1. Szkoły jako laboratoria demokracji
Isabel Menezes, Pedro D. Ferreira, Norberto Ribeiro i Carla Malafaia Centrum Badań i Interwencji Edukacyjnych, Wydział Psychologii i Nauk Pedagogicznych, Uniwersytet w Porto, Portugalia
Jeszcze w 1916 roku, w pracy pt. Demokracja i wychowanie, John Dewey zakwestionował rolę edukacji jako sposobu na przygotowanie do życia. Stwierdził, że „nauka szkolna powinna stanowić kontynuację dla nauki poza szkołą". Ale założył również, że edukacja powinna mieć na celu promowanie „umiejętności życia jako członek społeczeństwa, tak aby to, co dana osoba czerpie z życia z innymi, równoważyło to, co wnosi". Jednak jego zdaniem „edukacja nie jest jedynie środkiem prowadzącym do takiego życia. Edukacja to takie życie". W tym sensie edukacja nie powinna być postrzegana jako bycie poza własnym życiem. Edukacja, która nie uznaje życia za podstawowy element codziennych praktyk edukacyjnych jest podatna na argumenty podważające polityczny i społeczny mandat, który został jej nadany i który daje powody do krytyki. Edukacja nie powinna również traktować uczniów jako biernych konsumentów bez możliwości podejmowania inicjatywy (Biesta, 2011; Biesta & Lawy, 2006; Hedtke, 2013). W rzeczywistości uczymy się całkiem sporo o demokracji tylko dzięki temu, że jesteśmy w szkole: uczymy się o sprawiedliwości i niesprawiedliwości, równości i nierówności, uczestnictwie i wyobcowaniu, władzy i bezsilności, ale również uczymy się wyrażać swoje pomysły, rozmawiać i dyskutować, negocjować i być elastycznym, sprzeciwiać się i konfrontować innych, argumentować i opowiadać się za tymi, którzy są niesprawiedliwie traktowani. Doświadczenia, jakie zdobywamy w szkole nieuchronnie stają się doświadczeniami politycznymi.
11
