Veeteeltvlees december 2022

VEETEELT VLEES IS EEN UITGAVE VAN CRV BV IN OPDRACHT VAN COÖPERATIE KONINKLIJKE CRV U.A.

DE BOERIN

BIJ DE COVER

Ze vallen harder op dan dat ze bekend zijn, de watoessi’s, een Afrikaans runderras. Nu ook in Nederland (foto: Mark Pasveer)

Breng in 2023 maar vaart in de trein der traagheid

De laatste van het jaar! En zoals elk jaar staat jullie vakblad dan voor een deel in het teken van de kerst. Bij kerst en nieuwjaar horen ook enige wensen, ook bij bovengetekende. Doorzettingsvermogen, doordachtheid en nuance, voldoende ratio, doorspekt met wat emotie, maar vooral veel zorg voor elkaar. Dat is mijn wens voor eenieder.

En laat het toch eens even wat vooruitgaan. Of ben ik de enige met het idee dat alles soms zo traag vooruitgaat? De gedachte overviel me eerder deze maand toen Vlaanderen kenbaar maakte dat zijn GLB-plannen goedgekeurd waren door Europa. Op moment van schrijven was dat nog niet het geval voor Nederland. Waar wacht een commissaris dan op, zou je denken? De berichtgeving bracht me iets meer dan twintig jaar terug in de tijd. Samen met de toenmalige voorzitter van Groene Kring introduceerde ik vanuit de organisatie van jonge land- en tuinbouwers een dossier met de naam Pensioenboeren. De jonge land- en tuinbouwers brachten een onderbouwde situatieschets van hoe vooral gronden in handen bleven van gestopte boeren.

Grond was en is immers broodnodig voor de nieuwe generatie. Premies en allerlei wetgeving zaten een snelle oplossing in de weg. Er was een vrij grote mate van consensus, maar pas twintig jaar later is het probleem (deels) aangepakt.

Bijzonder goed nieuws is dit zeer zeker, maar ik vraag me toch steeds meer af waarom alles zo lang moet duren. Zeker in de politieke besluitvorming. Dat er zo veel onvrede is over de politiek, heeft ook daarin zijn grondvesten. Niet alleen in het GLB-dossier, maar in nog zo vele andere dossiers – over stikstof, arbeid, klimaat – is de trein der traagheid aanwezig. Natuurlijk vraagt elke stap de nodige onderbouwing, nuance, overleg en tijd, maar mag het toch even wat vooruitgaan? Het creëert immers toekomstperspectief, goed of slecht, en daarbijhorend ook rechtszekerheid. Deze laatste voeg ik dan graag toe aan mijn wensenlijstje richting de Nederlandse en Vlaamse veehouderij. Want om het met een Vlaamse actie af te sluiten: boeren zijn broodnodig, #boerenbroodnodig.

Honderd procent verkoop van Lanaudstieren

kalveren werden alle 89 stiertjes met classificatie Espoir op de veiling verkocht. De gemiddelde prijs bedroeg 3533 euro. Maar liefst 15 stiertjes uit deze groep werden verkocht richting buitenland, onder meer naar België. De hoogste prijs was voor Starsky Espoir, geboren bij Gaec Pro-Lim, voor 6700 euro. Starsky is een zoon van Nenuphar RRE VS . Hij toonde zich op de veiling een stier met volume en kracht, met breedte in zijn bovenen achterhand. Ook voor Satino BL, een zoon van Magnum RR VS en een heterozygoot hoornloze stier, werd de symbolische grens van 6000 euro bereikt.

Veilingtopper Smart kreeg een verkoopprijs op zich geplakt van meer dan 17.000 euro

De eerste limousinveiling van de campagne 2022-’23 opende het 38e seizoen voor het Franse Lanaudopfokstation. Tijdens deze eerste verkoop van het nieuwe seizoen wer-

den maar liefst 171 kalveren te koop aangeboden – 82 RJ en 89 Espoirs – afkomstig van 127 landbouwbedrijven.

Ondanks de jonge leeftijd van sommige stier-

Ook een dag later was er bij de stieren met de classificatie RJ een verkoopsucces van 100 procent. De gemiddelde prijs bedroeg voor deze groep 6216 euro. Met 17.200 euro was de duurst verkochte stier Smart. Smart is een zoon van Joli TA Pas en een halfbroer via moederszijde van Rafiot RJ, die al eerder topseller was op de Lanaudveiling. De limousinstier showde een compleet plaatje met veel kracht in zijn bouw. Aan de genomische kant heeft hij enkele veelzeggende cijfers: AV 10++, DS 10+ en CR 9.

Nog twee andere jonge stieren hebben de grens van 12.000 euro overschreden: Soleil, een zoon van Orient TA PS, en Starsky, een zoon van Bel Orient RRE M.

Belgisch witblauw succesvol op Engelse show

Tijdens de English Winter Fair trok Solway View Ria (v. Dodou) van de Britse fokker Kevin Watret uit het Schotse Annan alle aandacht. Ze won maar liefst drie titels. De dochter van Dodou de St. Remacle, die net een jaar oud was, trok zowel het kampioenschap bij british blue bij vrouwelijk als het algemeen kampioenschap naar zich toe. Later op de dag won ze ook de strijd van de rassen en pikte ze dus ook de interbreedtitel mee.

Naast de dubbele winst van de Dodoudochter won een groep van drie witblauwen de

Royal Smithfield Club Duke of Norfolk Trophy, een prijs die uitgereikt wordt aan het beste lot zuivere rasdieren.

Maggie, een twintig maanden oude limousinvaars, won voor eigenaar Beth Wilkinson de Birmingham Post Trophy voor Supreme Champion. Haar broer Luke won met zijn british-bluevaars ook een reservetitel.

Solway View Ria (v. Dodou) won maar liefst drie titels

52.200 euro voor rode witblauwstier in Ierland

Begin december werd tijdens een online verkoop in Ierland een stier verkocht voor de topprijs van 52.200 euro. Het gaat om een rode stier van Belgisch witblauwe origine en gefokt op het bedrijf van de familie McGee. De verkoop bestond uit 42 fokvaarzen en een zuivere Belgisch witblauwe stier.

Met een prijs van 52.500 euro is Fatherson Quest of Rainbows End, zoals hij wordt genoemd staat in de online verkoopcatalogus, de duurst verkocht stier ooit op een veiling in Ierland. De stier, geboren januari 2022 en afstammend van twee rode Belgisch witblauwe ouders (Wouf de Gaiete x Singapoure du Bois

Remont), werd aangekocht door een Ierse ki-organisatie.

Het vorige record stond op naam van de simmentalstier Lucky Explorer, die voor 52.000 euro eerder werd verkocht op de Irish Simmental Cattle Society’s October Premier Show.

Liefde voor een wereld aan runderen

Honderden runderrassen zijn er in de wereld, maar slechts enkele tientallen worden er op grote schaal in Nederland en Vlaanderen gehouden. Redacteur Quinten van Ooijen en fotograaf Mark Pasveer vonden ze, veehouders die uit lie ebberij op zoek zijn gegaan naar iets bijzonders. Ze maakten een prachtig serie portretten waar de liefde voor het ras vanaf spat.

‘De parthenais is zwaarder dan andere Franse rassen en rustig in de omgang’

‘De murray grey is een sober ras met een sobere kleur. Dat maakt ze zo mooi’

‘We kunnen alle dieren kwijt voor de fokkerij. Ze zijn ook eigenlijk te mooi om te slachten’

‘Ik kijk echt uit naar het voorjaar. De spelende kal es in de wei zijn een genot om te zien’

WOUT SCHUURMANS FRANSE PARTHENAISES

JANS BRINKMAN AUSTRALISCHE MURRAY GREYS

EIMERT COLIJN AFRIKAANSE WATOESSI’S

JOOST VAN DAL AMERIKAANSE BRAHMANRUNDEREN

Parthenais is een runderras dat van oorsprong uit de Franse regio Gâtine komt, in de buurt van de stad Parthenay. In deze regio is nog steeds het grootste deel van de veestapel te vinden. Parthenais hebben een brede kop en nek en een tarwekleurige vacht met zwarte contouren. Deze runderen hebben het dikbilgen, kalven meestal natuurlijk af en hebben een rustig karakter.

Wout Schuurmans:

‘Witblauwe kwaliteit zonder keizersnede’

‘De parthenais heeft de vleeskwaliteit van een Belgisch witblauwe én kan zelf afkalven. Dat waren voor ons de doorslaggevende factoren om te kiezen voor dit ras. Nadat Gunter Janssen, de eigenaar van deze parthenaisrunderen, al jaren een paar Belgisch witblauwen voor de hobby had gehad, wilde hij in 2016 uitbreiden. De keizersnede was toen erg in opspraak in de media, waardoor de keuze voor Belgisch witblauwen ons niet verstandig leek. Via de stallenbouwer kwamen we bij een bedrijf in Wallonië terecht dat parthenaisrunderen had. We leerden dat de vleeskwaliteit overeenkomt met die van het Belgisch witblauwe rund, dat de parthenais drie procent meer karkasgewicht heeft dan andere Franse rassen en dat het malse en lichtkleurige vlees cholesterolverlagend is. Bovendien zijn ze rustig in de omgang, wat bij Franse rassen meestal niet het geval is.’

‘Waar we begonnen met zestig uit Frankrijk geïmporteerde parthenaisvaarzen, is de veestapel intussen uitgebreid naar vier dekstieren, negentig zoogkoeien en bijbehorend jong-

vee. We werken alleen met stamboekdieren, zodat we dieren van de beste kwaliteit hebben.’

‘Sinds dit voorjaar zetten we twintig procent van het vlees af met vleespakketten via hoeveverkoop. Dit proberen we zo groot mogelijk op te bouwen. De rest van het vlees wordt verkocht via de groothandel. Onze stieren gaan op een leeftijd van achttien maanden naar het slachthuis en hebben dan een karkasgewicht van 530 kilogram. De pinken zijn pas op een leeftijd van twee jaar voldoende volgroeid om gedekt te worden, waardoor ze op een latere leeftijd afkalven en de voerkosten toenemen. De keizersneden die we hiermee voorkomen, sparen die extra voerkosten uit. We hebben al zes jaar lang geen een keizersnede meer gehad.’

Wout Schuurmans (29) is bedrijfsleider op vleesveehouderij Hoeve De Heuvel met zo’n 270 parthenaisrunderen in het Vlaamse Neerpelt

Jans Brinkman: ‘De zilveren kleur maakt de murray grey mooi’

‘De zoogkoeienhouderij vind ik heel leerzaam, daarom heb ik in 2019 een aantal murray greys uit Duitsland gehaald. Naast onze 140 melkkoeien heb ik nu zeven vrouwelijke murray greys en twee murray-greystieren rondlopen. Ik had nog nooit van het ras gehoord, totdat er een stageloper op ons bedrijf kwam. In Duitsland had hij samen met zijn ouders zo’n vier murraygreyrunderen lopen. De murray grey lijkt heel erg op de aberdeen angus. Ze zijn alleen veel lichter van kleur. Die lichte, zilveren kleur maakt de murray grey zo mooi. Wat ik ook heel bijzonder vind, is dat de runderen door hun zwarte huid goed tegen hard uv-licht kunnen. Tegelijkertijd hebben ze wit haar, dat het zonlicht reflecteert.’

