RDM Reizen 2021

Elke week bij het Reformatorisch Dagblad

zaterdag 6 februari 2021

Op doorreis. Ds. M. L. Dekker: Altjd dat dubbele; nergens op deze aarde is je vaderland PAGINA 6

Loslaten. Je kunt overal werken aan een vakantiegevoel, ook thuis PAGINA 16

Droogvallen op het wad ALS JE DÁÁR NIET TOT RUST KOMT... – PAGINA 29

inhoud & vooraf

29

24

36

53

beeld voorpagina: iStock

54

2

44

56 RDMagazine

4

goed nieuws Het stilste stiltegebied

6

het gesprek Ds. Maarten Dekker voelt zich in Zeeland het meest thuis

15

column Gesleep met de eettafel

16

verdieping Waarom we ondanks alles blijven verlangen naar een vakantiegevoel

24

schoonheid Bosmuis in de Millingerwaard

29

achtergrond Favoriete plekjes, weg van de massa

36

ter plekke Heimweevoer in hartje Duitsland

44 ter plekke De zon op je hoofd en de bergen als uitzicht in de Franse Alpen 49 praktisch Annuleringsregelingen en omboekmogelijkheden 50

gezien Inklapbare spelborden en handige opbergvakjes voor op reis

53

recept Geen reisbeperkingen in de keuken

54 puntuit Een bril uitzoeken als kiezen niet je sterkste kant is 56

kits Mooiste vakantieherinneringen

58

puzzel Cryptogram & Zweedse puzzel

59

het laatste woord Loslaten

zaterdag 6 februari 2021

Reizigers Ooit was het heel normaal dat je in de eerste maanden van het jaar je zomervakantie boekte. Dat je plannen maakte, waarbij je ervan uitging dat ze door zouden gaan. Nu we inmiddels weten dat het leven niet zo maakbaar is als we dachten –niet zo’n verkeerde les overigens– drómen we vooral van vakantie.

En verdiepen we ons in annuleringsregelingen en omboekprocedures.

Dit magazine staat voor een deel in het teken van vakantie. Dat je voor het vitamine V-gevoel niet altijd ver weg hoeft, laten lezers wel zien. Na een oproep mailden zij foto’s en verhalen van hun favoriete plekjes in Nederland, weg van de massa. Prachtige beelden! „We voelden ons altijd reizigers”, zegt ds. M. L. Dekker over zijn leven, tijdens zijn verlof in Nederland. Hij diende de zending in Nigeria en is momenteel predikant in Israël. Hij is nog altijd met vreugde onderweg, maar voelt zich wel op doorreis. „Nergens op deze aarde is je vaderland.”

Woorden om over na te denken. Voor onderweg of voor thuis.

Mariska Dijkstra

3

goed nieuws

Goed nieuws is geen nieuws, zeggen journalisten. Alsof er alleen slecht nieuws zou bestaan. Niet dus. Kijk maar.

Niets dan stilte De binnenlandse vakantie is, weliswaar noodgedwongen, bij velen in trek. Waar moet je zijn voor rust en stilte? Een kaart van Atlas Leefomgeving toont tientallen stiltegebieden, van de Waterwinbossen bij Sint-Jansteen in Zeeuws-Vlaanderen tot de Waddenzee. Maar nergens is het stiller dan op het Dwingelderveld. Het natuurgebied bij Ruinen werd afgelopen najaar door de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) verkozen tot Stilste gebied van Nederland. Wees er trouwens op voorbereid: het grijze zwerk hoort bij de Lage Landen als mist bij Schotland.

4

RDMagazine

beeld Sjaak Verboom

zaterdag 6 februari 2021

5

beeld RD, Anton Dommerholt

het gesprek

6

RDMagazine

De zendingsreis van ds. Maarten Dekker was vaak zwaar, maar nooit saai

zaterdag 6 februari 2021

7

het gesprek

Met vreugde onderweg naar Sion De levensreis van ds. Maarten Dekker verliep anders dan hij had verwacht. Met pech onderweg, omwegen, tegenslagen en soms ernstige calamiteiten. Maar wel onder Gods leiding, ontdekte hij met vallen en opstaan. „Er is geen heerlijker werk dan dienen in Zijn Koninkrijk.”

Huib de Vries

D

e oude boerderj aan de Achterambachtseweg in Hendrik-Ido-Ambacht ligt verscholen achter bomen. Omdat een duideljke voordeur ontbreekt, moeten bezoekers die hier voor het eerst komen even spoorzoeken. De gang achter de onopvallende toegangsdeur doet tevens dienst als bibliotheek. Aan de voorzjde van de bescheiden woonkamer is een keukenblok aangebracht.

8

Groot is het allemaal niet, maar ds. Dekker en echtgenote Marita zjn intens dankbaar voor deze vaste stek in hun geboorteland. „Een groot deel van onze huisraad heeft 22 jaar opgeslagen gestaan. Als we in Nederland waren, leefden we uit koffers. We voelden ons altjd reizigers. Dat zjn we ten diepste ook, maar het is heerljk om bj verlof nu een eigen plek te hebben.”

Ze ontvingen die als een onverwachte gift. „We kenden de eigenaars van deze boerderj niet. Het was in hun hart gelegd om dit voor ons te doen.

Daarin hebben we Gods zorgende hand ervaren.”

Geniet u van zo’n verlof ? „In het buitenland kan ik erg naar Nederland verlangen. Zjn we hier, dan denk ik geregeld: was ik maar in Israël. Altjd dat dubbele; nergens op deze aarde is je vaderland. Je bent er maar op

RDMagazine

zaterdag 6 februari 2021

9

beeld RD, Anton Dommerholt

het gesprek

doorreis. Dat ervaar je sterker als je op drie continenten hebt gewoond. De plek waar ik me nog het meest thuis voel, is Zeeland. Als we over de brug bj Rilland rjden, zeg ik tegen Marita: „Dit is mjn land.” Daar liggen mjn roots en klinkt mjn taal.”

Hoe verliep het begin van uw levensreis? „Ik ben geboren in Wolphaartsdjk en groeide op in een eenvoudig Zeeuws gezin. Mjn beide oma’s liepen nog in klederdracht, opa was altjd verzonken in boeken van oude schrjvers. Hun leven had een knusheid en eenvoud waar ik naar terugverlang. Mjn ideaal was leraar geschiedenis en Frans worden, maar Frans werd alleen aan de Nieuwe Lerarenopleiding in Amsterdam gegeven. Daar mocht ik van mjn ouders niet naartoe. Daarom werd het geschiedenis en aardrjkskunde aan de Nieuwe Lerarenopleiding in Delft. Dat kon net. Ik vond een kamer in Den Haag, bj een hospita. Er moest iemand zjn die toezicht op me hield.”

Sinds wanneer reist u met God? „De ommekeer in mjn leven vond plaats toen ik 17 jaar was, door een preek over Psalm 18 vers 2. „Ik zal u harteljk liefhebben, Heere, mjn Sterkte.” Daar is mjn zoektocht naar Hem begonnen. Ik ging lezen in de boeken die opa las. Op een gegeven moment dacht ik dat ik er was, en nam ik voor het eerst deel aan het heilig avondmaal.

Volgens de dominee te vlug. Daardoor kwam ik in een grote geesteljke crisis terecht.

In die tjd leerde ik een godvrezende vrouw in Nieuwdorp kennen, die mjn geesteljke moeder is geworden. Zj wees me in alle eenvoud op Christus en wat Hj wil schenken. „Jongen, het kleinste wat Hj geeft is al zo groot”, hield ze me altjd voor. De zekerheid van mjn aandeel aan Christus ontving ik enkele jaren later, toen ik met kracht werd bepaald bj de woorden: „Mjn genade is u genoeg en Mjn kracht wordt in zwakheid volbracht.”

Het heil ligt vast in Hem, nooit in iets van ons. De Heere rechtvaardigt de goddeloze.”

Wat bracht u op het spoor van de zending? „Aan de studie aardrjkskunde was een excursie naar Kenia verbonden. Dat sprak me geweldig aan, want Afrika had van jongs af mjn interesse.

We voerden in opdracht van het ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking een project uit in een krottenwjk van Nairobi. Ik zag daar mensen in hutjes van plastic en golfplaat, dolend als schapen zonder herder.

Na terugkeer in Nederland ben ik met ds. C. G. Vreugdenhil gaan praten. Die adviseerde me theologie te gaan studeren; op het zendingsveld kun je weinig met geschiedenis en aardrjkskunde.

Theologie studeren deed je in onze kring destjds niet zomaar; ik heb daarmee geworsteld. „Heere, wat is Uw bedoeling met mjn leven?” Ik zag niet

10

hoe het moest, maar Hj heeft de weg gewezen en gebaand. Na een jaar in Utrecht, voor Latjn en Grieks, begon ik in Leiden aan theologie, samen met een groep andere reformatorische studenten. Henk van den Belt, Jaco de Heer, Marinus Messemaker, Aza Goudriaan… Met elkaar hebben we een gereformeerde studentenvereniging opgericht. Als enige van mjn jaar koos ik missiologie als hoofdvak. Zending leefde totaal niet.

In m’n eentje zat ik bj professor Marc Spindler, een Fransman uit de Elzas, gastpredikant van de Waalse kerk in Den Haag. Op zjn studeerkamer hadden we uitvoerige gesprekken. In 1994 studeerde ik bj hem af.”

„Als enige van mijn jaar koos ik missiologie als hoofdvak. Zending leefde totaal niet” En was u al 32 jaar oud. „Klopt. Tjdens de studie in Leiden zjn Marita en ik getrouwd en is onze Pieter geboren. Bj ons eerste afspraakje heb ik Marita meteen laten weten dat ik de zending in wilde. Dat bleek geen probleem, want zj had al eens bj de ZGG gesolliciteerd voor de post van onderwjzeres in Nigeria. Nadat we verloofd waren, hebben we samen gesolliciteerd. Het gesprek met enkele deputaten ervoeren we als heel onplezierig. Toen we buiten stonden, zei ik: „Dit doe ik nóóit meer.” Bj mjn geesteljke moeder deed ik mjn beklag erover.

Ze zat stil te luisteren en zei alleen: „Jongen, zeg nooit ”nooit”.” Daar kon ik het mee doen.

Enkele jaren later kregen we van het zendingsdeputaatschap wel toestemming om voor mjn doctoraalscriptie drie maanden onderzoek te verrichten naar de verzelfstandiging van de Nigeria Reformed Church, de kerk die is voortgekomen uit het zendingswerk van de Gereformeerde Gemeenten. Daardoor leerde ik het Nigeria Reformed Theological College in Izi kennen, de Bjbelschool van de jonge zendingskerk in Onuenyimu Agbaja. Het leek me geweldig om daar les te kunnen geven, maar de dag voordat we terugkeerden naar Nederland arriveerde een koerier op een brommer om te vertellen dat ds. G. Clements het beroep als zendingspredikant had aangenomen.”

Hoe ging u om met die doodlopende weg? „Ik kon als docent aan de slag op de Driestar in Gouda, maar omdat ik me door de Heere ge-

RDMagazine

Ds. M. L. Dekker

beeld RD, Anton Dommerholt

Ds. M. L. (Maarten) Dekker (Wolphaartsdijk, 1962) behaalde in Delft zijn onderwijsbevoegdheid voor geschiedenis en aardrijkskunde.

Aansluitend specialiseerde hij zich in middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit van Leiden. Vanwege het verlangen dienstbaar te zijn op het zendingsveld, begon hij vervolgens aan de studie theologie.

In 1995 werd hij door de Zending Gereformeerde Gemeenten aangenomen als docent voor het Nigeria Reformed Theological College in Nigeria.

Sinds 2004 werkt hij in opdracht van het deputaatschap Israël in Nazareth.

Na een verkorte opleiding aan de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten in Rotterdam werd hij op 28 augustus 2019 bevestigd als predikant ten behoeve van het werk in Israël. Hij dient daar de gemeente Nechama. Ds. Dekker is gehuwd met Marita Daudey.

Het echtpaar heeft twee kinderen in de leeftijd van 25 en 31 jaar.

zaterdag 6 februari 2021

roepen voelde voor de zending wilde ik me niet vastleggen. Ons gebed was: „Heere, mogen we in Uw weg gaan en mag ons dan iets aangeboden worden?” Tot die tjd moest er wel brood op de plank komen. In Den Haag, onze woonplaats, ben ik naar een uitzendbureau gegaan. De volgende dag kon ik al beginnen: als schoonmaker. Gehuld in een stofjas liep ik door een groot bedrjf achter zo’n karretje met een blauwe en een rode bak. Ik heb diep respect gekregen voor mensen die dit hun hele leven doen. Omdat ik veel te precies was, hield ik het niet vol. Daarom stapte ik over naar de thuiszorg. Voor oudere mensen in de Schilderswjk lapte ik de ramen en deed ik boodschappen.

Dan zie je een totaal andere kant van de samenleving. Een vrouw met één been en een papegaai op haar schouder, dat soort situaties.”

En dan komt toch de zending in beeld. „De ZGG had het werk in de Nigeriaanse provincie Igede beëindigd, tegen de wil van de werkers daar. Ik hoorde dat zj iemand zochten voor de Bjbellandbouwschool. Ik ben gaan informeren en het klikte, maar onverwacht kreeg ik een ernstige hernia. Op bed had ik alle tjd om na te denken.

Ik was zelf aan de slag gegaan. Toen ik weer wat was opgeknapt, moest ik in de gereformeerde gemeente van Den Haag, waar ik ouderling was, een voorbereidingspreek voor het avondmaal lezen.

Ik koos een preek van ds. G. van Reenen over de woorden: „U dan die gelooft, is Hj dierbaar.”

In de toepassing van die preek waarschuwt Van Reenen voor onordeljk kerkeljk handelen. Dat sloeg bj mj naar binnen. Ik voelde dat we op de verkeerde weg waren. Kort daarop benaderde de secretaris van het zendingsdeputaatschap me met de vraag of ik opnieuw wilde solliciteren. In principe voor de post van jeugdwerkadviseur in de stad Abakaliki. Dat heb ik gedaan, hoewel ik veel liever naar de Bjbelschool ging. Na een paar maanden werd mj gevraagd of ik les wilde geven aan het Nigeria Reformed Theological College; door interne verschuivingen was er een plaats vrjgekomen. Zo baande God Zelf opnieuw de weg.”

Beviel het leven in Afrika? „Geweldig! Afrika ljkt een verloren continent, maar de mensen zjn altjd bljmoedig, hoewel de dingen er bjna nooit werken zoals het moet. Gaat het helemáál mis, dan wordt er toch weer een oplossing gevonden. We genoten van de humor en waren onder de indruk van het eenvoudige Godsvertrouwen dat we bj veel mensen vonden.

Ik heb nooit de behoefte gehad daar vraagtekens bj te plaatsen.

Wat het leven soms zwaar maakte, was het klimaat. En de malaria. De Bjbelschool stond midden in de bush; de kinderen en ik zjn vaak ziek geweest. We werden ook weleens moe van

11

het gesprek

alle geschillen die uit de weg moesten worden geruimd, op z’n Afrikaans. Dat kostte vele avonden.

En dan waren er de spanningen tussen de ZGG en de jonge zendingskerk. Die was doodsbang dat de zending de handen van de Nigeria Reformed Church zou aftrekken. De emoties liepen in die periode soms hoog op. De Bjbelschool kreeg een Nigeriaanse directeur, in de persoon van ds.

Ebeke. Ik werd zjn adjunct.”

Vond u dat lastig? „Absoluut niet; we hadden vanaf het begin een goede samenwerking. Voor de oudgedienden was de overgangssituatie moeiljker, maar die vertrokken geleideljk. Meestal vanwege de kinderen. Ik vond het bjzonder dat ik mee kon helpen aan het opleiden van kader voor de jonge kerk. Een deel van de toenmalige studenten is nu predikant.”

Wat bracht u ertoe naar Israël te gaan? „Op een zaterdagmiddag werd ik gebeld door ds.

C. Sonnevelt. Het deputaatschap Israël wilde een veldwerker uitzenden, maar die vacature kregen ze niet vervuld. Intussen was binnen het deputaatschap een aantal keren mjn naam genoemd. Of ik binnen twee weken kon beslissen. „Onmogeljk”, was mjn reactie. Ik wist me verbonden aan het werk in Afrika en had niets met Israël. Marita wel.

Die las soms Bjbelse profetieën voor die volgens haar nog steeds betrekking hadden op het Joodse volk. Dan zei ik: „Jj altjd met je Israël.”

Het liep tegen Kerst, voor ons elk jaar een dieptepunt. De vrouwen waren dan vooral druk met de nieuwe kleren die ze eens in het jaar van hun man kregen en de geit die moest worden geslacht.

Omdat ds. Iziogo in Amerika zat, vonden de ouderlingen dat ik maar moest voorgaan. Tjdens het preken over de komst van de engel tot Maria, kreeg ik ineens de nood van Israël op mjn hart gedrukt. Dat het verbondsvolk nog altjd zonder de Zaligmaker leeft. Ook mjn „onmogeljk” uit het telefoongesprek kwam terug. Dat woord mag je in Gods Koninkrjk nooit gebruiken. „Geen ding zal bj God onmogeljk zjn”, sprak de engel tot Maria.

Ik beleed de Heere mjn schuld en heb thuis direct tegen Marita gezegd: „Dit was onze laatste Kerst in Nigeria.” Ik moest nog solliciteren, maar de uitslag stond voor mj vast.

