Carlos Salinas - 9
Carlos Salinas
De minst populaire president uit de Mexicaanse geschiedenis Job Holtz – ‘Het maakt niet uit op welke partij je stemt, als je maar stemt’. Deze uitspraak zul je rond deze tijd waarschijnlijk oneindig vaak hebben gehoord. Een stem uitbrengen wordt door de meeste mensen in ons land vooral belangrijk gevonden omdat we daarmee voelen dat we iets bijdragen aan de toekomst van ons land. Dit is wereldwijd gezien echter niet vanzelfsprekend, zelfs niet in landen waar iedereen in principe mag stemmen. Zo kwam de Mexicaanse president Carlos Salinas de Gortari in 1988 met behulp van grootschalige verkiezingsfraude aan de macht.
H
oewel Carlos Salinas opgroeide in een welgesteld gezin in Mexico-Stad, bleek al vroeg in zijn jeugd dat hij geen heilig boontje was. Op driejarige leeftijd speelde hij ‘oorlogje’ met zijn vijfjarige broer en een achtjarige vriend. Hierbij werd een twaalfjarige huishoudster doodgeschoten. Het is niet duidelijk wie de trekker had overgehaald, maar Salinas was wel op zeer jonge leeftijd bij dit incident betrokken. De dood van de huishoudster kreeg weliswaar aandacht in de pers, maar werd afgedaan als een ongeluk. Ondanks het tragische incident in zijn jeugd was Salinas een van de weinige Mexicanen uit zijn tijd die aan prestigieuze buitenlandse universiteiten had gestudeerd, waaronder Cambridge en Harvard. Bij deze laatste universiteit behaalde hij een masterdiploma en wist hij zelfs te promoveren in politieke economie in 1978.
ren deze geprivatiseerde bedrijven bovendien corrupt. Tegen het einde van zijn termijn liep zijn imago nog meer schade op. De economie stortte nagenoeg in, de criminaliteit nam steeds verder toe en politieke moorden werden met hem in verband gebracht, waaronder op Salinas’ beoogde opvolger, Luis Donaldo Colosio. De populaire politicus had zich kort voor zijn liquidatie kritisch uitgelaten over de koers van de uitgaande president. In 1994 werden de verkiezingen gewonnen door zijn partijgenoot Ernesto Zedillo. Als een van zijn eerste daden liet hij nog Carlos’ oudere broer Raúl arresteren voor de moord op een van de zwagers van de Salinas-broertjes. Carlos leek een vergelijkbaar lot te wachten maar ontsprong uiteindelijk de dans. Een jaar later ging hij in zelfverkozen ballingschap naar Dublin. Tegenwoordig wordt hij in Mexico gezien als de minst populaire Mexicaanse president ooit. d
Hij kwam op een dubieuze manier aan de macht. Al in zijn studententijd in Mexico was Salinas actief in de jongerenbeweging van de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI), de partij die Mexico vanaf 1929 regeerde. In 1988 werd hij uitgeroepen tot president van Mexico, in een tijd dat de PRI voor het eerst serieuze concurrentie had van het linkse Nationaal Democratische Front en de rechtse Nationale Actiepartij (PAN). Hoewel Salinas volgens de officiële uitslag 50,3 procent van de stemmen had behaald, was de oppositie tijdens de verkiezingen geïntimideerd, werden er miljoenen niet-bestaande kiezers gevonden en waren de stembussen al voor de verkiezingsdag goed gevuld. Ook viel op de verkiezingsdag een hypermodern computerscherm uit op het moment dat het de verkiezingsuitslag had moeten tonen. Dat er sprake was van grootschalige verkiezingsfraude wordt amper betwist, al weerhield dit de PRI er niet van om alle fysieke stembiljetten te verbranden waardoor er nooit een handmatige hertelling heeft plaatsgevonden. Het was logisch dat Salinas zich niet populair maakte bij de bevolking door op zo’n dubieuze manier aan de macht te komen. Daarom trad hij in de eerste maanden hardhandig op tegen zijn politieke tegenstanders. Hierbij vielen enkele honderden doden. Verder zorgde Salinas ervoor dat 85 procent van de staatsbedrijven werd geprivatiseerd. Volgens zijn tegenstanders waEINDELOOS JAARGANG 24, NR. 5