‘De runderen vragen om een sober rantsoen. Heel matige kwaliteit hooi is prima voor de murray grey. Doordat ze gefokt zijn onder Australische omstandigheden, kunnen ze laagwaardig structuurhooi goed verteren. Stieren groeien gemakkelijk een kilogram per dag met extensief hooi. Hierdoor is dit ras ideaal om te weiden in natuurgebieden. Zo-

mers lopen onze dieren bijvoorbeeld tussen de paarden. Qua karakter gaat dat ook goed, het zijn vriendelijke en rustige dieren. Laat je ze echter in het wild lopen, dan zijn ze ook zo weer wild. Door ze apart te voeren en als een soort huisdier te behandelen worden ze tam. De opvoeding is dus belangrijk.’

‘Op dit moment hebben we nog geen slachtrijpe koeien en hebben we nog ruimte om te groeien. Daarom houden we alle kalveren aan. In de toekomst willen we wel vlees gaan verkopen. Het vlees ligt heel dicht bij dat van de black angus. Het is goed gemarmerd en vetdooraderd. Een uitdaging bij dit ras is dat er heel weinig sperma beschikbaar is. Het is een hele zoektocht naar nieuw bloed.’

De murray grey is een vleesveeras dat van oorsprong uit de vallei van de rivier de Murray in Australië komt. Tegenwoordig is dit ras ook in Canada, Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk te vinden. Het is momenteel zelfs het hardst groeiende vleesveeras in de VS. De murray grey lijkt op de aberdeen angus, maar is wildkleur, grijs of zilver. Het ras is ondanks de lichte kleur niet vatbaar voor huid- of oogproblemen, past zich makkelijk aan verschillende klimaten aan en is van nature hoornloos.

Jans (45) en Joke (41) Brinkman houden 140 stuks melkvee en negen murray-greyrunderen in het Groningse Westerwijtwerd.

Al elf jaar in Nederland de mooiste billen

Grote, luxe en zwarte of baggerbonte koeien fokken die potentie hebben om kampioen te worden: dat is waar Albert Soede zich op focust. Met inmiddels al zeven excellente dieren en de hoogst gescoorde Nederlandse Belgische witblauwe ooit op zijn naam is de veehouder goed op dreef.

Vanuit de woning van Albert en Cora Soede in het Zuid-Hollandse Ter Aar loop je zo de vleesveestal in, waar zo’n 25 Belgische witblauwen rustig liggen te herkauwen. ‘Ik kan zelfs in mijn pyjama naar de koeien’, lacht Albert, die al ruim vijftig jaar dikbillen houdt.

De nieuwe stal bouwde hij in 2017 zelf. De oude stal was te klein en was nodig aan vervanging toe. ‘Doordat de stal vast zit aan het huis, hoef ik nooit naar buiten om bij de koeien te komen. Dat is heerlijk bij regen en kou’, vertelt de veehouder.

Kalfjes handmak maken

De koeien zijn echter alleen in de wintermaanden in de stal te vinden. Ze lopen zo lang mogelijk buiten. ‘Zodra het land te nat wordt, haal ik de koeien naar binnen. Ik zit hier op veengrond. Het gras groeit geweldig, maar bij regen wordt het snel modderig.

Ik merk dat de koeien dan ook graag naar binnen komen’, licht hij toe.

In de stal overheerst de rust. Soede heeft namelijk een hekel aan wilde koeien. ‘Doordat ik veel met mijn koeien bezig ben, heb ik heel makke koeien’, vertelt hij. ‘De kalfjes zet ik elke dag een half uur vast. Zo wennen ze aan me en vinden ze na een tijdje alles goed’, legt hij uit. Dat is belangrijk, omdat de dieren regelmatig mee naar keuringen gaan. ‘Ik ga meestal naar de voorjaarskeuringen toe. Ze komen dan van stal af waar ik ze krachtvoer heb kunnen voeren. Daardoor lopen ze er strakker bij dan wanneer ze uit het land komen’, vertelt Soede. De gemiddelde score van de veestapel ligt op 89,6 punten. ‘Van de 25 koeien die ik heb, zijn drie koeien boven de 90 punten gescoord. Dat trekt het gemiddelde lekker op’, vult Soede aan. In totaal heeft de veehouder zeven excellente koeien gehad.

TEKST QUINTEN VAN OOIJEN

Soede ziet veel potentie in de twee maanden oude Marjon (v. Oulare) May (v. Langoureux) is met 90,3 punten een van de excellenten van Soede

BEDRIJFSPROFIEL

eigenaren Albert (70) en Cora Soede plaats Ter Aar dieren 25 Belgisch witblauwen grond 7,5 ha grasland

De topkoe van Soede blijft nog steeds Birgit (v. Danseur). Met een score van 91,5 punten is zij de Nederlandse Belgisch witblauwe met de hoogste score ooit. Door een afronding in de lijst van de beste Belgisch witblauwen van de afgelopen jaren werd zij niet vernoemd in het artikel ‘Twintig jaar Belgisch witblauwe schoonheid’ in VeeteeltVlees van afgelopen oktober. Deze topkoe verdient deze titel echter wel. Soede omschrijft Birgit als een beresterke koe met keihard beenwerk. ‘Het verdrietige is alleen dat Birgit heel slecht embryo’s gaf. Ik heb haar wel vijf keer gespoeld, maar er kwamen geen of weinig embryo’s uit. Fokken blijft altijd een beetje gokken’, stelt Soede. Desondanks heeft de koe veel goede nakomelingen, waaronder excellenten, voortgebracht.

Vier koegeneraties verder is de goede genetica van Birgit nog steeds zichtbaar op het bedrijf van Soede. Hij heeft nu zeven koeien uit de lijn van de topkoe in de stal lopen. ‘Ze zijn allemaal mooi groot’, stelt de veehouder. Een van die nakomelingen is koe Romée (v. Emblème). Zij kreeg een eindscore van 90,6 punten, scoorde 100 punten voor hoogtemaat en 90,5 punten voor bespiering. Als kalf is Romée met haar moeder Birgit drie keer kampioen geworden op verschillende paasveekeuringen.

Luxe en hoge koe blijft uitdaging

Ook uit andere lijnen zijn er op het bedrijf goede koeien aanwezig, zoals May (v. Langoureux). Deze koe, die 90,3 punten heeft gescoord, heeft volgens Soede een mooie uitstraling en is super bespierd met een enorme achterhand. Bovendien valt de kleur bij hem in de smaak. Zoals hij zelf zegt ‘mooi zwart is mooi’. Voor de fokkerij is May een fijne koe. ‘Ze spoelt aardig goed. De laatste keer heeft ze acht embryo’s opgeleverd’, licht Soede toe. Binnenkort spoelt de veehouder haar nog een keer. Daarnaast is de derde excellente vaars Janneke (v. Nox) op stal gekeurd voor het stamboek met 90,3 punten. Ze staat op het punt van kalven van Brillant de Roupage. Op de vraag of de fokker ooit nog een hoger gescoorde koe dan Birgit gaat fokken, zegt hij volmondig ‘ja’. In de huidige veestapel van Soede lopen volgens hem koeien die potentie hebben. Hij wijst het twee maanden oude kalfje Marjon (v. Oulare) aan. ‘Ze is al mooi gespierd en goed in verhouding.’ De uitdaging blijft volgens de veehouder dat veel luxe de hoogte van de koe remt. ‘De hoogtemaat telt flink mee in de puntentelling. Een kleine koe wordt bijna nooit excellent beoordeeld. Je moet geluk hebben dat

Door de koeien veel in de hand te hebben zijn ze erg mak. Soede heeft namelijk een hekel aan wilde koeien

Ter Aar

Romée (v. Emblème) is een van de nakomelingen van Nederlands hoogst gescoorde Belgisch witblauwe Birgit (v. Danseur)

je een grote koe hebt die heel luxe is’, licht Soede toe. De succesfactor? Dat is volgens Soede de combinatie van het altijd zoeken naar de meest verbeterende stieren, de kosten op de koop toenemen en veel krachtvoer geven. ‘Hoe harder je voert, hoe beter ze worden’, stelt hij. ‘Als koeien in de jeugd al goed groeien, dan groeien ze in de jaren daarna beter. Jong geleerd is oud gedaan’. De koeien krijgen bij Soede twee keer per dag Belgische biks als krachtvoer en hebben de hele dag de beschikking over droge kuil. De voerbak van het jongvee is de hele dag gevuld met krachtvoer.

Daarnaast ligt de hooiruif vol met droge kuil en luzerne. De veehouder koos voor Belgische biks (brok), omdat de koeien hier vastere mest van kregen dan van Nederlandse biks. ‘De koeien kunnen heel veel biks eten en hebben nooit last van diarree’, ervaart Soede. De graskuil verbouwt de veehouder zelf. Met zeven en een halve hectare land heeft hij genoeg voor zijn koeien. ‘Ik verkoop er zelfs elk jaar een gedeelte van’, vult hij aan.

‘Nieuwe knechten’

Sinds een paar jaar heeft Soede nieuwe ‘knechten’ naast zijn vrouw Cora en hun volwassen kinderen. Zijn kleinkinderen, die tussen de anderhalf en vier jaar oud zijn, helpen graag mee op het bedrijf. ‘Ze vinden het geweldig om de koeien te voeren. Als ze ’s morgens komen, zitten ze al te dansen in de auto’, vertelt Soede trots. De veehouder heeft vier koeien in de stal lopen die naar zijn kleinkinderen zijn vernoemd: Romée, Laura, Tom en Febe. ‘Alleen Tom heeft een beetje pech’, vertelt Soede. De veehouder houdt namelijk geen stieren aan. De stiertjes worden tussen de een en vier maanden verkocht. Veel stierkalveren heeft de veehouder echter niet. Hij gebruikt zo veel mogelijk gesekst sperma. ‘Ik insemineer een koe maximaal drie keer met gesekst sperma. Is de koe dan nog niet drachtig, dan gebruik ik conventioneel sperma’, legt Soede uit. Dit jaar waren elf van de dertien

drachtige koeien bevrucht met gesekst sperma. Twee kalfjes uit het gesekste sperma bleken echter tot zijn verbazing stiertjes te zijn. ‘Dat heb ik nog nooit eerder meegemaakt’, zegt hij.

Een enkele keer koopt Soede een embryo aan. In totaal heeft hij twaalf embryo’s in België gekocht. ‘Daar heb ik echt pech mee gehad. Er kwamen veel stierkalveren en maar een vaarskalf uit’, stelt hij.

Qua stierkeuze is Soede altijd op zoek naar een grote en zwarte of liever nog baggerbonte stier. De zwarte koeien hebben volgens hem fijner vlees en fijnere botten. Dat levert uiteindelijk meer op. ‘Als ik fokvee verkoop, zijn de zwarte binnen een dag verkocht, de blauwe binnen een week en de witte pas binnen een maand’, licht Soede toe. Vroeger gebruikte de veehouder vaak de stieren Adajio de Bray, Attribut du Fond de Bois, Nox de l’Orgelot en Impérial de l’Ecluse. Tegenwoordig insemineert hij de koeien regelmatig met Oularé van den Hondelee. De veehouder had ook oren naar een andere stier, maar uit recent DNA-onderzoek bleek deze stier niet het genetische label Meat+, dat de malsheid van het vlees aantoont, te hebben. Soede: ‘Er zijn blijkbaar toch meer factoren erfelijk bepaald dan we soms denken. Het is heel keurig dat de erfelijke gebreken van de stieren aan het licht worden gebracht.’