Alleen ds. Ebeke en ds. Iziogo wisten waarom ik kort daarop een ticket naar Nederland boekte.

Dringend heb ik hun verzocht met niemand over de reden te spreken. Twee nachten voor mjn vertrek is Jan Peter Baan vermoord. Ik vond hem, hj was onze buurman. Met het vliegtuig waarmee ik naar Nederland reisde, is ook zjn lichaam vervoerd. De middag na de zeer aangrjpende begrafenis had ik een eerste sollicitatiegesprek, twee dagen later een gesprek met het complete deputaatschap. Door alles wat ik had meege-

12

maakt, was ik helemaal ontredderd. Ik kan niet tegen geweld, in Israël was een intifada gaande.

Voor mjn gevoel liep het gesprek totaal niet, maar toch ben ik aangenomen. Onder de Izi’s ging meteen het gerucht dat ik vluchtte, uit angst. Op dat moment was ik dankbaar dat ds. Ebeke en ds.

Iziogo konden zeggen dat de roeping naar Israël er al lag voor de moord.”

Daardoor kantelde de opinie bj de Izi’s? „Dat kun je wel zeggen. Ze hadden zich nooit gerealiseerd dat er nog steeds Joden bestaan. Voor hen was dat een volk uit het Oude Testament.

Toen ik vertelde dat in Israël weer miljoenen Joden wonen, van wie het overgrote deel niet van Jezus wil weten, hadden ze er vrede mee dat we gingen. Bj mjn afscheid, tegeljk met de diplomering van studenten, lag in de kerk een groot vloerkleed gereed. Nadat de studenten hun certiicaat hadden ontvangen, vroegen de predikanten aan Marita en mj om naar voren te komen. „Wj leefden in volslagen duisternis en hebben door de zending het Evangelie ontvangen, waardoor het licht hier is opgegaan”, zeiden ze. „Nu willen we jou doorsturen naar Israël en je vanhier uitzenden.” Dat vond ik diep ontroerend.

We knielden op dat vloerkleed, waarna alle aanwezige predikanten, evangelisten en ouderlingen om ons heen kwamen staan om een zegen mee te geven. Dat heb ik als dé uitzendingsdienst ervaren. Het besef van wederkerigheid tussen moederkerk en zendingskerk zou bj ons wel wat mogen groeien. Je hoort veel over wat wj elders brengen, weinig over wat we omgekeerd ontvangen en kunnen leren. Ten aanzien van mjn bevestigingsdienst in Nederland had ik maar één wens: dat ook ds. Ebeke zou deelnemen aan de handoplegging. Zjn aanwezigheid vond ik een hoogtepunt.”

Hoe verliep de onverwachte wending richting Israël? „Ik kende er heg noch steg. We betrokken een kaal huis in Nazareth Illit. Het deputaatschap was erbj bepaald dat het Galilea moest worden, daar ben ik nog altjd dankbaar voor. Pieter, onze oudste zoon, bleef in Nederland achter, omdat er geen middelbaar onderwjs voor hem was. Een Joodse school was niet aan de orde, want we werden geacht de zondag te houden. Alleen Carel van acht ging mee. We begonnen met Hebreeuws studeren in de Ulpan, zoals elke emigrant. Daar vielen we direct op, want we waren geen Joden. De meeste klasgenoten kwamen uit Rusland.

Het deputaatschap had aangegeven dat we ons niet met de Arabieren mochten bemoeien. We waren uitgezonden voor de Joden. Op zondag zaten we naar cassettebandjes met preken te luisteren, maar dat houd je met een kind niet vol. Al snel brachten we toch maar eens een bezoek aan een

RDMagazine

gemeente in het Arabische Nazareth. Daar hoorden we van de vrouw van een baptistenpredikant dat ze lesgaf op een anglicaanse Arabische school met een Engelstalig programma. Dat was een gebedsverhoring. Ook onze Pieter was er welkom.

Uiteindeljk kwamen we voor de zondagse dienst bj de behoudende gemeente van voorganger George Khalil. Daar voelden we ons meteen thuis.

Al snel kreeg ik het verzoek er eens in de drie weken voor te gaan. Dat doe ik tot vandaag. In Nechama, mjn eigen gemeente, preek ik op sjabbat.”

Is het bjzonder om te leven en te werken in de plaats waar Jezus opgroeide? „Heilige plaatsen zjn er niet. Wel hebben de beloften voor Israël daar meer zeggingskracht.

Dat heb ik ook nodig, want het leven in Israël is niet gemakkeljk. We kwamen aan tjdens de tweede intifada, hebben de Libanonoorlog van 2006 meegemaakt, zaten met anderen in de schuilkelder en overleefden twee jaar geleden een raketaanslag bj het Meer van Tiberias. De jongens waren net uit het water toen twee katjoesja’s uit

„Ik ben zeer getroost door de Lofzang van Simeon, waarover ik met Kerst preekte” Syrië insloegen. Die voortdurende dreiging zorgt voor een continue onderhuidse spanning. We willen geen partj kiezen, want we hebben vrienden aan beide kanten en aan beide zjden is onrecht.

Ik ben zeer getroost door de Lofzang van Simeon, waarover ik met Kerst preekte. De Joodse Simeon, die de Joodse Messias in zjn armen neemt, mag profetisch gaan zingen over het heil voor de heidenen door dat Kind, en van de heerljkheid die in Hem is bereid voor Israël. De wetenschap dat Gods beloften voor Zjn volk vervuld zullen worden, geeft me moed om daar te werken, te leven en met de mensen mee te ljden. De wonden van de Holocaust zjn nog steeds niet geheeld.”

Wat is uw taak? „We werken daar niet in een team, dus alles wat op je pad komt, doe je. Pastoraal werk, ambtsdragers opleiden, mensen naar het ziekenhuis rjden... Als predikant heb je in Nederland een zekere status, in Israël totaal niet. Zelfs voor seculiere Joden bljf ik een goj, een heiden.”

Bjbels gezien toch terecht? „Zeker! Wj zjn niet meer dan toegebrachte heidenen. Daarvan zouden we ons sterker bewust mogen zjn. In Israël heb ik er meer oog voor gekregen, mede door de contacten met de inmiddels overleden Albert Nessim, voorganger van een kleine gemeente in Nahariya. Samen met zjn broer kwam hj in Londen tot bekering door de prediking van dr. Martyn Lloyd Jones. Twee seculier Joodse jongens. Ze waren bepaald niet de enige Joden die dankzj de verkondiging van Lloyd Jones tot geloof kwamen. Door hem leerde Nessim ook de puriteinen kennen, die hadden zjn grote liefde. Hj werd mjn geesteljke Joodse vader, die me wegwjs maakte in het Jodendom, met name het Messiasbeljdende Jodendom. Op zjn verzoek ging ik acht jaar lang voor in zjn gemeente, daar was hj zelf niet meer toe in staat.”

Ook in Nederland mag u nu voorgaan. „Dat vind ik nog steeds een wonder! In Nigeria en Israël preekte ik al jaren, al heette het formeel spreken. Hier kon het niet. Wat dat betreft heb je als zendingswerker of evangelist een vreemde positie. Kwamen we op verlof, dan moesten we zelf onderdak zien te regelen. Ergens preken was al helemaal niet aan de orde.”

U hoopte in Afrika oud te worden, is dat nu Israël? „Dat is een gewetensvraag. Onze kinderen wonen in Nederland. Ze klagen nooit, maar als we hier zjn, voel ik dat ze ons missen. Dan kan ik wel huilen. Ik heb ze als vader tekortgedaan. Tegeljk weet ik niet hoe het anders had gemoeten.

We hebben aangegeven voor hen terug te willen komen, maar dat willen ze niet. „Pa, u moet uw roeping volgen”, was hun antwoord.”

Verwacht u de bekering van Israël mee te maken? „Ik laat dat over aan de Heere. Hj zal het doen op Zjn tjd en wjze. Veel wonderljker dan wj nu kunnen voorzien.”

Verlangt u naar het eind van uw zendingsreis? „Nee, ik voel me vitaal en ben nog met vreugde onderweg. Het was vaak zwaar, maar saai is onze reis nooit geweest. Ik maak me grote zorgen over het feit dat zendingsvacatures zo lang openstaan.

Als Gereformeerde Gemeenten hebben we binnenkort geen enkele zendingspredikant meer. Dat vind ik bedroevend. Vooral tegen jonge mensen zou ik willen zeggen: Staar je niet blind op een mooie carrière. Er is geen heerljker werk dan dienen in Gods Koninkrjk.” >>rd.nl/hetgesprek

zaterdag 6 februari 2021

13

25 jaar Deputaatschap voor Israël

Doe wel bij Sion Een mooi, rijk geïllustreerd boek met 25 jaar geschiedenis van het werk onder het Joodse volk vanuit de Gereformeerde Gemeenten.

Zee Zeeland VAKANTIE IN

De leukste camping voor gezinnen met (jonge) kinderen!

strand iv it de eitne n L e u ke a c t eftij voor alle le reen!

G e n ie t e n voor iede

204 pagina’s, slechts € 9,95

Dichtbij he

t

M inicamping Minicamping Te bestellen via: dep-israel.nl/jubileumboek of scan de QR-code

De Vlaschaard Koudekerkseweg Koudeker kseweg 165 w w w.devlaschaard.nl www.devlaschaard.nl

Middelburg Volg ons op

TTelnr. elnr.

info@devlaschaard.nl

06-20328254

column

Even anders mariska@rd.nl

erwjl we op de bank oude vakantiefoto’s en -ilmpjes kjken –een leuk tjdverdrjf tjdens de lockdown, hebben we ontdekt– kan ik het niet laten om even te zuchten. Dat dromen over vakantie is heerljk, maar nóg ijner is het natuurljk om echt weg te kunnen gaan. En het bljft ook dit jaar nog maar de vraag of dat gaat lukken.

Tuurljk is het geen halszaak. Het is een voorrecht dat we een huis hebben, een dak boven ons hoofd, in deze tjden. Maar soms is ”even wat anders” wel erg aantrekkeljk.

De volgende ochtend als ik opsta, weet ik het opeens. Ik sleep de eettafel van z’n plek en zet hem in plaats van haaks op de muur, er parallel aan. Dat kan precies. En het is dan ook geljk het enige wat we hier in huis kunnen verplaatsen, want de bank en de kasten passen gewoon maar op één plaats.

Ik kjk eens rond. Wat voelt dat anders. Verrassend wel. Ik kan niet wachten op de reactie van de anderen. Die zjn even later duideljk wat minder enthousiast.

Wat is dit nu weer? Die tafel stond toch prima zo, is de algemene reactie. Ach, vast. Maar zó is het toch ook wel een keer leuk? „Net alsof we op vakantie zjn in ons eigen huis”, probeer ik wat enthousiasme over te brengen.

Als die avond het eten op tafel staat, moet ik weer aan dat vakantiegevoel denken. Iedereen gaat, net als in een vakantiehuisje of op het kam-

T

zaterdag 6 februari 2021

peersetje, op zoek naar z’n eigen plekje aan tafel.

En die tafelschikking valt anders uit dan normaal. „Leuk toch”, probeer ik weer. „Dan kun je eens iemand anders in de ogen kjken.” Dat de tafel niet stante pede weer op z’n oude plek wordt gesjord, zie ik maar als teken dat ook de anderen het ‘avontuur’ wel willen aangaan.

Heel langzaam beginnen we te wennen aan onze nieuwe plekken en het voelt steeds iets minder vreemd om tjdens het eten niet naar de tuin maar naar de keuken –en naar elkaar– te kjken.

Op een morgen staat de tafel weer op zijn oude plek Maar opeens, op een morgen, staat de tafel weer op z’n oude plek. „Dit is toch echt het meest logisch zo, met aan de kopse kant de foto’s op een plankje aan de muur”, is de verklaring. En dat de lamp niet helemaal recht boven de tafel hing, was sommigen ook een doorn in het oog.

Tja. Misschien toch maar zo laten dan.

Na drie weken ”anders” zjn we bljkbaar weer thuisgekomen. En eigenljk is dat ook wel weer ijn.

We zjn voor ons idee even weggeweest. En dat allemaal zonder koffers te hoeven pakken.

15

verdieping

Verlangen naar het vakantiegevoel 16

RDMagazine

Vakantie is voor veel mensen iets om naar uit te kijken. IJsjes eten in de zon, op slippers rondklepperen, lekker even nietsdoen of juist bergen bedwingen. Allemaal aspecten die bijdragen aan het vakantiegevoel, wat dat ook precies is. Waarom is vakantie volgens velen eigenlijk zo belangrijk?

Geertje Bikker-Otten

ederlanders zjn een reislustig volkje, althans in normale omstandigheden.

In Europees verband steken alleen de inwoners van de Scandinavische landen ons de loef af. Volgens informatie van het CBS ging 85 procent van de Nederlanders tot het coronavirus roet in het eten gooide jaarljks op vakantie. In Scandinavië gold dat voor 90 procent van de inwoners.

Nederlanders waren ook nog eens gewend vaak op vakantie te gaan: gemiddeld per persoon tweeënhalf keer per jaar.

Vorig jaar kwam er –abrupt en noodgedwongen– een einde aan dat haast ongebreidelde gereis. Door de opmars van het coronavirus en de maatregelen die daartegen werden genomen zagen veel mensen hun vakantieplannen in het water vallen.

Vooral het aantal buitenlandse reizen nam volgens cjfers van het CBS sterk af. Tot en met het derde kwartaal ging het in totaal om 20,5 miljoen vakanties (zelfde periode in 2019: 32,9 miljoen). Het aantal boekingen van binnenlandse bestemmingen nam maar iets af (13,4 miljoen in 2020, 14,4 miljoen in 2019). Maar de terugval in de reizen naar het buitenland was enorm. In de eerste drie kwartalen van 2019 boekten Nederlanders 18,5 miljoen vakanties over de grens. Vorig jaar bleef de teller in dezelfde periode steken op 7,2 miljoen reizen. Gezien de omstandigheden –gesloten luchtruimen, onzekerheid over veiligheidsrisico’s en de economie, negatieve reisadviezen– is dat eigenljk nog een enorm aantal.

beeld iStock

N

zaterdag 6 februari 2021

Avondwandeling Wat dit jaar zal brengen qua vakantiemogeljkheden: wie zal het zeggen? Je durft er gezien de huidige beperkende omstandigheden nauweljks over na te denken.

17

verdieping Met de caravan naar Frankrjk, met de boot naar Engeland of een vliegreis naar familie op een ander continent: zou dat erin zitten? Het voelt haast ongepast om daarmee bezig te zjn, terwjl op dit moment zelfs gewone dingen als een kopje kofie op een terras, een wandeling voor het slapengaan of een bezoek aan een museum al niet tot de mogeljkheden behoren.

Tegeljk geldt dat wie aan de schoolvakanties vastzit, misschien toch wel graag een knoop wil doorhakken en iets wil reserveren –of dat al heeft gedaan– om later niet achter het net te vissen. Die spagaat kan extra stress geven, waar niemand op zit te wachten. Sterker nog: gedoe over boekingen, annuleringen en vouchers werpt donkere schaduwen over het verlangen naar een ontspannen vakantie. Om over mogeljk verplichte vaccinatiebewjzen of sneltests nog maar te zwjgen. Misschien zie je in gedachten je tentje al staan aan een riviertje ergens in Oostenrjk, maar de weg daarnaartoe staat voorlopig nog vol leeuwen en beren.

Leeg zijn Wat is dat eigenljk: vakantie? Waar kjk je precies naar uit als je op een sombere dag in februari wat mjmert over plannen voor de zomer? Dat kan van persoon tot persoon verschillen, wat ook de reden is dat je met sommige mensen beter niet op vakantie kunt gaan, hoe goed je het in het gewone leven ook met ze kunt vinden. Wie ook in de vakantie graag vroeg opstaat en houdt van een programma vol activiteiten krjgt het op z’n zenuwen van een reisgenoot die graag lang uitslaapt en verder ook niet vooruit te branden is. Idem als je op pad bent met iemand die het geld royaal laat rollen terwjl je zelf zuinig aan moet of wilt doen.

18

Het woord vakantie komt van het Latjnse ”vacare”, wat vrj zjn of leeg zjn betekent. In een woordenboek staat als betekenis: niets behoeven te doen, niets te doen hebben. Dat klinkt eigenljk best aantrekkeljk.

Het staat in ieder geval op gespannen voet met het breed levende hedendaagse idee dat er zo veel mogeljk uit een vakantie gehaald moet worden.

In de zin van: zo vaak mogeljk, zo ver mogeljk en zo lang mogeljk.

Anekdote: een paar jaar geleden stond er een ingezonden brief in een krant over een basisschool waar de leerkrachten de eerste dagen na de meivakantie geen overhoringen konden inplannen omdat een groot deel van de kinderen een jetlag had.

Afstand nemen Dr. Jessica de Bloom, arbeidspsycholoog en universitair hoofddocent aan de Rjksuniversiteit Groningen, ziet ontspannen en uitrusten als kern van het verschjnsel vakantie. Het belangrjkste is om even afstand te nemen van het dageljks werk en de daarbj horende verplichtingen.

Naar verre streken afreizen of een huisje op een park boeken is daarvoor geen voorwaarde, zo bljkt uit onderzoek. „Een vakantie is ontspanning wanneer je in staat bent je werk en alledaagse zorgen achter je te laten, je eigen dagindeling te bepalen, te doen wat je wilt, wanneer en met wie”, vat De Bloom samen.

