voor de vaktitels Veeteelt en VeeteeltVlees. Beide titels verschijnen 12 maal per jaar in print en hebben veelbezochte websites en diverse social-media-accounts.

De medewerker advertentieverkoop ondersteunt de accountmanager, verzorgt de orderafhandeling en administratie van de advertentie­ verkoop en heeft een adviserende en uitvoerende rol bij de (online) marketing. Je bent verantwoordelijk voor technische ondersteuning en hebt daarbij regelmatig klantcontact. Het coördineren van marketingactiviteiten vraagt om accuraat en punctueel handelen en het bewaken van het overzicht. Als medewerker advertentieverkoop maak je deel uit van het team CRV Uitgeverij en rapporteer je aan het hoofd CRV Magazines.

Wij vragen • Hbo-werk- en -denkniveau • Goede contactuele vaardigheden • Kennis van online marketing • Coördinerende vaardigheden • Multimediale focus • Ervaring met/kennis van programma’s als Google Ad Manager, Analytics, Data Studio, Microsoft Office, Zeno (cms accountmanagers) • Competenties: samenwerken, resultaatgerichtheid, klantgerichtheid, marktgerichtheid en kwaliteitsgerichtheid • Kennis van de rundveesector heeft de voorkeur

Wij bieden • Een dienstverband van 32 uur met als locatie Arnhem • Marktconform salaris en arbeidsvoorwaarden met extra’s, zoals een persoonlijk keuzebudget, een atv-regeling naast 25 vakantiedagen, een gunstige pensioenregeling en aanvullende verzekeringen

Kom bij ons werken!

Stuur uiterlijk 5 augustus 2021 je sollicitatiebrief en curriculum vitae naar jobs@crv4all.com. Je kunt ook je sollicitatiegegevens achterlaten via https://vacature.crv4all.nl/.

Wil je eerst meer weten?

Neem dan contact op met Jaap van der Knaap, hoofd CRV Magazines, via telefoonnummer +31 (0)6-22555414.

CRV is een innovatieve coöperatie voor rundveeverbetering.

BETTER COWS > BETTER LIFE is waar CRV voor staat. We helpen veehouders bij het fokken van een gezonde en efficiënte rundveestapel en bieden een breed aanbod aan producten en diensten om de veestapel optimaal te laten presteren. Circa 23.000 Nederlandse en Vlaamse veehouders zijn bij de Coöperatie Koninklijke CRV u.a. aangesloten en zijn daarmee de eigenaren van het bedrijf CRV. We opereren internationaal in meer dan 50 landen en hebben wereldwijd circa 2.000 mede­werkers.

CRV4ALL.NL

414-21 Vacature advertentieverkoop en marketing_VT.indd 1

13-07-21 15:01

GENERATIE ALPHA EN Z LUC PACKBIER

Fokkerijpassie met Frans bloed Elke generatie heeft zo zijn benaming(en). De generatie geboren tussen 1990 en 2000 wordt de (inter)netgeneratie of Z-generatie genoemd. De generatie geboren tussen 2000 en 2010 is de Google-generatie of alpha(α)generatie. Wie is onze alpha- en Z-generatie in de vleesveesector? Wat typeert hen, wat drijft hen, welke dromen hebben ze? Eén zaak staat als een paal boven water: ze (m/v) hebben een passie voor vleesvee. In dit nummer een portret van Luc Packbier (25).

TEKST WIM VEULEMANS

In het zuiden van Nederland, in Oirsbeek, heeft Luc Packbier, samen met zijn broer Philippe, een gemengd bedrijf met akkerbouw en zoogkoeien. ‘We telen er aardappelen, uien, cichorei, suikerbieten, granen, mais en luzerne.’ Het bedrijf heeft ook 100 stuks limousinrunderen. De dieren begrazen er ’s zomers een aantal natuurweides, in de winter lopen ze in een potstal.

‘Door het huisvesten van de runderen op een potstal hebben wij sinds 2016 ook het twee sterren Beter Leven-certificaat gekregen.’