Naast zijn kleinkinderen kan Soede altijd terugvallen op zijn hulp Gerard Keijzer, een boer die gestopt is met zijn boerderij. ‘Door mijn ervaring als dierenarts, kan ik de keizersneden bij de koeien zelf uitvoeren. Het enige nadeel daarvan is dat je een hulp nodig hebt’, geeft Soede aan. ‘Gerard kan ik dag en nacht bellen. Zo’n man is goud waard’, stelt Soede.

Focus op dierenwelzijn en gemak

Dat er keizersneden nodig zijn om het kalf van een Belgisch witblauwe ter wereld te brengen blijft Soede jammer vinden. ‘Het feit is dat de keizersneden moeten afnemen’, stelt hij. ‘Op termijn gaat dat lukken, maar het zal wel een aantal generaties in beslag nemen.’ Om de koeien op het juiste moment te opereren, maakt Soede al tien jaar gebruik van temperatuurmetingen. ‘Dit systeem klopt altijd’, stelt Soede. ‘Als je 24 uur nadat de temperatuur is gaan zakken in de koe voelt, merk je dat de bevalling al in gang is gezet. Doordat je hiervan een melding krijgt, opereer je op tijd. Ik heb hierdoor bijna nooit dode kalveren.’ Het systeem verdient zichzelf volgens Soede makkelijk terug.

In de toekomst wil de veehouder ook tochtigheidsdetectoren gaan gebruiken. ‘Het zien van de tocht blijft altijd wel een puntje’, stelt hij. Soede gebruikt hier nog geen sensoren voor, omdat hij wacht totdat er een systeem op de markt komt dat zowel de tochtdetectie als de temperatuurmetingen uitvoert. ‘Die combinatie heb ik nog niet gevonden’, geeft hij aan.

Voor nu blijft de veehouder zich focussen op het fokken van grote, luxe en zwarte of baggerbonte koeien. ‘Dat doel blijft nog altijd hetzelfde’, stelt hij. Daarbij vindt hij dat er gestreefd moet worden naar gezond functionerende dieren. ‘Tegenwoordig wordt er veel geselecteerd op beenwerk. Dat moet hoog in het vaandel blijven, zodat er geen discussie kan ontstaan over een dierwaardig leven. We moeten focussen op een vrolijke en gezonde koe met een gezonde en gelukkige boer ernaast’, aldus Soede. l

CRV vergrootte omzet en resultaat in 2021-2022

Coöperatie Koninklijke CRV u.a. heeft een prima financieel jaar achter de rug. In het afgelopen boekjaar, dat loopt van 1 september 2021 tot en met 31 augustus 2022, groeide de netto-omzet met 6 miljoen naar 179,5 miljoen euro en steeg het bedrijfsresultaat naar 1,6 miljoen euro.

Door de goede resultaten kan aan de leden naar rato van hun bestedingen een totaal ledenvoordeel van circa 600.000 euro worden uitgekeerd. Financieel directeur Egon Verheijden is niet ontevreden met de omzet en het resultaat van het afgelopen boekjaar. ‘Omdat we erin geslaagd zijn de kosten te drukken, is het gelukt om ondanks de hoge inflatie en de onrust in de wereld een solide bedrijfsresultaat te realiseren’, concludeert hij.

‘Het boekjaar 2021-2022 was het eerste jaar van het strategisch driejarenplan, waarin we inzetten op een ambitieuze omzetgroei. Tegelijkertijd werken we aan een nieuwe organisatiecultuur. Afgelopen boekjaar is bovendien een aantal wisselingen in het internationale managementteam doorgevoerd’, vertelt Verheijden. ‘Deze wijzigingen zijn in de organisatie merkbaar en zullen de komende jaren hun vruchten moeten gaan afwerpen.’

Gezonde financiële basis

In de thuismarkt Nederland-Vlaanderen wist CRV het marktaandeel op de spermamarkt te behouden. Daarbij zijn veehouders erin geslaagd om met minder inseminaties hun koeien drachtig te krijgen. ‘De winstgevendheid op onze thuismarkt bleef op een gezond niveau’, aldus de financieel directeur.

Tevreden is Verheijden ook met de toename van het eigen vermogen naar 93 miljoen euro. Dit betekent volgens hem dat CRV kan blijven investeren in oplossingen voor veehouders om rendabel en duurzaam te produceren. ‘We blijven de komende jaren inzetten op innovatie, zoals het verder verbeteren van voerefficiëntie en het verlagen van methaanuitstoot. We zijn ervan overtuigd dat we hiermee veehouders helpen het rendement van hun bedrijfsvoering te vergroten en het perspectief voor de toekomst te verbeteren’, legt hij uit. ‘Een gezonde financiële basis stelt de organisatie bovendien in staat om zich voor te bereiden op de grote uitdagingen die de komende jaren op de melk- en vleesveehouderij afkomen.’

De belangrijkste kengetallen van het boekjaar 20212022 zijn weergegeven in tabel 1. Het volledige jaarverslag Coöperatie Koninklijke CRV u.a. is te vinden op de site van de Coöperatie CRV. l

2021-2022 2020-2021 aantal leden in Nederland en Vlaanderen             20.621 21.442 aantal medewerkers           1.339 1.364 netto-omzet voor ledenvoordeel  (x € 1 miljoen euro)              179,5 173,4 ledenvoordeel (x € 1 miljoen euro)                   0,6 bedrijfsresultaat (x € 1 miljoen euro)           1,6 –0,1 nettoresultaat na belasting (x € 1 miljoen euro)       0,7 0,4 eigen vermogen (x € 1 miljoen euro) 93,0 90,9

Tabel 1 – Belangrijke kengetallen van het boekjaar 2021-2022 van Coöperatie Koninklijke CRV u.a.

Kijk voor het volledige jaarverslag op : www.cooperatiecrv.nl/downloads/crv/jaarverslag/crv-jaarverslagen/ of scan de QR-code

Wie pakt de hoogste prijs?

Ook in dit kerstnummer kunt u weer deelnemen aan de jaarlijkse kerstquiz van VeeteeltVlees. De antwoorden op vijftien meerkeuzevragen vindt u steeds terug in de edities van VeeteeltVlees uit 2022. En wie vindt, maakt kans op een van de waardevolle prijzen. Deelnemen kan tot en met 10 januari.

VRAAG 1

Wat is de drempelwaarde voor hittestress bij vleesvee uitgedrukt in de Temperature Humidity Index (THI)? a. 75  b. 78  c. 79

VRAAG 2

Wie is de fokker van de excellente verbeterd roodbonte stier Zenard?  a. Teun Voets  b. maatschap Te Riele c. Roel de Wit

VRAAG 3

Waardoor is spuiwater extra verzurend voor de grond? Door een hoog gehalte aan: a. zwavel b. kalium  c. fosfor

VRAAG 4

Wie is de vader van deze excellente blonde? (foto 1) a. Jacco JE b. Hildago  c. Orion

VRAAG 5

Hoeveel gram darmverteerbaar eiwit (dve) levert een kilo getoaste veldbonen meer op dan gewone veldbonen, aldus de resultaten uit het Vlaio Ekopti-poject uitgevoerd door ILVO?  a. 17 gram b. 27 gram c. 37 gram

VRAAG 6

De koe op foto 2 is de moeder van een recent ingezette ki-stier. Wie is deze koe en wie is haar zoon? a. Babibelle en Atomique  b. Ecume en Dragon  c. Alizee en Cargo

Online deelnemen!

Net zoals vorige editie is deelnemen enkel mogelijk via het invullen van de antwoorden online. Hierdoor hebben Belgische lezers geen specifieke postzegel meer nodig voor verzending naar Nederland en worden ook postvertragingen vermeden.

Ga voor deelname naar: https://forms.office.com/e/ECC afcSynh of scan de QR-code. Ook via de website van VeeteeltVlees is de link te vinden. De antwoorden moet vóór 10 januari binnen zijn.

VRAAG 7

Hoeveel moet de groei per dag (gemeten op het station) minimaal bedragen voor de stieren die charolaisfokker Hans Rietveld inzet? a. 1,4 kg  b. 1,5 kg  c. 1,6 kg

VRAAG 8 Welke dochter van Uforobot werd uitgeroepen tot Miss Toekomst op de meest recente keuring in Enter? a. Petula  b. Magriet   c. Fabulamax

VRAAG 9   Waar op het rund ligt het vleesstuk met de Amerikaanse benaming ‘ground chuck’? a. de voorhand b. het middenstuk  c. de achterhand

VRAAG 10   Wie verkocht de eerste koolstofkredieten van Nederlandse boeren?  a. ABNAmro Carbon Bank  b. ING Carbon Bank  c. Rabo Carbon Bank

VRAAG 11   Welk kenmerk van de bwb-index kreeg na de fokdoeldiscussie dit jaar in het Belgisch-witblauwras meer gewicht?  a. karkasgewicht  b. sterfte bij geboorte c. sterfte op 14 maanden

VRAAG 12

Welke volle zussen pakten in maart 2022 elk een kampioenstitel in Sint-Truiden?  a. Noor en Narcotique  b. Pam en Noor c. Narcotique en Pam

VRAAG 13

In Duitsland is vanaf 1 januari de regel van kracht dat kalveren niet op transport mogen alvorens ze minimaal ...

a. 14 dagen oud zijn  b. 21 dagen oud zijn  c. 28 dagen oud zijn

VRAAG 14

Welke stelling is correct? Een witblauwstier met het label Meat+ ...

a. is homozygoot drager van het genetisch kenmerk droog vlees  b. is heterozygoot drager van het genetisch kenmerk droog vlees

c. is vrij en geen drager van het genetisch kenmerk droog vlees

VRAAG 15

Welke hereford werd algemeen kampioene op de laatste nationale herefordkeuring in Mariënheem?

a. Amershof Samson  b. Horstinge Dee Why P  c. Horstinge Drysdale

Waardevolle prijzen te winnen!

Een van de hoogste nieuwe binnenkomers op de maisrassenlijst staat dit jaar boven aan de lijst van de kerstquizprijzen. Naast 5 hectare maiszaad van Limagrain maken puzzelaars kans op een pakket met kalvervoer van Aveve alsook een aantal CRV-prijzen als rietjes en een kledingpakket.

PRIJS 1 – Het nieuwste maisras van Limagrain, herkenbaar onder de naam LG 31.206, kwam een paar weken geleden hoog binnen op de o ciële rassenlijst van 2023. ‘Op het gebied van zetmeel per hectare scoort het ras erg hoog en ook wat betreft opbrengst doet LG 31.206 het goed op de rassenlijst’, vertelt René de Munnik, marketing- en communicatiemanager van Limagrain. ‘Daarnaast is het een vroegrijp ras. Het kan dus vroeg van het veld af, voordat het land minder begaanbaar wordt en handig wanneer je een vanggewas moet telen.’ Een vroegrijp ras geeft ook een betere uitgangspositie bij droogte. De mais heeft vaak al voor de droogte gebloeid, wat van belang is voor de kolfzetting.

Als hoofdprijs stelt Limagrain 5 hectare van dit ras met Starcover Force-coating beschikbaar. Een prijs die dit jaar extra interessant is vanwege de stijgende prijzen voor zaad. ‘Door enerzijds de oorlog in Oekraïne en

anderzijds het droge seizoen is er dit jaar minder maiszaad geproduceerd dan andere jaren. Dat heeft voor nu geen gevolgen voor de leverbaarheid van het meeste maiszaad – al is het advies wel om niet lang te wachten met een bestelling om het ras naar keuze te kunnen krijgen. Wel zie je dat de situatie doorwerkt in de prijzen van maiszaad’, verklaart De Munnik. Een deelname aan de kerstquiz kan in dat opzicht dit jaar erg lucratief zijn.