Grappig detail: voor het positieve effect op gezondheid of welbevinden maakt het volgens De Bloom niet veel uit hoe lang een vakantie duurt.

Hoe mensen hun dagen invullen –op het strand liggen of bergwandelingen maken– is ook niet

RDMagazine

relevant. De ervaring dat je zelf mag bepalen wat je wanneer doet: daar draait het om. Hoe meer ruimte daarvoor is, hoe sterker het vakantiegevoel.

Je kunt dus overal werken aan een vakantiegevoel, ook thuis. Als het je tenminste lukt om daar je werk en je dagelijkse beslommeringen even helemaal los te laten. Niet iedereen kan dat, weet De Bloom. Letterlijk een afstand overbruggen helpt soms om ook figuurlijk afstand te nemen.

Als je thuis blijft, is het een valkuil om in het gewone dagelijkse patroon van afwassen, koken en wc’s boenen te blijven hangen. Of om juist nog eens wat achterstallige klussen op te pakken. Maar jezelf allerlei taken opleggen staat ontspanning in de weg. Een beetje lummelen: in een vakantiehuisje gaat dat vanzelf. Maar in je eigen omgeving voel je je daar misschien schuldig over.

beeld iStock

Thuisonderwijs Regelmatig vrij nemen van het werk is heel belangrijk voor de gezondheid en het welbevinden van een mens, zegt De Bloom. Dat is in het gewone leven al zo, maar het is nog essentiëler in een periode als deze, waarin veel mensen hun dagelijks werk (en leven) als extra belastend ervaren. Veel moet opeens digitaal, routines en regelmaat vallen weg, je ziet je collega’s niet meer, thuis komt er voor ouders als extra taak thuisonderwijs bij. Tel daar nog bij op de voortdurende stroom aan somber nieuws en het feit dat veel mensen zich zorgen maken: over de toekomst van hun bedrijf, over de gezondheid van familie en vrienden.

Hoe je dat vrij nemen in de huidige omstandigheden in zou kunnen vullen? De Bloom noemt een aantal zaken die ook tijdens een lockdown moge-

zaterdag 6 februari 2021

to c k beeld iS

Zo houd je het vakantiegevoel (langer) vast

H

oe uitgerust je ook thuiskomt, zodra het gewone leven weer begint verdwijnt het vakantiegevoel vaak als sneeuw voor de zon.

Een paar tips van Jessica de Bloom om langer relaxt te blijven. ● Loop niet te hard van stapel. Begin op woensdag weer met werken: dan duurt de eerste werkweek maar kort. Dat helpt om relaxt te blijven.

Maak de eerste dagen na de vakantie zeker geen overuren vanwege het achterstallige werk. ● Maak gebruik van geuren. Neem bijvoorbeeld een andere shampoo mee op vakantie. Een geur wordt in de hersenen snel aan een emotie gekoppeld en in het geheugen opgeslagen. Een specifiek luchtje kan zo een reeks herinneringen en bijbehorende gevoelens oproepen. Als je thuis die vakantieshampoo gebruikt, haal je daar het vakantiegevoel weer mee terug. ● Zorg voor een leuke laatste vakantiedag. Mensen herinneren zich vooral de meest positieve, de meest negatieve en de laatste momenten van een gebeurtenis. Elke vakantie heeft zijn hoogte- en dieptepunten: daar is weinig aan te doen. Je kunt wel proberen om van de laatste dag een hoogtepunt te maken. Ga dan iets leuks doen en haal het schoonmaken van het huisje of het inpakken van de koffers een dag naar voren. ● Doorbreek routines. Een prettig aspect van vakantie is dat de normale dagelijkse patronen even worden doorbroken. Dat kan thuis ook. Doe boodschappen eens op een ander moment van de dag of in een andere supermarkt. Maak een wandeling op variabele momenten van de dag.

Begin een nieuwe hobby.

19

verdieping ljk zjn en die je ook op een doordeweekse dag in zou kunnen plannen: een rondje hardlopen of ietsen in de natuur om het hoofd leeg te maken, elke dag een vaste periode prikken waarin je iets mag doen waar je zelf zin in hebt, je opgeven voor een onlinecursus om iets nieuws te leren, iets doen om mensen in de buurt te helpen of online een feestje voor vrienden organiseren. Al die dingen, of een vertaling ervan die bj iemands eigen omstandigheden past, helpen om je even te ontspannen en tot rust te komen.

Romeinen Op vakantie gaan is tegenwoordig zo veelvoorkomend dat je haast zou vergeten dat het een tameljk nieuw verschjnsel is. Althans: voor de gemiddelde Nederlander. Voor de elite ligt dat anders. Die gaat al eeuwenlang op reis. „De Romeinen deden dat zelfs al. Maar de gewone man had daar heel lang geen tjd en geen geld voor”, vertelt Wim Daniëls (66). Hj verdiepte zich grondig in het verschjnsel op vakantie gaan en schrjft daar een boek over, dat begin mei verschjnt (”Op vakantie! Een geschiedenis van onze vrje tjd”; uitg. Alfabet).

Dat mensen die werken recht hebben op vakantiedagen is tegenwoordig haast vanzelfsprekend.

Maar eeuwenlang bestond er niet zoiets als vrje tjd, in ieder geval niet voor arbeiders en anderen die de kost verdienden met handwerk. „Personeel in de bouw kreeg in Nederland pas in 1929 recht op vakantiedagen. Drie per jaar, welteverstaan.

Een werkweek telde in die tjd zes werkdagen. Dus er bleef niet veel tjd over om eropuit te gaan”, vertelt Daniëls.

In de loop van de twintigste eeuw nam het aantal

20

vakantiedagen gestaag toe. Eerst naar twee, en later naar drie weken per jaar. „Sinds de jaren tachtig hebben de meeste mensen vier weken vakantie per jaar.” Tegeljk groeide ook de welvaart.

Daniëls reconstrueert dat zo rond de jaren zestig op vakantie gaan ook voor de gewone man tot de mogeljkheden ging behoren. Wat niet wil zeggen dat iedereen dat deed. „Mjn vader was van 1911.

Ik ben thuis het jongste kind. In mjn jeugd ben ik nooit met mjn ouders op vakantie geweest. Niet omdat ze daar geen zin in hadden, maar omdat ze er geen tjd en geen geld voor hadden.”

Eeuwenlang bestond er niet zoiets als vrije tijd Rond 1970 was op vakantie gaan aardig gewoon geworden. „Toen gingen er meer Nederlanders wel op vakantie dan niet.” De ontwikkelingen gingen snel. In 1987 was er een volgend omslagpunt. Toen gingen er meer Nederlanders in het buitenland dan in eigen land op vakantie.

Kamperen Daniëls ziet een aantal fases in het ontstaan van het massatoerisme. Die hangen samen met de beschikbaarheid van vervoersmiddelen. In eerste instantie waren de middelen heel eenvoudig en hoefde zo’n vakantie ook niet veel te kosten. „Veel mensen hadden geen auto, dus gingen ze op de iets. Vaak werd er gekampeerd. Dat is trouwens

RDMagazine

ook erg gepromoot in kinderboeken, ontdekte ik.

In de jaren dertig verschenen er verschillende over het thema kamperen.”

In de volgende fase, toen meer mensen de beschikking kregen over een auto, werd er als vanzelf gekozen voor een bestemming die wat verder weg lag. Het comfortniveau ging ook omhoog.

De tent werd ingewisseld voor een caravan of een camper. Toen vliegreizen goedkoper werden, kwamen nog verder weg gelegen vakantielocaties binnen bereik.

Waarom Nederlanders een sterke voorkeur hebben voor buitenlandse vakanties? Daniëls ziet een relatie met de omvang van ons land. „Nederland is natuurlijk betrekkelijk klein. Een kenmerk van mensen die in een klein land wonen is dat ze in de vakantie graag de grens over willen. Ze denken al snel dat ze in hun eigen land alles wel gezien hebben. Wat natuurlijk onzin is. Veel Nederlanders kennen bepaalde streken in hun eigen land helemaal niet. Maar het is wel een feit dat mensen die in een groot land wonen er eerder toe geneigd zijn om hun vakantie binnen de eigen grenzen door te brengen.”

Vlieggedrag Als de coronacrisis voorbij is en mensen weer veilig op reis kunnen, zal het toerisme snel weer op de oude voet verdergaan, verwacht Daniëls. „Mensen willen er gewoon weer heel graag op uit.

Als het aanbod er weer is, zullen ze daar gebruik van maken. Al kan het zijn dat mensen doordat ze vorig jaar in Nederland zijn gebleven de charmes van een vakantie in eigen land weer meer hebben ontdekt.”

Hij verwacht dat er wel wat gaat veranderen in het vlieggedrag. „Ik denk dat de vraag of het wel nodig is om drie keer per jaar met het vliegtuig naar een bestemming ver weg te gaan vaker gesteld gaat worden. Dus wellicht worden bestemmingen dichter bij huis, die je ook op een andere manier kunt bereiken, weer populairder.” Plannen voor betere treinverbindingen door Europa zouden daaraan bijvoorbeeld bij kunnen dragen.

beeld iStock

Vliegvakanties Op vakantie gaan naar het buitenland werd en wordt ook sterk gepromoot. „De rol van de commercie moet niet onderschat worden. Beschuitbakker Bolletje bracht bijvoorbeeld ooit een plakboek uit waar je plaatjes van buitenlandse vakantiebestemmingen in kon plakken. In elke rol beschuit zat zo’n plaatje. Dat is een manier om een behoefte te voeden.

In de jaren vijftig was er een promotiefilm voor vliegvakanties die heel veel is bekeken. Dat was

een productie van de KLM. Terwijl vliegen toen nog zo duur was dat mensen echt niet voor hun plezier gingen vliegen. Dat deed je alleen als je ging emigreren.”

Het omgekeerde gebeurde ook. „In de jaren dertig was er in Nederland een sterke lobby om mensen ertoe te bewegen hun vakantie in eigen land door te brengen. Het waren de crisisjaren, die een lange nasleep hadden. De overheid zag graag dat mensen hun vakantiegeld in Nederland uitgaven om zo de eigen economie te steunen. Het ging in die tijd jaarlijks om 60 miljoen gulden aan vakantiebestedingen – een bedrag waar ik wel van opkeek. Zeker als je bedenkt dat de groep die toen op reis kon gaan maar beperkt was: alleen mensen die genoeg tijd en geld hadden.”

zaterdag 6 februari 2021

21

Always moving!

• Officieel Dealer/ importeur: Sun Driver, PLA, GiottiLine Campers • Verkoop • Verhuur • Reparatie • Onderhoud • Accessoir opbouw

Van den Belt Caravan & Camper • Kalanderstraat 21 • 7461 JL Rijssen 0548-513491 / 06-47181599 • info@vandenbeltcaravanencamper.nl www.vandenbeltcaravanencamper.nl

UNIEK D ESIGN & MODER NSTE OPBOUW TECHNOLO GIE

advertorial

Uitrusten aan het Uddelermeer Midden op de Veluwe, in het groen bij Uddel gelegen, vindt u Recreatiepark Uddelermeer.

Al sinds het jaar 2000 wordt het park beheerd door de familie Bos, die er de afgelopen 20 jaar veel in hebben geïnvesteerd. Ze hebben het park getransformeerd tot een plek waar mensen even lekker los kunnen komen van de sleur van het dagelijkse leven.

A

nno 2021 vindt u hier een rustig, bosrjk park, met 130 sfeervolle bungalows en alle voorzieningen die nodig zjn voor een comfortabel verbljf. Rust en ontspanning staan voorop, en die ervaar je meteen al als je het park op komt rjden over de rustieke oprjlaan.

De ontvangst door de familie Bos is harteljk, waardoor gasten zich direct thuis voelen.

Door de geweldige locatie is de natuur heel dichtbj, en is het park de ideale uitvalsbasis voor wandelingen en ietstochten. Gerard en Nellie Bos: „Wj vinden rust en ruimte heel belangrjk, dus we zorgen ervoor dat u dat bj ons op het park ervaart. Ook de zondagsrust wordt in acht genomen.”

Op het park kunt u heerljk vakantie komen vieren, maar er zjn ook altjd

zaterdag 6 februari 2021

bungalows te koop, dus u kunt ook genieten van uw eigen tweede woning.

De ontwikkeling staat niet stil, want het park wil bljven inspelen op de ontwikkelingen voor een mooie toekomst.

In de zomer van 2020 is er een super luxe nieuwe bungalow geplaatst voor vakantieverhuur. Deze bungalow is mooi gelegen langs de rand van het park en voorzien van airco, woonkamer met open keuken, grote schuifpui, aangelegde tuin, vier slaapkamers met in totaal acht bedden en twee toiletten. Ideaal voor grote gezinnen, of een vakantie met opa en oma.

Daarnaast beschikt het park over 2 grote familiehuizen, geschikt tot 17 personen. Deze huizen zjn ideaal om met grotere groepen bj elkaar te komen of op vakantie te gaan, bjvoorbeeld bj een familiereünie.

In de zomer worden er diverse activiteiten georganiseerd, en kunt u genieten van de prachtige omgeving.

Verder is er op het park een openluchtzwembad, een overdekte speelruimte, een speeltuin, sportveld en dierenweide met volière. Het gehele park is voorzien van snel internet.

Interesse voor een vakantie op ons park of de aanschaf van een eigen tweede woning?

Informeer naar de mogeljkheden!

Recreatiepark Uddelermeer Familie Bos Blekemeer 29 3888 LG Uddel 0577-401231 www.uddelermeer.com info@uddelermeer.com

23

schoonheid

Jacob Kaptein (26) begon met fotograferen toen hij 15 was. Hij heeft zijn bachelor bosen natuurbeheer gehaald. Zijn werk geeft hem een goede reden om de natuur in te trekken.

Jacobs droom is om bijzondere verhalen en prachtige gebieden van onze planeet in beeld te brengen.

24

RDMagazine

beeld Jacob Kaptein

zaterdag 6 februari 2021

25

beeld Jacob Kaptein

schoonheid

26

RDMagazine

Bosmuis H

et plonzen van mjn peddel was het enige hoorbare geluid. Verder hing er een vreemde stilte. Ik dreef met mjn kano langs een boomkruin. Ik herkende deze wilg: een maand eerder had ik nog onder zjn takken door gelopen. Nu stak alleen nog het topje van de boom boven het water van de Waal uit. Ik peddelde verder door de Millingerwaard. Een djk was geheel onder water verdwenen. Ik kon de contouren ervan door het bruine water heen zien.

Enkele kreupelbosjes op de djk staken nog net boven het water uit. Drjfhout had zich eromheen verzameld. Hoe dichter ik naar de bosjes toe dreef, hoe beter ik de zachte piepgeluidjes kon horen. Met verbazing tuurde ik naar de takkenmassa en zag toen een klein, grjs en snoezig harig diertje van de ene drjvende tak naar de andere springen. Soms sprong het mis, waarbj de ongelukkige in het water belandde, een paar felle zwemslagen maakte en dan weer op een ander stuk drjfhout kroop – het was een bosmuis. Hj schudde het water van zjn ljfje en keek versuft rond. Ik zag dat de muis zich vanwege de stress niet normaal gedroeg. De bosmuis leek in shock. Hj rende en sprong radeloos in het rond, waarbj hj geen enkel oog had voor mj in de kano. Zjn habitat was veranderd van een grasland met veilige holletjes naar een kilometer brede, genadeloze rivier.

zaterdag 6 februari 2021

27

INVISTA heeft zich als doel gesteld een prestatieniveau van wereldklasse te leveren en wij zoeken de juiste kandidaat, gemotiveerd en ambitieus om lid van ons team te worden.

E&I TECHNICIAN Locatie: Vlissingen - The Netherlands Verantwoordelijkheden: als E&I Technician ben je verantwoordelijk voor • Het controleren, onderhouden en wijzigen van alle op het terrein aanwezige elektrische apparatuur zodanig dat kan worden geproduceerd binnen de gestelde normen ten aanzien van kwaliteit, milieu & veiligheid en kwantiteit • Het eigenaarschap van het onderhoudsinspectiesysteem op E&I gebied • Toezicht en begeleiding van werkzaamheden die door contractors worden uitgevoerd • Het uitvoeren of laten uitvoeren van de werkzaamheden volgens voorschriften NEN1010 en NEN3140/3840 • Het bijhouden van wijzigingen in het tekeningenpakket as-built in de fabriek • Tevens ben je bereid tot het werken in consignatiediensten Het aspect ’veiligheid’ is een absolute voorwaarde voor het uitvoeren van alle voorkomende werkzaamheden. Dit vraagt een hoog veiligheids- en kwaliteitsbesef. In onze bedrijfscultuur staan veiligheid en handhaving van de veiligheidsvoorschriften voorop.

Functievereisten: een gemotiveerde en enthousiaste medewerker met minimaal • Een vooropleiding MBO-4/MTS/Elektrotechniek en/of Meet- en Regeltechniek of vergelijkbaar • Kennis van meet- en regelsystemen; ervaring met DCS-systemen is een pré

Ref.: 29566 • Relevante werkervaring in een vergelijkbare werkomgeving (2+ jaar) • Goede beheersing van de Nederlandse (en Engelse) taal in woord en geschrift • Goede sociale en contactuele vaardigheden en verantwoordelijkheidsgevoel Flexibiliteit is in deze functie vereist, evenals oplossingsgerichtheid en het vermogen om zowel in een team als zelfstandig te kunnen functioneren.