Na afronden van zijn studie veehouderij is Luc gestart op het eigen bedrijf, waar hij zich vooral bezighoudt met de veehouderijtak. De jonge veehouder werkt daarnaast ook als adviseur rundveevoeding bij ForFarmers Duitsland. ‘Deze baan is goed te combineren met het werk thuis. Niet alleen qua timing op drukke momenten, maar ook als ik zie hoeveel kennis en ervaring ik binnen mijn periode bij ForFarmers heb opgedaan, ben ik zeker blij met de keuze die ik destijds heb gemaakt. Je hebt de mogelijkheid om ook eens verder te kijken dan alleen maar op het erf thuis.’

Fokkerij is Lucs passie, maar een favoriete koe heeft hij niet meteen, wel een favoriete stier.

‘Dat is Juventus, hij is als “reproducteur jeune” gekocht op het Franse fokstation in Lanaud.

Tijdens mijn studie op de has heb ik stage gelopen bij een gepassioneerde limousinfokker in Frankrijk. Na het afronden van mijn stageperiode heb ik altijd contact met hem gehouden. Ik heb later zelfs koeien en stieren van deze goede bloedlijnen binnen ons bedrijf mogen inkruisen, waarvan de stier Juventus er een is.’

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-GeneratieAZ.indd 29

29

13-07-21 11:06

FOKKERIJ ZWAARSTE STIER

1157 kilo karkasgewicht voor Ronaldo

De zwarte stier Ronaldo van de Scheldemeersch kreeg begin juni bijzondere aandacht in de Vlaamse media. Ronaldo woog immers 1633 kilogram, wat na slacht resulteerde in een enorm karkasgewicht van 1157 kilogram.

TEKST WIM VEULEMANS

Z

ijn unieke prestatie en die van fokkers Yves en Nathalie Van Caeneghem-Degroote uit Avelgem komt niet uit de lucht vallen. ‘Hij is altijd een vlotte groeier geweest’, bevestigen de fokkers. Ronaldo woog vlak voor slachten 1633 kilogram, een unieke prestatie en wellicht een record voor levend gewicht in het ras.

vier dieren uit klasse S en een met klasse E. Omwille van het verschil in aanbiedingsvormen heeft IVB vzw het warmkarkasgewicht gecorrigeerd op basis van Europees afgesproken correctiefactoren. Door dit omgerekend gewicht zijn de dieren makkelijker te vergelijken. l

Ronaldo woog 1633 kg bij leven

Net niet de zwaarste Ondertussen is de stier geslacht en woog hij maar liefst 1157 kilogram en dit in aanbiedingsvorm 0. De Ultimozoon werd in S= geklasseerd met 2– voor vetheid. Op 7,6 kilo verschil strandde Ronaldo van het absolute record.

Een stier geslacht in 2014 en bij slacht net geen twee maanden jonger woog omgerekend 1164,6 kilogram. Of dit ook om een Belgisch witblauwe stier ging, is niet met zekerheid te achterhalen uit de toplijsten aangeleverd door de Interprofessionele Vereniging voor het Belgisch vlees (I.V.B. vzw). De bewuste stier kreeg wel classificatie S–. Ronaldo plaatst zich daarbij op de tweede plaats in de top 5 (zie tabel 1).

Ronaldo was net geen vijf jaar oud en gedurende drie seizoenen liep hij tussen de koeien op het bedrijf van Yves en Nathalie. De stier toonde er lengte, maat en een sterke bouw in de voorhand en de rib. ‘De vaarzen tonen zijn beeld, veel lengte en bevleesdheid’, vertelt Yves. ‘Bij de stieren fokt hij wat zwaarder en minder bevleesd.

Maar wat opvallend is, de stieren zijn nagenoeg zwart, de vaarzen witblauw.’

Ook de moeder van Ronaldo, Raquette de St.-Fontaine, loopt nog op het bedrijf. ‘Ze is ondertussen tien jaar oud.

Ze was niet de meest opvallende in het koppel, maar heeft ons toch mooie nakomelingen opgeleverd.’