PRIJS 2 – Ook veevoederproducent Aveve stelt een mooie prijs voor een van de winnaars van de kerstquiz beschikbaar. Aveve schenkt dit jaar 500 kilogram van zijn nr. 104 Startflakes Extra, een smakelijke en goed verteerbare mengeling op basis van gevlokte granen. De winnaar kan de startflakes aan de kalveren verstrekken tot de leeftijd van 5 à 6 maanden. De toevoeging van specifieke zuren zorgt voor een betere pensontwikkeling en darmwerking.

PRIJS 3-7 – Vanuit CRV worden er weer mooie fokkerijprijzen weggegeven. Een eerste prijs bestaat uit vijftien rietjes SiryX naar keuze, waarmee er snel stappen zijn te maken op het gebied van genetische ontwikkeling. ‘Met SiryX heb je de grootste

1. 5 ha LG 31.206 mais van Limagrain

2. 500 kg. nr. 104 Startflakes Extra van Aveve

3. 15 rietjes SiryX naar keuze

4. 15 rietjes conventioneel naar keuze 5. 10 rietjes conventioneel naar keuze 6. kledingpakket (overall, bodywarmer, muts) 7. kledingpakket (overall, bodywarmer, muts) 8. dronefoto

Tabel 1 – Prijzen kerstquiz VeeteeltVlees

kans op vrouwelijke nakomelingen, waardoor je het genetisch potentieel van het vee sneller vooruit kunt brengen’, vertelt Wilma Mulder, teamleider marketing genetica en fokkerij bij CRV. ‘Daarnaast geven we ook twee prijzen weg met conventioneel sperma van onze topstieren om goede paringen te maken.’ CRV zorgt er verder ook voor dat de boer er warm bij blijft zitten deze winter. Onder de prijzen zit namelijk ook een kledingpakket dat bestaat uit een overall, een bodywarmer en een muts.

PRIJS 8 – VeeteeltVlees doet zelf een duit in de prijzenpot met een mooie dronefoto van het bedrijf.

Genoeg kansen op mooie prijzen voor de lezers die alle vijftien quizvragen goed weten te beantwoorden.

Foutloos parcours in voorgestelde stieren

BBG toonde op zijn recente show een ruim aanbod van stieren die nagenoeg allemaal correct waren in bouw en maat, meer dan voldoende vlees showden, maar ook voldoende variatie hadden in fokkerijaccenten. De Futézonen vielen op, net als de hoornloze Novateur P.

TEKST WIM VEULEMANS

De consensus van het talrijk aanwezige publiek van witblauwfokkers en liefhebbers was vrij algemeen en vooral overtuigd positief. BBG toonde samen met partners Awé en CRV een brede selectie van stieren met maat en gewicht, bevleesdheid en goed en vlot beenwerk.

Misschien wel de meest opvallende stier in de presentatie van BBG tijdens de open dag was Novateur P des Princes de Ligne. Deze Black Beardzoon is heterozygoot hoornloos, de helft van zijn nakomelingen wordt hoornloos geboren. Op een leeftijd van 40 maanden woog Novateur P 1132 kg met een hoogtemaat van +4. Novateur liet zich ook al zien op de vorige show en ontwikkelde zich sterk en verfijnd. Hij toonde een fijne bespiering, elegantie en een vlotte stap. Zo is duidelijk dat er elke generatie betere hoornloze genetica beschikbaar komt. Uit dezelfde stal is ook Pépite des Princes de Ligne afkomstig. Deze Galantzoon met verderop Nelson in de afstamming is breed inzetbaar.

Veel keuze met Futézonen

In de breedte waren het vooral de Futézonen die veel bezoekers aan de open dag opvielen. BBG toonde zo een jonge zoon van hun zwarte ster. Eclaireur de Roupage (Futé x Impérial) showde een enorm gewicht, maar liefst 834 kilo op 19 maanden. De stier had présence, vlotheid, breedte en vlees. Zijn uitgesproken bevleesdheid met een lineaire beoordeling van 92,3 voor bespiering combineert hij ook nog eens met een +4 in hoogtemaat. De stier wordt verwacht in januari 2023, waarbij hij met een merkerfokwaarde gewicht van 125, conformatie 118 en index conformatie-gewicht van 134 het allerbeste voorspelt.

Halfbroer Cachemire de Dessous la Ville, een oudere zoon van Futé, showde nog steeds elegantie en finesse in zijn stap door de gangen van BBG. De stier blijft ten goede evolueren, het voorbije jaar was hij een van bestsellers in het aanbod van BBG/CRV. Zijn kalveren worden licht geboren en zijn makkelijk op te fokken. Bovendien is het verervingsplaatje van Cachemire bijzonder interessant.

Futé gevolgd door zijn zonen Megawatt en Cachemire

Zijn merkerfokwaarden voorspellen nakomelingen met op 14 maanden een mooie conformatie (109), maat (108) en gewicht (114).

Iets ouder en met iets meer massa en maat – 1268 kg op 42 maanden en 150 cm – stapte Futézoon Megawatt de Bierwa door de gangen. De stier showde breedte, fijnheid en veel vlotheid in beweging. Megawatt kan ook rekenen op een sterke moederlijn met als grootmoeder de bekende Béchamelle de Bierwa, die meerdere prijskamptitels behaald heeft.

Uit het bekende Ploegsteert haalde BBG nog een vierde Futézoon op: Hurlus des Deux Bouleaux. De stier was net uit quarantaine en toonde zich een correcte stier met voldoende bespiering. Hij combineert dit met maat en

gewicht, wat hij volgens zijn merkerfokwaarde ook vererft onder meer een genoomindex conformatie-gewicht van 127. Net als halfbroer Eclaireur komt Hurlus waarschijnlijk begin 2023 beschikbaar.

De liefhebbers kregen tijdens de avondlijke presentatie bovendien ook nog even Futé voorgesteld, een stier die geen verdere voorstelling meer nodig heeft. Hij toonde al meermaals zijn kwaliteiten, zowel fenotypisch als in zijn fokkerij.

Sterke moederlijnen

Finesse in de bevleesdheid is ook een uitgesproken kenmerk van Cargo du Coin, een jonge Darkozoon uit de kampioen van Libramont bij de koeien, Alizée du Coin.

Tabel 1 – Overzicht van de getoonde stieren tijdens de BBG-open dag 2022

naam vader m.vader geb. datum leeftijd (mnd.) gestalte (cm) (norm) gewicht (kg) totaalscore Atomique du Coin Lego Cabri 06-09-2018 49 154 (+9) 1.380 91,00 Azgan des Volées Caustique Opaque 27-09-2018 49 150 (+5) 1.325 88,80 Cabotin de la Cleuzeur Race Paravent 06-01-2021 21 136 (+7) 863 86,80 Cachemire de Dessous la Ville Futé Larron 23-07-2019 39 145 (+2) 1.165 91,20 Cargo du Coin Darko Tilouis 12-09-2020 25 136 (+2) 864 88,40 Dartois de la Mandebras Parangon Whisky 09-03-2020 31 143 (+4) 997 90,00 Désire de Ferrière Wilmots Sheriff 02-05-2018 53 145 ( = ) 1.261 90,10 Dragon de Roupage Dauphin Casper 10-12-2020 22 137 (+7) 831 87,50 Eclaireur de Roupage Futé Impérial 08-03-2021 19 131 (+4) 834 91,00

Email du Donjon Jet-Set Cycliste 22-01-2021 21 131 (+2) 802 90,00

Eperon de Fooz Occident Hazard 09-11-2019 35 146 (+5) 1.055 87,80

Erable de Fooz Digital Horace 16-11-2019 33 140 ( = ) 970 87,80

Futé Grommit Indiana 28-09-2016 60 143 (–2) 1.244 88,70

Gédéeon de Saint Donat Jet-Set Noceur 04-02-2020 32 140 ( = ) 1.042 87,20

Hurlus des Deux Bouleaux Futé Zen 12-11-2020 23 134 (+3) 852 88,50

Mathys de Saile Opercule Origan 04-05-2018 53 150 (+5) 1.305 91,00

Megawatt de Bierwa Futé Attribut 12-04-2019 42 150 (+6) 1.268 90,30

Newman du Blanc Dos Selenium Artaban 26-10-2017 60 145 ( = ) 1.302 88,89

Newton du Fontena Jet-Set Flirter 27-09-2017 61 152 (+7) 1.423 91,76

Novateur P des Princes de Ligne Ideal Black Beard Zougar 30-05-2019 40 147 (+4) 1.132 87,50

Octopus de Bierwa Darko Or 29-10-2020 23 134 (+3) 806 88,60

Othello Jet-Set Vivaldi 07-02-2019 44 147 (+3) 1.217 87,30

Pavlov van het Gravenhof Storm Attribut 20-05-2019 41 149 (+5) 1.144 88,20

Pépite des Prince de Ligne Galant Nelson 17-07-2020 27 138 (+2) 951 87,40

Zest du Circuit Januzaj Rédacteur 07-12-2018 46 148 (+4) 1.268 89,60

Gédéon de Saint Donat toonde zich beloftevol

Novateur P des Princes de Ligne verraste menig toeschouwer

Zowel zijn fijne vleespartijen, correcte bouw als de moederlijn overtuigden al meer vleesveehouders om deze stier alle kansen te geven in hun fokkerij. Op een leeftijd van 25 maanden weegt Cargo 864 kg en heeft +2 voor maat.

BBG liet nog een andere Darkozoon zien, opnieuw een

stier uit de Bierwastal van Hubert Duchêne en Didier Pierard. Octopus de Bierwa was een wat kortere stier, maar wel heel correct in been en bouw. Zijn moeder is een sterke Ordochter met een mooie keuringspalmares. Een soortige stier kan men ook Mathys de Saile noemen. De stier werd ’s avonds vertoond aan het publiek. De Operculezoon showde zich compleet, niet de allerbreedste van de show, maar vooral foutloos in zijn bouw én in zijn beweging.

Keuringstopper en Attributdochter Hinde van het Gravenhof leverde met haar zoon Pavlov van het Gravenhof een Stormzoon met vlot beenwerk, lengte, een mooie onderbil met iets plattere bil.

Enorm ontwikkelde voorhand

Wie massa zoekt, kon ook zeker terecht in het getoonde aanbod. Werkelijk impressionant is de voorhand van Désire de Ferrière, een zoon van Wilmots uit een dochter van Sheriff. De stier toonde lengte, massa, in de achterhand miste hij net wat extra uitstraling. Zijn fokkerij is voorspeld op basis van zijn merkerfokwaarden als gewichtig, maar ook met bevleesdheid. Zijn eerste kalveren, al meer dan honderd op het bedrijf van de verkoper, bevestigen dit profiel.

Ook Newton de Fontena, een zoon van Jet-Set, toonde opnieuw kwaliteit. Maar liefst 1423 kilo aan massa hield de stier niet tegen om met vlotte tred zich tweemaal te tonen. Breedte voor- en achteraan zijn hem ook niet vreemd. Ook de in Vlaanderen gefokte Othello – uit de stal van Viktor en Bart Noeyens en gekocht bij Ben Van Hollebeke – is een Jet-Setzoon. Hij showde massa (1217 kg) en bevleesdheid en blijft zijn kwaliteiten, de combinatie van massa en bevleesdheid, goed behouden met het ouder worden. Opmerkelijk is de voorspelde index conformatie-gewicht van 140 op basis van zijn genen. Een index die is behaald door conformatie (129) én gewicht (122).