Wij bieden een uitdagende, afwisselende job in een dynamische organisatie met een informeel en open karakter en veel interactie tussen de verschillende disciplines. INVISTA Polyester B.V. is een chemische productiefaciliteit waar een innovatief portfolio wordt geproduceerd door een team enthousiaste medewerkers.

Arbeidsvoorwaarden Beloning en arbeidsvoorwaarden zijn marktconform en afhankelijk van kennis en ervaring. Een Verklaring Omtrent het Gedrag maakt deel uit van de aanstellingsvoorwaarden.

Sollicitatie Bent u geinteresseerd? Stuur ons dan een gedetailleerd CV en motivatie naar: Lia.vanderplaat@invista.com onder vermelding van het vacaturereferentienummer.

INVISTAcareers.com

Naar de Veluwe wanneer u maar wilt.

Dat kan met een eigen chalet op de Gerrit Jan's Hoeve.

Comfortabel en onderhoudsvriendelijk. Zodat u in uw vrije tijd ook echt kunt genieten. Van de Veluwse bossen bijvoorbeeld, of van uw eigen tuin. Op ons park zijn ook regelmatig occasions te koop, compleet met aangelegde tuin etc. De door ons nieuw gebouwde chalets leveren wij ook door geheel Nederland.

Keuze uit standaard modellen of maatwerk. Kom langs voor een bezichtiging van de showmodellen en het park!

GERRIT JAN»s HOEVE Lange Zuiderweg 126

◆

3781 PL Voorthuizen

0342 - 471 571 ◆ www.gerritjanshoeve.nl

CHALETBOUW

CHALETPARK

achtergrond

1. Onbekend en dus bemind Het Wiedendorp Dwarsgracht ligt op 4 kilometer afstand van Giethoorn. In tegenstelling tot in Giethoorn zijn hier vrijwel nooit toeristen, omdat het dorp niet bekend is.

Vincent Erdin, Groningen

Favoriete plekjes, weg van de massa Wie momenteel naar buiten gaat, doet er het beste aan weg van de massa te blijven. Gelukkig kan dat nog goed. Op de heide, in de duinen, langs het water; in Nederland zijn nog heel wat plekken te vinden waar je je alleen op de wereld waant. RDMagazinelezers onthullen, na een oproep, hun favoriete stek. Wat blijkt: de vreugde ligt vaak in het kleine.

zaterdag 6 februari 2021

29

Betaalbare Trapliften

Volgens 1.710 klanten

Trapliften v.a. € 1690,Veilig genieten van uw hele huis, zoals u dat gewend bent. Smienk is dè specialist

Gratis brochure ontvangen?

in kwalitatieve, hergebruikte trapliften van alle merken. Al onze trapliften worden nauwkeurig nagemeten en indien nodig aangepast aan de nieuwe trapsituatie.

En met ons Zekerheidsplan krijgt u levenslange garantie. Zo houdt u geld en energie over voor de leuke dingen.

Bel 0341 76 80 71 Of kijk op onze website Een veilige traplift voor een lage prijs.

www.smienktrapliften.nl

COVID-19: Voor de veiligheid, werken onze monteurs en adviseurs volgens strikte veiligheidsregels conform RIVM-beleid.

achtergrond

2

2. Oase van rust Een eenzame fiets bij het uitzichtpunt over het Bergumermeer. De eigenaar vertoeft boven en geniet van het meer, met aan de einder het plaatsje Eastermar (Oostermeer). Dit meer wordt halverwege doorkruist door het Prinses Margrietkanaal, het Friese deel van het grote scheepvaartkanaal van Lemmer naar Groningen.

Rienk de Boer, Harkema

3. De vijver van Cztery Mijn lievelingsplekje ligt net buiten de bebouwde kom van Ermelo. Ik noem het ’t vijvertje; dat verstaat onze hond Cztery ook. Als ik tegen haar zeg: Ga je mee naar het vijvertje, dan weet ze zelf de weg. Het is zo’n heerlijk rustig plekje. Mijn hond mag daar loslopen. Ze holt en vliegt alle kanten op en kijkt verheerlijkt naar de eenden die er zwemmen. Achter dit vijvertje

zaterdag 6 februari 2021

3

kun je via een trappetje naar de bloemenen vlindertuin, die vooral in de zomer aantrekkelijk is. Waarom onze hond Cztery heet? Cztery is Pools (Polen is ons tweede vaderland) en betekent: vier. Cztery is namelijk onze vierde hond.

Bert Huisman, Ermelo

4

Psalm 19. Kijk naar de andere kant van het fietspad en je wordt met een beetje fantasie uitgenodigd te zingen: ”In ’t groene dal, in ’t stille dal”. En zo kun je steeds met verwondering fietsen in hetzelfde gebied dat iedere keer weer anders is. Zo mooi, zo dichtbij.

B. de Vaal-de Lange, Nieuw-Lekkerland

4. Alleen op de wereld Mijn mooiste plekje in de Alblasserwaard is de Tiendweg tussen Nieuw-Lekkerland en Streefkerk. De weg kronkelt tussen water en weiland. Daar fiets ik graag. Kikkers kwaken in de sloot tussen ouderwetse wilde bloemen aan de waterkant, er zwemmen kleine eendjes en soms zie je de ooievaar. Koeien staren je met grote ogen aan alsof ze willen zeggen: „Wíj zullen zorgen voor heerlijke melk.” Daar kun je nog heerlijk ongestoord luid zingen. Kijk naar de lucht, zo betoverend mooi, en zing

31

Top kamperen op de Klimberg

Zoek jij een baan in de kinderopvang?

Kibeo is een kinderopvangorganisaie met 140 vesigingen in Zuidwest-Nederland.

NIEUW!

Wij zijn op zoek naar pedagogisch medewerkers voor onze christelijke vesigingen:

P

DE GLAMPCAM n

Luxe kampere in een safaritent

• Kibeo Dijkwelseweg in Kapelle | 16 uur • Kibeo Delkant in Gameren en Kibeo Dorpsweg in Poederoijen | 10 uur • Kibeo Leerbroekseweg in Leerbroek | 8 uur • Kibeo Merellaan in Goes | Flexibel inzetbaar We zijn altijd op zoek naar nieuwe collega’s, dus ook open sollicitaties zijn van harte welkom!

✔ Ruime kampeerplaatsen ■ ✔ Verhuur accommodaties ■ ✔ Privé sanitair ■

Bekijk onze vacatures op

werkenbijkibeo.nl

■ ✔ Recreatieteam ■ ✔ Zwembad (kan overdekt)

✔ In het mooie Vechtdal ■ DAAR KAN NIETS TEGENOP! • WWW.DEKLIMBERG.NL • HARDENBERG

RD-ACTIE

2020

HELP MEE: OPNIEUW BEGINNEN Steun voor ex-prostituees, gevangenen en dak- en thuislozen

DONEER NU

Recreëren in eigen sfeer!

via steundel.nl

NL67 INGB 0002 9707 00

Welkom op onze christelijke gezinscamping. U vindt onze gezellige camping in het Friese Gaasterland, midden in het merengebied en tussen uitgestrekte weilanden. Kom kamperen met uw eigen tent/caravan, of huur bij ons een chalet of lodgetent. www.deverborgenhoek.nl info@deverborgenhoek.nl Bokkeleane 3 8571 RN Harich 0514-602065

&

TE KOOP TE HUUR

Comfortabele chalets 4-6 pers.

• • • •

Zondagsrust Binnen en buiten zwembad (naast het park) Recreatieteam in hoogseizoen Camping met schoon sanitair

Voor meer informatie of wilt u reserveren?

Kijk op onze website www.casafamilia.net 0342 - 47 83 80 / voorthuizen@casafamilia.net

achtergrond

5

6

5. Rust langs de IJssel Als bewoner van de binnenstad (massa) en door mijn werk in de ouderenzorg (massa) wandel ik graag ter ontspanning.

Nu heb ik een favoriet rondje van vijftig minuten langs de IJssel, waarbij ik altijd weer blij word van het uitzicht, de luchten en de rust. Op oudejaarsdag wandelde ik ook nog even dit stukje. De zon scheen achter de wolken, maar speciaal voor mij kwam hij er eventjes doorheen, wat mooie plaatjes opleverde. Ik voel vaak de behoefte om een mooie foto te combineren met een Bijbeltekst die me bemoedigd heeft.

Anja Potkamp, Kampen

alleen naar voedsel zoekende meeuwen om je heen. Bij laagwater gaat de trap overboord en wandelen we kilometers op een harde zandbank onder Terschelling; soms is het banjeren door de bagger. Als de vloed komt, stijgt het water snel, dus is het zaak om op tijd weer aan boord te zijn.

We horen in onze kooi het water kabbelen en klotsen. We zien de lichtbundels van de vuurtorens van de eilanden, elk met hun eigen karakter. We genieten van de zonsopkomst en de -ondergang en voelen ons één met de elementen als het minder mooi weer is. Het maakt ons héél klein en héél stil!

Antje van Berchum-Kuup, Werkendam

7

bos en heide op steenworp afstand te hebben: Park Berg en Bos op loopafstand, en Paleis Het Loo, Assel/Hoog Soeren, Hoog Buurlo/ Radio Kootwijk op fietsafstand. Hoe dieper je het bos ingaat, hoe minder kans op mensen. Dit is vooral mogelijk op de heide in Assel, die daarom mijn favoriet is, in alle jaargetijden. Daar kom ik echt tot rust, en daar heb ik vaak veel behoefte aan in het zo hectische bestaan, zeker nu.

Mieneke van Hattem, Apeldoorn

6. Weidsheid van het Wad Droogvallen op de Wadden, als je dáár niet tot rust komt… De weidsheid en de indrukwekkende wolkenluchten zijn groots. Het geeft een uniek gevoel van vrijheid, met

zaterdag 6 februari 2021

7. Bos en heide ‘in de achtertuin’ Voor een Veluwenaar is het geen optie om even naar zee te rijden om uit te waaien, maar ik heb het geluk prachtige plekjes

33

VAKANTIE IN DE BETUWE Boerderijcamping de Vijverhof in Ommeren, voor ouderen en gezinnen. Goede sanitaire voorzieningen, ook voor mindervalide. Ook voor het vieren van jubilea, familiedag etc. Te huur: stacaravan,chalet en vakantiewoning. www.campingdevijverhof.nl info@campingdevijverhof.nl Ommerenveldseweg 51 4032 NB Ommeren 0344 60 19 73 • 06 21 61n 16 10

Hotel-Appartementen De Oude Hamer is zeer rustig en charmant gelegen in Mechelen in het Geuldal op een van de mooiste panoramaplekjes. Prachtige ligging temidden van glooiende hellingbossen, heuvels en dalen, omgeven van natuurschoon.

Uitermate geschikt als start- en eindpunt voor dagtripjes naar bv. Maastricht, Valkenburg, het drielandenpunt in Vaals, Monschau en de Ardennen en Eifel etc.

Ideaal voor natuurliefhebbers en rustzoekers.

Gemoedelijke, ongedwongen sfeer.

Voor meer informatie kijk op www.deoudehamer.nl - Tel. 043 - 455 13 91

Uw tweede thuis in Twente

✔

Bij De Kleine Belties is het volop genieten in een christelijke sfeer. Op ons vakantiepark kun je kamperen of genieten in een prachtige luxe chalet, stacaravan of lodge.

✔ ✔

Diverse bungalows & landhuizen Overdekt zwembad Kleinschalig & gemoedelijk

✔ ✔ ✔ ✔

Gezellige horeca Rust & ruimte Nabij unieke natuurgebieden Zondagsrust

Boek eenvoudig online via:

! "

Hardenberg | 0523 261 303

CHRISTELIJKE VAKANTIEPARKEN Zuid-Duitsland

Italië Tsjechië

0546 – 57 98 65 www.bungalowparkhogehexel.nl

Gelegen in het Zuid Limburgse Heuvelland. Een Oase van rust. Een ruime zon- en schaduwrijke tuin op het zuiden.

Comfortabel ingerichte Hotelkamers (met airco). Sfeervolle Appartementen. Genieten van ontspannende Wellness.

Een verblijf bij hotel Creusen... dat is vertrekken met een goed gevoel!

WWW.UNOANIMO.EU 070-3912469

www.hotelcreusen.nl | info@hotelcreusen.nl Wilhelminastraat 50 | 6285AW Epen | 043-4551215

achtergrond

8

9

8. Kajakken voor ander perspectief Voor de rust en weg van de massa hoef je als je in Lisse woont niet ver weg. Op fietsafstand liggen de zee en de bollenvelden.

Sinds vorig jaar ben ik in bezit van twee kajaks. Een kajak heeft één peddel, waarbij je vooruit roeit, bij een kano gebruik je twee peddels, waarbij je achteruit over het water glijdt. Voor mij was het echt een nieuwe ontdekking om via het water de rust op te zoeken.

Het mooie van een kajak is dat je overzicht hebt en extra kunt genieten van de omgeving. Je komt op plekjes waar de motorboten niet in kunnen of mogen. Vanuit mijn woning kijk ik op het water, de Ringvaart.

Vanaf de Ringvaart kun je naar Kaageilanden peddelen, en door de Lisserse wateren kom je langs de bollenvelden en langs de Keukenhof. (Je zou zelfs het park binnenkomen, maar dat doen we maar niet :-).)

zaterdag 6 februari 2021

Wanneer in het voorjaar de bloembollen bloeien is het extra bijzonder om dichter bij de bollenvelden te komen.

Onderweg is er altijd een mogelijkheid om af te slaan, waardoor je uiteindelijk een rondje kunt maken.

Janet van den Bos, Lisse

10

10. Struinen door de duinen Tijdens een van mijn vele wandelingen maakte ik deze foto in de duinen van Kijfhoek en Bierlap, nabij Wassenaar.

Gert Hak, Sliedrecht

9. De IJssel afzakken Éen van mijn favoriete buitenactiviteiten is kanoën met mijn opblaasbare canvas kano. Ideaal: je kunt hem overal mee naartoe nemen, het kost behalve de aanschafwaarde niets.

Zo ga ik er regelmatig met één van de kinderen op uit in de omgeving. Maar ook varen we regelmatig een stukje van de IJssel af. Je ziet de natuur op deze manier totaal anders.

Maarten Haazebroek, Apeldoorn

35

ter plekke

beeld RD

Hollandse klompen en stroopwafels in hartje Duitsland 36

RDMagazine

Bij de voordeur staat een rij gele klompen. Aan de wand in de gang springt een poster van de brede en de smalle weg in het oog. Beide onthullen iets van de achtergrond van de bewoners van het vrijstaande huis in het dorpje Friedelhausen.

Welkom bij de familie Moussault, die ruim tien jaar geleden vanuit het Noord-Hollandse Wieringen naar Duitsland emigreerde.

Michiel Bakker

V

eel navigatiesystemen kunnen hun woning niet goed traceren, weten Auguste (55) en Maaike (50) Moussault. Maar geen nood. Als de auto rond de verwachte aankomsttjd schuin omhoog de Hinzelbergstrasse op rjdt, staan hun beide kinderen, Zeger (12) en Rianne (9), met een Nederlands vlaggetje in de hand het bezoek op te wachten. Vroljk lachend wjzen ze naar de oprit van de woning, die tegen een berghelling leunt. Op de parkeerplaats staan voertuigen met een Nederlands kenteken. Ze zjn van vakantiegangers uit Nunspeet en Katwjk die hier deze week in augustus een ruime etage huren.

Het emigrantengezin bewoont zelf het souterrain. Aan de eettafel in de knusse woonkamer serveert Maaike kofie met een stroopwafel. „Voor ons heimweevoer”, zegt Auguste met een lach.

In het verlengde van de woonkamer bevindt zich zjn studiehoek, met een grote verzameling theologische werken. Langs de wand in de smalle gang zjn eveneens kasten tot aan het plafond gevuld met boeken. De ”Christeljke Theologie” van Alister McGrath staat er ingeklemd tussen ”De voorzeide leer” van ds. C. Vonk en ”De gereformeerde dogmatiek” van dr. C. Steenblok.

Kalkoenhouderij Enkele eeuwen geleden hadden verre voorouders van Auguste een kalkoenhouderj in het Franse

zaterdag 6 februari 2021

Bretagne. Nadat deze werd geplunderd, vluchtten ze ten tjde van Lodewjk XVI vanuit Frankrjk naar Nederland, vertelt de emigrant. Zelf groeit hj op in een doopsgezind gezin in Naarden. In 2001 trouwt hj met de van huis uit vrjgemaakt gereformeerde Maaike van Harten. In hetzelfde jaar wordt hj na de afronding van zjn theologiestudie voorganger van de doopsgezinde gemeente van Edam en Wieringen.

Gaandeweg voelt Auguste zich als orthodox christen in doopsgezind Nederland soms tameljk eenzaam. Na de enige samenkomst van zjn gemeente op zondagochtend bezoekt hj met zjn vrouw de middagdienst van de vrje oud gereformeerde gemeente in Den Helder.

Nadat Zeger geboren is, groeit het verlangen van het echtpaar om bj een gemeente te horen die nauw aansluit bj de opvoeding die ze hun zoon willen geven.

Tjdens vakanties in Duitsland D R d l e be bezoeken ze dan al enkele jaren de RussischDuitse mennonietengemeente in Frankenthal.

Op het gebied van geloofsopvoeding vinden ze herkenning in die kinderrjke kerk.

Van Rusland-Duitse broeders hoort Auguste dat er in Duitsland een tekort aan godsdienstleraren is. Hj krjgt een baan aangeboden als godsdienstdocent op een christeljke school en kan aanvullend op openbare scholen speciiek onderwjs voor leerlingen uit mennonietengezinnen geven.

