Wysokiej jakości edukacja dla każdego
Wysokiej jakości edukacja dla każdego Promowanie równych możliwości i równego dostępu do edukacji, włączenia społecznego, różnorodności i sprawiedliwości w edukacji jest jednym z głównych priorytetów współczesnego szkolnictwa na każdym jego etapie Działania takie umożliwiają integralny rozwój każdego ucznia, w tym podejmowanie i rozwijanie znaczących relacji z innymi osobami oraz wyposażanie dzieci i młodzieży w niezbędne kompetencje poznawcze, społeczne i emocjonalne, umożliwiające budowanie włączającego społeczeństwa, w którym – niezależnie od różnic wynikających m.in. ze stanu zdrowia, poziomu sprawności, pochodzenia czy wyznania – każdy człowiek jest pełnoprawnym uczestnikiem wszystkich działań. Edukacja włączająca zatem to nie tyle kolejny model edukacji, ile podejście zmieniające dotychczasowe paradygmaty myślenia i działania. Zarówno w perspektywie historycznej – analizując edukację od czasów starożytnych do współczesnych, jak i w perspektywie geograficznej – przyglądając się systemom edukacji w różnych zakątkach świata, możemy zaobserwować cztery podejścia do edukacji: • wykluczające, w którym odmawia się prawa do edukacji niektórym grupom osób; • segregacyjne, w którym edukacja niektórych grup uczniów odbywa się wyłącznie w wydzielonych placówkach; • integracyjne, w którym grupy uczniów mogą uczyć się w instytucjach kształcenia ogólnego, ale w specjalne wydzielonych klasach (oddziałach, grupach); • włączające, w którym wszyscy uczniowie mogą uczyć się razem, adekwatnie do posiadanych talentów i możliwości. Dzisiaj jesteśmy przekonani, że jedynie edukacja włączająca, czyli taka, która zapewnia „wysokiej jakości kształcenie dla każdego ucznia” (Domagała-Zyśk 2018), jest adekwatnym podejściem do edukacji. W edukacji włączającej już na etapie projektowania procesu uczenia się i nauczania, rozumianego jako tworzenie podstawy programowej, programu nauczania, projektu edukacyjnego, czy też scenariusza konkretnej lekcji, respektuje się różnorodność uczniów, a w proponowanych rozwiązaniach uwzględnia się zróżnicowane potrzeby i możliwości poznawcze, społeczne, językowe i emocjonalne potencjalnych odbiorców działań. Kluczowe zdaje się użycie w tym kontekście słowa „każdego” (every) zamiast powszechnie stosowanego „wszystkich” (all). Paradygmat „one size fits all” zdecydowanie nie sprawdza się w edukacji. Tak jak nie ma „przeciętnego ucznia” – bo w każdym zespole klasowym spotykają
Home
21