Meer dan goed geëvolueerd, met veel lengte en mooie onderhand in de achterbouw, dat waren de kwaliteiten die Zest du Circuit, een zoon van Januzaj, demonstreerde in Ciney.

Nieuw en/of jeugdig

Een recentere stier met veel maat en massa was Atomique du Coin, een zoon van Lego van maar liefst +9. De stier was net uit quarantaine en showde zich correct, lang en met veel uitstraling, zeker in de achterhand. De stier liep eerder in het koppel bij de fokker en heeft al een honderd nakomelingen.

Naast Atomique heeft ook Email du Donjon een recent Libramont-verleden. Email (v. Jet-Set) werd deze zomer nog rubriekswinnaar bij de stieren. De jonge stier was eveneens net uit quarantaine en showde fijn beenwerk, een mooie belijning en een goed gevulde achterhand. Ook de stal ‘du Roupage’ had nog een stier in de voorstelling. Dragon du Roupage, een zoon van Dauphin, haalt een plus van 7 cm in de maat. Hij demonstreerde veel finesse in bouw en bespiering.

Tot slot werd ook een aantal recent ingezette stieren getoond. Een van hen was Gédéon de Saint Donat, met Jet-Set als vader. De stier heeft veel finesse, met een mooie breedte in bekken en voorhand. Erable de Fooz, zoon van Digital, showde een mooi gevulde achterhand met fijnheid in de staart. l

CRV niet te missen op Agriflanders

Van donderdag 12 tot en met zondag 15 januari 2023 is Flanders Expo in Gent het toneel van de dertiende editie van Agriflanders. Op de vrijdag organiseert CRV het CRV-event 2023. Op deze prijskamp komen vrouwelijke Belgisch-witblauwdieren uit heel Vlaanderen in de ring. Op diezelfde dag is er een keuring voor het blonde d’Aquitaineras. Tijdens de witblauwprijskamp vindt ook de finale plaats van ‘Kijk op keuren’. Deze competitie veebeoordelen voor studenten wordt georganiseerd door Coöperatie CRV. Natuurlijk is CRV op Agriflanders weer aan-

wezig met een stand. Deze is te vinden in paleis 8, naast de prijskamppiste. Hier zijn dochters te bekijken van een aantal topstieren van BBG en er staat ook een groep dieren van het Studie- en Documentatiecentrum voor de Vlaamse Rundveerassen (SDVR). Fokkerijspecialisten van CRV en coöperatiebestuurders gaan op de stand graag met u in gesprek. Speciaal voor jongeren organiseert Young CRV ‘race tegen de klok’, een sportieve competitie waarmee leuke prijzen zijn te winnen. En natuurlijk staan koffie en drankjes klaar.

Afscheid Paul Vriesekoop en Jos Buiting

Vanwege de naderende pensioengerechtigde leeftijd neemt Paul Vriesekoop (foto links) afscheid van CRV. Voordat Vriesekoop (65) zijn huidige functie als manager coöperatiezaken voor CRV startte, was hij onder meer actief als directeur van CRV Lagoa in Brazilië. Daar was hij verantwoordelijk voor de bouw van de nieuwe stierenlocatie, waar inmiddels zo’n 800 stieren, voornamelijk vleesvee, worden gehuisvest. Vriesekoop werkte ook als directeur Wageningen Livestock Research, waar hij verantwoordelijk was voor de reorganisatie van het gehele veehouderijonderzoek, waaronder de praktijkbedrijven. Daarvoor was hij 20 jaar werkzaam in de varkensfokkerij.

CRV-manager stamboek Jos Buiting (62) doet een stapje terug. Buiting (foto rechts) werkte zijn hele carrière bij CRV in verschillende functies en startte als productmanager bij het

Nederlandse Rundvee Syndicaat (NRS). Hij had de leiding bij de uitvoering van diverse NRM-edities, waarvan die in 2006 met het bezoek van koningin Beatrix een van de hoogtepunten was. Internationaal was Buiting voor het Nederlandse stamboek het aan-

Tarieven VeeteeltVlees

Het nieuwe jaartarief voor een los abonnement op VeeteeltVlees voor volgend jaar voor Nederlandse en Vlaamse lezers bedraagt

89 euro. Voor buitenlandse abonnementen geldt een tarief van 150 euro. Door de gestegen kosten voor drukwerk en postbezorging

spreekpunt, waarbij hij ook een termijn de rol van president van de World Holstein Friesian Federation (WHFF) vervulde. Als teamleider communicatie was hij jarenlang woordvoerder van CRV. Hij is de komende jaren nog een beperkte tijd beschikbaar voor CRV.

is een tariefstijging noodzakelijk. Leden van Coöperatie CRV krijgen Veeteelt of VeeteeltVlees als onderdeel van hun lidmaatschap.

Inschrijven voor prijskamp Affligem kan nog

Op zondag 29 januari vindt de Belgisch-witblauwprijskamp in Affligem plaats. Inschrijven van dieren voor deze keuring is nog mogelijk tot en met 31 december. Dat kan via een inschrijvingsformulier dat is op te vragen via e-mail of telefoon. Bij het inschrij-

vingsformulier ontvangt u ook het volledige keuringsreglement.

De prijskamp wordt dit jaar overigens georganiseerd op een nieuwe locatie en wel de binnenpiste van de Ponyhoeve in Dilbeek, Jan de Trochstraat 135, 1703 Dilbeek.

Voor meer informatie en het inschrijven van dieren kunt u contact opnemen met Mathieu Deschuyteneer via e-mail: affligem.witblauw@hotmail.com of telefonisch: 0460-972624

BEDRIJFSPROFIEL

namen Sytze en Alma van der Goot-Feunekes plaats Eelde aantal dieren 450 limousinrunderen en 100 herefords, Schotse hooglanders en ‘limolanders’, 50 texelaar-fokooien, 20 schoonebeker heideschapen en 20 exmoorpony’s grond 500 ha natuurgrond, 15 ha rogge, gerst en haver en 6 ha haver en gerst (geheleplantsilage) vleesomzet circa 60 geslachte runderen per jaar prijs/kg 6,00 euro per kg geslacht gewicht

Naast het biologische aspect is ook de traceerbaarheid een merkwaarde waar limousinhouders Sytze en Alma van der Goot-Feunekes mee naar buiten treden. De veehouders verkopen het vlees via slagers, waardoor ze tijd overhouden om het verhaal achter het vlees met de burger te delen.

OOIJEN

Tegen de stad Groningen aan ligt de biologische vleesveehouderij ’t Hoogeveld van Sytze en Alma van der Goot. Al 25 jaar beheren ze met zo’n 200 limousinmoederdieren en 250 stuks jongvee 500 hectare van het natuurgebied de Onlanden. Daarnaast lopen er nog zo’n honderd herefords, Schotse hooglanders en ‘limolanders’. Die laatste zijn een fokcreatie van Sytze. ‘De Schotse hooglander is keihard en kan jaarrond buiten lopen, maar is niet echt bevleesd. Door te kruisen met een limousinstier krijg ik runderen die rond de drie tot vier jaar een geslacht gewicht hebben van 450 kilogram met mooi doorregen vlees’, vertelt Sytze.

Traceerbaarheid krachtigste merkwaarde

Alle dieren worden biologisch gehouden en geweid op natuurgrond. De mest wordt uitgereden over het eigen land en het ruw- en krachtvoer wordt van eigen land gewonnen. De misschien wel belangrijkste merkwaarde is echter dat de veehouders al 25 jaar lang transparant zijn over hun boerderij richting de burger. ‘Ze kopen ons vlees niet zozeer omdat het biologisch is, maar omdat het traceerbaar is’, stelt Sytze. Om de brug tussen de boer en de burger te slaan hebben de veehouders een kijkstal gebouwd, geven ze rondleidingen en organiseren ze excursies met vaak een aansluitende barbecue. Sytze: ‘De focus op deze boerderijeducatie vinden we belangrijker dan het zelf verkopen van het vlees. Het vlees vindt de weg naar de consument toch wel.’

Huisverkoop van vlees deden Sytze en Alma eerder wel. Vijftien jaar lang werd vanuit de bijkeuken een deel van het vlees in kleine verpakkingen verkocht. ‘Dat liep heel aardig’, vertelt Alma. De veehouders werkten samen met andere lokale boeren, waardoor ze naast vlees ook biologische groenten en biologische streekzuivel konden aanbieden. ‘Het concept was heel schattig en het contact met de klanten was leuk, maar qua arbeid was het niet rendabel’, licht ze toe. De veehouders stopten hier daarom in 2014 mee en kozen ervoor om het vlees volledig af te zetten via biologische slagers. Elke week gaat er een koe van ’t Hoogeveld naar de bio-

logische slagerij De Groene Weg. ‘We hebben een goede band met de slager’, geeft Sytze aan. Hij vindt het fijn dat de slagerij het verhaal van de boerderij naar buiten brengt. In de slagerij hangt een grote foto van Sytze met zijn koeien. Ook maakte de slagerij een video van de boerderij. Deze samenwerking vindt Sytze erg belangrijk. Bovendien is het een voordeel dat de slagerij, die in de binnenstad zit, niet veraf ligt van het natuurgebied waar de runderen lopen. ‘Doordat het natuurgebied aan de stad Groningen grenst, kan de slager tegen zijn klanten zeggen: ‘Als je de koeien wilt zien, fiets je het natuurgebied in. Van de bruine koeien die je ziet lopen is het vlees afkomstig’, licht Sytze toe. Ook de limolanders worden door de Groene Weg geslacht en verkocht.

Weet welke koe je eet

Iedere maand wordt er daarnaast een koe afgezet via Heerlijk Eerlijk Vlees. Ook daar staat transparantie centraal. Het vlees wordt online in vleespakketten aangeboden. Zodra een hele koe is verkocht, wordt het rund geslacht. Het vlees wordt aan de klant geleverd in een tas met daarop een magneet met de foto van de koe waarvan het vlees afkomstig is. ‘Ik zou denken dat dit confronterend is, maar de klanten vinden het geweldig’, vertelt Alma. Op de website van deze slagerij wordt ook de naam, het oornummer en een foto van de koe die geslacht gaat worden, geplaatst. De Schotse hooglanders en herefords worden ook via biologische slagers afgezet. De stieren vinden hun weg in de reguliere stierenmesterij. Sytze: ‘De biologische huisvestingsregels zijn voor een stierenmester niet haalbaar. Dat is jammer, want er is wel vraag naar dit biologische kwaliteitsvlees.’ Sytze en Alma zien de toekomst van hun bedrijf positief in. ‘Als deze manier van boeren geen toekomst heeft, dan weet ik het ook niet meer. Er komt steeds meer natuurgrond in Nederland. Die grond moet beheerd worden. Zoogkoeien zijn daar erg geschikt voor. Het is belangrijk dat de natuurgronden zo worden ingericht dat er nog iets op geproduceerd kan worden op een natuurlijke manier. Dat is natuurinclusief boeren’, aldus Sytze. l

Eelde

Aan de hand van praktijkcases, schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (B.) en Agrifirm (Nl.) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Toine Heijmans van Agrifirm de mogelijke problemen met toxines in het rantsoen.

Problemen met mycotoxines in vleesveerantsoenen

Sinds drie jaar begeleid ik een vleesveehouder in Zuid-Nederland met een bezoekfrequentie van zes weken. De veehouder werkt erg secuur en draait steeds goede technische resultaten. Op het bedrijf worden stieren van meerdere rassen afgemest vanaf een leeftijd van acht maanden. Eind mei belde de veehouder me, hij had ook zojuist de dierenarts op bezoek gehad. Een aantal dieren had vers bloed bij de anus en de dieren waren onrustig. De dierenarts wist niet meteen de oorzaak, maar kon aan de dieren verder geen oorzaak vinden en raadde hem aan de voeradviseur te bellen.

