Waar ligt El Dorado ook alweer?

Koen van Raaij - Ergens in de enorme regenwouden van Zuid-Amerika zou een verborgen stad liggen waar de straten van goud zijn en de inwoners te veel goud hadden om te tellen. Eeuwenlang is er gezocht naar deze stad, maar tot op de dag van vandaag is hij nog steeds niet gevonden. De honderden expedities en zoektochten hebben geleid tot duizenden doden en toch waren er elke keer wel nieuwe schatzoekers. Vandaag de dag zijn er nog steeds sporen te zien van deze zoektochten die lang geleden plaatsvonden. Hoe kan het dat al deze mensen zo bevangen waren van het goud dat in de jungle zou liggen? Het komt allemaal door de mythe van El Dorado.

In 1537 ontdekte de Spaanse ontdekkingsreiziger Gonzalo Jiménez de Quesada de Muisca-stam in het Andesgebergte. Dat gebied ligt in hedendaags Colombia en de stam woont er niet meer. In de zestiende eeuw vertelden de indianen van de Muisca-stam een legende aan de conquistadores, de ontdekkingsreizigers uit Spanje. De legende ging als volgt: bij festiviteiten en speciale gelegenheden voerden de Muisca’s een ritueel uit. Het hoofd van de stam zou zich volledig bedekken met goudpoeder. Dit gebeurde allemaal bij het meer van Guatavita. Vervolgens voer het stamhoofd op een vlot naar het midden van dit meer, waar hij goud en edelstenen in het water gooide. Dit deed hij om de goden te eren, zodat deze tevreden zouden zijn. Na de ceremonie zou hij al het goudpoeder weer van zich af wassen in het meer. De naam El Dorado betekent letterlijk: de Vergulde. Het is afgeleid van El Hombre Dorado wat letterlijk ‘de gouden man’ betekent. Dit verwijst natuurlijk naar het stamhoofd dat zich volledig bedekte met goud. Toen de

Spanjaarden de legende hoorden van de indianen, waren zij zeer geïnteresseerd in deze El Hombre Dorado. De geruchten verspreidden zich als een lopend vuurtje door heel Zuid-Amerika en deze verhalen bereikten ook Europa. Het probleem met die verhalen was: er klopte helemaal niks van. Iedereen gaf zijn eigen draai aan het verhaal en de ene ontdekkingsreiziger interpreteerde het anders dan de andere. Zo ging het verhaal van een man die zich heel af en toe met goud bedekte, naar een stad met gouden straten en tot slot ging het over een legendarisch rijk wat immens veel goud bezat. Het gevolg van deze verhalen was een eeuwenlange zoektocht naar de stad. Tot ver in de achttiende eeuw hebben mensen de oerwouden doorzocht, zonder enig spoor van de stad. In 1562 heeft Antonio de Sepúlveda zelfs geprobeerd om het

Guatavita meer leeg te pompen, in opdracht van de

Spaanse koning. Natuurlijk lukte het hem niet om het hele meer leeg te pompen met de toenmalige technologie. Een Hollander vragen, lag in die tijd natuurlijk ook wat gevoelig. Er werd heel weinig goud en niet eens één edelsteen gevonden in de delen van het meer die droog waren gelegd. In de eeuwen erna zijn er nog vele zoektochten geweest naar de gouden stad. In het begin gingen de Spanjaarden gewoon de jungle in met enorme groepen indianen, om zo de stad te vinden (aan de hand van aanwijzingen van de indianen).

Dit heeft duizenden mensenlevens gekost en dat terwijl er meestal geen enkele buit werd gevonden. Later gingen vooral gelukszoekers en ontdekkingsreizigers op zoek naar de stad, maar dan met een veel kleiner gezelschap. Ondanks dat El Dorado zeer waarschijnlijk nooit heeft bestaan, heeft het veel bijgedragen aan de hedendaagse cultuur. Er zijn steden, liedjes en films die de naam dragen of er mee verbonden zijn. De prijs die hiervoor betaald is, is echter hoog. De vele zoektochten hebben voornamelijk geleid tot dood en verderf. Vooral de indianen moesten het bekopen, doordat ze ziek werden van de Europese virussen.

Het is treurig om te bedenken dat alle doden en mislukkingen het gevolg waren van geruchten. Inmiddels zijn de verhalen ontwikkeld tot een echte mythe met honderden boeken en studies over de stad. Het verhaal van de legendarische gouden stad El Dorado zal nog lang verteld worden en wie weet gaan er nog wel eens wat mensen naar op zoek! d Dit beeldje geeft weer hoe de Spanjaarden de inwoners van El Dorado zagen: goud.