Meer klasse E in toplijst koeien De stieren in de top 5 van zwaarste karkassen behalen allen een gewicht van meer dan 1100 kilo. Het gaat daarbij om drie stieren met classificatie S, twee met E. De zwaarste koe in de toplijst (tabel 2) is een koe van bijna zeven jaar, die geslacht werd in 2010. De koe woog omgerekend 977,8 kilogram met een classificatie S=. De top 5 bevat allemaal dieren met een omgerekend karkasgewicht van meer dan 897 kilo. Het gaat daarbij om

30

Tabel 1 – Top 5 stieren (bron: IVB vzw)

leeftijd bij slachten warm- bevleesd- vet- aanbiedingsomg. slachtjaar jaar maand dag gewicht (kg) heid heid vorm gewicht (kg) 2014 2021 2017 2018 2020

5 5 5 6 6

6 7 7 10 2

1 28 1 10 17

1200,0 1157,0 1139,6 1127,2 1104,8

S– S= E= S+ E+

2= 2– 2+ 2+ 2=

9 0 2 2 2

1164,6 1157,0 1148,7 1136,2 1113,6

Tabel 2 – Top 5 koeien (bron: IVB vzw)

leeftijd bij slachten warm- bevleesd- vet- aanbiedingsomg. slachtjaar jaar maand dag gewicht (kg) heid heid vorm gewicht (kg) 2010 2017 2010 2010 2007

6 4 4

8 4 5

12 19 20

970,0 951,0 931,0 902,0 897,0

S= S S S E

3= 2 2 2 3

2 2 2 2 0

977,8 958,6 938,4 909,2 897,0

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-Ronaldo.indd 30

13-07-21 11:05

MANAGEMENTNIEUWS

Rendabiliteit vleesvee weer onder vijfjaarlijkse gemiddelde ECONOMIE – De rendabiliteit op de vleesveebedrijven daalde in het eerste kwartaal 2021 met 10 procent. Dat blijkt uit de Vleesveebarometer van de Belgische Boerenbond.

In het vierde kwartaal 2020 stond de barometer nog op 102,8 punten ten opzichte van de referentieperiode, de gemiddelde rendabiliteit van de laatste vijf jaar. In het eerste kwartaal 2021 daalde de barometer tot 92,3 punten.

De positieve evolutie van de vleesveeprijzen in 2020 vanwege corona werd in het eerste kwartaal 2021 tenietgedaan door een forse

stijging van de belangrijke grondstoffen stro en krachtvoer. De stroprijzen stegen met dertig procent. De prijzen voor groei- en afmestbrok stegen met 8 procent. De kosten zijn daardoor harder gestegen dan de opbrengsten.

De prijzen voor de betere dikbilstieren schommelen momenteel tussen 3,50 en 3,60 euro per kg levend. De prijzen voor de betere dikbilkoeien liggen tussen 3,30 en 3,40 euro per kg levend. De prijzen voor de betere dikbilkalveren blijven met 850 à 900 euro hoog.

‘Eiwitopbrengst van veldbonen benadert die van gras’ VOEDING – Een geslaagde teelt van veldbonen kan wat voederwaardeopbrengst concurreren met de teelt van gras. Deze conclusie trekt Evert Bosma, specialist rundveeruwvoermanagement, uit diverse praktijkproeven die door Agrifirm het afgelopen jaar met veldbonen zijn uitgevoerd.

De proeven van 2020 toonden een grote variatie in opbrengsten: van 3 ton tot rond de 8,5 ton bonen per hectare. Daarbij varieerde het eiwitgehalte van 250 tot 300 gram ruw eiwit per kg droge stof. ‘Acht ton veldbonen met 30 procent ruw eiwit levert daarmee een eiwitopbrengst die vergelijkbaar is met ruim 13 ton gras met 180 gram ruw eiwit’, rekent Bosma voor. Daarbij leveren veldbonen ook nog zetmeel op. Dat gehalte lag in de proeven tussen de 300 en 380 gram per kg droge stof.

Verschillen in opbrengst worden volgens de teeltspecialist vooral bepaald door verschillen in grondsoort en kwaliteit. Op kleigronden worden over het algemeen hogere opbrengsten gehaald dan op zandgronden.

Op de voederwaarde van de bonen blijkt grondsoort minder invloed te hebben. Naast winterveldbonen beproeft Agrifirm ook zomerveldbonen. De opbrengst hiervan is volgens Bosma 500 tot 1000 kg per hectare lager, maar de teelt is minder risicovol. Winterveldbonen kunnen veel schade ondervinden van kale vorst, zo is ook dit jaar op diverse locaties gebleken.

Helemaal rijp voor bredere introductie in de praktijk is de teelt van veldbonen nog niet.

‘Maar we komen in de buurt’, aldus Bosma.