Ik heb zijn bedrijf daags na zijn telefoontje bezocht en alle gevoerde voedermiddelen visueel beoordeeld. Hierbij kon ik niets vinden. Ik heb het rantsoen nogmaals berekend en ook daar vond ik geen verklaring voor wat in de stal te zien was. Er waren meerdere dieren met vers bloed bij de mest. De dieren waren goed volgevreten en het was vooralsnog een raadsel. Om alles uit te sluiten heb ik de door ons pas geleverde voeders naar de fabriek in Oss gebracht voor onderzoek. Ik wilde zeker weten dat het door ons geleverde voer ook het door de veehouder bestelde voer was. Dat bleek na onderzoek zo te zijn.

Op advies van de nutritionist hebben we het voer laten onderzoeken op mineralen en sporenelementen, maar vooral ook op toxines. Onze aandacht ging nu vooral naar deze laatste uit.

Hoeveelheid maisproducten

Op het bedrijf werd een rantsoen verstrekt met 11,5 kg snijmais van 39 procent droge stof, aangevuld met 3 kg snippers, 3 kg Corngold, 2 kg Balans Promix 25% ruw eiwit, 1 kg Beef Almash 17% ruw eiwit en 1,3 kg maismeel. In afwachting van de analyse van het verstrekte voer zette de veehouder het

resultaat droge stof streeftraject rund waardering vomitoxine DON (µg/kg) 1266 <2400 vrij hoog zearalenon (µg/kg) 116 <400 laag

Tabel 1 – Gehalte mycotoxine in µg/kg in onderzochte snijmais

resultaat droge stof streeftraject rund waardering vomitoxine DON (µg/kg) 1679 <2400 vrij hoog zearalenon (µg/kg) 273 <400 vrij hoog

Tabel 2 – Gehalte mycotoxine in µg/kg in onderzochte Corngold

resultaat droge stof streeftraject rund waardering vomitoxine DON (µg/kg) <161 <2400 zeer laag zearalenon (µg/kg) <22 <400 zeer laag

Tabel 3 – Gehalte mycotoxine in µg/kg in onderzochte aardappelsnippers (normen streeftraject zijn van Eurofins)

Ontstaan van mycotoxines

Mycotoxines zijn een natuurlijk afweermechanisme van schimmels. Er zijn twee typen schimmels: veldschimmels en opslagschimmels. De bestrijding van veldschimmels gebeurt via teeltmanagement. Veldschimmels worden alleen beïnvloed door veld- en weersomstandigheden. Daardoor zijn veldschimmels lastig te controleren. Een gezonde bodem geeft een sterkere plant die minder vatbaar is voor schimmels. Opslagschimmels worden tegengegaan door goed inkuilmanagement (aanrijden, afdekken, inkuilmiddel etc.) of het op de juiste manier opslaan van grondsto en. Mycotoxines helemaal voorkomen is lastig. De pens maakt veel mycotoxines (gedeeltelijk) onschadelijk. Een goed werkende pens is daarom van cruciaal belang. Indien nodig kunnen (preventief) BeefFit-mycotoxine-remmers worden gevoerd.

Een goede opvolging van de mogelijke aanwezigheid van toxines in het rantsoen liet de stieren snel herstellen

huidige rantsoen even op pauze en is wat meer hooi gaan verstrekken. Na ruim een week kwam de uitslag van de voeranalyse door. Uit analyses van de maisproducten in het rantsoen bleek niet zozeer dat de norm van toxines in het individuele product was overschreden. Met de producten op zich was dus niets verkeerd. Maar de combinatie van hoge waardes aan toxines in de snijmais en het Corngold was voor de dieren te hoog. De puzzel was toen snel gelegd, de veehouder is gestopt met het voeren van Corngold. Na twee dagen zagen we de dieren weer opknappen en werd alles weer normaal.

De watoessi komt van oorsprong uit Afrika en speelt al zo’n 6000 jaar een grote rol in het leven van verschillende Afrikaanse stammen als melkkoe en als statussymbool. Daarom werd het rund weinig geslacht. Kenmerkend zijn de lange hoorns, die een spanwijdte van wel twee en een halve meter kunnen hebben. Het ras gedijt goed bij hoge temperaturen. Tegenwoordig is de watoessi ook in andere delen van de wereld te zien in dierentuinen of bij particulieren.

Eimert Colijn: ‘Watoessikal es zijn net hertjes’

‘Ik heb altijd al mooie koeien willen hebben. Toen ik samen met mijn vrouw Melissa een huis met weiland kocht, kreeg ik die kans. Door mijn werk in de betonbouw kom ik regelmatig in dierentuinen, waar ik in aanraking kwam met het watoessirund. Ik was gelijk onder de indruk. Het was een speurtocht om een particulier te vinden die watoessi’s verkocht. De watoessi is vooral in dierentuinen te vinden en die wisselen niks uit aan particulieren in verband met de fokprogramma’s.’

‘Via via heb ik uiteindelijk twee watoessi’s uit een dierentuin kunnen halen. Ze waren schuw en moesten verdoofd getransporteerd worden. Na een aantal weken met veekoeken aan het hek gestaan te hebben, aten ze uit mijn hand. Het zijn over het algemeen lieve koeien, maar je moet er veel mee omgaan. Ook zijn ze wat eenkennig. Vorig jaar hebben we een hele veestapel van iemand overgenomen, wel 26 stuks. Dat was te veel voor onze drie hectare grond, dus daar hebben we een deel van verkocht aan andere hobbyisten. We hebben nu twee stieren, acht koeien en drie

kalfjes rondlopen, dat is het maximale voor onze hectares. Er moet wel genoeg gras voor de runderen zijn.’

‘De stieren lopen het hele jaar bij de koeien. Dit jaar hebben alle koeien zelfstandig gekalfd. De kalfjes zijn heel fijn, het zijn net hertjes. Doordat er genoeg afzet is voor de kalfjes, is het niet nodig om koeien te slachten. Daar zijn ze eigenlijk ook te mooi voor. Als de koeien zomers bij dertig graden in de wei liggen te zonnen, is dat een prachtig gezicht. Ze kunnen goed omgaan met hoge temperaturen. In de winter staan de dieren op stal. Vooral de kalfjes vinden kou niet fijn, dan worden ze stram. Ook is het handig dat de runderen bijna alles eten. Een lokale groenteboer komt wekelijks drie pallets met groenten en fruit brengen, van ananassen tot knollen.’

Eimert Colijn (39) houdt samen met zijn vrouw Melissa (36) watoessirunderen in het Noord-Brabantse Wijk en Aalburg.

Joost van Dal: ‘Het karakter spreekt me het meest aan’

‘Brahmanrunderen hebben een topkarakter. Ze zijn super mak en er zit geen kwaad in. Ook zijn de kalfjes heel energiek. Ik kijk echt uit naar het voorjaar. De spelende kalfjes in de wei zijn een genot om te zien. Het is dan altijd druk in de straat met fietsers en voorbijgangers die staan te kijken naar onze kudde brahmans die rond onze boerderij lopen.’

‘Voor het eerst zag ik een brahmanstier toen ik voor mijn werk in de melkveesector op een Amerikaans ki-station kwam. Hij maakte behoorlijk indruk op mij. Niet zozeer qua genetica, maar omdat hij er anders uitzag dan de koeien die wij in Nederland kennen.’

‘Ik wilde een honderd procent zuiver ras. Met sperma lukt dat niet, daarom heb ik embryo’s geïmporteerd. Daaruit werden in 2010 drie kalfjes geboren: twee stiertjes en een vaarskalfje. De stieren zijn naar een ki-station gegaan. Daar wordt nog steeds sperma van verkocht. Het vaarskalfje, Valley Flower, is de stammoeder van de dieren die ik nu heb. Tegenwoordig haal ik sperma van verschillende bloed-

lijnen uit Amerika om aparte lijnen in mijn veestapel te fokken.’

‘Tot nu toe heb ik alle vaarskalveren aangehouden. Een moederdier heb ik dit jaar verkocht. Ook hebben we een keer een stier laten slachten. Het vlees is gemarmerd en aberdeen-angusachtig. Een voordeel van de brahmans is dat ze goed tegen hitte kunnen. Ik was daardoor bang dat ze niet winterhard waren, maar zelfs als het sneeuwt, gaat het goed. ’s Winters staan ze bij mij wel op stal, maar dat is dus niet per se nodig.’

Joost van Dal (47) houdt hobbymatig een vijftal raszuivere brahmanrunderen en bijbehorende kalveren in het NoordBrabantse Diessen.

De brahman is een vleesras dat van oorsprong a omstig is van Indiase en Braziliaanse runderrassen: de gir, guzerá en nelore. Het ras werd in Amerika gefokt. Door de hoge tolerantie voor hitte, zon en vocht is dit ras populair over de hele wereld. In Europa is de brahman echter zeldzaam. De brahman heeft een grote bult op de nek en veel loshangend vel. Het ras komt voor in de kleuren lichtgrijs, donkergrijs en bruin.

naam Lies Sampers (40) getrouwd met Wim Derycke (48) kinderen Noor (12), Lotte (10), Tom (5) studie verpleegkunde functie gipsverpleegkundige bedrijf 180 dieren waarvan 25 melkkoeien en 155 Belgisch witblauwen

Strafste boerin leeft voor landbouwsector

Als verpleegster, als boerin en als mama draagt Lies Sampers uit Vlamertinge altijd zorg. Met haar nieuwe titel ‘Strafste boerin van Vlaanderen’ zorgt ze nu ook voor een goed landbouwimago. ‘Niemand stapt in de landbouwsector met de intentie om goed te verdienen en rijk te worden. Het gaat om de levensverrijking.’

TEKST JUSTINE POPPE

‘S

orry, ik was nog bezig in de stal.’ Als ‘Strafste boerin van Vlaanderen’ staakt Lies Sampers uit Vlamertinge haar werk. Met koude handen en een warm hart verwelkomt ze haar gasten om over haar PlattelandsTV-avontuur te vertellen. ‘Nu ben ik een BV’er’, knipoogt Lies. ‘Een Bekende Vlamertingenaar, want Bekende Vlaming klonk me toch iets te groots in de oren.’ Lies heeft nog meer titels. ‘Ik ben fulltime mama, fulltime boerin en halftime gipsmeester.’ Daarnaast zetelt ze ook in de landbouwraad van Ieper, is ze lid van de ouderraad van de school van haar kinderen, bestuurslid van het Vlaams netwerk voor boerinnen Agra, VABS Langemark en lid van ‘Ferm’ te Ieper en Elverdinge.

Wie niet waagt, wie niet wint Grappig, toen de oproep voor de ‘Strafste boerin van Vlaanderen’ in het Agra-vakblad verscheen, bladerde Lies eerst gewoon verder. Toch trok het haar aandacht. ‘Mijn eerste gevoel was dat ik het voor mijzelf als persoon nooit had gedaan. Maar het zet de landbouwsector in een mooi daglicht en dat bleef door mijn hoofd spelen. Dan surf je weleens naar de website om te kijken wat de inschrijving precies inhoudt’, vertelt ze. ‘Het was simpel. Een voorstellingsfilmpje was voldoende.’ Plots stond Lies dan toch met de smartphone op selfiemodus in de handen in de stal. Er was net een bedrijfsbezoek geweest en alles lag er netjes bij. Het leek het ideale moment. ‘Toen kreeg ik ineens de gekke ingeving: wie niet waagt, wie niet wint!’ Sampers herinnert het zich nog goed: ‘Ik stelde mezelf en ons bedrijf voor en dacht achteraf: kleine kans dat ik uit al die straffe boeren wordt geselecteerd. Ik moest eens weten.’