In 2009 zet de voorganger zjn huis in Wieringen te koop en betrekt hj met vrouw en zoon een etage van een woning in Weilerbach, in de Duitse deelstaat Rjnland-Palts. Daar sluiten ze zich aan bj een dochtergemeente van de Rusland-Duitsers in Frankenthal (zie ook ”Geesteljke herkenning over de grens”).

Weemoed Met welk gevoel trekken ze in 2009 de voordeur van hun woning in Wieringen achter zich dicht? „Weemoed”, reageert Auguste direct. „Het was geen stap die we met enkel vreugde zetten, ook al hadden we het idee dat er in Duitsland een deur voor ons geopend werd. Het was ook spannend.”

Maaike herkent dat. „Ik had eerder een tjd in Luxemburg gewoond. Dat maakte de verhuizing naar een ander land voor mj iets gemakkeljker.

Maar toen we twee jaar in Duitsland woonden en

37

ter plekke

ons huis in Nederland nog steeds te koop stond, sloeg bj mj de twjfel toe. Hadden we de Heere misschien toch verkeerd begrepen? Kort daarna werd ons huis in Wieringen alsnog verkocht.”

Het werken in Duitsland valt Auguste in eerste instantie tegen. Hj merkt dat zjn leerlingen veel beter Duits spreken dan hj. Ook krjgt hj te maken met interne problemen op de christeljke school waar hj doceert. Als emigrant heeft hj

„Je moet als emigrant Duits leren denken, de cultuur begrijpen” onvoldoende zicht op wat er precies speelt. Het leidt uiteindeljk tot zjn vertrek.

Maaike onderstreept dat redeljk Duits spreken geen garantie is voor een goede integratie. „Je moet Duits leren denken, de cultuur begrjpen.

Dat valt niet mee. Wat dat betreft zullen we wel altjd Nederlander bljven.”

Auguste, instemmend: „Ik heb nog steeds een

Nederlands paspoort en voel me een Nederlander die in Duitsland woont.” Zo heeft Nederlands brood nog steeds zjn voorkeur boven het „zuurdere” Duitse. „Afgelopen jaar waren we in Elspeet op vakantie. Toen we naar huis gingen, namen we twintig broden mee om hier in de vriezer te stoppen. Bj de Plussupermarkt stonden ze wel even raar te kjken.”

Gaandeweg raken de emigranten steeds meer thuis in Duitse regels en gebruiken. Auguste noemt als voorbeeld de wetteljke middagrust. „Als particulier mag je in Duitsland globaal tussen één en drie uur ’s middags geen herrie maken.

Dat betekent bjvoorbeeld geen gras maaien met een motormaaier of lawaai veroorzaken bj het klussen aan je brommer.” Een ander fenomeen is de stoepveegplicht. „Als het heeft gesneeuwd, moet je voor zeven uur ’s ochtends het pad langs je huis sneeuwvrj maken.”

Typisch Duits is ook de mogeljkheid een autokenteken gedeelteljk zelf te bepalen, zoals de Moussaults deden. Na de verplichte eerste letters die verwjzen naar hun regio –FT, Frankenthal– volgt de aanduiding: AM 118. „Onze initialen en onze trouwdatum.”

Renoveren In 2014 kopen ze hun huidige jarenzeventigwoning in Friedelhausen, ruim 15 kilometer van

Geestelijke herkenning over de grens ondagochtend, kwart voor negen. De ruime parkeerplaats voor het moderne kerkgebouw van de ”Mennoniten Brüdergemeinde” in het Duitse Weilerbach stroomt langzaam vol. Op het plein en in de hal begroeten gemeenteleden elkaar –met mondkapje– harteljk, waarna ze plaatsnemen in de banken in de kerkzaal: mannen en jongens links, vrouwen rechts.

De samenkomst begint om negen uur met het zingen van enkele liederen uit de bundel ”Glaubenslieder”, zoals ”Lasst uns preisen Seinen Namen” (Laat ons Zjn Naam prjzen) van Johann Rist (1607-1667) en ”Alles überlasse ich Jesus”, in het Nederlands bekend als ”’k Geef mjzelf aan U volkomen”. Een koor van ruim vjftien personen ondersteunt de samenzang. Achter hen staat met grote letters op de muur: „Wj prediken Jezus Christus, de Heere.”

Een broeder brengt de groeten over van geloofsgenoten uit Kazachstan en Moldavië, waarna hj voorgaat in gebed. De

Z

38

De Nederlandse emigranten Maaike en eerste Bjbellezing is deze ochtend uit 2 Auguste Moussault voelen zich thuis in Koningen 2 vanaf vers 23, de „treurige de mennonietengemeente, waarbj ze geschiedenis” waarbj kinderen door sinds 2009 zjn aangesloten. Augusberinnen worden gedood nadat ze te vertelt dat deze is ontstaan de spot dreven met de profeet doordat grote groepen Elisa. Het gedeelte wordt Rusland-Duitsers in de uitgelegd en toegepast. jaren zeventig, tachtig „Onderwjzen we onze en negentig van de kinderen in godsvorige eeuw naar vrucht?”

Duitsland trokken.

Na de preek zingt „De eersten vluchthet koor meerstemten indertjd weg mig ”Maak me omdat de commuvandaag tot zegen nisten christenen van anderen”, waarna nog steeds vervolgden. twee andere broeders elk Sommigen hoorden bj een overdenking over een baptistengemeenten die door Bjbelgedeelte verzorgen. Er beeld RD evangelisatiewerk waren ontklinken nog diverse liederen, onder staan.” andere van een klein vrouwenzangroepIn de stad Frankenthal ontstaat in de je bj een piano. Tot slot spreken een jaren zeventig een gemeente die nu een paar broeders een gebed uit, afgesloten kleine duizend leden telt. De dochtergemet een gezamenljk ”amen” van de meente in Weilerbach bestaat uit zo’n gemeente. Rond halfelf is de dienst tachtig gedoopte leden en circa veertig afgelopen.

RDMagazine

beeld RD

Weilerbach. „Voor Nederlandse begrippen zijn de huizen hier heel goedkoop”, zegt Auguste. Hij laat de woning grondig renoveren, waarna hij twee riante etages kan verhuren aan vakantiegangers.

De verhuur vormt een belangrijke inkomstenbron voor het gezin. Bovendien werkt Maaike als boekhouder voor diverse Nederlandse bedrijven.

Auguste heeft na zijn korte loopbaan op de christelijke school diverse tijdelijke banen, naast het mennonitisch godsdienstonderwijs dat hij geeft. Zijn laatste werkkring is, eind 2019, een organisatie die vrouwen in achterstandssituaties begeleidt. Hij geeft er vier maanden cursussen op

kinderen. Verspreid over Duitsland zijn diverse vergelijkbare gemeenten te vinden, onder meer in Birkenfeld, eveneens in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts.

Met de Duitse mennonietengemeenten in de buurt hebben ze nauwelijks contact, zegt Auguste. Daarbij spelen verschillen in tradities en leefregels een rol. „Onder de Duitse mennonieten zijn bijvoorbeeld wijnboeren. In Rusland was alcohol een groot probleem, waardoor de broeders daar bewust afstand van hebben genomen. Die regel is voor hen, in tegenstelling tot voor de Duitse mennonieten, nog steeds belangrijk. Die Duitsers zijn verwereldlijkt.”

Het gezin Moussault neemt geregeld reformatorische gasten die bij hen een vakantiewoning huren mee naar de dienst, waarbij zoon Zeger via hoofdtelefoons Nederlandse vertaling biedt. Op het gebied van levensstijl –kleding, haardracht, hoofdbedekking van de vrouw in de samenkomst– vinden ze er herkenning. „Getrouwde vrouwen dragen bij

zaterdag 6 februari 2021

het gebied van hygiëne en schoonmaak, koken en gezond eten. „De deelnemers waren over het algemeen autochtone vrouwen. Velen kwamen uit families met een lange geschiedenis van armoede en werkloosheid.”

De emigrant staat nog steeds open voor werk, maar het valt niet mee een passende functie te vinden, en al helemaal niet in coronatijd. „In Nederland zou ik naar een uitzendbureau gaan en had ik allang weer een baan gehad. Hier richten uitzendbureaus zich op laaggeschoolden. Als ze horen dat ik theoloog ben, zeggen ze dat ik bij een kerk moet solliciteren, maar onze gemeenten ken-

komen uit verschillende tradities. Het ons een hoofddoek”, zegt Maaike. „Als is niet verkeerd als de ander je eens een de bruidssluier wordt afgenomen, krijspiegel voorhoudt. Daar hoef je je theogen ze een hoofddoek op.” logie niet voor te veranderen.”

Auguste zegt dat de ontmoeting De gemeente in Weilerbach met Rusland-Duitse chrisdraagt het Evangelie bewust tenen voor veel Nederuit naar haar omgeving. landse vakantiegangers Zo organiseert ze in de tot zegen is geweest. zomer een missionaire „Er is sprake van kindervakantieweek. geestelijke herEen van de gemeentelekenning. Mensen den is oogarts en heeft ervaren het als een onder zijn woning een bemoediging dat optiek. Via dezelfde veel jongeren hier ingang kunnen bezoeheel serieus met het kers ook terecht in een geloof bezig zijn, wat christelijke boekwinkel, met in hun eigen kerk soms Bijbels, kaarten en boeken van anders is.” beeld RD auteurs als John Bunyan en Wilhelm Intussen zijn er ook theologiBusch. Op de gevel van het multifuncsche verschillen die vragen oproepen. tionele pand staat met grote letters, die „Wij geloven in heilszekerheid, maar geen voorbijganger kan missen, een niet in de volharding der heiligen onder tekst uit 1 Johannes 5: „Jezus Christus alle omstandigheden. En preken zijn is de waarachtige GOD en het eeuwige bij ons vaak een beetje arminiaans, met LEVEN.” de nadruk op: je moet je bekeren. We

39

ter plekke

nen geen betaalde ambten. Dan moet ik het maar bij een ander kerkgenootschap proberen, zeggen ze, maar dat is voor mij geen optie.”

Dorpsfeest Hoewel ze enkele jaren in Friedelhausen wonen, hebben de Nederlanders weinig contact met de lokale bevolking van het circa 230 inwoners tellende dorp. Auguste: „Het is een niet-kerkelijke, in zichzelf gekeerde gemeenschap. Veel bewoners zijn familie van elkaar en wonen hier al jaren.” In het begin bezoekt hij enkele malen een dorpsfeest, maar dat is geen succes. „Daar wordt meestal nogal wat gedronken en daarna praten de mensen met zo’n onduidelijk accent dat ik hen niet meer versta; ik vraag me af wie wel.”

Op sommige momenten mist Maaike het contact met dorpsgenoten. Ze vertelt dat Rianne, die een ontwikkelingsachterstand heeft, ooit buiten een epileptische aanval kreeg, terwijl Auguste niet thuis was. „Ik kon haar niet optillen. Op zo’n moment realiseer ik me dat ik geen enkel nummer van onze buren in m’n telefoon heb staan die ik kan bellen en om hulp vragen. Dan zou wat meer contact met mensen uit de buurt wel handig zijn.”

„In de Bijbel is Etham een plek waar men zich terug kan trekken om te rusten” Hun sociale netwerk bestaat vooral uit leden van de kerkelijke gemeente in Weilerbach. Auguste: „We komen minstens drie keer per week in de kerk voor diensten, bidstonden en diverse andere activiteiten. Soms gaan we er een periode dagelijks naartoe.”

Zo’n twee keer per jaar brengen de emigranten een bezoek aan familie en vrienden in Nederland.

In de zomervakantie blijven ze doorgaans thuis in Friedelhausen, vanwege de aanwezigheid van vakantiegasten. Zoon Zeger zegt dat hij zich in die periode niet verveelt. „Ik lees graag allerlei soorten boeken. En elke dag bel ik met een schoolvriend. We zijn samen bezig een boek met fantasieverhalen over de toekomst te schrijven”, vertelt de leerling van een gymnasium in Kaiserslautern, zo’n 30 kilometer van Friedelhausen.

In de zomer trekt Zeger soms ook op met kinderen van Nederlandse gezinnen die een vakantieverblijf bij de emigranten huren. Rianne, die een basisschool van de mennonieten in Frankenthal bezoekt, geniet eveneens van het contact met Nederlandse gasten. Sinds het uitbreken van

40

de coronacrisis staan de appartementen echter diverse perioden noodgedwongen leeg vanwege in Duitsland geldende maatregelen. „We hopen op betere tijden”, zegt Auguste.

Etham De Moussaults gaven hun vakantieaccommodatie de naam Etham, die onder meer wordt genoemd in Exodus 13. Auguste: „In de Bijbel is Etham een plek aan de rand van de woestijn, aan de buitengrens van de bewoonde wereld. Een plaats waar men zich kan terugtrekken om een weinig te rusten. Dat idee hadden wij ook toen we hier kwamen, vanuit een stedelijke omgeving. Het past ook bij het gevoel dat onze vakantiegasten vaak hebben. Als je de weg langs ons huis volgt, loop je zo het bos in. Je kunt er uren wandelen, terwijl je bijna niemand tegenkomt.”

Meer dan tien jaar wonen de emigranten nu in Duitsland. Ze sluiten niet uit dat ze ooit terugkeren naar Nederland, maar op dit moment is dat niet aan de orde. Auguste: „We hebben hier een huis gekocht en voelen ons aan deze plek verbonden, maar we kunnen niet in de toekomst kijken.

Een lied zegt: „Mij geleidt des Heeren hand.” In dat vertrouwen leven we.”

Maaike knikt. „We verwachten niet dat we hier weer weggaan, maar je weet het nooit. Vijftien jaar geleden had ik ook niet gedacht dat we ooit naar Duitsland zouden verhuizen.” >>rd.nl/emigrant voor een video >>beth-etham.de/index.php

NEDERL.

orms

thal

RDMagazine

Wandeltochten en (kerk)historie Wie zijn vakantie in of rond het Duitse Friedelhausen doorbrengt, heeft diverse mogelijkheden om er in de wijde omtrek op uit te trekken. Drie tips van Maaike en Auguste Moussault.

beeld RD

beeld RD

● Een blotevoetenpad en een openluchtmuseum: in Bad Sobernheim liggen ze op een steenworp afstand van elkaar.

Wie het Barfusspfad volgt, voelt zand en kiezelsteentjes onder zijn voeten en loopt ook door een riviertje waar de forellen tussen de wandelaars door zwemmen. De tocht biedt kinderen en ouders zichtbaar plezier. Dit uitstapje is goed te combineren met een bezoek aan het openluchtmuseum, dat de historie van Rijnland-Palts tot leven brengt. Het is onder meer mogelijk een kijkje te nemen in woningen uit diverse perioden vanaf de middeleeuwen, een school, bakkerij en kapel. Bezoekers kunnen zich hier zo’n drie tot vier uur prima vermaken. Bij de kassa is een Nederlandse informatiefolder beschikbaar.

beeld RD

>>barfusspfad-bad-sobernheim.de >>freilichtmuseum-rlp.de

zaterdag 6 februari 2021

● Spectaculair, zo ervaren veel bezoekers een wandeling over de 360 meter lange Geierlay-hangbrug, 100 meter boven het Mörsdorfer Bachtal. De voetgangersbrug, die in 2015 werd geopend, is onderdeel van de diverse wandelroutes die beginnen in Mörsdorf.

Grote parkeerterreinen in dit dorp maken direct duidelijk dat de brug een drukbezochte plek is. Op een zomerdag bedraagt de wachttijd om het dal over te steken al snel meer dan een uur. Het wachten wordt vervolgens beloond met een bijzondere ervaring en een fraai uitzicht over de bosrijke omgeving. De brug is ook vanaf de andere zijde van het dal, in Sosberg, te bereiken.

niet anders. God helpe mij. Amen.” Ook met exposities, stadsrondleidingen en andere activiteiten staat Worms dit jaar stil bij het leven van Maarten Luther. >>luther-worms.de

>>geierlay.de ● Worms is een van de steden waar geïnteresseerden in kerkhistorie goed uit de voeten kunnen, zeker in het Lutherjaar 2021, vijf eeuwen nadat de reformator in deze stad voor de Rijksdag verscheen. In het centrum van de stad belichten informatiepanelen tal van aspecten van Luthers leven. Rond de kathedraal van Worms springen zuilen met de opschriften ”Sola fide”, ”Sola gratia” en ”Solus Christus” in het oog. Een groot monument aan de rand van het centrum vraagt aandacht voor diverse voormannen van de Reformatie.

Onder een beeld van Luther staan zijn bekende woorden: „Hier sta ik, ik kan

beeld RD

Voor een bezoek aan diverse bezienswaardigheden in Duitsland is het raadzaam eerst de actuele bezoekersinformatie te checken in verband met de geldende coronamaatregelen.

41

Aagtekerke, Zeeland t.h. chalet + stacaravan

op minicamping de Westhoek. Zie www. caravanaagtekerke.com Tel. 06-23742506

Kom genieten van de rust en de omgeving van chalet Weijdeblik in de Gelderse Vallei. Het 4-p chalet is het hele jaar te huur voor een aantrekkelijke prijs. Proef de sfeer op www.chalet-weijdeblik.nl.

OUDDORP Te huur luxe 6-pers. vakantiebungalow met grote tuin op loopafstand van zee.

Veel privacy en WIFI is aanwezig.

De woning is het gehele jaar beschikbaar.

