Foto: Ilja Huner Photography
DOOR PETER VERLEUN, SALESMANAGER BIJ DMFCO
Het nieuwe hypotheeklandschap Nederlandse pensioenfondsen beleggen steeds meer in hypotheken. Waar een paar jaar geleden nog meer dan 80% van de hypotheken verstrekt werd door grote banken, zien we dat sinds 2013 de niet-bancaire hypotheekverstrekkers hard groeien.
Inmiddels zijn de drie grootbanken nog maar goed voor
tussen het direct opeisbare spaargeld en de 30 jaar
ongeveer 50% van de markt. Hypotheekverstrekkers die
lopende hypotheek bij de banken leidt tot het aanhouden
samenwerken met pensioenfondsen en verzekeraars,
van degelijke reserves en de daarmee gepaard gaande
hebben een steeds groter marktaandeel verworven. Door
kosten. Die mismatch is er nou eenmaal niet als
banken wordt dit nog wel eens afgedaan als een tijdelijk
pensioenfondsen en levensverzekeraars in hypotheken
fenomeen en oneigenlijke concurrentie. Graag belicht ik
beleggen.
hier een misverstand rond het verschil tussen banken en ‘beleggers’.
Banken roepen vaak dat andere partijen niet dezelfde kapitaalseisen hebben, op een toon alsof dat allemaal
Voor pensioenfondsen en levensverzekeraars ligt het
oneerlijk zou zijn. Maar de Nederlandse verzekeraars en
voor de hand dat ze hun langlopende verplichtingen
pensioenfondsen staan onder toezicht van dezelfde DNB.
investeren in langlopende beleggingen. De Nederlandse
Het achterliggende businessmodel en de daarmee
hypotheekmarkt leent zich daar goed voor. De consument
beschikbare financiering van hypotheken is echter
is een trouwe betaler gebleken, ook in de crisisjaren, en
dermate anders, dat het niet verwonderlijk is dat er
de overheid heeft met de verlaging van de maximale
andere eisen gesteld worden. Het is eerder een anomalie
hypotheek en de aflosverplichting het systeem een stuk
dat bij een van onze grootbanken 59% van de balans
steviger gemaakt. Daarnaast bieden beleggingen in
bestaat uit Nederlandse woninghypotheken. Met zo’n
hypotheken een rendement dat positief afsteekt bij
deel van de balans in één enkel product in één enkel land
beleggingen in langlopende staatsobligaties.
zijn zij eigenlijk zwaar overwogen. Dat geldt zowel voor het geconcentreerde kredietrisico als voor het verdien
Banken worden met name gefinancierd met spaar
model.
rekeningen. Spaargeld is dagelijks opneembaar, maar wordt door banken omgezet in hypotheken die een vaste
Ook in de recent verschenen brief over de Volksbank
rente hebben van 10 tot 30 jaar. Daarbij gebruiken banken
schrijft de minister dat het bedrijfsmodel zich richt op
het hypotheekboek vaak om een mismatch op te zetten
de producten betalen, sparen en het aanbieden van
door de hypotheken bewust wat te kort te financieren.
hypotheken in de Nederlandse markt. Als we betalen als
Zo profiteren ze van de marge tussen de korte en de
nutsfunctie zien, blijft kort inlenen en lang wegzetten in
lange rente. Kritische geesten van ALM-afdelingen
hypotheken over. Als daar concurrentie ontstaat, dwingt
stellen vaak dat je geen hypotheekboek nodig hebt om
dat banken om eens grondig na te denken over hun
aan zo’n mismatch te verdienen.
bestaansrecht. In plaats van paniekerig op een nieuwe toetreder te reageren, zouden banken zich bijvoorbeeld
Bij vrijwel alle banken die in Nederland in de problemen
meer kunnen gaan richten op kortlopende bedrijfs
zijn gekomen, was er sprake van liquiditeitsproblemen.
financieringen of andere kredieten die beter bij hun
Het is dan ook niet meer dan logisch dat de mismatch
verplichtingen passen. «
NUMMER 7 / 2019
FINANCIAL INVESTIGATOR
37