Het voorstellingsfilmpje leek onschuldig, maar dat veranderde al snel toen ze haar eerste mailtje van PlattelandsTV binnenkreeg. Ze was geselecteerd en werd uitgenodigd voor de eerste bijeenkomst. Lies was onthutst.

‘Wim, nu heb ik weer wat uitgestoken’, meldde ze vol ongeloof aan haar man. ‘Wat me te wachten stond, was nog onduidelijk. Met de eerste bijeenkomst ging de bal aan het rollen. Nadien zijn ze meermaals komen filmen en hield ik steeds de landbouwpromotie in mijn achterhoofd.’ Enthousiast toont ze het filmpje waarin ook de boerderijwinkel van haar vriendin in beeld werd gebracht. ‘Ook voor de korte keten is dit mooie reclame’, glimlacht Lies.

Met de mond vol tanden

Achteraf is ze blij met haar deelname. ‘Natuurlijk verwacht je niet dat je gaat winnen. Ook de andere deelnemers hadden een sterk gedreven boerenhart.’ Op haar kast pronkt nu een mooie trofee. Ook haar lint met titel Strafste boerin van Vlaanderen 2022 haalt ze even boven. ‘Bij deze verkiezing win je voornamelijk de titel.’ Maar ze wijst ook naar een miniatuurtractor op de kast. ‘En blijkbaar ook het eenjarig gebruik van deze tractor. Die komt nog van pas’, vermeldt ze met enige ironie. Op de finaledag waren ze nog met drie kandidaten over. Bij elk zou er een auto op het erf arriveren. Twee zouden een bos bloemen ontvangen en de winnaar de minister van Landbouw. ‘Die komt nooit helemaal vanuit het verre Limburg naar hier, dacht ik eerst.’ Niet veel later stond Lies met haar mond vol tanden. ‘Plots kruipt de minister van Landbouw uit die auto. Wat een eer. Daar stond ik dan. Helemaal perplex, terwijl ik overladen werd met felicitaties.’

‘Ik had als kind twee dromen: boerin worden of verpleegster’

Ook op straat en op het werk wordt Lies nu herkend. ‘“Hé, zijt gij niet de Strafste boerin van Vlaanderen?”, vragen patiënten me. Mensen die zeggen dat het goed was, doen me deugd. Zelfs juf Nelly van het eerste leerjaar stuurde me een kaartje. Ongelofelijk, 32 jaar geleden toen ik bij haar in de klas zat en haar voor het laatst zag.’

Vooral de technische kant boeit ‘Ik had als kind twee dromen’, vertelt Sampers. ‘Ofwel word ik boerin ofwel verpleegster.’ De kriebel voor de zorg kreeg ze op het ouderlijk bedrijf tussen de dieren. ‘Mijn ouders hadden een vleesveebedrijf. Bij keizersneden was ik altijd aanwezig en nu nog steeds. Ook bij het klauwbekappen is het vanzelfsprekend dat ik aanwezig ben en mijn man weet dat. Net als bij de dieren is het in mijn vak als verpleegkundige vooral de technische kant die me boeit. Een probleem zien en dat oplossen. Vandaaruit komt ook mijn keuze voor operatiemedewerkster en nu gipsmeester.’ Of Lies een van haar twee jobs zou kunnen missen? ‘Nee, het is de combinatie van de twee waar ik van houd. Voorlopig vullen ze elkaar mooi aan en vind ik de afwisseling en het sociaal contact leuk’, legt ze uit. Toch krijgt de boerderij en het gezin altijd prioriteit. ‘Ik neem twee keer per jaar werkverlof. Een keer in de lente om te helpen bij de voorjaarswerkzaamheden en in het najaar om bij te springen tijdens het hakselen van de mais en het rooien van de aardappelen.’

Zowel Lies als haar man Wim Derycke hadden boerenambities. Op die manier kwamen haar twee kinderdromen bij toeval uit. ‘Een landbouwbedrijf uitbaten gaat niet in je eentje. Dat moet je samen doen’, vindt de veehoudster. ‘Naast mijn werk als verpleegster ben ik werkzaam op onze boerderij. De melkkoeien neemt Wim onder zijn hoede en ik voornamelijk de kalfjes.

Het voederen gebeurt, net als het andere werk, door ons allebei, afhankelijk van wie tijd heeft.’

Het is een beetje schipperen en ze geeft toe dat het soms druk is. Veel vrije tijd heeft Lies niet en haar strakke agenda op haar iPad bevestigt dat. Naast de bijeenkomsten van haar verenigingen maakt ze ook tijd voor haar kinderen. ‘Soms valt er wel eens een planning in het water, door een keizersnede bijvoorbeeld. Gelukkig kennen mijn verenigingsgenoten me al langer dan vandaag en zijn ze daar flexibel in.’

Dat er eerst gewerkt dient te worden om daarna pas uit te gaan, probeert ze ook haar kinderen te leren. ‘Voor wat hoort wat. Dat vinden ze thuis intussen al vanzelfsprekend. Op zaterdagmiddag gaat de tv resoluut uit. Dan gaan we met z’n allen naar buiten en helpen mijn kinderen graag mee met de kleine werkjes op de boerderij. Denk maar aan het instrooien van de kalverboxen of het geven van krachtvoer. Deze momenten van samenwerken vind ik heel waardevol’, aldus Sampers.

Zes keer F

‘Het programma Strafste boerin van Vlaanderen moet de moeilijke tijden in de sector door de grondwater- en stikstofproblematiek overtreffen’, zegt Lies. Deze problematiek kwam daarom uitdrukkelijk niet in het programma voor. Toch heeft de veehoudster hier een duidelijke mening over. ‘Voor de landbouwsector zal er steeds een toekomst zijn. Door verstedelijking krimpt het landbouwareaal, terwijl de bevolking blijft groeien. Mensen zullen blijven eten, boeren zijn broodnodig’, daar is Lies van overtuigd.

Om deze boodschap uit te dragen ontvangt ze in samenwerking met onderzoekscentum Inagro regelmatig klassen. Sampers: ‘Ik wil de kinderen graag bijbrengen waar hun voedsel vandaan komt. Maar dat niet alleen, want landbouw is meer dan dat.’ Ze verduidelijkt: ‘Ken je dat?

De zes diensten van de landbouwsector die allemaal beginnen met de letter F? Op de eerste plaatst zijn wij als landbouwers natuurlijk verantwoordelijk voor de dienst Food. Maar dan leer ik de kinderen dat dat niet onze enige functie is. Je hebt nog Flower, als onze aardappelen bloeien, en Feed, omdat we zorgen voor de voeding van hun huisdiertjes. Onze energie- en brandstofproductie staat voor het woord Fuel, dat ervoor zorgt dat ze kunnen thuiskomen in een warm huis. Met Fibre produceren we vezels voor hun kleren en als laatste is ook Fun op de boerderij vanzelfsprekend’, vertelt ze ijverig.

Lies steekt veel tijd in zulke middagen en op zich levert het geen grote geldsom op. Om uit te leggen waarom ze dat dan precies doet, noemt ze het woord ‘voldoening’. ‘Dat hebben alle boeren en boerinnen gemeen. Niemand stapt in de landbouwsector met de intentie om goed te verdienen en rijk te worden’, legt ze uit en denkt terug aan de woorden van haar vader: ‘Als boer zal je nooit rijk zijn. Het is voor de levensverrijking dat we het doen.’ l

‘Voor de landbouwsector zal er steeds een toekomst zijn’

EU voorspelt daling van het aantal zoogkoeien

ECONOMIE – Het aantal zoogkoeien in de EU zal in 2032 op ongeveer 9,9 miljoen uitkomen, verwacht de Europese Commissie. De Europese rundvleesproductie zal in de peri-

ode tot 2032 0,9 procent per jaar dalen. Die voorspelling doet de Europese Commissie in haar jaarlijkse rapport over de vooruitzichten in de landbouw.

Ook de consumptie van rundvlees zal verder afnemen. De Europese Commissie houdt rekening met een daling van de huidige consumptie van rundvlees van 10,3 kg naar 9,5 kg per hoofd van de bevolking.

Het aantal koeien zal nog sterker teruglopen, zo voorspelt de Europese Commissie. In 2032 zal het aantal koeien – zowel melkkoeien als vleesvee – gedaald zijn met 2,8 miljoen (–9,1 procent) tot in totaal 27,8 miljoen stuks, waarvan 17,9 miljoen melkkoeien en 9,9 miljoen zoogkoeien.

Groen licht voor nieuw Vlaams landbouwbeleid

ECONOMIE – De Europese Commissie heeft het Vlaamse strategisch plan voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van minister van Landbouw en Voeding Jo Brouns goedgekeurd.

In vergelijking met het huidige GLB versterkt het Vlaams strategisch plan de focus op milieu en klimaat. Dit plan geldt voor de periode 2023-2027.

Voor dit nieuwe GLB is 1,6 miljard euro vrijgemaakt. Het moet volgens Brouns een antwoord bieden op de uitdagingen op het vlak van klimaat, milieu en de generatiewissel binnen de landbouw.

‘Met de goedkeuring van het Vlaams Strategisch Plan door de Europese Commissie hebben we een belangrijke kaap gerond naar de inwerkingtreding van het nieuwe GLB’, geeft Brouns aan. ‘De komende weken maken we verder werk van de Vlaamse uitvoering. Hiermee zorgen we niet alleen voor meer inkomenszekerheid voor onze Vlaamse landbouwers, die dag in dag uit het beste van zichzelf geven om bij te dragen aan de voedselzekerheid, maar garanderen we ook een grotere bijdrage van de landbouw aan de Europese milieu- en klimaatdoelstellingen.’

NIeuwe Vlaamse voedselstrategie

MAATSCHAPPIJ – De Vlaamse minister van Landbouw en Voeding Jo Brouns en het departement Landbouw en Visserij stelden recent de nieuwe Vlaamse voedselstrategie voor, ook bekend als Go4Food. Deze vormt de basis om de volgende jaren aan een beter voedselsysteem te werken en urgente uitdagingen aan te pakken, op verschillende vlakken: gezondheid, leefmilieu en klimaat, economische en sociale weerbaarheid en innovatie. De voedselstrategie bestaat uit vier strategische pijlers. Onder deze pijlers zijn 19 strategische doelstellingen uitgewerkt, waaronder 98 werkpaden zijn geformuleerd. De strategische doelstellingen vormen samen

met de werkpaden de routekaart van de voedselstrategie. Deze routekaart moet een gemeenschappelijk kader en een toekomstperspectief bieden, om betrokkenheid van organisaties en beleidsmakers te versterken. Op die manier kan er over thema’s en beleidsdomeinen heen samengewerkt worden. ‘De voedselstrategie bevat werkpaden om doelstellingen te bereiken waaraan we concrete acties kunnen koppelen. Ik doe een oproep aan ieder in het voedselsysteem om er mee aan de slag te gaan’, zegt Brouns. De routekaart is geen gedetailleerde blauwdruk voor de toekomst, met bindende doelstellingen rond voedselproductie en -con-

Duurzaam voedsel

MAATSCHAPPIJ – Nederlandse boeren moeten de komende tientallen jaren voorop blijven lopen op het gebied van voedselproductiviteit, maar dan met duurzame landbouwsystemen. Met die insteek wil landbouwminister Piet Adema aan de slag met het Landbouwakkoord, dat hij in het eerste kwartaal van 2023 wil afsluiten samen met onder meer landbouw- en natuurorganisaties. ‘Boeren hebben duidelijkheid nodig over hoe de landbouw er in 2040 uitziet, zodat ze met rust en vertrouwen invulling kunnen geven aan de doelen op het gebied van natuur, klimaat en water.’

