- Căn cứ vào tỉ lệ dân cƣ trong từng nhóm tuổi ở mỗi quốc gia để phân chia thành dân số già (nhóm dƣới tuổi lao động thấp hơn 25%, nhóm trên tuổi lao động lớn hơn 15%) hay dân số trẻ (nhóm dƣới tuổi lao động lớn hơn 35%, nhóm trên tuổi lao động nhỏ hơn 10%). - Để nghiên cứu cơ cấu sinh học ngƣời ta thƣờng sử dụng tháp dân số với 3 kiểu tháp cơ bản: kiểu mở rộng, kiểu thu hẹp, kiểu ổn định. 2.3.5. Kĩ thuật mảnh ghép Kĩ thuật mảnh ghép là kĩ thuật tổ chức hoạt động học tập hợp tác kết hợp giữa cá nhân nhóm và liên kết giữa các nhóm. [3] Trƣờng hợp áp dụng: Kĩ thuật mảnh ghép tạo ra hoạt động đa dạng, HS đƣợc tham gia vào các hoạt động với nhiệm vụ khác nhau và mức độ yêu cầu khác nhau do đó kĩ thuật này đƣợc áp dụng trong trƣờng hợp HS phải tiếp thu một khối lƣợng kiến thức lớn trong một khoảng thời gian ngắn, nội dung hay chủ đề lớn của bài học bao gồm các phần nội dung/chủ đề nhỏ. Trong chƣơng trình, SGK Địa lí 10 (ban cơ bản) có rất nhiều bài có thể áp dụng kĩ thuật này để rèn luyện và phát triển năng lực hợp tác cho HS, ví dụ nhƣ bài 13 “Ngƣng đọng hơi nƣớc trong khí quyển. Mƣa”, bài 17 “Thổ nhƣỡng quyển. Các nhân tố hình thành thổ nhƣỡng”, bài 18 “Sinh quyển. Các nhân tố ảnh hƣởng tới sự phát triển và phân bố của sinh vật”,… Các bƣớc tiến hành: - Vòng 1: Nhóm chuyên gia. + Phân nhóm học tập: chia lớp học thành các nhóm, mỗi nhóm khoảng từ 3 cho đến 6 HS. + Giao nhiệm vụ cho nhóm: mỗi nhóm đƣợc giao nhiệm vụ tìm hiểu/nghiên cứu sâu về một phần nội dung học tập khác nhau nhƣng có sự liên quan chặt chẽ với nhau. Các nhóm này đƣợc gọi là “nhóm chuyên gia”. + Các nhóm thực hiện nhiệm vụ: Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút, suy nghĩ về câu hỏi, chủ đề và ghi lại những ý kiến của mình. Khi thảo luận nhóm phải đảm bảo mỗi thành viên trong từng nhóm đều trả lời đƣợc tất cả các câu hỏi trong nhiệm vụ đƣợc giao và trở thành “chuyên gia” của lĩnh vực đã tìm hiểu, có khả năng trình bày lại câu trả lời của nhóm ở vòng2. - Vòng 2: Nhóm mảnh ghép.
58