Tel.: 0655860985 Katwijk aan Zee: te huur modern 2 pers. app. compl. inger. vrij uitz. op duin en 1 min. van strand vrij park. bed-bad en keukenlinnen is aanwezig, terras op zuiden Tel. 071-4071002

Otterlo (Veluwe): Royale 12+2-persoons vakantiewoning (200m2) met 6 slaapkamers. De woning biedt het comfort van thuis, eigen parkeergelegenheid, veel privacy, wii en een ruime tuin direct aan het bos.

Meer informatie via: www.veluwenoorderpark.nl.

FRIESLAND vak.woning 2-7 pers.

Rust en ruimte, landelijk gelegen. Veel iets- en vaargelegenheid. Wii aanwezig.

Zie vakantieveenwouden.

123website.nl

TE HUUR: luxe, ruime stacaravan in ELSPEET.

Gelegen op kleinschalig, rustig park aan rand van bos. Zondagsrust. Douche, 2 toiletten, 3 slaapkamers, groot terras, blokhut, 2 ietsen. Info: 0183-443503

Welkom op onze mini-camping Duinzicht te DOMBURG. Plaatsen vrij voor tenten en caravans voor 23 juli en na 13 aug. 6-persoons chalets te huur voor 23 juli en na 20 aug.

Minicampingduinzicht.nl Maljaars, tel. 0118-58 1494 of 06-57149054.

DE NATUUR AAN JE VOETEN Te huur in Difelen aan de rand van chr. familiecamping De Vechtvallei. Vrij uitzicht.

Knusse stacaravan, 6 pers.

Huur max. € 600,in hoogseizoen incl.

Voor info en foto’s: 06-83051451

OUDDORP TE HUUR: Vrijst. vakantiewoning met grote tuin op Jonkerstee.

Speeltuin, strand op loopafstand en gelegen naast Middelduinen. 6 pers. Info: www.jonkerstee-eureka.nl TEL: 06-12648917.

Wij heten u van harte welkom op Vakantieverblijf de Trommel!

Een uniek plekje op het platteland, dichtbij Domburg en direct onderaan de duinen.

Wij bieden u een sfeervolle en schone vakantiewoning voor een heerlijke vakantie! www.detrommeldomburg.nl

Te huur: Midden in de Betuwe, tussen de bloesem, op het platteland, ons vakantiehuis in Tricht.

Vrij uitzicht en prachtige ietsroutes. Ook wii aanwezig.

Ook voor senioren.

Tel.: 06-39142812

Van vr 23 juli t/m ma 16 aug. staat onze kindvriendelijke, vrijstaande woning met 5 slaapk, trampo en overkapping aan de rand van Nunspeet met vrij uitzicht te huur voor € 100,- p.n.

0641772082 voor info.

Te huur 6-pers. chalet, 3 slpk, met zonnige tuin, 8 min. lopen van strand nabij Zoutelande.

Van alle gemakken voorzien, heel geschikt voor gezinnen. www.zeeuwshuisje achterdeduinen.nl of 06-34784437

Schitterend gelegen direct aan de REEUWIJKSE PLASSEN huis 6 pers. met boot en kano; lekker varen, vissen, ietsen, natuurgebied, veel privacy, niet op park www.vakantiehuisreeuwijk.nl

Vakantie als een notaris.

Loop vanuit uw tuin naar het Veluwemeer Nunspeet - tot 8 pers. kinderactiviteiten in schoolvakanties - heel veel rust in de rest van het jaar notarisvakantie.nl

TE HUUR: ons ruim 7 persoons (max) CHALET, mét cv, 3 slaapkamers en FIETSEN. Kom en geniet van de RUST, de prachtige BOLLENVELDEN en de ZEE in St. Maartensvlotbrug! www.chaletbuitengewoon.nl

In bijzondere tijden behoefte om in een andere omgeving te zijn? Welkom in onze vakantiewoning (2-6 pers) in Grijpskerke (WALCHEREN) met wijds uitzicht. Geschikt voor senioren én gezinnen!

0118-592830 Ouddorp 4-6 persoons chalet op rustig park met airco, wasmachine en compacte vaatwasser.

Parkeerplaats naast de chalet.

Week: €295 - €455 midweek/ weekend: €160 - €195 duinrell19.nl

Te huur Boulevard de Ruyter in Vlissingen mooi nieuw 2 pers. app. op 4e verd. met pracht uitzicht en balkon, lift, geen huisdieren v.a. €550,- p.w. incl.

Tel. 06-21869560

2-5 persoons vakantiehuis in Den Ham (Ov) Rustig gelegen aan rand van bos met vrij uitzicht over de weilanden. Van alle gemakken voorzien. Incl. snel Wii www.bw24.nl / 06-20062573

Bergzicht Ommen Klimberg - Kleine Belties Hardenberg Terschelling / Ameland chalets / stacaravans v.a. € 210 p.w. Kijk op www.vdsluisvakanties.nl Tel. 0512-516096

Vrijstaande woonboerderij in Kootwijkerbroek midden in de natuur met enorm grote tuin. Alle comfort aanwezig met grote woonkamer.

Geschikt voor 5 personen.

Huurprijs € 600,- per week.

Tel. 06-51935045

Biervliet, Zeeland 2-8 pers. vakantiehuis BraakmanZicht.

In natuurgebied, dicht bij zee, rustig gelegen.

Zie beschikbaarheid op: www.braakmanzicht.nl Tel: 0115-482785

Camping Groot Grobbenhorst in Nunspeet diverse huisjes en chalets vrij.

Wij liggen centraal voor de bossen, zwemmen in de Zandenplas en op 1,5 km vanaf onze dorpskern.

Wij organiseren in het hoogseizoen een bingoavond, zingen op zondagavond en op dinsdagavond een potje volleybal. Ook voor onze allerkleinste gasten zijn er creatieve ochtenden. Gratis WIFI. Info: www.grobbenhorst.nl Tel: 0341-252941

Schitterend tuinhuis op het erf van oude boerderij in Maartensdijk te huur voor vakantie met twee personen.

Op verzoek verzorgen wij ook uw ontbijt. www.eijkenhoef.nl

Te huur luxe 6 persoons vakantiewoning ‘t Edelhert op vakantiepark de Hofstee te Nunspeet Voor inlichtingen bel 06-23544397

Rivierenland: knus chalet

met heerlijk vrij zicht t.h. voor 5 pers. Van alle gemakken voorzien. Airco, hottub, BBQ, video speler, viswater. € 300 - € 475 p/wk. Info en foto’s tel. 06-34209902 Vakantie in Giessen-Oudekerk!

8 persoons appartement bij Boerderij de Baat: kindvriendelijk, ruim, en van alle gemakken voorzien.

Meer info 0184-651898 of via www.boerderijdebaat.nl Zoutelande - Prachtige vrijstaande vakantiewoning. 6-7 personen,

grote tuin, dichtbij de zee.

Nog enkele weken hoogseizoen beschikbaar. Ook geschikt voor ouderen.

Zie www.springvloed13.nl

PUTTEN - Te huur: gezellig en compleet vakantiehuisje voor twee personen (bed-, bad- en keukenlinnen aanwezig). Eigen tuintje. Vlak bij bossen (350 m), hei (2 km), dorp (700 m), zwembad (1 km) dijk en strand Nulde (7 km). Te huur per week (za. t/m za.) €375,- of per midweek (ma. t/m vr.) €250.

Geen verdere kosten.

Vrij vanaf 10 april t/m 30 oktober. Voor info en foto’s: bel 06-37374254.

T.H.: Chalet in Voorthuizen

op de Veluwe voor max. 5 pers. Vakantiewoning voor max. 6 pers. in IJhorst (gem.

Staphorst, Ov.) App of bel voor foto’s, aantrekkelijke prijzen en beschikbaarheid naar 06-27295998.

NIEUW: Kom gezellig naar Ermelo.

Onze totaal gerenoveerde 4p. vak. bung. is v.a. 29/5 te huur.

Gelegen op een kleinschalig park, v.v. grote tuin, speelgoed en baby artikelen, gratis linnengoed, wii, airco, alles op de begane grond en gedeeltelijk aangepast.

5 min. v.a. A28, ook geschikt om thuis te werken en van de rust te genieten. Diverse mogelijkheden voor verhuur.

Welkom!

06-81775212 bgg 06-23067409

Katwijk aan Zee: Zomerhuis,

90 stappen naar het strand.

24beachvibes.jouwweb.nl 2 volwassenen met max. 2 kinderen. Nu nog alleen in RD. Vraag Informatie-mail: cees.demooij@outlook.com 06 515 00 842

Te Huur: Luxe 4-pers. vak. woning in Ouddorp. Bouwjaar 2018, v.a.g.v. op rustig park, vrij uitzicht, dichtbij centrum, kort nabij strand. www.het-roodborstje.nl

TE HUUR: royale 6 pers. vakantiewoning in Voorthuizen. Een bosrijk gebied met veel recreatieve mogelijkheden zoals ietsen, wandelen en activiteiten voor kinderen. Zie https:// mijnvakantiestek.nl/1353

ZEELAND: 2-pers. huisje te huur op boerderij in Grijpskerke. Midden op het eiland Walcheren. Veel ietsmogelijkheden naar bijv. het strand, Westkapelle, Veere, Middelburg, Zoutelande.

0118-591464

voor 1 of meerdere nachten, weekend of (mid) week.

Op loopafstand van het grootste bos van ons land.

Kijk op www.dewekkpot.nl Bel voor info 06-23577271.

GOEDEREEDE! Kust, rust,

historie en natuur.

Mooi chalet: midweek € 250

Te Huur: Gastenverblijf Maasblick, 2 luxe appartementen met tuin dichtbij de Maas in Nederhemert. De Hooizolder 6 pers (verdieping) De Dorsvloer 2 pers (begane grond) event. ook samen te boeken voor families, wasm./droger, gratis wii. www.maasblick.nl

Ouddorp T.H.: vernieuwde complete, gezellige 2-7 pers. Vakantiewoning met cv, wm, droger, wii, op rustig park, vlakbij duin en strand, mooie iets/wandelroutes, geen huisdieren, Tel: 0613694923 Elspeet: Bed & Breakfast No35. Sfeervolle landelijk

Te koop: een eigen vakantiehuis op wielen. Geen vakantie op één plaats, maar toerend door Nederland of Europa.

Ontwerp samen met ons uw buscamper en laat deze bouwen door Jaway.

Bel: 06-10872401 of mail naar info@jawaycampers.nl www.jawaycampers.nl

Te huur: B&B de Wekkpot tussen Garderen en Putten,

gelegen B&B met groot eigen terras. Overnacht in vertrouwde sfeer! Origineel KADO? TIP: KADO-BON!!

T. 06-33010623 www.bb35elspeet.nl Zuid-Limburg: huisje te huur

2 tot 4 pers. vanaf € 300,tot € 460,- p. wk. vrij: mei t/m 17 september mooi uitzicht Info: www.anchusa.nl of tel: 043-4571721

Vakantie chalet De Oase op een kleinschalig park in Vorden. Het chalet is voor max 4 personen en heeft een eigen tuin en schuurtje.

Compleet, gezellig en van alle gemakken voorzien.

Info en foto’s bel of mail: 0623229217; elena.kuyper@gmail.com

weekend € 250. Heerlijk verblijf voor echtparen en jonge gezinnen met baby/peuter.

Info vrijblijvend: Dick en Margot van Mourik. 06-46884467 Kom genieten van de rust en de ruimte van het Groningerland!

VAKANTIEWONING ”Lutje Stee” in SCHILDWOLDE (Gr.)

1-4 pers., comfortabel, alles gelijkvloers. 0598-423902 www.lutjestee.nl

Te huur in VOORTHUIZEN: gezellig & compleet ingericht chalet (max 6 p.). Overdekte veranda a/h water. Zonnige, besloten tuin met trampoline en schuurtje. Op rustig park met zwembad. Rust, ruimte, bos, Veluwe. Ga naar: www. huisjevoorthuizen.nl / 06-29124356

Gerielijk VAKANTIEHUIS te huur in prachtig heuvellandschap in AUVERGNE. Tot 10 volwassenen en kinderen.

Vier slaapkamers. Hele jaar door AANTREKKELIJK GEPRIJSD. Zie: chatelfr.nl, Info: 06-20394850 Nieuw ERTSGEBERGTE DE. Bienenmühle Ruime vak. woning met 3 slaapkamers, douche en ruime gezellige keuken.

In natuurpark!!!

Uitstapjes: Praag, Dresden.

Info: 06 22093553 Willem

ZWITSERLAND Mooie vakantiewoningen in Berner Oberland en Wallis.

Grüma Alpenchalets www.gruma.nl 071-5892249

ter plekke

Ver voor de coronacrisis bezocht journalist Corina Schipaanboord Guillestre, een stadje in de Franse Alpen. Het leek toen nog iets onvoorstelbaars dat je er niet zomaar heen zou kunnen rijden omdat de grenzen zijn gesloten. Wat gelukkig nog wel kan: dromen en plannen maken voor vakanties waarin we kunnen wandelen, wielrennen, cultuur snuiven, raften, marmotten spotten én op zondag midden in de natuur de lofzang aanheffen met landgenoten. Op naar Guillestre.

Corina Schipaanboord

e reis naar het stadje in de Franse Alpen is een hele onderneming. De laatste 150 kilometer gaat binnendoor, onder andere over een pas.

Prachtig maar best intensief. Gelukkig zijn er daarna volop mogelijkheden om te ontspannen

D 44

beeld Corina Schipaanboord

Rust en actie rondom Guillestre in deze omgeving. Guillestre ligt aan het riviertje de Guil, dat uitmondt in de Durance. Langs het water liggen stenen en grote rotsblokken. Heerlijk om er rond te struinen, op zoek naar mooie stenen en stokken. Het frisse water bruisend op de achtergrond, de zon op je hoofd en de bergen als uitzicht.

In de verte verschijnen een jongedame en een jongeheer met een oranje pet op. Ze hebben iets in hun hand en stevenen doelbewust op het Nederlandse gezinnetje af. Gaat er iets mis? Mag je hier niet zitten? We trekken ons onnozelste gezicht.

Vriendelijk groeten ze ons en in gebrekkig Engels leggen ze uit dat ze van EDF zijn, een Frans elektriciteitsbedrijf. Ze vertellen dat er soms in de bergen een dam opengezet wordt waardoor het water in de riviertjes binnen no time een meter kan stijgen.

Met alle gevaarlijke gevolgen van dien. Ze adviseren om een vast punt nemen, bijvoorbeeld een rotsblok, en steeds even te checken of het water nog op dezelfde hoogte staat. Bedankt. Wij spoelen liever niet weg. De kinderen krijgen een pen en een boekje van EDF met opdrachtjes. C’est en Français, maar dat kan de pret niet drukken.

Uit de bocht Even later komt er een groep kajakkers aan. Ze installeren zich op de oever. Wetsuit aan, vastma-

RDMagazine

FRANKRIJK

Vigne Eygliers

Plan d’Eau

Sentier des Marmottes

l

Gui

Mont-Dauphin

Les Isclasses

Guillestre ©RD, Andr André é Dorst – bron: Maps4News Maps4Ne

Du

ra n

ce

Pain de Sucre

Chauvet

500m

Als het uit de hand loopt, moet iedereen dekking zoeken op de bodem van de boot ken aan de kajak, peddel in de hand en afzetten maar. Sierlijk glijden ze het water in. Nu is het de kunst om je niet met de stroom weg te laten voeren voordat de groep compleet is. Een van hen heeft duidelijk energie over en duikt tientallen keren op z’n kop om daarna grijzend weer boven te komen. We krijgen zin om ook te gaan kajakken.

Met jongere kinderen mag dat helaas niet, maar raften is wel een optie. Mits ze een zwemdiploma hebben. Moet je je daarbij echt in zo’n plakkerige

zaterdag 6 februari 2021

wetsuit hijsen? Bij dit warme weer wordt vooralsnog alleen de binnenkant nat.

De boot voert makkelijk mee met de stroming.

Af en toe moet je bijsturen. Als het uit de hand –of uit de bocht– loopt, slaakt de Franse kapitein een kreet en moet iedereen dekking zoeken op de bodem van de boot om zo de klap van een rotsblok op te vangen. Met de andere rafters wordt er onderling heel wat over en weer gespetterd. Lang leve de wetsuit.

Een man op leeftijd laat zich vanuit zijn eigen raftboot in onze boot vallen. We zetten wat meer kracht en haasten ons vooruit onder protest van z’n eigen raftgenoten, die achterblijven. Hilariteit alom. Dan komt de grootste klapper: het zogenaamde ”gat in de Durance”. Daar wordt het wilde water door een smalle doorgang geperst. De boot bokt en steigert alle kanten op. Dat is even slikken.

45

ter plekke

Raften op de Durance. beeld Corina Schipaanboord

Marmotten spotten bij Eygliers. beeld Corina Schipaanboord

Heerlijk langs het water struinen. beeld Corina Schipaanboord

Het vestingstadje Mont-Dauphin. beeld Corina Schipaanboord

Leuk om hier relaxed aan de kant toe te kjken hoe andere waaghalzen door het gat geperst worden.

Overigens is het tochtje grotendeels heel ontspannen. We kunnen rustig peddelend alles vanaf het water bewonderen.

loopt. Tussen alle sportieve activiteiten door biedt de omgeving ook genoeg mogeljkheden om te relaxen, zoals door stadjes sjouwen en zwemmen.