Hij beschouwt het vlinderbloemige gewas als meest perspectiefrijke alternatieve eiwitgewas. Wel wijst hij erop dat de teelt vraagt om akkerbouwkennis. Ook dit jaar heeft Agrifirm weer verschillende proef- en demovelden aangelegd.

Het areaal veldbonen in Nederland neemt de laatste jaren gestaag toe, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Vorig jaar werd er 1090 hectare van het vlinderbloemige gewas geteeld, 140 hectare meer dan het jaar ervoor. In 2015 bedroeg het veldbonenareaal nog maar 360 hectare.

Nederlandse horeca kampt met vleesschaarste ECONOMIE – Veel restaurants in Nederland moeten hun menukaarten aanpassen als gevolg van de schaarste aan vlees sinds de heropening van de horeca na de harde lockdown.

‘De markt is meteen teruggeschoten naar zijn oude niveau van voor de lockdown’, aldus Mikel Pouw, directeur en eigenaar van Nice to Meat, de oudste en een van de grootste horecaslagers van Nederland. ‘Het herstel gaat nog sneller dan na het einde van de eerste lockdown in juni 2020.’

‘We kunnen nog aan alle klanten leveren,’ aldus Pouw, ‘maar niet voor dezelfde prijzen.

We hebben te maken met een extreem hoge prijs en afgeschaalde productie bij onze leveranciers. Daarnaast wordt de import van extra vlees bemoeilijkt. Ook overzeese rundvleesproducenten in Ierland, de Verenigde Staten, Brazilië, Argentinië, Australië, Nieuw-Zeeland en Japan hebben de productie afgeschaald.’

De rundvleesschaarste vertaalt zich tot dusver in een prijsstijging van 1 euro per kilo gehakt. Bij delen als ribeye en ossenhaas

gaat het volgens Pouw al snel om prijsstijgingen van 5 tot 10 euro per kilo.

Branchevereniging Koninklijke Slagers Nederland (KNS) herkent het beeld van toegenomen schaarste en hogere prijzen uit gesprekken met leden. ‘Maar wij denken dat vooral horecaslagers met de schaarste te maken hebben’, aldus een KNS-woordvoerder. ‘De schaarste kan bij hen ook voelbaarder zijn, omdat er in de horeca vooral vraag is naar specifieke delen, zoals de ossenhaas.’

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-ManagementNieuws.indd 31

31

13-07-21 11:52

MARKTINFO VOER

Heet weer bepaalt de sojavoermarkt – De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 29 juni 2021. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) stijgt naar 20,9 eurocent, de waarde van eiwit daalt naar 76,6 eurocent per kg dve.

– De graanmarkt zit in een overgangsfase van de oude naar de nieuwe oogsten. De markt is nog steeds in tweeën te delen. De prijs voor gerst is door de nieuwe oogst op een lager niveau aanbeland. Ook wordt verwacht dat de prijs voor tarwe snel zal dalen wanneer de nieuwe oogst beschikbaar komt. Mais blijft nog tot november duur. De verwachting is dat de prijs nadien eveneens zal dalen.

– De prijzen voor eiwitrijke grondstoffen blijven, ondanks de grote dagelijkse schommelingen, behoorlijk stabiel over de lange termijn. Deze schommelingen worden voornamelijk veroorzaakt door de grillige weersvoorspellingen in de sojaregio’s in Noord-Amerika.

– De prijs voor soja – de meest aantrekkelijke eiwitbron in het rantsoen – is momenteel correct. Een goede oogstverwachting in de Verenigde Staten is echter noodzakelijk om dit prijsniveau te kunnen behouden. De wereldvoorraden van soja zijn immers beperkt vanwege een slechte oogst in het voorgaande teeltseizoen in Zuid-Amerika. Transport over zee is op dit moment ook erg duur en dit zorgt ervoor dat de inkoopprijzen in Europa behoorlijk hoger liggen dan de sojanoteringen op de beurs van Chicago.

– Door de krappe voorraden aan raapschroot geldt dat er vanaf de nieuwe oogst koolzaad meer ruimte komt voor lagere prijzen. De stand van het koolzaadgewas is op dit moment goed.

– De prijs voor sojahullen is stabiel en relatief betaalbaar, palmpitschilfers daarentegen zijn duur geprijsd.

