© Jules Desmet
PERS(ON)VRIJHEID IN HONGARIJE: ‘NIEMAND IS NOG VEILIG’ De Tsjechische president richt een namaak-kalasjnikov op journalisten. In Slovakije wordt een onderzoeksjournalist vermoord en noemt de toenmalige premier journalisten ‘anti-Slovaakse prostituees’. In Polen bouwt de regering de openbare omroep om tot een propagandamachine. ‘Op het vlak van persvrijheid gaan we in Oost-Europa niet vooruit, maar terug in de geschiedenis’, zegt de Hongaarse journalist András Dési. Kevin Van den Panhuyzen, Jules Desmet en Arnout De Backer
M
eer dan 26 jaar lang was András Dési journalist voor Hongarijes belangrijkste krant Népszabadság, toen die in 2016 plots ophield met bestaan. Volgens journalisten was er een verband met de publicatie van kritische artikels over de regerende partij Fidesz van premier Viktor Orbán. Nadat de krant was opgedoekt kwam Mediaworks, de mediagroep achter Népszabadság, in handen van een bondgenoot van Orbán. ‘Het bewijs dat de persvrijheid in gevaar is in Hongarije’, klonk het toen. András Dési was te gast op Difference Day de internationale dag van de persvrijheid in de Brusselse Bozar om er te praten over de toestand in zijn land en in OostEuropa. Wat betekende het einde van Népszabadság voor Hongarije? In het begin was dat een shock, want niemand had de plotselinge sluiting verwacht. Veel mensen beseften dat hier politieke druk achter zat, maar de bevolking was het verlies van Népszabadság al snel vergeten. Voor de pers was de boodschap wel: niemand is nog veilig. Daarnaast was het ook een tragisch verlies van nationaal en cultureel erfgoed. Het dagblad was een platform voor debat, iets wat ik nu mis in Hongarije.
magazine
10
Wat was de rol van Fidesz in de ondergang van Népszabadság? Enkele maanden voor het einde van de krant had de toenmalige eigenaar, de Oostenrijker Heinrich Pecina, een ontmoeting met premier Orbán. De krant werd plots gesloten en iets later werd Mediaworks overgenomen door een zakenman die bevriend is met Orbán. Het doel daarvan was om heel wat regionale dagbladen die ook tot het portfolio van Mediaworks behoren, in de handen van de regering te duwen. En die heeft Népszabadság als extra kanaal niet meer nodig. Na de sluiting nam Libération (een Frans dagblad, nvdr) contact op met mij en enkele collega’s om aan een nieuw project te werken. Zo ben ik in november 2016 in Parijs beland en gecontacteerd door Reporters Sans Frontières (RSF, een organisatie die zich inzet voor persvrijheid). Ik ben hun ‘ogen en oren’ in Hongarije en rapporteer over alles wat interessant voor de organisatie kan zijn, voornamelijk over de onderwerpen media-eigendom en mediaconcentratie. De dag voor de parlementsverkiezingen in Hongarije brachten acht regionale dagbladen hetzelfde interview met premier Orbán. Wijst dit op een probleem van mediaconcentratie?