Passen De bergen in trekken is ook zeer de moeite waard. Er zjn veel mooie tochten te wandelen. Op diverse campings in Guillestre zjn Nederlandstalige boekjes te koop met routes van allerlei niveaus. Ook zjn er verschillende passen om (heen) te rjden en vanwaar je kunt wandelen, zoals Col d’Izoard en Col Agnel. Deze laatste is op de grens van Frankrjk en Italië. Je kunt hier naar een stukje sneeuw lopen. Kleed je wel warm aan, want zo hoog in de bergen is het fris.

Wielrenfreaks kunnen zich hier ook uitleven.

Tip: vertrek vroeg, voordat de temperatuur op-

46

Zangdienst Op zondag is er normaal gesproken een Nederlandstalige zangdienst in Les Chappas aan het Lac de Serre Ponçon, dat overigens nog een eindje rjden van Guillestre bljkt te zjn.

Figuurljk maar ook letterljk zonder kerkmuren, want het is in de openlucht. Christenen met allerlei verschillende achtergronden, die in de omgeving vakantie houden, luisteren naar een meditatie en zingen met elkaar de Schepper lof toe, in een veld met bloemen, insecten en met zicht op het helderblauwe meer en de bergen. Voorbjgangers bljven verbaasd staan luisteren.

RDMagazine

Uittips Dicht bij Guillestre: n Guillestre verkennen. Een gezellig stadje waar wekelijks een markt is. Verder is er een ruïne van een kasteel uit de twaalfde eeuw en twee poorten en een toren als overblijfsel van de stadsmuur. n Vanuit Guillestre wandelen naar de Pain de Sucre (1161 m.), met uitzicht op de hele omgeving. (Niet te verwarren met de top Pain de Sucre (3208 m), waarheen je kunt lopen vanaf Col Agnel.) n Marmotten spotten bij Sentier des Marmottes in Eygliers. Hier zijn ooit veel marmotten uitgezet, waardoor er altijd wel wat te zien zijn. Je kunt hier een makkelijke wandeling doen door het gebied, of een iets moeilijkere naar Mont Dauphin (4 km). n Zwemmen in het Plan d’Eau Eygliers.

Rondom het meertje zijn diverse schaduwrijke plekjes. Ook is er een amusementspark voor kinderen, met wat springkussens en een pizzabar (5 km). n Mont Dauphin. Dit fort zie je uit de verte al op de hoge rotsen liggen.

Het werd tussen 1694 en 1704 gebouwd in opdracht van Lodewijk XIV om Frankrijk te beschermen bij een mogelijke aanval van Italië. Verrassend dat achter de muren een dorpje ligt. Er is ook een kerk en een grote speeltuin (8 km).

De bergpas Col Agnel op de grens van Frankrijk en Italië. beeld Corina Schipaanboord

zaterdag 6 februari 2021

Wat verder weg van Guillestre: n Wandelen vanaf het einde van het dal van Ceillac naar Lac Ste. Anne, het grootste bergmeer van de Queyras. Het water is prachtig blauw, met op de achtergrond rotsachtige bergen met wat sneeuw (18 km). n Zwemmen/varen/(kite)surfen in of op Lac de Serre Ponçon. Rondom het meer zijn diverse stranden. Het water is wel koud (23 km). n Wandelen naar/rond Dormillouse, in het dal van Freissinières. Je komt hierbij langs twee mooie watervallen.

Het kleine dorpje is alleen te voet bereikbaar. De meeste inwoners wonen er enkel in de zomer. Vergeet niet het prachtige kerkje en het huis met de beeldentuin te bekijken (28 km). n Wandelen bij Glacier Blanc of Glacier Noir. Hierbij wandel je naar gletsjers.

De route naar de witte gletsjer is vaak druk (42 km). n Stadjes om te verkennen: Embrun (20 km) en Briançon (35 km).

47

Paul Roescher Lager in prijs dan waar ook!

Spectaculaire acties in onze

Online verkoop!

Nieuw concept

Keuken-To-Go

Bekijk uw favoriete keuken voordat u koopt in onze drive-thru showroom. Scan de QR code voor meer informatie. Of maak een beeldbel-afspraak: 0548-540340.

Type Essential

,l 7495

Normaa

Online

Hippe Retro-gezinsbadkamer rijs! vent-p

eE

3995,-

er!

elig Onlin voord l 60% ,Tot we 18.750 Elders

7595,-

+

Keuken

Compleet zoals afgebeeld • vrijstaand bad in 3 modellen • kranen naar keuze in 6 kleuren • wandcloset met softclosing incl. reservoir • badmeubel in 10 kleuren

badkamer

Koopt u deze keuken in combi? Profiteer dan nog eens extra op uw badkamer, PAUL ROESCHER haard, vloer of schuifdeur.

K E U K E N

De keuken met apparatuur is een pakketprijs, u heeft keuze uit Essential, Favourite en Ultimate pakket. U mag reserveren voor latere levering. Geen aanbetaling.

Inclusief 8 apparaten!

Topkwaliteit keuken van MeisterKüche inclusief 8 apparaten: incl. koeler, vaatwasser, combi-oven, spoelbak, inbouw contactdozen, kokend waterkraan, geluidsysteem, telefoon oplader en een kookworkshop.

+

De nieuwste generatie met ultra realistisch levende vlam. 100 cm breed, gasloos en toch optimale sfeer en warmte.

Eenvoudig zelf te installeren.

+

PVC Visgraat vloer Incl. egaliseren + leggen + materiaal

p/m2

vloer

Online Event

Met beeldbellen brengen wij onze showrooms virtueel bij u thuis. Zo kunt u door met uw (ver)bouwplannen!

In samenwerking met leveranciers hebben we weer superscherpe aanbiedingen voor u.

Hoe werkt het?

1. Plan zelf uw afspraak via onze afsprakenplanner op onze website: www.paulroescher.nl/ afsprakenplanner of scan de QR-code of bel 0548-540340.

2. Ontvang thuisbezoek materiaal laten zien of voelen hoort erbij. We komen graag bij u thuis.

Maak een afspraak via de afsprakenplanner.

+

Online

Al onze adviseurs zijn uitgerust met tablets om u via beeldbellen rond te leiden door onze showroom!

•

V L O E R

• H A A R D

7595,3995,-

Elektrische haard 2500,- -/- 5% 30 m PVC 1577,- -/- 5%

rijs!

2375,1498,-

1497,-

Event-p

1497,-

p/m2

B A D

Badkamer 4438,- -/- 10%

Schuifdeursysteem 1665,- -/- 10%

= 16.960,-

schuifdeur

Alles bijelkaar

line

TREND

PAUL ROESCHER

Zijdewit keuken Colorado Incl. gaskookplaat, A+-klasse koeler en designschouw.

2999,Elders ent-prijs!

Ev

Online

1749, 749 -

Bezoek onze online showrooms

Keramisch parket

Scan de code en u komt direct op de juiste pagina

25x100cm. Luxe Italiaans fabrikaat met voelbare structuur.

Van 51,ijs!

Event-pr Online Webshop/ online-event

Bekijk bovenstaande keuken van Meisterküche in onze mobiele showroom.

Tot 160 cm breed.

•

Keuken incl. 8 apparaten

2

49,95 49

2375,-

e-haard

Schuifdeursysteem

,Geen 80 rijs!

Event-p Online

prijs! e Event-

Onlin

Slijtvast voor zeer intensief gebruik!

Uitermate geschikt voor vloerverwarming.

Online keuken showroom

25x100 cm

Elektrische haard

rijs!

Event-p

Online badkamershowroom

25,-

p/m2

PAUL ROESCHER K E U K E N

•

B A D

Zon/feest dagen gesloten. COMBI-VOORDEEL

•

V L O E R

•

H A A R D

IS NIET VAN TOEPASSING OP TRENDLINE-ASSORTIMENT

Met Megastores in: Rijssen: (7463 PH) Plaagslagen 2, (0548) 540 340 Apeldoorn: (7317 AN) Vlijtseweg 196, (055) 360 1747

/ ACTIES.

beeld iStock

praktisch

Over vouchers en omboekregelingen Door de coronapandemie zien en zagen duizenden toeristen hun geplande reis in het water vallen. De Consumentenbond opende een vakantiemeldpunt om te achterhalen wat er van afgesproken compensatieregelingen terechtkomt.

Geertje Bikker-Otten

Repatriëring

Vouchers

Pakketreis

Wie de grauwheid van februari even wil ontvluchten kan prima terecht op de website van een reisorganisatie.

Daar ljkt de zon altjd wel te schjnen, en zou je op het eerste gezicht de indruk kunnen krjgen dat er qua reisbeperkingen niets aan de hand is.

Alvast voor over een paar maanden een reis boeken naar een hotel aan een azuurblauwe zee, een vakantiepark of een exotisch oord: dat kan (al adviseert de overheid om dat tot 31 maart niet te doen). Meer dan anders ligt de focus nu ook op de onzekerheid van de situatie, met als insteek dat de reiziger daar zo min mogeljk hinder van zal ondervinden. Reisorganisaties hebben het nadrukkeljk over geldteruggaranties en de mogeljkheid om gratis om te boeken. Mocht een reisbestemming onverhoopt code oranje krjgen, dan geldt er een repatriëringsregeling.

Annuleringsregelingen en omboekmogeljkheden kunnen er op papier nog zo mooi uitzien: de vraag is hoe ze in de praktjk uitpakken. Duizenden toeristen kregen vorig jaar een voucher (zeg maar: een tegoedbon) toen hun vakantie niet doorging. Het idee was dat ze die zouden kunnen gebruiken om later alsnog een vliegreis of vakantie mee te betalen. Maar wat als de situatie daarvoor ook dit jaar te instabiel is?

In principe hebben toeristen het recht om in plaats van zo’n voucher hun geld terug te vragen. Lukt dat ook? De Consumentenbond kreeg vorig jaar honderden klachten over geannuleerde reizen. Om de ervaringen van reizigers te inventariseren is de organisatie een vakantiemeldpunt gestart. In de eerste drie weken werden hier 2600 meldingen gedaan. Aardig detail: een op de vjf betreft een compliment in plaats van een klacht.

Zoals gezegd adviseert de overheid om tot eind maart geen reizen naar het buitenland te boeken. Wie een buitenlandse vakantie overweegt kan gezien de omstandigheden het beste voor een pakketreis kiezen, meent de Consumentenbond. Als je zelf bjvoorbeeld een vliegreis en een hotel boekt sta je minder sterk als er problemen rjzen. Als je bj een reisorganisatie een pakketreis hebt geboekt en het voor je op reis gaat onveilig bljkt te zjn op de reisbestemming mag je gratis annuleren en heb je recht op geld terug. Ook bj een faillissement ben je beschermd. Wie een vliegreis wil boeken, kan dat het beste rechtstreeks bj een vliegmaatschappj doen, en niet via een boekingssite. Als een vlucht geannuleerd wordt krjg je in het eerste geval sneller je geld terug, meldt de Consumentenbond.

zaterdag 6 februari 2021

>>consumentenbond.nl/acties/vakantiemeldpunt-corona

49

gezien

beeld Pieter Beens

Conclusie

+

Handzame editie zonder compromissen. Deze kleine uitvoering biedt alles wat het grote spel ook biedt, plus nog wat extra’s: je kunt het spel met twee personen spelen, en dankzij de dubbelzijdige tegels zijn er twee spelvarianten.

+/-

Klein. Logisch natuurlijk: zo’n reiseditie moet probleemloos in je koffer passen. Maar je raakt zomaar iets kwijt.

–

Duur. Voor deze reiseditie betaal je € 35. Dat is veel geld, al zullen fervente Catanliefhebbers het er graag voor neertellen.

Geen vakantie zonder spellen Vakantie betekent uitrusten, ontspannen en meer quality time. Een reisspel kan daar een goede bijdrage aan leveren. En zit een vakantie er niet in? Dan kun je ook de echte editie van deze reisspellen aanschaffen.

Pieter Beens

A

l jarenlang behoort Catan tot de populairste gezelschapsspellen in Europa. Dat is geen verrassing, want door het strategische denkwerk en gebrek aan fortuin is het spel geschikt voor een heel brede doelgroep.

Veel minder positieve kanten heeft het spel niet, of het zouden de grote uitvoering (met al die kaarten, tegels en spelstukken) en het minimumaantal spelers (er zjn minimaal vier personen nodig om het spel te kunnen spelen) moeten zjn.

Die bezwaren neemt uitgever 999 Games weg in de reiseditie van Catan.

50

Dat bestaat nameljk uit een inklapbaar spelbord met daaronder handige opbergvakjes waarin alle spelstukken, kaarten en andere benodigdheden worden opgeborgen. De tegels uit de originele versie zjn bovendien ondergebracht in speelvelddelen die je gemakkeljk aan elkaar legt. Zo neem je als verstokte Catanfan overal een volwaardige mini-editie van je favoriete spel mee naartoe. Handig!

Bjkomend voordeel van de reisvariant is dat je het spel met z’n tweeën kunt spelen. Daarvoor zjn extra handelskaarten toegevoegd en gelden er wat aangepaste spelregels, die allemaal uitvoerig worden beschreven in de hand-

leiding. Zo beleef je samen in je loft in Schotland, tjdens een boottocht over de Rjn of in je tentje op een verregende minicamping onvergeteljke momenten. Het spelplezier en de speelervaring doen daarbj niet onder voor die van het moederspel.

Toch wreekt het spelformaat zich wel een beetje. Want al is het heel leuk om Catan overal mee naartoe te kunnen nemen, met al die spelonderdelen in miniformaat kan het een hele kluif worden om het spel ook weer helemaal mee naar huis te krjgen. Straten, dorpen en steden van een halve centimeter raak je immers heel snel kwjt.

Wel handig is dat je de minuscule dobbelstenen niet kunt kwjtraken. Dit spel speel je dus maar beter niet tjdens een hobbelige rit over een achterafweg of op de woelige baren tjdens een veerbootovertocht.

Bljf je deze vakantie thuis? Dan kun je je geld beter in de grote Catanversie steken. Maar ga je eropuit, dan is dit zeker een goed alternatief.

Catan Reiseditie € 34,99 via 999games.nl

RDMagazine

Punten scoren met je salade

V

akantie, dat betekent toch vooral gemakkeljk eten (en de onvermjdeljke discussie over de vitamine-inname tot dusver).

Met Point Salad™ kom je wel aan die benodigde dosis vitaminen. In het spel proberen spelers hun salade aan te vullen uit de groentemarkt of puntenkaarten te verzamelen voor een volle salade.

Wie de meeste punten behaalt, heeft de beste salade en wint het spel.

Dat is gemakkeljker gezegd dan gedaan, want scoren doe je alleen met de juiste combinatie van ingrediënten. En op die ingrediënten heb je geen invloed, want je moet het doen met wat de markt je te bieden heeft.

Toch kun je een uitgekiende spelstrategie toepassen door op de markt ingrediënten

te kiezen die perfect bj je puntenkaarten passen. En ook al zjn je kaarten voor de andere spelers zichtbaar, de ervaring leert dat spelers zo opgaan in hun eigen spel dat de eindscore –en dus de winnaar– alsnog een grote verrassing is.

Daarmee is Point Salad™ een origineel en luchtig spel dat bljft verrassen. Leuk is dat je het spel met twee tot zes spelers kunt spelen.

Zelfs met zes kun je het snel spelen, zodat er tjd genoeg overbljft om de omgeving te verkennen of een boek te lezen. Dankzj de spelbeleving is de kans groot dat je dit spel ook na je vakantie nog regelmatig uit de kast pakt.

Spellen in een blikje itgever 999 Games staat bekend om het uitbrengen van kwalitatief goede spellen. Catan en Carcassonne zjn er twee voorbeelden van, maar de uitgever heeft meer in zjn assortiment. Neem Pechvogel, waarbj je met dobbelstenen moet voorkomen dat je drie pechvogels gooit, en Regenwormen, waarbj je zo veel mogeljk regenwormen moet verzamelen. Beide spellen gooien hoge ogen onder spelliefhebbers.

Reden voor 999Games om een piepkleine reiseditie uit te brengen in een blikje – de Tiny Tins-editie. Die variant is mee te nemen in jas- of broekzak. Dankzj het gebruik van het bekende pepermuntblikje met klikdeksel hoef je niet bang te zjn snel een onderdeel te verliezen. Goed bedacht en uitgevoerd – en goed betaalbaar!

U

Tiny Tins € 5,99 via 999games.nl

Point Salad™ € 11,95 via whitegoblingames. com (Nederlandse uitgever)

Een stok naar de koning et is een favoriet op campings en vakantieparken: Kubb. Bj het van oorsprong Zweedse spel moeten tegenspelers elkaars houten blokken omvergooien door er houten stokken tegenaan te gooien. Als laatste moet de koning het veld ruimen, maar dat is nog niet zo makkeljk. Toch is Kubb geschikt voor groot en klein. Wie het niet te nauw neemt met de spelregels kan immers zelf speelveld en moeiljkheidsgraad aanpassen. Voor maximaal spelplezier is gunstig weer wel van belang.

Kubb speel je immers buiten. De massieve houten elementen maken het spel zwaar, waardoor je het niet snel meeneemt tjdens een wandeltocht of trekvakantie. Een reisspel pur sang is het dus niet, maar een vakantiespel wel degeljk.