– Door de goede ruwvoeropbrengsten lijkt er ruimte te komen in de ruwvoermarkt. Verdrukking van het ruwvoer door bijproducten uit de levensmiddelenindustrie kan mogelijk ruimte geven tot wat prijsdalingen. Daarnaast kan de heropening van de horeca extra ruimte bieden voor een hoger aanbod van nevenproducten zoals bierbostel en frietsnippers.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

juli 2021 m/m fokvee mestvee

kvem kg dve kvevi kg dve

y/y

20,90 76,60 18,90 86,70

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

grondstoffen energie

grondstoffen eiwit

natte bijproducten

mengvoer

32

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 27 42 87 87 87 87

0,0 0,0 240,0 125,0 150,0 197,0 274,0 250,0 303,0 279,0 400,0 212,0 409,0 332,0 340,0 25,3 67,5 100,8 289,2 327,9 298,2 267,4

s 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 949 1.122 1.108 1.178 1.149 1.149

rin

kg d

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 138 96 118 161 132 97

wa

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 249 197 195 264 241 172

vev i g/

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 943 1.035 1.036 1.093 1.068 1.062

dve

s g/k gd re

structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

s

ds g/k g ruwvoer

vem

s %d

juli 2021

%)

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 0 0 0 0

(bron: Liba)

vo (e/ erwa ton ard ) ve epr vi ijs ma voe rktp de rijs t rw .o. aar v. de pri js (

be

VOEDERWAARDEPRIJZEN

m/m

74,9 99,2 169,9 75,2 105,2 173,9 300,1 299,0 320,8 270,4 324,5 270,5 394,7 284,9 340,8 36,2 76,7 117,8 271,5 315,1 288,7 261,8

y/y

141 166 143 113 91 84 94 103 123 78 104 117 100 70 88 86 107 104 103 102

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-MarktinfoVoer.indd 32

13-07-21 11:38

MARKTINFO VEE w

NUCHTERE KALVEREN NUCHTERE

BROUTARDS LIMOUSIN LIMOUSIN BROUTARDS

840 €€840

800 800 700 700

2020 2020 2020 2020

690 €€690

600 600 500 500 400 400

€€290 290

300 300

2020 2020

200 200 €€155 155

100 100

Bron: BVK BVK vzw vzw bron:

4,0 4,0

0 0

11

55

10 10

15 15

20 20

2020 2020

25 25 30 30 week week

35 35

40 40 4545 50 50

BROUTARDS BLONDE BLONDE D’AQUITAINE D’AQUITAINE BROUTARDS

Bron: Veemarkt veemarkt Les Les Hérolles Hérolles (Fr.) (Fr.) bron:

euro (max.) per stuk (excl. euro (excl. btw) btw)

900 900

dikbilstier dikbilstier dikbilvaars dikbilvaars dubbeldoelstier stier dubbeldoel melkveestier stier melkvee

euro (gem.)/kg (gem.)/kg levend levend gewicht gewicht(excl. (excl.btw) btw)

1000 1000

RR-€2,32 -€2,32

2020 2020 2020 2020

RR-€2,30 -€2,30

11

55

10 10

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

35 35

40 40 4545 5050

STIEREN BELGISCH WITBLAUW STIEREN eoro/100 eoro/100kg, kg,levend levendgewicht gewicht (excl. (excl. btw) btw)

Bron: Veemarkten veemarkten België België Bron:

400 €€366,50 366,50

350

€€237,50 237,50

300 300

dikbilstier dikbilstier gelijkgestelde gelijkgestelde goedgevormde goedgevormde 60% 60% 55% 55% GN GNgeen geennotering notering

€€204,00 204,00

200 200

100 100 1 1

2020 2020 2020 2020

2020 2020 2020 2020

150 150

5 5

10 10

15 15

20 20

25 30 25 30 week week

35 35

40 40

45 50 45 50

1

55

10 10

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

300 300

320,00 €€320,00

250

270,00 €€270,00

35 35

40 40 45 45

50 50

dikbil dikbil gelijkgestelde gelijkgestelde goedgevormde goedgevormde 55% 55% 50% 50% verwerking verwerking