Adema benoemt nadrukkelijk ook de rol van andere partijen bij het opstellen van een toekomstperspectief. ‘Van alle partijen om de boer heen, zoals voerleveranciers, voedselverwerkers, de retail en banken, verwacht ik een niet-vrijblijvende bijdrage om ervoor te zorgen dat boeren in staat zijn te verduurzamen en zwarte cijfers te kunnen schrijven.’

Voor boeren die nu al aan de slag willen met het verduurzamen van hun bedrijf, is de komende twee jaar 226,6 miljoen euro beschikbaar. Bedrijven kunnen dat geld gebruiken om naar biologische of natuurinclusieve landbouw om te schakelen of voor innovaties op het boerenerf. Van het totale bedrag is 64 miljoen euro beschikbaar voor onafhankelijk advies aan agrarische ondernemers en 37 miljoen voor duurzame praktijkproeven op boerderijen.

sumptie. ‘Met deze strategie zetten we in op enkele deals, veelbelovende hefboomacties waar verschillende partners hun schouders onder zetten en die gericht leemtes in actie, onderzoek en beleid opvullen’, aldus Brouns. Een circulair voedselsysteem moet volgens de landbouwminister kansen creëren binnen de ecologische grenzen. ‘We gaan voor een krachtiger voedselsysteem, met gezonde en duurzame voeding voor iedereen, een voedseleconomie waarin elke schakel loon naar werken krijgt, een systeem dat de grenzen van de planeet respecteert en waarin er een sterke verbinding is tussen alle spelers, van boer tot burger.’

Vrees voor wereldwijde recessie domineert de markten

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 15 november 2022. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) daalt naar 25,9 eurocent, de waarde van eiwit stijgt naar 110,8 eurocent per kilo dve.

– In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Belangrijk om te weten is dat men enkel producten mag vergeleken die vergelijkbaar zijn. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 is het voedermiddel prijstechnisch interessant. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie.

– De soja heeft enkele weken op rij een dalende lijn laten zien. Reden hiervoor waren de koers van de euro/dollar, de terughoudende vraag vanuit China en het stijgende aanbod. Nu beginnen de prijzen weer op te lopen. China spreekt over een heropening van de economie, de euro is weer wat zwakker geworden ten opzichte van de dollar en de droogte blijft aanhouden in Zuid-Amerika.

– De prijzen voor raapschroot zijn net gestegen, de prijzen volgen de prijzen van soja en raap is zeker niet ruim beschikbaar. Alternatieven voor soja blijven op niveau, voer dus wat het beste past.

– De graanprijzen zijn afgelopen weken behoorlijk gedaald. Mais is prijstechnisch op het moment interessanter dan tarwe. Mais is behoorlijk gedaald doordat het aanbod vanuit Oekraïne groot is. De markt blijft echter afhankelijk van de wereldwijde vrees voor recessie, waar de prijzen behoorlijk op reageren. Het weer lijkt ons nu goed gezind. In India, Australië en Brazilië lijken de opbrengsten behoorlijk groot, al is het nog afwachten wat het weer doet. La Niña zorgt in ieder geval voor minder opbrengsten in Argentinië.

– De markt van de vulmiddelen is stabiel, desondanks stijgen de prijzen van deze producten ook. Dit komt met name door de vervoerskosten.

– Natte aardappelproducten kunnen momenteel een alternatief zijn voor de dure zetmeelbronnen in het rantsoen.

VOEDERWAARDEPRIJZEN

(bron: Liba)

december 2022

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

december 2022 m/m y/y

fokvee kvem 25,90 kg dve 110,80 mestvee kvevi 24,90 kg dve 102,60

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

Zoek, vervang en bespaar

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

voerwaardeprijs (e/ton)vevi marktprijs t.o.v. voederwaardeprijs(%) bewaringsverlies(%) vevig/kgds dveg/kgds reg/kgds vemg/kgds %ds marktprijs (e/ton)

ruwvoer maiskuil 34 940 74 52 975 4 0,0 96,7 graskuil 45 888 173 67 908 4 0,0 127,4 structuur luzerne 89 694 185 75 666 0 240,0 216,1 111 gerstestro 89 509 49 2 438 0 110,0 98,9 111 graszaadstro 89 583 70 21 529 0 150,0 136,4 110 grondstoffen energie ccm 58 1.182 97 79 1.290 4 226,9 224,0 101 tarwe 87 1.180 128 113 1.307 0 351,0 384,0 91 gerst 87 1.122 120 115 1.291 0 327,0 382,3 86 maismeel 87 1.265 94 117 1.414 0 349,0 410,8 85 droge bietenpulp 87 1.038 97 103 1.172 0 398,0 345,8 115 lijnzaadschilfers 87 1.129 344 161 1.235 0 440,0 411,2 107 palmpitschilfers 87 968 158 102 1.177 0 263,0 346,0 76 grondstoffen eiwit sojaschroot 44/7 87 1.153 482 251 1.249 0 527,0 494,6 107 raapzaadschroot 87 942 400 158 1.008 0 363,0 359,4 101 DDG tarwe 87 1.071 324 202 1.146 0 390,0 428,6 91 natte bijproducten aardappelstoomschillen 11,5 1.099 132 119 1.206 5 33,0 46,1 72 aardappelsnippers 22 1.129 84 84 1.248 5 65,3 83,0 79 bierbostel 27 943 249 138 949 5 95,3 96,9 98 maisgluten 42 1.035 197 96 1.122 5 149,1 150,8 99 mengvoer fokvee standaard (15% re) 87 1.036 195 118 1.108 0 375,6 345,7 109 fokvee eiwitrijk (20% re) 87 1.093 264 161 1.178 0 451,2 398,9 113 afmest groeibrok 87 1.068 241 132 1.149 0 401,6 367,0 109 afmest finish 87 1.062 172 97 1.149 0 364,2 335,2 109

AGENDA

KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN

8 januari Haspengouwse jaarmarkt (Belgisch witblauw), Sint-Truiden

13 januari Vlaamse keuring Belgisch witblauw, Gent

13 januari Vlaamse keuring blonde d’Aquitaine, Gent

29 januari Fokveedag Belgisch witblauw A igem, Dilbeek

18 maart Paasveekeuring, Rhenen

VEILINGEN

11-12 januari Veiling limousin, Pole de Lanaud, Boisseuil (Frankrijk)

VOORUITBLIK

VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks.

redactie hoofdredacteur Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Grietje de Vries, Quinten van Ooijen, Justine Poppe foto- en beeldbewerking Simone Smit, Rogier van der Weiden vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar

De koeien van de familie Bijl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken

9 februari Veiling blonde d’Aquitaine, Casteljaloux (Frankrijk)

Foto: Kristina Waterschoot

25 maart COT-stierenveiling, Laren BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN

12-15 januari Agriflanders, Gent

Raadpleeg de website veeteeltvlees.be of veeteeltvlees.nl voor een actuele stand van zaken.

Nederland en België € 89,00, overige landen € 150,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 155,00 per jaar, overige landen € 275,00 per jaar. Prijzen excl. btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Interlim Génétique (6), Mark Pasveer (7, 8, 9, 26, 27), Blonde d’Aquitaine Nederland (14), Olivia Germeau (15, 35), Agrifirm (24-25), Marco Mertens (28-30) en BBG (35).

COLOFON

Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschij tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tijmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverij Rochus Kingmans

JANUARI MAIS

redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem, telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 Oosterzele, tel. 09 363 92 11, fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprij

s/jaar

Nederland en België € 70,30 overige landen € 132,90

Het mag dan nog het putje van de winter zijn, mais komt weer bovendrijven in de planning van menig veehouder. Vaak is er een vanggewas aanwezig op de plaats waar de mais geplant zal worden. Maar hoe combineer je beide het meest e ciënt, en welke bemesting is aangewezig? Onderzoek binnen het project Beter Boeren tracht hier antwoorden op te vinden.

In combinatie met abonnement op vakblad VeeteeltVlees € 10 korting.

Prijzen excl. 6% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelij per kwartaal.

Vier jaar na de vorige editie heeft er in januari opnieuw een Agriflanders plaats, ook deze keer showen de mooiste witblauwen en blonde d’Aquitaines zich in de Gentse showpiste. In dit nummer leest u een uitgebreide terugblik op het keuringsfeest.

Bel voor opgave van een abonnement: Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

advertentie-afdeling

Jannet Fokkert, Willem Gemmink, Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zijn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zijn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg is besteed, kan door de redactie geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

Overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de inhoud de meeste zorg besteed, kan de redactie geen aansprakelijkheid aanvaarden voor mogelijke onjuistheden of onvolledigheden.

Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betre ende auteur. Artikelen uit VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.

Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming van CRV.

Druk: Senefelder Misset, Doetinchem ISSN 01.68-7565

Druk: Senefelder Misset Doetinchem ISSN 01.68-7565

Bwb-proefstier Atomique du Coin ki-code 945209

geboren: 06-09-2018

schofthoogte: 155 cm (+10) 51mnd. gewicht: 1403 kg 51 mnd.

verkoper: F. Mailleux en Dony, Braibant fokker: idem haarkleur: blauw & wit

CRV zal per 1 januari de tarieven tussentijds aanpassen. Onder andere vanwege de hoge inflatie, sterk gestegen energie- en brandstofprijzen, hogere inkoopprijzen en salarisstijgingen is het noodzakelijk de tarieven te verhogen. Het is gelukt om de tariefsverhoging te beperken tot ongeveer 5 procent. Hierdoor blijft de stij-

NOCEUR DE FOOZ

geboren: 08-03-2021

schofthoogte: 131 cm (+4) 19 mnd. gewicht: 834 kg 19 mnd. 34 cm op 19 mnd.

Schofthoogte

SHERIFF DE CENTFONTAINE

Nieuwe tarieven per 1 januari

OBSESSION

verkoper: Philippe Collignon, Ortho fokker: idem haarkleur: blauw & wit

MANDOLINE DU COIN

ging van de tarieven van CRV ruim onder het niveau van de inflatie. De tarievenkaarten voor 2023 zijn vanaf 1 januari te downloaden van de website van CRV. Kijk op www.crv4all.be/be/services/publicaties of www.crv4all.nl/nl/services/publicaties of scan een van de QR-codes (Nederland en Vlaanderen)

Besp. Type Beenwerk Alg. voorkomen Eindbeoordeling 85,00 92,30 87,00 88,00 90,00 91,00

NEVRALGIE DE FOOZ GERMINAL DE FOOZ

Zijn verervingspatroon is veelbelovend met 133 voor eindbeoordeling lineaire score bij zijn nakomelingen en met veel bespiering, maat en gewicht op 14 maanden ouderdom. Zijn moeder Obsession heeft bovendien uitzonderlijk gefokt op het bedrijf van de fokker.

MAJORITÉ DE CENTFONTAINE

DAVINA DU HAUT D’ARQUENNES

SUEUR DE SOMME HARISSON DE LA PLATTE