H Zo beleef je samen in je tentje onvergetelijke momenten

Kubb € 24,99 via intertoys.nl

zaterdag 6 februari 2021

51

recept

Thuis smaakt het toch anders geertje@rd.nl

jfeljk de grens over reizen ljkt er voorlopig nog niet in te zitten. Maar in de keuken gelden er geen beperkingen. Wie heimwee heeft naar zjn favoriete onbereikbare vakantieland kan altjd proberen om zelf een lokale specialiteit van daar na te maken. Voor de angloielen: zelf scones bakken voor bj de thee. Voor de francoielen: een stoofpot met wjn erin, coq au vin of zo.

Wie graag naar de Alpen trekt zou op een gure avond een pannetje kaasfondue op tafel kunnen zetten. Of, aangezien dit normaal gesproken het wintersportseizoen is, een paar porties kaiserschmarrn bakken. Om toch een beetje in de sfeer te komen, al smaken de zaken waar je in den

L

vreemde zo enthousiast over was thuis toch altjd anders.

Ik heb me laten vertellen dat kaiserschmarrn in veel skihutten standaard op het menu staat.

Of dat waar is, daar kan ik niet uit ondervinding over meepraten. Op ski’s van een berg af roetsjen is niet ieders ding. Ik ben nooit verder gekomen dan een dag op een babyhelling. Maar ik kan me wel voorstellen dat een bordje kaiserschmarrn er wel ingaat na een morgen in de kou. Het zjn een soort poffertjes: luchtige deegkussentjes met een krokante buitenkant, gebakken in boter en bestrooid met poedersuiker. Als lunch zjn de hoeveelheden van het recept voldoende voor twee personen. Als nagerecht kun je er wel met drie tot vier personen van eten.

Kaiserschmarrn met pruimencompote

Bereiding 1. Begin met de pruimencompote. Laat de pruimen een paar uur wellen in lauw water. Giet ze af en snjd ze in stukjes. Doe deze in een pan, voeg kaneelpoeder en kruidnagel of kruidnagelpoeder en een laagje water toe. Doe een deksel op de pan en kook de stukjes op laag vuur zeker een kwartier tot ze zacht zjn. Roer regelmatig. Voeg extra water toe als de stukjes aankoeken. Roer er naar smaak suiker door. Laat de compote afkoelen.

2. Maak het beslag voor de kaiserschmarrn. Meng bloem, 1 el poedersuiker en de snuf zout in een kom. Splits de eieren. Roer de dooiers los met de melk. Giet het melkmengsel bj de bloem en klop alles door elkaar tot een tameljk dik beslag. Dek de kom af en laat het beslag een halfuur rusten.

3. Laat de rozjnen een kwartier wellen in lauw-

zaterdag 6 februari 2021

beeld Geertje Bikker-Otten

Ingrediënten (voor 3-4 personen): Voor de compote: 150 g gedroogde pruimen zonder pit, 0,5 tl kaneelpoeder, 1 kruidnagel of een snufje kruidnagelpoeder, suiker naar smaak. Voor de kaiserschmarrn: 3 eieren, 150 g bloem, 150 ml melk, 40-50 g boter, 2,5 el poedersuiker, snuf zout, 2-3 el rozijnen.

warm water of een scheutje rum. Giet ze af en laat ze goed uitlekken. Doe de eiwitten en 1 el poedersuiker in een mengkom. Sla de eiwitten stjf.

4. Meng ongeveer een derde van de stjfgeslagen eiwitten door het beslag. Spatel er daarna de rest van de eiwitten voorzichtig doorheen.

5. Verhit de boter in een ruime koekenpan. Giet het beslag erin en verdeel de rozjnen erover.

Zet het vuur laag. Laat de kaiserschmarrn een paar minuten zachtjes bakken tot de onderkant goudbruin is. Verdeel de koek –om het keren te vergemakkeljken– met een spatel in vier stukken en draai die om. Bak de keerzjde een paar minuten. Verdeel de kaiserschmarrn met een spatel in stukjes. Strooi er de rest van de poedersuiker over.

Serveer met de pruimencompote.

53

puntuit

90%

van alle Nederlandse 55-plussers draagt een bril

Nieuws In China heeft de lockdown van een jaar geleden gezorgd voor een forse toename van het aantal kinderen met bijziendheid. Van december tot mei zat een groot deel van China thuis. Het percentage 6- en 7-jarigen dat last heeft van bijziendheid is in die periode gestegen van 3 tot ruim 20 procent, aldus Caroline Klaver van het Erasmus MC. De oogarts roept ouders op hun kroost veel buiten te laten spelen, omdat dat voor de ontwikkeling van jeugdige ogen heel belangrijk is.

Wist je dit?

■

■

■

54

Ametropie is de officiële naam voor de oogafwijking die bij- of verziendheid veroorzaakt.

Het woord bril komt van de scheikundige stof beril. Daar werden de eerste brillenglazen van gemaakt.

Twee eeuwen geleden was de lorgnet populair bij welgestelde dames – een bril die je met een stokje voor je ogen houdt.

RDMagazine

Reservebrilletje chris@rd.nl

O

p m’n bureau ligt inmiddels een koker met bril. En op de wastafel staan een fles lenzenvloeistof en een bakje met twee plastic flubbertjes. Maar de aanschaf van het oogheelkundig instrumentarium ging bepaald niet vanzelf.

Tijdens die eerste keer bij de opticien (RDMagazine 21/11) bleek dus dat m’n ogen wel wat versterking konden gebruiken. Het besluit om vooral lenzen te willen dragen, was al genomen, maar voor noodgevallen is het goed om een bril achter de hand te hebben. Daarom leidde de optometrist me direct na de oogmeting naar een wand met tig monturen. „Kies maar”, is de summiere instructie van de deskundige dame. „Het wordt jouw bril, dus jij moet beslissen welke geschikt is.” Ze heeft gelijk natuurlijk, maar kiezen is niet bepaald mijn sterkste kant. Normaal gesproken neem ik bij dit soort uitzoekerijen altijd een van m’n zussen mee. „Wil je me helpen”, vraag ik de vrouw. „Misschien goed om te weten: het bot van mijn neus is nogal groot.” „Dan moet je er een met vleugeltjes hebben”, concludeert de verkoopster, waarop ze kordaat tal van brillen uit het schap begint te trekken. „Zet maar wat op.” Met ieder paar glazen dat ze me aanreikt sta ik even voor een spiegel. „Hier word ik te veel een professor van”, keur ik de eerste af. Twee: „Bankdirecteur.” Drie: „Iets te stoere jongen.”

Niet één bril doorstaat de toets der kritiek.

Uiteindelijk ga ik met twee foto’s de deur uit – kiekjes van brillen die „misschien wel zouden kunnen.” Maar als ik ze digitaal aan m’n zus voorleg, oordeelt ze vernietigend. De ene is „lelijk”, de andere „redelijk maar niet top.”

Een week later loop ik opnieuw bij de opticien binnen, voor een bezoek aan de lenzenspecialist.

zaterdag 6 februari 2021

Aansluitend onderneem ik een tweede poging om een geschikte bril te vinden.

Een totaal andere verkoper helpt me nu. In plaats van de kordate vrouw staat me nu een wat warmbloediger, emotioneler type ten dienste. „We gaan iets heel moois voor je zoeken”, kondigt de man aan. „Je moet een bril hebben waarmee je jezelf blijft. Waarvan je familie zegt: Dat is Chris.”

Ik laat een aantal modellen op m’n neus zetten.

Kort en goed: uiteindelijk ga ik opnieuw met een iPhonefoto de deur uit. Maar thuis kom ik weer tot de conclusie: ’t is ’m niet. De vleugeltjes ten spijt: deze komt nauwelijks over m’n neus heen.

Wat hebben mijn voorhoofd en wenkbrauwen eraan om achter glas te zitten?

Wat hebben mijn voorhoofd en wenkbrauwen eraan om achter glas te zitten?

Een week later. De lenzen liggen klaar. Ik combineer het afhaalbezoek met poging drie. „Het boeit me niet meer hoe hij eruitziet, als-ie maar past”, deel ik de emotionele verkoper mee.

Vervolgens pak ik alles wat breed genoeg lijkt. Bril vier voldoet aan m’n enige eis. „Oh ja, dit is hem helemaal! Ik zie het”, jubelt de medewerker. „En hij is nog mooi ook.”

Geslepen en wel ligt het prijzige reservebrilletje twee weken later op me te wachten. En nu verblijft het glazenpaar tamelijk werkeloos op m’n bureau. Want die lenzen doen het prima.

55

Op vakantie gaan is een feestje

I

Lynn. „Maar voor mij viel het mee, want ik zat met een fietsje achter mijn vaders fiets. Het is een soort hangfiets, maar ik moest wel meetrappen. Als ik moe was, kon ik mijn benen even stilhouden. Dan trapte papa extra hard en trok hij mij mee.” Het fietsavontuur beviel Else-Lynn wel: „Ik zou komende zomer graag opnieuw op fietsvakantie gaan. Het maakt me niet uit waar we dan naartoe gaan. Ergens in Nederland is het ook mooi en gezellig.”

Lange terugweg Na een week op de camping ging de familie weer naar huis. En ook dat deden ze op de fiets. Het was pittig om in één dag de ruim 100 kilometer van Voorthuizen naar Katwijk te fietsen, vertelt Else-

Vakantiepark Julia Nieuwdorp en haar familie zochten het verderop: zij reisden afgelopen zomer naar Flaine, een plaats in de Franse Alpen. „Ik ging samen met mijn vader en moeder, mijn zus en mijn broer op vakantie naar Frankrijk. Mijn oudste broer kon niet mee, want hij moest lessen voor zijn vrachtwagenrijbewijs. We verbleven in een appartement op een vakantiepark van O & S Vakanties. Dat was leuk, want we konden er meedoen met slagbal en we gingen voetballen tegen flesjes water.”

Julia en haar familie hebben zich goed vermaakt in Frankrijk. „We hebben gerodeld en we gingen watervallen bekijken. Op een gegeven moment stonden we in de file, maar dat was niet zo erg, want we hadden een mooi uitzicht. Verder hebben we gewandeld. Met een gondel gingen we een berg op. Toen we boven waren konden we de Mont Blanc zien. Daarna zijn we naar beneden gelopen.” Het wandelen ging niet altijd even goed, vertelt Julia. „Op een dag waren we nog maar halverwege op de berg toen mijn vader last kreeg van zijn been. Toen kon hij niet meer zo hard lopen. Mijn broer Jan en ik liepen vooruit naar Flaine. Eenmaal beneden moesten we wel een

Als je op vakantie bent, maak je vaak van alles mee. Else-Lynn Verdoes (8) ging afgelopen zomer op fietsvakantie en Julia Nieuwdorp (11) reisde met haar familie naar Frankrijk. De meiden vertellen over hun mooiste reiservaringen.

Henrieke Boers

n twee weken tijd fietsten Else-Lynn, haar vader en moeder en drie broertjes maar liefst 600 kilometer.

Vanuit hun woonplaats Katwijk fietste de familie Verdoes eerst naar Callantsoog. Daarna gingen ze via Hippolytushoef, Sint Nicolaasga en Hattem naar Voorthuizen. „Onderweg verbleven we in trekkershutten. Ik zag veel nieuwe dingen, zoals de Afsluitdijk”, vertelt Else-Lynn. „Na een dag fietsen was ik soms wel moe. Dan konden we gelukkig spelen en uitrusten. We hadden niet veel bagage mee, want daar was geen ruimte voor. Alleen de hoognodige dingen gingen mee.”

De familie Verdoes had geluk met het weer tijdens hun fietsvakantie. „We hebben weinig regen gehad, meestal was het lekker zonnig.” Dat maakte het fietsen extra fijn. Na zes dagen fietsen kwamen ElseLynn en haar familie aan op camping Het Beloofde Land in Voorthuizen. Daar verbleven ze een week.

Else-Lynn: „We hebben er gezwommen en in een binnenspeeltuin gespeeld. En er waren allerlei kinderactiviteiten. Mijn broertjes en ik hebben er veel plezier gehad.”

56

RDMagazine

beeld familie Verdoes

beeld fam

ilie Nieuw

dorp

beeld familie Nieuwdorp

Else-Lynn: Als ik moe was, trapte papa extra hard

uur wachten totdat mijn vader, moeder en mijn zus eraan kwamen. Na die dag konden we niet meer zo vaak wandelen, omdat papa nog een zeer been had.”

Dat was niet het enige wat tegenviel tijdens de vakantie. Julia: „Toen we naar huis reden ging de airco in de auto kapot. Het werd toen erg warm. Daarom stopten we extra vaak om koud water te kopen.”

Als het komende zomervakantie weer mag, hopen Julia en haar familie nog een keer naar Flaine te gaan. Julia verheugt er zich nu al op.

zaterdag 6 februari 2021

beeld familie Verdo

es

57

puzzel 1

2

3

4

Cryptogram

5

6

7

Horizontaal 1 Van veel geld en snoepgoed voorzien (7); 7 Sierlijke beweging van een vis (11); 10 Staan daar termen in als duim, kootje, palm en vinger? (15); 11 Via een ander overhandigen of mededelen (9); 12 Ik kan horen dat er muziek op wordt gemaakt in het deportatieoord (5); 14 Het meisje was te vinden via de zoekmachine (4); 15 Die staaf is wel wat klein om bescherming te bieden (5); 17 Het eerste meisje zingt een muziekstuk (4); 18 De verwachting is dat het een flinke stapel is (4); 19 Voorbij de boom is het brandbaar (6); 21 Onderbreek een deel van de boom (6); 23 Met dat karretje wordt de verdunningsvloeistof voor medicijnen vervoerd (7).

Verticaal 2 Met het vingertje de kijkers een teken van verstandhouding geven (8); 3 Groen en geel zijn niet hetzelfde (13); 4 Die vogel was bij de kampioenschappen de uitblinker (6); 5 Werk op de dorsvloer? (7); 6 De hevige brand werd aangewakkerd door een aflandige wind (7); 8 Met verf wordt het schaap in de bloemetjes gezet (6); 9 De dieren en roos van een geurtje voorzien (10); 13 Zanger in de gevangenis (5); 16 Bijstellen proberen (9); 20 Ik irriteer hen maar het kan nog vervelender (5); 22 De herkauwer zit met de kap in de maag (4).

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

Oplossing vorige puzzel Horizontaal: 1 modegril; 6 weerrapport; 9 basement; 10 strijk; 11 skin; 12 eindtermen; 14 recent; 15 etappe; 16 struis; 17 teen; 18 landmeter; 20 wegrenner; 21 inuit.

Verticaal: 1 marktondersteuning; 2 dwarsstraat; 3 gaper; 4 inrukken; 5 medebestuurder; 7 kaakjes; 8 kerncentrale; 13 rappel; 19 elegie.

Zweedse puzzel voorzetsel

telwoord

lid van een bepaalde orde

poes (Eng.)

beroering

tochtje

noodoproep

afkerig van iets

2

scharnier

5

gunstig koersverschil

6 vulkaan in Italië

latei

3

kledingsluiting

8

plaag maatstaf

melkklier

hippique term

1

balie

overdrachtssnelheid

Prijspuzzel Onder de inzenders van de goede oplossing wordt een prijs weggegeven. Stuur uw oplossing voor 11 februari bij voorkeur per mail naar puzzel@rd.nl of anders per briefkaart naar Reformatorisch Dagblad, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.

De prijs voor deze week is de roman ”Vlinderlicht”, door Janny den Besten (uitg. De Banier).

De oplossing van vorige week is: laconiek. De prijs gaat naar A. J. Schouten uit Kesteren.

1

2

3

4

5

6

7

8

oplossing:

schakelaar roest reserve (afk.)

7

deel van het lichaam

maart (afk.)

4

bedehuis

© Persbelangen

1

58

2

3

4

5

6

7

8

RDMagazine

het laatste woord

Loslaten „Ik vertrouw op God...”

Psalm 56:5 Vertrouwen op God, wat is dat eigenlijk?

Voor het Hebreeuwse woord dat in de verzen 5 en 12 van Psalm 56 door de Statenvertalers met „vertrouwen” wordt vertaald, zijn meerdere vertalingen in omloop.

Het is je veilig weten bij God, zegt de Naardense Bijbel. Anderen menen dat het wijst op de rust die gelovigen vinden bij God. De dichter-theoloog Willem Barnard wijst op een Franse vertaling: „Je m’abandonne”. „Ik laat mezelf los”, betekent dat. Niet meer vasthouden aan eigen zekerheden, maar je laten vallen in Gods hand.

Jezelf loslaten in het geloof dat God je vasthoudt.

Colofon RDMagazine is een wekelijkse uitgave bij het Reformatorisch Dagblad.

Directie: Ir. C. Heutink Hoofdredacteur: Dr. ir. S. M. de Bruijn Coördinatie: Michiel Bakker, Mariska Dijkstra, Clasina van den Heuvel, Chris Klaasse Ontwerp: Corné van der Horst

zaterdag 6 februari 2021

Redactie: RDMagazine Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn Telefoon: 055-5390222 E-mail: rdmagazine@rd.nl Abonneeservice: Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn Telefoon: 055-5390498 E-mail: abonneeservice@erdee.nl Adverteren: Telefoon: 055-5390499 E-mail: advertentie@erdee.nl

Tips voor de inhoud van RDMagazine?

E-mail: rdmagazine@rd.nl WhatsApp: 06-43020391 EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van een overeenkomst en om hen te informeren over producten en diensten. Voor meer informatie over het privacybeleid en de algemene voorwaarden van EMG, zie erdeeservice.nl.

59

IS JOUW ZOMER AL #GEBOEKT? KIJK OP JBGG.NL/KOERS

v e r b i n d t j o ng e r e n