2020 2020 2020 2020

195,00 €€195,00

200

2020 2020 150 100 50

2020 2020

€€177,50 177,50

R-€2,68 2,68 R-€

2,5

165,00 €€165,00

2020 2020

€€135,00 135,00

2020 2020

€€95,00 95,00

1

5

10

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

2020 2020 35 35

40 40

45 45

50 50

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD WERELDWIJD KARKASPRIJZEN

€€237,50 237,50

250 250

eoro/100 gewicht (excl. (excl. btw) btw) eoro/100 kg, levend gewicht

2,5 2,5

Bron: Veemarkten veemarkten België België Bron:

2020 2020

Bron: Bron: European European Market Market Observatories Observatories

euro (gem.)/kg (gem.)/kg levend gewicht euro gewicht (excl. (excl. btw) btw)

Bron: Veemarkt veemarkt Agen Agen (Fr.) (Fr.) bron:

3,0 3,0

2,0 2,0

2020 2020

U-€3,16 U-€3,16

2020 2020 2020 2020 2020 2020 2020 2020

R-€2,72 2,72 R-€

350 350

4,0 4,0

U-€3,20 U-€3,20

U-€2,92 2,92 U-€ U-€2,90 2,90 U-€

3,0 3,0

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW KOEIEN

U-stieren250-300 250-300kgkg U-stieren R-stieren250-300 250-300kgkg R-stieren U-stieren300-350 300-350kgkg U-stieren R-stieren300-350 300-350kgkg R-stieren

3,5 3,5

3,5 3,5

2,0

5,0 5,0 4,5 4,5

U-stieren250-300 250-300kgkg U-stieren R-stieren250-300 250-300kgkg R-stieren U-stieren300-350 300-350kgkg U-stieren R-stieren300-350 300-350kgkg R-stieren GNgeen geennotering notering GN

land Groot-Brittannië Uruguay Europa Australië Verenigde Staten Nieuw-Zeeland Argentinië Brazilië

Waarde* juni 2021

trend (m/m**)

– 341,67 377,56 406,83 346,91 296,97 313,90 317,67

–

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren **m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-MarktinfoVee.indd 33

33

13-07-21 11:17

Ja H

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN

VEILINGEN

31 juli 8 augustus 23 augustus 4 september 6 september 8-9 september

18 september 25 september

Grote Prijs Keukens Redant (bwb), Erpe-Mere Regionale fokveedag (bwb), Beveren-Waas Prijskamp (bwb), Pulderbos Fokveedag Oosterkempen (bwb), Retie Interprovinciale bwb-keuring, Leuven Nationale aberdeen-anguskeuring, Westmorland County, Crooklands (Groot-Brittannië) 9-10 september Nationale charolaiskeuring, Magny-Cours (Frankrijk) 16-19 september Nationale blonde d’Aquitainekeuring, St. Gaudens (Frankrijk) 17-19 september Franse nationale keuring limousin, Limoges (Frankrijk)

De koeien van de familie Bijl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken Foto: Kristina Waterschoot

Limousinveiling Grand Cru, Limoges (Frankrijk) COT-veiling, Laren

BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN 14-17 september Landbouwbeurs Space, Rennes (Frankrijk) C O (Frankrijk) LOFON 5-8 oktober Sommet de l’Elevage, Cournon 7-12 december Landbouwbeurs Agribex, Brussel Veeteelt (België) is een uitgave van CRV BV en verschijnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

Alle data zijn onder voorbehoud vanwege de coronapandemie. redactie Raadpleeg de website veeteeltvlees.nl of veeteeltvlees.be voor een hoofdredacteur Jaap van der Knaap actuele stand van zaken. adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie

redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverij Rochus Kingmans

VOORUITBLIK

AUGUSTUS FOKWAARDEN redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

telefoon 026 38 98 800 In de zomer publiceren de stamboeken Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 witblauw een grote reeks fokwaarden voor e-mail veeteelt@crv4all.com het ras. In dit nummer leest u dan ook een abonnementsprij s/jaar uitgebreide analyse van deze publicaties.

Nederland en België € 70,30 Verder in dit nummer overige en terug van € weggelanden 132,90 combinatie abonnement op vakblad weest een verslag vanInde keuring met in ErpeVeeteeltVlees € 10 korting.

Mere voor Belgisch witblauw.

Dit6% is de Prijzen excl. btw.eerste Abonnementen zijn gebaseerd op en worden jaarlijks keuring in meer dan anderhalf jaarkalenderjaar tijd. in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk Daarnaast brengt VeeteeltVlees de tw eede per kwartaal. voor opgave van een abonnement: reportage in de reeksBel over vleesconcepten, Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) waarin verschillende vleesveehouders hun (078 15 44 44) België: VRV-klantendienst e-mail klantenservice.nl@crv4all.com concept toelichten waarmee zij hun klanten benaderen. Tot slot stellen wij u Luc Reynders advertentie-afdeling Jannet Fokkert,tot Willem Gemmink, voor, die sinds kort is toegetreden de raad Froukje Visser van commissarissen bij CRV. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zijn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteuren Guy Nantier, Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Florus Pellikaan en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap hoofd eindredactie en vormgeving Mirjam Braam aan dit nummer werkte mee Alice Booij redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

34

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 77,00, overige landen € 135,00.

In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 138,00 per jaar, overige landen € 255,00 per jaar. Prijzen excl. 9% btw.

Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com advertentie-afdeling Jannet Fokkert en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

van artikelen is alleen toegestaan na Overname van artikelen isOvername alleen toegestaan na toestemtoestemming van de redactie.

Hoewel aan de ming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de van de inhoud de meeste zorg is inhoud de meeste zorg is samenstelling besteed, kan door de redactie besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke aanvaarden voor mogelijke onjuistheden of onjuistheden of onvolledigheden. onvolledigheden.

Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsAlle auteursrechten en overige intellectuele rechten ten aanzien van (de inhoud van) dezeten uitgave eigendomsrechten aanzien van (de inhoud worden uitdrukkelijk voorbehouden.

Deze rechten van) deze uitgave wordenberusten uitdrukkelijk bij CRV BV c.q. de betreffende auteur.

Artikelen uit voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV. of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.

Druk: Moderna Printing, Paal-Beringen Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565 ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees.

Uitzonderingen zijn de foto’s van Stamboek Blonde d’Aquitaine Nederland (6), OS Limousin (6), Dehaemers (7), Wayne Hutchinson (7), (BBG (9-25), PathoSense (16-17), Philippe Swiggers (22-24).

veeteeltvlees JULI 2021

VV07-Agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

13-07-21 13:36

E

vo tu of lijk cir To fee du lijk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

Jorgen Ealse 17 x Hendrik van de Valkenweide

Een stap vooruit Ki-code: 942429 ⊲ Nieuwe baggerbonte VRB stier ⊲ Uiterst correct en best ontwikkeld ⊲ Dikke lendenen en fraaie rondingen

Wilt u sperma van Jorgen of andere verbeterdroodbontstieren bestellen, bezoek dan onze webshop op CRV4all.nl/shop of CRV4all.be/shop

154-21 Ad VV-JAN-Jorgen.indd 2

03-03-21 09:13

SOMMET DE L’ÉLEVAGE

TOONAANGEVENDE EUROPESE SHOW VOOR VLEESVEEPROFESSIONALS

INTERNATIONALE BEZOEKERS > Boek je gratis entrée badge > Registreer je voor onze begeleide boerderij tour op www.sommet-elevage.fr

L'ensemble des éléments présents sur ce document sont la propriété de Sa au Carré

96,000 BEZOEKERS | 1,560 EXPOSANTEN | 2,000 DIEREN

Design Produits, Packaging & Graphisme BRETAUDEAU Mélissa • 9 Rue de la Poste, 44840 LES SORINIERES • 06 24 48 96 21 melissa.bretaudeau@gmail.com • www.sa-au-carre.com

Version initiale

1

LOGOTYPE • English version AGRILYS - juillet 2013

voyages d’étude agricoles

study tours in agriculture

www.agrilys-incoming.com

Organiseer je bezoek aan de SOMMET Accommodatie, vervoer, vooren nabeschouwing boerderij tour sommet@agrilys.fr Tel : +33 (0) 1 82 83 33 55 2

agriculture study tours

5 > 8 OKTOBER 2021

CLERMONT-FERRAND | FRANKRIJK www.sommet-elevage.fr 26

VV06_p.indd 26

veeteeltvlees JULI 2021

Tel. +33 (0) 4 73 28 95 10 - info@sommet-elevage.fr

13-07-2021 12:03